49.4 Transport drogowy towarów oraz działalność usługowa związana z przeprowadzkami

Transkrypt

1 2 czerwca 215 Spowolnienie w transporcie drogowym towarów (PKD 49.4) Trendy bieżące W 214 r. poprawa sytuacji transportu drogowego towarów w porównaniu z 213 r., przy czym poł. roku przyniosła zmniejszenie wyniku finansowego w porównaniu z I poł. z uwagi na ograniczenie przewozów towarów na rynki wschodnie wynikające z rocznego rosyjskiego embarga (od sierpnia 214) i kryzysu na Ukrainie. W pierwszych miesiącach 215 r. wystąpiło niewielkie osłabienie wzrostu przewozów towarów: od stycznia do kwietnia 215 r. przewieziono 62,1 mln ton ładunków (+9,7% r/r vs. +1,1% r/r w analogicznych miesiącach 214 r.). Ceny paliwa stanowią ok. 4-5% kosztów przewoźnika; średnie ceny oleju napędowego w okresie styczeń-maj 215 r. były o 14,4% niższe niż w analogicznym okresie 214 r., natomiast benzyn niższe o 13,9%. Perspektywy krótkoterminowe W kolejnych kwartałach wyniki przewoźników pozostaną stabilne, choć nadal utrzyma się negatywny wpływ rosyjskiego embarga na artykuły rolne z UE. Mniejszy wywóz towarów na Wschód będzie wywierał presję na obniżkę stawek przewozowych i może doprowadzić do upadku firm koncentrujących działalność na tych rynkach. Ryzykiem dla wyników branży są działania protekcjonistyczne podjęte przez Niemcy (obowiązek niemieckiej płacy minimalnej przy pracy na obszarze Niemiec; tłumaczenie na niemiecki listów przewozowych), wymóg płacy minimalnej zapowiada też Francja. Korzystne dla wyników firm będą najpewniej nadal niskie ceny oleju napędowego a także wzmocnienie ożywienia gospodarczego w kraju i poprawa koniunktury w UE, co sprzyja wzrostowi zleceń przewozów. Departament Analiz Ekonomicznych analizy.sektorowe@pkobp.pl Zespół Analiz Sektorowych Anna Senderowicz tel. (22) mln zł Przychody i koszty ogółem GS Przychody (L) Wskaźnik kosztów (P) TC Koszty (L) 97 % Transport drogowy towarów oraz działalność usługowa związana z przeprowadzkami Liczba jednostek gospodarczych ogółem w tym udział jednostek rentownych 84% 76% 81% 85% NP Wynik finansowy netto (zysk netto) 1 273,3 975, , ,7 NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto 4, 2,7 3, 3,6 ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I) 25,1 15,9 17,1 17,9 ROA Stopa rentowności aktywów 8,9 6,1 6,6 7,5 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1,28 1,32 1,28 1,43 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1,23 1,24 1,21 1,34 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów w dniach CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności w dniach PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach DR (WZA) Współczynnik długu,65,61,61,57 WP (WPMK) Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym 1,22 1,27 1,24 1,35 I/DE Nakłady inwestycyjne / amortyzacja 1,5 1,3 1,3 1,4 Źródło: baza danych PONT Info. GOSPODARKA, Grupa A Jednostki średnie i duże (pracujących >9 osób) strona 1/9

