INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK AUTOMATYK kod Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, maj 2018 r. 1

2 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Technik automatyk (kod ) ) to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, poz z późn. zm.) W poprzedniej klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tą samą nazwę oraz kod. Do klasyfikacji zawodów szkolnych technik automatyk wprowadzony został Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 czerwca 2016 r. (Dz. U. z 2016 poz.841 z późn.zm.) 1. Kształcenie w tym zawodzie może być realizowane od 1 września 2016 r. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik automatyk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 2 1) montażu urządzeń i instalacji automatyki; 2) uruchamiania urządzeń i instalacji automatyki; 3) obsługi urządzeń i instalacji automatyki; 4) przeglądów technicznych i konserwacji urządzeń i instalacji automatyki; 5) diagnostyki i remontu urządzeń i instalacji automatyki. PROFIL KOMPETENCYJNY 3 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 4 31) Przykładowe zawody dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych: technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik automatyk, technik awionik, technik budownictwa wodnego, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik cyfrowych procesów graficznych, technik elektronik, technik elektryk, technik energetyk, technik gazownictwa, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik mechanik lotniczy, technik ogrodnik, technik papiernictwa, technik prac biurowych, technik procesów drukowania, technik procesów introligatorskich, technik rolnik, technik teleinformatyk, technik telekomunikacji, technik transportu kolejowego, technik urządzeń chłodniczych, technik urządzeń i systemów energii odnawialnej, technik wiertnik, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 5 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego 2 Źródło: - podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik automatyk 3 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 4 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa

3 różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 6 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy wg zawodu technik automatyk w latach: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: 3

4 Sytuacja osób z tym zawodem w województwie kujawsko-pomorskim charakteryzuje się nieznacznym poziomem bezrobocia. W latach pracodawcy zgłaszali więcej miejsc pracy dla zawodu technik automatyk, niż odnotowano rejestracji w tym zawodzie. W całym okresie zarejestrowano ogółem 22 osoby z zawodem technik automatyk. W tym czasie pracodawcy zgłosili łącznie 228 ofert pracy dla tego zawodu. Z uwagi na mniejszą liczbę osób nowozarejestrowanych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w latach zawód technika automatyka sklasyfikowano jako zawód deficytowy. 7 Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wprowadziło nową metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 8. Według tej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. W 2015 r. zawód technik automatyk był w grupie zawodów nieokreślonych. W 2016 i w 2017 r. zaklasyfikowano go do grupy zawodów deficytowych. Dane statystyczne dotyczące zawodu technik automatyk umieszczono w aneksie. 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 9, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zawód technik automatyk, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą Specjaliści elektroniki, automatyki i robotyki, w 2018 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów zrównoważonych. 7 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 8 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 9 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 4

5 W 2018 r. w większości powiatów woj. kujawsko-pomorskiego zawód ten zaklasyfikowano do kategorii zawodów zrównoważonych. Największe szanse na zatrudnienie w 2018 r. będą miały osoby z 10 powiatów: bydgoskich (grodzkiego i ziemskiego), tucholskiego, nakielskiego, inowrocławskiego, mogileńskiego, włocławskich (grodzkiego i ziemskiego), lipnowskiego i rypińskiego. 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U poz. 622 z późn. zm.) określa, że zawód technik automatyk będzie można zdobyć w technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Dotychczasowe 4-letnie technikum z dniem 1 września 2019 r. zostanie przekształcone w 5-letnie technikum. Do roku 2019/2020 prowadzona będzie rekrutacja do dotychczasowego 4-letniego technikum (dla absolwentów gimnazjum), natomiast na rok szkolny 2019/2020 i późniejsze lata rekrutacja będzie prowadzona do 5-letniego technikum (dla absolwentów 8-letniej szkoły podstawowej). Według stanu na dzień 30 września 2017 r. województwie kujawsko-pomorskim są trzy szkoły kształcące w zawodzie technika automatyka. W tym czasie 37 uczniów kontynuowało naukę. Nie odnotowano absolwentów kończących naukę w tym zawodzie (źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej). 5

