1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK CYFROWYCH PROCESÓW GRAFICZNYCH kod zawodu ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2) SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY 3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 4) KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE 5) INFORMACJE DODATKOWE 6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, czerwiec 2017 r.

2 Technik cyfrowych procesów graficznych (kod zawodu ) to jeden z 2443 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145) obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. We wcześniejszej klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, obowiązującej od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. (Dz. U Nr 82, poz. 537), zawód ten miał tę samą nazwę i kod. Od 1 września 2017 r. w systemie szkolnym zawód technik cyfrowych procesów graficznych zostanie zastąpiony zawodem technik grafiki i poligrafii cyfrowej (kod zawodu ). Zmiana wprowadzona została rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach.(dz.u. 2017, Poz.860). 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY ZADANIA ZAWODOWE Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik cyfrowych procesów graficznych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych 1 : 1) przygotowywania publikacji i prac graficznych do drukowania; 2) obsługiwania cyfrowych systemów produkcyjnych stosowanych w poligrafii; 3) przygotowywania prezentacji graficznych i multimedialnych; 4) wykonywania i wdrażania internetowych projektów multimedialnych; 5) prowadzenia procesów drukowania. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik grafiki i poligrafii cyfrowej, który od 1 września 2017 r. zastąpi technika cyfrowych procesów graficznych, powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) przygotowania publikacji i prac graficznych do druku oraz publikacji elektronicznej; 2) prowadzenia procesów drukowania cyfrowego; 3) przygotowania materiałów cyfrowych do wykonania projektów graficznych; 4) obróbki druków cyfrowych; 5) prowadzenia procesów drukowania przestrzennego 3D; 6) obróbki przestrzennych druków 3D. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 technicznych (grupa duża 3 31). dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i Przykładowe zawody dla tej grupy: technik cyfrowych procesów graficznych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik awionik, technik budownictwa wodnego, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik elektronik, technik elektryk, technik energetyk, 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U Nr 0 poz. 184 z późn. zm.) 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145

3 technik gazownictwa, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik mechanik lotniczy, technik ogrodnik, technik papiernictwa, technik prac biurowych, technik procesów drukowania, technik procesów introligatorskich, technik rolnik, technik teleinformatyk, technik telekomunikacji, technik transportu kolejowego, technik urządzeń chłodniczych, technik urządzeń i systemów energii odnawialnej, technik wiertnik, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008

4 efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2. SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY W 2016 r. w urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 14 techników cyfrowych procesów graficznych. W tym okresie nie zgłoszono dla nich żadnej oferty pracy. Na koniec roku w ewidencji urzędów pozostawało 4 bezrobotnych z tym zawodem. Od 2014 r. utrzymuje się niekorzystna proporcja, wskazująca przewagę liczby bezrobotnych techników cyfrowych procesów graficznych nad liczbą zgłaszanych ofert pracy. Rys.1.

5 Rys.2. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 5. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. W 2015 i 2016 r. zawód technik cyfrowych procesów graficznych nie został zaklasyfikowany do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. W roku 2014 omawiany zawód określony był jako nadwyżkowy 6, tzn. taki na który na rynku pracy istniało niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Rok wcześniej zaliczony był do zawodów zrównoważonych tzn. takich, w których liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy równała się liczbie zarejestrowanych w zawodzie. 5 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 6 Podział na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywany był na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekraczał wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieściła się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosił poniżej 0,9.

6 Szczegółowe dane statystyczne dotyczące zawodu znajdują się w tabeli zamieszczonej w ANEKSIE. 3. PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Z badania Barometr zawodów 7 prognozującego zapotrzebowanie na zawody wynika, że w 2017 roku w skali województwa kujawsko pomorskiego grupa Pracownicy poligraficzni, w której mieści się technik cyfrowych procesów graficznych, zaliczona została do zawodów o przewidywanej równowadze pomiędzy poszukującymi zatrudnienia a wolnymi miejscami pracy. W siedmiu powiatach (bydgoskim ziemskim i grodzkim, świeckim golubsko-dobrzyńskim, włocławskim ziemskim i grodzkim oraz w mieście Toruniu) zakłada się deficyt poszukujących zatrudnienia. Oznacza to, że liczba chętnych do pracy będzie tam mniejsza niż liczba wolnych miejsc pracy w/w grupie zawodów. Rys.3. Prognoza na 2017 w powiatach województwa kujawsko pomorskiego. Relacja między dostępną siłą roboczą a zapotrzebowaniem na pracowników PRACOWNICY POLIGRAFICZNI 8 Legenda: 7 Źródło: 8 Tamże,

