INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK CHŁODNICTWA I KLIMATYZACJI kod Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, maj 2017 r. 1

2 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji (kod ) to jeden z 2455 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy obowiązującej od 01 stycznia 2015 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z póź, zm.). W obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2010, Nr 82, poz. 537 z póź, zm.) zawód ten miał taki sam kod, ale inną nazwę: technik urządzeń chłodniczych i nie był sklasyfikowany jako zawód szkolny. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji, powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań 1 : 1) montowania i uruchamiania urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła; 2) oceniania stanu technicznego urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła; 3) obsługi i konserwacji urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła; 4) naprawy oraz modernizacji urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła; 5) organizowania prac związanych z montażem i eksploatacją urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła; 6) demontażu urządzeń i instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła, odzysku i uzdatniania czynników roboczych PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 3 31) Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). 1 Źródło: - podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji, 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa

3 Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 5 Dane statystyczne dotyczące analizowanego zawodu technik chłodnictwa i klimatyzacji (kod ) dostępne są od 2015 r. W latach liczba bezrobotnych oraz zgłoszeń wolnych miejsc pracy dla zawodu technika chłodnictwa i klimatyzacji w województwie kujawsko-pomorskim, pozostających w rejestrach Urzędów Pracy były wielkościami symbolicznymi. Zarejestrowano 2 osoby legitymujące się tym zawodem (w 2016 r.). W latach zgłoszono łącznie 4 oferty pracy dla zawodu technika chłodnictwa i klimatyzacji. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: 3

4 wskaźnika płynności bezrobotnych 6. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup. Zawód technika chłodnictwa i klimatyzacji w 2015 i w 2016 roku nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Dane statystyczne dotyczące zawodu technik chłodnictwa i klimatyzacji umieszczono w aneksie. 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 7, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie kujawsko-pomorskim wynika, że zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą specjaliści ds. organizacji produkcji w 2017 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów deficytowych. 4) Kształcenie w zawodzie 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 7 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2016 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 4

5 Największe szanse na zatrudnienie w 2017 r. będą miały osoby z 9 powiatów: włocławskich (grodzkiego i ziemskiego), bydgoskich (grodzkiego i ziemskiego), toruńskich (grodzkiego i ziemskiego), świeckiego, brodnickiego i aleksandrowskiego. Mniejsze zapotrzebowanie na pracowników z kwalifikacjami dla tej grupy będzie w 4 powiatach: wąbrzeskim, rypińskim, inowrocławskim i nakielskim. W tych powiatach omawianą grupę zawodów sklasyfikowano do zawodów zrównoważonych. 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U poz. 622) określa, że zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji w roku szkolnym 2017/2018 można zdobyć w czteroletnim technikum. Od roku szkolnego 2019/2020 zawód ten będzie można zdobyć w pięcioletnim technikum, oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Jak wynika z danych Systemu Informacji Oświatowej 8 w województwie kujawsko pomorskim (stan na dzień r.) istnieje 1 szkoła kształcąca w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji Technikum Elektryczno-Energetyczne w Bydgoszczy dla dzieci i młodzieży, szkoła publiczna. W 2016 r. w województwie kujawsko-pomorskim kształciło się 48 uczniów w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji (o 26 os. więcej niż rok wcześniej). W latach brak było uczniów, a tym samym absolwentów kończących ten kierunek. 5) Informacje dodatkowe POMOCNE ADRESY strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. KSIĄŻKI Dariusz Butrymowicz, Piotr Baj, Kamil Śmierciew Technika chłodnicza Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, Bohdal Tadeusz, Charun Henryk, Czapp Marian Urządzenia chłodnicze sprężarkowe parowe. Podstawy teoretyczne i obliczenia WNT, 2003, Bartłomiej Adamski Nowoczesne urządzenia i systemy klimatyzacyjne Grupa Medium, 2014, Praca zbiorowa pod redakcją dr inż. Bolesława Gazińskiego Technika chłodnicza dla praktyków. Urządzenia chłodnicze i przepisy prawne Systherm, 2010, 8 5

6 Henryk Grzegorz Sabiniak, Karpiński Wiesław Chłodnictwo w klimatyzacji Politechnika Łódzka 2011, Zalewski Wojciech Systemy i urządzenia chłodnicze Politechnika Krakowska, 2012, Kazimierz M. Gutkowski, Dariusz J. Butrymowicz Chłodnictwo i klimatyzacja WNT, Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Technik chłodnictwa i klimatyzacji 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik chłodnictwa i klimatyzacji w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w 9 krajach EOG zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji jest regulowany, są to: Belgia, Niemcy, Dania, Francja, Grecja, Włochy, Chorwacja, Lichtenstein i Portugalia. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik chłodnictwa i klimatyzacji wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 2733 ofert pracy z 17 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla techników chłodnictwa i klimatyzacji znajduje się w Niemczech (1153 ofert), Francji (869 oferty), Holandii (199 ofert) i Austrii (120 ofert) - dane wg stanu na dzień r. 6

7 Wśród najczęściej spotykanych wymogów kwalifikacyjnych, jakich spodziewać się mogą kandydaci na stanowisko technika chłodnictwa i klimatyzacji jest konieczność ukończenia szkoły średniej i posiadania tytułu technika chłodnictwa i klimatyzacji. Ponadto wymagane jest kilkuletnie doświadczenie związane z montażem, uruchamianiem oraz obsługą instalacji oraz urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła, a także wykonywaniem remontów oraz usuwaniem awarii. Obowiązkowym wymogiem będzie również doskonała znajomość języka kraju, w którym, zamierzamy podjąć pracę. Technicy chłodnictwa i klimatyzacji mogą znaleźć zatrudnienie na stanowiskach produkcyjnych, handlowych i usługowych branży chłodnictwa i klimatyzacji, a także nadzoru technicznego urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych w przemyśle spożywczym, budownictwie, transporcie, rolnictwie, służbie zdrowia oraz wykonywać usługi dla ludności. Przykładowe stawki płacy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w wybranych krajach: Wielka Brytania tyś. /rok, Niemcy 12 /godz. Opracował: Jacek Paśniewski pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 7

8 ANEKS SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w latach: Tabela 2. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w latach

9 Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w latach: lata Bezrobotni zarejestrowani w ciągu Bezrobotni według stanu na koniec ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec liczba kandydatów /1 ofertę pracy Tabela 2. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w latach stan na 30 września Liczba uczniów Liczba absolwentów