Moduł 2 Użytkowanie komputera

Transkrypt

1 Moduł 2 Użytkowanie komputera 2.1. System Operacyjny Pierwsze kroki Start Pasek Szybkiego uruchamiania Pasek zadań Obszar powiadomień Włączenie komputera i bezpieczne zalogowanie się przy użyciu nazwy użytkownika i hasła. Komputer włączamy naciskając przycisk zasilania. Monitor (w komputerach stacjonarnych) włączamy oddzielnie. Po włączeniu komputera i załadowaniu się systemu operacyjnego pojawia się ekran powitalny, na którym wyświetlone są nazwy kont dostępnych w systemie. Wybieramy odpowiednie konto i (jeśli jest wymagane) podajemy hasło. Na komputerach pracujących w firmach stosuje się często tzw. bezpieczne włączanie komputera. Zamiast wyświetlania przy starcie nazw kont dostępnych w systemie wyświetlana jest prośba o naciśnięcie kombinacji klawiszy Ctrl+Alt+Delete. Następnie wyświetlana jest prośba o podanie nazwy użytkownika i jego hasła Restartowanie komputera przy użyciu odpowiedniej procedury. Aby zrestartować komputer należy: 1. nacisnąć Start 2. nacisnąć wskazaną na rysunku strzałkę 3. z menu, które się wyświetli, wybrać Uruchom ponownie Strzałka, której naciśnięcie powoduje wyświetlenie opcji zamykania Strona 1 z 12

2 Zamykanie aplikacji w przypadku zawieszenia pracy programu. Ustawiamy kursor myszy na pasku zadań i naciskamy prawy przycisk myszy. Z podręcznego menu wybieramy Menedżera zadań. W zakładce Aplikacje zaznaczamy wiszący program i naciskamy guzik Zakończ zadanie (rysunek). Innym sposobem uruchomienia Menedżera zadań jest naciśnięcie kombinacji klawiszy Ctrl+Alt+Delete i wybranie go z wyświetlonego menu Wyłączanie komputera przy użyciu odpowiedniej procedury. Aby wyłączyć komputer wykonujemy procedurę z p wybierając w punkcie trzecim Zamknij Używanie dostępnych funkcji Pomoc. Aby uzyskać pomoc na zadany temat: naciskamy menu start wybieramy Pomoc i obsługa techniczna w oknie z tekstem Wyszukaj w pomocy wpisujemy poszukiwany temat i naciskamy Enter w nowym oknie wybieramy potrzebne zagadnienie Okno Pomoc Tu wpisz temat Strona 2 z 12

3 Ustawienia Wgląd w podstawowe informacje dotyczące systemu komputera: nazwa systemu operacyjnego i numer wersji, zainstalowana pamięć RAM. Aby zobaczyć podstawowe informacje o systemie należy nacisnąć przycisk Start, wybrać Komputer i nacisnąć prawy klawisz myszy. Z menu podręcznego wybieramy Właściwości. Wyświetla się poniższe okno. Okno to można uzyskać wybierając Start\Panel sterowania\system i konserwacja\system Zmiana konfiguracji pulpitu: daty i czasu, ustawienia głośności, opcji wyświetlania (ustawienia kolorów, tła, rozdzielczości ekranu, wygaszacza ekranu). Aby zmienić ustawienia daty i godziny należy nacisnąć godzinę (zegar) wyświetlaną na pasku zadań i wybrać Zmień ustawienia daty i godziny. Aby zmienić inne parametry należy nacisnąć prawy przycisk myszy w wolnym miejscu ekranu, a następnie wybrać Personalizuj i odpowiednią pozycję. Zmian też można dokonać wybierając Panel sterowania, a następnie Zegar, język i region lub Wygląd i personalizacja Ustawianie i zmiana języka klawiatury Ustawienia językowe można zmienić wybierając Panel sterowania\zegar, język i region\zmień klawiatury\klawiatury i języki. Można również nacisnąć prawy klawisz myszy na rysunku klawiatury w pasu zadań i wybrać Ustawienia Instalowanie i deinstalowanie programów. Programy instalujemy wkładając nośnik instalacyjny do odpowiedniego napędu i uruchamiamy program instalacyjny najczęściej setup.exe. Uruchamiany program instalacyjny może, również, znajdować się na dysku twardym komputera, na dysku innego komputera połączonego z naszym siecią lokalną lub w Internecie Użycie skrótu klawiszowego w celu zapamiętania pełnego, aktywnego okna. W celu zapamiętania pełnego okna naciskamy klawisz Print Scrn (Prt Sc). Aby zapamiętać aktywne okno przed naciśnięciem Print Scrn należy wcisnąć i trzymać klawisz Alt. W niektórych komputerach przenośnych trzeba dodatkowo nacisnąć klawisz funkcyjny. Zapamiętany ekran zapamiętany jest w schowku systemu i może być wklejony do edytowanego dokumentu. Strona 3 z 12