2 Trendy bieżące W 214 r. wyniki finansowe firm transportu drogowego zatrudniających powyżej 9 osób poprawiły się względem 213 r. Przychody wzrosły o 12,5% r/r (wobec + 2,2% r/r przed rokiem), koszty zwiększyły się o 11,8% r/r (przed rokiem +2,2% r/r). Wynik finansowy netto poprawił się o 34,3% r/r (wobec +14,% r/r w 213 r.), co wpłynęło na wzrost rentowności sprzedaży netto (3,6% wobec 3,% na koniec 213 r.) oraz rentowności kapitału własnego z (17,1% wobec 17,9%). Spośród 179 jednostek zatrudniających powyżej 9 osób, 85% ogółu firm było rentowne. Pomimo kredytowania odbiorców usług (inkaso należności średnio po 56 dniach przy regulowaniu zobowiązań po 37 dniach), płynność finansowa kształtowała się na akceptowalnym poziomie. Poprawa sytuacji ekonomicznofinansowej transportu drogowego towarów w 214 r. w porównaniu z 213 r. Rentowność (w %) Płynność finansowa , 5, 1, 15, 2, NPM (ROS) Stopa rentowności sprzedaży netto ROE (I) Stopa rentowności kapitału własnego (I), 1, 2, QR Wskaźnik podwyższonej płynności CR Wskaźnik płynności bieżącej źródło: baza danych PONT Info. GOSPODARKA, Grupa A Jednostki średnie i duże (pracujących >9 osób) Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji transport i gospodarka magazynowa w maju 215 r. oceniany jest nadal pozytywnie, jednak gorzej niż w kwietniu 215 r. Nieco bardziej pesymistycznie niż przed miesiącem oceniana jest bieżąca sprzedaż. Podobnie jak w kwietniu br. kształtują się negatywne oceny dotyczące sytuacji finansowej. Prognozy w tym obszarze są niekorzystne (wobec pozytywnych w kwietniu). W najbliższych miesiącach przewidywany jest dalszy spadek cen usług transportowych. Pogorszenie klimatu koniunktury w maju 215 r. względem kwietnia 214 r., szczególnie odnośnie bieżącej sprzedaży i sytuacji finansowej strona 2/9

3 I I I I I IX X XI X I I I I I IX X XI X I I I I I IX X XI X I I I I I IX X XI X I I I Monitoring Branżowy Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w transporcie lądowym i rurociągowym 1 % niewyrównany sezonowo 5 wyrównany sezonowo źródło: Biuletyn Statystyczny GUS Branża transportowa reaguje na zmianę otoczenia gospodarczego z opóźnieniem około jednego do dwóch kwartałów, co wiąże się z długością procesu zakupowego. Przejściowe osłabienie ożywienia gospodarczego w Polsce w 4q 214 i 1q 215 może wpłynąć na zmniejszenie dynamiki wzrostu wielkości przewozów ładunków w pierwszej połowie 215 r. Czynnikiem ryzyka dla dużego segmentu przewozów międzynarodowych jest roczne embargo na artykuły rolne z UE wprowadzone przez Rosję na początku sierpnia 214 r. oraz kryzys na Ukrainie. Co prawda nie spowodowało ono drastycznego załamania liczby przewozów (według wstępnych wyliczeń przewozy zmalały o ok. 1% r/r), ale stały się one mniej opłacalne. Według danych Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych przewozy na Wschód potaniały o około 3 4 euro na jednym kursie, cena spadła poniżej 2 tys. euro. Polscy przewoźnicy stanowili największa grupę przewoźników zagranicznych poruszających się po rosyjskich drogach, wykonując rocznie ok. 27 tys. przewozów i obsługując 2% rynku rosyjskiego. W 1q 215 r. udział Rosji w eksporcie ogółem obniżył się o 1,5 p. proc. r/r i wyniósł 2,8% (ósme miejsce na liście partnerów handlowych w eksporcie). Wartość eksportu do Rosji wyrażona w złotych obniżyła się o 3,2% r/r. Udział Ukrainy w eksporcie w 1q 215 r. obniżył się r/r o,4 p. proc. i wyniósł 1,4 %. Wartość eksportu w złotych w 1q 215 r. zmniejszyła się o 14,1% r/r. Spadek o ok. 1% przewozów towarów na Ukrainę i do Rosji na skutek konfliktu ukraińskorosyjskiego oraz wprowadzenia embarga na eksport artykułów rolnych z UE do Rosji; spadek opłacalności przewozów na Wschód strona 3/9

