Warszawa, Maria Misiewicz Ekspert Boloński

Transkrypt

1 ECTS jako system wspierający tworzenie programów studiów w oparciu o efekty uczenia się oraz uelastycznianie programów studiów, sposobu studiowania, a takŝe jako system wspomagający uczenie się przez całe Ŝycie Warszawa, Maria Misiewicz Ekspert Boloński 1

2 Europejski Obszar Szkolnictwa WyŜszego Deklaracja Bolońska, 19 czerwca 1999; Proces Boloński - proces istotnych reform prowadzonych w systemach edukacyjnych europejskiego szkolnictwa wyŝszego zmierzających do utworzenia atrakcyjnego, przejrzystego i konkurencyjnego Europejskiego Obszaru Szkolnictwa WyŜszego (EOSW). 2

3 Cel strategiczny PB: zbudowanie atrakcyjnego, konkurencyjnego EOSW Cele edukacji wyŝszej w EOSW: dostosowanie kształcenia do zmieniających się potrzeb dynamicznie poszerzającego się rynku pracy zwiększenie zatrudnialności absolwentów, powszechna mobilność rozwój i podtrzymanie podstaw wiedzy zaawansowanej, przygotowanie absolwenta do bycia aktywnym obywatelem w demokratycznym społeczeństwie, dbałość o rozwój osobowy studenta. 3

4 Środki realizacji załoŝonych celów wskazane w DB i pojawiające się w PB - zadania i narzędzia : (1) Zadania: Rozwijanie mobilności studentów i pracowników; Współpraca w zakresie zapewniania jakości kształcenia i badań naukowych; Wprowadzenie kształcenia ustawicznego do obszaru edukacji wyŝszej; Rozwijanie europejskiego wymiaru edukacji wyŝszej. 4

5 Środki realizacji załoŝonych celów wskazane w DB i pojawiające się w PB - zadania i narzędzia : (2) Narzędzia: Trójstopniowa struktura studiów; System ECTS; Suplement do dyplomu; Systemy zapewniania jakości kształcenia; Bolońska, Europejskie Ramy Kwalifikacji i Krajowe Ramy Kwalifikacji 5

6 Środki realizacji załoŝonych celów wskazane w DB i pojawiające się w PB - zadania i narzędzia : (3) NARZĘDZIA spełnią się jako środki realizacji ustanowionych celów, tylko wtedy, gdy będą wdraŝane i stosowane ze znajomością i rozumieniem celów dla jakich były tworzone i zasad ich stosowania. 6

7 Powszechna mobilność (akademicka i zawodowa) dlaczego?: Szanse na: rozwijanie i doskonalenie odmiennych kompetencji ogólnych i dziedzinowych; poznanie innych kultur, obyczajów; nabywanie umiejętności przystosowania do pracy w środowisku wielokulturowym; rozwijanie umiejętności komunikacji w tym komunikacji w języku obcym. 7

8 Bariery Mobilności (ERASMUS,1989) Społeczne ( integracja studentów mobilnych, ubezpieczenie zdrowotne ) Polityczne ( wiza, praca, tolerancja, rasizm) Organizacyjne ( kalendarz akademicki, zakwaterowanie ) Akademickie (uznawanie programu, standardy kształcenia, skala i transfer ocen) Wewnątrzuczelniane ( brak informacji o programach i zasadach studiowania, brak informacji o kwalifikacjach, słaba współpraca międzynarodowa, sztywne programy, kiepska obsługa studentów mobilnych). 8

9 System ECTS 1. System ECTS, 1989 opracowany dla programu Erasmus w celu ułatwienia uznawania okresu studiów zrealizowanego w uczelni zagranicznej; przejrzystość programów; przejrzystość zasad mobilności. Transfer i uznawanie osiągnięć - punktów ECTS 2. Deklaracja Bolońska. Ewolucja systemu ECTS. 3. Zurich, 2002 ECTS System Akumulacji i Transferu Punktów (osiągnięć studenta). 4. Bolońska filozofia kształcenia: odejście od nauczania i przejście do uczenia się 9

10 System ECTS (2) Bolońska filozofia kształcenia: Teacher oriented nauczanie Student centered, outcome oriented kształcenie / uczenie się. Student podmiotem kształcenia. Kształcenie definiowane poprzez efekty uczenia się punkty ECTS odzwierciedlają nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia określonych efektów kształcenia. 10

