OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU

Transkrypt

1 Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Dydaktyka przedmiotu język polski Wydział Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Kierunek Filologia polska Specjalność/specjalizacja Moduł nauczycielski Poziom kształcenia studia drugiego stopnia Profil Ogólno akademicki Forma studiów Stacjonarne Rok/semestr II 3 Tytuł /stopień naukowy (zawodowy). Imię i nazwisko prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu dr hab. Agnieszka Rypel, prof. UKW Liczba godzin dydaktycznych 45 i formy zajęć Liczba punktów ECTS 8 Rygory zaliczenia zaliczenie z oceną Typ przedmiotu Specjalnościowy Język wykładowy język polski Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Wiadomości z zakresu historii i teorii literatury polskiej i powszechnej, nauki o języku, pedagogiki, psychologii, dydaktyki ogólnej. Efekty kierunkowe Student w zakresie WIEDZY: Efekty przedmiotowe Efekty kształcenia K_W04 prezentuje uporządkowaną wiedzę i definiuje podstawowe terminy z zakresu nauk pomocniczych filologii polskiej oraz bezpieczeństwa pracy K_W08 prezentuje podstawowe wiadomości, terminy i metody związane z analizą i interpretacją literaturoznawczą oraz krytycznoliteracką, różnymi tekstami kultury, zwłaszcza komunikatami językowymi, artystycznymi i nieartystycznymi w różnych formach komunikacji społeczno-medialnej K_W11 - W01 opisuje i analizuje podstawy programowe, programy, podręczniki oraz cele programowe przeznaczone dla III etapu edukacyjnego pod kątem realizacji zadań związanych z kształceniem regionalnym, etnocentrycznym i globalnym; W01 Charakteryzuje procesy komunikowania interpersonalnego i społecznego, w tym w działalności pedagogicznej (dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej) oraz ich prawidłowości i zakłóceń na III etapie edukacji polonistycznej.

2 omawia elementarne pojęcia z zakresu współczesnego języka polskiego, wyjaśnia istotę komunikacji językowej K_W15 omawia cele, organizacje i funkcjonowanie instytucji związanych z działalnością charakterystyczną dla danej specjalności oraz ich znaczenie we współczesnym życiu kulturalnym N N_W08 przedstawia wiadomości na temat projektowania i prowadzenia badań diagnostycznych w praktyce pedagogicznej, poszerzone w odniesieniu do II etapu kształcenia i uwzględniające specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z zaburzeniami w rozwoju N_W11 omawia specyfikę funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych N_W12 przedstawia elementarne wiadomości z zakresu metodyki wykonywania zadań norm i dobrych praktyk stosowanych w wybranym obszarze działalności pedagogicznej (nauczanie w szkołach ogólnodostępnych/w szkołach i oddziałach specjalnych oraz integracyjnych) N_W15 omawia zasady etyki zawodu nauczyciela K_U01 wyszukuje, analizuje, ocenia, interpretuje, selekcjonuje i użytkuje informacje z zakresu kultury, literatury i języka, pochodzące z różnych źródeł K_U02 posługuje się podstawową terminologią, dobiera i stosuje odpowiednie metody, narzędzia badawcze oraz opracowuje i prezentuje wyniki pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie językoznawstwa, literaturoznawstwa, kultury, edytorstwa K_U04 stosuje podstawową wiedzę, paradygmaty badawcze i pojęcia z zakresu kultury języka polskiego, stylistyki współczesnej, leksykologii i leksykografii K_U08 stosuje poprawne merytorycznie argumenty, implementuje poglądy innych autorów oraz formułuje wnioski, wykorzystując umiejętności retoryczne K_U09 stosuje odpowiednie sposoby opisu, promocji i integracji kultury, literatury, języka w różnego typu instytucjach kultury oraz wykorzystuje różne narzędzia porozumiewania się w zakresie nauk humanistycznych w celu komunikowania się ze specjalistami z różnych dziedzin K_U10 formułuje teksty (mówione i pisane) w różnych gatunkach/konwencjach/stylach funkcjonalnych polszczyzny z uwzględnieniem odpowiednich środków językowych i stylistycznych uzależnionych od parametrów pragmatycznych (szczególnie od sytuacji komunikacyjnej) K_U12 konstruuje typowe wystąpienia ustne, prezentacje multimedialne w języku polskim oraz obcym, podejmujące typowe zagadnienia kultury, literatury i języka z wykorzystaniem W02 definiuje pojęcia: struktura lekcji (fazy lekcji), przygotowanie psychiczne i rzeczowe; scenariusz lekcji, operacjonalizacja celów, ewaluacja; błąd językowy i norma językowa; wyjaśnia kryteria typologii błędów językowych; definiuje programowe pojęcia gramatyczne i literaturoznawcze; - W03 przedstawia podstawowe informacje z zakresu metodyki nauczania języka polskiego w gimnazjum, w tym zasady etyki zawodu nauczyciela, zasady prowadzenia badań diagnostycznych oraz metodykę nauczania i sposób funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na III etapie edukacyjnym; UMIEJĘTNOŚCI: - U01 objaśnia cele i procedury metod (nauczanie problemowe, aktywizujące: metaplan, burza mózgów, drzewko decyzyjne, linia czasu, przekład intersemiotyczny itp.; transfer negatywny i pozytywny) i stosuje je w zależności od omawianych tekstów kultury; - U02 dokonuje ewaluacji programów i podręczników szkolnych, na bazie których opracowuje scenariusz lekcji; opisuje metody nauczania, kwalifikując i dostosowując je do scenariusza lekcji, zależnie od stawianych celów, materiału nauczania oraz możliwości uczniów i prowadzi na jego podstawie lekcję próbną w szkole podstawowej; - U03 sprawdza pracę pisemną ucznia, klasyfikuje błędy, pisze recenzję i ocenia; - U04 realizuje zadania wynikające z praktyk szkolnych, ze szczególnym uwzględnieniem zasad BHP;

