1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE NAUCZYCIEL MATEMATYKI kod zawodu ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2) SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY 3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 4) KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE 5) INFORMACJE DODATKOWE 6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, czerwiec 2017 r.

2 Nauczyciel matematyki (kod zawodu ) oraz nauczyciel matematyki w szkole podstawowej (kod zawodu ) to zawody ujęte w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145), obowiązującej od 1 stycznia 2015 r., a obejmującej 2443 zawody. W poprzedniej klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, obowiązującej od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. (Dz. U Nr 82, poz. 537), zawody te miały tę samą nazwę i kod. W klasyfikacji wcześniejszej, obowiązującej od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. (Dz.U. z 2004 r., Nr 265, poz ), zawody te nosiły tę samą nazwę, ale miały inne kody: nauczyciel matematyki , nauczyciel matematyki w szkole podstawowej ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY ZADANIA ZAWODOWE 1 Nauczyciel matematyki prowadzi zajęcia dydaktyczno-wychowawcze nauczając matematyki w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, dbając, aby uczniowie nabyli wiedzę i umiejętności określone w podstawach programowych kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Zadania zawodowe: wyposażanie uczniów w wiedzę z zakresu: liczb, zbiorów, funkcji, równań i nierówności, ciągów, figur geometrycznych i mierzenia, elementów rachunku prawdopodobieństwa i statystyki, zastosowań matematyki w różnych dziedzinach życia; - kształtowanie u uczniów podstawowych umiejętności intelektualnych i praktycznych określonych w minimum programowym przedmiotu; - realizowanie programów nauczania matematyki wg zasad współczesnej dydaktyki i z zastosowaniem nowoczesnych metod nauczania i środków dydaktycznych; - analizowanie treści kształcenia w związku z rozwojem nauk matematycznych; - udoskonalanie metod oraz treści nauczania i wychowania; - stałe ocenianie wiedzy uczniów i ich postępów w nauce oraz analizowanie przyczyn niepowodzeń; - współdziałanie z nauczycielami innych przedmiotów w celu korelacji treści kształcenia i doskonalenia pracy pedagogicznej; - zapewnianie uczniom odpowiednich warunków do nauki poprzez dbałość o pracownię przedmiotową i jej wyposażenie; - wdrażanie uczniów do samodzielnej pracy i samodzielnego rozwiązywania problemów z zakresu nauczanego przedmiotu; - kształcenie uczniów w sposób wzbogacający ich wiedzę oraz rozwijający myślenie; - podwyższanie swoich kwalifikacji poprzez udział w różnych formach doskonalenia; - dbanie o rozwój psychofizyczny uczniów; - reagowanie na zjawiska patologiczne w rodzinie i środowisku ucznia i współdziałanie z instytucjami opieki i ochrony praw dziecka; 1 (maj 2016 r.)

3 - zasięganie opinii rodziców przed podjęciem ważnych decyzji dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych dotyczących ich dzieci; - krzewienie dobrych obyczajów i dbałość o czystość języka; - prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania; - realizowanie założeń polityki edukacyjnej państwa oraz znajomości prawa oświatowego i prawa pracy oraz ich przestrzeganie. Dodatkowe zadania zawodowe: pełnienie funkcji nauczyciela-konsultanta, nauczyciela-doradcy metodycznego; - prowadzenie koła zainteresowań, organizacji szkolnej, organizowanie wycieczek szkolnych, opieka nad młodzieżą w ramach zorganizowanych form wypoczynku; - pełnienie funkcji wychowawcy klasy; - opiekowanie się studentami (słuchaczami) odbywającymi praktyki nauczycielskie. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 (grupa duża 3 23). dla grupy Specjaliści do spraw nauczania i wychowania Przykładowe zawody dla tej grupy: nauczyciel matematyki, nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu, nauczyciel konsultant, nauczyciel muzyki, nauczyciel przedszkola, nauczyciel wychowania fizycznego, pedagog, wykładowca na kursach (edukator, trener), trener osobisty (coach, mentor, tutor), itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Specjaliści do spraw nauczania i wychowania określono 4 kompetencje tj.: Kompetencja 1 Dbałość o rozwój i relacje: to nawiązywanie i utrzymywanie dobrych relacji oraz przekazywania wiedzy i doświadczenia poprzez współpracę w rozwiązywaniu problemów z korzyścią dla wszystkich. Dostrzeganie współpracowników potrzebujących pomocy i zapewnienie im oczekiwanego wsparcia. Kompetencja 2 Komunikacja interpersonalna: to przekazywanie konkretnych informacji w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych, specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy. Kompetencja 3 Otwartość na innych: pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywania chęci ich zrozumienia. Kompetencja 4 Rozwiązywanie konfliktów: to osiąganie porozumienia i rozstrzyganie sporów w zespole. 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008

4 Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2. SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY W 2016 r. w urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 73 nauczycieli matematyki (w tym 6 osób w okresie 12 miesięcy od ukończenia nauki), zgłoszono dla nich 15 ofert pracy. Na koniec roku w ewidencji urzędów nadal pozostawało 28 bezrobotnych z tym zawodem. Rys.1.

5 Rys.2. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 5. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. W 2015 i 2016 r. zawód nauczyciel matematyki nie został zaklasyfikowany do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. W latach wcześniejszych tj , omawiany zawód klasyfikowany był jako nadwyżkowy 6, tzn. taki na który na rynku pracy istniało mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie. 5 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 6 Podział na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywany był na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekraczał wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieściła się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosił poniżej 0,9. Informacja przygotowana na podstawie opracowania: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP..

