Edmund Mazur Wniosek restytucyjny. Palestra 10/3-4(99-100), 26-31

Transkrypt

1 Edmund Mazur Wniosek restytucyjny Palestra 10/3-4(99-100),

2 EDMUND MAZUR Wniosek restytucyjny In sty tu cja w niosku restytucyjnego nie stanow i n o vu m w polskim ustaw odaw stw ie. Je j rodow ód sięga p raw a rzymskiego, k tó re w ykształciło i sform ułow ało tą in sty tu cję w form ie stosow anej do dziś. N ajogólniej rzecz biorąc, przez zgłoszenie w niosku restytucyjnfego dom agam y się przyw rócenia stanu poprzedniego ~bądż zw ro tu w yegzekw ow anego św iadczenia Powyższe uw agi n ie w yczerpują całości zagadnienia, które jest szersze i zahacza również o w yroki sądów zagranicznych, o um ow y m iędzynarodow e, powództwa adhezyjne itp. A ktualizacja instytucji w niosku restytucyjnego w ym aga w stępnego choćby om ów ienia aspektów praktycznych, najczęściej spotykanych w procesach. W niosek restytucyjny był znany kodeksow i postępow ania cywilnego z dnia 29.X I.1930 r. 2, i stosow any przezeń. M ianowicie z mocy art. 415 sąd apelacyjny m ógł n a w niosek pozwanego, zgłoszony przed zam knięciem rozpraw y, orzec co do zw rotu lub przyw rócenia do poprzedniego stanu. U w zględnienie w niosku re sty tu cyjnego było rów nież m ożliwe w postępow aniu kasacyjnym, gdyż Sąd N ajw yższy z mocy art k.p.c. obowiązany był stosować odpowiednio przepis art. 415 Tc.p.c. P rzy w znow ieniu zaś postępow ania stosow ano odpow iednio przepis o re sty tu cji z m ocy art. 455 k.p.c.3. Można więc stw ierdzić, że instytucja resty tu cji m a długą i dobrą trad y cję w polskim u staw odaw stw ie i że charakteryzow ała się on a następującym i cecham i: a) orzeczenie w spraw ie w niosku restytucyjnego m ogło zapaść tyuko n a w niosek.pozwanego, b) w niosek m usiał b y ć zgłoszony przed zam knięciem rozpraw y, natom iast fo r m a zgłoszenia była obojętna, c) zgłaszający w niosek pow inien był należycie udow odnić, że św iadczenie, k tó rego resty tu cji żąda, zostało spełnione, d) w niosek resty tu cy jn y m ógł być uw zględniony tylko w tedy, kiedy sąd o statecznie rozstrzygał spraw ę w yrokiem, i tylko w razie zm iany tegoż w yroku przez sąd drugiej in stan cji po w ykonaniu, e) orzeczenie w spraw ie w niosku restytucyjnego było nieobligatoryjne, lecz fakultatyw ne, f) uw zględnienie w niosku restytucyjnego nie pozbaw iało pozwanego praw a dochodzenia odszkodow ania na zasadach ogólnych, jeżeli szkoda nie została pokryta. 1 N ie c h c ą c n u ż y ć c z y t e l n i k a, p o w o ła m s ię w t e j k w e s t i i n a P o d r ę c z n y s ło w n ik ł a c i ń - s k o - p o l s k i d l a p r a w n i k ó w M a g d a l e n y K le i n ( W y d a w n ic tw o P r a w n i c z e, W a r s z a w a 1956 r., s t r. 174 i 175, h a s ł a : R e s t i t u t i o, - o n is, r e s t i t u t i o i n i n t e g r u m, r e s t i t u t i o i n i n t e g r u m p r o p t e r.a b s e n t i a m, r e s t i t u t i o i n i n t e g r u m p r o p t e r d o l u m, r e s t i t u t i o i n i n t e g r u m p r o p t e r m e t u m, r e s t i t u t i o i n i n t e g r u m m i n o r u m ) o r a z n a M a ł ą E n c y k l o p e d i ę P r a w a P a ń s t w o w e W y d a w n i c t w o N a u k o w e 1959 r., s t r. 588, h a s ło : r e s t y t u c j a ). 2 K o d e k s p o s t ę p o w a n i a c y w il n e g o z d n i a 29.XX.1S30 r. ( o g ło s z o n y w D z. U. N r 83, p o z. 651) j e d n o l i t y t e k s t z d n i a 1.X II.1932 r. (D z. U. N r 112, p o z. 934 z p ó ź n i e js z y m i z m ia n a m i). 3 P a t r z t e ż : P r o c e s c y w i l n y w z a r y s i e, c z ę ś ć p ie r w s z a, W a c ła w a M is z e w s k ie g o, s t r. 223 (p o z. 321) i s t r. 245 (p o z. 353), K s i ę g a r n i a W y d a w n i c t w P r a w n i c z y c h, Ł ó d ź 1946.