3 podstawowych ujęć teoretycznych i różnych źródeł N N_U03 posługuje się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz dydaktyki i metodyki szczegółowej w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych na II etapie kształcenia N_U09 ocenia przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych związanych z II etapem kształcenia N_U10 umiejętnie dobiera i wykorzystuje dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) oraz wykorzystuje nowoczesne technologie do pracy dydaktycznej N_U15 poprawnie i efektywnie pracuje z uczniami, umiejętnie indywidualizuje zadania i dostosowuje metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce N_U20 w razie potrzeby wykorzystuje w praktyce wiadomości z zakresu zasad bezpieczeństwa i udzielania pierwszej pomocy N_U22 samodzielnie diagnozuje, przygotowuje, dostosowuje i ewaluuje program nauczania do potrzeb i możliwości uczniów K_K01 rozumie potrzebę uczenia się i uczestniczenia w kulturze przez całe życie K_K02 przyjmuje różne role wynikające ze współdziałania i pracy w grupie, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego/opiekuna praktyki zawodowej K_K03 odpowiednio określa priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania w wybranej sferze działalności typowej dla danej specjalności K_K04 identyfikuje i rozstrzyga problemy związane z własną aktywnością zawodową w wybranej sferze działalności typowej dla danej specjalności N N_K02 dostrzega sens, wartość i potrzebę podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym; chętnie podejmuje wyzwania zawodowe; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych zadań zawodowych wynikających z roli nauczyciela N_K04 ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: - K01 kieruje małym zespołem, przyjmując odpowiedzialność za efekty jego pracy i postawę tolerancji oraz opierając się na wskazówkach opiekuna praktyki zawodowej; - K02 poprawnie identyfikuje i rozstrzyga dylematy etyczne związane z zawodem nauczyciela....

