AKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka

Transkrypt

1 AKTUALNE TRENDY OTYŁOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka

2 Informacja o badaniach HBSC Sieć HBSC obejmuje 43 kraje/regiony Europy i Ameryki Północnej; Badania ankietowe prowadzone są co cztery lata w trzech grupach wieku (ostatnie badanie ); Rekomendowana wielość próby to 1500 uczniów w każdym roczniku Kwestionariusz obejmuje trzy bloki tematyczne: zdrowie, zachowania zdrowotne i kontekst społeczny Dane dalej prezentowane dotyczą tylko gimnazjalistów (13 i 15 lat)

3 Zakres kwestionariusza HBSC Zdrowie i zachowania zdrowotne Samoocena zdrowia i zadowolenie z życia Tytoń, alkohol, marihuana Aktywność fizyczna i zachowania sedenteryjne Jedzenie i diety Obraz własnego ciala Wzrost i masa ciała Zachowania seksualne Przemoc Urazy Kontekst społeczny i rozwojowy Struktura rodziny i relacje rodzinne Środowisko szkolne Środowisko rówieśnicze Uwarunkowania społecznoekonomiczne Zaawansowanie dojrzewania

4 Pytania o wzrost i masę ciała Ile ważysz bez ubrania? Jaki jest twój wzrost bez butów? Jako kryterium nadwagi przyjęto wartość BMI 85 centyla, a otyłości BMI 95centyla. Zastosowano kryteria IOTF (International Obesity Task Force), zwane też kryteriami Cole a.

5 Trendy nadwagi i otyłości % % chłopców z nadwagą lub otyłością zwiększył się z 10,5% do 19,7%; % dziewcząt odpowiednio z 5,1% do 12,9%; wzrost o 10,1% u 13-latków i o 7,0% u 15-latków

6 Pomiar aktywności fizycznej (AF) Umiarkowana aktywność - W ostatnich 7 dniach, w ilu dniach przeznaczałeś na aktywność fizyczną łącznie co najmniej 60 minut dziennie? Odpowiedź 5 dni i więcej oznacza aktywność fizyczną zaspokajającą minimalne potrzeby młodzieży w tej grupie wieku, chociaż nowsze opracowania podają za zalecany poziom 7 dni. Dodatkowe pytania nt. intensywnej aktywności fizycznej Można się posługiwać indeksem sumarycznym

7 Trendy aktywności fizycznej według płci p i wskaźnika BMI % gimnazjalistów spełniających kryteria zalecanej aktywności fizycznej wynosił w kolejnych latach: 34,9%; 39,4% i 42,1% ; zmiany intensywnej aktywności są mniej korzystne; sumaryczny indeks się nie zmienił

8 Zachowania sedenteryjne (ZS) Ile godzin dziennie w czasie wolnym zwykle: oglądasz telewizję (w tym wideo i DVD)? grasz w gry komputerowe lub na konsoli? korzystasz z komputera? 1 wcale W dniach szkolnych 2 około pół godziny dziennie Osobno dni szkolne i dni weekendu 3 około 1 godziny dziennie 4 około 2 godzin dziennie 5 około 3 godzin dziennie 6 około 4 godzin dziennie 7 około 5 godzin dziennie 8 około 6 godzin dziennie 9 około 7 lub więcej godzin dziennie

9 Czas przeznaczanych dziennie na wybrane zajęcia sedenteryjne

10 Związek AF i ZS a wskaźnik BMI nadwaga lub GRY INDEKS Rok badania otyłość TV KOMP. AF 2006 nie średnia 2,94 2,16 7,82 tak średnia 3,09 2,42 7,91 Ogółem różnica n.i. ist. n.i 2010 nie średnia 2,75 2,35 7,74 tak średnia 3,00 2,66 7,27 Ogółem różnica ist. ist. ist.

11 Porównania międzynarodowe Polska Próba międzynarodowa chłopcy dziewczęta chłopcy dziewczęta TV AF BMI TV 2= godziny/dzień AF 7 dni w tygodniu po 60 minut BMI nadwaga lub otyłość Inequalities in young people s health. HBSC international report from the 2005/2006 survey

12 Wybrane skutki otyłości Ryzyko otyłości w wieku dorosłym Wysoki poziom lipidów Nadciśnienie Nietolerancja glukozy (cukrzyca 2) Ograniczona sprawność Gorsza jakość życia Problemy ze snem Problemy psychospołeczne (bullying) Więcej urazów

13 Niekorzystne trendy w latach to: Wzrost % młodzieży z nadmiarem masy ciała; Utrzymujący się wysoki % nie spełniających wymogów zalecanej AF; Nasilanie się wybranych zachowań sedenteryjnych ; Coraz wyraźniejsza zależność między nadmiarem masy ciała a AF i ZS.

14 Polskie raporty HBSC Raport techniczny 2. Raport o SDH 3. Trendy