S owo wst pne TOYOTA MOTOR CORPORATION

Transkrypt

1

2 S owo wst pne Witamy w stale powi kszajàcym si gronie u ytkowników samochodów Toyota, którzy z pe nà ÊwiadomoÊcià korzyêci wybrali t mark. JesteÊmy dumni z zastosowanych nowoczesnych technologii i jakoêci wykonania ka dego wyprodukowanego przez nas samochodu. Niniejsza Instrukcja Obs ugi zawiera podstawowe informacje o samochodzie. Prosimy jà przeczytaç i post powaç zgodnie z podanymi wskazówkami, co zapewni d ugoletnià bezpiecznà eksploatacj pojazdu. Prosimy pami taç, e miejscami najlepiej przygotowanymi do obs ugi tego samochodu sà Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty, które sà bezpo- Êrednio zainteresowane spe nianiem Paƒstwa oczekiwaƒ. Stacje te s u à wysokiej jakoêci obs ugà i wszelkà niezb dnà pomocà. W momencie odsprzeda y tego samochodu prosimy o przekazanie niniejszej Instrukcji Obs ugi nowemu w aêcicielowi, któremu równie b dà potrzebne zawarte tu informacje. Wszystkie podane w Instrukcji informacje i dane techniczne sà aktualne w momencie druku. Toyota stale doskonali swoje samochody i w zwiàzku z tym zastrzega sobie prawo dokonywania ulepszeƒ technicznych bez odnotowania tego. Niniejsza Instrukcja obejmuje wszystkie wersje samochodu oraz rodzaje wyposa enia. Dlatego niektóre informacje mogà dotyczyç elementów wyposa enia nie wyst pujàcych w danym samochodzie. TOYOTA MOTOR CORPORATION 2000 TOYOTA MOTOR CORPORATION Wszelkie prawa zastrze one. Zawarte tu materia y nie mogà byç reprodukowane lub kopiowane, w ca oêci ani w cz Êci, bez pisemnej zgody Toyota Motor Corporation. i

3 Akcesoria, cz Êci zamienne i przeróbki samochodu Obecnie na rynku dost pna jest szeroka gama nieoryginalnych cz Êci zamiennych i akcesoriów do samochodów Toyota. Stosowanie tych cz Êci mo e stanowiç powa ne zagro enie bezpieczeƒstwa u ytkowania tego pojazdu, nawet jeêli uzyska y one lokalne atesty. W zwiàzku z tym Toyota nie mo e uznawaç roszczeƒ gwarancyjnych ani braç odpowiedzialnoêci za zamontowane lub u yte podczas naprawy cz Êci i akcesoria, które nie sà jej oryginalnymi produktami. W samochodzie tym nie mo na dokonywaç przeróbek przy u yciu cz Êci, które nie sà oryginalnymi produktami Toyoty. Przeróbki takie mogà przyczyniç si do obni enia osiàgów, poziomu bezpieczeƒstwa i trwa oêci samochodu, a tak e mogà naruszyç obowiàzujàce przepisy. Ponadto wszelkie uszkodzenia i utrata w asnoêci jezdnych, b dàce wynikiem takich przeróbek, nie sà obj te gwarancjà. Instalacja radiowych urzàdzeƒ nadawczo-odbiorczych Zainstalowanie nadajnika radiowego mo e powodowaç zak ócenia pracy uk adów sterowania elektronicznego w samochodzie, na przyk ad uk adu wielopunktowego wtrysku paliwa lub sekwencyjnego wielopunktowego wtrysku paliwa, uk adu ABS, poduszek powietrznych czy napinaczy pasów bezpieczeƒstwa. Dlatego wczeêniej nale y skonsultowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty w celu uzyskania specjalnych zaleceƒ lub dodatkowych instrukcji odnoênie monta u takiego urzàdzenia. Plan obs ugi okresowej Nale y kierowaç si wskazówkami podanymi w oddzielnej broszurze lub w Ksià ce Gwarancyjnej Toyoty. ii

4 Z omowanie samochodu Poduszki powietrzne oraz napinacze pasów bezpieczeƒstwa zawierajà substancje mogàce ulec eksplozji. Z omowanie samochodu z poduszkami powietrznymi i napinaczami pasów mo e doprowadziç do jego po aru. Dlatego, przed przekazaniem do z omowania, nale y zleciç wymontowanie i odpowiednie unieszkodliwienie tych elementów przez wyspecjalizowany warsztat lub Autoryzowanà Stacj Dealerskà Toyoty. iii

5 iv

6 Spis treêci Cz Êç 1. OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Strona 1-1 Przyrzàdy i wskaêniki Kluczyki i drzwi Siedzenia, pasy bezpieczeƒstwa kierownica i lusterka wsteczne Âwiat a, wycieraczki i ogrzewanie tylnej szyby Wskaêniki, liczniki i lampki ostrzegawcze Wy àcznik zap onu, skrzynia biegów i hamulec postojowy Radioodtwarzacz samochodowy Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja Inne elementy wyposa enia PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU OBS UGA OKRESOWA OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE 7-1 Wst p Silnik i podwozie Elementy instalacji elektrycznej DANE TECHNICZNE INDEKS v

7 Wa ne informacje dotyczàce tej Instrukcji Zalecenia dotyczàce bezpieczeƒstwa i prawid owej eksploatacji pojazdu Symbol bezpieczeƒstwa W niniejszej instrukcji, pod has em OSTRZE ENIE lub UWAGA zawarto specjalne zalecenia, które nale y interpretowaç w nast pujàcy sposób: OSTRZE ENIE Dotyczy czynnoêci, których niewykonanie mo e zagroziç bezpieczeƒstwu osób. Podaje informacje o tym, co nale y lub czego nie nale y zrobiç, aby wyeliminowaç lub ograniczyç zagro enia dla w asnej osoby oraz innych ludzi. UWAGA Jest to przestroga, której zignorowanie mo e groziç uszkodzeniem pojazdu lub jego wyposa enia. Zawiera informacje, co nale y lub czego nie nale y robiç, aby wyeliminowaç lub ograniczyç ryzyko uszkodzenia pojazdu lub elementów jego wyposa enia W instrukcji tej znaleêç równie mo na znak przekreêlonego skoênie ko a. Oznacza on, e Nie wolno, Nie wolno tego robiç lub Nie wolno do tego dopuêciç. vi

8 Rozdzia 1-1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Przyrzàdy i wskaêniki Deska rozdzielcza Tablica przyrzàdów Lampki sygnalizacyjne na tablicy przyrzàdów

9 Deska rozdzielcza Pojazdy z kierownicà po lewej stronie 1. Boczne wyloty nawiewu na szyby 2. Boczne wyloty nawiewu 3. Tablica przyrzàdów 4. Dêwignia wybieraka zakresu automatycznej skrzyni biegów 5. Ârodkowe wyloty nawiewu 6. OÊwietlenie osobiste 7. Prze àczniki sterujàce podnoszeniem i opuszczaniem szyb 8. Schowek podr czny 9. Dêwignia zmiany biegów mechanicznej skrzyni biegów 10. Dêwignia hamulca postojowego 11. Dêwignia otwierania pokrywy wlewu paliwa 12. Dêwignia zwalniania zamka pokrywy silnika 13. Przycisk blokady szyb 14. Prze àcznik centralnej blokady drzwi 2

10 Pojazdy z kierownicà po lewej stronie 1. Wy àcznik tylnych Êwiate przeciwmgielnych 2. Prze àcznik poziomowania reflektorów 3. Prze àcznik regulacji lusterek bocznych 3. Prze àcznik wycieraczek i spryskiwaczy 4. Prze àcznik Êwiate g ównych i kierunkowskazów 6. Wy àcznik ogrzewania tylnej szyby i lusterek bocznych 7. Zegar 8. Wy àcznik Êwiate awaryjnych 9. Radioodtwarzacz 10. Panel sterujàcy wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji 11. Uchwyty na kubki 12. Zapalniczka 13. Wy àcznik podgrzewania siedzenia (strona pasa era) 14. Wy àcznik tylnej nagrzewnicy 15. Wy àcznik podgrzewania siedzenia (strona kierowcy) 16. Popielniczka 17. Wy àcznik zap onu 18. Pokr t o regulacji podêwietlenia wskaêników 19. Wy àcznik zmywaczy reflektorów 20. Wy àcznik przednich Êwiate przeciwmgielnych 3

11 Pojazdy z kierownicà po prawej stronie 1. Boczne wyloty nawiewu na szyby 2. OÊwietlenie osobiste 3. Ârodkowe wyloty nawiewu 4. Dêwignia wybieraka zakresu automatycznej skrzyni biegów 5. Tablica przyrzàdów 6. Boczne wyloty nawiewu 7. Prze àcznik centralnej blokady drzwi 8. Prze àczniki sterujàce podnoszeniem i opuszczaniem szyb 9. Przycisk blokady szyb 10. Dêwignia zwalniania zamka pokrywy silnika 11. Dêwignia otwierania pokrywy wlewu paliwa 12. Dêwignia hamulca postojowego 13. Dêwignia zmiany biegów mechanicznej skrzyni biegów 14. Schowek podr czny 4

12 1. Wy àcznik Êwiate awaryjnych 2. Zegar 3. Wy àcznik ogrzewania tylnej szyby i lusterek bocznych 4. Prze àcznik Êwiate g ównych i kierunkowskazów 5. Prze àcznik wycieraczek i spryskiwaczy 6. Prze àcznik regulacji podêwietlenia wskaêników 7. Prze àcznik poziomowania reflektorów 8. Prze àcznik regulacji lusterek bocznych 9. Wy àcznik tylnych Êwiate przeciwmgielnych 10. Wy àcznik przednich Êwiate przeciwmgielnych 11. Wy àcznik zap onu 12. Wy àcznik tylnej nagrzewnicy 13. Popielniczka 14. Zapalniczka 15. Uchwyty na kubki 16. Panel sterujàcy wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji 17. Radioodtwarzacz 5

13 Tablica przyrzàdów 1. Wskaênik poziomu paliwa 2. Pr dkoêciomierz 3. Lampki kontrolne i ostrzegawcze 4. Obrotomierz 5. Wskaênik temperatury silnika 6. Przycisk zerowania liczników przebiegu dziennego 7. Licznik przebiegu ca kowitego i dwa liczniki przebiegu dziennego 6

14 Symbole na tablicy przyrzàdów Lampka kontrolna hamulca postojowego *1 Lampka ostrzegawcza filtra paliwa *1 Lampka ostrzegawcza braku adowania akumulatora *1 Lampki kontrolne kierunkowskazów Lampka ostrzegawcza niskiego ciênienia oleju *1 Lampka kontrolna Êwiate drogowych Lampka ostrzegawcza niskiego poziomu oleju *1 Lampki kontrolne zakresów automatycznej skrzyni biegów Lampka sygnalizacyjna awarii *1 Lampka kontrolna wy àczonego nadbiegu *2 Lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa *1 Lampka kontrolna tylnych Êwiate przeciwmgielnych Lampka ostrzegawcza uk adu ABS *1 Lampka kontrolna wst pnego podgrzewania silnika Lampka ostrzegawcza niezamkni tych drzwi *1 Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej *1 *1 : Patrz szczegó owy opis pod has em Lampki ostrzegawcze i brz czyk w rozdziale 1-5. *2 : Gdy lampka ta b yska, patrz Automatyczna skrzynia biegów w rozdziale

15 8

16 Rozdzia 1-2 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Kluczyki i drzwi Kluczyki Immobilizer silnika Drzwi boczne Elektrycznie sterowane szyby Drzwi baga nika Pokrywa silnika Pokrywa wlewu paliwa Przednie okno dachowe Elektrycznie sterowane tylne okno dachowe

17 Kluczyki Oba rodzaje kluczyków majà w uchwycie zainstalowany uk ad scalony mikronadajnika, stanowiàcego bardzo wa ny element sprawnego dzia ania uk adu zabezpieczenia przeciwkradzie owego, dlatego nale y uwa aç, by ich nie zgubiç. Samodzielne dorabianym kluczykiem nie mo na wy àczyç zabezpieczenia przeciwkradzie owego ani uruchomiç silnika. Poniewa drzwi boczne mogà zostaç zatrza- Êni te bez u ycia kluczyka, zaleca si noszenie przy sobie zapasowego g ównego kluczyka na wypadek przypadkowego zamkni cia kluczyków w samochodzie. Samochód wyposa ony jest w dwa rodzaje kluczyków. 1. Kluczyk g ówny (czarny) Otwiera wszystkie zamki. Na jego podstawie Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty mo e dorobiç nowy kluczyk z wbudowanym mikronadajnikiem. 2. Kluczyk pomocniczy (szary) Kluczyk ten równie otwiera wszystkie zamki. UWAGA Przy pos ugiwaniu si kluczykiem z wbudowanym mikronadajnikiem nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Przy uruchamianiu silnika kó ko zaczepowe nie powinno opieraç si na uchwycie kluczyka oraz nie nale y przyciskaç kó ka do uchwytu kluczyka. W przeciwnym wypadku silnik mo e nie daç si uruchomiç lub zaraz po uruchomieniu mo e zgasnàç. 10

18 W momencie uruchamiania silnika kluczyk nie mo e stykaç si z innym kluczykiem zawierajàcym mikronadajnik (nawet do innego samochodu), a tak e nie nale y dociskaç do jego uchwytu p ytki drugiego kluczyka. W przeciwnym wypadku silnik mo e nie daç si uruchomiç lub zaraz po uruchomieniu mo e zgasnàç. Gdy tak si stanie, nale y wyjàç kluczyk, a nast pnie w o yç go z powrotem po zdj ciu z kó ka lub zas oni ciu r kà kluczyków z mikronadajnikiem (w àczajàc w to kluczyki do innych samochodów) i uruchomiç silnik. Nie zginaç uchwytu kluczyka. Nie zakrywaç uchwytu kluczyka adnym materia em, który nie przepuszcza fal elektromagnetycznych. Nie uderzaç kluczykiem. Nie wystawiaç kluczyków na d u sze dzia anie wysokiej temperatury, jak na przyk ad na desce rozdzielczej lub na pokrywie silnika przy silnym nas onecznieniu. Nie wk adaç kluczyków do wody ani nie myç ich w zmywarce ultradêwi kowej. Nie u ywaç kluczyków w sàsiedztwie materia ów elektromagnetycznych. 11

19 Immobilizer (elektroniczna blokada silnika) W celu dorobienia w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty nowego kluczyka z wbudowanym mikronadajnikiem, konieczny jest numer kluczyka i g ówny kluczyk. Liczba dodatkowych kluczyków, które mo na dorobiç, jest ograniczona. P YTKA Z NUMEREM KODOWYM KLUCZA Numer kodowy kluczyka umieszczony jest na do àczonej p ytce, którà nale y przechowywaç w bezpiecznym miejscu, np. w portfelu, nigdy w samochodzie. W przypadku zgubienia kluczyków lub w razie potrzeby dorobienia nowych kluczy, na podstawie numeru kodowego niektóre Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty mogà sporzàdziç duplikaty. Zaleca si równie zapisaç numer kodowy kluczyków i przechowywaç go wraz z innymi wa nymi dokumentami. Uk ad immobilizera (elektronicznej blokady silnika) nale y do systemu zabezpieczenia przeciwkradzie owego. Przy wk adaniu kluczyka do wy àcznika zap onu, mikronadajnik w uchwycie kluczyka wysy a kod elektroniczny. Silnik zostanie uruchomiony jedynie wówczas, gdy wys any kod b dzie odpowiada kodowi identyfikacyjnemu tego samochodu. Po wyj ciu kluczyka z wy àcznika zap onu uk ad immobilizera zostaje automatycznie w àczony. W o enie zarejestrowanego kluczyka powoduje automatyczne wy àczenie blokady silnika, umo liwiajàc jego rozruch. Kluczyk dorobiony we w asnym zakresie nie b dzie wy àcza immobilizera ani nie uruchomi silnika. UWAGA Nie wolno modyfikowaç, demontowaç lub rozmontowywaç uk adu elektronicznej blokady silnika. Zmiany lub modyfikacje dokonane przez osoby niekompetentne mogà powodowaç wadliwe dzia anie uk adu. 12

20 Drzwi boczne ZAMYKANIE I OTWIERANIE ZAMKA KLU- CZEM Wsunàç kluczyk w otwór zamka i przekr ciç. Zamkni cie zamka: Przekr ciç kluczyk w kierunku przodu pojazdu. Otwarcie zamka: Przekr ciç kluczyk w kierunku ty u pojazdu. RównoczeÊnie z zamkiem w przednich drzwiach zostajà zablokowane lub odblokowane wszystkie drzwi boczne oraz drzwi baga nika. ZABLOKOWANIE I ODBLOKOWANIE DRZWI PRZYCISKIEM WEWN TRZNYM Przestawiç przycisk. Zablokowanie: Przycisk nacisnàç do przodu. Odblokowanie: Przycisk nacisnàç do ty u. W celu zablokowania drzwi przy zamykaniu od zewnàtrz, nale y przed zamkni ciem przycisk przestawiç w po o enie blokady. Podczas zamykania przednich drzwi, klamk zewn trznà przytrzymaç w pozycji uniesionej. Nale y pami taç, by wewnàtrz samochodu nie zatrzasnàç kluczyków. ZABLOKOWANIE I ODBLOKOWANIE DRZWI PRZE ÑCZNIKIEM CENTRALNEJ BLOKADY Nacisnàç prze àcznik. Zablokowanie: Nacisnàç przednià cz Êç prze- àcznika. Odblokowanie: Nacisnàç tylnà cz Êç prze àcznika. Wszystkie drzwi boczne oraz drzwi baga nika zostajà jednoczeênie zablokowane lub odblokowane. 13

21 Zdalne sterowanie OSTRZE ENIE Przed ruszeniem w drog nale y upewniç si, czy wszystkie drzwi sà dobrze zamkni te. Je eli na tylnych siedzeniach przewo one sà ma e dzieci, nale y uruchomiç mechanizm zabezpieczajàcy tylne drzwi przed otwarciem od wewnàtrz. Podczas jazdy drzwi powinny pozostaç niezablokowane, co umo liwi ich otwarcie od zewnàtrz w razie wypadku. ZABEZPIECZENIE TYLNYCH DRZWI PRZED OTWARCIEM OD WEWNÑTRZ Zablokowanie zamków Przesunàç dêwigni mechanizmu w po o enie LOCK (zablokowane), oznaczone na naklejce obok dêwigni. Mechanizm ten umo liwia zablokowanie tylnych drzwi w ten sposób, aby mo na je by o otworzyç jedynie od zewnàtrz. Zaleca si u ywanie tej blokady zawsze, kiedy w samochodzie znajdujà si ma e dzieci. Odblokowanie zamków 14

22 Samochód wyposa ony jest w uk ad zdalnego sterowania zablokowaniem i odblokowaniem zamków wszystkich drzwi bocznych oraz drzwi baga nika, dzia ajàcy z odleg o- Êci oko o 1 m od samochodu. ZABLOKOWANIE I ODBLOKOWANIE ZAM- KÓW DRZWI W celu zablokowania lub odblokowania zamków wszystkich drzwi, nale y powoli i pewnie nacisnàç odpowiedni przycisk nadajnika zdalnego sterowania. Zablokowanie: Nacisnàç przycisk LOCK. Wszystkie zamki drzwi bocznych oraz drzwi baga nika zostajà równoczeênie zablokowane. Dla pewnoêci dobrze jest sprawdziç, czy drzwi zosta y dobrze zablokowane. Je eli którekolwiek drzwi nie sà prawid owo zatrzaêni te lub gdy w wy àczniku zap onu jest kluczyk, zamki drzwi nie mogà zostaç zablokowane po naciêni ciu przycisku LOCK. Odblokowanie: Nacisnàç przycisk UNLOCK. Wszystkie zamki drzwi bocznych oraz drzwi baga nika zostajà równoczeênie odblokowane. Po zdalnym odblokowaniu zamków pozostaje 30 sekund na otwarcie drzwi. Je eli w tym czasie drzwi nie zostanà otwarte, nastàpi automatyczne zablokowanie wszystkich zamków. Przed u one naciskanie przycisku LOCK lub UNLOCK nie powoduje powtarzania operacji zablokowania lub odblokowania zamków. Przycisk nale y zwolniç i nacisnàç ponownie. NADAJNIK ZDALNEGO STEROWANIA Nadajnik zdalnego sterowania ( pilot ) jest urzàdzeniem elektronicznym. Aby nie spowodowaç jego uszkodzenia, nale y przestrzegaç poni szych zaleceƒ. Nie pozostawiaç nadajnika w miejscach, które mogà silnie nagrzewaç si, np. na desce rozdzielczej. Nie rozbieraç nadajnika. Nie uderzaç i nie upuszczaç. Nie zanurzaç w wodzie. Do jednego samochodu mo na u ywaç maksymalnie 4 nadajników zdalnego sterowania. Szczegó owych informacji mo e udzieliç Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. Je eli nadajnik nie steruje zamkami drzwi lub nie dzia a z normalnej odleg oêci, przyczynà mo e byç: BliskoÊç nadajnika fal radiowych, na przyk ad stacji radiowej lub lotniska, który zak óca prac nadajnika zdalnego sterowania. Wyczerpanie si baterii. W celu wymiany baterii nale y zapoznaç si z punktem WYMIA- NA BATERII W NADAJNIKU ZDALNEGO STEROWANIA. W przypadku utraty nadajnika zdalnego sterowania nale y mo liwie najszybciej skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty w celu wyeliminowania ryzyka kradzie- y samochodu lub innych zagro eƒ (patrz Zgubienie nadajnika zdalnego sterowania w rozdziale 4). 15

23 WYMIANA BATERII W NADAJNIKU ZDAL- NEGO STEROWANIA Do wymiany nale y u yç baterii CR2016 lub zamiennika. OSTRZE ENIE Wymontowanà z nadajnika bateri lub inne cz Êci nale y szczególnie uwa nie zabezpieczyç przed dost pem ma ych dzieci. UWAGA Podczas wymiany baterii w nadajniku nale y zachowaç ostro noêç, aby nie zgubiç wymontowanych elementów. 1. Przy pomocy monety lub podobnego przedmiotu otworzyç pokryw nadajnika. 2. Podwa yç roz adowanà bateri naciskajàc jej brzeg i wyjàç jà, jak pokazano na rysunku. Wymian baterii nale y przeprowadzaç w nast pujàcy sposób: 16

24 Po wymianie baterii nale y sprawdziç, czy nadajnik dzia a prawid owo. Je eli nadajnik nadal nie dzia a prawid owo, nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. 3. W o yç nowà bateri biegunem dodatnim (+) do góry. Dok adnie zamknàç pokryw nadajnika. UWAGA Zwróciç uwag na prawid owe ustawienie dodatniego i ujemnego bieguna baterii. Nale y uwa aç, by nie wygiàç koƒcówki dociskowej baterii ani nie dopuêciç do zakurzenia lub zat uszczenia nadajnika. Dok adnie zamknàç pokryw nadajnika. 17

25 Elektrycznie otwierane i zamykane okna Lista certyfikowanych numerów Kraj Cz Êç Certyfikowany numer Nazwa producenta Tx Rx Tx/Rx Tx/Rx Tx/Rx Tx/Rx Tx/Rx Tx/Rx Tx/Rx Tx/Rx Tx/Rx IS IS NO R FI RTT/D/X1368 ministerie van verkeer en waterstaat NL GREECE E.K.478 ICP 004TC 97 BAKOM K.P DENSO Okna mo na otwieraç i zamykaç operujàc prze àcznikami umieszczonymi na obu przednich drzwiach. Wy àcznik zap onu powinien byç ustawiony w po o eniu ON. Oznaczenie typu Cz Êç Oznaczenie typu Nazwa producenta Tx 1512 T DENSO Rx 1513 T OKNO PO STRONIE KIEROWCY Sterowanie prze àcznikiem na drzwiach kierowcy. Zwyk e podnoszenie i opuszczanie: Szyba przesuwa si tylko podczas operowania prze- àcznikiem sterujàcym. Otwieranie: Prze àcznik lekko nacisnàç. Zamykanie: Prze àcznik lekko pociàgnàç do góry. 18

26 Funkcja bezpieczeƒstwa: Podczas automatycznego zamykania okna, gdy pomi dzy szybà a ramà okna pojawi si przeszkoda, szyba zatrzymuje si i pozostaje otwarta do po owy. Podobnie mo e dziaç si w przypadku silnego uderzenia w szyb. Automatyczne zamykanie i otwieranie: Nacisnàç prze àcznik w dó do oporu lub pociàgnàç w gór do oporu, a nast pnie zwolniç go. Szyba zostanie ca kowicie opuszczona lub podniesiona. W celu zatrzymania szyby w po o eniu poêrednim, lekko poruszyç prze àcznikiem w kierunku przeciwnym i zwolniç go. Dzia anie po wy àczeniu zap onu: PodnoÊnik szyby w drzwiach kierowcy dzia a równie przez oko o 45 sekund po wy àczeniu zap onu. Je eli drzwi kierowcy zostanà otwarte, a nast pnie zamkni te, sterowanie szyby nie dzia- a, za wyjàtkiem przerwania dzia ania funkcji automatycznej. OSTRZE ENIE Nie nale y w sposób celowy powodowaç zadzia ania funkcji bezpieczeƒstwa. Funkcja bezpieczeƒstwa mo e nie zadzia- aç w przypadku przyciêni cia przedmiotu przez szyb tu przed jej ca kowitym zamkni ciem. OKNA W DRZWIACH PASA ERÓW Sterowane sà prze àcznikami umieszczonymi na drzwiach pasa erów lub odpowiednimi prze àcznikami na drzwiach kierowcy. Szyba przesuwa si tylko podczas operowania prze àcznikiem sterujàcym. Otwieranie: Prze àcznik nacisnàç. Zamykanie: Prze àcznik pociàgnàç do góry. Gdy zostanie wciêni ty przycisk blokady okna, umieszczony w drzwiach kierowcy, szyba w drzwiach pasa era zostaje unieruchomiona. 19

27 Drzwi baga nika OSTRZE ENIE Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Przed zamkni ciem okien nale y upewniç si, czy na drodze szyb nie znajduje si niczyja g owa, r ka lub jakakolwiek inna cz Êç cia a. PrzyciÊni cie szyi, g owy lub r ki przez podnoszonà szyb grozi powa nymi obra eniami. Zamykanie okien przez pasa erów powinno byç ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nadzorowane. Przewo one w samochodzie dzieci nigdy nie powinny bez nadzoru operowaç przyciskami sterujàcymi otwieraniem i zamykaniem okien. Dla bezpieczeƒstwa wskazane jest przyciskiem blokady szyb uniemo liwiç ich poruszanie. Nie nale y pozostawiaç w samochodzie ma ych dzieci bez opieki, szczególnie gdy kluczyk jest w wy àczniku zap onu. Mogà one u yç przycisków sterujàcych oknami i zostaç przyciêni te szybà. Dzieci pozostawione bez nadzoru mogà ulec powa nym wypadkom. OTWIERANIE I ZAMYKANIE ZAMKA PRZY POMOCY KLUCZYKA Wsunàç kluczyk do zamka i przekr ciç. Zamykanie: Zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Otwieranie: Przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Zamykajàc drzwi baga nika nale y dobrze je zatrzasnàç. Uwagi odnoênie adowania baga u podane sà w cz Êci 2 Instrukcji, pod has em Zalecenia dotyczàce przewo enia baga u. 20

28 Pokrywa silnika Przy zamykaniu drzwi baga nika wygodnie jest u yç wewn trznego uchwytu. W celu zamkni cia drzwi baga nika nale y je obni yç, a nast pnie nacisnàç w dó. Po zatrzaêni ciu nale y spróbowaç pociàgnàç je do góry, sprawdzajàc czy sà dobrze zatrzaêni te. OSTRZE ENIE Podczas jazdy drzwi baga nika muszà byç zamkni te. Zabezpiecza to baga przed wypadni ciem, a tak e uniemo liwia przedostanie si gazów spalinowych do wn trza pojazdu. W celu otwarcia pokrywy silnika, nale y: 1. Pociàgnàç dêwigni zwalniajàcà. Pokrywa silnika lekko uniesie si. OSTRZE ENIE Przed rozpocz ciem jazdy nale y upewniç si, czy pokrywa silnika jest dobrze zamkni ta. W przeciwnym razie pokrywa mo- e niespodziewanie otworzyç si podczas jazdy, co grozi wypadkiem drogowym. 2. Nast pnie z przodu pojazdu nale y nacisnàç do góry dêwigni zatrzasku pomocniczego i podnieêç pokryw silnika. 21

29 Korek wlewu paliwa OSTRZE ENIE Po ustawieniu drà ka podporowego nale y upewniç si, czy prawid owo podtrzymuje pokryw, zabezpieczajàc jà przed opadni ciem. Opuszczajàc pokryw baga nika nale- y, aby d onie nie zosta y przyciêni te. 3. Podeprzeç uniesionà pokryw silnika drà kiem podporowym, umieszczajàc go w odpowiednim otworze. Przed zamkni ciem pokrywy nale y upewniç si, czy w przedziale silnikowym nie pozosta y adne narz dzia, szmaty lub inne przedmioty i umieêciç podpor w jej uchwycie - co zapobiegnie jej grzechotaniu. Nast pnie opuêciç pokryw. W razie potrzeby lekko docisnàç przednià kraw dê, a zostanie zatrzaêni ta. UWAGA Nie naciskaç pokrywy silnika, poniewa mo e to spowodowaç jej trwa e odkszta cenie. 1. W celu otwarcia drzwiczek wlewu paliwa nale y pociàgnàç do góry dêwigni zwalniajàcà. Na czas tankowania nale y wy àczyç silnik. OSTRZE ENIE Podczas nape niania zbiornika nie wolno paliç, powodowaç iskrzenia ani zbli- aç si z otwartym ogniem. Opary paliwa sà atwopalne. Korek wlewu paliwa nale y odkr caç powoli. W upalny dzieƒ szybkie otwarcie wlewu mo e spowodowaç rozprysk paliwa pod wp ywem wysokiego ciênienia w zbiorniku. 22

30 Przednie okno dachowe OSTRZE ENIE Nale y sprawdziç, czy korek jest bezpiecznie dokr cony, co w razie wypadku zapobiegnie wyciekowi paliwa. Nale y u ywaç wy àcznie oryginalnego korka wlewu paliwa, który jest wyposa- ony w zawór bezpieczeƒstwa, wyrównujàcy podciênienie w zbiorniku. 2. W celu zdj cia korka paliwa nale y go powoli obróciç przeciwnie do ruchu wskazówek zegara i przed ca kowitym zdj ciem odczekaç chwil. Po zdj ciu korka umie- Êciç go na wsporniku w drzwiczkach. W chwili zdj cia korka s yszalne jest zwykle lekkie syczenie. Zak adajàc korek, nale y go obróciç zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a rozlegnie si trzask zapadki. UCHYLANIE PRZEDNIEGO OKNA DACHO- WEGO Zas ona przeciws oneczna Zas on przeciws onecznà mo na otwieraç i zamykaç r cznie. Uchylanie okna Uchylenie: Nacisnàç przycisk zwalniajàcy blokad. Nast pnie wypchnàç okno do góry, a zostanie zablokowane. Zamkni cie: Pociàgnàç do do u za uchwyt, a okno zostanie zatrzaêni te. 23

31 OSTRZE ENIE W celu unikni cia powa nych obra eƒ, nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Podczas jazdy nie nale y wystawiaç g owy, ràk lub innych cz Êci cia a przez otwór w dachu. Grozi to powa nymi obra eniami w razie nag ego hamowania lub zderzenia. Przed zamkni ciem okna dachowego nale y zawsze sprawdziç, czy w otworze nie znajduje si niczyja g owa, r ce lub inne cz Êci cia a. PrzyciÊni cie zamykajàcym si oknem dachowym grozi powa nymi obra eniami. Gdy okno dachowe jest zamykane przez drugà osob, nale y przedtem sprawdziç, czy jest to bezpieczne. Nie nale y pozostawiaç w samochodzie ma ych dzieci bez opieki, szczególnie gdy kluczyk jest w wy àczniku zap onu. Mogà one u yç przycisków sterujàcych oknem dachowym i zostaç przyciêni te w otworze dachowym. Dzieci pozostawione bez nadzoru mogà ulec powa nym wypadkom. 24 Elektrycznie sterowane tylne okno dachowe Przycisk sterujàcy okna dachowego znajduje si obok lampki oêwietlenia osobistego. Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç w po- o eniu ON. Zas ona przeciws oneczna Zas on przeciws onecznà mo na otwieraç i zamykaç r cznie. Przesuwanie okna Otwieranie: Nacisnàç przycisk po stronie OPEN. Zas ona przeciws oneczna otworzy si razem z oknem. Zamykanie: Nacisnàç przycisk po stronie CLOSE. WciÊni cie umieszczonego w drzwiach kierowcy przycisku WINDOW MOON ROOF LOCK uniemo liwia otwieranie i zamykanie okna w drzwiach pasa erów oraz tylnego okna dachowego. Przy zamykaniu, ze wzgl dów bezpieczeƒstwa, okno dachowe przed ca kowitym zamkni ciem zatrzymuje si w pozycji pó przymkni tej. W celu ca kowitego zamkni cia przycisk nale y zwolniç i jeszcze raz nacisnàç. Okno mo na zatrzymaç w dowolnym po o eniu poêrednim. Otwieranie i zamykanie okna dachowego nast puje tylko przy naciskaniu przycisku i jest zatrzymywane po jego zwolnieniu.

