Problem wykorzystania rachunkowości agresywnej przez managerów
|
|
- Amelia Olejniczak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 dr Kaczmarek Marcin Problem wykorzystania rachunkowości agresywnej przez managerów Wstęp Rynek kapitałowy, rynek towarów i usług oraz siły roboczej przesądzają o efektywności gospodarki. Na szczególną rolę zasługuje rynek kapitałowy, który wpływa na konkurencję między właścicielami kapitału oraz tymi którzy go wykorzystują do finansowania dzielności gospodarczej. Inwestorzy konkurując między sobą dążą do minimalizacji ryzyka oraz maksymalizacji wartości swojego kapitału poszukując możliwie najwyższej stopy zwrotu. Powiernicy natomiast starają się sfinansować swoje przedsięwzięcia gospodarcze minimalizując koszt a maksymalizując wartość powierzonych kapitałów, tak aby obie strony były zadowolone. Optymalny stan konkurencyjności na rynkach kapitałowych ma miejsce wówczas, gdy wszyscy uczestnicy rynku mają jednakowy dostęp do takiego zasobu istotnych i rzetelnych informacji, który pozwala im właściwie ocenić ryzyko inwestycyjne. Niestety zarządy spółek często są pchane przez podaż 1 rynku kapitałowego, ponieważ często prezentują w sprawozdaniach finansowych tylko te informacje, które chcą opublikować, zamiast oczekiwanych przez uczestników rynku kapitałowego. Mając podstawowy wpływ na jakość i zakres ujawnianych w sprawozdaniach informacji, zarządy spółek nierzadko kierują się własnym interesem, niekoniecznie spójnym z oczekiwaniami inwestorów, wierzycieli, i innych zainteresowanych podmiotów. Do realizacji swoich egoistycznych zamierzeń posługują się instrumentarium z obszaru polityki bilansowej określanego mianem rachunkowość kreatywna. 1 M. Kutera, A. Hołda, S.T. Surdykowska, Oszustwa Księgowe teoria i praktyka, Difin Warszawa 2006, s. 9.
2 2. Polityka bilansowa, rachunkowość kreatywna, rachunkowość agresywna Relacje między polityką bilansową, rachunkowością kreatywną a rachunkowością agresywną zostały przedstawione na rysunku 1. Rysunek 1. Relacje między polityką bilansową, rachunkowością kreatywną i rachunkowością agresywną. Źródło: opracowanie własne. Polityka bilansowa jest często określana jako sztuka nie tylko tego co możliwe, lecz również sztuką tego, co jest prawem dozwolone. W ramach polityki bilansowej wyróżnia się instrumenty: materialne, formalne i czasowe. Zakres instrumentów w dużej mierze pokrywa się z zakresem polityki rachunko-
3 wości, którą zobowiązane są określić jednostki gospodarcze w ramach organizacji rachunkowości. Zauważa się również różnice między tymi politykami, które zostały pokazane w tabeli 1. Tabela 1. Różnice między polityką bilansową a polityką rachunkowości Polityka bilansowa wybór terminu przedłożenia, zatwierdzenia i opublikowania sprawozdania finansowego w przedziale czasowym przewidzianym przepisami ustawy o rachunkowości, podział zysku, wybór momentu powstania zdarzenia gospodarczego przed lub po dniu bilansowym. Polityka rachunkowości Sposób prowadzenia ksiąg, w tym co najmniej: zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej, wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera - wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych i w procesach przetwarzania danych, opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera - opisu systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji, systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów. Źródło: opracowanie własne. Analizując treść tabeli 1, można dojść do wniosku, że w zakresie polityki bilansowej wykazuje się elementy, które nie są regulowane ustawą o rachunkowości
4 a jednocześnie mogą mieć one znaczący wpływ na obraz sprawozdań finansowych. Natomiast w zakresie polityki rachunkowości wyróżnia się elementy techniczne prowadzenia rachunkowości, które w bezpośredni sposób nie oddziaływują na sprawozdania finansowe. Przypadki występowania rachunkowości kreatywnej miały miejsce w praktyce światowej i w Polsce 2 Przejawiało się to między innymi 3 : zbyt precyzyjnymi prognozami i zgodnością z rzeczywistością, nieproporcjonalnie wysokim poziomem nagród dla kierownictwa za osiągi i wyniki, zmianami zasad rachunkowości w zakresie uznawania przychodów, radykalnym wzrostem lub spadkiem marży brutto, zyskami rosnącymi szybciej niż przepływy pieniężne, zbyt licznymi rezerwami restrukturyzacyjnymi i jednorazowymi odpisami, ogólnikową informacją dodatkową w sprawozdaniu finansowym. Jednak rachunkowość kreatywna 4 może mieć nie tylko negatywne znaczenie. W pozytywnym ujęciu jest to proces manipulowania danymi, wykorzystania luk w zasadach rachunkowości oraz wybór takich metod pomiaru i sposobu prezentacji informacji w sprawozdaniu finansowym, by można było stworzyć pożądany wizerunek finansowy i skłonić inwestorów do oczekiwanych 2 Przypadki nadużyć, wykorzystania rachunkowości kreatywnej: Enron ukrywanie strat koncernu w firmach zależnych, których sprawozdania nie były konsolidowane, WorldCom księgowanie w latach kosztów operacyjnych w nakłady inwestycyjne, oraz rezerwy za złe długi i obowiązkowe opłaty, Xerox zawyżał wyniki zaliczając do bieżącej sprzedaży przyszłe przychody. BIG Bank Gdański operowanie rezerwami mające na celu zawyżenie wyniku finansowego. 3 ibidem. 4 K. J. Zwykłe nadużycie czy narzędzia polityki, Rzeczpospolita, Dobra Firma, , publikacja internetowa.
5 zachowań. 5 Charakterystycznymi cechami pozytywnej rachunkowości kreatywnej są: 6 prezentowanie danych w sprawozdaniach finansowych w sposób najkorzystniejszy dla jednostki, z naruszeniem obiektywizmu informacji, kreowanie zdarzeń gospodarczych w celu uzyskania określonego efektu w sprawozdaniu finansowym, brak elementu nielegalności, ponieważ wszystkie rozwiązania są zgodne z prawem. Pozytywna rachunkowość kreatywna nie jest łamaniem prawa, ponieważ jest zgodna zarówno z literą prawa, jak i standardami rachunkowości, ale jednocześnie może być sprzeczna z ich duchem. Polega ona na posługiwaniu się normami prawnymi, wykorzystywaniu ich elastyczności i niespójności, aby w sprawozdaniach finansowych przedstawić obraz inny niż rzeczywisty dzięki naginaniu prawa i wykorzystywaniu jego luk 7. Negatywna postać rachunkowości kreatywnej, określana mianem rachunkowości agresywnej jest definiowana jako zamiar rozmyślnej defraudacji. 8 W tym pojęciu mieszczą się wszystkie nieprawidłowe działania, przez niektórych błędnie kwalifikowane do rachunkowości kreatywnej. 9 Rachunkowość agresywna związana jest z nadużywaniem swobody, którą pozostawia prawo bilansowe, tendencyjnym wyborem polityki bilansowej, a także dokonywaniem sztucznych operacji gospodarczych. Rachunkowość agresywna jest wypaczeniem stosowanej przez firmę polityki bilansowej, przekroczeniem jej granic. 5 Ibidem. 6 I. Górski, Creative accouting czyli upiększanie sprawozdań finansowych, Ekspert 1998, nr 1, s M. Jameson, A practical Guide to Creative accounting, Kogan Page, Londyn 1988, s K.J. Zwykłe nadużycie czy narzędzie polityki, Rzeczpospolita, Dobra Firma, , publikacja internetowa. 9 W. Grzegorczyk za E. Mączyńska, Kreatywna księgowość nie zawsze oznacza oszustwo, Rzeczpospolita, , publikacja internetowa.