3 N r 3 4 (99 100) W niosek restytu cyjn y 27 R eform a kodeksu postępow ania cyw ilnego po zm ianach dokonanych w ro k u zniosła in sty tucję w niosku restytucyjnego z oczyw istą szkodą dla pozw anych, k tó rzy m usieli za każdym razem dochodzić zw rotu wyegzekwowanego św iadczenia lu b przyw rócenia do sta n u poprzedniego w odrębnym procesie. Łączyło się to z długotrw ałością takiego procesu i narażało pozwanego lub powoda n a dodatkow e koszty iprocesiu. Obecnie ustaw odaw ca pow rócił do instytucji w niosku restytucyjnego i nowy k.p.c.5 zaw iera już odpow iednie przepisy w te j m ierze. Przepisy dotyczące w niosku restytucyjnego są zaw arte w art. 338, 393, 415 i 422 k.p.c. Podstaw ow y przepis zaw arty jest w art. 338, którego treść jest n astęp ująca: Art U chylając' lub zm ieniając w yrok, którem u nadany został rygor natychm iastow ej w ykonalności, sąd n a w niosek pozw anego orzeka w orzeczeniu kończącym postępow anie o zw rocie spełnionego lub w yegzekw ow a nego św iadczenia lluib o przyw róceniu poprzedniego stanu. 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie w yłącza możliwości dochodzenia w osobnym procesie napraw ienia szkody poniesionej w skutek w ykonania w y ro k u. O ile p ara g ra f 2 tego artykułu nie może nasuw ać żadnych trudności in te rp retacyjnych, o ty le p arag raf 1 w ym aga om ów ienia i usystem atyzow ania w ielu zagadn ień nim objętych. 1. P ierw sze py tanie może się tu w yłonić n a tle zagadnienia, k to jest u p ra w n io n y do zgłoszenia w niosku restytucyjnego. B rzm ienie i 1 art. 338 nie pozostaw ia pod ty m w zględem żadnych w ątpliw o ści: w niosek m oże zgłosić tylko pozwany. Pozw anym w procesie może być jedna osoba lufo w iele osób. Jeżeli po stron ie pozw anych m am y do czynienia ze w spółuczestnictw em m aterialnym lub form alnym w znaczeniu art k.p.c., to sy tu a cja jest jasna: każdy ze w spółuczestników może składać w niosek restytucyjny sam odzielnie i tylko w im ieniu w łasnym, oo w ynika w yraźnie z art k.p.c. Jeżeli jednak po stronie pozw anych zachodzi w spółuczestnictw o konieczne (art. 7-2 k.p.c.) lub jednolite (art k.p.c.), po w staje w ątpliw ość, czy w niosek re sty tucyjny zgłoszony przez jednego z pozw anych m a dotyczyć w szystkich. W ydaje m i się, żie logika instytucji w niosku restytucyjnego nakazuje przyjęcie, iż przy w spółuczestnictw ie jednolitym w niosek ten zgłoszony przez jednego z pozw anych m usi dotyczyć w szystkich, gdyż czynność procesow a a tak ą jest niew ątpliw ie.zgłoszenie w niosku restytucyjnego zdziałana przez jednego w spółuczestnika jest skuteczna wobec pozostałych pozwanych i z tego w zględu sąd m usi orzec w spraw ie w niosku restytucyjnego n a rzecz w szystkich pozwanych, których to dotyczy. Przy w spółuczestnictw ie koniecznym sąd orzeka tylko n a korzyść tego, k to zgłosił w niosek restytucyjny. 