32 OSTRZE ENIE W celu unikni cia powa nych obra eƒ, nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Podczas jazdy nie nale y wystawiaç g owy, ràk lub innych cz Êci cia a przez otwór w dachu. Grozi to powa nymi obra eniami w razie nag ego hamowania lub zderzenia. Nie nale y pozostawiaç w samochodzie ma ych dzieci bez opieki, szczególnie gdy kluczyk jest w wy àczniku zap onu. Mogà one u yç przycisków sterujàcych oknem dachowym i zostaç przyciêni te w otworze dachowym. Dzieci pozostawione bez nadzoru mogà ulec powa nym wypadkom. Nie wolno siadaç na brzegu otworu dachowego. Przed zamkni ciem okna dachowego nale y zawsze sprawdziç, czy w otworze nie znajduje si niczyja g owa, r ce lub inne cz Êci cia a. PrzyciÊni cie zamykajàcym si oknem dachowym grozi powa nymi obra eniami. Gdy okno dachowe jest zamykane przez drugà osob, nale y przedtem sprawdziç, czy jest to bezpieczne. Gdy w samochodzie znajdujà si dzieci, nie nale y zezwalaç im na operowanie przyciskami sterujàcymi bez nadzoru. Dla bezpieczeƒstwa dobrze jest wcisnàç przycisk blokady szyb i okna dachowego ( WINDOW MOON ROOF LOCK ). 25

33 26

34 Rozdzia 1-3 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Siedzenia, pasy bezpieczeƒstwa, kierownica i lusterka Siedzenia Fotele przednie Siedzenia tylne Pod okietniki Zag ówki Podgrzewanie siedzeƒ Pasy bezpieczeƒstwa Poduszki powietrzne kierowcy i pasa era Fotelik dzieci cy Zewn trzne lusterka wsteczne PrzeciwoÊlepieniowe wewn trzne lusterko wsteczne

35 Siedzenia Wszyscy jadàcy samochodem powinni mieç podniesione oparcia siedzeƒ, siedzieç wygodnie oparci i mieç prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. OSTRZE ENIE Nie wolno jechaç, gdy pasa erowie siedzà nieprawid owo, np. na z o onym oparciu siedzenia lub w przestrzeni baga owej. Osoby nie siedzàce prawid owo i bez zapi tych pasów bezpieczeƒstwa mogà odnieêç powa ne obra- enia w przypadku awaryjnego hamowania lub zderzenia. Podczas jazdy niedopuszczalne jest wstawanie lub przemieszczanie si mi dzy siedzeniami. atwo wtedy straciç równowag i odnieêç powa ne obra enia w razie awaryjnego hamowania lub zderzenia. Zalecenia dotyczàce regulacji foteli Fotel kierowcy powinien byç tak ustawiony, aby peda y, kierownica i urzàdzenia sterujàce na tablicy przyrzàdów znajdowa y si w granicach swobodnego zasi gu prowadzàcego samochód. OSTRZE ENIE Nie wolno regulowaç siedzeƒ podczas jazdy, gdy niespodziewany ruch siedzenia mo e spowodowaç utrat panowania nad pojazdem. W trakcie regulacji nale y zachowaç ostro noêç, aby nie uderzyç pasa era lub przewo onego baga u. Po ustawieniu po o enia fotela nale y sprawdziç, czy jest prawid owo zablokowany, próbujàc przesunàç go do przodu i do ty u. Po wyregulowaniu pochylenia oparcia fotela nale y oprzeç si na nim ca ym ci arem, upewniajàc si, e jest prawid owo zablokowane. Nie nale y umieszczaç adnych przedmiotów pod siedzeniami, poniewa mogà one zak óciç prac mechanizmu blokady lub niespodziewanie nacisnàç dêwigni regulacji po o enia, powodujàc nag e przesuni cie fotela, co z kolei mo- e doprowadziç do utraty przez kierowc panowania nad pojazdem. W trakcie regulacji nie nale y wk adaç ràk pod siedzenie lub w pobli e przemieszczajàcych si cz Êci, gdy mogà one zostaç przyciêni te. 28

36 Regulacja przednich foteli 1. DèWIGNIA REGULACJI WYSUNI CIA FO- TELA Chwytajà dêwigni w jej Êrodkowej cz Êci pociàgnàç jà do góry, a nast pnie lekkim naciskiem cia a przesunàç fotel w àdane po- o enie i puêciç dêwigni. 2. POKR T O REGULACJI WYSOKOÂCI PODUSZKI SIEDZENIA Obróciç pokr t o w prawo lub w lewo. 3. DèWIGNIA REGULACJI POCHYLENIA OPARCIA Pochyliç si do przodu i pociàgnàç dêwigni do góry. Nast pnie plecami odchyliç oparcie w àdane po o enie i puêciç dêwigni. OSTRZE ENIE W celu ograniczenia ryzyka wysuni cia si spod pasa w momencie zderzenia, nale y unikaç zbytniego odchylania oparcia do ty u. Pasy bezpieczeƒstwa zapewniajà maksymalnà ochron wtedy, gdy kierowca oraz pasa er siedzà w fotelach wyprostowani i dobrze oparci. Przy odchylonym do ty u oparciu mo e nastàpiç przeêliêni cie si cz Êci biodrowej pasa na brzuch, na który b dzie wywieraç bezpo- Êredni nacisk. Dlatego wraz ze zwi kszaniem kàta odchylenia oparcia roênie ryzyko odniesienia obra eƒ w razie zderzenia czo owego. 29

37 Rozk adanie oparç siedzeƒ Siedzenia tylne Regulacja siedzeƒ w drugim rz dzie (oddzielne fotele) OSTRZE ENIE Nie nale y zezwalaç pasa erom na jazd na roz o onych siedzeniach. Nale y przywróciç je do normalnego po o enia. Po przywróceniu normalnego po o enia siedzenia nale y sprawdziç, czy jest bezpiecznie zablokowane, naciskajàc górnà kraw dê oparcia w przód i w ty. Nale y pami taç o w o eniu na miejsce zag ówków. Drugi rzàd siedzeƒ: Odsunàç siedzenia maksymalnie do ty u. Przednie siedzenia: Wyjàç zag ówek i przesunàç fotel maksymalnie do przodu. Nacisnàç fotel w kierunku przodu samochodu, pokonujàc ogranicznik przesuwu, a nast pnie zwolniç blokad oparcia i roz o yç je. Przywracajàc normalne po o enie oparcia siedzenia nale y zachowaç ostro noêç, aby nie zostaç uderzonym przez spr ynujàce ze znacznà si à oparcie. Po przywróceniu normalnego po o enia siedzeƒ nale y pami taç o w o eniu na miejsce zag ówków. 30

38 1. DèWIGNIA REGULACJI WYSUNI CIA FO- TELA Pociàgnàç dêwigni do góry, a nast pnie lekkim naciskiem cia a przesunàç fotel w àdane po o enie i puêciç dêwigni. 2. DèWIGNIA REGULACJI POCHYLENIA OPARCIA Pochyliç si do przodu i pociàgnàç dêwigni do góry. Nast pnie plecami odchyliç oparcie w àdane po o enie i puêciç dêwigni. Po wyregulowaniu pochylenia oparcia nale y oprzeç si na nim ca ym ci arem upewniajàc si, e jest prawid owo zablokowane. Regulacja siedzeƒ w drugim rz dzie (kanapa) OSTRZE ENIE Nie wolno regulowaç siedzeƒ podczas jazdy. W celu ograniczenia ryzyka wysuni cia si spod pasa w momencie zderzenia, nale y unikaç zbytniego odchylania oparcia do ty u. Pasy bezpieczeƒstwa zapewniajà maksymalnà ochron wtedy, gdy kierowca oraz pasa er siedzà w fotelach wyprostowani i dobrze oparci. Przy odchylonym do ty u oparciu mo e nastàpiç przeêliêni cie si cz Êci biodrowej pasa na brzuch, na który b dzie wywieraç bezpoêredni nacisk. Dlatego wraz ze zwi kszaniem kàta odchylenia oparcia roênie ryzyko odniesienia obra- eƒ w razie zderzenia czo owego. 31

39 1. DèWIGNIA REGULACJI WYSUNI CIA SIEDZENIA Pociàgnàç dêwigni do góry, a nast pnie lekkim naciskiem cia a przesunàç siedzenie w àdane po o enie i puêciç dêwigni. 2. DèWIGNIA BLOKADY (umo liwiajàca przesuni cie siedzenia maksymalnie do ty u) Pociàgajàc za dêwigni blokady, jednocze- Ênie pociàgnàç dêwigni regulacji wysuni cia siedzenia. Nast pnie lekkim naciskiem cia a przesunàç siedzenie w àdane po o enie i puêciç dêwignie. OSTRZE ENIE W trakcie regulacji nale y zachowaç ostro noêç, aby nie uderzyç pasa era lub przewo onego baga u. 3. DèWIGNIA REGULACJI POCHYLENIA OPARCIA Pochyliç si do przodu i pociàgnàç dêwigni do góry. Nast pnie plecami odchyliç oparcie w àdane po o enie i puêciç dêwigni. OSTRZE ENIE Nie wolno regulowaç siedzeƒ podczas jazdy. W celu ograniczenia ryzyka wysuni cia si spod pasa w momencie zderzenia, nale y unikaç zbytniego odchylania oparcia do ty u. Pasy bezpieczeƒstwa zapewniajà maksymalnà ochron wtedy, gdy kierowca oraz pasa er siedzà w fotelach wyprostowani i dobrze oparci. Przy odchylonym do ty u oparciu mo e nastàpiç przeêliêni cie si cz Êci biodrowej pasa na brzuch, na który b dzie wywieraç bezpoêredni nacisk. Dlatego wraz ze zwi kszaniem kàta odchylenia oparcia roênie ryzyko odniesienia obra- eƒ w razie zderzenia czo owego. Po wyregulowaniu pochylenia oparcia nale y oprzeç si na nim ca ym ci arem upewniajàc si, e jest prawid owo zablokowane. Przesuwanie siedzenia w drugim rz dzie, umo liwiajàce dost p do trzeciego rz du siedzeƒ (oddzielne fotele) W celu u atwienia dost pu do trzeciego rz du siedzeƒ, nale y: 1. UnieÊç dêwigni regulacji pochylenia oparcia lub nacisnàç peda z ty u siedzenia. Siedzenie przesunie si do przodu. 2. Przesunàç siedzenie maksymalnie do przodu. Po zaj ciu miejsc przez pasa erów podnieêç oparcie i cofnàç siedzenie, a zostanie zablokowane. 32

40 Przesuwanie siedzenia w drugim rz dzie, umo liwiajàce dost p do trzeciego rz du siedzeƒ (kanapa) OSTRZE ENIE Po cofni ciu siedzenia na miejsce nale- y sprawdziç, czy jest ono zablokowane, próbujàc przesunàç je w przód i w ty. Podczas jazdy nie opieraç stopy na pedale zwalniajàcym blokad siedzenia. OSTRZE ENIE Po cofni ciu siedzenia na miejsce nale- y sprawdziç, czy jest ono zablokowane, próbujàc przesunàç je w przód i w ty. Podczas jazdy nie opieraç stopy na pedale zwalniajàcym blokad siedzenia. W celu u atwienia dost pu do trzeciego rz du siedzeƒ, nale y: 1.UnieÊç dêwigni regulacji pochylenia oparcia lub nacisnàç peda z ty u siedzenia. Siedzenie przesunie si do przodu. 2.Przesunàç siedzenie maksymalnie do przodu. Po zaj ciu miejsc przez pasa erów podnieêç oparcie i cofnàç siedzenie, a zostanie zablokowane. 33

41 Sk adanie drugiego rz du siedzeƒ (oddzielne fotele) W celu z o enia oparcia siedzenia i wykorzystania go jako stolika, nale y: 1. Wyjàç zag ówek. 2. Pos ugujàc si dêwignià regulacji pochylenia ustawiç oparcie pionowo. 3. Pociàgajàc za dêwigni zwalniajàcà zwolniç blokad oparcia. Po przywróceniu normalnego po o enia oparcia nale y pami taç o umieszczeniu z powrotem zag ówka. OSTRZE ENIE Przywracajàc normalne po o enie siedzenia: Upewniç si, czy pasy bezpieczeƒstwa nie sà skr cone lub przyciêni te pod siedzeniem i sà prawid owo u o one, gotowe do u ytku. Sprawdziç, czy siedzenie jest bezpiecznie zablokowane, naciskajàc górnà kraw dê oparcia w przód i w ty oraz próbujàc pociàgnàç do góry brzeg poduszki siedzenia. Pozwoli to uniknàç ewentualnoêci nieprawid owego funkcjonowania pasów bezpieczeƒstwa. W o yç z powrotem zag ówek. Oparcia siedzeƒ w drugim rz dzie mogà byç wykorzystywane jako stoliki tylko tymczasowo, gdy samochód jest zatrzymany. 34

42 Sk adanie drugiego rz du siedzeƒ (kanapa) OSTRZE ENIE Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Nie sk adaç oparç siedzeƒ do pozycji stolika podczas jazdy. Nie siadaç na z o onym oparciu siedzenia. Przed przystàpieniem do z o enia oparç do pozycji stolika upewniç si, czy siedzenia w drugim rz dzie i ich oparcia sà prawid owo zablokowane. Je eli z o one do pozycji stolika siedzenie w drugim rz dzie by o przesuwane w celu uzyskania dost pu do trzeciego rz du siedzeƒ, nale y podnieêç oparcie do po o enia pionowego i ponownie je z o yç sprawdzajàc, czy wszystkie zaczepy prawid owo uchwyci y. UWAGA Na oparciu z o onym do pozycji stolika nie nale y k aêç adnych ci kich przedmiotów, poniewa spowoduje to uszkodzenie siedzenia. W celu z o enia oparcia siedzenia i wykorzystania go jako stolika, nale y: 1. Wyjàç zag ówek. 2. Pos ugujàc si dêwignià regulacji pochylenia ustawiç oparcie pionowo. 3. Pociàgajàc za dêwigni zwalniajàcà zwolniç blokad oparcia. Po przywróceniu normalnego po o enia oparcia nale y pami taç o umieszczeniu z powrotem zag ówka. OSTRZE ENIE Przywracajàc normalne po o enie siedzenia: Upewniç si, czy pasy bezpieczeƒstwa nie sà skr cone lub przyciêni te pod siedzeniem i sà prawid owo u o one, gotowe do u ytku. Sprawdziç, czy siedzenie jest bezpiecznie zablokowane, naciskajàc górnà kraw dê oparcia w przód i w ty oraz próbujàc pociàgnàç do góry brzeg poduszki siedzenia. Pozwoli to uniknàç ewentualnoêci nieprawid owego funkcjonowania pasów bezpieczeƒstwa. W o yç z powrotem zag ówek. 35

43 Rozk adanie drugiego rz du siedzeƒ (tylko kanapa) Oparcia siedzeƒ w drugim rz dzie mogà byç wykorzystywane jako stoliki tylko tymczasowo, gdy samochód jest zatrzymany. OSTRZE ENIE Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Nie sk adaç oparç siedzeƒ do pozycji stolika podczas jazdy. Nie siadaç na z o onym oparciu siedzenia. Przed przystàpieniem do z o enia oparç do pozycji stolika upewniç si, czy siedzenia w drugim rz dzie i ich oparcia sà prawid owo zablokowane. Je eli z o one do pozycji stolika siedzenie w drugim rz dzie by o przesuwane w celu uzyskania dost pu do trzeciego rz du siedzeƒ, nale y podnieêç oparcie do po o enia pionowego i ponownie je z o yç sprawdzajàc, czy wszystkie zaczepy prawid owo uchwyci y. UWAGA Na oparciu z o onym do pozycji stolika nie nale y k aêç adnych ci kich przedmiotów, poniewa spowoduje to uszkodzenie siedzenia. Przednie siedzenia: Przesunàç maksymalnie do przodu. Siedzenia w drugim rz dzie: Wyjàç zag ówki. Przesunàç siedzenia maksymalnie do przodu. Nast pnie zwolniç blokad oparcia i po o yç je do poziomu. Przywracajàc pionowà pozycj oparcia nale- y zachowaç ostro noêç, aby nie zostaç uderzonym przez spr ynujàce ze znacznà si à oparcie. Po przywróceniu normalnego po o enia oparç nale y pami taç o umieszczeniu z powrotem zag ówków. 36

44 OSTRZE ENIE Nie nale y zezwalaç pasa erom na jazd na roz o onych siedzeniach - przewo enie osób dopuszczalne jest tylko na siedzeniach ustawionych w normalnej pozycji. Po przywróceniu normalnego po o enia nale y sprawdziç, czy siedzenie i oparcie sà bezpiecznie zablokowane, naciskajàc je do przodu i do ty u. Regulacja siedzeƒ w trzecim rz dzie DèWIGNIA REGULACJI POCHYLENIA OPARCIA Pochyliç si do przodu i pociàgnàç dêwigni do góry. Nast pnie odchylajàc si do ty u ustawiç oparcie w àdanym po o eniu i pu- Êciç dêwigni. OSTRZE ENIE Nie nale y dokonywaç regulacji podczas jazdy. Po wyregulowaniu po o enia oparcia nale y nacisnàç je plecami, aby upewniç si, czy zosta o prawid owo zablokowane. 37

45 Sk adanie siedzeƒ w trzecim rz dzie Wyjmowanie siedzeƒ w trzecim rz dzie Wyjàç zag ówek. Zwolniç blokad i z o yç oparcie do przodu. Po z o eniu siedzeƒ w trzecim rz dzie uzyskuje si powi kszonà przestrzeƒ baga owà. Uwagi dotyczàce za adunku baga u podane sà pod has em Zalecenia dotyczàce przewo enia baga u w rozdziale 2. Po przywróceniu normalnego po o enia siedzenia nale y pami taç o umieszczeniu z powrotem zag ówka. OSTRZE ENIE Przywracajàc normalne po o enie oparcia siedzenia, nale y: Sprawdziç, czy pasy bezpieczeƒstwa nie zosta y skr cone lub przyciêni te przez oparcie oraz czy sà u o one na swoich miejscach i gotowe do u ytku. Sprawdziç, czy oparcie jest bezpiecznie zablokowane, naciskajàc jego górnà kraw dê w przód i w ty. W przeciwnym razie pasy bezpieczeƒstwa mogà nie funkcjonowaç prawid owo. Nale y pami taç o w o eniu z powrotem zag ówków. 1. Wyjàç zag ówek. Zwolniç blokad i z o- yç oparcie do przodu. 38

46 Wk adanie siedzeƒ w trzecim rz dzie 2. Pociàgnàç dêwignie zwalniajàce zaczepy siedzenia. UnieÊç siedzenie i wyciàgnàç do siebie. Po wyj ciu siedzeƒ w trzecim rz dzie uzyskuje si powi kszonà przestrzeƒ baga owà. Uwagi dotyczàce za adunku baga u podane sà pod has em Zalecenia dotyczàce przewo enia baga u w rozdziale UmieÊciç siedzenie w zaczepach, jak pokazuje rysunek. 2. PodnieÊç oparcie i odchyliç w kierunku ty u, a rozlegnie si odg os zaczepu. W o yç zag ówek. 39

47 Pod okietniki (tylko oddzielne fotele w drugim rz dzie) OSTRZE ENIE Nale y upewniç si, czy dêwignie zwalniajàce zaczepy siedzenia znajdujà si w po- o eniu blokady i naciskajàc górnà kraw dê oparcia do przodu i do ty u sprawdziç, czy siedzenie jest bezpiecznie umocowane. W przeciwnym razie pasy bezpieczeƒstwa mogà nie funkcjonowaç prawid owo. OSTRZE ENIE Przywracajàc normalne po o enie oparcia siedzenia, nale y: Sprawdziç, czy pasy bezpieczeƒstwa nie zosta y skr cone lub przyciêni te przez oparcie oraz czy sà u o one na swoich miejscach i gotowe do u ytku. Sprawdziç, czy oparcie jest bezpiecznie zablokowane, naciskajàc jego górnà kraw dê w przód i w ty. W przeciwnym razie pasy bezpieczeƒstwa mogà nie funkcjonowaç prawid owo. Nale y pami taç o w o eniu z powrotem zag ówków. W celu u ycia pod okietnika nale y go opu- Êciç, jak pokazuje rysunek. UWAGA Na pod okietniku nie nale y k aêç ci kich przedmiotów, poniewa mogà spowodowaç jego uszkodzenie. 40

48 Zag ówki Podgrzewanie siedzeƒ OSTRZE ENIE Zag ówek nale y tak ustawiç, aby jego górna kraw dê znajdowa a si na wysokoêci górnej cz Êci uszu. Po wyregulowaniu po o enia zag ówka nale y upewniç si, czy jest on prawid owo zablokowany. Nie nale y jeêdziç samochodem z wyj tymi zag ówkami. Przed jazdà nale y dla w asnego bezpieczeƒstwa wyregulowaç po o enie zag ówków. Podnoszenie: Pociàgnàç zag ówek do góry. Opuszczanie: Nacisnàç w dó, jednoczeênie wciskajàc przycisk zwalniajàcy blokad. Zag ówek najlepiej spe nia swojà funkcj, je eli znajduje si blisko g owy. Z tego powodu nie zaleca si stosowania dodatkowych poduszek na oparciach siedzeƒ. W celu w àczenia ogrzewania przedniego siedzenia nale y nacisnàç prawà stron wy- àcznika. (Wy àcznik L dla lewego przedniego fotela, wy àcznik P dla prawego przedniego fotela.) Wy àcznik zap onu musi byç w po o eniu ON. Delikatne naciêni cie wy àcznika po przeciwnej stronie wy àcza ogrzewanie siedzeƒ. 41

49 OSTRZE ENIE Podczas korzystania z podgrzewania siedzeƒ nale y zachowaç ostro noêç, poniewa przy niskich temperaturach otoczenia mo e dojêç do miejscowego przegrzania lub oparzeƒ (mo e pojawiç si rumieƒ lub p cherze oparzelinowe). Szczególnà ostro noêç nale y zachowaç wobec: Niemowlàt i ma ych dzieci, osób starszych, chorych lub inwalidów; Osób o wra liwej i delikatnej skórze; Osób zm czonych; Osób pod wp ywem alkoholu lub lekarstw o dzia aniu nasennym (proszki nasenne, Êrodki przeciwprzezi bieniowe itp.). W celu unikni cia przegrzania siedzenia, nie nale y w àczaç jego ogrzewania gdy siedzenie jest przykryte kocem, poduszkà lub innymi izolujàcymi przedmiotami. UWAGA Nie nale y wbijaç w siedzenie ostrych przedmiotów (igie, gwoêdzi itp.) ani k aêç na nim nierównomiernie obcià onych przedmiotów. Do czyszczenia siedzeƒ nie nale y u ywaç substancji organicznych (rozpuszczalników do farb, benzyny, spirytusu itp.). Mogà one uszkodziç instalacj grzewczà oraz powierzchni siedzenia. W celu unikni cia roz adowania akumulatora, podgrzewanie siedzeƒ nale y w àczaç gdy silnik pracuje. Pasy bezpieczeƒstwa Zalecenia dotyczàce pasów bezpieczeƒstwa Toyota stanowczo zaleca, aby kierowca i pasa- erowie mieli zawsze zapi te pasy bezpieczeƒstwa. Zaniechanie zapi cia pasów zwi ksza w razie wypadku ryzyko odniesienia obra eƒ oraz ich powag. Dzieci. Dopóki dziecko nie b dzie wystarczajàco du e, aby samodzielnie siedzieç z prawid owo zapi tymi pasami bezpieczeƒstwa, zaleca si stosowanie specjalnych fotelików, dobranych odpowiednio do budowy cia a i ci aru dziecka. Toyota zaleca stosowanie fotelików spe niajàcych europejskà norm bezpieczeƒstwa ECE Nr 44. Szczegó owe zalecenia podane sà pod has em Fotelik dzieci cy. Je eli dziecko jest zbyt du e by siedzieç w specjalnym foteliku, powinno siedzieç na tylnym siedzeniu i byç zabezpieczone pasami. Statystyki dowodzà, e dziecko jest znacznie bezpieczniejsze jadàc z zapi tymi pasami na tylnym siedzeniu ni na przednim. Je eli dziecko musi siedzieç na przednim siedzeniu, powinno mieç prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. W razie wypadku, jadàce na przednim siedzeniu dziecko z niezapi tymi pasami mo e doznaç powa nych urazów w wyniku uderzenia gwa townie nape niajàcà si poduszkà powietrznà. 42

50 Nie nale y pozwalaç, by dziecko stawa o lub kl ka o, zarówno na przednim, jak i na tylnym siedzeniu. Dziecku nie zabezpieczonemu pasami gro à powa ne obra enia w razie nag ego hamowania lub zderzenia. Nie nale y równie braç dziecka na kolana. Taka jazda nie jest bezpieczna. Kobiety ci arne. Zaleca si zapinanie pasów bezpieczeƒstwa. Nale y jednak zasi gnàç porady lekarza odnoênie specjalnych zaleceƒ. Pas biodrowy powinien byç zapinany mo liwie nisko na biodrach, a nie w talii. Osoby ranne. Zaleca si zapinanie pasów bezpieczeƒstwa. Jednak szczegó owych wskazówek, w zale noêci od rodzaju obra eƒ, udzieli lekarz. Je eli w danym kraju obowiàzujà specjalne przepisy dotyczàce pasów bezpieczeƒstwa, w sprawach zwiàzanych z ich wymianà lub monta em nale y konsultowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. OSTRZE ENIE Osoby jadàce samochodem powinny zawsze mieç prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. W przeciwnym razie b dà znacznie bardziej nara one na powa ne uszkodzenia cia a w przypadku gwa townego hamowania lub zderzenia. U ywajàc pasów bezpieczeƒstwa, nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Ka dy komplet pasów przeznaczony jest tylko dla jednej osoby. Niedopuszczalne jest zapinanie jednym pasem wi cej ni jednej osoby, nawet gdy sà to dzieci. Nale y unikaç zbyt du ego odchylania oparç foteli. Pasy bezpieczeƒstwa zapewniajà maksimum ochrony gdy oparcie znajduje si w pozycji pionowej (patrz wskazówki dotyczàce regulacji foteli). Nale y uwa aç, by nie zniszczyç taêm pasów oraz ich cz Êci mechanicznych. Nie dopuszczaç do przyci cia pasów przez fotele lub drzwi. Zaleca si okresowe sprawdzanie stanu pasów - czy taêmy nie majà przeci ç, wystrz pieƒ i czy cz Êci mechaniczne nie poluzowa y si. Uszkodzone cz Êci nale y wymieniç. Nie wolno rozmontowywaç ani przerabiaç pasów. Pasy powinny byç utrzymywane czyste i suche. Do ich czyszczenia u ywaç roztworów agodnych Êrodków pioràcych lub ciep ej wody. Nie wolno stosowaç Êrodków wybielajàcych, barwiàcych ani Êcierajàcych, które mogà powa nie os abiç w ókna taêm (patrz Czyszczenie wn trza w rozdziale 5). Pas u ywany w wypadku drogowym nale y w ca ym komplecie wymieniç ( àcznie ze Êrubami), nawet gdy adne uszkodzenia nie sà widoczne. 43

51 3-punktowe pasy bezpieczeƒstwa Gdy pas nie daje si wyd u yç, nale y go silnie pociàgnàç i puêciç swobodnie. Nast pnie pas mo na wyciàgnàç z mechanizmu zwijajàcego. Ca kowicie wyciàgni ty a nast pnie zwolniony, nawet powoli, pas na tylnym siedzeniu pozostaje zablokowany i ju nie daje si wyd u aç. Dzi ki temu mo e on bezpiecznie przytrzymywaç fotelik dzieci cy (szczegó owo zosta o to opisane pod has em Fotelik dzieci cy w tym rozdziale). W celu przywrócenia normalnego funkcjonowania pasa nale y go ca kowicie zwinàç i ponownie wyciàgnàç. Wyregulowaç odpowiednio siedzenie i usiàêç w nim prosto, wygodnie si opierajàc. W celu zapi cia pasa nale y go wyciàgnàç i wsunàç sprzàczk w odpowiedni zaczep. W momencie zatrzaskiwania rozlegnie si charakterystyczny szcz k. D ugoêç pasa automatycznie dopasuje si do sylwetki jadàcego i po o enia fotela. W momencie gwa townego hamowania lub zderzenia, mechanizm zwijajàcy zablokuje wysuw pasa. Zablokowanie mo e równie nastàpiç przy zbyt szybkim wychyleniu si do przodu. Przy powolnym pochylaniu si do przodu pas odpowiednio wyd u a si, zapewniajàc swobod ruchów. 44 OSTRZE ENIE Po wsuni ciu sprzàczki do zaczepu nale y upewniç si, e sprz gni cie jest prawid owe i pas nie jest skr cony. Nie wolno wk adaç w otwór zaczepu monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie sprzàczki. W przypadku zauwa enia jakichkolwiek nieprawid owoêci funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa, nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Dopóki pas nie zostanie naprawiony, nie nale y siadaç na tym siedzeniu, poniewa nie daje ono dostatecznej ochrony ani doros emu ani dziecku. Pasy bezpieczeƒstwa z regulowanym górnym punktem mocowania Dopasowaç wysokoêç mocowania cz Êci ramieniowej pasa do wzrostu jadàcego. W celu dokonania regulacji nale y wyciàgnàç ga k blokady i przesunàç kotw w gór lub w dó. PuÊciç ga k i sprawdziç, czy mocowanie zosta o dobrze zablokowane.