6 Kształtowanie zamknięcia rocznego w określonym celu ma, bowiem swoje granice, które określa nie tylko obowiązujące prawo, standardy rachunkowości, ale także zasady rachunkowości wypracowane przez teorię rachunkowości Definicja i geneza oszustwa i nadużycia gospodarczego W literaturze spotyka się stwierdzenie, że w świecie biznesu przedsiębiorcy ponoszą koszty wytworzenia i sprzedaży swoich towarów i usług. W zakres tych kosztów wchodzą: koszty bezpośrednie takie jak robocizna, materiały, reklama, czynsze, badania i rozwój oraz oszustwa i nadużycia. 11 Jednak wymienione na końcu pozycje kosztowe mają specyficzny charakter ponieważ są one ukryte i nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w rachunku zysków i strat. W najszerszym ujęciu oszustwo może oznaczać dokonane w złej wierze wprowadzenie osoby w błąd, nie wyprowadzenie osoby z błędu i następnie wykorzystanie błędu lub wyzyskiwanie niezdolności do należytego pojmowania działania np. osoby małoletniej w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (bezpośrednio lub pośrednio). Sprawca popełnia oszustwo wtedy, kiedy działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Z uwagi na konieczność działania w określonym celu oszustwo stanowi tzw. przestępstwo kierunkowe (czyli popełnione w określonym celu, z określonej pobudki, lub z określonego motywu). Oszustwo jest popełnione nie tylko wtedy, gdy sprawca sam chce osiągnąć korzyść majątkową, lecz także wtedy, kiedy chce jej przysporzyć innej osobie kosztem pokrzywdzonego. 12 Według prawa zwyczajowego do zaistnienia oszustwa konieczne jest wystąpienie czterech warunków: 10 Polityka bilansowa i analiza finansowa, Nowoczesne instrumenty zarządzania, red. K. Sawicki, Ekspert, Wrocław 2002, s J. T. Wells, Corporate Fraud Handbook: Prevention and Detection, LexisNexis Sp. z oo, Warszawa 2006, s
7 a) istotne zafałszowanie informacji, b) świadomość fałszu w momencie składania oświadczenia, c) poleganie przez ofiarę na fałszywej informacji, d) szkoda jako skutek. Pojęcie nadużycia zdefiniowane jest w różnych pozycjach literatury. W Słowniku Webstera nadużycie (ang. Abuse) wywodzące się z łacińskiego abusus oznacza: czyn oszukańczy, oszustwo; oszustwo lub zwyczaj korupcyjny; niewłaściwe wykorzystanie lub traktowanie. 13 W kodeksie karnym 14 nadużycie określone jest jako działanie osoby, która będąc obowiązana na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową oraz działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Do przykładów nadużyć popełnianych przez pracowników zalicza się między innymi: 15 a) wykorzystanie rabatów pracowniczych przy zakupie towarów dla przyjaciół i krewnych, b) wynoszenie produktów należących do firmy, c) pobieranie wynagrodzeń za nieprzepracowane godziny, d) inkasowanie kwoty większej, niż w rzeczywistości z tytułu wydatków służbowych, e) przedłużanie przerw obiadowych i innych bez zgody zwierzchnika, f) spóźnianie się i wcześniejsze wychodzenie z pracy, 13 Webster s Dictionary, Houghton Miffilin, Boston 1996, s Ustawa z dnia 6 czerwca 1997, Kodeks Karny, Dz. U. z 1997 Nr 88, poz. 553, art J. T. Wells, Corporate Fraud Handbook, op. cit., s. 4.
8 g) przedstawianie fikcyjnych zwolnień lekarskich, h) ociąganie się i nie przykładanie do pracy, i) wykonywanie powierzonych obowiązków pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Jednak zdecydowanie większym kosztem przedsiębiorstwa są oszustwa i nadużycia powodowane przez osoby zajmujące znaczące stanowiska w strukturze jednostki. Badania nad oszustwami i nadużyciami z wykorzystaniem stanowiska prowadzone były w wąskim zakresie mimo dużej skali negatywnych skutków. Do głównych amerykańskich autorów prac z tego zakresu zalicza się Edwina H. Sutherlanda, Donalda E. Cresseya, W. Stevea Albrechta, Richarda C. Hollingera. 16 Edwin H. Sutherland jako pierwszy zdefiniował określenie przestępstwa w białych kołnierzykach, które oznaczało działalność przestępczą podmiotów gospodarczych i osób działających w ich imieniu. Definicja ta z czasem ewoluowała do każdego przestępstwa finansowego i gospodarczego bez względu na to kto je popełnił. Ważnym wkładem E.H. Sutherlanda w zwalczanie przestępstw w białych kołnierzykach była zmiana spojrzenia na zbrodnie. Większość kryminologów i socjologów uważała, że ma ona wyłącznie podłoże genetyczne, a kryminaliści płodzą kolejnych przestępców. Sutherland stwierdził, że przestępstw uczymy się podobnie jak innych dziedzin na przykład rachunkowości. 17 Nauka przestępczości odbywa się w drodze komunikacji z innymi osobami a skłonności przestępcze nie pojawiają się bez ingerencji osób trzecich. Donald E. Cressey swój obszar badawczy skupił na defraudantach. W wyniku badań opracował hipotezę mówiącą, że ludzie zaufani nadużywają tego zaufania, kiedy uznają, że mają krępujący problem finansowy, wiedzą, że pro- 16 Ibidem, s L. J. Siegel, Cryminology, wyd. 3, West Publishing Co., New York 1989, s. 193.
9 blem ten można po cichu rozwiązać, wykorzystując zaufanie związane ze stanowiskiem, oraz są w stanie racjonalnie wytłumaczyć swoje zachowanie w tej sytuacji tak, by pogodzić swoje wyobrażenie o sobie jako człowieku zaufanym ze swoim obrazem człowieka wykorzystującego powierzone mu fundusze i mienie. 18 Autor hipotezy problem finansowy podzielił na sześć głównych podtypów, motywów działania: 1) naruszenie przypisanych obowiązków, 2) problemy wynikające z niepowodzenia osobistego, 3) odwrócenie koniunktury, 4) fizyczna izolacja, 5) podnoszenie stopy życiowej, 6) stosunki między pracodawcą a pracownikiem. Cressey uważał, że oprócz wiedzy ogólnej sprawca nadużycia musi mieć w danej dziedzinie kwalifikacje umożliwiające popełnienie oszustwa w tajemnicy. 19 W. Steve Albrecht w latach 80-tych XX wieku przeprowadził wraz z zespołem badania ankietowe 212 oszustw. Wnioski z ankiety zostały opublikowane w książce Deterring Fraud: The Internal Auditor s Perspective. Badania dotyczyły danych demograficznych i informacji o genezie popełnionych nadużyć. Jednym z wyników analizy była lista motywów działania sprawców oszustw, które podzielono na dziewięć grup: 20 1) życie ponad stan, 2) nieodparta żądza bogacenia się, 18 D. R. Cressey, Other People s Money, Patterson Smith, Montclair, New York 1973, s Ibidem, s S. Albrecht, K. Howe, M. Rommey, Deterring Fraud: The Internal Auditor s Perspective, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamonte Springs 1983, s. xiv.