11 Efekty kształcenia (1) określenie, co student będzie umiał, rozumiał i / lub potrafił zademonstrować po zaliczeniu danego przedmiotu. Dla efektów kształcenia naleŝy określić treści i metody nauczania prowadzące do ich osiągnięcia oraz metody sprawdzenia stopnia osiągnięcia przez studenta załoŝonych efektów kształcenia 11

12 EFEKTY KSZTAŁCENIA opisują osiągnięcia studenta w obszarach (2) (TUNING): Wiedzy: umiejętność zdobywania wiedzy i rozumienia; teoretyczna znajomość danej dziedziny (knowing and understanding) Umiejętności praktyczne i operacyjne zastosowanie wiedzy ( knowing how to act). Innych kompetencji (postaw) wiedzieć kim być we współŝyciu z innymi i w kontekście społecznym (knowing how to be). 12

13 EFEKTY KSZTAŁCENIA (3) Rodzaje efektów kształcenia związanych z programem studiów: ogólne (generyczne) umiejętność rozwiązywania problemów, podejmowania decyzji, uczenia się, planowania, zarządzania inform. dziedzinowe - zna podstawy i historię danej dyscypliny; rozumie związek pomiędzy elementami tej dyscypliny - określone centralnie - standardy kształcenia * szczegółowe - specyficzne dla danego programu studiów (poniŝej) - określone decyzją uczelni 13

14 System ECTS (3) Kanony systemu: 1. Punkty ECTS odzwierciedlają nakład pracy przeciętnego studenta stacjonarnego potrzebny do zaliczenia programu tj osiągnięcia załoŝonych w programie efektów kształcenia (punkty są liczbową formą zapisu efektów kształcenia). 2. Nakład pracy studenta stanowią: udział w zajęciach oraz praca indywidualna studenta (dom, biblioteka, plener) 3. Roczny nakład pracy przeciętnego studenta stacjonarnego wynosi 60 punktów ECTS (semestralny 30) 14

15 System ECTS (4) 4. Punkty przyporządkowuje się wszystkim komponentom dydaktycznym programu (przedmiot, projekt, praktyka) dla których określono efekty kształcenia i metody oceny stopnia osiągnięcia ich przez studenta. 5. Podstawą przypisanej komponentowi liczby punktów jest więc oszacowanie nakładu pracy przeciętnego studenta stacjonarnego, niezbędnego dla osiągnięcia załoŝonych dla komponentu efektów kształcenia. 15

16 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia roku w sprawie warunków i trybu przenoszenia osiągnięć studenta. (Dz.U. Nr 187 poz i 1385) 3.2. Student uzyskuje punkty ECTS przypisane danemu przedmiotowi, jeŝeli spełni wszystkie, określone w planie studiów i programie nauczania, wymagania oraz osiągnie załoŝone efekty kształcenia. 16

17 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia roku w sprawie warunków i trybu przenoszenia osiągnięć studenta. (Dz.U. Nr 187 poz i 1385) 1.Okreslone w rozporządzeniu warunki i tryb przenoszenia osiągnięć stosuje się do studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych Osiągnięcia studenta są wyraŝane za pomocą punktów zaliczeniowych, zwanych dalej punktami ECTS Jeden punkt ECTS odpowiada efektom kształcenia, których uzyskanie wymaga od przeciętnego studenta godzin pracy. 17

18 Przykład opisu przedmiotu (z prezentacji Marii Ziółek, UAM) : Kataliza heterogeniczna EFEKTY UCZENIA SIE. Po zaliczeniu przedmiotu student powinien wykazać się: 1) Wiedzą i zrozumieniem: - preparatyki i modyfikacji katalizatorów - istoty działania katalizatora - etapów reakcji katalitycznych i zjawisk zachodzących na powierzchni katalizatora - teorii katalizy działania centrów aktywnych katalizatora - metod określania struktury/tekstury oraz własności powierzchniowych katalizatorów (w szczególności: XRD, TEM, SEM, adsorpcji azotu, FTIR, UVVIS, XPS, EPR, TGA, TPD, TPO, TPR, reakcji testowych) - sposobów wyraŝania aktywności i selektywności procesu - najwaŝniejszych przemysłowych procesów katalitycznych. 18