52 OSTRZE ENIE Cz Êç ramieniowa pasa musi przebiegaç przez Êrodek barku. Pas nie mo e dotykaç szyi, ale nie mo e te spadaç z ramienia. Inne u o enie pasa nie zapewnia pe nego dzia ania ochronnego w razie wypadku i zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ. OSTRZE ENIE Wysokie umieszczenie cz Êci biodrowej pasa i luz w jego cz Êci ramieniowej zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ, gdy w chwili zderzenia mo e nastàpiç wysuni cie si spod pasa. Cz Êç biodrowa pasa powinna przebiegaç mo liwie najni ej na biodrach. Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nie nale y przek adaç cz Êci ramieniowej pasa pod rami. Dopasowaç do cia a cz Êç biodrowà i ramieniowà pasa. Cz Êç biodrowà pasa nale y u o yç mo liwie najni ej na biodrach - nie w talii, a nast pnie zlikwidowaç luz, pociàgajàc cz Êç ramieniowà do góry. 45

53 2-punktowe pasy bezpieczeƒstwa W celu odpi cia pasa nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy sprzàczk i puêciç pas, umo liwiajàc jego samoczynne zwini cie si. Je eli pas zacina si przy zwijaniu, nale y go wyciàgnàç i sprawdziç, czy nie jest skr cony lub splàtany. Nast pnie przy zwijaniu pilnowaç, by si nie skr ca. Wyregulowaç po o enie siedzenia stosownie do potrzeb i usiàêç prosto, wygodnie si opierajàc. W celu zapi cia pasa nale y zatrzasnàç sprzàczk w zaczepie. ZatrzaÊni ciu sprzàczki w zaczepie towarzyszy charakterystyczny szcz k. Je eli pas jest zbyt krótki, nale y pociàgnàç za sprzàczk, trzymajàc jà prostopadle do pasa. OSTRZE ENIE Po wsuni ciu sprzàczki do zaczepu nale y upewniç si, e sprz gni cie jest prawid owe i pas nie zosta skr cony. Nie wolno wk adaç w otwór zaczepu monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie sprzàczki. W przypadku zauwa enia jakichkolwiek nieprawid owoêci funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa, nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Dopóki pas nie zostanie naprawiony, nie nale y siadaç na tym siedzeniu, poniewa nie daje ono dostatecznej ochrony ani doros emu ani dziecku. 46

54 Napinacze przednich pasów bezpieczeƒstwa Zlikwidowaç luz pasa i odpowiednio go u o- yç. W celu skrócenia pasa nale y pociàgnàç jego wolny koniec. U o yç pas mo liwie najni ej na biodrach - nie w talii, a nast pnie dopasowaç ciasno do cia a. OSTRZE ENIE Wysokie po o enie i nadmierny luz pasa biodrowego zwi kszajà ryzyko odniesienia obra eƒ, poniewa w chwili zderzenia mo e nastàpiç wysuni cie si spod pasa. Pas biodrowy powinien przebiegaç mo liwie najni ej na biodrach. W celu odpi cia pasa nale y nacisnàç przycisk w zaczepie. Pasy bezpieczeƒstwa kierowcy i pasa era na przednim siedzeniu wyposa one sà w napinacze, które sà uruchamiane w przypadku silnego zderzenia czo owego. Gdy czujnik uk adu poduszek powietrznych zarejestruje wstrzàs od silnego zderzenia czo owego, przedni pas bezpieczeƒstwa jest natychmiast Êciàgany przez mechanizm zwijajàcy, aby dok adniej chroniç jadàcego przed skutkami wypadku. Napinacze zostajà uruchomione nawet w przypadku, gdy na przednim siedzeniu pasa era nikt nie siedzi. Przy pewnych pr dkoêciach oraz kàtach zderzenia, napinacze pasów bezpieczeƒstwa oraz poduszki powietrzne mogà nie zadzia aç razem. 47

55 Pracy napinacza pasa bezpieczeƒstwa towarzyszy charakterystyczny odg os oraz mo e wydzieliç si niewielka obj toêç dymu. Dym ten jest nieszkodliwy dla zdrowia i nie jest objawem po aru. Po uruchomieniu napinacza, mechanizm zwijajàcy pasa bezpieczeƒstwa pozostaje zablokowany. Po obróceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do po o enia ACC lub ON zaêwieca si lampka pokazana na rysunku. Po oko o 6 sekundach lampka gaênie. Potwierdza to prawid owy stan napinaczy pasów bezpieczeƒstwa dla przednich siedzeƒ. Uk ad zwiàzany z lampkà ostrzegawczà kontroluje zespó czujnika poduszek powietrznych, zespó napinacza pasa bezpieczeƒstwa, lampk ostrzegawczà, przewody àczàce oraz zasilanie elektryczne. (Szczegó owe informacje podane sà pod has em Lampki kontrolne i ostrzegawcze oraz brz czyk w rozdziale 1-5). Poni ej wymienione zosta y g ówne elementy uk adu napinaczy pasów bezpieczeƒstwa, których rozmieszczenie pokazuje rysunek. 1. Przednie czujniki uk adu poduszek powietrznych 2. Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej 3. Zespó napinacza pasa bezpieczeƒstwa 4. Zespó czujnika uk adu poduszki powietrznej Napinacz pasa bezpieczeƒstwa kontrolowany jest przez zespó czujnika poduszki powietrznej. W sk ad zespo u czujnika wchodzi czujnik zabezpieczajàcy oraz w aêciwy czujnik sterujàcy poduszkà powietrznà. OSTRZE ENIE Nie wolno demontowaç, uderzaç ani dokonywaç adnych przeróbek napinaczy przednich pasów bezpieczeƒstwa lub w ich bezpoêrednim pobli u. Grozi to niespodziewanym uruchomieniem napinacza lub zablokowaniem jego dzia ania, zagra ajàc bezpieczeƒstwu jadàcych. Niezastosowanie si do powy szych zaleceƒ grozi odniesieniem powa nych obra- eƒ. 48

56 UWAGA Ni ej wymienionych prac nie nale y przeprowadzaç bez konsultacji z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Tego typu przeróbki mogà w pewnych przypadkach zak óciç prawid owe dzia anie napinaczy pasów bezpieczeƒstwa. Montowanie urzàdzeƒ elektronicznych, w rodzaju radiowych urzàdzeƒ nadawczo-odbiorczych, odtwarzacza kasetowego czy odtwarzacza p yt kompaktowych Naprawy mechanizmów zwijajàcych przednich pasów bezpieczeƒstwa lub pobliskich zespo ów Przeróbki zawieszenia samochodu Modyfikacje konstrukcji przodu pojazdu Mocowanie dodatkowych os on przodu samochodu (belki ochronnej, kraty itp.), p uga Ênie nego, wciàgarki lub innego osprz tu Naprawy przednich b otników, przodu nadwozia oraz konsoli Êrodkowej lub w okolicy tych miejsc W uk adzie elektrycznym napinaczy przednich pasów bezpieczeƒstwa jest lampka kontrolna, informujàca kierowc o ewentualnych usterkach. Wystàpienie jednego z ni ej opisanych objawów sygnalizuje awari napinaczy pasów lub poduszek powietrznych. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Lampka nie zapala si po przekr ceniu wy- àcznika zap onu do po o enia ACC lub ON, lub zapala si na sta e. Lampka zapala si lub b yska w czasie jazdy. Przedni pas bezpieczeƒstwa nie zwija si samoczynnie lub nie mo na go wyciàgnàç z powodu uszkodzenia lub zadzia ania napinacza. W nast pujàcych sytuacjach nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty: Mechanizm zwijajàcy przedniego pasa bezpieczeƒstwa lub jego otoczenie zosta o mechanicznie uszkodzone. Przód lub boki samochodu (obszar zacieniowany na rysunku) uleg y uszkodzeniu w wypadku, który nie spowodowa uruchomienia napinaczy pasów bezpieczeƒstwa. Zespó napinacza pasa bezpieczeƒstwa jest zadrapany, p kni ty lub w inny sposób uszkodzony. 49

57 Poduszki powietrzne dla kierowcy i pasa era na przednim siedzeniu Poduszki powietrzne SRS (Supplemental Restraint System - uzupe niajàcy system bezpieczeƒstwa biernego), w po àczeniu z podstawowym zabezpieczeniem, jakim sà pasy bezpieczeƒstwa, dajà kierowcy i pasa- erowi na przednim siedzeniu dodatkowà ochron na wypadek kolizji. W przypadku silnego zderzenia czo owego, poduszki powietrzne wraz z pasami bezpieczeƒstwa chronià jadàcych, zmniejszajàc zakres odnoszonych obra eƒ. Nape niona poduszka chroni g ow i klatk piersiowà kierowcy oraz pasa era przed bezpoêrednim uderzeniem w ko o kierownicy lub desk rozdzielczà. Poduszka pasa era jest nape niana nawet w przypadku, gdy na przednim siedzeniu nikt nie jedzie. Pas bezpieczeƒstwa musi byç zapi ty. 50 OSTRZE ENIE Kierowca lub pasa er na przednim siedzeniu, siedzàc zbyt blisko kierownicy lub deski rozdzielczej mogà ponieêç Êmierç lub odnieêç powa ne obra enia w wyniku odpalenia poduszki powietrznej. Toyota stanowczo zaleca, aby: Kierowca zajmowa pozycj mo liwie najdalej od ko a kierownicy, przy zachowaniu pe nej kontroli nad samochodem. Pasa er na przednim siedzeniu siedzia mo liwie najdalej od deski rozdzielczej. Wszyscy jadàcy samochodem mieli prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. Po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu w po o enie ACC lub ON, na tablicy przyrzàdów zapala si pokazana na rysunku lampka kontrolna. Po up ywie oko- o 6 sekund lampka gaênie. Sygnalizuje to prawid owe funkcjonowanie uk adu poduszek powietrznych. Uk ad zwiàzany z lampkà ostrzegawczà poduszek powietrznych kontroluje zespó czujników poduszek, nape niacze poduszek, lampk ostrzegawczà, przewody po àczeniowe i zasilanie elektryczne. (Szczegó owe informacje podane sà pod has em Lampki ostrzegawcze i brz czyk w rozdziale 1-5).

58 Uk ad poduszki powietrznej jest uaktywniany w przypadku silnego uderzenia w przód samochodu z kierunków mieszczàcych si wewnàtrz zacienionego obszaru, ograniczonego strza kami na powy szym rysunku. Poduszki powietrzne zostanà odpalone, gdy si- a uderzenia przekroczy okreêlonà wartoêç progowà, odniesionà do wstrzàsu odpowiadajàcemu uderzeniu czo owemu w nieruchomà i nieodkszta calnà przeszkod przy pr dkoêci oko o 30 km/h. Je eli si a uderzenia b dzie mniejsza od warto- Êci progowej, poduszki powietrzne mogà si nie nape niç. Jednak gdy samochód uderzy w obiekt, który mo e si przesuwaç lub odkszta caç (jak np. zaparkowany samochód lub s upek drogowy) lub gdy w czasie wypadku dojdzie do wjechania przodu samochodu pod przeszkod (np. pod podwozie samochodu ci arowego), pr dkoêç progowa b dzie znacznie wy sza. W pewnych przypadkach zderzeƒ, mieszczàcych si w dolnej granicy detekcji czujnika i aktywacji uk adu poduszek powietrznych, napinacze pasów bezpieczeƒstwa oraz poduszki powietrzne mogà nie zadzia aç razem. Dla w asnego bezpieczeƒstwa wszyscy jadàcy powinni mieç zapi te pasy. Poduszki powietrzne nie zadzia ajà w sytuacji uderzenia z boku lub z ty u, przewrócenia pojazdu lub w przypadku zderzenia czo owego przy ma ej pr dkoêci jazdy. 51

59 Odpalenie poduszek powietrznych mo e nastàpiç w przypadku silnego uderzenia w spód pojazdu. Wybrane przyk ady pokazuje rysunek. G ówne elementy uk adu poduszki powietrznej oraz ich rozmieszczenie pokazano na rysunku. 1. Przedni czujnik poduszki powietrznej 2. Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej 3. Modu poduszki powietrznej pasa era (poduszka powietrzna z nape niaczem) 4. Zespó czujnika poduszek powietrznych 5. Modu poduszki powietrznej kierowcy (poduszka powietrzna z nape niaczem) Zespó czujnika poduszek powietrznych sk ada si z czujnika zabezpieczajàcego i czujnika poduszki powietrznej. W przypadku silnego zderzenia czo owego czujniki rejestrujà opóênienie i uk ad wyzwala nape niacze poduszek. Reakcja chemiczna w nape niaczach powoduje b yskawiczne nape nienie poduszek nietoksycznym gazem, które nast pnie amortyzujà przemieszczenie si jadàcych w kierunku przodu. Nape nianiu poduszek towarzyszy g oêny ha as i wydobywa si pewna iloêç dymu oraz nietoksycznego gazu. Sà one niegroêne dla zdrowia i nie sà objawem po aru, jednak mogà powodowaç drobne podra nienia wra liwej skóry. Aby uniknàç ewentualnych drobnych podra nieƒ, wszelkie pozosta oêci na skórze nale y mo liwie najszybciej zmyç. Odpalenie poduszek nast puje w ciàgu u amka sekundy, dlatego musi to nast powaç ze znacznà si à. System ma zadanie ograniczaç zakres powa nych obra eƒ cia a, mo e jednak powodowaç drobne oparzenia, otarcia naskórka lub urazy. Cz Êci sk adowe modu u poduszki powietrznej (wk adka kierownicy, deska rozdzielcza) mogà pozostaç goràce przez kilkanaêcie minut, ale same poduszki nie sà goràce. Poduszki mogà zostaç nape nione tylko raz. 52

60 W trakcie zderzenia, w którym nastàpi o odpalenie poduszek powietrznych, w wyniku odkszta ceƒ nadwozia mo e równie dojêç do st uczenia szyby przedniej. W samochodach z poduszkà powietrznà pasa era uszkodzenie szyby przedniej mo e nastàpiç w wyniku uderzenia nape niajàcà si poduszkà. OSTRZE ENIE Poduszka powietrzna stanowi jedynie uzupe nienie podstawowego dzia ania ochronnego pasów bezpieczeƒstwa kierowcy i pasa era na przednim siedzeniu. Osoby siedzàce na siedzeniu obok kierowcy z niezapi tymi pasami bezpieczeƒstwa sà szczególnie nara one na uszkodzenia cia a. Przy gwa townym hamowaniu lub w razie zderzenia, mogà one byç rzucone w przód. Dla zapewnienia maksymalnej ochrony, kierowca i wszyscy pasa erowie samochodu powinni podczas jazdy mieç zapi te pasy bezpieczeƒstwa, poniewa ich niezapi cie grozi odniesieniem powa nych obra- eƒ w razie wypadku. Zapi cie pasów bezpieczeƒstwa ogranicza ryzyko utraty ycia, odniesienia powa nych obra eƒ lub wypadni cia z samochodu w razie wypadku. Wskazówki i zalecenia odno- Ênie pasów bezpieczeƒstwa podane sà pod has em Pasy bezpieczeƒstwa w tym rozdziale. Nieprawid owo usadowione i/lub zabezpieczone niemowl ta i ma e dzieci mogà ponieêç Êmierç lub odnieêç powa ne obra enia w wyniku odpalenia poduszki powietrznej. Niemowl ta lub ma e dzieci, które nie mogà jeszcze u ywaç pasów bezpieczeƒstwa, powinny byç odpowiednio zabezpieczone na tylnym siedzeniu, w specjalnym foteliku dzieci cym. Toyota stanowczo zaleca, aby niemowl ta i ma e dzieci by y zawsze umieszczane na tylnym siedzeniu samochodu i w aêciwie zabezpieczane. Tylne siedzenie jest dla niemowlàt i ma ych dzieci najbezpieczniejsze. Wskazówki dotyczàce zamocowania fotelika dzieci cego podane sà pod has em Fotelik dzieci cy w tym rozdziale. 53

61 Szczególne niebezpieczeƒstwo! Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego przodem w kierunku ty u pojazdu, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Samochody wyposa one w poduszk powietrznà pasa era majà pokazanà na rysunku powy ej specjalnà nalepk na desce rozdzielczej po stronie pasa era, przypominajàcà by pod adnym pozorem nie mocowaç na przednim siedzeniu fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy. Mocowanie fotelika dzieci cego na przednim siedzeniu przodem do kierunku jazdy jest dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdy jest to absolutnie nieuniknione. W takim przypadku siedzenie nale y ca kowicie odsunàç do ty u, poniewa nape niajàca si z du à si à poduszka mo e stanowiç zagro enie dla ycia lub spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Wskazówki dotyczàce mocowania fotelika dzieci cego podane sà pod has em Fotelik dzieci cy w tym rozdziale. Podczas jazdy nie nale y siadaç na brzegu siedzenia lub pochylaç si nad deskà rozdzielczà. Poduszki powietrzne nape niajà si z du à pr dkoêcià i si à, mogàc spowodowaç powa ne urazy, a nawet Êmierç. Nale y siadaç prosto, g boko opierajàc si i zawsze mieç zapi te pasy bezpieczeƒstwa. 54

62 Nie nale y zezwalaç dziecku na wstawanie lub kl czenie na przednim siedzeniu pasa era. Poduszka powietrzna nape nia si z du à pr dkoêcià i si à, mogàc spowodowaç u dziecka powa ne obra- enia. Nie nale y trzymaç dziecka na kolanach lub na r kach. Dziecko nale y przewoziç zabezpieczone w foteliku na tylnym siedzeniu. Wskazówki dotyczàce mocowania fotelika dzieci cego podane sà pod has em Fotelik dzieci cy w tym rozdziale. Nie nale y k aêç adnych przedmiotów na lub przed deskà rozdzielczà, ani na wk adce kierownicy kryjàcej poduszk powietrznà. Przedmioty takie mogà przeszkodziç przy nape nianiu poduszki lub odrzucone przy jej nape nianiu mogà stanowiç dodatkowe zagro enie. Podobnie kierowca i siedzàcy obok pasa er nie powinni niczego trzymaç w r kach ani na kolanach. Nie wolno dokonywaç jakichkolwiek modyfikacji, otwieraç lub demontowaç adnych elementów lub przewodów elektrycznych w uk adzie poduszek powietrznych. Dotyczy to kierownicy, os ony kolumny kierowniczej, pokrycia tapicerskiego poduszki pasa era, modu- u poduszki powietrznej pasa era i zespo u czujnika centralnego poduszki powietrznej. Mog oby to spowodowaç nag e odpalenie poduszki powietrznej lub zablokowanie pracy uk adu i utrat jego dzia ania zabezpieczajàcego. Nieprzestrzeganie powy szych zaleceƒ mo e prowadziç do powa nych zagro eƒ. 55

63 UWAGA Ni ej wymienionych prac nie nale y przeprowadzaç bez konsultacji z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Tego typu przeróbki mogà w pewnych przypadkach zak óciç prawid owe dzia anie poduszek powietrznych. Instalacja radiowych urzàdzeƒ nadawczo-odbiorczych, odtwarzaczy kasetowych lub odtwarzaczy p yt kompaktowych Przeróbki zawieszenia samochodu Modyfikacje konstrukcji przodu pojazdu Mocowanie dodatkowych os on przodu samochodu (belki ochronnej, kraty itp.), p uga Ênie nego, wciàgarki lub innego osprz tu Naprawy przodu samochodu, konsoli Êrodkowej, kolumny kierowniczej, deski rozdzielczej w obr bie poduszki powietrznej pasa era lub w bezpoêrednim pobli u tych miejsc 56 W uk adzie elektrycznym poduszek powietrznych jest lampka kontrolna, informujàca kierowc o ewentualnych usterkach. Wystàpienie jednego z ni ej opisanych objawów sygnalizuje awari poduszek powietrznych. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Lampka nie zapala si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do pozycji ACC lub ON lub zapala si na sta e. Lampka zapala si podczas jazdy. W nast pujàcych sytuacjach nale y mo liwie najszybciej skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Poduszki powietrzne zosta y nape nione. Przednia cz Êç samochodu (strefa zacieniowana na rysunku) zosta a uszkodzona w wypadku drogowym, jednak nie nastàpi o nape nienie poduszek powietrznych. Pokrycie tapicerskie wk adki kierownicy lub modu u poduszki powietrznej pasa era (zacieniowane na rysunku) uleg o zadrapaniu, p kni ciu lub innemu uszkodzeniu. UWAGA Nie od àczaç zacisków akumulatora bez uprzedniego skontaktowania si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty.

64 Fotelik dzieci cy Zalecenia dotyczàce stosowania fotelika dzieci cego Toyota stanowczo zaleca przewo enie ma- ych dzieci w dostosowanym dla nich foteliku. Je eli dziecko jest zbyt du e, by siedzieç w specjalnym foteliku, powinno siedzieç na tylnym siedzeniu i byç zabezpieczone pasami - patrz Pasy bezpieczeƒstwa. OSTRZE ENIE Dziecko przewo one w samochodzie musi byç odpowiednio zabezpieczone przed skutkami wypadków drogowych lub gwa townego hamowania, przy pomocy pasów bezpieczeƒstwa lub na odpowiednim foteliku - w zale noêci od wieku i wzrostu. Trzymanie dziecka na r kach nie zastàpi fotelika dzieci cego. W razie wypadku dziecko mo e uderzyç w przednià szyb lub zostaç przygniecione przez trzymajàcego. Toyota stanowczo zaleca przewo enie ma ych dzieci w dostosowanym dla nich foteliku. Statystyki wypadków dowodzà, e gdy dzieci siedzà prawid owo zabezpieczone w foteliku umocowanym na tylnym siedzeniu, sà znacznie bezpieczniejsze ni na siedzeniu przednim. Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Je eli nie jest to bezwzgl dnie konieczne, nie nale y mocowaç fotelika dzieci cego na przednim siedzeniu. Fotelik dzieci cy mo e byç zamocowany na przednim siedzeniu w pozycji przodem do kierunku jazdy tylko w sytuacji wyjàtkowej, gdy jest to absolutnie konieczne. W takim przypadku siedzenie nale y odsunàç mo liwie najdalej do ty- u, poniewa nape niajàca si poduszka powietrzna mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Podczas monta u fotelika dzieci cego nale y przestrzegaç wszystkich zaleceƒ jego producenta, a na koniec nale y sprawdziç, czy jest on dobrze umocowany. Fotelik dzieci cy Fotelik dzieci cy musi byç na siedzeniu samochodowym prawid owo uchwycony cz - Êcià biodrowà trzypunktowego pasa bezpieczeƒstwa. Podczas monta u fotelika dzieci cego nale y przestrzegaç zaleceƒ jego producenta. Fotelik prawid owo spe nia swojà rol, gdy jest dostosowany do wzrostu i wieku dziecka, zgodnie ze wskazówkami producenta. Toyota zaleca stosowanie fotelików dzieci cych spe niajàcych norm mi dzynarodowà ECE Nr 44. Fotelik powinien byç zamontowany zgodnie z zaleceniami jego producenta. Poni ej zamieszczono ogólne wskazówki dotyczàce monta u. Dla wi kszego bezpieczeƒstwa, fotelik dzieci cy nale y instalowaç na tylnym siedzeniu. Statystyki wypadków dowodzà, e gdy dzieci siedzà prawid owo zabezpieczone w foteliku umocowanym na tylnym siedzeniu, sà znacznie bezpieczniejsze ni na siedzeniu przednim. 57

65 OSTRZE ENIE Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Je eli nie jest to bezwzgl dnie konieczne, nie nale y mocowaç fotelika dzieci cego na przednim siedzeniu. Fotelik dzieci cy mo e byç zamocowany na przednim siedzeniu w pozycji przodem do kierunku jazdy tylko w sytuacji wyjàtkowej, gdy jest to absolutnie konieczne. W takim przypadku siedzenie nale y odsunàç mo liwie najdalej do ty- u, poniewa nape niajàca si poduszka powietrzna mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Po zamocowaniu fotelika dzieci cego nale y sprawdziç, czy jest dobrze zablokowany, post pujàc wed ug wskazówek producenta. W razie wypadku lub gwa townego hamowania, niedok adnie umocowany fotelik zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ przez dziecko. Nie u ywany fotelik dzieci cy powinien byç zabezpieczony pasem bezpieczeƒstwa. Pozwoli to uniknàç dodatkowego zagro enia dla jadàcych samochodem przy nag ym hamowaniu lub w razie zderzenia. Rodzaje 3-punktowych pasów bezpieczeƒstwa Sà dwa rodzaje 3-punktowych pasów bezpieczeƒstwa. Przed zainstalowaniem fotelika dzieci cego nale y sprawdziç typ pasa. Bezw adnoêciowy pas bezpieczeƒstwa z blokadà wysuwu- Pas ten blokuje si przy gwa townym wyciàgni ciu. Posiada on równie dodatkowà funkcj blokady wysuwu, uruchamianà po pe nym wyciàgni ciu pasa. Gdy cz Êç ramieniowa pasa zostanie ca kowicie wyciàgni ta, a nast pnie umo liwione zostanie jej nawet powolne zwini cie, mechanizm zwijajàcy blokuje si i nie pozwala na ponowny wysuw pasa. Przy instalowaniu fotelika dzieci cego nale y wyciàgnàç go ca kowicie, uruchamiajàc funkcj blokady wysuwu. Tego typu pasy bezpieczeƒstwa zamontowane sà na siedzeniach w drugim rz dzie. Zwyk y bezw adnoêciowy pas bezpieczeƒstwa- Pas równie blokuje si przy gwa townym wyciàgni ciu. Nie posiada jednak dodatkowej funkcji blokady wysuwu po pe nym wyciàgni ciu pasa. Przy mocowaniu fotelika dzieci cego takim pasem konieczny jest zacisk blokujàcy. Je eli fotelik nie posiada zacisku blokujàcego, mo na go nabyç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Zacisk blokujàcy do fotelika dzieci cego (Nr cz Êci: ) 58

66 Rodzaje fotelików dzieci cych Zgodnie z normà europejskà ECE Nr 44, foteliki dzieci ce klasyfikowane sà wed ug czterech nast pujàcych grup: Grupa 0: Grupa 1: Grupa 2: Grupa 3: poni ej 10 kg 9-18 kg kg kg Fotelik nale y zamontowaç ÊciÊle wed ug zaleceƒ jego producenta. W niniejszej instrukcji omówione zosta y nast pujàce 3 rodzaje fotelików dzieci cych mocowanych pasami bezpieczeƒstwa: (A) Dla niemowlàt...równowa ny grupie 0 wed ug normy ECE Nr 44 (B) Dla ma ych dzieci...równowa ny grupie 1 i 2 wed ug normy ECE Nr 44 (C) Dla wi kszych dzieci...równowa ny grupie 3 wed ug normy ECE Nr 44 Przy zakupie nale y poprosiç o dobór fotelika dostosowanego do rozmiarów dziecka i do tego samochodu. (A) Fotelik dla niemowlàt (B) Fotelik dla ma ych dzieci (C) Fotelik dla wi kszych dzieci 59

67 Mocowanie 2-punktowym pasem bezpieczeƒstwa (A) INSTALACJA FOTELIKA DLA NIEMOW- LÑT Fotelik przeznaczony dla niemowlàt mocowany jest wy àcznie ty em do kierunku jazdy. OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na siedzeniu w drugim rz dzie (typu kanapowego) w po o eniu ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia on zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to powa ne zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu. 1.Zgodnie ze wskazówkami producenta prze o- yç pas biodrowy dla Êrodkowego siedzenia wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i zapiàç pas. 60

68 OSTRZE ENIE Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy sprzàczka jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie zabezpiecza on dziecka przed odniesieniem obra eƒ. Nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia. 2. Mocno dociskajàc fotelik pociàgnàç swobodny koniec pasa, aby pewnie przytrzymywa fotelik. OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Przestrzegaç wszystkich instrukcji producenta. 61

69 3. W celu wyj cia fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy zaczep pasa bezpieczeƒstwa. (B) INSTALACJA FOTELIKA DLA MA YCH DZIECI W zale noêci od wieku i rozmiarów dziecka, fotelik mo e byç ustawiony przodem lub ty- em do kierunku jazdy. Podczas instalacji nale y stosowaç si do zaleceƒ producenta odnoênie wieku i rozmiarów dziecka, a tak e kierunku ustawienia fotelika. OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na siedzeniu w drugim rz dzie ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia on zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to powa ne zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu. 62

70 1. Zgodnie ze wskazówkami producenta prze- o yç pas biodrowy dla Êrodkowego siedzenia wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i zapiàç pas uwa ajàc, aby nie by skr cony. OSTRZE ENIE Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy sprzàczka jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie zabezpiecza on dziecka przed odniesieniem obra eƒ. Nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia. 2. Mocno dociskajàc fotelik pociàgnàç swobodny koniec pasa, aby pewnie przytrzymywa fotelik. 63

71 Mocowanie 3-punktowym pasem bezw adnoêciowym z blokadà wysuwu OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Przestrzegaç wszystkich instrukcji producenta. 3. W celu wyj cia fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy sprzàczk pasa bezpieczeƒstwa. (A) INSTALACJA FOTELIKA DLA NIEMOW- LÑT Fotelik przeznaczony dla niemowlàt mocowany jest jedynie ty em do kierunku jazdy. 64

72 OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na siedzeniu w drugim rz dzie ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia to zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to dodatkowe zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu. 1. Post pujàc zgodnie ze wskazówkami producenta prze o yç cz Êç ramieniowà i biodrowà pasa wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i wsunàç sprzàczk pasa w zaczep, uwa ajàc by pas nie zosta skr cony. Cz Êç biodrowa pasa bezpieczeƒstwa powinna byç ciasno opi ta. OSTRZE ENIE Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy sprzàczka jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie sprzàczki. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia. 65

73 OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Przestrzegaç wszystkich instrukcji producenta. 2. W celu wyj cia fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy sprzàczk pasa bezpieczeƒstwa i pozwoliç na jego ca kowite zwini cie si. W ten sposób zostanie przywrócona mo liwoêç swobodnego wysuwu pasa i b dzie on móg s u yç dla osoby doros ej lub starszego dziecka. (B) INSTALACJA FOTELIKA DLA MA YCH DZIECI W zale noêci od wieku i rozmiarów dziecka, fotelik mo e byç ustawiony przodem lub ty- em do kierunku jazdy. Podczas instalacji nale y stosowaç si do zaleceƒ producenta odnoênie wieku i rozmiarów dziecka a tak e kierunku ustawienia fotelika. 66

74 OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na siedzeniu w drugim rz dzie ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia to zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to dodatkowe zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu. 1. Post pujàc zgodnie ze wskazówkami producenta prze o yç cz Êç ramieniowà i biodrowà pasa wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i wsunàç sprzàczk pasa w zaczep, uwa ajàc by pas nie zosta skr cony. Cz Êç biodrowa pasa bezpieczeƒstwa powinna byç ciasno opi ta. OSTRZE ENIE Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy sprzàczka jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie sprzàczki. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia. 67

75 2. Ca kowicie wyciàgnàç cz Êç ramieniowà pasa, uruchamiajàc blokad wysuwu. Po nawet powolnym zwini ciu pasa jego wysuw pozostaje zablokowany. Przed umo liwieniem zwini cia pasa nale y jeszcze raz upewniç si, czy jego wysuw zosta zablokowany. 3. Mocno dociskajàc fotelik do siedziska i oparcia, pozwoliç na maksymalne zwini cie si cz Êci ramieniowej pasa, aby fotelik zosta pewnie unieruchomiony. OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Podczas instalacji nale y stosowaç si do wszystkich zaleceƒ producenta fotelika. 68

76 4. W celu wyj cia fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy sprzàczk pasa bezpieczeƒstwa i pozwoliç na jego ca kowite zwini cie si. W ten sposób zostanie przywrócona mo liwoêç swobodnego wysuwu pasa i b dzie on móg s u yç dla osoby doros ej lub starszego dziecka. (C) INSTALACJA FOTELIKA DLA STAR- SZYCH DZIECI Fotelik dla starszych dzieci mocowany jest przodem do kierunku jazdy. 1. Posadziç dziecko na foteliku. Zgodnie ze wskazówkami producenta prze o yç cz Êç ramieniowà i biodrowà pasa przez lub wokó fotelika i dziecka, a nast pnie wsunàç sprzàczk pasa w zaczep, uwa ajàc by pas nie zosta skr cony. Nale y upewniç si, czy cz Êç ramieniowa pasa przebiega prawid owo przez bark dziecka a cz Êç biodrowa jest u o ona nisko na biodrach. Szczegó owe informacje podane sà pod has em Pasy bezpieczeƒstwa. 69

77 OSTRZE ENIE Cz Êç ramieniowa pasa bezpieczeƒstwa powinna przylegaç do barku dziecka. Pas nie mo e dotykaç szyi dziecka i nie mo e zsuwaç si po jego ramieniu. W przeciwnym razie jego dzia anie ochronne zostaje zmniejszone i w razie wypadku zwi ksza si ryzyko odniesienia obra eƒ. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia. Wysokie umieszczenie cz Êci biodrowej pasa oraz luêne jego u o enie mo e w momencie zderzenia spowodowaç wysuni cie si spod pasa, co zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ. Cz Êç biodrowa pasa powinna przebiegaç mo liwie najni ej. Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nie nale y przek adaç cz Êci ramieniowej pasa pod pachà dziecka. 2. W celu wymontowania fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy sprzàczk pasa bezpieczeƒstwa i pozwoliç na jego zwini cie si. Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy sprzàczka jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie sprzàczki. 70

78 Mocowanie 3-punktowym zwyk ym pasem bezw adnoêciowym Przy instalacji fotelika dzieci cego nale y post powaç wed ug wskazówek jego producenta. W zale noêci od rodzaju fotelika, do prawid owego umocowania mo e byç potrzebny zacisk blokujàcy. Je eli zacisk blokujàcy nie jest w komplecie z fotelikiem, mo na go nabyç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty - patrz Fotelik dzieci cy. OSTRZE ENIE Szczególne niebezpieczeƒstwo! Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. W samochodach wyposa onych w poduszk powietrznà pasa era, z prawej strony deski rozdzielczej umieszczana jest naklejka ostrzegawcza, przypominajàca by nie instalowaç na przednim siedzeniu fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy. Na przednim siedzeniu mo na mocowaç fotelik dzieci cy przodem do kierunku jazdy jedynie w przypadkach bezwzgl dnie koniecznych. Nale y wtedy siedzenie odsunàç mo liwie najdalej do ty u, poniewa nape niajàca si poduszka powietrzna mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Nie nale y pozwalaç dziecku opieraç si o przednie drzwi i wokó nich, nawet kiedy siedzi zabezpieczone w foteliku. Si a powsta a przy gwa townym nape nianiu bocznej poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. 71

79 Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Podczas instalacji nale y stosowaç si do wszystkich zaleceƒ producenta fotelika. OSTRZE ENIE Nie umieszczaç fotelika dzieci cego na siedzeniu w trzecim rz dzie w po o eniu ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia on zablokowanie w odpowiedniej pozycji drugiego rz du siedzeƒ. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to powa ne zagro enie dla dziecka i pasa era na siedzeniu w drugim rz dzie. Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy sprzàczka jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie sprzàczki. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia. 72

80 Zewn trzne lusterka wsteczne Elektryczna regulacja ustawienia lusterek OSTRZE ENIE Nie nale y regulowaç lusterek bocznych, gdy samochód jest w ruchu. Mo e to doprowadziç do utraty panowania nad pojazdem i wypadku drogowego. Nie nale y dotykaç lusterek, gdy w àczone jest ich ogrzewanie, poniewa osiàgajà one wysokà temperatur. Lusterka boczne powinny byç tak ustawione, aby widoczny w nich by skraj nadwozia. W niektórych modelach po w àczeniu ogrzewania tylnej szyby nast puje równie szybkie rozgrzanie i oczyszczenie zewn trznych lusterek. Regulacji ustawienia lusterek dokonuje si przy pomocy prze àczników elektrycznych. 1. Prze àcznik g ówny S u y do wyboru, które lusterko b dzie regulowane. Prze àcznik ustawia si w po o eniu L - lewe lusterko lub R - prawe lusterko. 2. Przycisk sterujàcy S u y do przestawiania lusterka. Nacisnàç w àdanym kierunku przemieszczania lusterka. Je eli silnik nie pracuje, wy àcznik zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ACC lub ON. 73

81 Sk adanie zewn trznych lusterek wstecznych PrzeciwoÊlepieniowe wewn trzne lusterko wsteczne UWAGA W przypadku unieruchomienia lusterka na skutek oblodzenia, nie wolno go regulowaç ani zeskrobywaç lodu. Nale y u yç Êrodka rozmra ajàcego w celu uwolnienia lusterka. Przy parkowaniu w ciasnym miejscu mo na z o yç lusterka boczne. W tym celu nale y nacisnàç jego obudow w kierunku ty u samochodu. OSTRZE ENIE Nie wolno jechaç ze z o onymi lusterkami bocznymi. Oba lusterka nale y wyprostowaç i odpowiednio ustawiç przed rozpocz ciem jazdy. Lusterko ustawiç w ten sposób, aby widaç w nim by o sytuacj z ty u samochodu. Podczas jazdy nocà, w celu ograniczenia efektu oêlepiania Êwiat ami pojazdu jadàcego z ty u, mo na przestawiç dêwigni umieszczonà na dolnej kraw dzi lusterka. Jazda w dzieƒ Dêwignia w po o eniu 1 W tym po o enie odbicie w lustrze jest ca kowicie wyraêne. Jazda nocà Dêwignia w po o eniu 2 Nale y pami taç, e ograniczenie oêlepiania wià e si z cz Êciowà utratà wyrazistoêci odbicia. 74

82 OSTRZE ENIE Nie nale y regulowaç lusterka podczas jazdy. Mo e to doprowadziç do utraty panowania nad pojazdem i wypadku drogowego. 75

83 76

84 Rozdzia 1-4 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Âwiat a, wycieraczki i ogrzewanie tylnej szyby Âwiat a g ówne i kierunkowskazy Poziomowanie reflektorów Âwiat a awaryjne Regulacja podêwietlenia wskaêników Przednie Êwiat a przeciwmgielne Tylne Êwiat o przeciwmgielne OÊwietlenie kabiny OÊwietlenie osobiste OÊwietlenie przestrzeni baga owej Wycieraczki i spryskiwacze szyby przedniej Wycieraczka i spryskiwacz szyby tylnej Zmywacze reflektorów Ogrzewanie szyby tylnej i lusterek bocznych

85 Âwiat a g ówne i kierunkowskazy Brz czyk przypominajàcy o Êwiat ach w àczonych Gdy przy w àczonych Êwiat ach g ównych wy- àcznik zap onu zostanie ustawiony w po o eniu LOCK, otwarcie drzwi kierowcy spowoduje w àczenie brz czyka ostrzegawczego, przypominajàcego o wy àczeniu Êwiate. UWAGA Gdy silnik nie pracuje, nie nale y pozostawiaç na zbyt d ugi okres w àczonych Êwiate, gdy doprowadzi to do roz adowania akumulatora. ÂWIAT A G ÓWNE Obracajàc ga k na koƒcu dêwigni w àcza si nast pujàce Êwiat a: Po o enie 1 Postojowe przednie i tylne, oêwietlenie tablicy rejestracyjnej i pod- Êwietlenie tablicy przyrzàdów. Po o enie 2 Wszystkie wymienione wy ej oraz Êwiat a mijania. W niektórych modelach wszystkie wymienione Êwiat a w àczajà si samoczynnie po uruchomieniu silnika, mimo ustawienia ga ki w po o eniu OFF (Êwiat a wy àczone). Samochody wyposa one w prze àcznik poziomowania reflektorów Przed w àczeniem Êwiate mijania nale y je wypoziomowaç (patrz Poziomowanie reflektorów ). 78 Prze àczanie Êwiat a drogowe - mijania Âwiat a drogowe w àcza si przy w àczonych Êwiat ach mijania przez odepchni cie od siebie dêwigni prze àcznika (po o enie 1). Âwiat a mijania w àcza si pociàgajàc dêwigni z powrotem (po o enie 2). W àczenie Êwiate drogowych sygnalizowane jest zapaleniem si lampki kontrolnej (niebieskiej) na tablicy przyrzàdów. B yskanie Êwiat ami drogowymi (po o enie 3) Pociàgnàç dêwigni do oporu do siebie. Po zwolnieniu dêwigni Êwiat a drogowe zostajà wy àczone. Âwiat ami drogowymi mo na b yskaç równie przy wy àczonych Êwiat ach g ównych (ga ka na koƒcu dêwigni w po o eniu OFF ).