2. Pozw any działa w procesie sam lub przez pełnom ocnika (art. 86 k.p.c.). K to może być pełnom ocnikiem procesowym, określa art k.p.c. W sp raw ach ze stosunku pracy i o napraw ienie szkód pracowniczych (art. 459 k.p.c.) pełnom ocnikiem może być także przedstaw iciel zw iązku zawodowego, a to zgodnie z art w zw iązku z art. 477 k.p.c. Nowością, w a rtą podkreślenia, jest rola prezydium rad y narodow ej i organizacji społecznych lu d u pracującego. A rt k.p.c. stanow i, że pełnom ocnikiem paro- 4 O b w ie s z c z e n ie M i n i s t r a S p r a w ie d l iw o ś c i z d n i a 25.V III.1950 r. o o g ło s z e n iu J e d n o li te g o t e k s t u k o d e k s u p o s t ę p o w a n i a c y w iln e g o (D z. U. N r 43, p o z. 394 z p ó ź n i e js z y m i z m ia n a m i) ^ 5 D z. U. z 1964 r. N r 43, p o z. 296; s p r o s t.: D z. U. z 1965 r. N r 15, p o z. 113.

4 28 Edmund Mazur N r 3 4 (99 100> cesowym w spraw ach o ustalenie ojcostw a i o roszczenia alim entacyjne może być rów nież przedstaw iciel organu opieki społecznej w łaściw ego prezydium rad y n a rodowej lub przedstaw iciel organizacji społecznej ludu pracującego. W ykaz tych organizacji ustaila M inister Spraw iedliw ości8. Z tego przepisu m ożna by wyciągnąćw niosek, że zgłoszenie w niosku restytucyjnego przez pełnom ocnika będącego przedstaw icielem PRN lub organizacji społecznej ludu pracującego jest dopuszczalne tylko w tedy, kiedy proces dotyczy ustalenia ojcostw a lub roszczeń alim entacyjnych, bo tylko w tych spraw ach pełnom ocnikiem pozwanego może być przedstaw iciel tych podm iotów. Jednakże art. 61 kjp.c. stanow i iponadto, że organizacje społeczne' ludu pracującego objęte w ykazem ustalonym przez M inistra Spraw iedliw ości m ogą w ytaczać powództwa n a rzecz obyw ateli nie tylko o roszczenia alim entacyjne^ ale rów nież o roszczenia pracow ników ze stosunku pracy i o napraw ienie szkód w ynikłych z w ypadku w zatrudnieniu lub z choroby zawodowej. Różnica polega n a tym, że przy roszczeniach o ustalenie ojcostw a i o roszczenia alim entacyjne przedstaw iciel organu do sipraw opieki społecznej prezydium rady narodow ej lub organizacji społecznej ludu pracującego w ystępuje jako pełnom ocnik procesowy strony (powodowej lub pozw anej), a więc ze w szystkim i isikutkami