4 ... podpis prowadzącego/koordynatora przedmiotu PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2015/2016) Semestr: II (zimowy) Nazwa przedmiotu Dydaktyka przedmiotu język polski Wydział Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Kierunek filologia polska Specjalność/specjalizacja Moduł nauczycielski Opisywana forma zajęć Laboratoria Liczba godzin dydaktycznych 45 Tytuł /stopień naukowy (zawodowy). Imię i nazwisko prowadzącego zajęcia dr hab. Agnieszka Rypel, prof. UKW Treści programowe realizowane podczas zajęć 1. Cele kształcenia językowego, literackiego i kulturowego w różnego typu szkołach ponadgimnazjalnych (w tym zawodowych) w świetle aktualnej podstawy programowej. 2. Zmiany w celach, zadanich i procedurach egzaminu maturalnego z języka polskiego. 3. Analiza i ewaluacja różnego typu podręczników opracowanych do nowej podstawy programowej dla liceów, techników i szkół zawodowych. 4. Metody kształcenia literackiego, kulturowego i językowego na IV etapie edukacji. 5. Cechy gatunkowe oraz metody wprowadzania form wypowiedzi pisemnych w szkołach ponadgimnazjalnych. 6. Metody kształcenia wypowiedzi pisemnych (metoda praktyki pisarskiej, metoda twórczego naśladowania wzorów, metoda norm i instrukcji) Drama na lekcjach języka polskiego w szkołach ponadgimnazjalnych. 9. Sprawdzanie, ocenianie i recenzowanie uczniowskich wypowiedzi pisemnych. 10. Kształcenie kulturowe cele, metody i treści. 11. Merytoryczne i metodyczne przygotowanie do analizy różnych tekstów kultury. 12. Analiza przykładowych scenariuszy lekcji języka polskiego w szkołach ponadgimnazjalnych. 14. Zasady konstruowania i oceniania testów kompetencji oraz zadań maturalnych. 15. Przygotowanie do praktyki przedmiotowo-dydaktycznej. Metody dydaktyczne Metody i kryteria oceniania dyskusja, pogadanka, debata, metaplan, przekład intersemiotyczny, burza mózgów, krytyczna ocena i analiza, analiza i twórcze wykorzystanie wzorów, analiza porównawcza, metoda problemowa, techniki dramy, gry dydaktyczne, ćwiczenia praktyczne (pisanie scenariuszy lekcji, form wypowiedzi szkolnych, sprawdzanie prac uczniowskich, wykonywanie pomocy dydaktycznych itp.), prezentacje multimedialne, hospitacje lekcji, prowadzenie lekcji próbnej w gimnazjum. aktywność na ćwiczeniach, hospitacja lekcji w gimnazjum (III etap edukacyjny), opracowanie scenariusza lekcji i poprowadzenie lekcji próbnej w gimnazjum; zaliczenie praktyki zawodowej; egzamin pisemny (system punktowy ocena) Ocena dostateczna: student wymienia podstawowe informacje nt. zawartości podstaw i programów nauczania języka polskiego w gimnazjum; struktury lekcji i budowy scenariusza; wskazuje i klasyfikuje błędy językowe w tekście; wymienia i charakteryzuje metody nauczania literatury i języka polskiego na III etapie edukacji; student opracowuje scenariusz lekcji i prowadzi lekcję próbną na ocenę dobrą lub dostateczną. Ocena dobra: student wymienia podstawowe informacje nt. zawartości podstaw i programów nauczania języka polskiego w gimnazjum ; wskazuje i klasyfikuje błędy językowe w tekście; charakteryzuje wymienia i charakteryzuje metody nauczania literatury i języka polskiego; dokonuje ewaluacji podręczników szkolnych dla III etapu edukacji; student opracowuje scenariusz lekcji i prowadzi lekcję próbną na ocenę dobrą; Ocena bardzo dobra: student wymienia podstawowe informacje nt. zawartości podstaw i programów nauczania języka polskiego w gimnazjum; wskazuje i