4 Praca z ikonami Identyfikacja powszechnie stosowanych ikon reprezentujących: pliki, foldery (katalogi), aplikacje, drukarki, napędy, kosz. Ikona pliku o nazwie wubildr.cfg Ikona folderu Ikona aplikacji (programu) Adobe Acrobat 9 Pro Ikona drukarki PDFCreator Ikona dysku twardego C: Ikona kosza Wybór i przenoszenie ikon. Ikonę wybieramy nasuwając na nią kursor myszy i naciskając lewy przycisk myszy. Jeśli po naciśnięciu przycisku myszy nie zwolnimy go to możemy przesuwać ikonę zgodnie z ruchem myszy Tworzenie i usuwanie z pulpitu lub w menu ikony skrótu. Aby utworzyć ikonę skrótu na pulpicie naciskamy, w wolnym miejscu pulpitu, prawy klawisz myszy. Wybieramy Nowy\Skrót. Otwiera się okno Tworzenie skrótu, w którym naciskamy Przeglądaj. Następnie wybieramy ścieżkę do pliku, do którego skrót tworzymy. Można postąpić odwrotnie. Wybrać na dysku plik. Nacisnąć na nim prawy klawisz myszy i przeciągnąć kursor na pulpit. Następnie puszczamy przycisk i wybieramy Utwórz skrót tutaj. Aby utworzyć ikonę skrótu w menu start należy najechać prawym klawiszem na ikonę Start, nacisnąć prawy klawisz myszy i wybrać Otwórz lub Otwórz wszystkich użytkowników (jeśli mamy dostateczne uprawnienia). Następnie postępujemy jak wyżej. Aby utworzyć skrót w bieżącym folderze naciskamy prawy klawisz myszy na obiekcie, do którego skrót tworzymy, i wybieramy Utwórz skrót. Utworzone skróty można przemieszczać między folderami. Aby umieścić skrót występujący w Menu Start należy najechać myszą na wybrany skrót i nacisnąć prawy klawisz myszy. Następnie przeciągamy mysz na pulpit, puszczamy przycisk i wybieramy Kopiuj tutaj. Kasowanie skrótu polega na zaznaczeniu go i wybraniu, z menu podręcznego, Usuń (naciśnięciu Delete) Użycie ikony w celu otwarcia pliku, folderu, aplikacji. Należy wybrać odpowiednią ikonę i dwukrotnie nacisnąć lewy przycisk myszy. Strona 4 z 12

5 Użycie okien Identyfikacja elementów składowych okna: pasek tytułowy, pasek menu, pasek narzędzi lub wstążka, pasek stanu, pasek przewijania. pasek tytułowy pasek menu pasek narzędzi Pasek przewijania Pasek stanu wstążka Zwijanie, powiększanie, odtwarzanie, zmiana rozmiaru, przenoszenie, zamykanie okna. Na górze po prawej stronie okna w każdej aplikacji znajduje się grupa trzech ikon dostosowujących wielkość okna (ikona środkowa występuje w dwóch wariantach) ikona minimalizacji zwija okno programu na pasek stanu ikona maksymalizacji unieruchamia okno aplikacji w pełnym podglądzie ikona dostosowania pozwala regulować wielkością okna oraz jego położeniem na pulpicie ikona zamknięcia po jej naciśnięciu aplikacja ulega zamknięciu Wielkość okien można zmieniać za pomocą myszy. Gdy umieścimy kursor na krawędzi okna przybiera on kształt strzałki z dwoma grotami. Jeśli naciśniemy wtedy lewy przycisk myszy, to wielkość okna zmienia się zgodnie z ruchem myszy. Aby przesunąć okno nasuwamy myszkę na pasek tytułowy okna i naciskamy lewy przycisk myszy. Okno będzie przesuwać się zgodnie z ruchem myszy Poruszanie się pomiędzy otwartymi oknami. Gdy otwarte jest więcej niż jedno okno tylko jeno jest aktywne. Aktywne okno wybieramy wskazując (klikając) je myszą bezpośrednio lub na pasku stanu. Strona 5 z 12

