Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych

Transkrypt

1 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Ciciborze Dużym Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego w Lublinie Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych w woj. lubelskim w r. ZBOŻA JARE, ZBOŻA OZIME, GROCH SIEWNY, RZEPAK OZIMY, ZIEMNIAK odmiany jadalne. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata r. Publikacja opracowana przez COBORU Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Ciciborze Dużym. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Cicibór Duży Listopad r.

2 Punkty realizacji badań odmianowych w systemie PDOiR w województwie lubelskim.

3 Przewodniczący Lubelskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego dr inż. Piotr Pszczółkowski Stacja Koordynująca PDOiR w woj. Lubelskim Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Ciciborze Biała Podlaska tel. ( 083) , fax. ( 083 ) e- mail: sdoo.ciciborduzy@coboru.pl Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych i Rolniczych Zboża jare, zboża ozime, groch siewny, rzepak ozimy, ziemniak odmiany jadalne r. Opracowali: mgr inż. Wiesław Czajka, dr inż. Piotr Pszczółkowski, mgr inż. Sławomir Zawierucha. Publikacja chroniona prawem wydawcy : każda reprodukcja całości lub jej części wymaga zgody wydawcy Wydawca : SDOO Cicibór

4 Skład Wojewódzkiego Zespołu PDOiR Lp Tytuł Nazwisko i imię Instytucja Stanowisko 1 mgr inż. Baran Zbigniew Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Lublinie 2 mgr inż. Bęczyński Piotr Du Pont Poland sp. z o.o. Zastępca Woj. Inspektora Przedstawiciel Regionalny 3 mgr inż. Czajka Wiesław SDOO Cicibór Dyrektor SDOO 4 prof. dr hab. Ćwintal Marek Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Nauczyciel akademicki 5 mgr inż. Depta Czesław ZDOO Czesławice Kierownik 6 dr inż. Gleń Adam 7 dr hab. inż. Grabiński Jerzy DANKO Hodowla Roślin spółka z o.o. IUNG Puławy Zakład Uprawy Roślin Zbożowych Przedstawiciel regionalny Pracownik naukowy 8 mgr inż. Janociński Bogusław Lubelska Izba Rolnicza - Lublin Członek Zarządu 9 inż. Krzysiak Jerzy Małopolska Hodowla Roślin - HBP O/CN w Zamościu Z-ca dyrektora ds. handlu 10 mgr inż. Kurus Krzysztof LODR Końskowola Specjalista 11 mgr inż. Malinowski Janusz Urząd Marszałkowski w Lublinie, Departament Rolnictwa i Środowiska, Oddziału Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kierownik Oddziału 12 dr inż. Pszczółkowski Piotr ZDOO Uhnin Inspektor COBORU 13 mgr inż. Radulski Radosław Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. 14 mgr inż. Rysak Wojciech LODR Końskowola Przedstawiciel regionalny Główny Specjalista ds. okopowych i strączkowych 15 mgr Rzepecki Waldemar Lubelska Izba Rolnicza Delegat LIR 16 mgr inż. Sadura Bogdan Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju Specjalista ds. jakości surowca 17 dr inż. Solarski Tadeusz LODR Końskowola Dyrektor 18 mgr inż. Stepaniuk Stanisław 19 mgr inż. Struski Sławomir 20 prof. dr hab. Małopolska Hodowla Roślin Oddział CN w Zamościu Urząd Marszałkowski w Lublinie Departament Rolnictwa i Środowiska Dyrektor Oddziału Dyrektor Szewczuk Czesław Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Nauczyciel akademicki 21 mgr inż. Szczepański Andrzej ZDOO Bezek Kierownik