6 5) Informacje dodatkowe POMOCNE ADRESY Przydatne serwisy/strony internetowe strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. automatyki. - portal związany z zagadnieniami Książki Dębowski Andrzej - Automatyka Podstawy teorii, 2015 r., Grzegorz Płoszajski, Witold Jabłoński - Elektrotechnika z automatyką, Bismor Dariusz - Programowanie systemów sterowania. narzędzia i metody, 2015 r., Kost Gabriel, Łebkowski Piotr, Węsierski Łukasz - Automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych, 2013 r., Dębowski Andrzej - Automatyka Technika regulacji, 2012 r., Roman Kwiecień - Komputerowe systemy automatyki przemysłowej, 2012 r., Kwiatkowski Włodzimierz - Wprowadzenie do automatyki, 2010 r. Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Technik automatyk 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik automatyk w krajach EOG: 6

7 Osoba chcąca podjąć pracę jako technik automatyk w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik automatyk jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie koordynator projektów unijnych nie jest zawodem regulowanym w krajach EOG. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technika automatyka wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 133 oferty pracy z 13 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla techników automatyków znajduje się w Belgii (75 oferty) i Wielkiej Brytanii (12 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Technik automatyk - kreator pracy inżynierskiej. Do jego głównych obowiązków należy: projektowanie oprogramowania maszyn, nadzór nad maszynami przemysłowymi, opiniowanie projektów z zakresu układów automatyki oraz uczestnictwo w ich odbiorze i uruchamianiu. Jego praca wiąże się z wyjazdami służbowymi do krajowych i zagranicznych zakładów partnerskich. Osoba na tym stanowisku musi posiadać wykształcenie średnie techniczne. Automatyk powinien charakteryzować się: umiejętnością abstrakcyjnego myślenia, umiejętnością analizy i syntezy, uzdolnieniami technicznymi, dobrą pamięcią, umiejętnością pracy zespołowej, umiejętnością komunikacji i negocjacji. Automatyk musi także śledzić na bieżąco nowinki techniczne. Ważna jest także dobra znajomość języka angielskiego oraz biegła obsługa komputera. Automatyk pracuje w biurach technologicznych, laboratoriach zakładów przemysłowych, instytutach naukowych oraz szkołach wyższych. Główne narzędzie pracy automatyka to komputer ze specjalistycznymi programami. Przykładowe stawki płacy w zawodzie ogrodnik w wybranych krajach: Wielka Brytania GBP (rocznie), Francja EUR (miesięcznie) Szwajcaria CHF (miesięcznie). Opracował: Jacek Paśniewski pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 7

8 SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik automatyk w latach: , Tabela 2. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej bezrobotnych wg powiatów w zawodzie technik automatyk w latach: Szkoły w woj. kujawsko-pomorskim kształcące w zawodzie technik automatyk 8

9 ANEKS Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik automatyk w latach: Bezrobotni zarejestrowani w ciągu roku Bezrobotni według stanu na koniec roku Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu roku ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu roku Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec roku lata

10 Tabela 2. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej bezrobotnych wg powiatów w zawodzie technik automatyk w latach: Powiaty Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone w 2016 r. ogółem w tym subsydiowane Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone w 2017 r. ogółem w tym subsydiowane Wzrost/ spadek wolnych miejsc pracy (-) w 2017 r. Województwo kujawskopomorskie Bydgoszcz powiat grodzki Bydgoszcz powiat ziemski Grudziądz powiat grodzki Grudziądz powiat ziemski Toruń powiat grodzki Toruń powiat ziemski Włocławek powiat grodzki Włocławek powiat ziemski Aleksandrów Kujawski Brodnica Chełmno Golub - Dobrzyń Inowrocław Lipno Mogilno Nakło Radziejów Rypin Sępólno Świecie Tuchola Wąbrzeźno Żnin

11 Załącznik SZKOŁY KSZTAŁCĄCE W ZAWODZIE TECHNIK AUTOMATYK Wykaz szkół i placówek systemu informacji oświatowych (wg SIO, stan na w.5) LP Nazwa Ulica Numer budynku Miejscowość Publiczność status Kategoria uczniów 1. Technikum Mechaniczne nr 2 Słoneczna 19 Bydgoszcz publiczna Dzieci lub młodzież 2. Technikum Kościuszki 6a Świecie publiczna Dzieci lub młodzież 3. Technikum nr 5 Św. Józefa 26 Toruń publiczna Dzieci lub młodzież 11