10 3) wysokie zadłużenie osobiste, 4) bliskie powiązania z klientami, 5) poczucie, że wynagrodzenie jest niewspółmierne do odpowiedzialności, 6) kombinatorstwo, 7) pokonanie systemu jako wyzwanie, 8) uzależnienie od hazardu, 9) nadmierna presja rodziny lub otoczenia. W celu wyjaśnienia tej koncepcji Albrecht opracował skalę oszustw, która uwzględnia presję sytuacji, dostrzeżone okazje i uczciwość osobistą. Skala oszustw została przedstawiona w schemacie 1. Wynika z niego, że jeżeli presja sytuacji i liczba okazji popełnienia jest duża i uczciwość osoby jest mała to wystąpienie nadużycia jest bardzo prawdopodobne. Schemat 1. Skala oszustw Źródło: S. Albrecht, K. Howe, M. Rommey, Deterring Fraud: The Internal Auditor s Perspective, op. cit., s.6. R. C. Hollinger wraz z J. P. Clarkiem opublikowali wyniki badań 10 tysięcy pracowników i wnioski płynące przedstawili w książce Theft by Employees. Uznali oni, że do kradzieży skłaniają pracowników przede wszystkim
11 warunki pracy. Natomiast rzeczywiste koszty tego problemu są poważnie zaniżone Podstawowe techniki oszustw księgowych Jak już pokazano oszustwem księgowym jest łamanie prawa w sposób bezpośredni lub pośredni przez praktyki wykorzystujące luki prawne dotyczące języka rachunkowości. Celem tych praktyk jest wprowadzenie w błąd odbiorców informacji w postaci sprawozdań finansowych. Oszustwa księgowe mogą być dokonywane w trakcie roku gospodarczego jednostki gospodarczej oraz na koniec okresu czyli na dzień bilansowy. W praktyce większość technik oszustw księgowych dotyczy fałszowania kategorii przychodów i kosztów co bezpośrednio wpływa na wynik finansowy jednostki w bieżącym okresie lub okresach kolejnych. W mniejszym zakresie oszustwa odnoszą się bezpośrednio aktywów i pasywów przedsiębiorstwa. 22 Większość autorów określa zakres oszustw księgowych w następujący sposób: techniki pozwalające na manipulowanie poziomem kosztów, techniki pozwalające na manipulowanie poziomem przychodów, techniki wpływające na wartość aktywów i pasywów majątku. Manipulowanie poziomem kosztów może się odbywać przez: 1) aktywowanie niewłaściwych kosztów, 2) wadliwą prezentację kosztów prac badawczo-rozwojowych, 3) manipulowanie odpisami amortyzacyjnymi i nakładami na ulepszenie, 4) tworzenie fikcyjnych (cichych) rezerw, 5) odpisy aktualizujące aktywów (w szczególności zapasów i należności), 6) brak uwzględnienia normalnego rozmiaru działalności w wycenie zapasów. 21 R. C. Hollinger, J. P. Clark, Theft by employees, Lexington Books, Lexington 1983, s M. Kutera, A. Hołda, S.T. Surdykowska, Oszustwa księgowe, op. cit., s. 57.
12 Wśród oszustw księgowych wpływających na poziom przychodów wyróżnia się następujące: 1) przyspieszone fakturowanie i manipulowanie okresem ujęcia przychodów, 2) sprzedaże z klauzulą odkupu, 3) rozwiązywanie nieuzasadnionych rezerw, 4) fikcyjną sprzedaż, 5) szacunek przychodu w kontraktach długoterminowych, 6) wykorzystanie cen transferowych. Ostatnią grupę oszustw księgowych stanowią działania wpływające na składniki aktywów i pasywów majątku przedsiębiorstwa. Zalicza się do nich: 1) manipulowanie terminami płatności, 2) niewłaściwym klasyfikowaniem rozrachunków ze względu na termin płatności, 3) niewłaściwym klasyfikowaniem aktywów finansowych ze względu na ich faktyczny okres użytkowania, 4) ujęcie zobowiązań warunkowych, 5) manipulowanie aktywowaniem kosztów jeżeli wydatki lub zużycie kosztów będzie dotyczyło okresów innych niż okres w którym je poniesiono, 6) brak rzetelnego wyodrębnienia strumieni działalności kontynuowanej i niekontynuowanej, 7) nieujawnianie realnych zagrożeń kontynuacji działalności. W opracowaniach dotyczących oszustw i nadużyć księgowych czy też rachunkowości kreatywnej na konkretnych przykładach przedstawia się jak przedsiębiorstwa poprawiły sprawozdania finansowe. Dotychczas nie ukazała syntetyczna klasyfikacja procedur obejmujących wymienione zagadnienia. Z drugiej
13 strony techniki oszustw rozwijają się stając naprzeciw zmieniającym się regulacjom prawa oraz na skutek rozwoju rynków kapitałowych. 5. Przykłady oszustw księgowych stosowane w polskiej praktyce gospodarczej Wykrycie oszustw i nadużyć gospodarczych jest bardzo skomplikowane i wymaga wiedzy z dziedzin takich jak prawo, finanse, rachunkowość. Wymaga również umiejętności łączenia faktów, szukania powiązań, motywów działania oszustów i znalezienia dowodów. Należy wziąć pod uwagę również to, że mające zamiar dokonania oszustwa lub nadużycia stoją o krok z przodu w stosunku do osób kontrolujących. 23 Dotyczy to również polskich warunków gospodarczych. Wchodząc do Unii Europejskiej przyjęliśmy wraz z nią pozytywne oraz negatywne zasady gry rynkowej. Praktyka gospodarcza wskazuje, że księgowi w polskich przedsiębiorstwach z coraz większym zainteresowaniem patrzą na mechanizmy kreowania sytuacji majątkowo-finansowej w sprawozdaniach finansowych. Autorzy publikacji dokonują podziału oszustw na dwie grupy: Manipulacje księgowe stosowane w sprawozdaniach finansowych. 2. Oszustwa księgowe stosowane podczas konsolidacji sprawozdań finansowych. Do pierwszej grupy oszustw zalicza się: a. Oszustwa księgowe związane z wyceną udziałów i akcji posiadanych w innych spółkach prawa handlowego. 23 M. Kutera, A. Hołda, S.T. Surdykowska, Oszustwa księgowe, op. cit., s Ibidem, s.111
