Jak podjąć studia i studiować w warunkach zachodzących zmian?

Transkrypt

1 Podstawowe elementy Procesu Bolońskiego. Jak podjąć studia i studiować w warunkach zachodzących zmian? Marek Wilczyński Zespół Ekspertów Bolońskich Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Nowym Sączu Nowy Sącz 26 maja 2011 r. 1

2 PROCES BOLOŃSKI Pierwszy sygnał Deklaracja Sorbońska 1998 r. Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy Początek Deklaracja Bolońska 1999 r. podpisana przez 29 krajów w tym Polskę Okresowo, co dwa lata odbywają się konferencje ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyŝsze w krajach realizujących załoŝenia Procesu Bolońskiego Ostatnia, jubileuszowa konferencja odbyła się w Budapeszcie i Wiedniu. Uzano, Ŝe po 10 latach prac powstał Europejski Obszar Szkolnictwa WyŜszego (European Higher Education Area EHEA) 2

3 Proces Boloński w świetle mitów Narzucony został przez Unię Europejską aby zniszczyć krajowe struktury kształcenia, często duŝo lepsze Ma ułatwić wprowadzenie studiów odpłatnych Zamyka drogę do dalszego wykształcenia części studentów, którzy zakończą studia licencjackie. ObniŜa poziom kształcenia MoŜna bez problemu studiować co się chce MoŜliwe są przeskoki z najbardziej odległych dyscyplin naukowych do innych. Bez wysiłku moŝna studiować w uczelniach całej Europy 3

4 A liczba jego 47 Obecnie Proces Boloński realizowany jest w 47 krajach Krajem ostatnio włączonym do realizacji Procesu Bolońskiego jest Kazachstan 3

5 Cele Procesu Bolońskiego Budowa Europejskiego Obszaru Szkolnictwa WyŜszego Powszechnie zrozumiały, godny zaufania i zróŝnicowany system szkolnictwa wyŝszego w Europie Podniesienie atrakcyjności i zwiększenie konkurencyjności systemu szkolnictwa wyŝszego w Europie Zatrzymanie odpływu talentów z Europy DąŜenie do większego dostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy Budowa społeczeństwa obywatelskiego opartego na wiedzy 5

6 Drogi do celu Szerokie upowszechnienie studiów trójstopniowych. Uczenie się zamiast nauczania indywidualizacja: SCL Tworzenie elastycznych programów studiów z przyjęciem efektów uczenia się (learning outcomes - LO) ) za punkt wyjścia Kształtowanie LO tak by przygotować absolwenta do podejmowania i utrzymania pracy w warunkach zmian na rynku. (employability employability). Upowszechnienie systemu punktów ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System) Ciągłość kształcenia przez całe Ŝycie lifelong learning LLL Promocja mobilności nauczycieli akademickich, badaczy i studentów (mobility). Powstanie wspólnych mechanizmów zapewniania jakości kształcenia Porównywalność i uznawalność kolejnych etapów kształcenia. (WaŜnym elementem EQF i KRK) 6

7 Co czeka maturzystę przyszłego studenta? RóŜnorodność wyboru. Studia I, II i III stopnia, prócz tego podyplomowe Zaliczanie semestru przez zebranie odpowiedniej puli punktów ETCS Wybór przedmiotów w elastycznym programie studiów Zamykanie poszczególnych etapów studiów dyplomem i suplementem do dyplomu Uczestnictwo w systemie zapewniania jakości w uczelni MoŜliwości stwarzane przez róŝne rodzaje mobilności Studia w nowych warunkach tworzonych przez wprowadzenie w Ŝycie europejskich (EQF) i krajowych (NQF) ram kwalifikacji Stałe uzupełnianie kwalifikacji, takŝe po studiach 7

8 RóŜne moŝliwości kształcenia i pracy Studia III stopnia Studia podyplomowe Praca 3 Jednolite 5 letnie studia magisterskie Studia II stopnia Praca 1 Studia I stopnia Praca 2 Kursy, kolegia, szkoły policealne Matura 8

9 Punkty ECTS co to jest? Uczelnia tworząc program studiów określa najpierw efekty uczenia się (LO) dla kierunku i dla poszczególnych kursów i przypisuje kursom odpowiednią ilość punktów ECTS biorąc pod uwagę wymiar czasu,jaki przeciętny student poświęca, by osiągnąć zamierzone efekty uczenia się. Ilość uzyskanych punktów ECTS nie zaleŝy od oceny, jaką uzyskało się zaliczając kurs. Przyjmowano, Ŝe jeden punkt ECTS powinien odpowiadać godzinom pracy studenta (w ramach zajęć i własnej). 9