5 Wstęp Lubelski Zespół Wojewódzki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego przekazuje do wykorzystania przez szeroką praktykę rolniczą kolejnego opracowania wyników badań prowadzonych w województwie w systemie Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR). System badań funkcjonujący pod nadzorem Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych we współpracy z samorządami województw i izbami rolniczymi( Art. 25 ustawy o nasiennictwie), służy monitorowaniu wartości gospodarczej odmian po zarejestrowaniu. Podstawowym celem badań w systemie PDOiR jest: - dostarczanie rolnictwu obiektywnej informacji o wartości gospodarczej najwartościowszych odmian roślin rolniczych z krajowego rejestru odmian(ro) i rejestru wspólnotowego (CCA) znajdujących się w obrocie nasiennym w kraju. - doskonalenie charakterystyki gospodarczej i użytkowej odmian - ustalanie list odmian zalecanych do uprawy w danym województwie (LZO) - wykazywanie reakcji odmian na różne warunki siedliska naturalnego i wytworzonego w procesie uprawy przez rolnika. - wpływ na bardziej efektywne wykorzystanie postępu biologicznego którego nośnikiem są nowe odmiany. Bazą doświadczalną w woj. lubelskim do prowadzenia doświadczeń odmianowych są; stacja i zakłady doświadczalne oceny odmian oraz inne jednostki przygotowane technicznie i organizacyjnie do tego typu badań są to: - Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Ciciborze Dużym, pow. bialski, pełni rolę koordynującą badania PDOiR w województwie lubelskim. - Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Bezku, pow. chełmski. - Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Czesławicach, pow. puławski. - Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Uhninie, pow. parczewski. - Małopolska Hodowla Roślin - HBP Zakład Hodowlano-Produkcyjny w Palikijach pow. lubelski. - Małopolska Hodowla Roślin - HBP Zakład Produkcyjno-Nasienny w Ulhówku pow. tomaszowski. - Stacja Doświadczalna LODR w Pożogu, pow. puławski W sezonie wegetacyjnym 2011/ w ramach programu PDOiR, realizowano w województwie łącznie 44 doświadczenia z ważnymi gospodarczo gatunkami, z czego 18 finansowanych było z budżetu centralnego, dotacja celowa po przez COBORU, 26 ze środków pozabudżetowych. Program Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego realizowany w województwie w roku uzyskał wsparcie organizacyjne i finansowe ze strony Województwa Lubelskiego z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata w ramach środków Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Lubelskiego (SR KSOW). Na podstawie zawartej z Województwem Lubelskim umowy (nr 701/OP/CP/12) sfinansowano 14 doświadczeń z następującymi gatunkami uprawnymi: pszenżyto ozime, jęczmień ozimy, żyto ozime, jęczmień jary, pszenica jara, ziemniaki, groch siewny. W doświadczeniach tych przebadano 99 odmian pod względem podstawowych cech użytkowych. Wsparcia udzieliła również Lubelska Izba Rolnicza finansując przeprowadzenie trzech doświadczeń: dwa doświadczenia z rzepakiem ozimym oraz jedno z pszenicą ozimą których przebadano 71 odmian. Doświadczenia realizowane są według metodyk obowiązujących w polskiej ocenie odmian, opracowanych w Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych.

