BIBLIOTEKA POMYSŁÓW. nowa forma spotkań z bibliotekarzami. Poznań, 2 kwietnia 2012 r.

Transkrypt

1 BIBLIOTEKA POMYSŁÓW nowa forma spotkań z bibliotekarzami Poznań, 2 kwietnia 2012 r.

2 dlaczego? ponad tysiąc pracowników bibliotek potrzeba wymiany myśli, doświadczeń potrzeba form warsztatowych potrzeba nowej propozycji czym będzie? cykl szkoleń z udziałem specjalisty każda edycja poświęcona jednemu tematowi: BIBLIOTEKA POMYSŁÓW 2012: badanie potrzeb mieszkańców

3 jaka organizacja? kwiecień: szkolenie dla instruktorów od połowy maja do końca czerwca: spotkania w powiatach z udziałem instruktorów WBPiCAK czerwiec wrzesień: prowadzenie badań w gminach październik listopad: konferencje regionalne

4 5 konferencji regionalnych: I. kaliski, kępiński, ostrzeszowski, ostrowski, pleszewski, jarociński, krotoszyński II. III. IV. leszczyński, rawicki, kościański, gostyński wolsztyński, grodziski, śremski koniński, kolski, turecki, słupecki, wrzesiński pilski, złotowski, chodzieski, czarnkowskotrzcianecki, wągrowiecki, obornicki V. poznański, szamotulski, nowotomyski, średzki, gnieźnieński, międzychodzki

5 kolejne edycje: tematy konsultowane z bibliotekarzami - aranżacja, design - autoprezentacja - e-booki i inne nowinki - komunikacja - niestandardowe formy pracy - organizacja spotkań i szkoleń - projekty - promocja biblioteki - technologie informacyjne

6 DIAGNOZA -podstawą działań biblioteki Poznań

7 Diagnoza, to jeden z podstawowych komponentów działań instytucji, bibliotekarza. Trzeba wiedzieć czego oczekują inni od nas, od naszej biblioteki

8 Doświadczenia PRB I i II runda, wskazują jak ważna jest diagnoza potrzeb edukacyjnych, informacyjnych, kulturalnych użytkowników, czytelników

9 Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL jako jedyne w Polsce posiada doświadczenie w pracy z bibliotekami i diagnozowaniem potrzeb użytkowników i czytelników

10 Diagnoza to zbieranie niezbędnych danych oraz ich rozumowe opracowanie. Diagnoza społeczna to badanie i analiza zjawisk życia społeczeństwa jako całości lub jego poszczególnych składników: osób, rodzin, grup, czy też społeczności lokalnych. Celem jest zatem nie tylko rozpoznanie zjawisk, czy też problemów poprzez ich nazwanie, ale również poznanie ich przejawów oraz przyczyn, i co najważniejsze potencjału badanych podmiotów, stanowiącego podstawę działań ukierunkowanych na zmianę społeczną.

11 Diagnoza zawiera w sobie aspekt poznawczy i jest niezbędnym elementem skutecznego oraz efektywnego działania. Diagnozę można uznać za poprawną tylko wtedy, jest ona traktowana jako ciągły proces, który spełnia 3 funkcje: 1. Stanowi punkt wyjścia, czyli jest podstawą planowania wszelkich działań. 2. Służy systematycznej kontroli przebiegu realizowanych działań. 3. Pozwala na dokonanie oceny efektywności tych działań.

12 DOBRĄ I PEŁNĄ DIAGNOZĘ POWINNA CECHOWAĆ: staranność, oznaczająca wieloaspektowe podejście do danej sytuacji i poświecenie odpowiedniej ilości czasu, wytrwałość, która jest związana z sumiennym i dociekliwym zbieraniem danych oraz weryfikowaniu ich wiarygodności oraz cierpliwością w prowadzeniu badań, w słuchaniu i obserwowaniu, wprawa, oznaczająca umiejętne wykorzystywanie wiedzy oraz metod i technik badawczych. Niezwykle ważne w procesie diagnozy jest również faktyczne zainteresowanie sprawami ludzi, współodczuwanie, prawidłowe komunikowanie się, niepopadanie w rutynę oraz świadomość popełniania błędów.

13 DIAGNOZA JEST PROCESEM SKOMPLIKOWANYM, CO WIĄŻE SIĘ Z MOŻLIWOŚCIĄ POPEŁNIANIA WIELU BŁĘDÓW, KTÓRE MOŻNA PODZIELIĆ NA TRZY GRUPY: błędy obserwacji: niedostrzeganie cech istniejących, niewywoływanie przez badacza objawów, postrzeganie objawów w zmienionej jakościowo lub ilościowo postaci, dostrzeganie objawów, które faktycznie nie istnieją, błędy rozumowania: niezupełna eliminacja w zakresie odrzucania elementów nieistotnych, błąd fałszywej przyczyny, który wiąże się np.: z myleniem skutków z przyczyną lub błąd atrybucji związany z przypisywaniem badanym podmiotom cech, których one nie posiadają, czy też odmawianie im cech, których posiadają, nieprawidłowe odczytywanie objawów, błędy techniczne: źle dobrane lub skonstruowana narzędzia badawcze. Błędem diagnostycznym jest również etykietyzowanie, polegające na przyklejaniu badanym podmiotom etykiet takich jak np.: środowisko patologiczne, marines społeczny. Takie podejście ukierunkowuje bowiem sposób myślenia o ludziach, czy też zjawiskach i postępowania.