14 b. Manipulacje księgowe związane z wyceną bilansową należności i zapasów. c. Wpływanie na poziom wyniku finansowego przez manipulowanie wysokością podatku odroczonego. d. Zwiększenie płynności finansowej spółki z wykorzystaniem weksli. e. Zagadnienia prawidłowego pokrywania kapitału zakładowego spółek prawa handlowego. f. Manipulowanie ewidencją księgową spółki przekazującej aport na pokrycie kapitału podstawowego jednostki zależnej. g. Wykorzystanie możliwości konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy spółki w celu poprawy sytuacji majątkowo-finansowej prezentowanej w sprawozdaniu. h. Oszustwa związane z celowym zwiększeniem przychodów między jednostkami powiązanymi. i. Niewłaściwe stosowanie zasad kompensat wzajemnych rozrachunków. Do oszustw księgowych stosowanych w konsolidacji sprawozdań finansowych zalicza się: a. Celowe zniekształcanie struktury grupy kapitałowej. b. Odmienne zasady wyceny oraz prezentacji aktywów i pasywów. c. Celowe stosowanie innej metody konsolidacji. d. Unikanie pełnych wyłączeń transakcji dokonanych między jednostkami powiązanymi. e. Celowe dokonanie korekt podwyższających wynik finansowy grupy. Oszustwa i nadużycia najczęściej pojawiają się w rozbudowanych strukturach jednostek powiązanych. Im większa jest liczba spółek wchodzących w skład danej grupy, tym łatwiej jest zastosować różne manipulacje księgowe i trudniej jest je wykryć. Zakończenie
15 Działalność polegająca na stosowaniu rachunkowości kreatywnej podważa zaufanie do księgowych, audytorów, mimo że odpowiedzialność za te czyny w pierwszej kolejności spoczywa na podmiotach, które mają w tym interes. Krąg wtajemniczonych w proceder może obejmować zarząd przedsiębiorstwa, doradców zewnętrznych, firmy konsultingowe, audytorów, radę nadzorczą i właścicieli. Literatura 1. Albrecht S., Howe K., Rommey M., Deterring Fraud: The Internal Auditor s Perspective, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamonte Springs Cressey D. R., Other People s Money, Patterson Smith, Montclair, New York Górski I., Creative accouting czyli upiększanie sprawozdań finansowych, Ekspert 1998, nr Grzegorczyk W. za Mączyńska E., Kreatywna księgowość nie zawsze oznacza oszustwo, Rzeczpospolita, , publikacja internetowa. 5. Hollinger R. C., Clark J. P., Theft by employees, Lexington Books, Lexington Jameson M., A practical Guide to Creative accounting, Kogan Page, Londyn K. J. Zwykłe nadużycie czy narzędzia polityki, Rzeczpospolita, Dobra Firma, , publikacja internetowa. 8. K.J. Zwykłe nadużycie czy narzędzie polityki, Rzeczpospolita, Dobra Firma, , publikacja internetowa. 9. Kutera M., Hołda A., Surdykowska S.T., Oszustwa Księgowe teoria i praktyka, Difin Warszawa Polityka bilansowa i analiza finansowa, Nowoczesne instrumenty zarządzania, red. K. Sawicki, Ekspert, Wrocław Siegel L. J., Cryminology, wyd. 3, West Publishing Co., New York Ustawa z dnia 6 czerwca 1997, Kodeks Karny, Dz. U. z 1997 Nr 88, poz. 553 z póź. zm. 13. Webster s Dictionary, Houghton Miffilin, Boston Wells J. T., Corporate Fraud Handbook: Prevention and Detection, LexisNexis Sp. z oo, Warszawa 2006.
TECHNIKI OSZUSTW KSIĘGOWYCH
TECHNIKI OSZUSTW KSIĘGOWYCH Marcin Kaczmarek Uniwersytet Szczeciński, Instytut Rachunkowości 1. Wprowadzenie W ostatnich latach przestępczość gospodarcza przybiera nowe, nieznane wcześniej formy, w postaci:
Bardziej szczegółowoProblem wykorzystania rachunkowości agresywnej przez managerów procesach zarządzania
dr Kaczmarek Marcin Problem wykorzystania rachunkowości agresywnej przez managerów procesach zarządzania Wstęp Zarządzanie jest ściśle związane z procesami decyzyjnymi, 1 w wyniku których następuje podjęcie
Bardziej szczegółowoOSZUSTWA KSIĘGOWE WYBRANE ZAGADNIENIA Z TEORII I PRAKTYKI. 1. Wstęp
Marcin Kaczmarek Instytut Rachunkowości Uniwersytet Szczeciński OSZUSTWA KSIĘGOWE WYBRANE ZAGADNIENIA Z TEORII I PRAKTYKI 1. Wstęp W literaturze spotyka się stwierdzenie, że w świecie biznesu przedsiębiorcy
Bardziej szczegółowoRachunkowość agresywna w procesach zarządzania
dr Kaczmarek Marcin Rachunkowość agresywna w procesach zarządzania Wstęp Zarządzanie jest ściśle związane z procesami decyzyjnymi, 1 w wyniku których następuje podjęcie decyzji mające na celu rozwiązanie
Bardziej szczegółowoZakres, rozmiar i motywy przestępstw gospodarczych w polskich przedsiębiorstwach
Dr Marcin Kaczmarek Instytut Rachunkowości Uniwersytet Szczeciński Zakres, rozmiar i motywy przestępstw gospodarczych w polskich przedsiębiorstwach. Wstęp W ostatnich latach przestępczość gospodarcza przybiera
Bardziej szczegółowoZarządzanie wynikiem finansowym. Przykłady i techniki manipulacji finansowych. Chapter 11-1
1 Zarządzanie wynikiem finansowym Przykłady i techniki manipulacji finansowych Chapter 11-1 Rysunek 1. Schemat technik kreowania wyniku finansowego. Techniki kreowania wyniku finansowego Techniki oparte
Bardziej szczegółowoKREOWANIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH
Marcin Kaczmarek Uniwersytet Szczecinski Katedra Rachunkowości KREOWANIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH Wprowadzenie Często spotyka się twierdzenie, że polityka bilansowa jest nie tylko sztuką tego co możliwe,
Bardziej szczegółowoPOLITYKA BILANSOWA W KREOWANIU WARTOŚCI
MARCIN KACZMAREK POLITYKA BILANSOWA W KREOWANIU WARTOŚCI 1. Wstęp Zarządzanie jest ściśle związane z procesami decyzyjnymi, 1 w wyniku których następuje podjęcie decyzji mających na celu rozwiązanie określonego
Bardziej szczegółowodr Katarzyna Trzpioła POLITYKA RACHUNKOWOŚCI dla instytucji kultury z komentarzem
dr Katarzyna Trzpioła POLITYKA RACHUNKOWOŚCI dla instytucji kultury z komentarzem dr Katarzyna Trzpioła Polityka rachunkowości dla instytucji kultury z komentarzem Więcej książek z obszaru kultury znajdziesz
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR RYZYKO NADUŻYĆ W PRZEDSIĘBIORSTWIE
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 690 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 51 2012 DARIUSZ PAUCH MACIEJ PAWŁOWSKI RYZYKO NADUŻYĆ W PRZEDSIĘBIORSTWIE Wprowadzenie Do nadużycia może dojść
Bardziej szczegółowoSpis treœci Wykaz skrótów O Autorach Wstęp 1. Środki trwałe 2. Wartości niematerialne i prawne 3. Leasing
Wykaz skrótów...9 O Autorach...10 Wstęp...11 1. Środki trwałe...13 1.1. Środki trwałe w świetle ustawy o rachunkowości...13 1.1.1. Środki trwałe jako składnik aktywów spółki definicje...13 1.1.2. Ustalanie
Bardziej szczegółowo2. Składniki sprawozdania finansowego opisujące sytuację finansową (aktywa, zobowiązania i kapitały własne, przychody i koszty).