6 2.2. Zarządzanie plikami Podstawowe pojęcia Znajomość sposobów organizacji napędów dysków, folderów, plików w strukturze hierarchicznej Pliki zapisane na dysku rozmieszczone są w folderach (katalogach). Foldery mają strukturę hierarchiczną, tzn. w folderze mogą znajdować się kolejne foldery. Ilustruje to lewe okno na poniższym rysunku Znajomość urządzeń, którymi posługuje się system operacyjny w celu przechowywania plików i folderów: dysk twardy, dyski sieciowe, pendrive, CD-RW, DVD-RW Znajomość jednostek pomiaru objętości plików i folderów: KB, MB, GB. Najmniejszą jednostką informacji jest bit 8 bitów to 1 bajt bajty to 1 kilobajt (kb) 1024 kb to 1 megabajt (MB) 1024 MB to 1 gigabajt (GB) 1024 GB to 1 terabajt (TB} Rozumienie konieczności regularnego zapisywania danych na zewnętrznym nośniku Znajomość zalet przechowywania plików w trybie on-line: łatwy dostęp, możliwość współdzielenia plików Pliki i foldery Wyświetlenie okna z informacją o nazwie i wielkości folderu oraz jego położeniu na dysku. Nasuwamy kursor myszy na nazwę folderu i naciskamy prawy klawisz myszy. Wybieramy Właściwości. Otwiera się okno, w którym, w zakładce Ogólne, podane są odpowiednie dane Powiększanie, zwijanie widoku napędów, folderów. Okna napędów i folderów otwieramy naciskając dwukrotnie lewy przycisk myszy na odpowiedniej ikonie. Wymienione operacje wykonujemy jak na innych oknach. Strona 6 z 12

7 Poruszanie się po drzewie folderów (przejście do pliku lub folderu). Aby zobaczyć zawartość folderu należy dwukrotnie nacisnąć lewy przycisk myszy po uprzednim nasunięciu kursora na ikonę folderu. Tak samo z plikami Tworzenie folderu i kolejnego pod-folderu. Pod-folder jest to folder utworzony wewnątrz innego folderu. Folder tworzymy naciskając prawy klawisz myszy w miejscu tworzenia folderu. Następnie wybieramy Nowy\Folder. Pojawi się ikona folderu z podświetloną nazwą Nowy folder. Wpisujemy swoją nazwę i naciskamy Enter Praca z plikami Identyfikacja popularnych typów pliku: pliki edytorów tekstu, pliki arkuszy kalkulacyjnych, pliki baz danych, pliki prezentacji, pliki przenośnych dokumentów, pliki obrazów, pliki dźwiękowe i filmy, pliki skompresowane, pliki czasowe, pliki wykonywalne Otwarcie aplikacji edytora tekstu. Wprowadzenie tekstu do pliku, nazwanie i zapisanie pliku w odpowiednim miejscu na dysku Zmiana atrybutów pliku: tylko do odczytu lub z możliwością edycji Sortowanie plików w sposób rosnący, malejący według: nazwy, rozmiaru, typu, daty modyfikacji W celu posortowania plików w folderze, według wybranego kryterium, należy: otworzyć właściwy folder; nacisnąć prawy przycisk w obszarze tego folderu; wybrać opcję Sortuj według; w kolejnym oknie należy wybrać kryterium sortowania (np. Nazwa) i sposób sortowania np. Rosnąco); Na poniższym rysunku przedstawione jest sortowania głównego foldera dysku D: rosnąco, według nazwy. Odpowiednie sortowanie można włącz w sposób uproszczony. Należy nacisnąć lewy przycisk myszy w obszarze odpowiedniej sekcji nagłówka (Nazwa, Data modyfikacji) Strona 7 z 12

