HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ DŁUGOTERMINOWEGO KREDYTU HIPOTECZNEGO W POLSCE

Transkrypt

1 ADAMPBETRASIK / Przy współpracy Andrzeja Laskowskiego HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ DŁUGOTERMINOWEGO KREDYTU HIPOTECZNEGO W POLSCE TWIGGER WARSZAWA 2001

2 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 9 Słowo wstępne 11 Wprowadzenie, 13 Od Autora GENEZA POWSTANIA LISTU ZASTAWNEGO JAKO INSTRUMENTU KREDYTU DŁUGOTERMINOWEGO 1.1. Sytuacja gospodarcza i społeczno-polityczna Królestwa Prus w drugiej połowie XVIII wieku Idea Wolfganga Buhringa Plan Johanna von Carmera Narodziny instytucji listu zastawnego i Śląskiego Ziemstwa Kredytowego Dalszy rozwój pierwszych instytucji kredytu długoterminowego TOWARZYSTWA KREDYTOWE ZIEMSKIE 2.1. Uwagi wstępne Towarzystwo Kredytowe Ziemskie dla "Wielkiego Księstwa Poznańskiego Geneza powstania i założenie Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego Organy i podstawowe zasady funkcjonowania Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego Pożyczki Wycena nieruchomości Listy zastawne Rozwiązanie dawnego" Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego i powołanie nowego" Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Królestwie Polskim Powstanie Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim Kontrowersje wokół nowej instytucji Organy Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim Wpływ powstania styczniowego na sytuację Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim Podstawowe zasady działania Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim Reforma Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim Zabezpieczenie listów zastawnych Próby rozszerzenia akcji kredytowej 53

3 Podsumowanie dzieła Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królestwie Polskim Galicyjskie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie Sytuacja własności ziemskiej w zaborze austriackim Utworzenie Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego Początki istnienia Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego Reformy państwa i ziemstwa Egzekucja wierzytelności Listy zastawne Zasięg terytorialny Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego Podsumowanie TOWARZYSTWA KREDYTOWE MIEJSKIE NA PRZYKŁADZIE TOWARZYSTWA KREDYTOWEGO MIASTA WARSZAWY 3.1. Uwagi wstępne Próby założenia Odroczenie założenia Towarzystwa Zawiązanie Towarzystwa 71 N 3.5. Podstawa prawna funkcjonowania Towarzystwa Kredytowego Miasta Warszawy Statut Zasady ogólne Pożyczki Spłata pożyczek Spłata dobrowolna Spłata przymusowa Przystąpienie do Towarzystwa (do pożyczki) Listy zastawne Charakter prawny dawnego listu zastawnego w ogólności - uwaga wstępna Listy zastawne w Towarzystwie Kredytowym Miasta Warszawy Kapitał zasobowy Władze Towarzystwa - wzmianka Działalność i funkcjonowanie Towarzystwa Kredytowego Miasta Warszawy Uporządkowanie hipotek Szacowanie wartości nieruchomości Pierwszy rok funkcjonowania Listy zastawne w obiegu Początek akcji kredytowej &4.2. Notowania listów zastawnych Towarzystwa Kredytowego Miasta Warszawy na giełdach zagranicznych 109