Opis szkolenia Dane o szkoleniu Kod szkolenia: 516216 Temat: Standardy US GAAP warsztaty praktyczne. 20-21 Czerwiec Wrocław, centrum miasta, Kod szkolenia: 516216 Koszt szkolenia: 1100.00 + 23% VAT Program
Bardziej szczegółowoNOWOTOMYSKIE TOWARZYSTWO KULTURALNE UL. WITOSA NOWY TOMYŚL SPRAWOZDANIE FINANSOWE
NOWOTOMYSKIE TOWARZYSTWO KULTURALNE UL. WITOSA 8 64-300 NOWY TOMYŚL SPRAWOZDANIE FINANSOWE ROK 2013 WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPORZĄDZONEGO NA DZIEŃ 31.12.2013 1. Dane Stowarzyszenia a)
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ II Polityka rachunkowości w fundacji lub stowarzyszeniu
ROZDZIAŁ II Polityka rachunkowości w fundacji lub stowarzyszeniu 1. Zasady polityki rachunkowości Zadaniem rachunkowości jest stosowanie zasad tak, aby w sposób prawidłowy, rzetelny, jasny przedstawić
Bardziej szczegółowoRozdział 1 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA W SYSTEMIE INFORMACJI EKONOMICZNEJ... 13
SPIS TREŚCI Rozdział 1 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA W SYSTEMIE INFORMACJI EKONOMICZNEJ... 13 1.1. Istota i zakres systemu informacji ekonomicznej... 13 1.2. Rachunkowość jako podstawowy moduł w systemie informacji
Bardziej szczegółowoBILANS na dzień r. (w zł) AKTYWA Razem: 17254, ,96
Stowarzyszenie Warsaw Poland Załącznik nr 1 Chapter of The IIBA ul. W. Kadłubka 43 02-496 Warszawa NIP: 5222909819 BILANS na dzień 31.12.2016r. (w zł) Poz. Wykaz aktywów i pasywów Stan na dzień 31.12.2015
Bardziej szczegółowo5 Organizacja rachunkowości zagadnienia wstępne 18
Kluge P.D., Kużdowicz D., Kużdowicz P., Materiały do zajęć z przedmiotu Rachunkowość finansowa 29 5 Organizacja rachunkowości zagadnienia wstępne 18 5.1 Istota i zakres Do zasadniczych atrybutów wyróżniających
Bardziej szczegółowoOPERACJE GOSPODARCZE W PRAKTYCE KSIÊGOWEJ
dr Roman Seredyñski Katarzyna Szaruga Marta Dziedzia Arkadiusz Lenarcik OPERACJE GOSPODARCZE W PRAKTYCE KSIÊGOWEJ Wycena i ujêcie na kontach wed³ug polskiego prawa bilansowego (w tym KSR) MSR/MSSF prawa
Bardziej szczegółowoInformacja uzupełniająca do. raportu kwartalnego
Informacja uzupełniająca do raportu kwartalnego za III kwartał 2011 r. Warszawa, 14 luty 2012 r. www.medicalgorithmics.pl I. Wstęp W związku z decyzją Zarządu Medicalgorithmics S.A. zmieniona została polityka
Bardziej szczegółowoRAMOWY PROGRAM STUDIÓW
RAMOWY PROGRAM STUDIÓW Systemy kontroli wewnętrznej w gospodarce i administracji publicznej 8h Uregulowania, zalecenia i wytyczne, dotyczące systemu kontroli wewnętrznej. Zasady wdrożenia audytu wewnętrznego
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej. Cel
Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej Cel Celem Podyplomowych Studiów Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej jest umożliwienie zdobycia aktualnej wiedzy z zakresu międzynarodowych
Bardziej szczegółowoOperacje te powinny być ujęte następująco: Wniesienie przez wspólników wkładów pieniężnych:
Jedną z pierwszych operacji gospodarczych ujmowanych w księgach rachunkowych nowo tworzonej spółki jest ujęcie wniesionego aportem przedsiębiorstwa i jego elementów. Spółka z o.o. (także w organizacji)
Bardziej szczegółowo6 lipiec 2014 r. Dokumentacja wewnętrzna w jednostkach sektora finansów publicznych zasady (polityka) rachunkowości
kładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając potrzebę zapewnienia przejrzystości planów
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE FINANSOWE SPZOZ ZA 2016 ROK
Zuzanna Świerc SPRAWOZDANIE FINANSOWE SPZOZ ZA 2016 ROK Praktyczne wskazówki eksperta BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA Sprawozdanie finansowe SPZOZ za 2016 rok Praktyczne wskazówki eksperta Autor: Zuzanna
Bardziej szczegółowoZasady (polityka) rachunkowości przyjęta do stosowania w stowarzyszeniu Projekt Tarnów
Zasady (polityka) rachunkowości przyjęta do stosowania w stowarzyszeniu Projekt Tarnów Na podstawie art. 10 ust. 2 znowelizowanej ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. Nr 76 poz.
Bardziej szczegółowoOKRĘGOWA IZBA PRZEMYSŁOWO - HANDLOWA W TYCHACH. Sprawozdanie finansowe za okres od do
OKRĘGOWA IZBA PRZEMYSŁOWO - HANDLOWA W Sprawozdanie finansowe za okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 1. Dane jednostki Nazwa: Siedziba: GROTA ROWECKIEGO 319, 43-100
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych Irena Olchowicz
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Sprawozdawczość finansowa według standardów krajowych i międzynarodowych 1. Standaryzacja i harmonizacja sprawozdań finansowych 2. Cele sprawozdań finansowych 3. Użytkownicy
Bardziej szczegółowoI. Zwięzła ocena sytuacji finansowej 4fun Media S.A.
SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ 4FUN MEDIA SPÓŁKA AKCYJNA Z OCENY SYTUACJI SPÓŁKI W ROKU 2014 WRAZ Z OCENĄ SYSTEMU KONTROLI WEWNĘTRZNEJ I SYSTEMU ZARZĄDZANIA ISTOTNYM RYZYKIEM Zgodnie z częścią III, punkt
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI. BLOCKCHAIN LAB SPÓŁKA AKCYJNA za rok 2018
INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI BLOCKCHAIN LAB SPÓŁKA AKCYJNA za rok 2018 Warszawa, 24-06-2019 1 1) Uzupełniające informacje o aktywach i pasywach bilansu za bieżący rok obrotowy.
Bardziej szczegółowoDODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA (załącznik do bilansu oraz rachunku zysków i strat) GMINNEGO ZESPOŁU OŚRODKÓW ZDROWIA W POCZESNEJ. za 2015 r.