10 ECTS i kolejne etapy studiów. Studia III stopnia (bez ECTS) Jednolite studia magisterskie ECTS Studia II stopnia ECTS Studia 1 stopnia ECTS Studia 1 stopnia ECTS Studia II stopnia ECTS Studia 1 stopnia ECTS Studia II stopnia ECTS Studia 1 stopnia ECTS Studia II stopnia ECTS 10

11 Elastyczne programy studiów Powinny zapewnić: Zatrudnialność absolwentów czy Zatrudnienie pracownikom uczelni Zatrudnialność absolwentów Zatrudnienie pracowników uczelni 11

12 Filary ziemi czyli jak budować Mobilność Elastyczność Grupa I Ekonomia Przedmioty ogólne Grupa II Praktyki Przedmioty kierunkowe Translatoria Języki obce Praktyka Erasmus

13 1. Archeologia ziem polskich 4 ECTS 2. Historia staroŝytna 7 ECTS 3. Historia średniowieczna Polski 5 ECTS 4. Historia średniowieczna powszechna 5 ECTS 5. Historia XIX w. 5 ECTS 6. Historia najnowsza Polski 5 ECTS 7. Historia najnowsza powszechna 5 ECTS 8. Dydaktyka historii 7 ECTS 1. Statystyka i demografia historyczna 3 ECTS 2. System organizacji archiwów 2 ECTS 3. Historia gospodarcza 3 ETCS 4. Podstawy marketingu 2 ECTS 5. Zarządzanie zasobami ludzkimi 2 ECTS 6. Administracja i rachunkowość 3 ECTS 1. Język i kultura łacińska 1. 5 ECTS 2. Język i kultura łacińska 2 5 ECTS 3. Język obcy nowoŝytny 1 5 ECTS 4. Język węgierski 5 ECTS 5. Język łemkowski 5 ECTS 1. Teoria kulturoznawstwa 3 ETCS 2. Filmoznawstwo film historyczny 2 ETCS 3. Rachunek prawdopodobieństwa 2 ECTS 4. Literatura polska XX w. 2 ECTS 13

14 Budowa nowego programu studiów w warunkach określonych przez ustawę Misja uczelni Potrzeby rynku pracy Potrzeby społeczne Dobre praktyki Zasoby ludzkie i sprzętowe Inne czynniki Zakładane efekty kształcenia Krajowe Ramy Kwalifikacji Deskryptory obszarów Program studiów opisany za pomocą efektów uczenia się

15 Suplement do dyplomu W suplemencie do dyplomu wymienione są wszystkie osiągnięcia absolwenta w dziedzinie uczenia się innych form aktywności podczas studiów. Suplement do dyplomu ułatwia mobilność pionową stanowiąc podstawę do uznawania kwalifikacji absolwenta w dalszym toku kształcenia Suplement do dyplomu jest dla przyszłego pracodawcy pierwszym źródłem wiadomości o kompetencjach absolwenta. 15

16 Jakość, jakość i jeszcze raz jakość! WaŜnym elementem zachodzących zmian jest nieustanny monitoring i zapewnienie jakości Dobra uczelnia powinna posiadać sprawny wewnętrzny system zapewniania jakości. Oficjalnym polskim organem sprawdzającym jakość, uznawanym przez instytucje europejskie jest Państwowa Komisja Akredytacyjna 16

17 Studenci jako eksperci w oparciu o doświadczenie Mogą oceniać: 1. Program 2. Proces nauczania 3. Nauczycieli 4. Organizację 5. Instytucję 6. Ogólną satysfakcję z odbytych studiów Z Gazety Wyborczej 17

18 Najnowsze zmiany Krajowe Ramy Kwalifikacji Europejskie ramy kwalifikacji 8 poziomów Krajowe ramy kwalifikacji od 5 (Francja) do 12 (Szkocja) Polski projekt przewiduje 8 poziomów 18

19 Aby właściwie rozumieć kwalifikacje Kwalifikacja jest zbiorem kompetencji (osiągniętych efektów kształcenia) poświadczonych formalnie Kwalifikacja musi być poświadczona dyplomem, świadectwem, certyfikatem lub kaŝdym innym dokumentem, który wydała instytucja uprawniona do potwierdzania osiągnięcia przez absolwenta zamierzonych efektów kształcenia Kwalifikacja jest określana przez: poziom np. 7 poziom KRK profil np. ogólnoakademicki lub praktyczny efekty kształcenia odpowiednio w działach : wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne punktacja ECTS np. 120 ECTS (wymagane dla 7 KRK)