4 1q 1 2q 1 3q 1 4q 1 1q 11 2q 11 3q 11 4q 11 1q 12 2q 12 3q 12 4q 12 1q 13 2q 13 3q 13 4q 13 1q 14 2q 14 3q 14 4q14 1q15 Monitoring Branżowy W okresie od stycznia do kwietnia 215 r. transportem samochodowym zarobkowym przewieziono 62,1 mln ton ładunków (+9,7% r/r vs. 1,1% r/r w analogicznym okresie 214 r.). Transport samochodowy zarobkowy towarów Miesięczne przewozy towarów w latach transport zarobkowy transport gospodarczy mln t mln t sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru źródło: GUS, Przewozy ładunków i pasażerów w 214 r. (pełna zbiorowość) źródło: GUS; podmioty powyżej 9 osób Transport samochodowy zarobkowy towarów w latach dane kwartalne 6 mln t 5 przewozy towarów w mln t (L) zmiana r/r w % (P) 13,4 25 % źródło: GUS, Biuletyn Statystyczny; podmioty powyżej 9 osób Potencjał przewozowy transportu samochodowego zarobkowego zwiększył się od początku roku o 5,%. Ceny paliwa stanowią ok. 4-5% kosztów przewoźnika. W maju 215 r. za olej napędowy płacono średnio 4,7 zł/l (-11,5% r/r), za benzynę 4,81 zł/l (-1,2% r/r), w stosunku do kwietnia 215 r. nastąpił nieznaczny wzrost cen (odpowiednio +1,4% oraz +2,2%). Średnie ceny oleju napędowego w okresie styczeń-maj 215 r. były o 14,4% niższe niż w analogicznym okresie 214 r., natomiast benzyn niższe o 13,9%. 9, Lekkie obniżenie dynamiki wzrostu przewozów towarów transportem samochodowym zarobkowym w okresie styczeń-kwiecień 215 r. względem analogicznego okresu 214 r. Korzystny dla branży spadek cen oleju napędowego strona 4/9

5 sty 7 lip 7 sty 8 lip 8 sty 9 lip 9 sty 1 lip 1 sty 11 lip 11 sty 12 lip 12 sty 13 lip 13 sty 14 lip 14 sty 15 Monitoring Branżowy Średnie miesięczne ceny oleju napędowego i benzyny w latach , zł/litr 5,5 5, 4,5 4, 3,5 Euro 95 olej napędowy 3, źródło: Reflex Niekorzystnym zjawiskiem jest tendencja spadkowa cen usług w transporcie lądowym i rurociągowym spowodowana silną konkurencją na rynku przewoźników drogowych. W krótkim okresie przewiduje się dalszy spadek dynamiki cen w transporcie. Znaczne spowolnienie wzrostu cen usług w transporcie Wskaźniki cen usług transportu lądowego i rurociągowego 7 6 %; r/r sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru źródło: Biuletyn Statystyczny GUS Branża transportowa w Polsce jest silnie rozdrobniona, duża część firm dysponuje jedną-dwoma ciężarówkami, zazwyczaj użytkowanych w leasingu, a nie będących jej własnością. Negatywnymi konsekwencjami takiego stanu są: silna konkurencja wywierająca presje na obniżki cen usług, niska rentowność branży, doraźne zlecenia, brak stałych zleceniodawców, kredytowanie odbiorców. Silne rozdrobnienie branży transportowej w Polsce strona 5/9

6 Według danych Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego na koniec 214 r. liczba międzynarodowych przewoźników towarowych wynosiła 29,5 tys. wobec 28,2 tys. na koniec 213 r. i 8,9 tys. w momencie wejścia Polski do UE. Liczba pojazdów w międzynarodowym transporcie drogowym na koniec 214 r. wyniosła 168,6 tys. wobec 154,6 tys. w 213 r. W strukturze pojazdów na koniec 214 r. przeważały pojazdy Euro 5 (47% ogółu pojazdów w transporcie międzynarodowym) oraz Euro 3 (26%). Nową pozycję stanowią pojazdy Euro 6, których udział na koniec 214 r. sięgał 5%. W 214 r. wzrost liczby międzynarodowych przewoźników oraz liczby pojazdów w transporcie międzynarodowym Polscy przewoźnicy w ostatnich latach szybko dostrzegli potencjał tego sektora usług i zdominowali unijny rynek. Po wejściu Polski do UE liczba firm uczestniczących w międzynarodowym transporcie drogowym na rynku unijnym wzrosła niemal trzykrotnie. Polska stała się liderem wśród unijnych przewoźników pod względem pracy przewozowej wykonanej w transporcie międzynarodowym (133 mld tonokilometrów [tkm]), dzięki czemu w tej kategorii przewozów Polska wyprzedziła drugą w kolejności Hiszpanię (66 mld tkm) oraz Niemcy (53 mld tkm). Dominujący udział w przewozach ładunków eksportowanych stanowiły przewozy do krajów Unii Europejskiej, w tym głównie do Niemiec. Liczba pojazdów w międzynarodowym transporcie drogowym towarów 2 tys ,7 72,6 92,6 168,6 154,6 148, 144,3 137,5 126,8 128,7 112,2 Liczba przewoźników w międzynarodowym transporcie drogowym towarów 4 tys , 13,5 16,3 2,5 Silna pozycja polskich przewoźników międzynarodowych w UE, co druga tona przewożonego towaru dostarczana przez polskich przewoźników 23,3 24,9 24,9 26,4 26,6 28,2 29, maj źródło: Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD) Okres styczeń-kwiecień 215 r. przyniósł wzrost inwestycji w nowe samochody ciężarowe. Według danych ACEA liczba rejestracji samochodów powyżej 3,5 tony w pierwszych czterech miesiącach 215 r. zwiększyła się w Polsce o 16,1% r/r, natomiast pojazdów o masie powyżej 16 ton wzrosła o 19,7% r/r. Według danych PZPM w okresie styczeń-kwiecień 215 r. zarejestrowano w Polsce 6,34 tys. nowych samochodów ciężarowych powyżej 3,5 t wobec 5,46 tys. w analogicznym okresie 214 r. (+16,1% r/r). strona 6/9