praw nym i w ynikającym i z udzielenia pełnom ocnictw a, które m ożna cofnąć lub ograniczyć, natom iast organizacja społeczna ludu pracującego działająca w trybie art działa nie jako pełnom ocnik procesowy strony (powodowej lub pozwanej), alesam odzielnie, podobnie jak prokurator, co w ynika w yraźnie z brzm ienia art i art. 62. Z akres u praw nień organizacji społecznej ludu pracującego jest szerszy, gdyż obejm uje rów nież możliwość w ytaczania pow ództw n a rzecz p ra cow nika ze stosunku pracy (pracowniczego i spółdzielczego) i o napraw ienie szkód w ynikłych z w ypadku w zatru d nieniu lub z choroby zawodowej. Jeżeli organizacja społeczna ludu pracującego w tym zakresie ma upraw nienia analogiczne do upraw nień prokuratora i może w stąpić do postępow ania w każdym jego stadium, to jest oczywiste, że może rów nież zgłosić w niosek resty tu cy jny sam odzielnie.7 Zgodnie z art. 60 k.p.c. p ro k u rato r może w stąpić do postępow ania w każdym stadium procesu i nie jest zw iązany z żadną ze stron. D ziała on zupełnie sam o dzielnie, może w ięc zgłosić w niosek re sty tu c y jn y 8, choćby sam pozw any nie in teresow ał się sp raw ą albo n aw et sprzeciw iał się zgłaszaniu takiego w niosku. D ominan tą bowiem działania prokuratora jest interes w ym iaru spraw iedliw ości, k tó ry n ie ząwsze m usi być zbieżny z interesem pozwanego. R easum ując powyższe wyw ody, można stw ierdzić, że w niosek resty tu cy jn y m o że zgłosić: 1. pozw any działający osobiście, 2. pozw any działający przez pełnom ocnika procesowego (art. 87 i w 'Zwiąizku z art. 477 k.p.c.), 3. prokurator, 4. organizacja społeczna ludu pracującego w spraw ach określonych w art. 61 k.p.c. 6 M i n i s t e r S p r a w ie d l iw o ś c i w r a m a c h d e l e g a c j i o k r e ś l i ł t e o r g a n i z a c j e, o g ła s z a ją c ic h - w y k a z w M.P. z 1965 r. N r 37, pozj N a le ż y z a z n a c z y ć, ż e p r z y r o s z c z e n ia c h a l i m e n t a c y j n y c h p r z e d s t a w i c i e l o r g a n i z a c j i s p o łe c z n e j l u d u p r a c u j ą c e g o m o ż e w y s t ę p o w a ć j a k o p e ł n o m o c n i k p r o c e s o w y w t r y b i e a r t k.p.c. a l b o t e ż j a k o s a m o d z ie l n ie d z i a ł a j ą c y n a r z e c z o b y w a t e l a d la o c h r o n y je g o p r a w. 8 P a t r z : a r t y k u ł M ie c z y s ła w a P i e k a r s k i e g o : O p r a c o w a n ie r e w i z j i w p o s tę p o w a n i u, c y w il n y m, P a l e s t r a n r 3/65, s t r. 29 o r a z W. S ie d le c k i: Z a r y s p o s tę p o w a n i a c y w iln e g o, 1966.