8 Rozumienie zasad dobrych praktyk odnoszących się do nazewnictwa plików i folderów: używanie odpowiednio dobranych nazw pomocnych w odnalezieniu i organizacji zbioru plików i folderów. Nazwa powinna opisywać zawartość pliku lub folderu Zmiana nazw plików, folderów. W celu zmiany nazwy pliku należy zaznaczyć odpowiedni plik lub folder i wybrać polecenie Zmień nazwę, wpisać nazwę i nacisnąć Enter. Polecenie Zmień nazwę można wybrać: wybierając Organizuj\Zmień nazwę górnym menu okna zawierającego plik lub folder, którego nazwę zmieniamy; naciskając prawy klawisz myszy na folderze lub pliku, którego nazwę zmieniamy Kopiowanie, przenoszenie Zaznaczanie plików, folderów pojedynczo lub grupami w sposób ciągły lub dowolnie wybranych z zaznaczonej listy. Aby zaznaczyć plik naciskamy lewy przycisk myszy na nazwie lub ikonie pliku. Aby zaznaczy kilka dowolnych plików naciskamy lewy przycisk myszy na nazwie lub ikonie każdego pliku trzymając, jednocześnie, wciśnięty klawisz Ctri. Aby zaznaczyć kilka kolejnych plików - naciskamy lewy przycisk myszy na nazwie lub ikonie pierwszego i ostatniego pliku trzymając, jednocześnie, wciśnięty klawisz Shift Kopiowanie plików, folderów pomiędzy folderami i dyskami. W celu skopiowania plików lub folderów należy: zaznaczyć obiekty przeznaczone do kopiowania; dać polecenie Kopiuj; przejść do miejsca docelowego kopiowanych obiektów; dać polecenie Wklej. Polecenia Kopiuj i Wklej można wydać: wybierając odpowiednie polecenie w menu Organizuj wybierając odpowiednie polecenie w menu Edycja (jeśli występuje) naciskają prawy przycisk na zaznaczonym elemencie i wybierając odpowiednie polecenie z menu podręcznego; używając odpowiednich skrótów klawiszowych (Kopiuj Ctrl+C, Wklej Ctrl+V). Strona 8 z 12

9 Przenoszenie plików, folderów pomiędzy folderami i dyskami. Tak jak w kopiowane ale z zamianą polecenia Kopiuj na Wytnij (skrót Ctrl+X) Usuwanie, odzyskiwanie Usuwanie plików, folderów do kosza. Aby usunąć pliki lub foldery należy: Zaznaczyć obiekty przeznaczone do skasowania; zaznaczyć pliki; z menu podręcznego wybrać Usuń lub nacisnąć, na klawiaturze, klawisz Delete, potwierdzić polecenie Odzyskiwanie plików, folderów z kosza. W tym celu należy: nacisnąć dwukrotnie lewy przycisk myszy na ikonie kosza; w otwartym folderze Kosz zaznaczyć obiekty; z menu podręcznego (prawy klawisz mysz) wybrać Przywróć Usuwanie zawartości kosza. Aby usunąć zawartość kosza naciskamy prawy klawisz myszy na ikonie kosza (menu podręczne). Wybieramy polecenie Opróżnij Kosz Szukanie Użycie narzędzia Znajdź w celu lokalizacji plików, folderów. wybieramy okno Rozpocznij wyszukiwanie z menu Start (rys. do punktu ); wpisujemy nazwę szukanego obiektu lub jej część; wybieramy Szukaj wszędzie, które pojawi się gdy zaczniemy pisać nazwę Szukanie plików przy użyciu ich nazwy lub jej części lub ich zawartości. Jak poprzednio. Można też użyć okna Wyszukaj w otwartym folderze (rys. do punktu ); Gdy szukamy pliku zawierającego konkretny teks, w oknie Wyszukaj wpisujemy ten tekst Szukanie plików przy użyciu daty ich ostatniej modyfikacji, daty ich utworzenia lub ich rozmiaru. W trakcie wyszukiwania pojawia się, w menu lub w oknie odsyłacz do polecenia Wyszukiwanie zaawansowane. Naciskamy go. Otwiera się poniższe okno, w którym możemy ustawić żądane kryteria wyszukiwania. Strona 9 z 12