86 Poziomowanie reflektorów Obcià enie pojazdu i po o enie prze àcznika KIERUNKOWSKAZY Kierunkowskazy w àcza si przesuwajàc dêwigni prze àcznika Êwiate i kierunkowskazów w gór lub w dó, do po o enia 1. Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. Po wykonaniu skr tu, dêwignia automatycznie powraca do po o enia wyjêciowego, jednak przy niewielkim skr cie, np. przy zmianie pasa ruchu, trzeba jà przesunàç r kà. Zmian pasa ruchu mo na sygnalizowaç przez lekkie wychylenie dêwigni w gór lub w dó, do wyczucia lekkiego oporu (po o enie 2), i przytrzymanie jej. Szybsze ni zwykle b yskanie zielonej lampki kontrolnej kierunkowskazu oznacza przepalenie si arówki przedniego lub tylnego kierunkowskazu - patrz Wymiana arówek w rozdziale 7-3. Poziomowania reflektorów dokonuje si poprzez obrót prze àcznika. Poni ej podane sà przyk ady ustawienia prze- àcznika w zale noêci od obcià enia pojazdu. Dla warunków obcià enia innych ni wymienione, nale y dobraç takie po o enie prze àcznika, aby wysokoêç wiàzki Êwiate mijania by a taka sama, jak w przypadku, gdy jedynie kierowca siedzi w samochodzie. Im wy szy numer po o- enia prze àcznika, tym ni ej skierowana jest wiàzka Êwiate mijania. Âwiat a mijania powinny byç zawsze odpowiednio wypoziomowane, aby nie powodowaç oêlepienia innych u ytkowników drogi. Tylko kierowca 0 Kierowca + pasa er na przednim siedzeniu 0 Kierowca + pasa er na przednim siedzeniu i komplet pasa erów w drugim rz dzie siedzeƒ 1 Komplet pasa erów (wraz z kierowcà) 1.5 Komplet pasa erów (wraz z kierowcà) + pe ny baga w przestrzeni baga owej 2.5 Kierowca + pe ny baga w przestrzeni baga owej

87 Âwiat a awaryjne Regulacja podêwietlenia wskaêników UWAGA Gdy silnik nie pracuje, nie nale y pozostawiaç w àczonych Êwiate awaryjnych na d u ej ni to konieczne, gdy doprowadzi to do roz adowania akumulatora. W celu w àczenia Êwiate awaryjnych nale y wcisnàç ich wy àcznik. Zacznà b yskaç wszystkie kierunkowskazy jednoczeênie. Âwiat a awaryjne wy àcza si poprzez ponowne naciêni cie przycisku. Âwiat a awaryjne w àcza si w celu ostrze enia innych kierowców w sytuacjach, kiedy samochód musia zatrzymaç si w miejscu, gdzie mo e stanowiç zagro enie dla ruchu drogowego. W sytuacjach awaryjnych nale y zjechaç samochodem jak najg biej na pobocze. Przy w àczonych Êwiat ach awaryjnych nie dzia a prze àcznik kierunkowskazów. 80

88 W celu zmiany intensywnoêci podêwietlenia wskaêników na tablicy przyrzàdów nale y obracaç pokr t o regulacyjne. Przednie Êwiat a przeciwmgielne W celu w àczenia przednich Êwiate przeciwmgielnych nale y wcisnàç ich wy àcznik. Przednie Êwiat a przeciwmgielne zapalà si, gdy w àczone sà Êwiat a pozycyjne. 81

89 Tylne Êwiat o przeciwmgielne Tylne Êwiat o przeciwmgielne w àcza si naciskajàc przycisk ich wy àcznika. Âwiat a te zapalà si, gdy spe nione sà nast pujàce warunki: Gdy wy àcznik przednich Êwiate przeciwmgielnych jest w po o eniu w àczonym- Tylne Êwiat o przeciwmgielne zapali si, gdy w àczone sà Êwiat a pozycyjne lub mijania. Gdy wy àcznik przednich Êwiate przeciwmgielnych jest w po o eniu wy àczonym- Tylne Êwiat o przeciwmgielne zapali si, gdy w àczone zostanà Êwiat a mijania. O w àczeniu tylnego Êwiat a przeciwmgielnego informuje lampka kontrolna na tablicy przyrzàdów. Po wy àczeniu wszystkich pozosta ych Êwiate, tylne Êwiat o przeciwmgielne samoczynnie wy- àczy si. Po wy àczeniu Êwiate mijania, tylne Êwiat o przeciwmgielne samoczynnie nie zapali si ju automatycznie po ponownym w àczeniu Êwiate mijania. W celu w àczenia tylnego Êwiat a przeciwmgielnego, nale y ponownie nacisnàç ich wy àcznik przy spe nieniu wymienionych wy ej warunków. OÊwietlenie kabiny Typ A 82 Typ B

90 OÊwietlenie kabiny w àcza si odpowiednio przesuwajàc prze àcznik w lampce. Prze àcznik ten ma nast pujàce po o enia: ON Lampka Êwieci si na sta e. OFF Lampka nie Êwieci si. DOOR Lampka zapala si po otwarciu dowolnych drzwi. Po zamkni ciu wszystkich drzwi bocznych oraz drzwi baga nika lampka przez okreêlony czas pozostaje zapalona. OÊwietlenie osobiste OÊwietlenie przestrzeni baga owej Lampki osobiste w àczane sà oddzielnymi wy àcznikami. W celu w àczenia lampki nale- y nacisnàç przycisk dla odpowiedniej strony. W celu wy àczenia lampki ponownie nacisnàç przycisk. OÊwietlenie przestrzeni baga owej w àcza si odpowiednio przesuwajàc prze àcznik w lampce. Prze àcznik ten ma nast pujàce po o enia: ON Lampka Êwieci si na sta e. OFF Lampka nie Êwieci si. DOOR Lampka zapala si po otwarciu dowolnych drzwi. Po zamkni ciu wszystkich drzwi bocznych oraz drzwi baga nika lampka przez okreêlony czas pozostaje zapalona. 83

91 Wycieraczki i spryskiwacze szyby przedniej Wycieraczki przedniej szyby w àcza si przesuwajàc dêwigni prze àcznika w àdane po o enie. Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. Po o enie dêwigni Po o enie 1 Po o enie 2 Po o enie 3 W zakresie pracy przerywanej (po o enie 1) mo liwa jest regulacja czasu przerw w pracy wycieraczek za pomocà pierêcienia INT TIME. Przekr cenie do góry wyd u a przerwy w pracy wycieraczek, przekr cenie w dó skraca przerwy. 84 Praca wycieraczek Przerywana Wolna Szybka W celu natryêni cia p ynu zmywajàcego nale y dêwigni przyciàgnàç do siebie, a nast pnie puêciç. W niektórych modelach, gdy p yn zostanie natryêni ty przy wy àczonych wycieraczkach, wycieraczki automatycznie wykonajà kilka ruchów roboczych. Wskazówki dotyczàce uzupe niania p ynu zmywajàcego podane sà pod has em Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy szyb w rozdziale 7-3. Przy mroênej pogodzie, przed u yciem spryskiwacza nale y rozgrzaç przednià szyb nawiewem ciep ego powietrza. Zapobiegnie to zamarzaniu p ynu zmywajàcego na szybie, co mog oby ca kowicie zablokowaç widocznoêç. UWAGA Nie wolno w àczaç wycieraczek, gdy szyba jest sucha. Mo e to spowodowaç jej zarysowanie. Wycieraczka i spryskiwacz szyby tylnej Wycieraczk tylnej szyby w àcza si przekr cajàc ga k na koƒcu dêwigni w kierunku od siebie. Kluczyk w wy àcznik zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. Po o enie dêwigni Po o enie 1 Po o enie 2 Praca wycieraczek Przerywana Normalna W celu natryêni cia p ynu zmywajàcego na tylnà szyb, nale y przekr ciç ga k na koƒcu dêwigni do oporu w gór lub w dó, a zajmie skrajne po o enie (3 lub 4). Po zwolnieniu, ga ka samoczynnie powróci do po o enia wyjêciowego. Wskazówki dotyczàce uzupe niania p ynu zmywajàcego podane sà pod has em Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy szyb w rozdziale 7-3.

92 Zmywacze reflektorów Ogrzewanie szyby tylnej i lusterek bocznych UWAGA Nie nale y w àczaç wycieraczek, gdy szyba jest sucha. Mo e to spowodowaç jej zarysowanie. W celu natryêni cia p ynu zmywajàcego na klosze reflektorów, nale y w àczyç przednie Êwiat a i nacisnàç przycisk zmywacza. Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç w po- o eniu ON. Nale y regularnie kontrolowaç poziom p ynu zmywajàcego w przezroczystym zbiorniczku. Do uzupe niania poziomu nale y u ywaç p ynu do spryskiwaczy szyb. Wskazówki dotyczàce uzupe niania p ynu zmywajàcego podane sà pod has em Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy szyb w rozdziale 7-3. UWAGA Nie nale y uruchamiaç zmywacza reflektorów, gdy w zbiorniczku nie ma p ynu. Mo e to spowodowaç przegrzanie silnika elektrycznego zmywacza. W celu usuni cia zaparowania lub oblodzenia tylnej szyby nale y nacisnàç przycisk wy àcznika ogrzewania szyby. Kluczyk w wy àcznik zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. Nadrukowane na wewn trznej powierzchni szyby delikatne uzwojenie elektryczne szybko rozgrzeje i oczyêci jej powierzchni. Podczas pracy urzàdzenia Êwieci si lampka kontrolna. W niektórych modelach, umieszczone w lusterkach bocznych panele grzejne równie powodujà szybkie rozgrzanie i oczyszczenie ich powierzchni. W tym czasie nie nale y dotykaç powierzchni lusterek. Ponowne naciêni cie przycisku powoduje wy- àczenie ogrzewaczy. Po up ywie oko o 15 minut pracy urzàdzenia grzewcze zostanà automatycznie wy àczone. 85

93 OSTRZE ENIE Gdy ogrzewanie jest w àczone, nie nale y dotykaç powierzchni lusterek, poniewa ich temperatura mo e byç wysoka. Ogrzewanie szyby i lusterek nale y wy àczaç natychmiast po oczyszczeniu ich powierzchni. Przed u ona praca ogrzewaczy mo e doprowadziç do roz adowania akumulatora, szczególnie podczas jazdy w ruchu miejskim. Urzàdzenie to nie s u y do osuszania z deszczu ani topienia Êniegu. Gdy lusterka boczne pokryte sà grubà warstwà lodu, przed w àczeniem ich ogrzewania nale y u yç Êrodka rozmra ajàcego. UWAGA Czyszczàc wewn trznà powierzchni tylnej szyby nale y uwa aç, by nie zadrapaç lub w inny sposób nie uszkodziç siatki grzejnej. 86

94 Rozdzia 1-5 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Wskaêniki, liczniki i lampki ostrzegawcze Wskaênik poziomu paliwa Wskaênik temperatury silnika Obrotomierz Licznik przebiegu ca kowitego i dwa liczniki przebiegu dziennego Lampki ostrzegawcze i brz czyk

95 Wskaênik poziomu paliwa Wskaênik dzia a po w àczeniu zap onu, pokazujàc w przybli eniu iloêç paliwa, jaka pozostaje w zbiorniku. Zbiornik prawie pe ny Wskazówka na F Zbiornik prawie pusty Wskazówka na E Zaleca si utrzymywanie stanu nape nienia zbiornika powy ej 1/4 jego pojemnoêci. Po wy àczeniu zap onu wskazówka utrzymuje nadal swojà pozycj. Gdy poziom paliwa zbli y si do E lub zaêwieci si lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa, nale y jak najszybciej uzupe niç paliwo w zbiorniku. Na zjazdach, podjazdach lub na zakr tach, ze wzgl du na ruch paliwa w zbiorniku wskazówka mo e wahaç si lub wczeêniej ni zwykle mo e zapalaç si lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa. Tylko modele z silnikiem 3S-FE W przypadku ca kowitego opró nienia zbiornika paliwa zapala si lampka sygnalizacyjna usterki. Natychmiast uzupe niç paliwo! Lampka ta po kilku jazdach zgaênie. Je eli lampka nie zgaênie, nale y mo liwie szybko skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Wskaênik temperatury silnika Wskaênik ten przy w àczonym zap onie pokazuje temperatur p ynu ch odzàcego silnik. Temperatura pracy silnika mo e si wahaç, w zale noêci od temperatury otoczenia i stanu obcià enia silnika. Gdy wskazówka znajdzie si w strefie zaznaczonej na czerwono, sygnalizuje to przegrzanie silnika. W takiej sytuacji nale y zatrzymaç samochód i odczekaç, a silnik ostygnie. Do przegrzewania si silnika mo e dojêç w nast pujàcych ci kich warunkach eksploatacji samochodu: D uga jazda pod gór w upalny dzieƒ. Zmniejszenie pr dkoêci lub zatrzymanie si po jeêdzie z du à pr dkoêcià. 88

96 D ugie okresy pracy silnika na biegu ja owym przy w àczonej klimatyzacji w warunkach jazdy miejskiej. Holowanie przyczepy. UWAGA Nie wolno wymontowywaç termostatu z uk adu ch odzenia silnika, gdy spowoduje to przegrzewanie si silnika. Zadaniem termostatu jest sterowanie przep ywem p ynu ch odzàcego, w celu utrzymania optymalnej temperatury pracy silnika. Nie wolno kontynuowaç jazdy z przegrzanym silnikiem. W takiej sytuacji nale y zastosowaç si do wskazówek podanych w cz Êci 4 pod has em Przegrzanie silnika. Obrotomierz Obrotomierz pokazuje pr dkoêç obrotowà silnika w tysiàcach obrotów na minut. Jego wskazaniami nale y kierowaç si przy doborze w aêciwych prze o eƒ skrzyni biegów, unikajàc w ten sposób d awienia silnika lub nadmiernego wzrostu jego pr dkoêci obrotowej. Jazda z nadmiernà pr dkoêcià obrotowà silnika powoduje przyspieszone zu ycie silnika i zwi ksza zu ycie paliwa. Nale y pami taç o ogólnej zasadzie, e im ni sza pr dkoêç obrotowa silnika, tym ni sze zu ycie paliwa. UWAGA Nie wolno dopuszczaç do przejêcia wskazówki w zakres czerwony. Mo e to doprowadziç do powa nego uszkodzenia silnika. Licznik przebiegu ca kowitego i dwa liczniki przebiegu dziennego Na tym wyêwietlaczu pokazywane sà wskazania licznika przebiegu ca kowitego i dwóch liczników przebiegu dziennego. 1. Licznik przebiegu ca kowitego Pokazuje ca kowity dystans przejechany przez samochód. 2. Dwa liczniki przebiegu dziennego Pokazujà niezale nie dystanse przebyte od ostatniego wyzerowania ka dego z nich. Na podstawie wskazaƒ jednego licznika przebiegu dziennego mo na obliczaç Êrednie zu ycie paliwa, natomiast drugiego mo na u yç do pomiaru przebytych odleg oêci. Po od àczeniu zasilania elektrycznego wszystkie informacje wskazywane przez liczniki przebiegu dziennego zostajà skasowane. 89

97 Lampki kontrolne i ostrzegawcze oraz brz czyk 3. Przycisk kasowania licznika przebiegu dziennego Zeruje stan liczników przebiegu dziennego oraz prze àcza wskazania liczników. Je eli zaêwieci si lampka lub w àczy si brz czyk... Nale y: Je eli zaêwieci si lampka lub w àczy si brz czyk... Nale y: W celu zmiany wyêwietlanych funkcji nale y szybko nacisnàç i zwolniç przycisk. Ka dorazowe naciêni cie i zwolnienie przycisku powoduje kolejno zmian wyêwietlacza z licznika przebiegu ca kowitego na licznik przebiegu dziennego A, nast pnie na licznik przebiegu dziennego B i z powrotem na licznik przebiegu ca kowitego. W celu wyzerowania stanu licznika przebiegu dziennego A, nale y wywo aç go na wyêwietlaczu, a nast pnie nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty przycisk, a poka e si wartoêç zero. W analogiczny sposób zeruje si licznik B. (a) (b) (c) (d) Je eli hamulec postojowy nie jest zaciàgni ty, natychmiast zatrzymaç samochód i skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Zatrzymaç i sprawdziç samochód. Zatrzymaç i sprawdziç samochód. Uzupe niç olej w silniku. (f) (g) (h) (i) Uzupe niç paliwo. Oddaç samochód do sprawdzenia w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Zamknàç wszystkie drzwi oraz baga nik. Natychmiast oddaç samochód do sprawdzenia w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej. (e) Oddaç samochód do sprawdzenia w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (j) (k) Brz czyk przypominajàcy o zapalonych Êwiat ach Usunàç wod z odstojnika filtra paliwa. Wy àczyç Êwiat a. 90

98 (a) Lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego Lampka ta zapala si w nast pujàcych sytuacjach, je eli wy àcznik zap onu jest w po o eniu ON : Gdy zaciàgni ty jest hamulec postojowy... Gdy poziom p ynu hamulcowego jest zbyt niski... OSTRZE ENIE Kontynuowanie normalnej jazdy przy zbyt niskim poziomie p ynu hamulcowego jest niebezpieczne. Gdy zbyt niskie jest podciênienie w uk adzie (samochody z silnikiem o zap onie samoczynnym)... W nast pujàcym przypadku nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty sprawdzenie samochodu: Lampka nie Êwieci si po obróceniu wy àcznika zap onu do po o enia ON, mimo zaciàgni tego hamulca postojowego. OSTRZE ENIE Gdy pomimo zwolnienia hamulca postojowego lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego pozostaje zapalona przy pracujàcym silniku, nale y natychmiast zatrzymaç samochód w bezpiecznym miejscu i skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. W tej sytuacji hamulce mogà nie dzia aç prawid owo i droga hamowania b dzie wyd u ona. Mocno naciskajàc peda hamulca jak najszybciej zatrzymaç samochód. (b) Lampka ostrzegawcza braku adowania akumulatora Lampka ta sygnalizuje roz adowywanie akumulatora. Je eli lampka zaêwieci si podczas jazdy, oznacza to wystàpienie awarii w uk adzie adowania. Mog o nastàpiç p kni cie lub obluzowanie paska nap dowego w silniku. Uk ad zap onowy b dzie pracowa a do ca kowitego roz adowania akumulatora. W takiej sytuacji nale y wy àczyç klimatyzacj, dmuchaw, radio oraz inne odbiorniki pràdu i skierowaç si do najbli szej Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub warsztatu naprawczego. UWAGA Nie wolno kontynuowaç jazdy z p kni tym lub poluzowanym paskiem klinowym. (d) Lampka ostrzegawcza niskiego ciênienia oleju Lampka ta ostrzega o zbyt niskim ciênieniu oleju silnikowego. Je eli lampka ta zaêwieci si lub zacznie b yskaç podczas jazdy, nale y natychmiast zjechaç w bezpieczne miejsce na poboczu, wy àczyç silnik i zwróciç si o pomoc do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub specjalistycznego warsztatu naprawczego. Lampka mo e niekiedy b yskaç podczas pracy silnika na biegu ja owym lub na krótko zapalaç si po gwa townym zahamowaniu. Je eli po lekkim zwi kszeniu pr dkoêci obrotowej silnika lampka gaênie, nie ma powodów do obaw. Lampka mo e zapaliç si, gdy poziom oleju w silniku jest bardzo niski. Nie s u y jednak jako wskaênik jego poziomu. Poziom oleju nale- y sprawdzaç za pomocà miarki. UWAGA Nie wolno kontynuowaç jazdy z zapalonà lampkà ostrzegawczà ciênienia oleju, nawet na krótkim odcinku. Mo e to doprowadziç do powa nego uszkodzenia silnika. 91

99 (d) Lampka ostrzegawcza niskiego poziomu oleju Lampka ta sygnalizuje koniecznoêç sprawdzenia poziomu oleju w silniku. Je eli lampka zapala si podczas jazdy po nierównej nawierzchni lub po stromym stoku, nale y skierowaç si na p askie, poziome miejsce i sprawdziç, czy lampka zgaênie. Je eli lampka pozostanie zapalona, nale y sprawdziç poziom oleju w silniku, wed ug wskazówek podanych pod has em Sprawdzanie poziomu oleju w silniku w rozdziale 7-2.) Lampka ta mo e zapalaç si podczas jazdy na du ej pochy oêci lub po nierównej nawierzchni, kiedy samochód podlega znacznym przechy- om, lub na zakr tach. Jest to spowodowane przemieszczaniem si oleju w silniku. (e) Lampka sygnalizacyjna usterki silnika Silnik 3S-FE UWAGA Praca silnika przy zbyt niskim poziomie oleju spowoduje jego uszkodzenie. Lampka ta zapala si w nast pujàcych sytuacjach: a. Ca kowicie pusty zbiornik paliwa (patrz Wskaênik poziomu paliwa w tym rozdziale). b. Wystàpienie awarii w uk adzie elektrycznym silnika lub automatycznej skrzyni biegów. 92 Je eli lampka ta zaêwieci si podczas jazdy, nale y jak najszybciej przekazaç samochód do sprawdzenia i/lub naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Silnik 3C-TE Lampka ta ostrzega o wystàpieniu awarii w uk adzie elektrycznym silnika. Je eli lampka ta zaêwieci si podczas jazdy, nale y jak najszybciej przekazaç samochód do sprawdzenia i/lub naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (f) Lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa Lampka ta zapala si, gdy zbiornik paliwa jest prawie pusty. Nale y mo liwie najszybciej uzupe niç paliwo. Na zjazdach, podjazdach lub na zakr tach, ze wzgl du na ruch paliwa w zbiorniku wskazówka mo e wahaç si lub wczeêniej ni zwykle mo e zapalaç si lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa. (g) Lampka ostrzegawcza ABS Lampka ta zapala si po obróceniu wy àcznika zap onu do po o enia ON. Je eli uk ad ABS dzia a prawid owo, lampka po kilku sekundach gaênie. Póêniej lampka mo e zapaliç si w przypadku wykrycia usterki uk adu. Gdy lampka ostrzegawcza ABS pozostaje zapalona (i nie Êwieci si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego), hamulce dzia ajà w sposób konwencjonalny, bez wspó pracy ze strony uk adu ABS. Oznacza to, e podczas gwa townego hamowania lub przy hamowaniu na Êliskiej nawierzchni mo e dojêç do zablokowania kó. Gdy lampka ostrzegawcza ABS Êwieci si (i nie Êwieci si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego), uk ad zapobiegajàcy blokowaniu kó podczas hamowania nie wspomaga pracy hamulców i w zwiàzku z tym w trakcie gwa townego hamowania lub hamowania na Êliskiej nawierzchni mo e dojêç do zablokowania kó. Wystàpienie jednego z ni ej opisanych objawów sygnalizuje wystàpienie usterki cz Êci monitorowanej przez uk ad lampki ostrzegawczej. Nale y jak najszybciej zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty napraw samochodu. Lampka nie zapala si po obróceniu wy àcznika zap onu do pozycji ON lub po zaêwieceniu nie gaênie. Lampka Êwieci si podczas jazdy. Je eli lampka, która zaêwieci a si w czasie jazdy, zgaênie i nie zaêwieci si wi cej, sytuacja jest prawid owa. (h) Lampka ostrzegawcza niezamkni tych drzwi Lampka Êwieci si, dopóki wszystkie drzwi boczne oraz drzwi baga nika nie zostanà zamkni te.

100 (i) Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej Lampka ta zapala si po obróceniu wy àcznika zap onu do po o enia ACC lub ON. Po up ywie oko o 6 sekund lampka gaênie. Oznacza to, e uk ady poduszek powietrznych oraz napinaczy przednich pasów bezpieczeƒstwa pracujà prawid owo. Uk ad lampki ostrzegawczej poduszki powietrznej kontroluje zespó czujnika poduszek, zespó napinacza pasa bezpieczeƒstwa, nape niacze poduszek, lampk ostrzegawczà, przewody àczàce i êród a zasilania elektrycznego. Wystàpienie jednej z poni szych sytuacji sygnalizuje usterk jednego z kontrolowanych zespo ów. Nale y wtedy mo liwie najszybciej oddaç samochód do naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka nie zapala si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do po o enia ACC lub ON lub zapala si na sta e. Lampka zapala si podczas jazdy. (j) Lampka ostrzegawcza filtra paliwa (samochody z silnikiem o zap onie samoczynnym) Lampka ta ostrzega, e iloêç wody zebranej w filtrze paliwa osiàgn a okreêlony poziom. Gdy lampka zapali si, nale y niezw ocznie usunàç wod z filtra. (Wskazówki dotyczàce usuwania wody z filtra paliwa podane sà w rozdziale 7-2.) UWAGA Nie wolno kontynuowaç jazdy z zapalonà lampkà ostrzegawczà filtra paliwa. Mo e to doprowadziç do uszkodzenia pompy wtryskowej. (k) Brz czyk przypominajàcy o zapalonych Êwiat ach Brz czyk ten w àcza si, gdy przy w àczonych Êwiat ach zewn trznych i kluczyku w wy àcznika zap onu w po o eniu LOCK zostanà otwarte drzwi kierowcy. SPRAWDZENIE LAMPEK OSTRZEGAWCZYCH (oprócz lampki ostrzegawczej rezerwy paliwa) 1. Zaciàgnàç hamulec postojowy. 2. Otworzyç dowolne drzwi boczne lub drzwi baga nika. Powinna zaêwieciç si lampka ostrzegawcza, sygnalizujàca otwarcie drzwi. 3. Zamknàç drzwi. Lampka ostrzegawcza niezamkni tych drzwi powinna zgasnàç. 4. Obróciç kluczyk w wy àczniku zap onu do po o enia ACC. Powinna zaêwieciç si lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej. Po oko o 6 sekundach lampka gaênie. 5. Obróciç wy àcznik zap onu do po o enia ON, lecz nie uruchamiaç silnika. Wszystkie lampki ostrzegawcze oprócz lampki ostrzegawczej niezamkni tych drzwi oraz lampki poduszki powietrznej powinny zaêwieciç si. Lampka ostrzegawcza ABS po kilku sekundach gaênie. Je eli któraê lampka ostrzegawcza lub brz czyk nie dzia a, mo e to oznaczaç przepalenie si arówki lub uszkodzenie obwodu elektrycznego. Samochód nale y mo liwie najszybciej przekazaç do sprawdzenia Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. 93

101 94

102 Rozdzia 1-6 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Wy àcznik zap onu, skrzynia biegów i hamulec postojowy Wy àcznik zap onu z blokadà kierownicy Automatyczna skrzynia biegów Mechaniczna skrzynia biegów Hamulec postojowy

103 Wy àcznik zap onu z blokadà kierownicy (silnik o zap onie iskrowym) Chcàc przekr ciç kluczyk z po o enia ACC w po o enie LOCK, nale y go lekko wcisnàç. Po wyj ciu kluczyka nast puje automatyczne w àczenie elektronicznej blokady silnika (immobilizera) - patrz Immobilizer silnika w rozdziale 1-2. Niekiedy mogà wystàpiç trudnoêci z przekr ceniem kluczyka z po o enia LOCK. Nale y wtedy sprawdziç, czy kluczyk zosta ca kowicie wsuni ty, a nast pnie lekko poruszaç kierownicà, jednoczeênie przekr cajàc kluczyk. Wy àcznik zap onu z blokadà kierownicy (silnik o zap onie samoczynnym) Po o enie START W àczenie rozrusznika. Po zwolnieniu nacisku, kluczyk powraca do po o enia ON. Wskazówki dotyczàce uruchamiania silnika podane sà w rozdziale 3. Po o enie ON Silnik i wszystkie urzàdzenia elektryczne pod napi ciem. Jest to normalne po o enie w czasie jazdy. Po o enie ACC Dodatkowe wyposa enie elektryczne, np. radio, jest pod napi ciem, natomiast silnik jest wy àczony. Po o enie LOCK Silnik jest wy àczony, a kierownica zablokowana. Jest to jedyne po o enie, w którym mo na wyjàç kluczyk. 96 OSTRZE ENIE Podczas jazdy nie wolno wyjmowaç kluczyka, poniewa spowoduje to zablokowanie kierownicy i utrat kontroli nad pojazdem. UWAGA Nie nale y pozostawiaç kluczyka w po o- eniu ON, gdy silnik nie pracuje. Mo e to doprowadziç do roz adowania akumulatora i uszkodzenia uk adu zap onowego. Po o enie START W àczenie rozrusznika. Po zwolnieniu nacisku, kluczyk powraca do po o enia ON. Wskazówki dotyczàce uruchamiania silnika podane sà w rozdziale 3. Po o enie ON Silnik i wszystkie urzàdzenia elektryczne pod napi ciem. Przed rozruchem silnika w àczane sà Êwiece arowe i nast puje wst pne podgrzewanie silnika. Jest to normalne po o enie w czasie jazdy. Po o enie ACC Dodatkowe wyposa enie elektryczne, np. radio, jest pod napi ciem, natomiast silnik jest wy àczony. Po o enie LOCK Silnik jest wy àczony, a kierownica zablokowana. Jest to jedyne po o enie, w którym mo na wyjàç kluczyk.