6 Doświadczenia prowadzone były dla większości gatunków na dwóch poziomach agrotechnicznych a1,a2. Na poziomie agrotechnicznym a1- podstawowym, wykonaną właściwą dla gatunku uprawę roli, zastosowano nawożenie mineralne z uwzględnieniem zasobności gleby, ograniczając zabiegi chemizacyjne do niezbędnych tj. zaprawianie nasion, zabiegi odchwaszczające, oraz przeciwko szkodnikom jeżeli wystąpiły( skrzypionki, mszyce, ploniarka ). Na poziomie agrotechnicznym a2- intensywnym, dodatkowo zwiększono nawożenie azotowe o 40 kg/ha, wykonano dwa zabiegi grzybobójcze, pierwszy w fazie pełnego krzewienia, drugi na początku kłoszenia połączony z nawożeniem dolistnym, zastosowano regulatory wzrostu. W większości doświadczeń ochronę przed chorobami grzybowymi wykonano według programu ochrony dla zbóż firmy DU PONT. Wyniki przedstawiono w ujęciu tabelarycznym, z ostatniego sezonu wegetacyjnego według miejsca realizacji oraz w ujęciu wieloletnim, trzy kolejne lata. Punktem odniesienia dla porównania odmian jest średnia ogólna plonu wszystkich badanych odmian w doświadczeniu. W prowadzonych doświadczeniach oceniany był nie tylko potencjał plonotwórczy odmian na różnych poziomach agrotechnicznych, ale także podatność na choroby i inne cechy morfologiczne istotne dla danego gatunku. Przy ocenach cech użyto bonitacji w skali 9 stopniowej dla której 9- oznacza zjawisko, cechę najkorzystniejszą, 5- średnio korzystne, 1- najmniej korzystne. Niniejsza publikacja zawiera wyniki doświadczeń odmianowych następujących gatunków uprawnych: pszenica ozima, pszenica jara, żyto ozime, pszenżyto ozime, jęczmień ozimy, jęczmień jary, rzepak ozimy, groch siewny, ziemniaki. Wyniki badań oraz oceny podstawowych cech przedstawiono w układzie tabelarycznym w tab. od 1 do 7, dla każdego gatunku. Doświadczenia realizowali: mgr inż. Czesław Depta Jerzy Kozłowski mgr inż. Piotr Król mgr inż. Ewelina Narojek Babula mgr inż. Tomasz Przepiórka mgr inż. Teodozja Pszczółkowska mgr inż. Szymon Suchecki inż. Maria Szczepańska mgr inż. Sławomir Zawierucha

7 Lp. 1 2 Gatunek Jęczmień ozimy Pszenica ozima Program PDO w województwie Lubelskim w roku Zakres rzeczowy ważniejszych doświadczeń PDO w woj. Lubelskim w roku. Doświadczenie finansowane ze środków budżetowych przez COBORU Liczba dośw. Ilość bad. odmia n Rodzaj dośw. Razem Rodzaj doświadczenia: L- doświadczenie złożone przy różnych poziomach agrotechniki z pełnym zakresem obserwacji i pomiarów. Z- doświadczenie proste z pełnym zakresem obserwacji i pomiarów. K- doświadczenia złożone przy różnych poziomach agrotechniki i z ograniczonym zakresem obserwacji * - lokalizacja doświadczeń finansowanych ze środków KSOW ** - lokalizacja doświadczeń finansowanych ze środków LIR Doświadczenie finansowane ze środków pozabudżetowych, lokalnych, Liczba dośw. Ilość bad. odmian Rodzaj dośw L 2 13 K 3 51/37 L 5 35 K Miejsce realizacji doświadczeń Bezek, Cicibór*, Czesławice* Cicibór, Czesławice,Bezek, Uhnin, Palikije, Ulhówek**, Końskowola. Cicibór*, Czesławice*,Bezek, Uhnin*, Palikije*, 3 Pszenżyto ozime 1 28 L 4 19/20 K 4 Żyto ozime 1 16 L 1 16 K Cicibór, Uhnin* 5 Rzepak ozimy 1 50 L 3 36 K 6 Jęczmień jary 1 27 L 3 16 K 7 Pszenica Jara 1 20 L 2 14 K 8 Pszenżyto jare Bezek, Cicibór, Palikije**, Ulhówek**, Cicibór, Czesławice*, Bezek*, Uhnin*, Czesławice, Bezek*, Cicibór*, 9 Kukurydza /10/7 K Cicibór 10 Burak cukrowy 1 18 Z 1 18 K Bezek, Czesławice 11 Ziemniak 4 10/10/ Cicibór, Uhnin, Z 1 10 K 15/6 Końskowola* 12 Owies 1 16 L Uhnin 13 Rzepak jary 1 19 Z Cicibór, 14 Groch 2 17/17 Z 1 10 K Bezek, Cicibór, Czesławice*

