Klitoridektomia w perspektywie społecznej i religijnej.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Klitoridektomia w perspektywie społecznej i religijnej."

Renata Jolanta Wróblewska
6 lat temu
Przeglądów:

1 VII OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA: RELIGIA A PROCESY SPOŁECZNE POZNAŃ, R. Klitoridektomia w perspektywie społecznej i religijnej. WOJCIECH ORONOWICZ INSTYTUT PSYCHOLOGII, UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI

2 Plan referatu 1. Wprowadzenie. 2. Charakterystyka. 3. Powody dokonywania. 4. Podsumowanie. 5. Literatura.

3 Wprowadzenie Klitoridektomia Klitoridektomia (nazywana również popularnie obrzezaniem kobiet) jest czynnością polegającą na usunięciu łechtaczki oraz/lub warg sromowych mniejszych. Czynność ta jest praktykowane przeważnie z powodów społecznych, kulturowych i/lub religijnych. W przeciwieństwie do obrzezania mężczyzn nie ma uzasadnienia medycznego. Cel referatu

4 Celem referatu jest: Wprowadzenie Klitoridektomia Cel referatu przedstawienie charakterystyki (z uwzględnieniem postulowanych powodów jej praktykowania), przedstawienie skutków dla życia seksualnego kobiet, przedstawienie obecnej skali rozpowszechnienia.

5 Charakterystyka

6 Charakterystyka Charakter zabiegu Naruszenie praw człowieka Negatywne konsekwencje zdrowotne Skala zjawiska Próby ograniczenia By FGC_Types.jpg: Original uploader was Kaylima at en.wikipediaderivative work: Mouagip (talk)ta grafika wektorowa została stworzona za pomocą programu Adobe Illustrator. - FGC_Types.jpg. See "Classification of female genital mutilation", World Health Organization, 2014., Domena publiczna,

7 Obrzezanie kobiet narusza podstawowe prawa człowieka (Van den Brink i Tigchelaar, 2012). Charakterystyka Charakter zabiegu Uznawana za przemoc wobec dzieci i naruszanie praw człowieka (Ford, 2001). Jest dokonywana na dziewczętach nastoletnich, a więc nie w pełni świadomych zabiegów. Naruszenie praw człowieka Negatywne konsekwencje zdrowotne Skala zjawiska Próby ograniczenia

8 Kobiety, które przeżywają zabieg doświadczają gorszego zdrowia seksualnego (De Silva, 1989). Charakterystyka Charakter zabiegu Ze względu na użycie brudnych narzędzi do dokonywania, kobiety, które były obrzezane, są bardziej podatne na zarażenie się wirusem HIV (Bosch, 2001; Brewer, Potterat, Roberts, & Brody, 2007 za: Mudege, Egondi, Beguy i Zulu, 2012). Naruszenie praw człowieka Negatywne konsekwencje zdrowotne Skala zjawiska Próby ograniczenia

9 Każdego roku około 3 miliony dziewcząt doświadczają zabiegu (Feldman-Jacobs i Cliften, 2010). Charakterystyka Charakter zabiegu Naruszenie praw człowieka Negatywne konsekwencje zdrowotne Skala zjawiska Próby ograniczenia Rozpowszechnienie jest zależne od kraju (por. Feldman-Jacobs i Cliften, 2010): 97% dziewczątw wieku lat w Somalii, 15% dziewcząt w wieku lat w Kenii. Klitoridektomia jest wykonywana w krajach Afryki oraz poza nią (m.in. wśród ludności kurdyjskiej). Zabieg ten był powszechnie stosowany w Egipcie (El-Gibaly i in., 2002), w chwili obecnej jest on prawnie zakazany. Konieczne jest przeprowadzenie uaktualnionych badań dotyczących skali zjawiska. Prawne zakazywanie zabiegu nie prowadzi do jego zaprzestania (Gruenbaum, 2001)

10 Charakterystyka Charakter zabiegu Naruszenie praw człowieka Podkreśla się rolę edukacji seksualnej, która może doprowadzić do zmniejszenia skali zjawiska (por. Hegazy, 2016). Wykształcenie ojca jest niekiedy związane z mniejszą szansą na dokonanie zabiegu (Dandash, Refaati Eyada, 2001; za: Mudege, Egondi, Beguy i Zulu, 2012). Wykształcenie matki może mieć jeszcze większe znaczenie (Mudege, Egondi, Beguyi Zulu, 2012). Negatywne konsekwencje zdrowotne Skala zjawiska Próby ograniczenia

11 Powody dokonywania

12 Klitoridektomia jest dokonywana z różnych powodów. Powody dokonywania Wprowadzenie Wśród innych powodów wymienia się czynniki społeczne i kulturowe (m.in. jest traktowana element ceremonii rytualnej oraz kontrolowania seksualności kobiet przez mężczyzn). Model medyczny i społeczny Czynniki religijne Czynniki społeczne Czynniki kulturowe