104 Po wyj ciu kluczyka nast puje automatyczne w àczenie elektronicznej blokady silnika (immobilizera) - patrz Immobilizer silnika w rozdziale 1-2. Niekiedy mogà wystàpiç trudnoêci z przekr ceniem kluczyka z po o enia LOCK. Nale y wtedy sprawdziç, czy kluczyk zosta ca kowicie wsuni ty, a nast pnie lekko poruszaç kierownicà, jednoczeênie przekr cajàc kluczyk. OSTRZE ENIE Podczas jazdy nie wolno wyjmowaç kluczyka, gdy spowoduje to zablokowanie kierownicy i utrat kontroli nad pojazdem. UWAGA Nie nale y pozostawiaç kluczyka w po o- eniu ON, gdy silnik nie pracuje. Mo e to doprowadziç do roz adowania akumulatora. 97

105 Automatyczna skrzynia biegów Po o enie parkowania i uruchamiania silnika Po o enie biegu wstecznego Po o enie neutralne Po o enie jazdy Po o enie hamowania silnikiem Wy àcznik nadbiegu Wybór trzybiegowego lub czterobiegowego zakresu pracy skrzyni biegów W àczony (Zmiana prze o enia na nadbieg jest mo liwa) Po o enie silniejszego hamowania silnikiem Wy àczony (Zmiana prze o enia na nadbieg nie jest mo liwa) Zmiana zakresu mo liwa przy dociskaniu dêwigni w kierunku do siebie. Zmiana zakresu w sposób normalny. Lampka O/D OFF na tablicy przyrzàdów sygnalizuje wy àczenie nadbiegu. 98

106 (a) Normalna jazda 1. Uruchomiç silnik zgodnie z opisem Uruchamianie silnika w rozdziale 3. Wybierak zakresu skrzyni biegów powinien byç w po o eniu P lub N. 2. Naciskajàc peda hamulca przesunàç dêwigni wybieraka zakresu w po o enie D. W zakresie D, uk ad sterujàcy automatycznej skrzyni biegów dobiera najodpowiedniejsze prze o enia w zale noêci od warunków jazdy (np. jazda ze sta à pr dkoêcià, jazda pod gór, holowanie ci kiej przyczepy itp.). W àczenie nadbiegu umo liwia szybszà jazd i obni a zu ycie paliwa. Przy niskiej temperaturze silnika skrzynia biegów nie b dzie prze àczana na nadbieg, nawet gdy przycisk nadbiegu jest wciêni ty. OSTRZE ENIE Przy zmianie zakresu nie wolno naciskaç peda u przyspieszania. 3. Zwolniç hamulec postojowy i peda hamulca zasadniczego. Powoli naciskaç peda przyspieszania, by p ynnie ruszyç. (b) Wykorzystanie hamowania silnikiem W celu wykorzystania hamowania silnikiem nale y zredukowaç bieg w nast pujàcy sposób: Wy àczyç nadbieg. ZaÊwieci si lampka kontrolna O/D OFF i skrzynia biegów zredukuje prze o enie do biegu trzeciego. Zmieniç zakres na 2. Gdy pr dkoêç jazdy spadnie poni ej 99 km/h, skrzynia biegów zostanie prze àczona na drugi bieg, umo liwiajàc silniejsze hamowanie silnikiem. Zmieniç zakres na L. Gdy pr dkoêç jazdy spadnie poni ej 46 km/h, skrzynia biegów zostanie prze àczona na pierwszy bieg, umo liwiajàc maksymalne hamowanie silnikiem. OSTRZE ENIE Przy redukcji biegu podczas jazdy na Êliskich nawierzchniach nale y zachowaç szczególnà ostro noêç. Zbyt gwa towna zmiana prze o enia mo e spowodowaç poêlizg lub zarzucenie samochodu. (c) U ywanie zakresu 2 i L Zakresów 2 i L u ywa si do silnego hamowania silnikiem, w sposób opisany powy ej. Gdy dêwignia wybieraka zakresu jest w po o eniu 2 lub L, ruszanie z miejsca odbywa si analogicznie jak dla zakresu D. Gdy dêwignia jest w zakresie 2, samochód ruszy z pierwszego biegu, a nast pnie w sposób automatyczny bieg zostanie zmieniony na drugi. Gdy dêwignia jest w zakresie L, skrzynia biegów pozostaje na pierwszym biegu. UWAGA Nie nale y dopuszczaç do nadmiernego wzrostu pr dkoêci obrotowej silnika. Nale y obserwowaç wskazania obrotomierza i nie dopuszczaç do osiàgni cia czerwonego zakresu pr dkoêci obrotowych. Poni ej podane sà maksymalne dopuszczalne pr dkoêci dla poszczególnych zakresów: km/h L km/h 99

107 Nie nale y zbyt d ugo jechaç pod gór lub holowaç ci kiej przyczepy w zakresie 2 lub L. Mo e to doprowadziç do powa nego uszkodzenia automatycznej skrzyni biegów z powodu przegrzania. Dlatego, w celu unikni cia tego rodzaju uszkodzenia, do jazdy pod gór lub holowania ci kiej przyczepy nale y u ywaç zakresu D. (d) Cofanie 1. Ca kowicie zatrzymaç samochód. 2. Naciskajàc peda hamulca, przesunàç dêwigni wybieraka zakresu do po o enia R. (g) Parkowanie UWAGA Nie wolno w àczaç biegu wstecznego gdy pojazd jest w ruchu. 1. Ca kowicie zatrzymaç samochód. 2. Zaciàgnàç do oporu hamulec postojowy. 3. Naciskajàc peda hamulca przesunàç dêwigni wybieraka zakresu do po o enia P. OSTRZE ENIE W adnym wypadku nie wolno przesuwaç dêwigni wybieraka zakresu do po o enia P, gdy samochód jest w ruchu. Mo e to spowodowaç powa ne uszkodzenia mechaniczne i utrat panowania nad pojazdem. (f) Wskazówki praktyczne Gdy podczas agodnego podjazdu pod gór skrzynia biegów wielokrotnie prze àczana jest pomi dzy trzecim biegiem a nadbiegiem, nale y nadbieg wy àczyç. Natychmiast po przejechaniu stoku nadbieg nale y ponownie w àczyç. Podczas holowania przyczepy, w celu zachowania skutecznoêci hamowania silnikiem nie nale y u ywaç nadbiegu. OSTRZE ENIE Gdy samochód jest zatrzymany lecz silnik pracuje, nale y zawsze trzymaç stop na pedale hamulca. Zapobiegnie to powolnemu toczeniu si samochodu. UWAGA Nie nale y utrzymywaç samochodu na stoku przy pomocy peda u przyspieszania, poniewa mo e to doprowadziç do przegrzania skrzyni biegów. W takiej sytuacji nale y nacisnàç peda hamulca lub zaciàgnàç hamulec postojowy. (g) Uwalnianie ugrz êni tego pojazdu OSTRZE ENIE Gdy pojazd ugrz ênie w Êniegu, b ocie, piachu itp., mo na spróbowaç go uwolniç, na przemian próbujàc jechaç do przodu i do ty u. Przed przystàpieniem do tych czynnoêci nale y upewniç si, e wokó samochodu nie ma adnych obiektów lub ludzi. Podczas prób uwolnienia, gdy ko a odzyskajà przyczepnoêç, samochód mo- e nagle ruszyç do przodu lub do ty u, stanowiàc zagro enie dla obiektów lub ludzi znajdujàcych si w pobli u. 100

108 UWAGA Podczas prób uwolnienia ugrz êni tego samochodu nale y przestrzegaç poni szych zaleceƒ, majàcych na celu ochron skrzyni biegów i innych elementów przed uszkodzeniem. Przy zmianie po o enia dêwigni wybieraka zakresu, a tak e zanim zostanie ca kowicie zakoƒczona zmiana prze o enia na bieg do przodu lub do ty u, nie nale- y naciskaç peda u przyspieszania. Nie zwi kszaç nadmiernie pr dkoêci obrotowej silnika i nie dopuszczaç do obracania si kó w miejscu. Je eli po kilku próbach uwolnienia samochód pozostaje nadal ugrz êni ty, dobrze jest spróbowaç innych rozwiàzaƒ, na przyk ad holowania. Mechaniczna skrzynia biegów Po o enia poszczególnych biegów pokazuje rysunek. Przed zmianà biegu wcisnàç peda sprz g a do oporu, a nast pnie powoli go zwalniaç. Podczas jazdy nie nale y opieraç stopy na pedale sprz g a, gdy mo e to spowodowaç uszkodzenie sprz g a. Nie nale y równie u ywaç sprz g a do utrzymywania pojazdu na stoku. Do tego celu s u y hamulec postojowy. Przedwczesna zmiana biegu na wy szy lub zbyt póêna jego redukcja powoduje spalanie detonacyjne i d awienie si silnika. Cz sta eksploatacja z maksymalnymi pr dkoêciami dla poszczególnych biegów powoduje przyspieszone zu ycie silnika i zwi ksza zu ycie paliwa. Maksymalne pr dkoêci Manewr w àczenia si do ruchu lub wyprzedzania wymaga niekiedy wykorzystania maksymalnego przyspieszenia. Nie nale y jednak przekraczaç podanych pr dkoêci maksymalnych dla poszczególnych biegów: Silnik o zap onie iskrowym bieg km/h Silnik o zap onie samoczynnym bieg km/h UWAGA Nie wolno redukowaç biegu gdy pr dkoêç jazdy jest wy sza od dopuszczalnej dla ni szego biegu. 101

109 Wskazówki praktyczne W razie trudnoêci z w àczeniem biegu wstecznego, nale y ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym, zwolniç i ponownie nacisnàç peda sprz g a i ponowiç prób w àczenia biegu. Podczas holowania przyczepy, dla zachowania skutecznoêci hamowania silnikiem nie nale y u ywaç piàtego biegu. Hamulec postojowy OSTRZE ENIE Przed ruszeniem nale y upewniç si, czy hamulec postojowy jest ca kowicie zwolniony i nie Êwieci si lampka kontrolna. OSTRZE ENIE Podczas jazdy na Êliskiej nawierzchni nale y zachowaç szczególnà ostro noêç przy redukcji biegu. Szarpni cie przy zmianie biegu na ni szy mo e spowodowaç poêlizg lub zarzucenie samochodu. UWAGA Przed w àczeniem biegu wstecznego pojazd musi byç ca kowicie zatrzymany. 102 Po zaparkowaniu samochodu nale y zaciàgnàç hamulec postojowy, uniemo liwiajàc jego toczenie si. Zaciàgni cie hamulca: Pociàgnàç dêwigni do góry. Dla uzyskania wi kszej si y hamowania dobrze jest wczeêniej nacisnàç peda hamulca i przytrzymaç wciêni ty przy zaciàganiu hamulca. Zwolnienie hamulca: Lekko pociàgnàç dêwigni do góry (1), kciukiem nacisnàç przycisk zwalniajàcy (2), a nast pnie opuêciç dêwigni (3). Zaciàgni cie hamulca postojowego sygnalizowane jest Êwieceniem lampki na tablicy przyrzàdów. Lampka ta gaênie po zwolnieniu hamulca.

110 Rozdzia 1-7 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Radioodtwarzacz samochodowy Uwagi ogólne Obs uga radioodtwarzacza samochodowego Zdejmowany panel czo owy Uwagi eksploatacyjne

111 Uwagi ogólne Radioodtwarzacz kasetowy z zakresem fal d ugich, Êrednich i UKF, elektronicznym strojeniem oraz sterownikiem automatycznego zmieniacza p yt kompaktowych 104 Obs uga radioodtwarzacza samochodowego Informacje podstawowe Podane sà tu wybrane ogólne informacje na temat radioodtwarzaczy samochodowych Toyota. Niektóre z nich mogà nie dotyczyç urzàdzenia zamontowanego w tym samochodzie. Radioodtwarzacz samochodowy mo e zostaç w àczony, gdy kluczyk w wy àczniku zap onu jest w po o eniu ACC lub ON. W ÑCZANIE I WY ÑCZANIE URZÑDZENIA Radioodtwarzacz w àcza si i wy àcza naciskajàc przycisk PWR. Radio, odtwarzacz kasetowy lub odtwarzacz p yt kompaktowych mo na w àczyç bez naciskania przycisku PWR, naciskajàc odpowiednio przycisk BAND, TAPE lub CD. W àczenie odtwarzacza kaset nast puje po w o eniu kasety. Odtwarzacz wy àcza si przez wyj cie kasety. Je eli przed w àczeniem odtwarzacza urzàdzenie by o wy àczone, wyj cie kasety powoduje wy àczenie ca ego radioodtwarzacza. Je eli natomiast w àczony by odbiornik radiowy, zostanie on w àczony ponownie. PRZE ÑCZANIE FUNKCJI Gdy radioodtwarzacz jest w àczony, naciskanie przycisków BAND, TAPE lub CD powoduje prze àczanie na dane urzàdzenie. BARWA DèWI KU I BALANS Szczegó owe informacje na temat regulacji tonu i balansu podane sà przy opisie radioodtwarzacza zamontowanego w tym samochodzie. Barwa dêwi ku To, czy odbierany dêwi k jest przyjemny dla ucha, w du ym stopniu uzale nione jest od wzajemnego stosunku tonów wysokich i niskich. Ró ne rodzaje muzyki i transmisji g osu lepiej brzmià dla ró nych nastawów wzmocnienia tonów wysokich i niskich. Balans Równie wa ne jest odpowiednie wyrównowa- enie g oênoêci lewego i prawego kana u odbioru stereofonicznego oraz przednich i tylnych g oêników. Nale y pami taç, e podczas odbioru stereofonicznej stacji radiowej lub odtwarzania stereofonicznego nagrania, zmiana balansu prawego i lewego kana u powoduje zwi kszenie g oêno- Êci pewnej grupy dêwi ków i zmniejszenie g o- ÊnoÊci innej grupy dêwi ków.

112 ANTENA RADIOWA W celu zdj cia anteny nale y jà ostro nie obróciç przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. UWAGA W celu unikni cia uszkodzenia anteny, przed wjazdem do automatycznej myjni samochodowej nale y jà zdjàç. ODTWARZACZ KASETOWY Kaset wsuwa si cz Êcià z ods oni tà taêmà skierowanà w prawo. UWAGA Nie wolno oliwiç adnej cz Êci w odtwarzaczu, ani wsuwaç w jego kieszeƒ jakichkolwiek przedmiotów poza kasetami, poniewa mo e to spowodowaç jego uszkodzenie. 105

113 Urzàdzenia sterujàce i funkcje Szczegó owy opis przycisków oraz funkcji podany jest w kolejnoêci alfabetycznej na nast pnych stronach. 106

114 (Przyciski wst pnie zapami tanych stacji) Przycisków tych u ywa si przy zapami tywaniu stacji radiowych oraz do prze àczania si na odbiór zaprogramowanych stacji. Zapami tanie stacji pod danym przyciskiem: Dostroiç odbiornik do àdanej stacji (patrz przycisk TUNE ). Nacisnàç i przytrzymaç wci- Êni ty wybrany przycisk numeryczny, a rozlegnie si sygna dêwi kowy - w ten sposób wybrana stacja zostanie przyporzàdkowana temu przyciskowi. Na wyêwietlaczu pojawi si numer przycisku. Prze àczenie na odbiór wst pnie zaprogramowanej stacji nast puje po naciêni ciu przycisku, pod którym jest zapami tana. Na wyêwietlaczu pojawi si numer przycisku i cz stotliwoêç stacji. W ten sposób pod ka dym przyciskiem mo e zostaç zapami tana jedna stacja z pasma fal d ugich i Êrednich (LW/MW) i trzy stacje UKF. (Naciskajàc przycisk BAND na wyêwietlaczu pojawi si odpowiednio LW lub MW, U1, U2 lub U3.) Od àczenie zasilania (roz àczenie akumulatora lub przepalenie bezpiecznika) spowoduje wykasowane z pami ci zapami tanych stacji radiowych. ê (Przycisk wyjmowania kasety) W celu wyj cia kasety nacisnàç ten przycisk. x /óóx (Nast pna/poprzednia Êcie ka): Odtwarzacz p yt kompaktowych Przy pomocy tego przycisku mo na przeskakiwaç na nast pnà lub poprzednià Êcie k p yty lub szybko przesuwaç si do przodu lub do ty- u w obr bie aktualnie odtwarzanej Êcie ki. Przeskoczenie na nast pnà/poprzednià Êcie k : Szybko nacisnàç i zwolniç przycisk óóx (nast pna Êcie ka) lub x (poprzednia Êcie ka). Na wyêwietlaczu pojawi si numer Êcie ki. Sygna dêwi kowy oznacza, e przycisk by zbyt d ugo przytrzymany i nastàpi szybkie odtwarzanie Êcie ki do przodu lub do ty u. Szybkie odtwarzanie Êcie ki: Nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty przycisk óóx (przesuwanie do przodu) lub x (przesuwanie do ty u), a rozlegnie si sygna dêwi kowy. Przy naciskaniu przycisku na wy- Êwietlaczu podawany jest aktualny czas odtwarzania Êcie ki. Dopóki przycisk jest naciêni ty, odtwarzacz szybko przeszukuje Êcie k do przodu lub do ty u. Po zwolnieniu przycisku przywracane jest normalne odtwarzanie. AF (Alternatywne cz stotliwoêci) Przycisk ten s u y do wyszukiwania stacji nadajàcych w systemie RDS (Radio Data System) w ca ym zakresie pasma (patrz RDS ). NaciÊni cie przycisku AF trwajàce mniej ni 2 sekundy powoduje odbiór tego samego programu podczas dostrajania si do stacji RDS. Na wyêwietlaczu pojawi si symbol AF. Gdy warunki odbioru pogorszà si, z listy AF (Alternative Frequencies - alternatywnych cz stotliwoêci) stacji nadajàcej w systemie RDS zostanie wybrana stacja nadajàca taki sam program. W celu zmiany trybu AF nale y naciskaç przycisk AF przez ponad 2 sekundy. Gdy na wy- Êwietlaczu pojawi si REG ON, radio wybierze stacj RDS, która ma taki sam kod PI (Program Identification - identyfikacji programu). Gdy na wyêwietlaczu pojawi si komunikat REG OFF, zostanie wybrana stacja RDS, która ma taki sam trzycyfrowy kod PI. Je eli przez 60 sekund nie zostanie znaleziona stacja RDS, wszystkie programy zostanà wyciszone i radioodbiornik na podstawie listy AF rozpocznie wyszukiwanie stacji RDS majàcej taki sam kod PI. Je eli z powodu zbyt s abych sygna ów niemo liwe jest znalezienie stacji w jednym przejêciu, przeszukiwanie zostanie powtórzone przy zwi kszonej czu oêci, by wy- owiç stacje o s abym sygnale. W tym czasie na wyêwietlaczu pojawia si symbol DX. Uruchomieniu tej funkcji towarzyszy sygna dêwi kowy oraz wyêwietlenie PI SEEK. Je eli sygna stacji stanie si bardzo s aby, wyszukiwanie zostaje przerwane i na wyêwietlaczu pojawi si na 2 sekundy komunikat NOTHING. Je eli w ciàgu 20 sekund nie nastàpi odbiór stacji RDS, wyszukiwanie rozpocznie si od nowa. WyjÊcie z trybu AF nast puje po ponownym naciêni ciu przycisku AF. 107

115 AST (Automatyczne strojenie i zapami tanie stacji) Przycisk ten s u y do automatycznego zapami tania cz stotliwoêci do 6 stacji dla ka dego zakresu (fale d ugie, Êrednie, UKF1, UKF2 i UKF3). Nacisnàç i przytrzymaç przycisk AST, a rozlegnie si sygna dêwi kowy. Je eli radioodbiornik nie znajdzie adnej stacji, powróci do cz stotliwoêci odbieranej przed naciêni ciem AST. BAND (pasmo) Naciskajàc przycisk BAND zmienia si odbierane pasmo (fale d ugie, Êrednie lub UKF). Na wyêwietlaczu pojawia si odpowiednio: LW, MW, U1, U2 lub U3. Funkcja ta umo liwia wst pne zaprogramowanie odbioru osiemnastu stacji w paêmie UKF, trzech dla ka dego przycisku. Gdy radioodtwarzacz jest wy àczony, mo na w àczyç odbiornik radiowy naciskajàc przycisk BAND. Ponadto, naciêni cie przycisku BAND prze àcza z odtwarzania kasety lub p yty kompaktowej na odbiór radiowy. CD (Odtwarzacz p yt kompaktowych) NaciÊni cie przycisku prze àcza z odbioru radiowego lub odtwarzania kasety na odtwarzanie p yty kompaktowej. Gdy radioodtwarzacz jest wy àczony, naciskajàc przycisk CD 108 w àcza si odtwarzacz p yt kompaktowych. Je- eli na wyêwietlaczu pojawi si komunikat OPEN, nale y zamknàç automatyczny zmieniacz p yt CD. Podczas odtwarzania p yty na wyêwietlaczu pojawia si numer aktualnie przes uchiwanej Êcie ki. DISC Przycisk ten s u y do wyboru odtwarzanej p yty kompaktowej. Dolby ènr* S uchajàc taêmy nagranej z wykorzystaniem uk adu redukcji szumów DOLBY( Noise Reduction, nale y nacisnàç przycisk oznaczony symbolem podwójnego D. Na wyêwietlaczu pojawi si taki sam symbol. Ponowne naciêni cie przycisku powoduje wy àczenie uk adu redukcji szumów Dolby( NR. Uk ad Dolby NR zmniejsza poziom szumów odtwarzanej taêmy o oko o 10 db. Uk ad redukcji szumów nale y w àczaç w zale noêci od sposobu nagrania taêmy. *: Uk ad redukcji szumów Dolby, wyprodukowany na licencji Dolby Laboratories Licensing Corporation. DOLBY i symbol podwójnego D è sà znakami towarowymi Dolby Laboratories Licensing Corporation. FF (Szybki przesuw do przodu) NaciÊni cie przycisku FF powoduje szybkie przewijanie taêmy do przodu. W celu zatrzymania przewijanej taêmy, nale y lekko nacisnàç przycisk REW. Po ca kowitym przewini ciu taêmy rozpocznie si odtwarzanie drugiej strony kasety (dzi ki funkcji autorewersu). MTL (Metal) Przy odtwarzaniu taêm metalowych lub chromowych nale y wcisnàç przycisk MTL. Na wyêwietlaczu pojawi si symbol MTL. PROG (Zmiana strony kasety) W celu zmiany odtwarzanej strony kasety nale- y lekko nacisnàç oba przyciski PROG. Funkcja autorewersu - Po dojêciu do koƒca jednej strony kasety nast puje automatyczne przejêcie do odtwarzania drugiej strony, niezale nie od tego, czy poprzednia strona by a przewijana do przodu czy odtwarzana. PTY (Rodzaj programu) Je eli naciêni cie przycisku PTY nastàpi w trakcie odbioru kodu PTY stacji nadajàcej w systemie RDS, na wyêwietlaczu pojawi si nazwa typu odbieranego programu ( NEWS -

116 wiadomoêci, SPORT - sport, TALK - wywiady i rozmowy, POP - muzyka rozrywkowa lub CLASSIC - muzyka klasyczna). W celu zmiany typu, nale y przycisk naciskaç tak d ugo, a pojawi si àdany rodzaj programu. Gdy nie jest odbierany kod PTY stacji RDS, na wyêwietlaczu pojawi si napis NO PTY. Gdy na wyêwietlaczu pokazywany jest rodzaj programu, naciêni cie przycisku TUNE lub TUNE spowoduje wyszukiwanie stacji transmitujàcych kod PTY. W przypadku nie znalezienia adnej stacji, na wyêwietlaczu pojawi si tekst NOTHING. Gdy podczas wyêwietlania nazwy typu programu przez 6 sekund nie zostanie dotkni ty aden przycisk lub gdy zostanie wykonana jakakolwiek inna operacja, nazwa typu programu zniknie z wyêwietlacza i zacznie byç odbierany program ostatnio wyêwietlanego typu. PWR (Zasilanie) NaciÊni cie przycisku PWR w àcza i wy àcza radioodtwarzacz. RAND (Przypadkowa kolejnoêç odtwarzania) Funkcja ta umo liwia przes uchiwanie w przypadkowej kolejnoêci Êcie ek na wszystkich p ytach kompaktowych w magazynku zmieniacza lub przes uchiwanie w przypadkowej kolejnoêci Êcie ek na wybranej p ycie. Odtwarzanie w przypadkowej kolejnoêci poszczególnych Êcie ek na p ycie: Szybko nacisnàç i zwolniç przycisk RAND. Na wyêwietlaczu pojawi si komunikat RAND i zacznà byç odtwarzane w przypadkowej kolejnoêci wszystkie utwory z aktualnie przes uchiwanej p yty. Gdy rozlegnie si sygna dêwi kowy, oznacza to, e przycisk by przytrzymany zbyt d ugo i zacznà byç odtwarzane w przypadkowej kolejnoêci wszystkie Êcie ki na wszystkich p ytach w magazynku. Ponowne naciêni cie RAND wy àcza funkcj przypadkowej kolejnoêci odtwarzania. Odtwarzanie w przypadkowej kolejnoêci poszczególnych Êcie ek na wszystkich p ytach w magazynku: Nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty przycisk RAND, a rozlegnie si sygna dêwi kowy. Na wyêwietlaczu pojawi si komunikat D RAND i zacznà byç odtwarzane w przypadkowej kolejnoêci wszystkie Êcie ki na wszystkich p ytach w magazynku. Ponowne naciêni cie RAND wy àcza funkcj przypadkowej kolejnoêci odtwarzania. RDS (Radio Data System - radiowy system danych) Przy strojeniu w paêmie UKF, radioodbiornik automatycznie prze àcza si na tryb RDS, umo liwiajàcy odbiór stacji nadajàcych w systemie RDS. Na wyêwietlaczu pojawi si symbol RDS i nazwa stacji nadajàcej w tym systemie. REW (Szybki przesuw do ty u) NaciÊni cie przycisku REW powoduje szybkie przewijanie taêmy do ty u. W celu zatrzymania przewijanej taêmy, nale y lekko nacisnàç przycisk FF. Natychmiast rozpocznie si odtwarzanie. Po ca kowitym przewini ciu taêma zatrzyma si i rozpocznie si odtwarzanie tej samej strony kasety. RPT (Powtarzanie): Odtwarzacz p yt kompaktowych Funkcja powtarzania umo liwia ponowne odtwarzanie wybranego nagrania lub ca ej p yty CD. Powtarzane odtwarzanie nagrania: Szybko nacisnàç i zwolniç przycisk RPT w trakcie s uchania wybranego nagrania. Na wyêwietlaczu pojawi si komunikat RPT. Gdy rozlegnie si sygna dêwi kowy, oznacza to, e przycisk by przyciêni ty zbyt d ugo i odtwarzana powtórnie b dzie ca a p yta. Po dojêciu do koƒca Êcie ki, nagranie zostanie odtworzone od poczàtku. Proces ten b dzie powtarzany a do ponownego naciêni cia przycisku RPT, wy àczajàcego funkcj powtarzania. 109

117 Powtarzane odtwarzanie ca ej p yty: Nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty przycisk RPT, a rozlegnie si sygna dêwi kowy. Na wyêwietlaczu pojawi si komunikat D RPT. Wszystkie Êcie ki na p ycie b dà odtwarzane ponownie. Po dojêciu do koƒca p yty, odtwarzacz automatycznie przejdzie do pierwszego utworu, rozpoczynajàc odtwarzanie od poczàtku. Proces ten b dzie powtarzany a do ponownego naciêni cia przycisku RPT, wy àczajàcego funkcj powtarzania. SCAN (Przeglàdanie) Radioodbiornik Mo liwe jest automatyczne przeglàdanie stacji w ca ym zakresie cz stotliwoêci pasma lub przeglàdanie tylko wst pnie zapami tanych stacji danego pasma. Przeglàd wst pnie zapami tanych stacji: Szybko nacisnàç i zwolniç przycisk SCAN. Je eli rozlegnie si sygna dêwi kowy, oznacza to, e przycisk by wciêni ty zbyt d ugo i rozpocznie si przeglàd w ca ym zakresie cz stotliwoêci. Radioodbiornik dostroi si do nast pnej wst pnie zapami tanej cz stotliwoêci w danym zakresie, pozostanie tak przez 5 sekund, a nast pnie przejdzie do kolejnej zapami tanej stacji. W celu zatrzymania si przy wybranej stacji nale y ponownie nacisnàç przycisk SCAN. Przeglàd w ca ym zakresie cz stotliwoêci: Nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty przycisk SCAN, a rozlegnie si sygna dêwi kowy. 110 Zostanie wyszukana nast pna stacja o wy szej cz stotliwoêci, b dzie odbierana przez 5 sekund, a nast pnie przeszukiwanie b dzie kontynuowane. W celu zatrzymania si przy wybranej stacji nale y ponownie nacisnàç przycisk SCAN. Odtwarzacz p yt kompaktowych Funkcja przeglàdu mo e przeszukiwaç kolejne Êcie ki na wybranej p ycie lub przeszukiwaç pierwsze Êcie ki wszystkich p yt w magazynku. Przeglàd Êcie ek na wybranej p ycie: Krótko nacisnàç i zwolniç przycisk SCAN. Na wy- Êwietlaczu pojawi si komunikat SCAN i odtwarzacz rozpocznie przeglàd wszystkich Êcie ek na przes uchiwanej p ycie. Je eli rozlegnie si sygna dêwi kowy, oznacza to, e przycisk by wciêni ty zbyt d ugo i rozpocznie si przeglàd wszystkich p yt w magazynku. W celu zatrzymania si przy wybranym utworze nale y ponownie nacisnàç przycisk SCAN. Po przeszukaniu wszystkich Êcie ek na p ycie, przeglàd zostaje zakoƒczony. Przeglàd pierwszych Êcie ek wszystkich p yt w magazynku: Nacisnàç i przytrzymaç przycisk SCAN, a rozlegnie si sygna dêwi kowy. Na wyêwietlaczu pojawi si komunikat D SCAN i odtwarzacz przejdzie do pierwszej Êcie ki nast pnej p yty w magazynku, odtworzy jà przez 10 sekund i wybierze nast pnà p yt. W celu zatrzymania si przy wybranej p ycie nale y ponownie nacisnàç przycisk SCAN. Po przeszukaniu wszystkich p yt w magazynku przeglàd zostaje zakoƒczony. SEL (Wybór) i VOL (G oênoêç) Funkcja regulacji g oênoêci Przyciski te s u à do regulacji g oênoêci. W tym celu nale y powtarzaç naciskanie przycisku SEL, a na wyêwietlaczu pojawi si napis VOL. Nast pnie, w celu regulacji, naciskaç po stronie (zwi kszanie) lub (zmniejszanie) przycisku VOL. Na wyêwietlaczu pojawi si zakres od VOL 0 do VOL 36. Funkcja regulacji balansu Przyciski te s u à do regulacji równowagi g o- ÊnoÊci prawych i lewych oraz przednich i tylnych g oêników. W celu regulacji balansu prawych i lewych g o- Êników nale y powtarzaç naciskanie przycisku SEL, a na wyêwietlaczu pojawi si napis BAL. Nast pnie naciskaç po stronie (zwi kszanie) lub (zmniejszanie) przycisku VOL. Na wyêwietlaczu pojawi si zakres od BAL L7 do BAL R7. W celu regulacji balansu przednich i tylnych g o- Êników nale y powtarzaç naciskanie przycisku SEL, a na wyêwietlaczu pojawi si napis FAD. Nast pnie naciskaç po stronie (zwi kszanie) lub (zmniejszanie) przycisku VOL. Na wyêwietlaczu pojawi si zakres od FAD F7 do FAD R7.

118 Funkcja r cznej korekcji barwy dêwi ku Przyciski te s u à równie do r cznej korekcji barwy dêwi ku. W celu regulacji tonów niskich nale y powtarzaç naciskanie przycisku SEL, a na wyêwietlaczu pojawi si napis BAS. Nast pnie naciskaç po stronie (zwi kszanie) lub (zmniejszanie) przycisku VOL. Na wyêwietlaczu pojawi si zakres od BAS -5 do BAS 5. W celu regulacji tonów wysokich nale y powtarzaç naciskanie przycisku SEL, a na wyêwietlaczu pojawi si napis TRE. Nast pnie naciskaç po stronie (zwi kszanie) lub (zmniejszanie) przycisku VOL. Na wyêwietlaczu pojawi si zakres od TRE -5 do TRE 5. ST (Symbol odbioru stereofonicznego) Radioodbiornik automatycznie prze àcza si na odbiór stereofoniczny stacji, gdy tylko jest taka mo liwoêç. Na wyêwietlaczu pojawia si symbol ST. Gdy sygna staje si s aby, stopieƒ separacji kana ów jest zmniejszany, dzi ki czemu mniejsze sà szumy. Gdy sygna staje si bardzo s aby, odbiór zostaje prze àczony na monofoniczny. TA (Komunikaty drogowe) Przycisk ten s u y do prze àczenia na odbiór stacji nadajàcych komunikaty drogowe (TA) w systemie RDS, w ca ym paêmie odbieranych fal. System EON (Enhanced Other Network - wzmocniona druga sieç nadawcza) Je eli aktualnie odbierana stacja RDS (nadajàca równie w systemie EON) w danej chwili nie nadaje komunikatów drogowych w trybie TA, nastàpi automatyczne prze àczenie na odbiór programu z listy EON AF (pozosta ych cz stotliwoêci), nadajàcego komunikaty drogowe. Po zakoƒczeniu komunikatu drogowego nastàpi automatyczny powrót do pierwotnie odbieranego programu. O poczàtku i koƒcu pracy tej funkcji informuje krótki sygna dêwi kowy. NaciÊni cie przycisku TA prze àcza radioodbiornik w tryb TP (Traffic Programme - program komunikatów drogowych). Na wyêwietlaczu pojawi si symbol TP. W trybie TP rozpocznie si wyszukiwanie stacji nadajàcej komunikaty drogowe. Gdy stacja TP jest odbierana, na wyêwietlaczu pojawi si nazwa programu. Gdy w àczony jest tryb AF (alternatywne cz stotliwoêci), zostanie wyszukana stacja TP z listy AF (alternatywnych cz stotliwoêci). Je eli niemo liwe jest znalezienie adnej stacji nadajàcej w trybie TP, na wyêwietlaczu pojawi si na 2 sekundy komunikat NOTHING i proces wyszukiwania stacji TP zostanie powtórzony. W przypadku zaniku na 20 sekund sygna u odbieranej stacji TP, nastàpi automatyczne wyszukanie kolejnej stacji TP. Ponowne naciêni cie przycisku TA przywraca tryb TA. Na wyêwietlaczu pojawi si TA TP. W trybie TA rozpocznie si wyszukiwanie stacji nadajàcej w trybie TP. Sygna dêwi kowy pojawia si tylko wtedy, gdy stacja TP jest odbierana. Gdy stacja TP jest odbierana, na wyêwietlaczu pojawi si nazwa programu. Gdy w àczony jest tryb AF, zostanie wyszukana stacja TP z listy AF. Je eli niemo liwe jest znalezienie adnej stacji nadajàcej w trybie TP, na wyêwietlaczu pojawi si na 2 sekundy komunikat NOTHING i proces wyszukiwania stacji TP zostanie powtórzony. W przypadku zaniku na 20 sekund sygna u stacji TP, nastàpi automatyczne wyszukanie kolejnej stacji TP. 111

119 Funkcja zapami tania g oênoêci w trybie TA Nastawy g oênoêci przy odbiorze komunikatów drogowych sà zapami tywane. Kiedy komunikaty drogowe w trybie TA b dà odbierane ponownie, zostanà porównane ostatnie nastawy g oênoêci z wartoêcià zapami tanà dla trybu TA i wybrana zostanie g o- ÊnoÊç wi ksza. Zakres pami ci g oênoêci jest jednak ograniczony: je eli g oênoêç ostatnio odbieranej audycji jest wy sza od wartoêci maksymalnej zakresu lub ni sza od wartoêci minimalnej zakresu, zostanie ustawiona odpowiednio wartoêç maksymalna lub minimalna zakresu. Podczas odbioru stacji TA, jej g oênoêç mo na regulowaç niezale nie od zapami tanego zakresu g oênoêci dla trybu TA (patrz opis dzia ania przycisków SEL i VOL ). W celu powrotu z trybu TA do normalnego, nale y ponownie nacisnàç TA. 112 TAPE NaciÊni cie przycisku TAPE prze àcza z odbioru radiowego na odtwarzanie kasety magnetofonowej. Je eli radioodtwarzacz by wy àczony, naciêni cie przycisku TAPE w àcza odtwarzacz kasetowy. W obu przypadkach w odtwarzaczu musi znajdowaç si kaseta. TUNE Strojenie Samochód ten wyposa ony jest w radioodbiornik z funkcjà elektronicznego strojenia (ETR). W celu zmiany cz stotliwoêci odbioru w danym zakresie fal, nale y nacisnàç przycisk TUNE po stronie (w gór zakresu) lub (w dó zakresu). Je eli rozlegnie si sygna dêwi kowy, oznacza to, e przycisk by trzymany zbyt d ugo i nastàpi o prze- àczenie na tryb wyszukiwania stacji. Wyszukiwanie stacji W trybie wyszukiwania stacji nast puje automatyczne wyszukanie i dostrojenie si do odbioru nast pnej stacji w gór lub w dó zakresu cz stotliwoêci. W celu przestrojenia na nast pnà lub poprzednià stacj, nale y nacisnàç przycisk TUNE po stronie (w gór zakresu) lub (w dó zakresu) i przytrzymaç a do us yszenia sygna u dêwi kowego. W celu przestrojenia na kolejnà stacj czynnoêci nale y powtórzyç. Zdejmowany panel sterujàcy jako zabezpieczenie przeciwkradzie owe Jako zabezpieczenie przeciwkradzie owe radioodtwarzacz ma zdejmowany panel sterujàcy. Zaleca si zdejmowanie panelu przy ka dorazowym opuszczaniu pojazdu. Zak adajàc panel sterowania nale y go dok adnie dopasowaç, aby nie spowodowaç nieprawid owych po àczeƒ elektrycznych. UWAGA Po zdj ciu panelu sterujàcego nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ. Nale y chroniç panel przed kontaktem z wodà, kurzem, piachem, b otem itp. Nie nale y wystawiaç go na bezpoêrednie dzia anie promieni s onecznych. Nie nale y pozostawiaç panelu w miejscach, które nagrzewajà si, jak np. pokrywa silnika czy deska rozdzielcza.