7 CSE powiat sępoleński CGD powiat golubsko-dobrzyński CB Bydgoszcz CTU powiat tucholski CT Toruń CBY powiat bydgoski ziemski CSW powiat świecki CTR powiat toruński ziemski CRA powiat radziejowski CCH powiat chełmski CRY powiat rypiński CIN powiat inowrocławski CG Grudziądz CLI powiat lipnowski CMG powiat mogileński CGR powiat grudziądzki ziemski CW Włocłąwek CZN powiat żniński CWA powiat wąbrzeski CWŁ powiat włocławski ziemski CNA powiat nakielski CBR powiat brodnicki CAL powiat aleksandrowski 4. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat uczniów oraz absolwentów w latach Według stanu na 30 września 2016 r. w województwie kujawsko - pomorskim zawód technika cyfrowych procesów graficznych można było zdobyć w 3 szkołach (w Bydgoszczy, Brodnicy i Rypinie). Omawianego zawodu uczyło się 228 osób. Obserwuje się systematyczny wzrost liczby osób przygotowujących się do zawodu technika cyfrowych procesów graficznych. W 2016 r., w porównaniu z 2009 r., kiedy rozpoczęto kształcenie, liczba uczących się wzrosła ponad trzykrotnie. Rys.4. Wykaz szkół, w których można zdobyć zawód technika cyfrowych procesów graficznych znajduje się w ANEKSIE. Kształcenie w zawodzie technik cyfrowych procesów graficznych jest realizowane w oparciu o poniżej wskazane przepisy:

8 Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku o systemie oświaty (Dz. U. 2017, poz. 59), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. 2017, poz. 860), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. 2017, poz. 622), Aktualna informacja o szkoleniach przydatnych dla zawodu technik cyfrowych procesów graficznych jest dostępna w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych: przez wyszukiwarkę, w obszarze: Informatyka i Wykorzystywanie Komputerów (kod 15). 5. INFORMACJE DODATKOWE Pomocne adresy: druk.info.pl - portal branży poligraficznej poligrafika.pl - portal branży poligraficznej i czasopisma "Poligrafika" cobrpp.com.pl - centralny ośrodek badawczo-rozwojowy przemysłu poligraficznego 6. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Technik cyfrowych procesów graficznych 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik cyfrowych procesów graficznych w krajach EOG:

9 Osoba chcąca podjąć pracę jako technik cyfrowych procesów graficznych w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik cyfrowych procesów graficznych jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie zawód technik cyfrowych procesów graficznych jest regulowany tylko w Lichtensteinie i Islandii. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik cyfrowych procesów graficznych wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 904 oferty pracy z 18 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla techników cyfrowych procesów graficznych znajduje się w Niemczech (730 ofert), Francji (77 ofert), Republice Czeskiej (30 ofert) i Belgii (21 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Do zadań technika cyfrowych procesów graficznych należy przygotowywanie materiałów do druku. Osoba taka musi dobrze znać się na obsłudze programów graficznych oraz na budowie maszyn drukarskich. Powinna także znać obsługę nowoczesnego oprogramowania w zakresie grafiki 2D oraz 3D. Technik cyfrowych procesów graficznych wykonuje min. komputerowe łamanie tekstu, koryguje kolory w plikach graficznych i dopasowuje wymiary dostarczonych materiałów w taki sposób, żeby podczas drukowania uzyskać pożądany efekt. Technik cyfrowych procesów graficznych ma duże możliwości podjęcia pracy. Jest on potrzebny w każdej niemal agencji reklamowej oraz we wszystkich firmach wydawniczych. Od jego umiejętności zależy bowiem ostateczny wygląd ulotek, prospektów, gazet, czasopism kolorowych oraz książek. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie technik cyfrowych procesów graficznych w krajach EOG powinny dysponować średnim wykształceniem kierunkowym i 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika komunikatywnej znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Technik cyfrowych procesów graficznych powinien charakteryzować się: zainteresowaniem techniką komputerową, zdolnościami manualnymi, starannością, zmysłem plastycznym, poczuciem estetyki i kreatywnością. Przykładowe stawki płacy w tym zawodzie w wybranych krajach: Francja 10,3 /godz. (brutto), Austria 1860 /mies. (brutto). Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy

10 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu Anna Dudek doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska Kierownik CIiPKZ WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy ANEKS STATYSTYCZNY Tabela 1. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE TECHNIK CYFROWYCH PROCESÓW GRAFICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM LATACH W Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych.

11 Tabela 2. INFORMACJA O LICZBIE ABSOLWENTÓW I UCZNIÓW KSZTAŁCĄCYCH SIĘ W ZAWODZIE TECHNIK CYFROWYCH PROCESÓW GRAFICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM. Liczba osób Uczniowie kontynuujący naukę w Rok zawodzie Absolwenci osoby kończące naukę w zawodzie SZKOŁY - ADRESY Technikum Poligraficzne w Bydgoszczy Adres: ul. Łukaszewicza 3, Bydgoszcz Telefon: Strona www: Status placówki: publiczna, Kategoria uczniów: dzieci/młodzież Technikum im. Zesłańców Sybiru w Brodnicy Adres: ul. Karbowska 29, Brodnica Telefon: Strona www: Status placówki: publiczna, Kategoria uczniów: dzieci/młodzież Zespół Szkół nr 3 w Rypinie im. Bogdana Chełmickiego - Technikum Adres: Rypin, Nowy Rynek 20 Telefon: Status placówki: publiczna, Kategoria uczniów: młodzież/dorośli