8 Przebieg warunków pogodowych w sezonie wegetacyjnym r i ich wpływ na szkody zimowe w uprawach. W opracowaniu zawarto charakterystykę pogody w okresie od sierpnia 2011 do lipca roku, tj. obejmuje sezon wegetacyjny 2011/. Zawarte w nim dane pochodzą z obserwacji prowadzonych na posterunkach meteorologicznych w stacji i zakładach doświadczalnych oceny odmian w czterech punktach pomiarowych w woj. lubelskim zlokalizowanych, w Ciciborze pow. bialski, w Bezku pow. chełmski, w Czesławicach pow. puławski, oraz w Uhninie pow. parczewski. Okres przygotowań do prac siewnych oraz siewów w 2011r. charakteryzował się wyjątkową suszą. Brak opadów, występująca susza glebowa utrudniała orki siewne a w rejonach gleb mocnych wręcz uniemożliwiała właściwą uprawę, siewy były utrudnione. Jesienna wegetacja w warunkach suszy była znacznie opóźniona. Zboża krzewiły się słabo zwłaszcza na stanowiskach gorszych. Wydłużony okres wegetacji dla zbóż, praktycznie do połowy grudnia nie poprawił kondycji roślin. W okres zimy zbożowe wchodziły nie rozkrzewione i słabo rozwinięte. Długi okres dodatnich temperatur nawet w pierwszych dniach stycznia przyczynił się do słabego zahartowania roślin. Ochłodzenie wystąpiło w drugiej dekadzie stycznia, średnio dekadowe temperatury dla punktów pomiarowych wynosiły: od 4,1 o C w Bezku do 8,1 o C w Uhninie. W okresie tym temperatury gleby na głębokości 5 cm były jeszcze dodatnie od 0,7 do 1,2 o C. Na przeważającym obszarze województwa nie było okrywy śnieżnej lub występowała okresowo z zanikami. Brak lub niewielkie natężenie opadów od połowy sierpnia 2011r. poprzez całą jesień i pierwsze trzy miesiące zimy r. pogarszało stopień uwilgotnienia gleby oraz skutkowało brakiem okrywy śnieżnej zwłaszcza w centralnej i zachodniej części województwa. Opady mierzone w czterech punktach pomiarowych w województwie w okresie od sierpnia do marca r, w porównaniu z analogicznym okresem lat były niższe o 64% w Bezku, 63% w Czesławicach i prawie połowę niższe w Ciciborze i Uhninie. Znaczne ochłodzenie wystąpiło w trzeciej dekadzie stycznia, temperatury przy powierzchni gruntu spadały poniżej -10 o C, w Czesławicach -10,7 o C, do -13,2 o C w Uhninie, temperatura gleby w sferze korzeniowej roślin obniżyła się do -1,2 o C. Fala mrozów o zasięgu krajowym wystąpiła w I dekadzie lutego. W województwie Lubelskim przy braku okrywy śnieżnej na znacznym obszarze, spadki temperatur dochodziły do -31,4 o C. Średnie dekadowe temperatury mierzone przy powierzchni gruntu wynosiły: w Ciciborze -21,6 o C, w Bezku -23,8 o C, w Czesławicach -20,4 o C, oraz w Uhninie -23,3 o C. Spadki temperatur w sferze korzeniowej roślin były również znaczące, średnio za dekadę kształtowały się następująco: punkt pomiarowy Cicibór -5,4 o C, Bezek -3,2 o C, Czesławice-7,5 o C, przy braku okrywy śnieżnej, Uhnin -3,5 o C. Druga dekada lutego była mniej dynamiczna pod względem termicznym, niemniej jednak średnie spadki temperatur dekadowe wynosiły: w Bezku -14,8 o C, do -17,1 o C w Uhninie oraz w gruncie -5,1 o C w Czesławicach, -4,0 o C w Ciciborze. Pogoda w III dekadzie lutego oraz w marcu charakteryzowała się okresowymi spadkami temperatur. Silne mroźne wiatry jakie miały miejsce w marca powodowały dalsze szkody na plantacjach ozimin. Uszkodzone rośliny w okresie zimy podatne były na tzw. wysmalanie wiatrem. Okres przedwiośnia i wczesnej wiosny do I dekady maja charakteryzował się małą ilością opadów co po suchej jesieni i bezśnieżnej zimie wpłynęło negatywnie na rozwój roślin i regenerację uszkodzeń pozimowych. Skutki wiosennej suszy złagodziły opady w II dekadzie maja, miejscami z gradem, oraz w czerwcu i I dekadzie lipca. Zbiory przebiegały w warunkach sprzyjających bez strat. Analizując przyczyny wystąpienia znaczących strat w doświadczeniach odmianowych oraz na plantacjach produkcyjnych we wszystkich gatunkach ozimych z wyjątkiem żyta, oraz w rzepaku ozimym, po za czynnikiem pogodowym uwzględnić należy drugi czynnik a mianowicie zmiany w podaży materiału siewnego nowych odmian zarejestrowanych po roku Na rynku nasiennym a tym samym w gospodarstwach rolnych funkcjonują odmiany z krajowego RO oraz katalogu unijnego. Krajowy RO po roku 2004 zmienił się zasadniczo, udział odmian hodowli zagranicznych jest z roku na rok coraz wyższy.