6 3. PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Z badania Barometr zawodów 7 prognozującego zapotrzebowanie na zawody wynika, że w 2017 roku w skali województwa kujawsko pomorskiego grupa Nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących, w której znalazł się nauczyciel matematyki, zakwalifikowana została do zawodów o nadwyżce poszukujących pracy. Na poziomie powiatów, w większości przewidywana jest przewaga poszukujących zatrudnienia w stosunku do wolnych miejsc pracy. Jednak w siedmiu powiatach (sępoleńskim, świeckim, chełmińskim, wąbrzeskim, żnińskim, aleksandrowskim, inowrocławskim) zakłada się zakłada się równowagę popytu i podaży siły roboczej w/w grupie zawodów. Rys.3. Prognoza na 2017 w powiatach województwa kujawsko pomorskiego. Relacja między dostępną siłą roboczą a zapotrzebowaniem na pracowników NAUCZYCIELI PRZEDMIOTÓW OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH 8 7 Źródło: 8 Tamże,

7 Legenda: CSE powiat sępoleński CGD powiat golubsko-dobrzyński CB Bydgoszcz CTU powiat tucholski CT Toruń CBY powiat bydgoski ziemski CSW powiat świecki CTR powiat toruński ziemski CRA powiat radziejowski CCH powiat chełmski CRY powiat rypiński CIN powiat inowrocławski CG Grudziądz CLI powiat lipnowski CMG powiat mogileński CGR powiat grudziądzki ziemski CW Włocłąwek CZN powiat żniński CWA powiat wąbrzeski CWŁ powiat włocławski ziemski CNA powiat nakielski CBR powiat brodnicki CAL powiat aleksandrowski 4. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów oraz absolwentów, przekazanych na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. W 2016 r. w województwie kujawsko-pomorskim kierunek matematykę ukończyło 136 osób. Naukę, na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ogółem pobierało 296 studentów. Rys.4. W odniesieniu do studiów wyższych, zasady kształcenia są regulowane m.in. przez następujące przepisy:

8 Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej Dz. U. z 2016r, poz.65, Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym Dz. U nr 164 poz z późn. zm. (akt posiada tekst jednolity Dz. U poz. 1842), Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw Dz. U. Nr 84 poz. 455 (tekst ujednolicony), Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji Dz. U. z 2016 r. poz. 64 (tekst ujednolicony), 1 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 poziomy 6 8 Dz. U. z2016r, poz. 1594, Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów Dz. U poz Aktualna informacja o szkoleniach przydatnych dla zawodu nauczyciel matematyki jest dostępna w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych: przez wyszukiwarkę, w obszarze: Szkolenie nauczycieli i nauka o kształceniu (kod 3). 5. INFORMACJE DODATKOWE Przydatne linki: Polskie Towarzystwo Matematyczne Stowarzyszenie Nauczycieli Matematyki

9 6. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie nauczyciel matematyki w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako nauczyciel matematyki w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód nauczyciel matematyki jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w 24 krajach EOG zawód nauczyciel szkoły podstawowej jest regulowany, są to: Belgia, Niemcy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Włochy, Lichtenstein, Litwa, Luxemburg, Holandia, Portugalia, Szwecja, Szwajcaria, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Czechy, Węgry, Wielka Brytania, Cypr i Austria. Natomiast zawód nauczyciel szkoły gimnazjalnej i ponad gimnazjalnej jest regulowany w 27 krajach, do których należą: Belgia, Niemcy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Włochy, Litwa, Lichtenstein, Luxemburg, Malta, Holandia, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Szwajcaria, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Czechy, Węgry, Wielka Brytania, Cypr i Austria. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem nauczyciel matematyki wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem nauczyciel szkoły podstawowej zgłoszonych zostało 710 ofert pracy z 13 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla nauczycieli matematyki znajduje się w Wielkiej Brytanii (302 oferty), Niemczech (271 ofert) i Szwecji (45 ofert) - dane wg stanu na dzień r.

10 Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie nauczyciel matematyki w krajach EOG powinny mieć wykształcenie wyższe magisterskie z matematyki i przygotowanie pedagogiczne oraz dysponować ok. 4 letnim udokumentowanym doświadczeniem w pracy dydaktycznej. Ponadto wymagana jest niekaralność, bardzo dobry kontakt z dziećmi, komunikatywność, zaangażowanie i odpowiedzialność. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika bardzo dobrej znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie nauczyciel matematyki w wybranych krajach: Francja /m-c, Wielka Brytania /dzień. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy Anna Dudek doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska Kierownik CIiPKZ WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy

11 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu ANEKS STATYSTYCZNY Tabela 1. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE NACZYCIEL MATEMATYKI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Tabela 2. WOLNE MIEJSCA PRACY I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE NAUCZYCIEL MATEMATYKI WEDŁUG POWIATÓW Powiat ogółem Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone w roku w tym subsydiowane ogółem w tym subsydiowan e Wzrost / spadek wolnych miejsc pracy (+/-) w 2016 r. Województwo kujawsko-pomorskie Bydgoszcz - powiat grodzki Bydgoszcz - powiat ziemski Grudziądz - powiat grodzki Grudziądz - powiat ziemski Toruń - powiat grodzki Toruń - powiat ziemski

12 Włocławek - powiat grodzki Włocławek - powiat ziemski Aleksandrów Kujawski Brodnica Chełmno Golub - Dobrzyń Inowrocław Lipno Mogilno Nakło Radziejów Rypin Sępólno Świecie Tuchola Wąbrzeźno Żnin Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych

13 2011/ / / / / / / / / /2017 Tabela 3. ABSOLWENCI ORAZ STUDENCI KIERUNKU MATEMATYKA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM Absolwenci roku akademickiego Studenci roku akademickiego Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie 1 UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU ogółem studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu x x x x x ogółem UNIWERSYTET KAZIMIERZ WIELKIEGO W BYDGOSZCZY WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO- POMORSKIE studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu x x x x X ogółem studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu x x x x x