120 1. Naciskajàc przycisk zwalniajàcy zdjàç panel. 2. Po wy àczeniu zap onu zaczyna b yskaç lampka kontrolna. OSTRZE ENIE 3. Zdj ty panel mo na przechowywaç w specjalnym pojemniku. Nie zdejmowaç panelu sterujàcego radioodtwarzacza podczas jazdy. 113

121 Uwagi eksploatacyjne PODÂWIETLENIE UWAGA Dla zapewnienia prawid owego dzia ania radioodtwarzacza: Nale y uwa aç, aby nie zalaç urzàdzenia p ynami. Nie wk adaç w kieszeƒ odtwarzacza adnych przedmiotów poza kasetami. W niektórych radioodtwarzaczach po przestawieniu prze àcznika Êwiate g ównych do pozycji pierwszej lub drugiej, zostajà podêwietlone napisy na aktywnych przyciskach sterujàcych. Gdy w kieszeni odtwarzacza nie ma kasety, napisy na przyciskach sterujàcych odtwarzacza nie zostajà podêwietlone, natomiast dla u atwienia dost pu, podêwietlony zostaje otwór kieszeni. Po w o eniu kasety napisy na klawiszach sterujàcych odtwarzacza zostajà podêwietlone i gaênie podêwietlenie wlotu kieszeni. 114 ODBIÓR RADIOWY Nadajniki FM (dla fal ultrakrótkich) majà zasi g oko o 40 km. Oddalajàc si od nadajnika konieczne mo e okazaç si lekkie dostrojenie radioodbiornika i zwi kszenie g oênoêci w miar s abni cia stacji. Poniewa fale ultrakrótkie rozchodzà si w zasi gu wzroku, wysokie budowle lub wzgórza mogà niekiedy blokowaç odbiór. Powy sze objawy sà normalne dla odbioru stacji UKF i nie sà wynikiem usterki odbiornika. DBA OÂå O ODTWARZACZ KASETOWY I KASETY MAGNETOFONOWE W celu zachowania niezawodnej pracy odtwarzacza i kaset nale y: Regularnie czyêciç g owice i inne cz Êci odtwarzacza. Brudna g owica lub mechanizm prowadzàcy taêm mo e spowodowaç obni enie jakoêci dêwi ku i wciàganie taêmy. Najprostszym sposobem czyszczenia ich jest u ycie taêmy czyszczàcej (zaleca si stosowanie taêmy czyszczàcej na mokro). Stosowaç kasety dobrej jakoêci. TaÊmy niskiej jakoêci mogà powodowaç wiele problemów, mi dzy innymi s abà jakoêç dêwi ku, nierównomiernà pr dkoêç przesuwu lub sta e zmienianie kierunku odtwarzania. Mogà te zablokowaç si w odtwarzaczu lub mo e nastàpiç wkr cenie taêmy. Nie u ywaç kaset uszkodzonych, w których taêma uleg a wciàgni ciu przez mechanizm odtwarzacza lub gdy etykieta odkleja si. Nie nale y zostawiaç kasety w odtwarzaczu, gdy nie jest ods uchiwana, szczególnie przy upalnej pogodzie. Kasety nale y przechowywaç w ich pude kach i nie pozostawiaç w nas onecznionym miejscu. Nale y unikaç stosowania kaset o ca kowitym czasie odtwarzania d u szym ni 100 minut (50 minut na stron ). TaÊma w takich kasetach jest cienka i mo e zablokowaç si lub zostaç wciàgni ta przez mechanizm odtwarzacza.

122 Rozdzia 1-8 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja Urzàdzenia sterujàce Kierunki nawiewu powietrza Wskazówki praktyczne Wyloty powietrza w desce rozdzielczej Tylna nagrzewnica

123 Deska rozdzielcza Samochody z kierownicà po lewej stronie 1. Dêwignia wyboru wlotu powietrza 2. Pokr t o regulacji temperatury 3. Pokr t o wyboru trybu nawiewu 4. Dêwignia wyboru pr dkoêci dmuchawy 5. Wy àcznik klimatyzacji (w niektórych modelach) 116

124 Samochody z kierownicà po prawej stronie 1. Pokr t o wyboru trybu nawiewu 2. Pokr t o regulacji temperatury 3. Dêwignia wyboru wlotu powietrza 4. Wy àcznik klimatyzacji (w niektórych modelach) 5. Dêwignia wyboru pr dkoêci dmuchawy 117

125 Dêwignia regulacji pr dkoêci dmuchawy Przesuwajàc dêwigni reguluje si pr dkoêç obrotowà dmuchawy: w prawo - zwi kszanie pr dkoêci, w lewo - zmniejszanie pr dkoêci. Ustawienie w pozycji OFF powoduje wy àczenie zespo u ch odzàcego. Schemat przep ywu powietrza dla ró nych po- o eƒ pokr t a pokazuje rysunek zamieszczony po opisie przycisku A/C. Pokr t o regulacji temperatury Obracajàc pokr t o reguluje si temperatur : w prawo - ogrzewanie, w lewo - ch odzenie. W celu obni enia temperatury nale y pokr t o obróciç w lewo. Pokr t o wyboru trybu nawiewu Obracajàc pokr t o wybiera si wyloty, którymi b dzie doprowadzane powietrze do kabiny Nawiew na twarz Powietrze wydostaje si g ównie wylotami umieszczonymi w desce rozdzielczej. 2. Nawiew dwupoziomowy Powietrze wydostaje si zarówno wylotami przypod ogowymi jak i wylotami w desce rozdzielczej. 3. Nawiew przypod ogowy Powietrze wydostaje si g ównie wylotami umieszczonymi przy pod odze. 4. Nawiew na szyb i przypod ogowy Powietrze wydostaje si g ównie wylotami umieszczonymi przy pod odze oraz wylotami na przednià szyb. 5. Nawiew na szyb Powietrze wydostaje si g ównie wylotami na przednià szyb.

126 Przycisk A/C (wy àcznik klimatyzacji) NaciÊni cie przycisku w àcza klimatyzacj. RównoczeÊnie zapala si dioda kontrolna na przycisku. Ponowne naciêni cie wy àcza klimatyzacj. Gdy dioda kontrolna przycisku A/C b yska, sygnalizuje to awari klimatyzacji i uk ad zostaje automatycznie wy àczony. W takiej sytuacji nale y oddaç samochód do naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Dêwignia sterujàca wlotu powietrza Przesuwajàc dêwigni zmienia si sposób doprowadzania powietrza. 1. Recyrkulacja Powietrze krà y w obiegu zamkni tym. 2. Powietrze Êwie e Do kabiny doprowadzane jest powietrze z zewnàtrz. 119

127 Kierunki nawiewu powietrza Wskazówki praktyczne W celu sch odzenia nagrzanego samochodu, który by zaparkowany w nas onecznionym miejscu, nale y przez kilka minut jechaç z otwartymi oknami. W ten sposób usuni te zostanie goràce powietrze i klimatyzator szybciej och odzi wn trze. Wloty powietrza przed przednià szybà nie mogà byç przes oni te (na przyk ad przez li- Êcie lub Ênieg). Przy du ej wilgotnoêci powietrza nie nale y uruchamiaç nawiewu zimnego powietrza na przednià szyb. Z powodu ró nicy temperatur powietrza po wewn trznej i zewn trznej stronie szyby mo e dojêç do jej zaparowania. Przestrzeƒ pod przednimi siedzeniami powinna byç wolna, umo liwiajàc swobodny przep yw powietrza w kabinie samochodu. W zimne dni zaleca si na jednà minut w àczy najwy szà pr dkoêç dmuchawy, co u atwi oczyszczenie kana ów wlotowych ze Êniegu lub wilgoci. Ograniczy to zjawisko zaparowywania szyb. Jadàc po zapylonych drogach nale y zamknàç wszystkie okna. Je eli mimo zamkni cia okien kurz podnoszony przez samochód b dzie nadal wciàgany do kabiny, zalecane jest ustawienie dêwigni sterujàcej wlotu powietrza na pobór powietrza Z ZEWNÑTRZ oraz dmuchawy na dowolnà pr dkoêç (po o- enie inne ni OFF ). 120

128 Jadàc za innym samochodem po pylistej drodze lub w warunkach silnego wiatru i zapylenia, zalecane jest chwilowe ustawienie trybu poboru powietrza na RECYRKULACJ, co spowoduje zamkni cie wszystkich zewn trznych wlotów powietrza, uniemo liwiajàce dost p do kabiny py u oraz powietrza z zewnàtrz. Ogrzewanie Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy - Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura - W kierunku WYSOKIEJ (zakres czerwony) Wlot powietrza - Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu - PRZYPOD OGOWY Klimatyzacja - WY ÑCZONA Klimatyzacja Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy - Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura - W kierunku NISKIEJ (zakres niebieski) Wlot powietrza - Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu - NA TWARZ Klimatyzacja - W ÑCZONA W celu szybkiego ogrzania wn trza nale y na kilka minut w àczyç recyrkulacj powietrza. Aby uniknàç zaparowania szyb, natychmiast po rozgrzaniu wn trza nale y prze àczyç na doprowadzanie powietrza z zewnàtrz. Ogrzewanie z osuszaniem powietrza uzyskuje si w àczajàc klimatyzacj. W celu równoczesnego ogrzewania wn trza i oczyszczania przedniej szyby nale y wybraç nawiew powietrza przypod ogowy i na szyb. W celu szybkiego sch odzenia wn trza nale- y na kilka minut w àczyç recyrkulacj powietrza. Wentylacja Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy - Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura - W kierunku NISKIEJ (zakres niebieski) Wlot powietrza - Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu - NA TWARZ Klimatyzacja - WY ÑCZONA 121

129 Usuwanie zaparowania lub odmra anie szyby Powierzchnia wewn trzna szyby Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy - Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura - W kierunku WYSOKIEJ (zakres czerwony) przy ogrzewaniu lub w kierunku NISKIEJ (zakres niebieski) przy ch odzeniu Wlot powietrza - Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu - NA SZYB Klimatyzacja - W ÑCZONA Przy du ej wilgotnoêci powietrza nie nale y uruchamiaç nawiewu zimnego powietrza na przednià szyb. Z powodu ró nicy temperatur powietrza po wewn trznej i zewn trznej stronie szyby mo e dojêç do jeszcze wi kszego jej zaparowania. Powierzchnia zewn trzna szyby Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy - Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura - W kierunku WYSOKIEJ (zakres czerwony) Wlot powietrza - Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu - NA SZYB Klimatyzacja - WY ÑCZONA W celu równoczesnego ogrzewania wn trza i oczyszczania przedniej szyby nale y wybraç nawiew powietrza przypod ogowy i na szyb. Wyloty powietrza w desce rozdzielczej Wylot boczny 122 Wyloty centralne

130 Je eli nawiew powietrza nie jest wystarczajàco skuteczny, nale y sprawdziç wyloty powietrza w desce rozdzielczej. Rysunek pokazuje sposób otwierania i zamykania wylotów powietrza. Tylna nagrzewnica Prze àcznik pr dkoêci dmuchawy Naciskajàc prze àcznik wybiera si pr dkoêç dmuchawy. W celu wy àczenia tylnej nagrzewnicy prze àcznik ustawiç w po o eniu Êrodkowym. 123

131 124

132 Rozdzia 1-9 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Inne elementy wyposa enia Zegar Zapalniczka i popielniczka Gniazdo elektryczne Dodatkowy schowek Schowki Uchwyty kubków Uchwyt apteczki Uchwyt trójkàta ostrzegawczego Zas ona baga nika Dywaniki pod ogowe

133 Zegar Od àczenie zasilania elektrycznego powoduje automatyczne ustawienie godziny na 1:00 (pierwszà). W àczenie podêwietlenia wskaêników na tablicy przyrzàdów powoduje przyciemnienie wy- Êwietlacza zegara. Zapalniczka i popielniczka Cyfrowy zegar pokazuje czas. Wy àcznik zap onu musi byç w po o eniu ACC lub ON. Ustawianie godziny: Nacisnàç przycisk H. Ustawianie minut: Nacisnàç przycisk M. NaciÊni cie przycisku :00 powoduje szybkie ustawienie czasu na pe nà godzin. Na przyk ad, je eli aktualnie wskazywany jest czas pomi dzy 1:01 a 1:29, zostanie ustawiona godzina 1:00. Je eli aktualnie wskazywany jest czas pomi dzy 1:30 a 1:59, zostanie ustawiona godzina 2:00. ZAPALNICZKA W celu w àczenia zapalniczki nale y jà wcisnàç do oporu. Po osiàgni ciu odpowiedniej temperatury zapalniczka automatycznie wyskoczy do po o enia wyjêciowego, gotowa do u ytku. Je eli silnik nie pracuje, wy àcznik zap onu powinien byç w po o eniu ACC. Nie nale y przytrzymywaç wciêni tej zapalniczki. Przy wymianie nale y u yç jedynie oryginalnej zapalniczki Toyoty. 126

134 POPIELNICZKA W celu u ycia popielniczki nale y jà wyciàgnàç. Niedopa ek papierosa nale y dok adnie zgasiç w popielniczce, aby inne niedopa ki nie zapali- y si od niego. Po u yciu popielniczk nale y wsunàç z powrotem. W celu wyj cia popielniczki nale y nacisnàç w dó zapadk i ca kowicie wyciàgnàç popielniczk. OSTRZE ENIE W celu ograniczenia ryzyka odniesienia obra eƒ w razie wypadku lub gwa townego hamowania, po u yciu popielniczk nale y ca kowicie zamknàç. Gniazdo elektryczne Gniazdo elektryczne s u y do zasilania akcesoriów samochodowych. Gniazdo jest pod napi ciem, gdy wy àcznik zap onu jest w po o eniu ACC lub ON. UWAGA Do gniazda mo na pod àczaç urzàdzenia dostosowane do napi cia 12V i o poborze mocy nie przekraczajàcym 120W. Przy wy àczonym silniku nie nale y u ywaç gniazdka elektrycznego d u ej ni jest to konieczne, poniewa mo e to spowodowaç roz adowanie akumulatora. Gdy gniazdo nie jest u ywane, powinno byç zakryte. W o enie do gniazda jakichkolwiek przedmiotów poza odpowiednio dopasowanà wtyczkà lub zalanie p ynem mo e spowodowaç awari instalacji elektrycznej lub zwarcia. 127

135 Dodatkowy schowek Schowki W celu otwarcia schowka nale y otworzyç jego pokryw. OSTRZE ENIE Podczas jazdy schowek powinien byç zamkni ty, gdy w razie wypadku lub gwa townego hamowania otwarta pokrywa zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ. W celu otwarcia schowka nale y pociàgnàç za uchwyt. Przód OSTRZE ENIE Podczas jazdy schowek powinien byç zamkni ty, co zmniejszy ryzyko odniesienia obra eƒ w razie wypadku lub gwa townego hamowania. 128 Ty

136 Uchwyty kubków Uchwyt apteczki OSTRZE ENIE W uchwytach kubków nie nale y umieszczaç adnych innych przedmiotów, które w razie gwa townego hamowania lub zderzenia mogà zostaç wyrzucone, stanowiàc dodatkowe zagro enie dla jadàcych. Gdy uchwyt nie jest u ywany, powinien byç schowany, co zmniejszy ryzyko odniesienia obra eƒ w razie wypadku lub gwa townego hamowania. Uchwyty kubków s u à do bezpiecznego przytrzymywania kubków lub puszek z napojami. W celu u ycia uchwytu nale y go wyciàgnàç. Mimo e apteczka pierwszej pomocy nie stanowi wyposa enia fabrycznego, pokazany schowek (z prawej strony, z ty u samochodu) mo e s u yç do jej przechowywania. Pokazany na rysunku pas s u y do umocowania apteczki. W celu u ycia apteczki nale- y podnieêç pokryw prawego schowka. 1. Luzowanie: Pociàgnàç klamr do przodu. 2. ZacieÊnianie: Pociàgnàç taêm pasa. Nale y zawsze sprawdziç, czy apteczka jest bezpiecznie przytrzymywana. 129

137 Uchwyt trójkàta ostrzegawczego Pokazany na rysunku pas s u y do umocowania trójkàta ostrzegawczego. W celu u ycia apteczki nale y podnieêç pokryw prawego schowka. 1. W celu otwarcia pokrywy nale y obróciç ga k przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. 2. W celu umocowania trójkàta ostrzegawczego zaczepiç pas w otworze. Nale y zawsze sprawdziç, czy trójkàt ostrzegawczy jest bezpiecznie przytrzymywany. Zas ona baga nika 130

138 W celu zas oni cia baga nika: 1.Umocowaç przednie zaczepy zas ony baga nika do zag ówków. 2.Wyciàgnàç rolet i zamocowaç w zaczepach. W przypadku korzystania z trzeciego rz du siedzeƒ, zas ony baga nika nie mo na u yç. Nale y jà zdemontowaç. Przed u yciem zas ony baga nika fotele w trzecim rz dzie powinny zostaç z o one (patrz -Sk adanie siedzeƒ w trzecim rz dzie w rozdziale 1-3) lub wyj te (patrz -Wyjmowanie siedzeƒ w trzecim rz dzie w rozdziale 1-3). Tylko samochody z pasami bezpieczeƒstwa dla trzeciego rz du siedzeƒ- Gdy zas ona baga nika jest wyciàgni ta, nale y taêmy pasów bezpieczeƒstwa dla trzeciego rz du siedzeƒ prze o yç przez odpowiednie uchwyty. Zabezpieczy to pasy przed ocieraniem o brzegi zas ony baga nika. Je eli taêmy pasów bezpieczeƒstwa nie zostanà prze o one przez ich uchwyty, rozgrzana na s oƒcu zas ona mo- e ulec trwa ej deformacji. OSTRZE ENIE Gdy pasy bezpieczeƒstwa sà u ywane, nale y ich taêmy zwolniç z uchwytów. W celu wyj cia zas ony baga nika nale y Êcisnàç jej koƒce i wyciàgnàç do góry. 131

139 Dywaniki pod ogowe Przechowywanie zas ony baga nika: 1. Wsunàç prawy koniec zas ony w pokazane na rysunku wyprofilowanie w Êciance przestrzeni baga owej. 2. Âcisnàç lewy koniec zas ony i wcisnàç go we wn k po drugiej stronie przestrzeni baga owej. OSTRZE ENIE Zdemontowana zas ona baga nika powinna byç przechowywana w bezpieczny sposób. Dywaniki powinny byç dobrze dopasowane. Gdy w dywaniku jest wykonany specjalny otwór, dywanik mocowany jest zatrzaskiem do pod ogi. Zatrzask nale y umocowaç w otworze w wyk adzinie dywanowej. 132

140 OSTRZE ENIE Dywaniki nale y odpowiednio u o yç na wyk adzinie pod ogowej. Przesuwanie si dywanika i zaczepianie o peda mo e doprowadziç do wypadku drogowego. 133

141 134

142 Rozdzia 2 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU Docieranie samochodu Paliwo Podró e zagraniczne Trójfunkcyjny katalizator spalin Katalizator spalin Zalecenia dotyczàce uk adu wydechowego Zu ycie oleju silnikowego Âwiece zap onowe z podwójnà elektrodà masy..141 Platynowane Êwiece zap onowe z podwójnà elektrodà masy Uk ad hamulcowy Sygnalizatory zu ycia klocków hamulcowych Zalecenia dotyczàce za adunku baga u Zalecenia dotyczàce baga nika dachowego Identyfikacja samochodu Zawieszenie i podwozie

143 Docieranie samochodu W tym okresie nale y jeêdziç spokojnie i unikaç du ych pr dkoêci. Samochód nie wymaga szczególnych zabiegów w okresie docierania. Jednak zastosowanie si przez pierwsze 1000 km przebiegu do poni szych wskazówek korzystnie wp ynie na przysz à d ugotrwa à i oszcz dnà eksploatacj samochodu. Nie przekraczaç pr dkoêci 100 km/h. Silnik powinien pracowaç w zakresie umiarkowanych pr dkoêci obrotowych, od 2000 do 4000 obr/min. Unikaç ruszania z ca kowicie wciêni tym peda em przyspieszania. Przez pierwsze 300 km nie nale y ostro hamowaç. Nie jeêdziç z ma à pr dkoêcià na wysokich biegach. Nie nale y zbyt d ugo utrzymywaç sta ej pr dkoêci, niezale nie czy du ej czy ma ej. Przez pierwsze 800 km nie holowaç przyczepy. Paliwo Wybór w aêciwego paliwa ma istotny wp yw na prawid owà prac silnika. Awarie silnika wynik e na skutek zastosowania niew aêciwego paliwa nie sà obj te gwarancjà. RODZAJ PALIWA Silnik o zap onie iskrowym Nale y stosowaç wy àcznie benzyn bezo owiowà. Silnik o zap onie samoczynnym Nale y stosowaç wy àcznie olej nap dowy. Otwór wlewowy zbiornika paliwa w modelach z silnikiem o zap onie iskrowym ma zmniejszonà Êrednic, co zapobiegnie pomy kom przy tankowaniu. W otwór ten wchodzà jedynie specjalne króçce dystrybutorów benzyny bezo owiowej, natomiast króciec dystrybutora etyliny nie mieêci si w nim. UWAGA Nie wolno stosowaç benzyny o owiowej (etyliny). Spowoduje to utrat skuteczno- Êci katalizatora spalin i niew aêciwe funkcjonowanie uk adu kontroli emisji. Ponadto podniesie koszty obs ugi okresowej pojazdu. LICZBA OKTANOWA I CETANOWA Silnik o zap onie iskrowym Stosowaç benzyn o liczbie oktanowej 95 lub wy szej. Silnik o zap onie samoczynnym Stosowaç olej nap dowy o liczbie cetanowej 48 lub wy szej. U ycie paliwa o liczbie oktanowej lub cetanowej ni szej ni podana spowoduje wystàpienie spalania stukowego, które przy znacznym nasileniu mo e doprowadziç do uszkodzenia silnika. Je eli wystàpi spalanie stukowe... W przypadku stwierdzenia wyst powania charakterystycznego stukotu w silniku mimo stosowania zalecanego paliwa, lub gdy d ugotrwa y stukot pojawi si w czasie jazdy ze sta à pr dkoêcià po poziomej drodze, nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Natomiast krótkotrwa e wyst powanie delikatnego spalania stukowego podczas przyspieszania lub jazdy pod gór jest dopuszczalne i nie powinno budziç zaniepokojenia. POJEMNOÂå ZBIORNIKA PALIWA 60 L 136

144 Podró e zagraniczne Planujàc wyjazd samochodem za granic... Po pierwsze, nale y zastosowaç si do lokalnych przepisów okreêlajàcych zasady dopuszczania pojazdów do ruchu. Po drugie, nale y upewniç si, czy w danym kraju dost pne jest odpowiednie paliwo. Trójfunkcyjny katalizator spalin (silnik o zap onie iskrowym) Trójfunkcyjny katalizator jest urzàdzeniem kontrolujàcym emisj toksycznych sk adników spalin, zamontowanym w uk adzie wydechowym. Jego zadaniem jest ograniczenie iloêci substancji szkodliwych w spalinach. OSTRZE ENIE W czasie pracy silnika nie nale y zbli aç si do rury wydechowej, jak równie nie powinny znajdowaç si w jej pobli u materia y atwopalne. Gazy spalinowe majà bardzo wysokà temperatur. Nie nale y przeje d aç ani zatrzymywaç si w miejscach, w których znajdujà si materia y atwo mogàce ulec zapaleniu, jak np. trawa, liêcie, papier lub szmaty. UWAGA Je eli do katalizatora dostanie si znaczna iloêç niespalonych gazów, mo e to doprowadziç do jego przegrzania, stwarzajàc zagro enie po arowe. W zwiàzku z tym nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: U ywaç wy àcznie benzyny bezo owiowej. Unikaç jazdy z prawie pustym zbiornikiem paliwa. Gdy w zbiorniku sà jedynie resztki paliwa, w silniku mogà wystàpiç przerwy w zap onie, doprowadzajàc do przecià enia katalizatora. Silnik nie powinien pracowaç na biegu ja owym d u ej ni 20 minut. Nie wprowadzaç silnika w bardzo wysokie pr dkoêci obrotowe. Nie uruchamiaç silnika przez pchanie lub holowanie samochodu. Nie wy àczaç zap onu, gdy samochód jest w ruchu. 137

145 Katalizator spalin (silnik o zap onie samoczynnym) Utrzymywaç silnik w dobrym stanie technicznym. Niedomagania uk adu elektrycznego silnika, elektronicznego lub rozdzielaczowego uk adu zap onowego oraz uk adu zasilania mogà powodowaç przegrzanie katalizatora. Je eli wystàpià trudnoêci z uruchamianiem silnika lub gdy silnik cz sto ga- Ênie, nale y samochód niezw ocznie poddaç przeglàdowi. Warto przy tym pami taç, e najbardziej fachowà wiedz na temat tego samochodu i zamontowanego w nim katalizatora posiada Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. Prawid owoêç funkcjonowania katalizatora i ca ego uk adu kontroli emisji zapewni przestrzeganie terminarza przeglàdów okresowych samochodu. 138 Katalizator jest urzàdzeniem kontrolujàcym emisj toksycznych sk adników spalin, zamontowanym w uk adzie wydechowym. Jego zadaniem jest ograniczenie iloêci substancji szkodliwych w spalinach. OSTRZE ENIE W czasie pracy silnika nie nale y zbli aç si do rury wydechowej, jak równie nie powinny znajdowaç si w jej pobli u materia y atwopalne. Gazy spalinowe majà bardzo wysokà temperatur. Nie nale y przeje d aç ani zatrzymywaç si w miejscach, w których znajdujà si materia y atwo mogàce ulec zapaleniu, jak np. trawa, liêcie, papier lub szmaty. UWAGA Je eli do katalizatora dostanie si znaczna iloêç niespalonych gazów, mo e to doprowadziç do jego przegrzania, stwarzajàc zagro enie po arowe. W zwiàzku z tym nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: U ywaç wy àcznie oleju nap dowego. Unikaç jazdy z prawie pustym zbiornikiem paliwa. Gdy w zbiorniku sà jedynie resztki paliwa, w silniku mogà wystàpiç przerwy w zap onie, doprowadzajàc do przecià enia katalizatora. Silnik nie powinien pracowaç na biegu ja owym d u ej ni 20 minut. Nie wprowadzaç silnika w bardzo wysokie pr dkoêci obrotowe. Nie uruchamiaç silnika przez pchanie lub holowanie samochodu. Nie wy àczaç zap onu, gdy samochód jest w ruchu. Utrzymywaç silnik w dobrym stanie technicznym. Niedomagania uk adu elektrycznego silnika, elektronicznego lub rozdzielaczowego uk adu zap onowego oraz uk adu zasilania mogà powodowaç przegrzanie katalizatora.

146 Je eli wystàpià trudnoêci z uruchamianiem silnika lub gdy silnik cz sto ga- Ênie, nale y samochód niezw ocznie poddaç przeglàdowi. Warto przy tym pami taç, e najbardziej fachowà wiedz na temat tego samochodu i zamontowanego w nim katalizatora posiada Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. Prawid owoêç funkcjonowania katalizatora i ca ego uk adu kontroli emisji zapewni przestrzeganie terminarza przeglàdów okresowych samochodu. Zalecenia dotyczàce uk adu wydechowego OSTRZE ENIE Nie nale y wdychaç spalin samochodowych. Zawarty w nich bezbarwny i bezwonny gaz, tlenek w gla, mo e spowodowaç utrat przytomnoêci, a nawet Êmierç. W uk adzie wydechowym nie mo e byç adnych nieszczelnoêci lub obluzowanych po àczeƒ. Uk ad ten nale y okresowo poddawaç przeglàdowi. W przypadku zauwa enia zmiany odg osu uk adu wydechowego lub uderzenia podwoziem w przeszkod, uk ad nale y niezw ocznie poddaç przeglàdowi. W gara u lub innym zamkni tym pomieszczeniu silnik nie powinien pracowaç d u ej ni jest to potrzebne do wyjazdu lub wjazdu. Gromadzàce si spaliny stwarzajà powa ne zagro enie. Nie nale y przebywaç d u szy czas w zaparkowanym samochodzie z pracujàcym silnikiem. Jednak gdy jest to nieuniknione, nale y zaparkowaç na otwartej przestrzeni i ustawiç nawiew powietrza z zewnàtrz do kabiny. W czasie jazdy baga nik powinien byç zamkni ty. Przez otwarte lub niedomkni te drzwi baga nika do wn trza mogà przedostawaç si spaliny. Dla zapewnienia prawid owej pracy uk adu wentylacji kabiny nale y pilnowaç, aby kratki wlotu powietrza przed przednià szybà by y wolne od Êniegu, liêci oraz innych zanieczyszczeƒ. W razie wyczucia w kabinie woni spalin, jazd mo na kontynuowaç pod warunkiem, e okna zostanà otwarte i pokrywa baga nika b dzie zamkni ta. Jednak nale y jak najszybciej ustaliç przyczyn i dokonaç niezb dnych napraw. 139

147 Zu ycie oleju silnikowego ZADANIA OLEJU SILNIKOWEGO Podstawowà funkcjà oleju silnikowego jest smarowanie oraz ch odzenie wewn trznych cz Êci silnika. Odgrywa on zasadniczà rol przy utrzymaniu prawid owego stanu technicznego silnika. ZU YCIE OLEJU SILNIKOWEGO Jest rzeczà naturalnà, e podczas swojej normalnej pracy silnik zu ywa pewne iloêci oleju. Przyczyny tego sà nast pujàce: Olej wykorzystywany jest do smarowania t oków, pierêcieni t okowych i g adzi cylindrów. Kiedy t ok porusza si w dó, na Êciankach cylindra pozostaje cienka warstwa oleju. Wysokie podciênienie wytwarzane przy hamowaniu silnikiem powoduje zasysanie cz Êci tego oleju do komory spalania. Podczas spalania mieszanki olej ten, wraz z pewnà cz - Êcià warstwy oleju pozosta ej na Êciankach cylindra, równie ulega spaleniu w wyniku kontaktu z gazami spalinowymi o wysokiej temperaturze. Olej smaruje tak e trzonki zaworów dolotowych. Cz Êç tego oleju zostaje wciàgni ta do komory spalania wraz z powietrzem dolotowym, gdzie ulega spaleniu razem z paliwem. Ponadto gazy spalinowe o wysokiej temperaturze powodujà równie spalenie oleju smarujàcego trzonki zaworów wydechowych. IloÊç oleju zu ywanego przez silnik jest uzale niona od lepkoêci oleju, jego jakoêci oraz warunków, w jakich eksploatowany jest samochód. Jazda z du ymi pr dkoêciami oraz cz ste przyspieszanie i hamowanie silnikiem powodujà zwi kszone zu ycie oleju. Nowy silnik spala wi cej oleju, poniewa jego t oki, pierêcienie t okowe i Êcianki cylindrów jeszcze nie zdà y y dopasowaç si wzajemnie. Zu ycie oleju: Maksymalnie 1.0 L na 1000 km. Oceniajàc wielkoêç zu ycia oleju nale y wziàç pod uwag, e w oleju mog y si pojawiç obce sk adniki, utrudniajàc okreêlenie jego rzeczywistego poziomu. Na przyk ad, je eli samochód jest wykorzystywany na krótkich trasach i zu ywa prawid owà iloêç oleju, miarka poziomu oleju mo e nie wykazaç adnego ubytku, nawet po przejechaniu 1000 i wi cej kilometrów. Dzieje si tak na skutek stopniowego mieszania si oleju z paliwem lub wodà, co stwarza wra enie, e oleju nie ubywa. Podczas jazdy z du à pr dkoêcià, np. na drodze szybkiego ruchu, niepo àdane domieszki ulegajà odparowaniu, co sprawia wra enie, e po takiej jeêdzie zu ycie oleju gwa townie wzros o. ZNACZENIE SPRAWDZANIA POZIOMU OLEJU Jednym z najwa niejszych elementów prawid owej obs ugi samochodu jest utrzymywanie w aêciwego poziomu oleju w silniku. Tylko wtedy olej mo e spe niaç swoje funkcje i dlatego tak wa ne jest regularne sprawdzanie jego poziomu. Toyota zaleca sprawdzanie poziomu oleju przy okazji ka dego tankowania samochodu. UWAGA Zaniechanie regularnego sprawdzania poziomu oleju mo e doprowadziç do powa nego uszkodzenia silnika, wynik ego z niedoboru oleju. 140