9 Nowo zarejestrowane odmiany, zwłaszcza pszenic ozimych, rzepaku ozimego, wnoszą wysoki potencjał plonotwórczy, oraz poprawę cech jakościowych. Inne cechy użytkowe odmian takie jak zimotrwałość, ważne dla producenta i niezbędne każdemu gatunkowi uprawnemu gwarantujące wierność plonowania zostały przesunięte w ocenie na dalsze miejsce. Zmiany jakie zaszły na rynku nasiennym w ofercie handlowej materiałów siewnych w zderzeniu z wyjątkowo niekorzystnymi warunkami pogodowymi spowodowały rozmiar strat w uprawach ozimin na skalę nie notowaną w przeszłości. Dekadowe i miesięczne sumy opadów w sezonie wegetacyjnym 2011/ w: Bezku, Uhninie, Ciciborze i Czesławicach. Suma opadów w mm SDOO Miesiąc Dekada Miesiąc Bezek Cicibór Czesławice Uhnin Sierpień ,5 16,0 7,0 38,5 Wrzesień ,2 0,3 0,1 1,6 Październik ,7 15,3 0,3 27,3 Listopad ,0 1,2 0,1 1,3 Kwiecień 11,8 20,1 1,5 33,4 Maj 12,5 27,8 0,0 40,3 Czerwiec 31,1 26,6 8,8 66,5 Lipiec 13,0 16,3 1,7 31,0 Razem: 239,9 Sierpień ,3 19,3 5,9 50,5 Wrzesień ,4 0,0 0,1 13,5 Październik ,5 5,4 2,7 21,6 Listopad ,7 2,3 0,5 3,5 Kwiecień 8,4 28,4 0,7 37,5 Maj 16,2 37,5 2,1 55,8 Czerwiec 32,1 87,4 6,6 126,1 Lipiec 42,8 16,3 13,4 72,5 Razem: 380,0 Sierpień ,5 18,9 6,3 36,7 Wrzesień ,2 0,9 0,0 4,1 Październik ,4 8,6 0,0 23,0 Listopad ,0 0,6 0,6 1,2 Kwiecień 8,5 22,3 0,8 31,6 Maj 9,5 25,3 9,5 44,3 Czerwiec 28,0 43,6 33,0 74,9 Lipiec 85,5 16,2 5,5 107,2 Razem: 352,7 Sierpień ,6 14,7 14,6 42,9 Wrzesień ,2 0,0 3,7 8,9 Październik ,3 8,4 0,3 26,0 Listopad ,0 0,8 0,3 1,1 Kwiecień 7,7 21,9 0,4 30,0 Maj 5,7 30,8 1,5 38,0 Czerwiec 23,8 56,2 20,8 100,8 Lipiec 34,5 12,1 6,5 53,1 Razem: 300,8