5 3 4 (99 100) W niosek restytu cyjn y Podm ioty upraw nione do zgłoszenia w niosku restytucyjnego mogą go zgłosić ty lk o w określonym stadium postępow ania procesowego, ściśle unorm ow anego przepisam i k.p.c. S tosując system atykę k.p.c., należy w ym ienić następujące w ym agani konieczne do zgłoszenia tego w niosku. Tak w ięc w niosek restytucyjny m ożna zgłosić w pierw szej instancji, jeżeli sąd ro zp atru je spraw ę n a sku tek sprzeciw u od w yroku zaocznego lub ponownie, b ąd ź też w postępow aniu rew izyjnym (również przy rozpatryw aniu rew izji n a d zw yczajnej) albo n a sk u tek w niosku o w znow ienie postępow ania. a) U w zględnienie w niosku restytucyjnego jest m ożliwe ty lk o w tedy, kiedy uchyla się lub zm ienia w yrok, którem u nadano rygor natychm iastow ej w ykonalności, bądź w yrok prawomocny, w ydane zaś orzeczenie kończy postępow anie (iart. 2\38 1 k.p.c.), 1 Może pow stać w ątpliw ość, czy uwzględnienie w niosku restytucyjnego m ożliwe jest rów nież w w ypadku w ydania postanow ienia, jako że art. 361 k.p.c. nakazuje stosow anie przepisów o w yrokach odpow iednio. R eprezentuję pogląd, że stosow anie odpow iednio może m ieć m iejsce tylko wówczas, gdy z istoty in sty tu c ji nie w ynika coś innego. Poniew aż art. 338 k.p.c. mówi o w yroku, przeto zbyt ryzykow ane w ydaje się traktow anie jednakow o w yroków i postanow ień, jeżeli obie te instytucje różnią się zasadniczo. Podobne powody przem aw iają za niedopuszczalnością uw zględnienia w niosku restytucyjnego w razie w ydania nakazu zapłaty w postępow aniu nakazow ym i upominawczym. A rgum entacja ta znajduje wzm ocnienie w art. 494 i 563 k.p.c. Skoro ustaw odaw ca zrów nuje postanow ienie z prawom ocnym w yrokiem tylko pod względem skutków, nie nakazując naw et stosowania przepisów o w yrokach odpowiednio, to w yraźne brzm ienie art. 388 k.p.c. nie dopuszcza możliwości stosowania instytucji w niosku restytucyjnego. Z powyższego w ynika w yraźnie, że nie m ożna zgłosić w niosku restytucyjnego w razie w ydania postanow ienia, n akazu itp., gdyż ustaw odaw ca zupełnie w y raźnie używa oznaczenia w yrok. K.p.c. rozróżnia poszczególne rodzaje wyroków. M am y więc do czynienia z w yrokiem stanow czym (właściwie k.p.c. używ a tu nazw y stanow czego rozstrzygnięcia) określonym przez art k.p.c., z w y rokiem częściowym określonym przez art. 317 k.p.c., z w yrokiem w stępnym określonym przez art. 318 k.p.c. i z w yrokiem zaocznym określonym przez art. 339 k.p.c. Każdy z tych w yroków może, a niekiedy w określanych w ypadkach m usi być opatrzony rygorem natychm iastow ej wykonalności. Rygor natychm iastow ej w ykonalności sąd n ad a je z urzędu lub n a w niosek strony (ar1{. 333 i 467 k.p.c.). b) Zgłoszenie w niosku restytucyjnego m usi być połączone ze złożeniem sprzeciw u od w yroku zaocznego (art. 344 k.p.c.) lub ze złożeniem odpow iedniego środk a odwoławczego, bo tylko w tedy pow staje możliwość rozpatrzenia spraw y, zgłoszenia w niosku restytucyjnego i jego rozstrzygnięcia. 4. F orm a w niosku nie została przez k.p.c. ściśle określona. M ożna go w ięc zgłosić w form ie pisem nej bezpośrednio w sprzeciw ie od w yroku zaocznego lub w środku odwoławczym, w oddzielnym piśm ie procesowym lub ustnie do protokołu rozpraw y. N ależy m ieć n a względzie, że przy zgłoszeniu w niosku w form ie pisem n e j pow inien on odpow iadać rygorom pism a procesowego ( a r t 126 k.p.c.). Z istoty w niosku w ynika, że zgłaszający m usi udow odnić spełnienie św iadczen ia lub jego w yegzekw ow ania zarówno co do zasady, jak i wysokości. Najczęściej będzie to dowód z dokum entu, choć nie m ożna wyłączyć rów nież dowodu z zeznań św iadków lub przyznania strony przeciw nej. Osoba zgłaszającą w niosek re sty tu -