13 Powody dokonywania Wprowadzenie Model medyczny i społeczny Czynniki religijne Czynniki społeczne Czynniki kulturowe Społeczeństwo (w porównaniu do modelu medycznego) jest bardziej restrykcyjne w ocenie nienormatywnych zachowań seksualnych (Imieliński, 1986). Patologia według modelu medycznego kryterium istotnego klinicznie cierpienia lub ograniczenia funkcjonowania. Patologia według społeczeństwa kryteria nie są ścisłe, zależą od systemu norm społecznych. Czy dana osoba doświadcza istotnego klinicznie cierpienia lub ograniczenia funkcjonowania? Czy dane zachowanie jest społecznie akceptowane? Model medyczny Postrzeganie społeczne Tak Nie Patologia Patologia Tak Tak Patologia Brak patologii Nie Nie Brak patologii Patologia Nie Tak Brak patologii Brak patologii

14 Powody dokonywania Wprowadzenie Obrzezanie mężczyzn jest w większym stopniu powiązane z czynnikami religijnymi niż obrzezanie kobiet (por. Van den Brink i Tigchelaar, 2012). Sudan (Almroth i in., 2001) większa rola czynników społecznych i kulturowych niż religijnych (nauka Islamu). Egipt (El-Gibaly, Ibrahim, Mensch i Clark, 2002) większa rola czynników religijnych (nauka Islamu). Model medyczny i społeczny Czynniki religijne Czynniki społeczne Czynniki kulturowe

15 Powody dokonywania Wprowadzenie Model medyczny i społeczny Czynniki religijne Czynniki społeczne Dokonanie zabiegu jest istotne ze względów społecznych, jest przejściem pomiędzy dzieciństwem a dorosłością (Mudege, Egondi, Beguy i Zulu). Korzyści społeczne mogą przewyższać zagrożenia ze strony zdrowotnej. Przegląd doniesień za Mudege, Egondi, Beguy i Zulu (2012): gotowość do podjęcia ślubu (Assaad, 1980), brak okazywania bólu i płaczu podczas dokonywania zabiegu jest postrzegane jako wyraz bycia prawdziwą, dzielną kobietą (Njambi, 2004), znaczenie dla identyfikacji z własną płcią (Dirie & Lindmark, 1991). Czynniki kulturowe

16 Okrutna tradycja krzywdząca kobiety (Herieka & Dhar, 2003). Powody dokonywania Wprowadzenie Imigranci przenoszą praktyki na Zachód (za: Van den Brink i Tigchelaar, 2012). Element kontroli seksualności kobiet (por. Van den Brink i Tigchelaar, 2012). Model medyczny i społeczny Czynniki religijne Czynniki społeczne Czynniki kulturowe

17 Podsumowanie

18 Podsumowanie 1. Klitoridektomia jest wciąż dokonywana powszechnie. 2. Klitoridektomia jest dokonywana z różnych powodów, z których dominujące wydają się być względy społeczne i kulturowe. 3. Niezbędna jest dyskusja wśród społeczności akademickiej nad możliwościami zredukowania częstości stosowania zabiegów w kontekście bieżących procesów emigracyjnych.

19 Literatura

20 Literatura (1/2) De Silva, S. (1989). Obstetric sequelae of female circumcision. European Journal of Obstetrics, Gynecology and Reproductive Biology, 32, Ford, N. (2001). Tackling female genital cutting in Somalia. The Lancet, 358, Van den Brink, M., Tigchelaar, J. (2012). Shapinggenitals, shaping perceptions. A Frame Analysis of Male and Female Circumcision. Netherlands Quarterly of Human Rights, Vol. 30/4, Mudege, N.N., Egondi, T. Beguy, D., Zulu, E.M. (2012). The determinants of female circumcision among adolescents from communities that practice female circumcision in two Nairobi informal settlements. Health Sociology Review. 21(2), Feldman-Jacobs, C., & Cliften, D. (2010). Female genital mutilation/cutting: Data trends updates Retrieved from Hegazy A. Female Circumcision in Egypt. Ann. Int. Med. Den. Res. 2016;2(1):1-2. Imieliński K., Zarys seksuologii i seksiatrii. Warszawa 1986

21 Literatura (2/2) Gruenbaum, E. (2001). The femalecircumcisioncontroversy: An anthropological perspective. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press. El-Gibaly, O., Ibrahim, B., Mensch, B. S., & Clark, W. H. (2002). The decline of female circumcision in Egypt: Evidence and interpretation. Social Science & Medicine, 54, Herieka, E., & Dhar, J. (2003). Female genital mutilation in the Sudan: Survey of the attitude of Khartoum university students towards this practice. Sexually Transmitted Infections, 79, Almroth, L., Almroth-Berggren, V., Hassanein, O. M., El Hadi, N., Al-Said, S. S. E., Hasan, S. S. A., et al. (2001a). A community based study on the change of practice of female genital mutilation in a Sudanese village. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 74,

22 Dziękuję za uwagę Oronowicz, W. (2016, kwiecień). Klitoridektomia w perspektywie społecznej i religijnej. Referat zaprezentowany na VII Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej: Religia a procesy społeczne, Poznań. Organizatorzy: Wydział Nauk Społecznych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i in. wojciech.oronowicz@snps.pl

Podobne dokumenty

Seksualność człowieka z perspektywy psychologii pozytywnej

II OGÓLNOPOLSKA STUDENCKO- DOKTORANCKA KONFERENCJA NAUKOWA PSYCHOLOGII I PSYCHOTERAPII W PARADYGMACIE HUMANISTYCZNYM KRAKÓW, 07.05.2016 R. Seksualność człowieka z perspektywy psychologii pozytywnej BARBARA