148 Szczegó owe informacje dotyczàce sprawdzania poziomu oleju podane sà pod has em Sprawdzanie poziomu oleju w rozdziale 7-2. Âwiece zap onowe z podwójnà elektrodà masy Platynowane Êwiece zap onowe z podwójnà elektrodà masy (niektóre modele) W silniku tego samochodu zastosowane sà Êwiece zap onowe z podwójnà elektrodà masy. UWAGA Przy wymianie nale y u yç wy àcznie Êwiec zap onowych z podwójnà elektrodà masy. W silniku tego samochodu zastosowane sà Êwiece zap onowe z platynowanymi elektrodami i podwójnà elektrodà masy. UWAGA Przy wymianie nale y u yç wy àcznie Êwiec zap onowych z platynowanymi elektrodami i podwójnà elektrodà masy. 141

149 Uk ad hamulcowy Dwuobwodowy uk ad hamulcowy jest uk adem hydraulicznym z dwoma niezale nymi obwodami. W przypadku awarii jednego obwodu, drugi obwód mo e nadal dzia aç. NaciÊni cie peda u hamulca wymagaç wtedy b dzie wi kszej si y, a tak e wyd u y si droga hamowania. Ponadto mo e zaêwieciç si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego. OSTRZE ENIE Nie wolno polegaç na pracy pojedynczego obwodu hamulcowego. W takiej sytuacji samochód nale y niezw ocznie oddaç do naprawy. URZÑDZENIE WSPOMAGAJÑCE HAMULCE Urzàdzenie wspomagajàce wykorzystuje podciênienie w kolektorze dolotowym do wspomagania hamulców. Je eli podczas jazdy silnik zgaênie, samochód nadal mo na bezpiecznie zatrzymaç, naciskajàc peda hamulca z normalnà si à. Rezerwa wspomagania wystarczy na jedno lub dwa hamowania, lecz nie wi cej! UK AD ABS (z ABS ) OSTRZE ENIE Gdy silnik zgaênie, na peda hamulca nale y wywieraç jednostajny nacisk. Ka de kolejne naciêni cie peda u zmniejsza rezerw wspomagania hamulców. Nawet po ca kowitej utracie wspomagania hamulce pozostajà sprawne. Wymagajà jednak znacznie silniejszego ni zwykle nacisku na peda oraz wyd u a si droga hamowania. lampkà ostrzegawczà Uk ad ABS zapobiega zablokowaniu kó samochodu podczas gwa townego hamowania lub hamowania na Êliskiej nawierzchni. Dzi ki temu pomaga utrzymaç w tych warunkach kierunek jazdy i zachowaç kierowalnoêç samochodu. Sposób naciskania peda u hamulca, zapewniajàcy skuteczne hamowanie: W trakcie pracy uk adu ABS mogà byç odczuwalne pulsacje peda u i mo e byç s yszalny charakterystyczny odg os. W takiej sytuacji, aby umo liwiç niezak óconà prac uk adu ABS, wystarczy nieco mocniej nacisnàç peda. Nie nale y pompowaç peda em, poniewa obni- y to skutecznoêç hamowania. Uk ad ABS mo e zadzia aç po przekroczeniu pr dkoêci oko o 10 km/h. Uk ad przestaje dzia- aç gdy pr dkoêç pojazdu spadnie do 5 km/h. NaciÊni cie peda u hamulca gdy ko a znajdujà si na Êliskiej nawierzchni, jak np. pokrywa w azu kanalizacyjnego, stalowa p yta pod konstrukcjà budowlanà, àcznik mostu itp., mo e spowodowaç uruchomienie uk adu ABS. Przez kilka sekund po rozruchu silnika lub bezpoêrednio po ruszeniu samochodu, w kabinie mo e byç s yszalny charakterystyczny odg os. Jest on wynikiem operacji samokontroli uk adu ABS i nie jest oznakà usterki. 142

150 Pracy uk adu ABS mogà towarzyszyç nast pujàce objawy, które nie oznaczajà jednak wystàpienia usterki: Mo e byç s yszalny odg os pracy uk adu i wyczuwalne pulsowanie peda u hamulca oraz wibracje nadwozia i drgania kierownicy. Odg os pracy silnika elektrycznego mo e byç s yszalny nawet po zatrzymaniu samochodu. Pod koniec dzia ania uk adu ABS peda hamulca mo e przemieêciç si nieco do przodu. OSTRZE ENIE Nie nale y przeceniaç mo liwoêci uk adu ABS: Mimo pomocy, jakà daje uk ad ABS przy utrzymaniu kontroli nad pojazdem, nadal wa ne jest zachowanie pe nej ostro noêci podczas jazdy oraz utrzymywanie umiarkowanej pr dkoêci i bezpiecznej odleg oêci od poprzedzajàcego pojazdu, jako e uk ad ten nie jest w stanie pokonaç praw fizyki, jakim podlega jadàcy samochód i jego uk ad kierowniczy. Gdy przyczepnoêç opon oka e si niewystarczajàca lub gdy podczas jazdy z du à pr dkoêcià w deszczu wystàpi zjawisko hydroplaningu, uk ad ABS nie b dzie w stanie zapewniç kontroli nad samochodem. Uk ad ABS nie skraca drogi hamowania: Nale y jeêdziç z bezpiecznà pr dkoêcià i utrzymywaç odpowiednià odleg oêç od poprzedzajàcego pojazdu. W ni ej wymienionych warunkach samochód wyposa- ony w uk ad ABS mo e mieç d u szà drog hamowania w porównaniu z samochodem bez takiego uk adu: Na gruntowej, wirowej lub pokrytej Êniegiem nawierzchni. Gdy na ko ach za o one sà aƒcuchy. Przeje d anie przez wyst py, jak np. àczniki nawierzchni drogi. Na wyboistych lub nierównych nawierzchniach. Na wszystkie 4 ko a samochodu muszà byç za o one opony o odpowiednim rozmiarze i nape nione do w aêciwego ci- Ênienia: Uk ad ABS za pomocà czujników pr dkoêci obrotowej kó okreêla pr dkoêç samochodu. U ycie opon o rozmiarze innym ni zalecane mo e spowodowaç b dne obliczenie pr dkoêci i w efekcie wyd u enie drogi hamowania. 143

151 Gdy lampka ostrzegawcza ABS Êwieci si (i nie Êwieci si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego), uk ad zapobiegajàcy blokowaniu kó podczas hamowania nie wspomaga pracy hamulców i w zwiàzku z tym w trakcie gwa townego hamowania lub hamowania na Êliskiej nawierzchni mo e dojêç do zablokowania kó. Sygnalizatory zu ycia klocków hamulcowych Lampka ostrzegawcza ABS Lampka zapala si po przekr ceniu wy àcznika zap onu do po o enia ON. Je eli uk ad ABS pracuje prawid owo, lampka po kilku sekundach gaênie. Póêniej lampka mo e zapaliç si w przypadku wykrycia usterki uk adu. Gdy lampka ostrzegawcza ABS pozostaje zapalona (i nie Êwieci si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego), hamulce dzia ajà w sposób konwencjonalny, bez wspó pracy ze strony uk adu ABS. 144 Wystàpienie jednego z poni szych objawów sygnalizuje awari w uk adzie monitorowanym przez lampk. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie oddaç samochód do naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka nie zapala si po w àczeniu zap onu lub po zapaleniu nie gaênie. Lampka zapala si podczas jazdy. Je eli lampka, która zaêwieci a si w czasie jazdy, zgaênie i nie zaêwieci si wi cej, sytuacja jest prawid owa. Sygnalizatory zu ycia klocków hamulcowych w hamulcach tarczowych informujà ostrzegawczym dêwi kiem o zu yciu si klocków i koniecznoêci ich wymiany. S yszàc piskliwy lub skrzypiàcy odg os podczas jazdy, nale y jak najszybciej skierowaç si do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty, w celu sprawdzenia i wymiany klocków hamulcowych. Nie nale y jeêdziç samochodem gdy pojawi si dêwi k ostrzegawczy, sygnalizujàcy zu ycie klocków hamulcowych. Zaniechanie wymiany klocków hamulcowych doprowadzi do kosztownego uszkodzenia tarcz hamulcowych, a przy tym wyd u a si droga hamowania.

152 W przypadku gwa townego zwolnienia peda u hamulca mo e byç s yszalny charakterystyczny odg os, dobiegajàcy od strony tylnej cz Êci pod ogi. Jest to odg os pracy korektora si hamowania (zaworu LSPV) i nie jest oznakà usterki. Zalecenia dotyczàce za adunku baga u Podczas za adunku baga u lub towarów nale- y przestrzegaç nast pujàcych zasad: adunki nale y w miar mo liwoêci przewoziç w przestrzeni baga owej. Wszystkie powinny byç dobrze umocowane. adunek nie powinien zak ócaç równowagi pojazdu. Nale y go umieszczaç jak najdalej w kierunku przodu. Ze wzgl du na oszcz dnoêç paliwa nie nale- y przewoziç zb dnych ci arów. OSTRZE ENIE Nie wolno uk adaç baga y lub innych adunków powy ej oparç siedzeƒ, poniewa przy hamowaniu mog yby si przesunàç do przodu. Baga e i adunki nale y umieszczaç nisko, mo liwie najbli ej pod ogi. Niedopuszczalne jest przewo enie osób w przestrzeni baga owej. Nie jest ona do tego przeznaczona. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia przewo one w baga niku osoby nara one sà na powa ne niebezpieczeƒstwo. Nie nale y niczego k aêç na z o onych oparciach siedzeƒ, poniewa podczas hamowania przedmioty takie b dà si zeêlizgiwaç do przodu. Nie nale y niczego k aêç na górnej powierzchni deski rozdzielczej. Przedmioty tam umieszczone mogà ograniczaç widocznoêç, zaê podczas gwa townego przyspieszania lub ostrego skr tu mogà przemieêciç si, przeszkadzajàc kierowcy w prowadzeniu pojazdu. W razie wypadku stanowià dodatkowe zagro enie dla jadàcych. 145

153 Zalecenia dotyczàce baga nika dachowego Identyfikacja samochodu Numer identyfikacyjny pojazdu W celu wykorzystania relingów dachowych do przewo enia baga u na dachu, nale y zamocowaç do nich co najmniej dwie oryginalne poprzeczki Toyota lub ich odpowiedniki. Przy instalowaniu nale y przestrzegaç wskazówek i zaleceƒ producenta. 146 OSTRZE ENIE Przy umieszczaniu adunków na baga niku dachowym nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Baga nale y tak rozmieêciç, aby równomiernie obcià yç przednià i tylnà oê. Przewo ony adunek nie mo e wystawaç poza zewn trzny obrys samochodu (ca kowita d ugoêç i szerokoêç samochodu podana jest punkcie Wymiary w rozdziale 8). Przed jazdà nale y upewniç si, czy baga jest dobrze umocowany do baga nika dachowego. Obcià enie baga nika dachowego powoduje podwy szenie Êrodka ci koêci samochodu. Nale y unikaç gwa townego przyspieszania, ostrych skr tów, gwa townego hamowania i gwa townych manewrów, poniewa grozi to utratà panowania nad samochodem lub jego przewróceniem w wyniku nieprzestrzegania zasad prawid owej jazdy. W czasie d ugiej jazdy po nierównych drogach lub z du à pr dkoêcià nale y od czasu do czasu zatrzymaç si i sprawdziç stan baga u. Obcià enie relingów dachowych nie mo e przekraczaç 100 kg. Jednak gdy dopuszczalne obcià enie poprzeczek jest ni sze, nale y dostosowaç si do ich noênoêci oraz innych zaleceƒ ich dotyczàcych. Numer identyfikacyjny pojazdu (VIN) stanowi legalne oznaczenie pojazdu. Jest on wybity pod prawym przednim fotelem, w miejscu (1) wskazanym na rysunku.

154 Numer silnika Numer silnika jest wybity na bloku silnika, w miejscu wskazanym na rysunku. Numer identyfikacyjny pojazdu podany jest równie na tabliczce znamionowej (2). Silnik 3S-FE Jest to podstawowy numer identyfikacyjny samochodu, wymagany przy jego rejestracji. Silnik 3C-TE 147

155 Zawieszenie i podwozie OSTRZE ENIE Nie wolno dokonywaç adnych przeróbek elementów zawieszania i podwozia, np. instalowaç elementy podwy szajàce zawieszenie, dodatkowe podk adki dystansowe, spr yny itp. Mo e to prowadziç do niebezpiecznej zmiany w asnoêci jezdnych i utraty panowania nad pojazdem. UWAGA Amortyzatory majà znaczàcy wp yw na komfort i bezpieczeƒstwo jazdy. Systematyczna kontrola stanu amortyzatorów pozwoli w por wykryç ich os abione dzia anie. Prosimy jednak pami taç, e gwarancja obejmuje tylko i wy àcznie usterki amortyzatorów, których przyczynà jest wada materia owa bàdê produkcyjna. Natomiast naturalne zu ycie, proporcjonalne do przebiegu i sposobu eksploatacji, nie jest obj te gwarancjà. UWAGA W celu utrzymania sprawnoêci technicznej pojazdu i zapewnienia zadowolenia z jego bezawaryjnej eksploatacji, u ytkownik winien dbaç o przeprowadzanie niezb dnych czynnoêci obs ugowych, takich jak regulacja silnika, ustawianie geometrii kó, czyszczenie i wymiana filtrów, czyszczenie uk adu hamulcowego i ch odzenia silnika, regulacja naciàgu pasków nap dowych, wymiana ok adzin ciernych oraz uzupe nianie p ynów i substancji smarujàcych, a tak e ubytków pow ok lakierowych wywo anych czynnikami zewn trznymi. Tego rodzaju czynnoêci obs ugowe nie sà obj te zobowiàzaniami gwaranta. Gwarancja nie obejmuje równie naturalnie zu ywajàcych si cz Êci i materia ów eksploatacyjnych, takich jak Êwiece arowe, Êwiece zap onowe, koƒcówki wtryskiwaczy, paski nap dowe, tarcze sprz g a, klocki i szcz ki hamulcowe, elementy filtrujàce, p yny, substancje smarujàce, arówki, bezpieczniki, pióra wycieraczek itp. 148

156 Rozdzia 3 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA CzynnoÊci przed uruchomieniem silnika Uruchomienie silnika Zalecenia dotyczàce wy àczania silnika wyposa onego w turbospr ark Sprawdzenie samochodu przed d u szà jazdà Wskazówki dotyczàce jazdy w ró nych warunkach U ytkowanie pojazdu w warunkach zimowych Holowanie przyczepy Ekonomiczna i przed u ajàca trwa oêç eksploatacja pojazdu

157 CzynnoÊci przed uruchomieniem silnika 1. Przed zaj ciem miejsca w samochodzie sprawdziç jego otoczenie. 2. Wyregulowaç wysuni cie fotela i pochylenie jego oparcia oraz wysokoêç zag ówka. 3. Ustawiç wewn trzne i zewn trzne lusterka wsteczne. 4. Zamknàç wszystkie drzwi. 5. Zapiàç pasy bezpieczeƒstwa. Uruchomienie silnika (a) Zanim zostanie w àczony rozrusznik 1. Zaciàgnàç mocno hamulec postojowy. 2. Wy àczyç zb dne Êwiat a i urzàdzenia elektryczne. 3. Mechaniczna skrzynia biegów: Wcisnàç do pod ogi peda sprz g a i ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym. Peda sprz g a przytrzymaç wciêni ty do momentu rozpocz cia pracy przez silnik. Automatyczna skrzynia biegów: Przesunàç dêwigni wybieraka zakresu w po o enie P. Je eli konieczne jest ponowne uruchomienia silnika w pojeêdzie znajdujàcym si w ruchu, dêwigni przesunàç do po- o enia N. W ka dym innym po o eniu dêwigni mechanizm zabezpieczajàcy uniemo liwia dzia anie rozrusznika. 4. Tylko automatyczna skrzynia biegów: Nacisnàç peda hamulca i przytrzymaç wciêni ty a do momentu ruszenia z miejsca. (b) Uruchomienie silnika (silnik o zap onie iskrowym dla u ytkowników w Niemczech) Przed w àczeniem rozrusznika nale y zapoznaç si z zaleceniami zawartymi w punkcie (a) Zanim zostanie w àczony rozrusznik. Uruchomienie silnika w warunkach normalnych Uk ad wielopunktowego (sekwencyjnego) wtrysku paliwa w silniku automatycznie dobiera w aêciwy sk ad mieszanki paliwowo-powietrznej dla warunków rozruchu. Zarówno ciep y jak i zimny silnik uruchamia si nast pujàco: Nie naciskajàc peda u przyspieszania w àczyç rozrusznik, przekr cajàc kluczyk w wy àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. Silnik nale y rozgrzewaç podczas jazdy, nie na postoju. Dopóki temperatura silnika nie osiàgnie normalnego zakresu roboczego, nale y jechaç spokojnie, z umiarkowanà pr dkoêcià obrotowà silnika. Je eli silnik zgaênie... Nale y uruchomiç go ponownie, wed ug powy szych zasad. Je eli silnik nie daje si uruchomiç... Nale y post powaç zgodnie ze wskazówkami podanymi pod has em TrudnoÊci z uruchomieniem silnika w rozdziale

158 UWAGA Nie nale y jednorazowo uruchamiaç silnika rozrusznikiem d u ej ni 30 sekund, poniewa grozi to przegrzaniem rozrusznika i jego obwodów elektrycznych. Gdy silnik jest zimny nie nale y nadmiernie zwi kszaç jego pr dkoêci obrotowej. W przypadku pojawienia si trudnoêci z uruchomieniem silnika lub gdy silnik cz sto gaênie, nale y niezw ocznie poddaç go przeglàdowi. (b) Uruchomienie silnika (silnik o zap onie iskrowym dla u ytkowników w pozosta ych krajach) Przed w àczeniem rozrusznika nale y zapoznaç si z zaleceniami zawartymi w punkcie (a) Zanim zostanie w àczony rozrusznik. Uruchomienie silnika w warunkach normalnych Uk ad wielopunktowego (sekwencyjnego) wtrysku paliwa w silniku automatycznie dobiera w aêciwy sk ad mieszanki paliwowo-powietrznej dla warunków rozruchu. Zarówno ciep y jak i zimny silnik uruchamia si nast pujàco: 1. Nie naciskajàc peda u przyspieszania w àczyç rozrusznik, przekr cajàc kluczyk w wy- àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. 2. Po oko o 10 sekundach pracy silnika mo na rozpoczàç jazd. Je eli temperatura otoczenia spad a poni ej zera, przed jazdà silnik nale y rozgrzewaç przez kilka minut. Je eli silnik zgaênie... Nale y uruchomiç go ponownie, wed ug powy szych zasad. Je eli silnik nie daje si uruchomiç... Nale y post powaç zgodnie ze wskazówkami podanymi pod has em TrudnoÊci z uruchomieniem silnika w rozdziale 4. UWAGA Nie nale y jednorazowo uruchamiaç silnika rozrusznikiem d u ej ni 30 sekund, poniewa grozi to przegrzaniem rozrusznika i jego obwodów elektrycznych. Gdy silnik jest zimny, nie nale y nadmiernie zwi kszaç jego pr dkoêci obrotowej. W przypadku pojawienia si trudnoêci z uruchomieniem silnika lub gdy silnik cz sto gaênie, nale y niezw ocznie poddaç go przeglàdowi. 151

159 (b) Uruchomienie silnika (silnik o zap onie samoczynnym dla u ytkowników w Niemczech) Przed w àczeniem rozrusznika nale y zapoznaç si z zaleceniami zawartymi w punkcie (a) Zanim zostanie w àczony rozrusznik. Uruchomienie silnika w warunkach normalnych (silnik zimny) 1. Przekr ciç kluczyk w wy àczniku zap onu do po o enia ON i sprawdziç, czy zaêwieci a si lampka kontrolna podgrzewania wst pnego silnika. Zatrzymaç kluczyk w po o eniu ON do zgaêni cia lampki. 2. Wciskajàc peda przyspieszania do po owy, w àczyç rozrusznik, przekr cajàc kluczyk w wy àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. 152 Silnik nale y rozgrzewaç podczas jazdy, nie na postoju. Dopóki temperatura silnika nie osiàgnie normalnego zakresu roboczego, nale y jechaç spokojnie, z umiarkowanà pr dkoêcià obrotowà silnika. Je eli temperatura otoczenia jest bardzo niska Przekr ciç kluczyk w wy àczniku zap onu do po o enia ON i sprawdziç, czy zaêwieci a si lampka kontrolna podgrzewania wst pnego silnika. Zatrzymaç kluczyk w po o eniu ON do zgaêni cia lampki. 2. Wciskajàc peda przyspieszania ca kowicie do pod ogi, w àczyç rozrusznik, przekr cajàc kluczyk w wy àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. Silnik nale y rozgrzewaç podczas jazdy, nie na postoju. Dopóki temperatura silnika nie osiàgnie normalnego zakresu roboczego, nale y jechaç spokojnie, z umiarkowanà pr dkoêcià obrotowà silnika. 3. Po uruchomieniu silnika mo na natychmiast rozpoczàç jazd. Je eli silnik jest ciep y... W àczyç rozrusznik, przekr cajàc kluczyk w wy àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. Je eli silnik nie zacznie pracowaç, nale y spróbowaç uruchomienia wed ug procedury rozruchu w warunkach normalnych. Je eli silnik zgaênie... Nale y uruchomiç go ponownie, wed ug powy szych zasad, stosownie do temperatury silnika. Je eli silnik nie daje si uruchomiç... Nale y post powaç zgodnie ze wskazówkami podanymi pod has em TrudnoÊci z uruchomieniem silnika w rozdziale 4. UWAGA Nie nale y jednorazowo uruchamiaç silnika rozrusznikiem d u ej ni 30 sekund, poniewa grozi to przegrzaniem rozrusznika i jego obwodów elektrycznych. Gdy silnik jest zimny, nie nale y nadmiernie zwi kszaç jego pr dkoêci obrotowej. W przypadku pojawienia si trudnoêci z uruchomieniem silnika lub gdy silnik cz sto gaênie, nale y niezw ocznie poddaç go przeglàdowi.

160 (b) Uruchomienie silnika (silnik o zap onie samoczynnym dla u ytkowników w pozosta ych krajach) Przed w àczeniem rozrusznika nale y zapoznaç si z zaleceniami zawartymi w punkcie (a) Zanim zostanie w àczony rozrusznik. Uruchomienie silnika w warunkach normalnych (silnik zimny) 1. Przekr ciç kluczyk w wy àczniku zap onu do po o enia ON i sprawdziç, czy zaêwieci a si lampka kontrolna podgrzewania wst pnego silnika. Zatrzymaç kluczyk w po o eniu ON do zgaêni cia lampki. 2. Wciskajàc peda przyspieszania do po owy, w àczyç rozrusznik, przekr cajàc klucz w wy àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. 3. Po oko o 10 sekundach pracy silnika mo na rozpoczàç jazd. Je eli temperatura otoczenia spad a poni ej zera, przed jazdà silnik nale y rozgrzewaç przez kilka minut. Je eli temperatura otoczenia jest bardzo niska Przekr ciç kluczyk w wy àczniku zap onu do po o enia ON i sprawdziç, czy zaêwieci a si lampka kontrolna podgrzewania wst pnego silnika. Zatrzymaç kluczyk w po o eniu ON do zgaêni cia lampki. 2. Wciskajàc peda przyspieszania ca kowicie do pod ogi, w àczyç rozrusznik, przekr cajàc klucz w wy àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. 3. Po kilku minutach rozgrzewania silnika mo na rozpoczàç jazd. Je eli silnik jest ciep y... W àczyç rozrusznik, przekr cajàc kluczyk w wy àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. Je eli silnik nie zacznie pracowaç, nale y spróbowaç uruchomienia wed ug procedury rozruchu w warunkach normalnych. Je eli silnik zgaênie... Nale y uruchomiç go ponownie, wed ug powy szych zasad, stosownie do temperatury silnika. Je eli silnik nie daje si uruchomiç... Nale y post powaç zgodnie ze wskazówkami podanymi pod has em TrudnoÊci z uruchomieniem silnika w rozdziale 4. UWAGA Nie nale y jednorazowo uruchamiaç silnika rozrusznikiem d u ej ni 30 sekund, poniewa grozi to przegrzaniem rozrusznika i jego obwodów elektrycznych. Gdy silnik jest zimny, nie nale y nadmiernie zwi kszaç jego pr dkoêci obrotowej. W przypadku pojawienia si trudnoêci z uruchomieniem silnika lub gdy silnik cz sto gaênie, nale y niezw ocznie poddaç go przeglàdowi. 153

161 Zalecenia dotyczàce wy àczania silnika wyposa onego w turbospr ark (silnik 3C-TE) Po jeêdzie z du à pr dkoêcià lub d ugiej podró- y, a tak e w innych przypadkach zwiàzanych z du ym obcià eniem silnika, przed jego wy àczeniem nale y przez okreêlony wed ug poni szego schematu czas pozostawiç silnik pracujàcy na biegu ja owym. Warunki jazdy i wymagany czas pracy na biegu ja owym Zwyk a jazda miejska Czas pracy na biegu ja owym - nie jest konieczny Jazda z du à pr dkoêcià Oko o 80 km/h Czas pracy na biegu ja owym - Oko o 20 sekund Oko o 100 km/h Czas pracy na biegu ja owym - Oko o 1 minuty Strome podjazdy w górach lub d ugotrwa a jazda z pr dkoêcià powy ej 100 km/h Czas pracy na biegu ja owym - Oko o 2 minut UWAGA Nie wolno wy àczaç silnika bezpoêrednio po jeêdzie w warunkach du ego obcià enia silnika. Mo e to doprowadziç do jego powa nego uszkodzenia. 154 Sprawdzenie samochodu przed d u szà jazdà Przed wyruszeniem w d u szà podró dobrze jest sprawdziç samochód. Kilkuminutowa kontrola zapewni bezpiecznà i przyjemnà jazd. Do tego celu wystarczy jedynie podstawowa znajomoêç samochodu i uwa ne oko. Sprawdzenia takiego mo e równie dokonaç za niewielkà op atà Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. OSTRZE ENIE Przeprowadzajàc kontrol w zamkni tym gara u nale y zadbaç o dobrà wentylacj, poniewa gazy spalinowe sà silnie trujàce. PRZED URUCHOMIENIEM SILNIKA Ogl dziny zewn trzne pojazdu Opony. Sprawdziç manometrem ciênienie oraz uwa nie skontrolowaç, czy nie ma przeci ç, innych uszkodzeƒ lub Êladów nadmiernego zu ycia. Nakr tki kó. Sprawdziç, czy adnej nie brakuje i czy nie sà poluzowane. Wycieki p ynów. Po d u szym postoju sprawdziç, czy pod samochodem nie pojawi y si plamy Êwiadczàce o wycieku paliwa, oleju, p ynu ch odzàcego silnik lub p ynu hamulcowego. (Woda kapiàca z klimatyzatora, który pracowa, jest zjawiskiem normalnym.) Âwiat a. Sprawdziç dzia anie wszystkich Êwiate : mijania, drogowych, hamowania, pozycyjnych, kierunkowskazów i pozosta ych. Sprawdziç ustawienie Êwiate mijania. Wn trze samochodu Ko o zapasowe, podnoênik i klucz do nakr tek kó. Sprawdziç ciênienie w kole zapasowym, oraz czy podnoênik i klucz do nakr tek kó sà na swoich miejscach. Pasy bezpieczeƒstwa. Sprawdziç pewnoêç zapi cia oraz stan taêm pasów - czy nie sà przetarte lub wystrz pione. Wskaêniki i przyrzàdy. Szczególnie wa ne jest sprawdzenie dzia ania lampek ostrzegawczych, podêwietlenia wskaêników i ogrzewania tylnej szyby. Hamulce. Sprawdziç, czy po naciêni ciu peda ma wystarczajàcy zapas odleg oêci od pod ogi. Zapasowe bezpieczniki. Sprawdziç, czy w samochodzie jest komplet zapasowych bezpieczników, dla wszystkich pràdów znamionowych wymienionych na pokrywie skrzynki bezpieczników. Przedzia silnikowy Poziom p ynu ch odzàcego. Sprawdziç, czy poziom p ynu ch odzàcego jest prawid owy (wed ug wskazówek podanych w rozdziale 7-2).

162 Akumulator wraz z przewodami. Wszystkie cele akumulatora powinny byç nape nione wodà destylowanà do odpowiedniego poziomu. Sprawdziç, czy obudowa nie uleg a p kni ciu, a zaciski nie sà skorodowane lub poluzowane. Instalacja elektryczna. Sprawdziç, czy przewody elektryczne nie sà uszkodzone, obluzowane lub od àczone. Przewody paliwowe. Sprawdziç, czy nie ma wycieków lub czy nie sà roz àczone. PO URUCHOMIENIU SILNIKA Uk ad wydechowy. Pos uchaç, czy nie pojawi y si nieszczelnoêci. Wszelkie nieszczelnoêci powinny zostaç natychmiast usuni te (patrz ostrze enie przed szkodliwoêcià tlenku w gla w rozdziale 2). Poziom oleju silnikowego. Wy àczyç silnik i w samochodzie zaparkowanym w p askim, poziomym miejscu sprawdziç miarkà poziom oleju (wskazówki podane sà w rozdziale 7-2). PODCZAS JAZDY Wskaêniki. Sprawdziç, czy pr dkoêciomierz i pozosta e wskaêniki dzia ajà prawid owo. Hamulce. W bezpiecznym miejscu sprawdziç, czy podczas hamowania samochód nie Êciàga. Czy wyst pujà jakieê nieprawid owoêci? Sprawdziç, czy nie ma poluzowanych cz Êci lub Êladów wycieków. Pos uchaç, czy nie pojawi y si nietypowe odg osy. Je eli wszystko dzia a bez zarzutu, pozostaje odpr yç si i ruszaç w drog. Zalecenia dotyczàce jazdy w ró nych warunkach W warunkach silnego bocznego wiatru nale y ograniczyç pr dkoêç. U atwi to panowanie nad samochodem. Na kraw nik nale y naje d aç powoli i je eli to mo liwe, prostopadle do niego. Unikaç naje d ania na wysokie, majàce ostre kraw dzie przedmioty i inne przeszkody, poniewa grozi to uszkodzeniem ogumienia. Parkujàc na pochy oêci nale y skr ciç ko a, aby zetkn y si z kraw nikiem, uniemo liwiajàc w ten sposób stoczenie si pojazdu. Zaciàgnàç hamulec postojowy i ustawiç wybierak zakresu w po o eniu P (automatyczna skrzynia biegów) lub w àczyç pierwszy lub wsteczny bieg (mechaniczna skrzynia biegów). W razie koniecznoêci pod o yç kliny pod ko a. Po umyciu samochodu lub przejechaniu przez g bokà ka u mog o nastàpiç zamoczenie hamulców. W celu sprawdzenia, czy hamulce nie sà mokre, nale y rozejrzeç si, czy droga jest pusta, a nast pnie lekko nacisnàç peda hamulca. Je eli skutecznoêç hamowania jest mniejsza ni zwykle, hamulce prawdopodobnie sà mokre. Aby je osuszyç, nale y ostro nie przejechaç pewien odcinek z lekkim naciskiem na peda hamulca i zaciàgni tym hamulcem postojowym. JeÊli hamulce nadal nie dzia ajà prawid owo, zjechaç na pobocze i zwróciç si o pomoc do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. OSTRZE ENIE Przed ruszeniem nale y upewniç si, czy hamulec postojowy jest ca kowicie zwolniony i lampka kontrolna hamulca nie Êwieci si. Nie pozostawiaç bez nadzoru samochodu z pracujàcym silnikiem. Podczas jazdy nie opieraç stopy na pedale hamulca. Mo e to doprowadziç do niebezpiecznego przegrzania hamulców, powodowaç niepotrzebne zu ycie ok adzin ciernych oraz zwi kszyç zu ycie paliwa. Przed rozpocz ciem zjazdu z d ugiego lub stromego wzniesienia nale y ograniczyç pr dkoêç i zredukowaç bieg. D ugotrwa e i cz ste hamowanie powoduje przegrzanie hamulców, doprowadzajàc do nieprawid owego ich dzia ania. Na Êliskiej nawierzchni, podczas manewrów przyspieszania, zmiany biegu na wy szy lub ni szy oraz hamowania nale y zachowaç ostro noêç. Gwa towne przyspieszenie lub nag e zdj cie nogi z peda u przyspieszania mo e doprowadziç do utraty przyczepnoêci kó lub wprowadziç samochód w poêlizg. 155

163 Gdy hamulce sà zamoczone, dalsza jazda mo e byç niebezpieczna. W takim stanie wyd u a si droga hamowania oraz mo e wystàpiç Êciàganie samochodu w jednà stronà. Równie hamulec postojowy nie zabezpieczy odpowiednio samochodu na postoju. UWAGA Nale y unikaç przeje d ania przez rozleg e i g bokie ka u e. Gdy do komory silnika dostanie si du a iloêç rozchlapywanej wody, mo e to doprowadziç do uszkodzenia silnika lub elementów instalacji elektrycznej. 156 U ytkowanie pojazdu w warunkach zimowych Ch odnica musi byç nape niona odpowiednim p ynem niskokrzepnàcym. Ciecz ch odzàca musi zawieraç p yn niskokrzepnàcy na bazie glikolu etylenowego o w aêciwo- Êciach przeciwdzia ania korozji aluminiowych elementów silnika. Nale y stosowaç p yn TO- YOTA Long Life Coolant lub jego zamiennik. Szczegó owe informacje na temat doboru p ynu ch odzàcego podane sà w rozdziale 7-2. UWAGA Nie stosowaç p ynów ch odzàcych na bazie alkoholu ani samej wody. Przy bardzo niskich temperaturach zalecane jest st enie 60%, zapewniajàce ochron przed zamarzaniem do temperatury oko o C. Jednak w celu zachowania odpowiednich w asnoêci roztworu p ynu ch odzàcego nie nale y stosowaç st eƒ wy szych ni 70%. Sprawdziç stan akumulatora i jego przewodów. W niskich temperaturach ka dy akumulator ma zmniejszonà pojemnoêç, dlatego by sprostaç wymogom rozruchu silnika w warunkach zimowych, musi byç w idealnym stanie. W rozdziale 7-3 podane sà wskazówki odnoênie wzrokowej kontroli stanu akumulatora. Pràd adowania mo na sprawdziç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub w wi kszoêci stacji serwisowych. Olej silnikowy powinien mieç lepkoêç dostosowanà do niskich temperatur otoczenia. Zalecanà lepkoêç oleju podano w rozdziale 7-2. Pozostawienie w silniku oleju o du ej g stoêci, przeznaczonego do eksploatacji w warunkach letnich, mo e zimà utrudniç rozruch silnika. W przypadku wàtpliwoêci dotyczàcych wyboru oleju, nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty, która z ch cià udzieli wszelkiej niezb dnej pomocy. Zabezpieczyç zamki drzwi przed zamarzaniem. Wstrzyknàç do zamków p yn przeciwdzia ajàcy zamarzaniu lub gliceryn. U ywaç p ynu do spryskiwaczy zawierajàcego Êrodek przeciwdzia ajàcy zamarzaniu. P yn taki dost pny jest w Autoryzowanych Stacjach Dealerskich Toyoty i w wi kszoêci sklepów z artyku ami motoryzacyjnymi. Proporcje mieszania z wodà podawane sà przez producenta. UWAGA Do spryskiwaczy nie wolno u ywaç p ynu do ch odnic lub podobnych substancji, poniewa mogà one uszkodziç pow oki lakierowe samochodu.