7 sty-kwi 14 sty-kwi 15 Monitoring Branżowy Struktura przewozów ładunków w 214 (w mln ton) samochodowy zarobkowy 75,% rurociągowy 4,3% morski,6% śródlądowy wodny,7% Pierwsze rejestracje nowych samochodów ciężarowych o DMC > 3,5 tony 3 tys ,7 2,5 6,8 1,6 17,1 16,4 19,7 17,7 5,5 6,3 kolejowy 19,5% źródło: Przewozy ładunków i pasażerów w 214 r.; oprac. sygnalne GUS Ekologiczność taboru w międzynarodowym transporcie drogowym towarów 8 tys ,9 1,5 9, 43,6 25,8 79,5 Euro Euro 1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 8,3 źródło: PZPM na podstawie CEP (MSW) Udział taboru wg ekologiczności w 214 r. Euro 5 47,1% Euro 4 15,3% Euro 3 25,9% Euro 6 4,9% Euro,5% Euro 1,9% Euro 2 5,4% źródło: Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD) Istotnym czynnikiem kosztotwórczym jest przejazd płatnymi drogami - systemem elektronicznego poboru opłat od samochodów ciężarowych objęte jest 2917 km, do końca 215 r. będzie to 317 km. Każdorazowo objęcie opłatami nowych odcinków jest ogłaszane w rozporządzeniu RM. W systemie viatoll zarejestrowanych jest ok. 86 tys. pojazdów. Docelowo, w 218 r. elektroniczny system poboru opłat viatoll może obejmować ok. 7 tys. km dróg w Polsce. Obejmowanie nowych odcinków dróg systemem viatoll czynnikiem negatywnie oddziaływującym na koszty Z początkiem 215 r. problemem polskiej branży transportowej stało się objęcie niemiecką płacą minimalną (8,5 euro za godzinę) zagranicznych przewoźników drogowych zgodnie z przyjętą w sierpniu 214 r. ustawą o płacy minimalnej (tzw. Mindeslohngesetz, czyli w skrócie: MiLoG). Wprowadzenie od 1 stycznia 215 r. minimalnej płacy w Niemczech i objęcie nią zagranicznych przewoźników drogowych strona 7/9