6 30 Edmund Mazur N r 3 4 (99 100> cyjny w postępow aniu rew izyjnym m usi się liczyć z art. 385 k.p.c., co może być kłopotliw e w szczególności przed Sądem N ajw yższym, nie sądzę jednak, żeby p rak ty k a nie m ogła tu opracow ać odpow iednich form uw zględniających zasadę celowości. Jeżeli zgłaszający w niosek restytucyjny nie udowodni spełnienia lu b w yegzekw ow ania św iadczenia, sąd nie pow inien w ydaw ać w tej kw estii rozstrzygnięcia, odsyłając w tym zakresie pozwanego do sądu pierw szej instancji. W niosek jest w olny od w pisu stosunkowego czy stałego, co stanow i znaczne ułatw ienie finansow e dla pozwanego. 5. Sąd rozpatrujący spraw ę może orzec zw rot spełnionego lub w yegzekw ow anego św iadczenia bądź przyw rócić poprzedni stan tylko w tedy, kiedy w ydaje orzeczenie kończące postępow anie. Jeżeli więc w yrok zostaje uchylany i powództwo oddalone (w całości lub części), to pozew zostaje odrzucony lu b postępow anie w sp raw ie um orzone (art. 347, 388 i 390 k.p.c.). W ydanie orzeczenia w spraw ie w niosku re stytucyjnego jest obligatoryjne. 6. Jak podkreśliłem n a w stępie, podstaw ow y przepis o w niosku restytucyjnym jest zaw arty w art k.p.c. i w zasadzie dotyczy postępow ania przed sądem pierw szej instancji (świadczy o tym usytuow anie tego przepisu w system atyce k.p.c.). Może więc pow stać pytanie, czy zasady te stosuje się w postępow aniu przed drugą instancją oraz w postępow aniu o w znow ienie postępow ania i przy rew izji nadzw yczanej. Należy na to odpowiedzieć tw ierdząco, gdyż in terp retacja przepisów nie n asuw a tu zasadniczych w ątpliw ości. Do postępow ania rew izyjnego stosuje się bow iem odpow iednio przepisy o postępow aniu przed pierw szą in stancją, jeżeli nie m a przepisów szczególnych. Poniew aż przepisy o postępow aniu rew izyjnym n ie zaw ierają ta k ich przepisów szczególnych, przeto w postępow aniu przed sądem rew izyjnym stosuje się przepis art. 338 k.p.c: o w niosku resty tu cy j nym poprzez art k.p.c. W postępow aniu o w znow ienie postępow ania istnieje analogiczny przepis o w niosk u restytucyjnym w p o s t a c i art. 415 k.p.c., z tą tylko zm ianą, że nie w ym aga się, aby w yrokow i był nadany rygor natychm iastow ej w ykonalności, oraz że zam iast w niosku pozw anego jest w niosek skarżącego. Są to zm iany w ynikające ze słow nictw a k.p.c. ta k pro ste i zrozum iałe, że nie w ym agają odrębnego omówienia. W postępow aniu z rew izji nadzw yczajnej instytucję w niosku restytucyjnego uw zględnia się analogicznie jak przy postępow aniu o wznowienie, m ianow icie przez art. 422 k.p.c., który nakazuje stosowanie odpowiednio art. 415 k.p.c. Flrzy in terp retacji a rt może zrod?ić się w ątpliw ość, kto może, ew entualnie kto pow inien zgłosić w niosek restytucyjny. Ja k wiadom o, rew izję nadzw yczajną mogą założyć upraw nione osoby z urzędu lub n a skutek podania zainteresow anego, który może skarżyć się ogólnie na w yrok, nie m usi jednak prosić o zgłoszenie w niosku restytucyjnego (zresztą będąc naw et obecny n a rozpraw ie, nie m usi zgłosić takiego wniosku). W ykładnia prow adzi do w niosku, że