20 Opis poziomów kwalifikacji Polskie Krajowe Ramy Kwalifikacji proponują opis poziomów kwalifikacji przy uŝyciu trzech głównych zakresów efektów uczenia się określonych terminami: Wiedza Umiejętności Postawy Od Europejskich do Krajowych Ram Kwalifikacji., Warszawa

21 Efekty kształcenia (uczenia się) Absolwent po ukończeniu studiów ABC : WIE ROZUMIE KWALIFIKACJA X POTRAFI ZROBIĆ KIM I JAKI JEST

22 A Translacja kwalifikacji ERK B Model Tomasz Saryusz - Wolski

23 Liczą się kompetencje. Czyli o konieczności LLL Zmienność wymogów rynku pracy zmusza do ciągłego pozyskiwania i doskonalenia kompetencji. Konieczne jest uczenie się przez całe Ŝycie (LLL) Kompetencje ogólne (generyczne) stanowią punkty wyjścia do rozwijania róŝnorodnych umiejętności na wielu polach aktywności zawodowej Kompetencje specyficznie dla danej dziedziny nie są oczywiście przez pracodawców lekcewaŝone, lecz bardziej niŝ ich posiadanie w wąskim zakresie ceniona jest gotowość i zdolność do ich nabywania w zaleŝności od aktualnych potrzeb. 23

24 Internacjonalizacja - szanse i pułapki Zwiększają się moŝliwości studiowania za granicą. Większe niŝ dotąd moŝliwości zdobycie cennych doświadczeń i kompetencji Ale UWAGA! Zagraniczne nie zawsze znaczy lepsze! Istnieje duŝe niebezpieczeństwo nieuczciwej konkurencji.

25 Internacjonalizacja ma zatem oblicze Janusowe Zwiększenie elastyczności studiów Nowa polityka językowa Standardy międzynaro- dowe PrzezwycięŜa- nie kompleksów DrenaŜ mózgów Nieuczciwa konkurencja Walka o studenta za wszelką cenę Wykorzystywanie kompleksu Wschodu

26 Studenci o mobilności pozytywnie: + Nabieranie doświadczeń, które zaowocują w kraju + Uczenie się języka + Poznawanie innych kultur, partnerskie związki międzykulturowe + Promocja własnego kraju, kultury + Kształtowanie tolerancji, otwartości + Sprawdzenie się w samodzielności + Sprawdzian dla trwałych związków + Łatwiejszy dostęp do rynku pracy (postrzeganie osoby mobilnej jako gotowej na zmiany, nie bojącej się ryzyka) + MoŜliwość korzystania z zajęć niedostępnych na naszej uczelni, lepsze zaplecze naukowe za granicą Opracowanie wg ankiet studenckich z 2006 r. dr hab.. Marek Frankowicz 26

27 Studenci o mobilności negatywnie: - Koszty/Problemy finansowe - Bariera językowa - Przerwanie realizacji planów i drogi rozwojowej w miejscu zamieszkania/utrata więzi - Tęsknota - Problemy z akomodacją po powrocie - MoŜliwość utraty ludzi, którzy wyjechali i nie chcą wrócić/napędzanie obcej koniunktury - Zatrata własnej kultury - Poczucie alienacji w obcej kulturze/brak akceptacji - RóŜnice programowe/problemy z realizacją programu studiów - Brak opiekuna, koordynatora Opracowanie wg ankiet studenckich z 2006 r. dr hab. Marek Frankowicz 27

28 Jak sprawdzić, czy uczelnia zapewnia wysoką jakość? 1. Sprawdzić, czy wybrany kierunek posiada akredytację PKA lub środowiskowych komisji akredytacyjnych np. UKA. 2. JeŜeli to moŝliwe zapoznać się z raportem w/w komisji. 3. Zapoznać się z opiniami studentów i absolwentów na forach internetowych np Sprawdzić czy uczelnia posiada przejrzysty i przyjazny uŝytkownikowi informatyczny system informacji i obsługi studiów. 5. Zapoznać się z rankingami np. Perspektyw, Newsweek a itp. 6. Sprawdzić moŝliwości mobilności (Erasmus, MOST) na wybranym wydziale. 28

29 Dziękuję za uwagę! 29