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA (załącznik do bilansu oraz rachunku zysków i strat) GMINNEGO ZESPOŁU OŚRODKÓW ZDROWIA W POCZESNEJ za 2015 r. I. 1. Zmiany w ciągu 2015 roku wartości środków trwałych,
Bardziej szczegółowoSpis treści. 11 Od Redakcji. 13 Od Autorów. 17 Wykaz skrótów 19 CZĘŚĆ I. ZAGADNIENIA OGÓLNE
Rachunkowość : rachunkowość i sprawozdawczość finansowa / [red. merytoryczny Ewa Walińska ; red. prowadzący Beata Wawrzyńczak- Jędryka ; aut.: Bogusława Bek-Gaik et al.]. Warszawa, 2014 Spis treści Strona
Bardziej szczegółowoKurs dla kandydatów na biegłych rewidentów (1) - Teoria i zasady rachunkowości
KURS Kurs dla kandydatów na biegłych rewidentów (1) - Teoria i zasady rachunkowości Miasto: Poznań Data rozpoczęcia: 22.06.2019 Kurs dla kandydatów na biegłych rewidentów (1) - Teoria i zasady rachunkowości
Bardziej szczegółowoForma prezentacji sprawozdań finansowych spółek giełdowych i zakres informacji dodatkowej
Treść informacyjna sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych, a zatem i danych porównywalnych, uwzględnia wymogi prezentacyjne wynikające ze znowelizowanej ustawy o rachunkowości
Bardziej szczegółowoNauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski
Nauka o finansach Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski SPRAWOZDANIA FINANSOWE Wykład 3 Co to jest sprawozdanie finansowe? Sprawozdanie finansowe - wyniki finansowe przedsiębiorstwa przedstawione zgodnie
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z przepływów pieniężnych (metoda pośrednia)
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych (metoda pośrednia) od 01/01/2016 od 01/01/2015 do 30/06/2016 do 30/06/2015 Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zysk za rok obrotowy -627-51 183 Korekty:
Bardziej szczegółowowyprzedzając oczekiwania
Morison Finansista Audit sp. z o.o. Morison Finansista grupa spółek doradczych wyprzedzając oczekiwania SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Dla Walnego
Bardziej szczegółowoPodstawy rachunkowości. T. 1, Wykład / Irena Olchowicz. wyd. 8. Warszawa, Spis treści
Podstawy rachunkowości. T. 1, Wykład / Irena Olchowicz. wyd. 8. Warszawa, 2016 Spis treści Od autora 9 Część I Istota rachunkowości 13 1. Pojęcie rachunkowości 13 2. Zakres rachunkowości 15 3. Funkcje
Bardziej szczegółowoSPOSÓB PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH
Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr OA.0151-87/2010 Wójta Gminy Jabłonka z dnia 27 grudnia 2010 roku SPOSÓB PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH 1. Zakładowy plan kont I) w Urzędzie Gminy w Jabłonce Jednostka prowadzi
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO za okres od 01 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku dla Akcjonariuszy i Rady Nadzorczej Spółki i2 Development
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO za 2010 rok
WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO za 2010 rok 1. Fundacja PRO ADVICE ma siedzibę w Piotrkowie Trybunalski, terenem działania Fundacji jest obszar Rzeczpospolitej Polskiej. Wpisu dokonano w Sadzie
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O ZASADACH PRZYJĘTYCH PRZY SPORZĄDZANIU RAPORTU
INFORMACJA O ZASADACH PRZYJĘTYCH PRZY SPORZĄDZANIU RAPORTU Sprawozdanie finansowe zawarte w raporcie zostało sporządzone zgodnie z Ustawą o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku. Rachunek Zysków i
Bardziej szczegółowoBudimex SA. Skrócone sprawozdanie finansowe. za I kwartał 2007 roku
Budimex SA Skrócone sprawozdanie finansowe za I kwartał 2007 roku BILANS 31.03.2007 31.12.2006 31.03.2006 (tys. zł) (tys. zł) (tys. zł) AKTYWA I. AKTYWA TRWAŁE 638 189 638 770 637 863 1. Wartości niematerialne
Bardziej szczegółowoKomentarz do ustawy o rachunkowości
Roman Seredyński Katarzyna Szaruga Komentarz do ustawy o rachunkowości Wydanie V, czerwiec 2017 r. ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2017 Spis treści Wykaz skrótów.....................................
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział 1 Sprawozdanie finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji bilansowych
Rozdział 1 Sprawozdanie finansowe w świetle polskich i międzynarodowych regulacji bilansowych 1.1. Wstęp........................................ 9 1.2. Jednostki zobligowane do sporządzania sprawozdań
Bardziej szczegółowookresu: 7.677,09 0,00 koniec okresu: 0, ,30 0,00 Druk: MPiPS
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA I 1. Zmiany wartości środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. a. grunty własne- początek okresu: 250.988,33; koniec okresu:248.584,33 b. prawo użytkowania
Bardziej szczegółowoFUNDACJA KAPITAŁ MŁODYCH. Sprawozdanie finansowe za okres od do
FUNDACJA KAPITAŁ MŁODYCH Sprawozdanie finansowe za okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 1. Dane jednostki Nazwa: Siedziba: FUNDACJA KAPITAŁ MŁODYCH Nawigatorów 5/2,
Bardziej szczegółowoAktywa w bilansie sporządzanym przez jednostkę gospodarczą
Aktywa w bilansie sporządzanym przez jednostkę gospodarczą Każda spółka na koniec roku obrotowego po zamknięciu ksiąg rachunkowy zobowiązana jest do zrobienia bilansu sprawozdawczego i na jego bazie sprawozdania
Bardziej szczegółowoSprawozdanie finansowe za okres sprawozdawczy 01 styczeń 2009 roku do 31 grudzień 2009 roku
FUNDACJA CENTAURUS z siedzibą we Wrocławiu 51-678, ul. Borelowskiego 53 lok. 2 Sprawozdanie finansowe za okres sprawozdawczy 01 styczeń 2009 roku do 31 grudzień 2009 roku 31 marzec 2010 r. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 16/2012 WÓJTA GMINY SIEMIATYCZE. z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakładowego planu kont dla budżetu Gminy i Urzędu Gminy
ZARZĄDZENIE NR 16/2012 WÓJTA GMINY SIEMIATYCZE z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakładowego planu kont dla budżetu Gminy i Urzędu Gminy Na podstawie art. 10 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 29 września 1994r.
Bardziej szczegółowoSprawozdanie. Rady Nadzorczej z oceny Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego. i Sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej Spółki
Sprawozdanie Rady Nadzorczej z oceny Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego i Sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej Spółki Polski Holding Nieruchomości S.A. za okres od 1.01. 2012 r. do 31.12.2012
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2010 DO 31.12.2010
Ul. Kazimierza Wielkiego 7, 47-232 Kędzierzyn-Koźle INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2010 DO 31.12.2010 Kędzierzyn-Koźle dnia 31.03.2011 r. Stosownie do postanowień art.
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA z badania rocznego sprawozdania finansowego GRUPA HRC S.A. za okres 01.01.2018 r. 31.12.2018 r. Warszawa, 15 marca 2019 r. SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO
Bardziej szczegółowoSpis treści. KRAJOWY STANDARD RACHUNKOWOŚCI Nrl Rachunek przepływów pieniężnych"
Spis treści KOMUNIKAT Nr 5 MINISTRA FINANSÓW w sprawie przyjęcia poprawionego Krajowego Standardu Rachunkowości nr 1 Rachunek przepływów pieniężnych" 9 UCHWAŁA Nr 5/11 KOMITETU STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI
Bardziej szczegółowowykazujące zwiększenie kapitału własnego o kwotę o rachunek przepływów pieniężnych
Kancelaria Biegłego Rewidenta PROFIN K. Szewczyk 45-075 Opole, Krakowska 36/2 T +48 664 460 762 F +48 77 45 64 466 www.kbrprofin.com.pl kbrprofin@kbrprofin.com.pl Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta
Bardziej szczegółowoTemat: Podstawy analizy finansowej.