19 Kataliza heterogeniczna. 2) Zdolnością doboru właściwych katalizatorów do procesów utleniania-redukcji i kwasowo-zasadowych. 3) Umiejętnością wyboru właściwych technik do badania katalizatorów i zjawisk zachodzących na ich powierzchni. 4) Umiejętnością interpretacji wyników badan i formułowania trafnych wniosków. 5) Umiejętnością doboru właściwych warunków do prowadzenia określonego procesu katalitycznego. 6) Zdolnością pisania raportu na bazie wykonanego projektu badawczego. 7) Umiejętnością prezentacji i dyskusji wyników badan. 19

20 Kataliza heterogeniczna KALKULACJA NAKŁADU PRACY STUDENTA 1. Godziny kontaktowe: 90 h (30 h wykładów i 60 h ćwiczeń laboratoryjnych) 2. Przygotowania do ćwiczeń laboratoryjnych: 60 h 3. Opracowanie wyników ćwiczeń laboratoryjnych: 20 h 4. Czytanie wskazanej literatury: 10 h 5. Napisanie i dyskusja raportu z ćwiczeń laboratoryjnych: 40 h 6. Przygotowanie do egzaminu: 40 h Razem: 260h = 10p ECTS 20

21 Wstęp do nauki o literaturze (przykład złej praktyki) Kalkulacja nakładu pracy studenta 1. Godziny kontaktowe 30h = 1 p. ECTS 2. Czytanie zadanych lektur (7 stron tekstu naukowego/1h, ok. 70 stron = 10h) 3. Przygotowanie indywidualnej prezentacji ustnej 10h 4. Przygotowanie do zaliczenia 10 h = 30h = 1 p. ECTS Razem: 60h = 2 p. ECTS 21

22 W Polsce Rok akademicki: (okresy zajęć) 2X15 tygodni + (sesje egzaminacyjne) 2x3 tygodnie + 2 tygodnie (sesje poprawkowe) = 38 tygodni 38 X 40 = 1520 godz/rok akademicki 1520godz = 60 ECTS 22 1tydzień = 1.5 p.ects 1p.ECTS = ~25 godz

23 Tworzenie programu studiów w oparciu o efekty kształcenia (1) 1. Określenie celu, profilu i poziomu kształcenia. 2. Określenie efektów kształcenia - w jakie kwalifikacje zawodowe (?), wiedzę, kompetencje i umiejętności chcemy wyposaŝyć studenta. (KRK, standardy, misja uczelni, opinie interesariuszy). 3. Ustalenie treści oraz metod kształcenia zapewniających uzyskanie załoŝonych efektów kształcenia. 4. Przypisanie treści kształcenia przedmiotom / modułom oraz określenie kryteriów / metod oceny stopnia osiągania załoŝonych efektów kształcenia. 5. Przyporządkowanie punktów ECTS. 23

24 Tworzenie programów studiów (2) KRK / PRK STANDARDY (?) Misja uczelni Opinie pracodawców, absolwentów i inne Efekty kształcenia (wiedza, uniejętności, inne kompetencje) Treści, metody kształcenia, metody oceny - przedmioty punkty ECTS 24

25 2. Zatrudnialność Programy winny być tworzone i realizowane w sposób zapewniający maksymalne wyposaŝenie studenta w wiedzę, umiejętności i kompetencje efekty kształcenia (LOs)- poszukiwane / istotne dla rynku pracy. 25

26 3. Wspiera elastyczność programów Wykorzystanie efektów uczenia się i nakładu pracy studenta na etapie opracowywania programu studiów stwarza moŝliwość zastosowania róŝnych treści, i/lub róŝnych metod kształcenia prowadzących do uzyskania załoŝonych w programie studiów (takich samych) efektów kształcenia. Student mobilny, aby osiągnąć efekty kształcenia określone dla semestru mobilnego w uczelni macierzystej, nie musi więc, w uczelni partnerskiej realizować programu identycznego z programem w uczelni macierzystej. Przydzielenie punktów poszczególnym komponentom edukacyjnym ułatwia tworzenie elastycznych ścieŝek kształcenia. 26

27 4. Ramy kwalifikacji. (ECTS Users Guide, 2009) KRK jednolity opis systemu edukacji danego kraju, który ma być zrozumiały w skali międzynarodowej (EQF). KRK winny przedstawiać w sposób usystematyzowany pełny zestaw kwalifikacji przyznawanych w systemie edukacji danego kraju i wskazać osobie kształcącej się moŝliwości dochodzenia, róŝnymi ścieŝkami, do tych kwalifikacji. 27