10 Groch siewny- odmiany ogólnoużytkowe Powierzchnia uprawy grochu pomimo wielu zachęt i działań organizacyjnych nie zwiększa się. Niekwestionowane znaczenie roślin strączkowych w płodozmianie jest niewystarczającym argumentem do rozszerzenia uprawy. Rodzime gatunki strączkowe przegrywają konkurencję z soją. W krajowym rejestrze(ro) w grupie odmian ogólnoużytkowych grochu są wyłącznie formy wąsolistne. Wyniki dla odmian rejestrowanych w ostatnich latach potwierdzają postęp hodowlany. Oprócz potencjału plonowania widoczna jest poprawa odporności na wyleganie i lepszej zdrowotności. W województwie doświadczenia odmianowe z grochem siewnym prowadzone są w dwóch lokalizacjach: w Ciciborze i Czesławicach. W sezonie badano odpowiednio 11 i 10 odmian, doświadczenia zakończono zbiorem, wyniki prezentowane są w układzie tabelarycznym. Tabela 1. Groch siewny. Odmiany badane. Rok zbioru. Lp Odmiana Rodzaj ulistnienia Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce Akord SL Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa Tulce 2 Batuta SL 2009 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 3 Boruta SL 2007 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 4 Brylant SL 2002 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 5 Cysterski SL 2008 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa Tulce 6 Ezop SL 2004 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan 7 Lasso SL Mecenas SL 9 Medal SL Mentor SL 2011 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna Strzelce Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o Grupa IHAR Smolice Kobylin Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o Grupa IHAR Smolice Kobylin Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o Grupa IHAR Smolice Kobylin 11 Tarchalska SL 2004 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń Kościan SL wąsy czepne zamiast listków (typ afila)

11 Tabela 2. Groch siewny. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru. Miejscowość SDOO Cicibór ZDOO Bezek ZDOO Czesławice Powiat bialski chełmski puławski Kompleks rolniczej przydatności żytni bardzo dobry pszenny dobry pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby IIIb IIIa II ph gleby w KCL 6,6 7,2 6,8 Przedplon Pszenica ozima Burak cukrowy Pszenica jara Data siewu Obsada nasion ( szt/m 2 ) Data zbioru Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nitragina dla grochu Zaprawiono nasiona Zaprawiono nasiona Oprysk pola przed siewem Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Oxafun T75 DS Sarox T 500 Fs Funaben T Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Teridox 500 EC 1,5 l Afalon dysp. 450 SC + Afalon dysp. 450 SC 2,0l Herbicyd (nazwa,dawka/ha) - Basagram 480SL 1,25 l - Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Sumi Alpha 050EC 0,2 l Karate Zeon 050CS 0,15 l Sumi-Alpha 050EC 0,2 l Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Sumi Alpha 050EC 0,2 l Mospilan 20 SP 150g - Insektycyd (nazwa,dawka/ha) - - Tabela 3. Groch siewny. Wyniki doświadczeń. Rok zbioru. Lp. Cecha Cicibór Bezek Czesławice 1 Pełnia wschodów (dzień, m-c) Ocena wschodów (skala 9 ) 9,0 9,0 9,0 3 Początek kwitnienia (dzień, m-c) Ocena stanu ogólnego (skala 9 ) 8,9 8,6 9,0 5 Wyleganie w fazie początku kwitnienia (skala 9 ) 9,0 9,0 9,0 6 Koniec kwitnienia (dzień, m-c) Wyleganie w fazie końca kwitnienia (skala 9 ) 8,9 8,7 9,0 8 Wysokość roślin (cm) 97,4 61, Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 ) 1,4 4,9 4,2 10 Porażenie przez fuzariozę (skala 9 ) 9,0 9,0 8,4 11 Porażenie przez askochytozę (skala 9 ) 9,0 9,0 9,0 12 Dojrzałość techniczna (dzień, m-c) Pękanie strąków (skala 9 ) 9,0 9,0 9,0 14 Równomierność dojrzewania (skala 9 ) 7,9 9,0 8,2 15 Masa 1000 ziarn (g) 203,7 205,4 224,5 16 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 10,9 13,5 14,5 17 Plon ziarna (dt z ha) 35,1 39,9 53,5