w tym zakresie M inister Spraw iedliw ości i Pierw szy Prezes Sądu Najwyższego m uszą być trak to w an i ta k jak prokurator. Mogą więc sam i niezależnie od prośby wnoszącego podanie złożyć w niosek restytucyjny. Chociaż art znacznie ogranicza dyspozycyjność stro n y w postępow aniu o rew izję nadzw yczajną przed Sądem Najw yższym, to jednak nie m a przeszkód, aby w niosek resty tu cy jn y mógł być zgłoszony rów nież przez sam ą stro n ę pozw aną, gdyż ograniczenie to nie dotyczy w niosku re sty tucyjnego. Na zakończenie należy podnieść, że w niosek restytucyjny może obejm ow ać w yłącznie żądanie zw rotu spełnionego lub w yegzekw ow anego św iadczenia albo

7 N r 3 4 (99 100) W znowienie postępowania w k.p.c. 3fc przyw rócenie poprzedniego stanu. N ie może on zaw ierać żądań napraw ienia dalej sięgającej szkody, k tó ra pow stała w skutek w ykonania w yroku. Roszczenia ta k ie m ogą być dochodzone w odrębnym procesie n a zasadach ogólnych, a to w zw iązk u z kategorycznym brzm ieniem art k.p.c. R easum ując, m ożna stw ierdzić, co nastęipuje: 1. W niosek resitytucyjny m ożna zgłosić tylko w połączeniu ze sprzeciw em od w y roku zaocznego, ze środkiem odw oław czym albo też z w nioskiem o w znow ienie postępow ania lub z w nioskiem o rew izję nadzw yczajną. 2. F orm a w niosku nie jest określona. Jeżeli następ u je n a piśm ie, pow inn a odpow iadać w ym aganiom pism a procesowego. Zgłaszający m usi udow odnić, że świadczenie zostało spełnione lub w yegzekw ow ane albo że naruszony został stan poprzedni. 3. Sąd rozpatrujący w niosek restytucyjny m usi go rozstrzygnąć, jeżeli w ydajeorzeczenie kończące postępow anie w sp raw ie o zw rot spełnionego lub w y egzekw ow anego św iadczenia albo o przyw rócenie do stan u poprzedniego. 4. Zgłoszenie w niosku restytucyjnego może m ieć m iejsce tylko wówczas, gdy" spełnienie lub w yegzekw ow anie św iadczenia albo naruszenie poprzedniego* stan u nastąpiło n a mocy w yroku zaopatrzonego w rygor natychm iastow ej w ykonalności albo n a mocy w yroku praw om ocnego. 5. M inister Sprawiedliwości i Pierw szy Prezes Sądu Najwyższego m ają w zakresie w niosku restytucyjnego te sam e u p raw nienia co p ro ku rato r. 6. Pozw any może dochodzić dalszego odszkodow ania w odrębnym procesie, jeżeli uw zględniony w niosek resty tu cyjn y nie p okryw a szkody pow stałej w w y niku w ykonania w yroku. 7. W niosek resty tu cy jn y jest w olny od w pisu stałego czy stosunkowego. WOJCIECH DUDEK Wznowienie postępowania w nowym polskim procesie cywilnym I. O balenie praw om ocnego już orzeczenia sądow ego jest zjaw iskiem w zasadzie* niepożądanym, gdyż jednym z podstaw ow ych postulatów staw ianych sądom je st postulat istaibilnoś.ci i niewzruszalności podjętych przez sąd decyzji. Jednak że n ie m ożna nigdy wyłączyć tego, że rozstrzygnięcie sądu zaw arte w praw om ocnym orzeczeniu dotknięte jest ibłędem ta k pow ażnym, iż utrzym anie tegoż orzeczenia w mocy nie m oże się ostać. imusi zatem praw o procesowe przewidzieć, rów nież dla takich w łaśnie w ypadków, możność uchylenia lub zm iany orzeczenia sądow ego wówczas, gdy po jego upraw om ocnieniu Się ujaw nią się luib pow staną okoliczności, w św ietle których okaże się, że pierw otna treść orzeczenia gest nieodpow iednia, niezgodna z praw em luib rzeczyw istym stanem faktycznym spraw y. Tok instancji: w tym w ypadku został już zakończony, nie może w ięc być m ow y o zaskarżeniu