Przedmiot: Analiza ekonomiczna Temat: Podstawy analizy finansowej. Rola analizy finansowej w systemie analiz. Analiza finansowa jest ta częścią analizy ekonomicznej, która stanowi najwyższy stopień jej
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA na dzień 31 grudnia 2010r. do sprawozdania finansowego
INFORMACJA DODATKOWA na dzień 31 grudnia 2010r. do sprawozdania finansowego KLUB SYMPATYKÓW KOLEI ul. PACZKOWSKA 26 50-503 WROCŁAW Wrocław, marzec 2011r. CZĘŚĆ PIERWSZA WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO.
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ ZARZĄDU ZA SPRAWY ZWIĄZANE Z RACHUNKOWOŚCIĄ: ELEMENTY RACHUNKOWOŚCI DLA CZŁONKÓW ZARZĄDU. Teresa Zagrodzka Warszawa, 17 maja 2016
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZARZĄDU ZA SPRAWY ZWIĄZANE Z RACHUNKOWOŚCIĄ: ELEMENTY RACHUNKOWOŚCI DLA CZŁONKÓW ZARZĄDU Teresa Zagrodzka Warszawa, 17 maja 2016 ODPOWIEDZIALNOŚCI CZŁONKÓW ZARZĄDU (W ZAKRESIE FINANSOWYM)
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE FINANSOWE
Bydgoszcz dnia 30 marca 2015 roku SPRAWOZDANIE FINANSOWE Za okres: od 01 stycznia 2014 do 31 grudnia 2014 Nazwa podmiotu: Fundacja Dorośli Dzieciom Siedziba: 27-200 Starachowice ul. Staszica 10 Spis treści
Bardziej szczegółowo3. Od zdarzenia gospodarczego do sprawozdania finansowego
Nowe zmienione i uzupełnione wydanie podręcznika składa się z dwóch części: teoretycznej, (przewodnika po sprawozdaniu finansowym) i części drugiej - zbioru zadań, który ułatwi sprawdzenie przyswojonej
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Fundacji Latarnia za rok 2012
INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Fundacji Latarnia za rok 2012 1.Nazwa i siedziba jednostki, podstawowy przedmiot działalności jednostki oraz wskazanie właściwego sądu lub innego organu
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO. Dla Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy i Rady Nadzorczej
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Dla Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy i Rady Nadzorczej Sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego
Bardziej szczegółowoRAPORT ROCZNY JEDNOSTKOWY od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2013 roku SPRAWOZDANIE FINANSOWE EDISON S.A. ZA ROK OBROTOWY 2013.
RAPORT ROCZNY JEDNOSTKOWY od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2013 roku SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK OBROTOWY 2013. EDISON S.A. 1 Spis treści A. Wprowadzenie do sprawozdanie finansowego... 3 B. Bilans...
Bardziej szczegółowoBudimex SA. Skrócone sprawozdanie finansowe. za I kwartał 2008 roku
Budimex SA Skrócone sprawozdanie finansowe za I kwartał 2008 roku BILANS 31.03.2008 31.12.2007 31.03.2007 (tys. zł) (tys. zł) (tys. zł) AKTYWA I. AKTYWA TRWAŁE 632 809 638 094 638 189 1. Wartości niematerialne
Bardziej szczegółowoDODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA ZA ROK Wartość gruntów użytkowanych wieczyście w/g załącznika do poz. 2/2
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA ZA ROK 2017 I.1. Szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE FINANSOWE I DODATKOWE INFORMACJE & BILANS & RACHUNEK WYNIKÓW
FUNDACJA PRZYJAŹNI POLSKO-JAPOŃSKIEJ NAMI LEGNICKA 65 54-206 WROCŁAW SPRAWOZDANIE FINANSOWE I DODATKOWE INFORMACJE & BILANS & RACHUNEK WYNIKÓW ZA 2013 ROK 1. WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO I
Bardziej szczegółowoRoman Seredyński Katarzyna Szaruga. Komentarz do ustawy o rachunkowości
Roman Seredyński Katarzyna Szaruga Komentarz do ustawy o rachunkowości ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2013 Wykaz skrótów..................................... 11 Wstęp..........................................15
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2010. Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych z Drewnianej.
INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2010 Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych z Drewnianej. WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 1. Nazwa Spółki: Stowarzyszenie Przyjaciół
Bardziej szczegółowoPGS SOFTWARE S.A. SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO SPÓŁKI 31 GRUDNIA 2017 R. BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI PGS SOFTWARE S.A. ZA ROK OBROTOWY, KTÓRY ZAKOŃCZYŁ SIĘ 31 GRUDNIA 2017 R. Poznań, dnia 31 marca 2018 r. SPRAWOZDANIE
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA
INFORMACJA DODATKOWA 1. Informacje porządkowe. Sprawozdanie finansowe Fundacji Mam serce z siedzibą w Warszawie 02-678, ul. Szturmowa 9 lok. 4. Fundacja dokonała wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego w
Bardziej szczegółowoGO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH S.A.
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI GO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH S.A. ZA ROK OBROTOWY, KTÓRY ZAKOŃCZYŁ SIĘ 31 GRUDNIA 2018 R. Poznań,
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej PHS Hydrotor S.A. Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE FINANSOWE CFA SOCIETY POLAND za rok 2017 (od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r.)
SPRAWOZDANIE FINANSOWE CFA SOCIETY POLAND za rok 2017 (od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r.) Warszawa, luty 2018 Spis treści Spis treści... 2 CZĘŚĆ I. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego i
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA
INFORMACJA DODATKOWA I I. Szczegółowy zakres wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierających stan tych aktywów na początek
Bardziej szczegółowoWykaz kont dla jednostek stosujących ustawę o rachunkowości str. 29
Spis treści Wprowadzenie str. 15 Układ i treść opracowania str. 15 Problemy do rozstrzygnięcia przy opracowywaniu lub aktualizowaniu dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości str.
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA
INFORMACJA DODATKOWA 1. Informacje porządkowe. Sprawozdanie finansowe Fundacji Mam serce z siedzibą w Warszawie 02-678, Fundacja dokonała wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego w Rejestrze Stowarzyszeń,
Bardziej szczegółowoSprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Genesis Energy Spółka Akcyjna
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Genesis Energy Spółka Akcyjna za okres 12 miesięcy 2014 roku zakończony 31 grudnia 2014 roku Wojciech Skiba Prezes Zarządu Warszawa, 29 czerwca 2015
Bardziej szczegółowoSi; ZRBS ,19 17,81. zł % zł zł , ,90
Si; ZRBS SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNE GO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Dla Zebrania Przedstawicieli i Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Malborku 82-200 Malbork, ul. 17
Bardziej szczegółowoRachunkowość w gospodarstwie rolnym
Zarządzanie gospodarstwem rolnym ze szczególnym uwzględnieniem korzyści z prowadzenia rachunkowości rolniczej w gospodarstwie rolnym Rachunkowość w gospodarstwie rolnym 1 ZAKRES I PRZYDATNOŚĆ RACHUNKOWOŚC
Bardziej szczegółowoSprawozdanie finansowe na dzień r.