14 WSTĘPNA DIAGNOZA

15 Pierwszym etapem, rozpoczynającym proces diagnostyczny, jest całościowy ogląd przestrzeni /gmina, dzielnica, osiedle/, w której realizowane będą działania. Ogląd ten jest związany z zebraniem i przeanalizowaniem ogólnych informacji o: - jej składnikach o charakterze terytorialnym /wsie, osiedla, miejsca problemowe itp./, - zasobach, - ludziach i ich potrzebach oraz problemach, - cechach charakterystycznych, - potencjale środowiska, związanego z poczuciem tożsamości, zaangażowania, umiejętności rozwiązywania problemów oraz dostępu do zasobów: ludzkich, materialnych, ekonomicznych oraz ekonomicznych.

16 Badania niereaktywne, składają się z dwóch rodzajów metod: analizy treści oraz analizy istniejących już różnych dokumentów. Analizy te odnoszą się do badania zarejestrowanych ludzkich przekazów, do których należą m.in.: strony www, gazety, wiadomości umieszczane na tablicach ogłoszeniowych, przepisy prawne. Ich celem jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: kto mówi, co, do kogo, dlaczego, z jakim skutkiem?. Dzięki tym analizom możliwe jest m.in.. uzyskanie informacji o lokalnych zasobach instytucjonalnych, cechach społeczno demograficznych oraz problemach mieszkańców, a także ich zaangażowaniu w życie społecznej, np.: poprzez ustalenie frekwencji wyborczej.

17 Obserwacja, polegającą na celowym, czyli ukierunkowanym, zamierzonym oraz systematycznym postrzeganiu badanego przedmiotu, procesu lub zjawiska. Obserwacja, jako element badania diagnostycznego musi mieć określony cel oraz być prowadzona w sposób systematyczny, czyli powinna trwać ciągle i być prowadzona według określonego systemu umożliwiającego postrzeganie badanego obiektu wielokrotnie i w różnorodnych warunkach. Musi być także zaplanowana oraz aktywna, co oznacza, że nie powinna polegać wyłącznie na rejestrowaniu zjawisk, czy wydarzeń, ale także na ich selekcji, celem pozostawienia tych, które dotyczą spraw interesujących badacza.

18 BADANIE I DZIAŁANIE

19 CELEM BADANIA NIE JEST SAMO BADANIE, ALE ULEPSZANIE RZECZYWISTOŚCI, A WIĘC PODJĘCIE DZIAŁANIA. TAK ROZUMIANE PODEJŚCIE OKREŚLAMY JAKO BADANIA AKTYWIZUJĄCE LUB BADANIE I DZIAŁANIE (actions research)

20 poznanie środowiska TRZY GŁÓWNE FAZY: zdiagnozowanie głównych jego problemów analiza potencjału społeczno-kulturowego (określenie i odkrycie ważnych sił społecznych oraz poznanie istniejących relacji w środowisku)

21 LUDZIE POZNANIE ŚRODOWISKA INSTYTUCJE MIEJSCA / TERENY TRADYCJA /DOŚWIADCZENIE SPOŁECZNE

22 DIAGNOZA GŁÓWNYCH POTRZEB MIESZKAŃCÓW W kontekście działań biblioteki W sferze potrzeb edukacyjnych/informacyjnych/kulturalnych W odniesieniu do konkretnych grup kategorialnych

23 analiza potencjału społeczno-kulturowego 1.siły instytucjonalne (czym się zajmują, a czym nie, jaką mają kadrę, zasoby materialne i finansowe, programy, kontakty), 2.siły indywidualne (osoby cieszące się autorytetem, posiadające wiedzę, wpływy i kontakty), 3.kapitał kulturowy środowiska (historia, tożsamość kulturowa, tradycja, idee, doświadczenie społeczne, pamięć społeczna itp.). Ponadto określa się rzeczywiste relacje, jakie istnieją pomiędzy różnymi podmiotami w środowisku. Naniesienie istniejących powiązań społecznych pokazuje, czy społeczność jest dobrze połączona, a więc gdzie poprzez doprowadzenie do współdziałania możemy zwielokrotnić siłę oddziaływania, by rozwiązać określony problem.

24 METODY I TECHNIKI BADAWCZE

25 Metody badawcze to powtarzalne sposoby postępowanie badawczego, czyli zbierania, przetwarzania, analizy oraz interpretacji danych. Wśród metod wyróżniamy m.in. metodę: dokumentów osobistych, monograficzną, ankiety, obserwacji, wywiadu. Metody badawcze, ze względu na rodzaj materiału, jaki dostarczają możemy podzielić na jakościowe i ilościowe.

26 TECHNIKI BADAWCZE TECHNIKI BADAWCZE TO POWTARZALNY SPOSÓB POZYSKIWANIA INFORMACJI. Jan Lutyński dzieli techniki wg sposobu uzyskiwania informacji na: 1.techniki obserwacyjne. 2.techniki oparte na komunikowaniu: - pośrednim (techniki ankietowe, badanie dokumentów), - bezpośrednim (wywiady).

27 im prościej, tym ciekawiej im bardziej bezpośrednio, tym trafniej im otwarciej, tym szybciej..