4 Wzrost wartości listów zastawnych Problemy seryjności i bezseryjności listów zastawnych Nowa emisja listów zastawnych Konwersja listów zastawnych Nowe koncepcje Obrót własnymi listami zastawnymi Umorzenie listów zastawnych I. serii Przywrócenie pięcioprocentowych listów zastawnych Inne pożyczki Finansowanie kanalizacji Warszawy Pożyczki na domy drewniane Podsumowanie rozwoju Towarzystwa Kredytowego Miasta Warszawy do 1914 r Okres I. wojny światowej Towarzystwo Kredytowe Miasta Warszawy w Polsce Odrodzonej Okres wielkiej inflacji Reforma walutowa i stabilizacja Podstawa prawna reformy walutowej Trudności z adaptacją do nowych warunków Ustalenie podstaw prawnych działalności Towarzystwa Kredytowego Miasta Warszawy w Drugiej Rzeczypospolitej Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej w sprawie statutów towarzystw kredytowych ziemskich i miejskich oraz zmiany statutów instytucji kredytowych, zatwierdzonych w drodze ustawodawczej przez byłe władze zaborcze Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o organizacji giełd Podstawa prawna likwidacji emitentów listów zastawnych - wzmianka BANKI HIPOTECZNE I INNI EMITENCI LISTÓW ZASTAWNYCH 4.1. Uwagi wstępne Przepisy dawnego prawa bankowego jako podstawa działania banków hipotecznych Akcyjny Bank Hipoteczny SA we Lwowie (Cesarsko - Królewski Uprzywilejowany Galicyjski Akcyjny Bank Hipoteczny) Ziemski Bank Hipoteczny SA we Lwowie (Zemelnyj Hypotećnyj Bank) Ziemski Bank Hipoteczny SA (Galicyjski Ziemski Bank Hipoteczny SA) Sytuacja w Wielkopolsce - wzmianka Bank Kredytu Hipotecznego SA w Warszawie Państwowy Bank Rolny Wileński Bank Ziemski SA 162

5 4.10. Komunalny Bank Kredytowy w Poznaniu Polski Bank Komunalny SA w Warszawie Bank Gospodarstwa Krajowego Uwaga wstępna Założenie Banku Gospodarstwa Krajowego i podstawa funkcjonowania Działalność Banku Gospodarstwa Krajowego Bank Gospodarstwa Krajowego po II wojnie światowej - wzmianka INSTYTUCJE KREDYTU DŁUGOTERMINOWEGO ZA GRANICĄ -ZARYS 5.1. Instytucje kredytowe (parabankowe) w krajach Unii Europejskiej Prawo europejskie Francja Niemcy Wielka Brytania Instytucje długoterminowego kredytu hipotecznego w Europie Środkowej Czechy Uwaga wstępna Listy zastawne Brak banków hipotecznych sensu stricte Słowacja Uwaga wstępna Listy zastawne Banki hipoteczne - nowelizacja prawa bankowego Rejestr hipotek i działalność powiernika hipotecznego Węgry Uwaga wstępna Zakres działalności banku hipotecznego Udzielanie kredytów hipotecznych Ograniczenie inwestycji Listy zastawne Zabezpieczenie listu zastawnego Przeniesienie zobowiązań wynikających z listu zastawnego Obowiązki powiernika Obowiązek informowania Likwidacja banku hipotecznego Specjalny nadzór nad bankiem hipotecznym WSPÓŁCZESNE INSTYTUCJE KREDYTU DŁUGOTERMINOWEGO 6.1. Banki hipoteczne Uwagi wstępne 211

6 Źródła regulacji Unormowania ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych ] Zgodność polskiej ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych z prawem europejskim Przewidywana rola listów zastawnych Wstępne warunki utworzenia i funkcjonowania banku hipotecznego Prawne warunki inwestowania w listy zastawne Kasy mieszkaniowe Podstawa prawna działania kas mieszkaniowych Umowa o kredyt kontraktowy Bank Gospodarstwa Krajowego - ujęcie współczesne Zadania i struktura Banku Gospodarstwa Krajowego Krajowy Fundusz Mieszkaniowy Instytucje wspomagające kredyt długoterminowy Uwaga wstępna Kasy oszczędnościowo-budowlane Podstawa prawna działania kas oszczędnościowo-budowlanych Umowa docelowego oszczędzania na cele mieszkaniowe Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK) Rys historyczny Rozwój współczesnych spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych Podstawa prawna działania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych 291 Piśmiennictwo ~ 295 Statuty 303 Ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych 304 Statut Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Warszawie 319 Statut Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego we Lwowie 359 Statut Wileńskiego Banku Ziemskiego 388 WYKAZ ang. art. bp cyt. cz. czes. Dz. U Dz. Urz. NBP SKRÓTÓW - angielski - artykuł - bank państwowy - cytowany - część czeski - Dziennik Ustaw - Dziennik Urzędowy Narodowego Banku Polskiego