Sprawozdanie finansowe Fundacji Fundusz Stypendialny XIV Liceum Ogólnokształcącego im. St. Staszica za okres od 01.01.2018 do 31.12.2018 r. Fundacja Fundusz Stypendialny XIV Liceum Ogólnokształcącego im.
Bardziej szczegółowoKreatywna rachunkowość czyli finanse w krzywym zwierciadle. Piotr Hans
Kreatywna rachunkowość czyli finanse w krzywym zwierciadle Piotr Hans Kreatywna rachunkowość czyli finanse w krzywym zwierciadle Piotr Hans CIA CFE CMR Audytor Wewnętrzny Grupy Kapitałowej NOVOL Sp. z
Bardziej szczegółowoKBRPROFIN. Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Opinia
Kancelaria Biegłego Rewidenta PROFIN K. Szewczyk 45-075 Opole, Krakowska 36/2 T +48 664 460 762 F +48 77 45 64 466 www.kbrprofin.com.pl kbrprofin@kbrprofin.com.pl Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta
Bardziej szczegółowoWarszawa, marzec 2014 r.
Sprawozdanie Rady z oceny Sprawozdania finansowego za okres od 01.01.2013 r. do 31.12. 2013 r., Sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz wniosku Zarządu w zakresie przeznaczenia zysku netto Warszawa,
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DODATKOWA
Załącznik do bilansu na dzień 31.12.2014r. INFORMACJA DODATKOWA I. 1. Metody wyceny ujęte są w opisie do planu kont. Wycena według cen nabycia lub kosztu własnego. 2. W roku obrotowym zmiana metod księgowości
Bardziej szczegółowoJarosław Perek kpmh.pl. www.kpmh.pl
. WYDATKI NA ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE Uwagi ogólne: Środki trwałe w (tak samo jak środki trwałe ) stanowią część aktywów trwałych (majątku trwałego) w jednostce. Niemniej środki trwałe w to aktywa, które
Bardziej szczegółowowyprzedzając oczekiwania
Morison Finansista Audit sp. z o.o. Morison Finansista grupa spółek doradczych wyprzedzając oczekiwania SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA ROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE do sprawozdania finansowego
WPROWADZENIE do sprawozdania finansowego fundacji sporządzonego za okres od 01.01.2016 do 31.12.2016 S t r o n a 1 5 1. Informacje ogólne a) Nazwa fundacji: b) Jednostka działa jako fundacja. c) Siedzibą
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE FINANSOWE. za okres
SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres 01.01.2014 31.12.2014 INTERNATIONAL POLICE ASSOCIATION (Międzynarodowe Stowarzyszenie Policji) SEKCJA POLSKA PODKARPACKA 35-036 Rzeszów, ul. Dąbrowskiego 30 NIP: 8133176877
Bardziej szczegółowoAPANET SPÓŁKA AKCYJNA
Accord ab Biegli Rewidenci Sp. z o.o. siedziba i adres: 53-234 Wrocław, ul. Grabiszyńska 241 tel. 71 349 09 60, fax. 71 349 09 67 e-mail: biuro@accord.wroc.pl www.accord.wroc.pl SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO
Bardziej szczegółowoSYLLABUS ZAWIERAJĄCY WYKAZ PODSTAWOWYCH ZAGADNIEŃ WYMAGANYCH DO EGZAMINU EBC*L
SYLLABUS ZAWIERAJĄCY WYKAZ PODSTAWOWYCH ZAGADNIEŃ WYMAGANYCH DO EGZAMINU EBC*L POZIOM A I. Bilans i inne sprawozdania finansowe jako źródło informacji o firmie Sporządzania i czytania bilansu, wyjaśnienie
Bardziej szczegółowoMetody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych. Wpisany przez Agnieszka Tłaczała
Rachunek ten, zgodnie z ustawą o rachunkowości, może być sporządzany metodą bezpośrednią albo pośrednią, zależnie od wyboru dokonanego przez kierownika jednostki. Rachunek przepływów pieniężnych, zgodnie
Bardziej szczegółowoABC INWENTARYZACJI W FIRMIE
ABC INWENTARYZACJI W FIRMIE W opracowaniu m.in.: Cel inwentaryzacji to weryfikacja rzetelności prowadzonej ewidencji Firmy prowadzące księgi powinny przeprowadzić inwentaryzację Instrukcja inwentaryzacyjna
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE. Ocena sprawozdania finansowego Spółki za rok obrotowy 2011, tj. okres od do r.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 2 Rady Nadzorczej z dnia 25 czerwca 2012 r. SPRAWOZDANIE Rady Nadzorczej Spółki Grupa Konsultingowo- Inżynieryjna KOMPLEKS S.A. z wykonywania nadzoru na działalnością Spółki
Bardziej szczegółowoSprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania. Sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania ul. Pelczara 6C/8 35-312 Rzeszów Tel. +48 17 852 22 38 Fax +48 17 853 44 74 e-mail: biuro@rs.rzeszow.pl www.rs.rzeszow.pl dla Walnego Zgromadzenia,
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe standardy rachunkowości MSR/MSSF zagadnienia praktyczne
Galicyjska Misja Gospodarcza zaprasza tna szkolenie: Międzynarodowe standardy rachunkowości MSR/MSSF zagadnienia praktyczne Wykładowca: Grażyna Machula absolwentka SGH, doświadczony praktyk w dziedzinie
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność Zarządu i Radny Nadzorczej za sprawozdanie finansowe
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania rocznego sprawozdania finansowego dla Zgromadzenia Akcjonariuszy i Rady Nadzorczej Mirbud Spółka Akcyjna Sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania
Bardziej szczegółowoInformacja dodatkowa
Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społecznej OGNIWO Ul. Lwowska 43, 53-515 Wrocław, Regon 020423110, NIP 8942886278, KRS 0000268938 Informacja dodatkowa 1. Zmiany w ciągu roku obrotowego wartości środków
Bardziej szczegółowoOCENA RADY NADZORCZEJ SYTUACJI FINANSOWEJ TUP S.A. W ROKU 2010
OCENA RADY NADZORCZEJ SYTUACJI FINANSOWEJ TUP S.A. W ROKU 2010 str. 1 Spis treści Ocena sytuacji finansowej TUP S.A.... 3 Finansowanie majątku Spółki:... 3 Struktura majątku Spółki:... 3 Wycena majątku
Bardziej szczegółowoOŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W LUBANIU
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lubaniu Zasady ( polityki) rachunkowości wraz z metodami wyceny aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego dla projektów
Bardziej szczegółowoOpis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu
Opis szkolenia Dane o szkoleniu Kod szkolenia: 216010 Temat: Międzynarodowe Standardy Rachunkowości MSR/MSSF - praktyczne narzędzia pracy 24 Maj - 29 Czerwiec Wrocław1, Centrum miasta, Kod szkolenia: 216010
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do sprawozdania Finansowego za okres: od 1 stycznia 2014 do 31 grudnia 2014 roku
Wprowadzenie do sprawozdania Finansowego za okres: od 1 stycznia 2014 do 31 grudnia 2014 roku Nazwa: Fundacja Rozwoju Terapii Rodzin Na Szlaku Siedziba: ul. Szlak 20/16, 31-153 Kraków Zarząd Fundacji przedstawia
Bardziej szczegółowo