28 4. Ramy kwalifikacji. (2) Kwalifikacja: formalny wynik procesu oceny i walidacji przeprowadzonej przez właściwy organ potwierdzający, Ŝe osoba ucząca się uzyskała efekty uczenia się (kompetencje) zgodne z określonymi standardami (dyplom, świadectwo, certyfikat..) Kwalifikacje winny być opisane pod kątem poziomu nauczania, efektów kształcenia (wiedzy, kompetencji), profilu i nakładu pracy (punkty ECTS). 28

29 4. Ramy kwalifikacji. (3) Europejskie (w tym bolońskie) ramy kwalifikacji: wspólny system odniesienia (uniwersalny język przekładu), który wiąŝe krajowe ramy kwalifikacji Punkty ECTS stanowią podstawowy element Bolońskiej Struktury Kwalifikacji (BQF) zgodnej z Europejskimi Ramami Kwalifikacji dla uczenia się przez całe Ŝycie (EQF for LLL). Dlatego teŝ punkty ECTS winny być stosowane w procesie formułowania krajowych ram kwalifikacji dla szkolnictwa wyŝszego. 29

30 4. Ramy kwalifikacji. (4) W Bolońskiej Strukturze Kwalifikacji poziomowi pierwszemu i drugiemu przyporządkowano zakresy punktów odpowiednio: kwalifikacji uzyskanej po zakończeniu studiów pierwszego stopnia zwykle odpowiada punktów ECTS; kwalifikacji uzyskanej po zakończeniu studiów drugiego stopnia zwykle odpowiada punktów ECTS. Pojemność kwalifikacji 30

31 5. Kształcenie ustawiczne (LLL) Stosowanie efektów kształcenia i nakładu pracy studenta (punktów ECTS) przy tworzenie programów zwiększa ich róŝnorodność i elastyczność. Elastyczna oferta programowa oraz uznawanie osiągnięć zdobytych poza uczelnią macierzystą, stwarzają moŝliwość uznawania równieŝ osiągnięć zdobytych poza kształceniem formalnym zapewniając jednocześnie większy dostęp do uczenia się przez całe Ŝycie. 31

32 6. Jakość kształcenia ECTS pomaga instytucjom realizować cele związane z zapewnianiem jakości. W niektórych krajach ECTS stanowi wymóg niezbędny do akredytacji programów studiów wyŝszych lub kwalifikacji. 32

33 7. Suplement do dyplomu. Po prawomocnym wprowadzeniu ram kwalifikacji suplementy do dyplomu w opisie kwalifikacji będą opierały się na efektach kształcenia i punktach ECTS. 33

34 PODSUMOWANIE: Dlaczego jest nam potrzebny i czemu słuŝy ECTS? 1. jest narzędziem pomocnym przy opracowywaniu, opisywaniu i realizacji programów studiów, 2. ułatwia mobilność studentów, 3. ułatwia tworzenie elastycznych programów i elastycznych ścieŝek kształcenia, 4. w powiązaniu z efektami uczenia się ułatwia dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, 34

35 Dlaczego jest nam potrzebny ECTS? 5. ECTS jest narzędziem pomocnym przy przyznawaniu kwalifikacji akademickich pojemność kwalifikacji, 6. wykorzystanie ECTS w połączeniu z ramami kwalifikacji, które opierają się na efektach uczenia się, sprawia, Ŝe programy studiów i kwalifikacje stają się bardziej czytelne, co z kolei ułatwia uznawanie kwalifikacji. 7. ECTS w połączeniu z ramami kwalifikacji tworzy elastyczną ofertę programową i daje moŝliwość uznawania wcześniejszych osiągnięć zapewniając jednocześnie większy dostęp do uczenia się przez całe Ŝycie. 35

36 Stosowanie ECTS: 1. ECTS moŝe być stosowany w odniesieniu do wszystkich programów studiów, bez względu na ich rodzaj, formę (stacjonarne, niestacjonarne) oraz warunki kształcenia (formalne, nieformalne, incydentalne) 36

37 System ocen i o ile to moŝliwe sposób ich przyznawania: Tabela ocen. (AGH) ocena Wartość cyfrowa Wymagany % wiedzy i kompet. Statystyczny rozkład ocen celujący % bardzo dobry % ponad dobry % dobry % ponad dostateczny % dostateczny % 37 niedostateczny 2.0 <50 1%

38 DZIĘKUJĘ za UWAGĘ 38