10 Szukanie plików przy użyciu wieloznaczników: typu pliku, pierwszej litery lub nazwy pliku. System Windows rozróżnia dwie tzw. nazwy grupowe: * -zastępująca dowolny ciąg znaków? zastępujący dowolny jeden znak. Gdy szukamy plików danego typu w oknie Wyszukaj piszemy *.rozszerzenie, np. *.jpg gdy szukamy zdjęć zapisanych w formacie jpg; Gdy szukamy plików, których nazwa zaczyna się od danej litery piszemy ta literę i *, np. m*, gdy szukamy plików rozpoczynających się od litery m Wyświetlenie listy ostatnio używanych plików. Po naciśnięciu menu Start wybieramy Bieżące elementy Programy narzędziowe Kompresja plików Rozumienie pojęcia: kompresja plików. Celem kompresji pliku jest zapisanie go w taki sposób aby miał mniejszy rozmiar Kompresowanie plików w określonym folderze na określonym dysku. Aby skompresować plik wybieramy w jego menu podręcznym Wyślij do\folder skompresowany (zip). Tworzony jest plik skompresowany w bieżącym folderze. Skompresowany plik można umieścić w określonym folderze Dekompresowanie pliku skompresowanego do określonego folderu na określonym dysku. Nasuwamy kursor myszy na plik skompresowany i z menu podręcznego wybieramy Wyodrębnij wszystkie. W otwartym oknie wybieramy Przeglądaj, co daje nam możność wyboru folderu docelowego. Domyślnie tworzony jest, w bieżącym folderze) folder o nazwie pliku skompresowanego Programy antywirusowe Rozumienie pojęcia: wirus komputerowy oraz znajomość sposobów przenikania wirusów do systemu komputerowego. Wirus komputerowy to zwykle krótki program komputerowy, który celowo powiela się bez zgody użytkownika. Wirusy dostają się do systemu za pośrednictwem niesprawdzonych nośników zewnętrznych, poczty elektronicznej, stron www Używanie oprogramowania antywirusowego w celu przeszukania określonych dysków, folderów, plików pod kątem obecności wirusów. Programy antywirusowe działają stale, od momentu ich uruchomienia wraz ze startem systemu operacyjnego. Można też wywołać działanie programu w celu sprawdzenia plików lub folderów. Strona 10 z 12

11 Możliwość udzielenia wyjaśnienia, dlaczego oprogramowanie antywirusowe musi być regularnie aktualizowane. Aktualizacje są niezbędne ze względu na stale pojawiające się nowe wirusy Drukowanie Opcje drukarki Zmiana drukarki domyślnej na liście drukarek zainstalowanych w systemie. Uruchamiamy Panel sterowania\sprzęt i dźwięk\drukarki. Z menu podręcznego konkretnej drukarki wybieramy Ustaw jako drukarkę domyślną Instalacja nowej drukarki na komputerze. Na liście drukarek, punkt wyżej, wybieramy polecenie dodaj drukarkę. W kolejnych oknach wybieramy rodzaj, model i sterowniki drukarki. Drukarkę można zainstalować też uruchamiając program instalacyjny dostarczony przez producenta drukarki Wykonywanie czynności: drukowanie Drukowanie dokumentu w programie edytora tekstu. Poniżej przedstawione jest okno drukowania w programie MS Word Pozwala na wybranie drukarki, zakres drukowanych stron, liczbę kopi i skalowanie strony Wyświetlanie informacji o postępie drukowania w programie (kolejka drukowania). Strona 11 z 12

12 Rysunek pokazuje kolejkę drukowania dla drukarki o nazwie 1505n. W oknie tym umieszczone są informacje o aktualnie drukowanym pliku i plikach czekających na druk Wstrzymanie, wznowienie, usuwanie zadania drukowania przy użyciu programu zarządzającego drukowaniem. W menu Drukarka można wstrzymać lub anulować drukowanie zaznaczonego dokumentu. W menu Dokument można wznowić wstrzymane wcześniej drukowanie. Strona 12 z 12