12 Tabela 4 Groch siewny. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru. Lp. Odmiana Cicibór Bezek Czesławice Wzorzec, dt z ha 35,1 39,9 53,5 1 Akord Batuta Boruta Brylant Cysterski Ezop Lasso Mecenas Medal Mentor Tarchalska Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian Tabela 5 Groch siewny. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru,2011,2010. Lp. Odmiana Wzorzec, dt z ha 42,8 44,0 52,7 43,4 46,5 1 Boruta Tarchalska Cysterski Ezop Lasso Medal Brylant Batuta Mentor Mecenas Akord Bohun * 13 Santana * 14 Zekon * 15 Terno * 16 Kavalir * Ilość doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian

13 Tabela 6. Groch siewny. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, 2011, Lp. Odmiana Liczba lat badań Mączniak właściwy Fuzarioza Askochytoza Wzorzec, (skala 9 o ) 8,8 8,9 9,0 8,9 9,0 8,9 1 Boruta 3 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2 Cysterski 3 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3 Ezop 3 0,1 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 4 Lasso 3-0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 5 Medal 3-0,2 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 6 Tarchalska 3 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0-0,1 7 Mentor 2 0,1 0,0* 0,0 0,0* 0,0 0,0* 8 Batuta 2 0,0 0,0* 0,0 0,0* 0,0 0,0* 9 Brylant 2 0,0 0,0* 0,0 0,0* 0,0 0,0* 10 Mecenas 1-0,1 0,0 0,0 11 Akord 1-0,1 0,0 0,0 Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian Skala 9 : 9- oznacza ocenę najkorzystniejszą, 1- najmniej korzystną, 5-średnią, * średnia z lat Tabela 7. Groch siewny. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, 2011, 2010 Lp Odmiana Liczba lat badań w fazie końca kwitnienia Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziarn (g) Wzorzec 8,7 8,7 3,4 4,6 105,1 90,2 213,9 249,7 1 Boruta 3 0,1-0,1 0,1 0,1 8,1 5,9 29,8 27,5 2 Cysterski 3-0,1 0,1-1,4-0,9-11,2-10,7-23,4-27,3 3 Ezop 3-0,1 0,1-0,3 0,3 7,1 8,4 3,6 8,5 4 Lasso 3-0,3-0,2-1,0-0,2 2,1 4,6-5,7-21,6 5 Medal 3 0,1 0,1 1,1 0,5-7,7-3,9 6,5 6,5 6 Tarchalska 3 0,2 0,1-0,7 0,2 3,1 2,4-3,2 0,6 7 Brylant 2-0,1-0,2* -0,7-0,4* 0,1-0,5* 35,2 30,3* 8 Batuta 2 0,1 0,0* 0,5 0,4* 2,0 2,9* -7,9-4,7* 9 Mentor 2-0,1-0,1* 0,6 0,3* 4,5 5,6* -15,4-30,0* 1 Akord 1-0,1 0,9-10,2-10,5 01 Mecenas 1 0,1 1,1 2,1-8,9 1 Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian Skala 9 : 9- oznacza ocenę najkorzystniejszą, 1- najmniej korzystną, 5-średnią * średnia z lat 2011-

14