8 Niemieckie służby mają prawo do szczegółowej kontroli dokumentów, np. umów o pracę i zasad wynagradzania pracowników. Nieprzestrzeganie przepisów grozi karami od 3 tys. do 5 tys. euro. W ramach solidarnej odpowiedzialności kara może zostać nałożona nie tylko na przewoźników, ale także na niemieckich kontrahentów, co może stanowić dla nich powód do zrywania kontraktów, jeśli polskie firmy się nie dostosują do wymogów ustawy. Według Związku Pracodawców Transport i Logistyka Polska koszty transportów na Zachód wzrosną średnio o 9%. Część polskich firm płaci kierowcom za przejazd na terenie Niemiec wymagane 8,5 euro za godzinę, a na terenie pozostałych krajów kilkakrotnie mniej, czyli stawkę zaniżoną, tak by uśrednić wydatki i zredukować dodatkowe koszty. Istnieje ryzyko, że mniejsze firmy, których nie będzie stać na podniesienie płac, będą zatrudniać pracowników na czarno. Przewoźnicy twierdzą, że zmiany godzą w zasady konkurencyjności i swobodnego przepływu towarów i usług wewnątrz UE. Z rynkiem niemieckim związana jest zdecydowana większość polskich firm jeżdżących za granicę. Według wyliczeń Związku Pracodawców TLP wartość usług zrealizowanych przez polskich przewoźników z przejazdem do i z Niemiec oraz przez terytorium tego kraju wyniosła w 214 r. ponad 16 mld zł. 19 maja 215 r. Komisja Europejska uznała, że wymóg płacy minimalnej dla tranzytu drogowego (np. Polska-Francja przez Niemcy) jest sprzeczny z prawem UE. Niemcy już w styczniu br., w odpowiedzi na sprzeciw Polski, zawiesili stosowanie nowych przepisów co do tranzytu. Szacowany wzrost kosztów przewoźników o ok. 9% Decyzja KE w sprawie płac minimalnych zawieszona dla przewozów tranzytowych, obowiązuje jednak w ruchu kabotażowym i transgranicznym KE uznała za zgodny z zasadami UE wymóg płacy minimalnej przy kabotażu na terenie Niemiec (np. przewozy Berlin-Hamburg obsługiwane przez polską firmę). Trzeci punkt sporu (po tranzycie i kabotażu), czyli transport międzynarodowy (np. przewozy i rozładunek na trasach Polska-Niemcy, Niemcy-Polska) jest daleki od rozstrzygnięcia. KE stwierdziła, że przy niektórych operacjach w transporcie międzynarodowym przepisy o płacy minimalnej nie mają uzasadnienia. Komisja nie precyzuje jednak dokładnie o co chodzi i taki zapis pozostawia pole do szerokiej interpretacji, ale i możliwość dalszych negocjacji. Wszczęcie przez KE procedury o naruszenie prawa ws. płacy minimalnej nie oznacza wymogu zawieszenia spornych przepisów przez Niemcy. Niemcy mają teraz dwa miesiące na udzielenie Brukseli oficjalnej odpowiedzi, potem strona 8/9

9 Bruksela ma prawo wysłać kolejne upomnienie. Ostatnim etapem jest pozwanie Niemiec do unijnego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. Więksi polscy przewoźnicy już płacą zatrudnionym kierowcom więcej niż niemiecka pensja minimalna. Problemem jest dla nich biurokracja konieczność składania w urzędzie celnym tłumaczonych na język niemiecki m.in. list kierowców z deklaracją o zarobkach a także umów o pracę. Perspektywy krótkoterminowe W kolejnych kwartałach wyniki przewoźników pozostaną stabilne, możliwe jest osłabienie dynamiki wzrostu przewozów towarów w pierwszej poł. 215 r. i poprawa w drugiej poł. 215 r. wraz ze wzmocnieniem ożywienia gospodarczego w Polsce i poprawą koniunktury w krajach UE. Wyniki przewoźników pozostaną pod presją cenową z uwagi na dużą konkurencję na rynku krajowym, wzmocnioną dodatkowo spadkiem przewozów na kierunkach wschodnich z uwagi na konflikt ukraińskorosyjski, embargo na szereg towarów przewożonych transportem drogowym do Rosji czy utrudnienia w tranzycie (wzrost ceny gwarancji dla firm przewożących przez Rosję towary objęte embargiem i obowiązek konwojenta). Zagrożeniem dla wysokiej konkurencyjności polskich przewoźników (osiągniętej dzięki niskim stawkom przewozowym i nowemu taborowi) są działania protekcjonistyczne podjęte przez Niemcy (obowiązek niemieckiej płacy minimalnej przy pracy na obszarze Niemiec i tłumaczenie na niemiecki listów przewozowych; decyzja KE w tej sprawie została zawieszona dla przewozów tranzytowych, obowiązuje jednak w ruchu kabotażowym i transgranicznym), wymóg płacy minimalnej zapowiada też Francja. Po stronie kosztów korzystne dla wyników będą najpewniej nadal niskie ceny oleju napędowego. Oczekiwana stabilizacja wyników transportu drogowego towarów i wzrost przewozów w drugiej połowie 215 r. wraz ze wzmocnieniem ożywienia gospodarczego w Polsce Zagrożenie dla konkurencyjności polskich przewoźników poprzez wprowadzenie niemieckiej płacy minimalnej Niskie ceny oleju napędowego korzystne dla ograniczenia kosztów branży Niniejszy materiał ma charakter informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł strona 9/9