5 Rygor zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca klasyfikuje błędy językowe w tekście; wymienia i charakteryzuje metody nauczania literatury i języka polskiego; dokonuje ewaluacji podręczników szkolnych dla III etapu edukacyjnego; analizuje cele programowe pod kątem realizacji zadań związanych z kształceniem regionalnym, etnocentrycznym i globalnym; analizuje przykładowy tekst literacki i dostosowuje do niego odpowiednie metody nauczania; student opracowuje scenariusz lekcji i prowadzi lekcję próbną na ocenę bardzo dobrą; zaliczenie z oceną - Podstawy programowe, programy, rozkłady materiałów i podręczniki do nauczania języka polskiego oraz zbiory testów kompetencyjnych. - S. Bortnowski, Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Warszawa 2006; -E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce A.S. Dyszak, Język ojczysty w szkole podstawowej i w gimnazjum. Komentarz językoznawczy do podstawy programowej w zakresie kształcenia językowego, Bydgoszcz Edukacja nauczycielska polonisty, red. A. Janus-Sitarz, tomy serii: Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty; Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury; Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty; Narodziny nauczyciela polonisty. Szkice edukacyjne; Od dzieciństwa ku młodości. Psychologiczno-pedagogiczne podstawy kształcenia nauczyciela polonisty; Styl terapeutyczny w pracy nauczyciela polonisty; Szkolne spotkania z literaturą; Wartościowanie a edukacja polonistyczna, wyd. Universitas, Kraków. - Podręczniki do kształcenia polonistycznego w zreformowanej szkole koncepcje, funkcje, język, red. H. Synowiec, Kraków Kompetencje szkolnego polonisty. Szkice i artykuły z metodyki, red. B. Chrząstowska, cz. 1, Warszawa 1995, cz. 2, Warszawa M. Nagajowa, Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej, Warszawa E. Polański, Dydaktyka ortografii i interpunkcji, Warszawa E. Polański, K. Orłowa, Kształcenie językowe w klasach 4 8, Warszawa D. Jastrzębska-Golonka, Magiczne nauczanie, czyli o szkolnej interpretacji baśni, [w:] Język Polski w Szkole IV VI. Zeszyty Kieleckie, nr 3/2008/2009, Kielce 2008, s. 9 - D. Jastrzębska-Golonka, Poprawność językowa w świadomości młodzieży szkolnej, [w:] Siła słów i ludzi, red. M. Święcicka, Bydgoszcz D. Jastrzębska-Golonka, Co uczeń klasy IV szkoły podstawowej powinien wiedzieć o odmianie? czyli o roli podręczników szkolnych w nauczaniu fleksji, [w:] Podręczniki do kształcenia polonistycznego w zreformowanej szkole koncepcje, funkcje, język, red. H. Synowiec, Kraków 2007, s Jestem więc piszę. Między rzemiosłem a wyobraźnią, red. G. Tomaszewska, B. Kapela-Bagińska, Z. Pomirska, Gdańsk 2009, s M. Jaworski, Metodyka nauczania języka polskiego w szkole średniej, Warszawa A. Rypel, Nauczanie komunikacyjne w kształceniu uczniowskich wypowiedzi pisemnych. Problemy. Badania eksperymentalne. Implikacje dydaktyczne, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz Mowa i język w perspektywie dydaktycznej, logopedycznej i rozwojowej, Studia Pragmalingwistyczne 5, red. J. Porayski Pomsta, Warszawa 2008, s Świadomość językowa kompetencje dydaktyka. Materiały ogólnopolskiej konferencji, Warszawa podpis prowadzącego daną formę zajęć podpis koordynatora przedmiotu

6 CZĘŚĆ B (opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia) Opis sposobu realizowania i sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów Efekty kształcenia a forma zajęć Efekty kształcenia dla ** kierunku przedmiotu Forma zajęć Ocenianie efektów kształcenia Sposoby oceniania*** K_W08, N_W12 W01 L prace domowe U01, K02 Efekty kształcenia dla przedmiotu K_W04, N_W12 W02 L scenariusze lekcji W01/03, U02/04 K_W08/11/15, N_W08/11/12/15 W03 L sprawdzanie prac uczniowskich W02, U06 K_U09/10 N_U09/10, U01 L projekt U02/03 K_U12, K_U04,N_U03/15/22 U02 L, PZ plakat/schemat W01, K_U01 U03 L, PZ kolokwium W03, U01,K02 K_U01/02/08, N_U20 U04 PZ praktyka zawodowa W01/02/03, U01/02/03/04, K01/02/03 K_K02/03, N_Ks02 K01 PZ egzamin W01-03, U01-04 K_K01/04, N_Ks04 K02 L, PZ formę zajęć podpis prowadzącego daną podpis koordynatora przedmiotu