164 Nie nale y u ywaç hamulca postojowego, gdy istnieje niebezpieczeƒstwo jego zamarzni cia. Parkujàc, nale y ustawiç wybierak zakresu w po o eniu P (automatyczna skrzynia biegów) lub w àczyç pierwszy lub wsteczny bieg (mechaniczna skrzynia biegów) i w o yç kliny pod tylne ko a. Nie zaciàgaç hamulca postojowego, gdy zgromadzona wokó mechanizmu hamulca woda lub Ênieg mogà ulec zamarzni ciu, utrudniajàc jego zwolnienie. Nie dopuszczaç do odk adania si lodu lub Êniegu we wn kach b otników. Warstwa Êniegu lub lodu zgromadzonego pod b otnikami mo e utrudniç kierowanie samochodem. Jadàc po silnie zaênie onych trasach nale y co pewien czas zatrzymaç si i sprawdziç wn ki b otników. W zale noêci od celu podró y, zalecane jest wo enie w samochodzie specjalnego wyposa enia zimowego. Do wyposa enia takiego nale à mi dzy innymi aƒcuchy Êniegowe, skrobaczka do szyb, torba piasku lub soli, lampka sygna owa, niewielka opatka i przewody rozruchowe, umo liwiajàce po àczenie z akumulatorem w innym samochodzie. Holowanie przyczepy Samochód ten jest zasadniczo przeznaczony do przewozu osób. Holowanie przyczepy utrudni jazd, pogorszy osiàgi samochodu, obni y skutecznoêç hamowania, trwa oêç samochodu i podniesie koszty eksploatacji (np. zwi kszy si zu ycie paliwa). Bezpieczeƒstwo i poziom zadowolenia z jazdy zwiàzane sà z zastosowaniem odpowiedniego wyposa enia i zachowaniem rozwagi na drodze. Dla bezpieczeƒstwa w asnego oraz innych u ytkowników drogi, nie wolno przecià aç samochodu ani przyczepy. Gwarancja Toyoty nie obejmuje uszkodzeƒ lub usterek powsta ych w wyniku jazdy z przyczepà w celach zarobkowych. Szczegó owych informacji na temat holowania przyczepy i zwiàzanych z tym przepisów udzieli Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. DOPUSZCZALNE OBCIÑ ENIE Przed przystàpieniem do holowania przyczepy nale y sprawdziç, jaki jest dopuszczalny ci ar ca kowity samochodu, dopuszczalny nacisk na oê oraz dopuszczalny nacisk na hak. Parametry te podane sà w rozdziale 8. Holowana przyczepa powinna spe niaç nast pujàce wymogi: Ca kowity ci ar przyczepy (ci ar przyczepy plus ci ar adunku) nie mo e przekraczaç dopuszczalnego ci aru holowanej przyczepy. adunek w przyczepie powinien byç tak roz- o ony, aby nacisk na hak holowniczy przekracza 25 kg i by nie mniejszy ni 4% dopuszczalnego ci aru holowanej przyczepy. Nacisk ten nie mo e jednak przekraczaç wartoêci dopuszczalnej, podanej w rozdziale 8. Suma ci aru pojazdu gotowego do drogi, ci aru kierowcy i pasa erów, ci aru haka holowniczego oraz nacisku na hak nie mo e przekraczaç o wi cej ni 100 kg dopuszczalnego ci aru ca kowitego samochodu. Nacisk na tylnà oê nie mo e przekraczaç wartoêci dopuszczalnej o wi cej ni 15%. 157

165 Dopuszczalne obcià enie samochodu w czasie holowania przyczepy ustalone zosta o dla poziomu morza. W wysokich górach nale y mieç na uwadze, e moc silnika i w zwiàzku z tym dopuszczalne obcià enie przyczepy sà mniejsze. OSTRZE ENIE Ca kowity ci ar przyczepy nie mo e przekroczyç dopuszczalnego ci aru holowanej przyczepy, podanego w rozdziale 8. Przekroczenie tej wartoêci jest niebezpieczne. Haki holownicze majà ró ne wartoêci dopuszczalnego obcià enia, okreêlane przez ich producenta. Nawet gdy samochód jest w stanie holowaç wi kszy ci - ar, kierowca musi ustaliç dopuszczalne obcià enie zamocowanego haka holowniczego i nigdy nie przekraczaç tej wartoêci. Przekroczenie dopuszczalnego obcià enia haka holowniczego mo e doprowadziç do wypadku drogowego i w konsekwencji do powa nych obra- eƒ cia a. Suma ci aru pojazdu gotowego do drogi, ci aru kierowcy i pasa erów, ci aru haka holowniczego oraz nacisku na hak nie mo e przekraczaç o wi cej ni 100 kg dopuszczalnego ci aru ca kowitego samochodu. Przekroczenie tej wartoêci jest niebezpieczne. Dopuszczalny ci ar ca kowity samochodu podany jest na tabliczce znamionowej samochodu. Nacisk na tylnà oê nie mo e przekraczaç wartoêci dopuszczalnej o wi cej ni 15%. Przekroczenie tej wartoêci jest niebezpieczne. Dopuszczalny nacisk na tylnà oê podany jest na tabliczce znamionowej samochodu. Je eli przekroczony zosta dopuszczalny ci ar ca kowity samochodu i/lub dopuszczalny nacisk na tylnà oê, w czasie jazdy nie wolno przekraczaç pr dkoêci 100 km/h lub okreêlonej przepisami dopuszczalnej pr dkoêci dla samochodu z przyczepà, w zale noêci, która jest ni sza. 158

166 HAKI HOLOWNICZE Zalecane jest montowanie oryginalnych haków holowniczych Toyoty. Poni ej podane sà wymiary monta owe wsporników i zaczepu haka. A B C D E F G H I J K L M N O OPONY Sprawdziç, czy ciênienie w oponach jest prawid owe (patrz rozdzia 7-2). CiÊnienie w oponach przyczepy powinno mieç wartoêç zalecanà przez producenta, odpowiednio do jej obcià enia. OÂWIETLENIE PRZYCZEPY Przy okazji ka dego pod àczenia przyczepy sprawdziç poprawnoêç dzia ania kierunkowskazów i Êwiate hamowania. BezpoÊrednie po àczenie instalacji elektrycznej przyczepy z uk adem elektrycznym samochodu mo e spowodowaç jego uszkodzenie i wadliwe dzia anie Êwiate pojazdu. OKRES DOCIERANIA SAMOCHODU Holowanie przyczepy nie jest zalecane przez pierwsze 800 km przebiegu samochodu nowego, albo samochodu po wymianie lub naprawie g ównej jednego z elementów uk adu nap dowego (silnika, skrzyni biegów, mechanizmu ró nicowego, o ysk kó itp.). PRZEGLÑDY OKRESOWE Samochód je d àcy z przyczepà, ze wzgl du na dodatkowe obcià enie wymaga cz stszych przeglàdów i obs ugi okresowej. Po przejechaniu oko o 1000 km z przyczepà, nale y dociàgnàç wszystkie Êruby mocujàce hak i jego wsporniki. 159

167 PRZYGOTOWANIE DO HOLOWANIA PRZY- CZEPY Upewniç si, czy nie zosta o przekroczone dopuszczalne obcià enie haka. Obcià enie haka zwi ksza obcià enie pojazdu. Nie mo e zostaç przekroczony dopuszczalny nacisk na tylnà oê. adunek na przyczepie powinien byç zabezpieczony przed przesuni ciem, aby nie spowodowa np. uniesienia dyszla przyczepy. Je eli przy u yciu zwyk ych lusterek wstecznych widocznoêç do ty u jest niewystarczajàca, konieczne jest zamontowanie dodatkowych lusterek zewn trznych. Oba lusterka boczne muszà byç wyposa one w sk adane wysi gniki i nale y je tak ustawiç, aby zapewnia y dobrà widocznoêç do ty u. WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE DOTYCZÑCE JAZDY Z PRZYCZEPÑ Samochód z przyczepà prowadzi si nieco inaczej ni samochód bez przyczepy. Trzy najcz stsze przyczyny wypadków drogowych powodowanych przez pojazdy holujàce przyczepy to: b àd kierowcy, nadmierna pr dkoêç i niew aêciwe za adowanie przyczepy. Holujàc przyczep nale y pami taç, e: 160 Przed rozpocz ciem jazdy nale y sprawdziç wszystkie po àczenia pojazdu z przyczepà oraz dzia anie Êwiate. Po przejechaniu krótkiego dystansu nale y zatrzymaç si i ponownie sprawdziç Êwiat a i po àczenia. Przed przystàpieniem do w aêciwego holowania dobrze jest przeçwiczyç w bezpiecznym miejscu manewry skr cania, zatrzymywania si i cofania, a do nabrania wprawy w ich wykonywaniu. Ze wzgl du na wyd u onà drog hamowania, prowadzàc samochód z przyczepà nale y zachowaç wi kszy dystans od poprzedzajàcego pojazdu. Na ka de 10 km/h nale y zwi kszyç odleg oêç przynajmniej o d ugoêç zespo u samochód-przyczepa. Unikaç ostrego hamowania, gdy mo na atwo wpaêç w poêlizg i straciç panowanie nad pojazdem w wyniku z o enia si przyczepy. Szczególnie dotyczy to mokrej lub Êliskiej nawierzchni. Unikaç gwa townego ruszania lub przyspieszania. Je eli samochód wyposa ony jest w mechanicznà skrzyni biegów, nale y utrzymywaç niskie pr dkoêci obrotowe silnika i nie dopuszczaç do nadmiernego ich wzrostu, zapobiegajàc w ten sposób poêlizgowi sprz g a. Ruszaç wy àcznie z pierwszego biegu. Unikaç szarpania i gwa townych manewrów kierownicà. Przy zbyt ciasnym skr cie przyczepa mo e uderzyç w samochód. Przed zakr tem nale y stopniowo zwolniç, unikajàc nag ego hamowania. Cofanie samochodu z przyczepà jest trudne i wymaga wprawy. Najlepiej jest trzymaç kierownic u do u i poruszaç nià w t samà stron, w którà ma skr ciç przyczepa: r ka z kierownicà w lewo - przyczepa skr ca w lewo, r ka z kierownicà w prawo - przyczepa skr ca w prawo. (Jest to dok adnie odwrotnie, ni w przypadku jazdy bez przyczepy.) Kierownic nale y obracaç stopniowo, unikaç zarówno ostrych ale i zbyt powolnych skr tów. Dobrze jest zapewniç sobie pomoc drugiej osoby, ograniczajàc w ten sposób ryzyko kolizji. Nale y pami taç, e przy skr cie ko a przyczepy b dà jecha y po uku po o onym bli ej Êrodka skr tu wzgl dem kó samochodu. W celu wyrównania tego, promieƒ skr tu samochodu powinien byç wi kszy ni normalnie.

168 Boczny wiatr i wyboista nawierzchnia powodujà ko ysanie przyczepy, co znacznie utrudnia prowadzenie samochodu. Od czasu do czasu dobrze jest skontrolowaç w lusterku wstecznym ruch z ty u pojazdu, aby móc zawczasu przygotowaç si na wyprzedzanie przez du e autobusy lub samochody ci arowe, który to manewr równie mo e wywo aç ko ysanie przyczepy. W przypadku rozko ysania przyczepy nale y mocno trzymaç kierownic i natychmiast zaczàç stopniowo redukowaç pr dkoêç. W takich sytuacjach nie wolno przyspieszaç. JeÊli wystàpi koniecznoêç ograniczenia pr dkoêci, przyhamowywaç nale y delikatnie. Utrzymywaç prostoliniowy tor jazdy. Gdy nie b dà wykonywane gwa towne ruchy kierownicà i nie b dzie ostrego hamowania, zespó pojazdu z przyczepà stopniowo ustabilizuje si. Podczas wyprzedzania innych pojazdów nale y zachowaç du à ostro noêç. Manewr wyprzedzania wymagaç b dzie doêç d ugiego dystansu. Koƒczàc manewr nale y pami taç o d ugoêci holowanej przyczepy. Przed zmianà pasa ruchu konieczne jest upewnienie si, czy jest wystarczajàco du o miejsca. W celu zachowania skutecznoêci hamowania silnikiem, nie nale y u ywaç piàtego biegu (mechaniczna skrzynia biegów) lub nadbiegu (automatyczna skrzynia biegów). Ze wzgl du na dodatkowe obcià enie, w upalne dni (przy temperaturach powietrza powy ej 30 0 C) podczas jazdy w gór d ugiego lub stromego wzniesienia silnik samochodu holujàcego przyczep mo e si przegrzewaç. Gdy wskaênik temperatury silnika zacznie sygnalizowaç przegrzewanie, nale y wy àczyç klimatyzacj (je eli by a w àczona), zjechaç na pobocze i zatrzymaç si w bezpiecznym miejscu. Wskazówki dotyczàce dalszego post powania podane sà w cz Êci 4, pod has em Przegrzanie silnika. Podczas postoju pod ko a samochodu i przyczepy nale y zawsze podk adaç kliny blokujàce. Mocno zaciàgaç hamulec postojowy i pozostawiaç pojazd z dêwignià wybieraka zakresu w po o eniu P (automatyczna skrzynia biegów) lub w àczonym pierwszym lub wstecznym biegiem (mechaniczna skrzynia biegów). Unikaç parkowania samochodu z przyczepà na stoku, lecz je eli jest to konieczne, nale y wykonaç nast pujàce czynnoêci: 1.Nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty peda hamulca. 2.Druga osoba w tym czasie powinna pod o yç kliny pod ko a pojazdu i przyczepy. 3.Po pod o eniu klinów nale y powoli zwolniç hamulce, aby samochód zatrzyma si na klinach. 4.Mocno zaciàgnàç hamulec postojowy. 5.W àczyç pierwszy lub wsteczny bieg (mechaniczna skrzynia biegów) lub ustawiç dêwigni wybieraka zakresu w po o eniu P (automatyczna skrzynia biegów) i wy àczyç silnik. Przy ruszaniu samochodu zaparkowanego na stoku: 1.Gdy dêwignia wybieraka zakresu znajduje si w po o eniu P (automatyczna skrzynia biegów) lub po naciêni ciu sprz g a (mechaniczna skrzynia biegów) uruchomiç silnik. (W samochodzie z automatycznà skrzynià biegów nale y nacisnàç peda hamulca). 2.W àczyç bieg. 3.Zwolniç hamulec postojowy (jak równie peda hamulca w samochodzie z automatycznà skrzynià biegów) i powoli zjechaç z klinów pod o onych pod ko a. Zatrzymaç si i nacisnàç hamulec. 4.Druga osoba powinna zabraç kliny z jezdni. OSTRZE ENIE Przestrzegaç ograniczeƒ pr dkoêci dla samochodów holujàcych przyczep. Przed zjazdem ze stromego lub d ugiego wzniesienia nale y zmniejszyç pr dkoêç i zredukowaç bieg. Nie redukowaç biegu zbyt gwa townie. Nie naciskaç zbyt d ugo lub zbyt cz sto peda u hamulca. Mo e to doprowadziç do przegrzania hamulców i zmniejszenia ich skutecznoêci. 161

169 Ekonomiczna i przed u ajàca trwa oêç eksploatacja pojazdu Wyd u enie dystansu przeje d anego na jednym litrze paliwa nie jest takie trudne - wystarczy jeêdziç spokojnie. Przyczyni si to równie do wyd u enia trwa oêci samochodu. Poni ej zamieszczono szereg wskazówek, które pomogà zaoszcz dziç wydatków zarówno na benzyn jak i naprawy: Utrzymywaç prawid owe ciênienie w ogumieniu. Zbyt niskie ciênienie przyspiesza zu- ycie opon i podnosi zu ycie paliwa (patrz rozdzia 7-2). Nie przewoziç w samochodzie zb dnych ci arów. Zbyteczny adunek stanowi dodatkowe obcià enie dla silnika, przez co zwi ksza si zu ycie paliwa. Nie rozgrzewaç zbyt d ugo silnika na biegu ja owym. Nale y ruszyç gdy tylko silnik zacznie równo pracowaç, ale jechaç delikatnie. Zimà mo e to potrwaç nieco d u ej. Gdy nie jest wymagane hamowanie silnikiem, nale y pozostawiaç w àczony nadbieg w automatycznej skrzyni biegów. Jazda z wy àczonym nadbiegiem zwi kszy zu ycie paliwa. (Szczegó owe informacje - patrz Automatyczna skrzynia biegów w rozdziale 1-6.) Przyspieszaç powoli i p ynnie. Unikaç gwa townego ruszania. Mo liwie najszybciej uzyskaç bieg bezpoêredni. 162 Unikaç d ugotrwa ej pracy silnika na biegu ja owym. Na czas d u szego postoju poza ruchem ulicznym dobrze jest wy àczyç silnik. Nie przecià aç silnika i nie dopuszczaç do zbyt du ych pr dkoêci obrotowych. Dostosowywaç bieg do warunków jazdy. Unikaç ciàg ego przyspieszania i zwalniania. Jazda zrywami powoduje zwi kszone zu ycie paliwa. Unikaç niepotrzebnego zatrzymywania si lub hamowania. Utrzymywaç sta à pr dkoêç. Staraç si dobieraç takà pr dkoêç, aby unikaç hamowania przed nast pnymi Êwiat ami lub wybieraç drog omijajàcà skrzy- owania ze Êwiat ami. Zachowywaç odpowiednià odleg oêç od poprzedzajàcego samochodu, aby uniknàç nag ego hamowania. Przyczyni si to tak e do mniejszego zu- ycia hamulców. W miar mo liwoêci unikaç jazdy w warunkach du ego nasilenia ruchu lub w korku ulicznym. Nie opieraç stopy na pedale sprz g a lub hamulca. Powoduje to niepotrzebne zu ywanie ok adzin ciernych, przegrzewanie mechanizmów i zwi ksza zu ycie paliwa. Na drogach szybkiego ruchu i autostradach utrzymywaç umiarkowanà pr dkoêç. Im szybsza jazda, tym wy sze zu ycie paliwa. Zmniejszenie pr dkoêci zmniejszy zu ycie paliwa. Utrzymywaç prawid owà zbie noêç przednich kó. Nie uderzaç w kraw niki i ograniczaç pr dkoêç na wyboistych drogach. Nieprawid owa zbie noêç powoduje nie tylko przyspieszone zu ycie opon, ale równie stanowi dodatkowe obcià enie dla silnika na skutek zwi kszonych oporów toczenia i w konsekwencji jest przyczynà zwi kszonego zu ycia paliwa. Nie dopuszczaç do gromadzenia si b ota na podwoziu. W ten sposób nie tylko unika si dodatkowego ci aru, lecz równie zapobiega korozji. Utrzymywaç samochód w dobrym stanie technicznym, prawid owo wyregulowany. Zanieczyszczony filtr paliwa, nieprawid owy luz zaworowy, pokryte nagarem Êwiece, zanieczyszczone oleje i smary, wadliwie ustawione hamulce itp. wp ywajà ujemnie na osiàgi silnika i przyczyniajà si do nadmiernego zu ycia paliwa. W celu przed u enia trwa oêci wszystkich cz Êci i obni enia kosztów eksploatacyjnych, nale y przestrzegaç terminów przeglàdów okresowych. Je eli pojazd jest u ytkowany w trudnych warunkach, nale y to uwzgl dniç poprzez zwi kszenie cz stotliwoêci przeglàdów.

170 OSTRZE ENIE Podczas zjazdu ze wzniesienia nie wolno wy àczaç silnika. Przy wy àczonym silniku nie dzia a wspomaganie kierownicy oraz hamulców. Ponadto uk ad kontroli emisji dzia a poprawnie tylko podczas pracy silnika. 163

171 164

172 Rozdzia 4 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH TrudnoÊci z uruchomieniem silnika ZgaÊni cie silnika podczas jazdy Przegrzanie silnika Przebicie opony Holowanie pojazdu Zgubienie kluczyków Zgubienie nadajnika zdalnego sterowania zamków

173 TrudnoÊci z uruchomieniem silnika (a) Najprostsze czynnoêci sprawdzajàce Poni sze czynnoêci nale y wykonaç po upewnieniu si, e próby rozruchu wykonane by y zgodnie z procedurà Uruchamianie silnika, opisanà w rozdziale 3, oraz czy w zbiorniku jest paliwo. Je eli samochód wyposa ony jest w immobilizer, nale y równie sprawdziç, czy silnika nie da si uruchomiç drugim kluczykiem. Je eli tak, aktualnie u ywany kluczyk mo e byç p kni ty. Nale y zleciç jego sprawdzenie w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Je eli aden z kluczyków nie dzia a, uk ad immobilizera jest prawdopodobnie uszkodzony. Nale y zwróciç si do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (Patrz Kluczyki w rozdziale 1-2). Gdy wa korbowy silnika nie daje si obracaç rozrusznikiem lub obraca si zbyt wolno 1. Sprawdziç, czy zaciski akumulatora sà czyste i mocno dokr cone. 2. Je eli zaciski akumulatora sà w porzàdku, w àczyç lampk oêwietlenia kabiny. 3. Je eli lampka nie Êwieci si lub po w àczeniu rozrusznika przygasa albo gaênie ca kowicie, oznacza to roz adowanie akumulatora. W tej sytuacji mo na spróbowaç uruchomiç silnik z obcego akumulatora. Patrz: (d) Uruchamianie silnika z obcego êród a pràdu. Je eli lampka dzia a poprawnie, a silnika nadal nie daje si uruchomiç, konieczna jest jego regulacja lub naprawa. CzynnoÊci te nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub warsztatowi specjalistycznemu. 166 UWAGA Nie wolno uruchamiaç tego samochodu przez pchanie lub ciàgni cie. Mo e to spowodowaç uszkodzenie pojazdu lub doprowadziç do zderzenia, gdy silnik zacznie pracowaç. Równie samochodów z katalizatorem spalin nie wolno uruchamiaç przez pchanie lub ciàgni cie. Ponadto katalizator mo e ulec przegrzaniu, co grozi po arem. Gdy obroty silnika w trakcie pracy rozrusznika sà prawid owe, lecz nie daje si on uru- chomiç- Silnik o zap onie iskrowym 1. Silnik mo e byç zalany z powodu powtarzanych prób rozruchu. Wskazówki odnoênie dalszego post powania podane sà w punkcie (b) Uruchamianie zalanego silnika (silnik o zap onie iskrowym). 2. Je eli silnika nadal nie mo na uruchomiç, konieczne jest przeprowadzenie regulacji lub naprawy. Nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty lub specjalistycznym warsztatem. Silnik o zap onie samoczynnym 1. W przypadku uruchamiania silnika, który zgas w wyniku braku paliwa, konieczne mo- e okazaç si wczeêniejsze odpowietrzenie uk adu paliwowego. OdnoÊne wskazówki podane sà pod has em (c) Odpowietrzanie uk adu paliwowego (silnik o zap onie samoczynnym). 2. Je eli uk ad paliwowy jest sprawny, a mimo to silnik nie daje si uruchomiç, konieczne jest przeprowadzenie regulacji lub naprawy. Nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty lub specjalistycznym warsztatem.

174 (b) Uruchamianie zalanego silnika (silnik o zap onie iskrowym) Je eli silnik nie daje si uruchomiç, mo e byç zalany na skutek powtarzanych prób rozruchu. W takiej sytuacji nale y obróciç kluczyk w wy- àczniku zap onu do po o enia START, jednoczeênie trzymajàc ca kowicie wciêni ty peda przyspieszania. Przytrzymaç w ten sposób kluczyk i peda przez 15 sekund i zwolniç. Nast pnie spróbowaç rozruchu bez naciskania peda u przyspieszania. Je eli silnik nie daje si uruchomiç po 15 sekundach pracy rozrusznika, puêciç kluczyk, odczekaç kilka minut i ponowiç prób. Je eli silnik nadal nie daje si uruchomiç, konieczna jest jego regulacja lub naprawa. CzynnoÊci te nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub warsztatowi specjalistycznemu. UWAGA Nie wolno jednorazowo w àczaç rozrusznika na d u ej ni 30 sekund. Mo e to spowodowaç przegrzanie rozrusznika i jego przewodów. (c) Odpowietrzanie uk adu paliwowego (silnik o zap onie samoczynnym) Gdy silnik zgaênie z powodu braku paliwa, po nape nieniu zbiornika mogà wystàpiç trudnoêci z jego uruchomieniem. W takim przypadku nale y poruszaç pompkà zastrzykowà, a do wyczucia zwi kszonego oporu. (d) Uruchamianie silnika z obcego êród a pràdu Poni szych instrukcji nale y dok adnie przestrzegaç. W przeciwnym razie istnieje ryzyko odniesienia powa nych obra eƒ cia a lub uszkodzenia samochodu w wyniku eksplozji akumulatora, poparzenia kwasem, pora enia pràdem elektrycznym lub uszkodzenia urzàdzeƒ elektronicznych w samochodzie. W przypadku wàtpliwoêci co do sposobu wykonania opisanych czynnoêci, nale y poprosiç o pomoc kompetentnego mechanika lub pomoc drogowà. OSTRZE ENIE Akumulatory nape nione sà kwasem siarkowym, który jest trujàcy i ràcy. W czasie operacji uruchamiania silnika z zewn trznego êród a pràdu nale y na- o yç okulary ochronne oraz uwa aç, by nie zachlapaç kwasem cia a, odzie y lub samochodu. W przypadku kontaktu skóry z kwasem lub dostania si kwasu do oczu, zdjàç zaplamionà odzie i przez co najmniej 15 minut obficie zmywaç wodà poparzone miejsce. Nast pnie jak najszybciej uzyskaç pomoc medycznà. W miar mo liwoêci w trakcie drogi do lekarza nale y kontynuowaç zmywanie wodà przy pomocy gàbki lub kawa ka materia u. 167

175 OSTRZE ENIE Gaz wytwarzany przez akumulator mo e w zetkni ciu z p omieniem lub iskrami wybuchnàç. Nale y u ywaç wy àcznie znormalizowanych przewodów rozruchowych, a podczas ca ej operacji rozruchu silnika z obcego êród a pràdu nie wolno paliç ani u ywaç zapa ek. UWAGA Akumulator wspomagajàcy musi mieç równie napi cie 12 V. Przy braku pewno- Êci co do akumulatora wspomagajàcego, nie wolno przeprowadzaç operacji uruchamiania silnika. PROCEDURA URUCHOMIENIA SILNIKA Z OBCEGO AKUMULATORA 1. Je eli akumulator wspomagajàcy jest zamontowany w innym samochodzie, nale y upewniç si, czy samochody si nie stykajà. Wy àczyç wszystkie zb dne Êwiat a i urzàdzenia elektryczne. 2. W razie potrzeby wykr ciç wszystkie korki odpowietrzajàce obu akumulatorów i na ich miejscu po o yç kawa ek materia u (w ten sposób zmniejszy si ryzyko eksplozji akumulatora i zwiàzanych z tym obra eƒ oraz poparzeƒ cia a). 3. Je eli silnik w samochodzie z akumulatorem wspomagajàcym nie pracuje, nale y go uruchomiç i odczekaç kilka minut. Podczas w a- Êciwej operacji rozruchu zwi kszyç jego pr dkoêç obrotowà do oko o 2000 obr/min, lekko naciskajàc peda przyspieszania. 4. Pod àczyç przewody rozruchowe w kolejno- Êci a, b, c, d. a. Po àczyç dodatni (czerwony) przewód rozruchowy z biegunem dodatnim (+) roz adowanego akumulatora. b. Drugi zacisk przewodu dodatniego (czerwonego) po àczyç z biegunem dodatnim (+) akumulatora wspomagajàcego. 168

176 Nie pod àczaç przewodu do lub w pobli u jakiejkolwiek cz Êci, która w momencie rozruchu silnika porusza si. OSTRZE ENIE Wykonujàc po àczenia nie pochylaç si nad akumulatorem i nie dopuêciç, aby przewody rozruchowe lub ich zaciski przypadkowo dotkn y czegokolwiek poza odpowiednimi zaciskami akumulatora lub masà nadwozia. c. Po àczyç zacisk przewodu ujemnego (czarnego) z biegunem ujemnym (-) akumulatora wspomagajàcego. d. Po àczyç drugi zacisk przewodu ujemnego (czarnego) z nielakierowanym, nieruchomym metalowym punktem w samochodzie z roz adowanym akumulatorem. Zalecane punkty pod àczenia pokazane sà na rysunkach: Punkt pod àczenia w silniku 3S-FE Punkt pod àczenia w silniku 3C-TE 5. Tylko samochody z silnikiem o zap onie samoczynnym: Przez oko o 5 minut pod adowaç roz adowany akumulator przez pod àczone przewody rozruchowe. W tym czasie utrzymywaç w samochodzie z akumulatorem wspomagajàcym pr dkoêç obrotowà silnika na poziomie 2000 obr/min, lekko naciskajàc peda przyspieszania. 6. Uruchomiç w zwyk y sposób silnik. Po rozruchu nale y przez kilka minut utrzymywaç pr dkoêç obrotowà oko o 2000 obr/min, lekko naciskajàc peda przyspieszania. 7. Ostro nie od àczyç przewody rozruchowe, w dok adnie odwrotnej kolejnoêci: jako pierwszy przewód ujemny, nast pnie przewód dodatni. 8. Ostro nie zdjàç materia przykrywajàcy akumulatory - mo e teraz byç nasiàkni ty kwasem siarkowym. 169

177 9. Wkr ciç wszystkie korki odpowietrzajàce w obu akumulatorach (je eli by y zdejmowane). Je eli przyczyna roz adowania akumulatora nie jest oczywista (np. pozostawione w àczone Êwiat a), akumulator nale y poddaç kontroli. ZgaÊni cie silnika podczas jazdy Je eli silnik zgaênie w czasie jazdy Stopniowo zwolniç, utrzymujàc prostoliniowy kierunek jazdy. Ostro nie zjechaç z drogi i zaparkowaç w bezpiecznym miejscu. 2. W àczyç Êwiat a awaryjne. 3. Spróbowaç ponownie uruchomiç silnik. Je eli silnik nie daje si uruchomiç, nale y post powaç wed ug wskazówek podanych pod has em TrudnoÊci z uruchomieniem silnika. OSTRZE ENIE Gdy silnik nie pracuje, nie dzia a równie wspomaganie kierownicy i hamulców. W zwiàzku z tym skr canie i hamowanie jest utrudnione. Przegrzanie silnika W przypadku, gdy wskaênik temperatury silnika przekroczy dopuszczalny zakres i silnik wyraênie straci moc lub gdy od strony silnika pojawià si wyraêne odg osy stukania lub dzwonienia, silnik jest prawdopodobnie przegrzany. W takiej sytuacji nale y post powaç wed ug nast pujàcego schematu: 1. Ostro nie zjechaç na pobocze, zatrzymaç samochód i w àczyç Êwiat a awaryjne. W samochodzie z automatycznà skrzynià biegów dêwigni wybieraka zakresu ustawiç w po o eniu P, zaê w przypadku mechanicznej skrzyni biegów dêwigni zmiany biegów ustawiç w po- o eniu neutralnym, a nast pnie zaciàgnàç hamulec postojowy. Wy àczyç klimatyzacj. 2. Je eli z ch odnicy lub zbiornika wyrównawczego wydobywa si para, wy àczyç silnik. Z uniesieniem pokrywy silnika nale y odczekaç a para przestanie si wydobywaç. Je eli nie ma oznak wrzenia p ynu ch odzàcego ani wydobywajàcej si pary, nie wy àczaç silnika i sprawdziç, czy pracuje nap dzany elektrycznie wentylator ch odnicy. Je eli nie, wy àczyç silnik. OSTRZE ENIE Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nie nale y podnosiç pokrywy silnika dopóki wydobywa si para. Wydobywanie si pary lub p ynu ch odzàcego jest oznakà bardzo wysokiego ciênienia w uk adzie ch odzàcym. 170

178 3. Poszukaç wycieków p ynu z ch odnicy lub z przewodów elastycznych oraz Êladów pod samochodem. Woda kapiàca z klimatyzatora, który pracowa, jest zjawiskiem normalnym. OSTRZE ENIE Kiedy silnik pracuje nale y uwa aç, by r ce, cz Êci ubrania lub narz dzia nie znalaz y si w pobli u pracujàcego wentylatora ch odnicy lub pasków nap dowych. 4. Je eli nastàpi wyciek p ynu ch odzàcego, nale y natychmiast wy àczyç silnik i zwróciç si o pomoc do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. 5. Je eli nie ma wyraênych objawów wycieków, sprawdziç zbiornik wyrównawczy p ynu ch odzàcego. Je eli jest pusty, przy pracujàcym silniku nape niç go do po owy p ynem ch odzàcym. OSTRZE ENIE Nie zdejmowaç korka ch odnicy, gdy silnik i ch odnica sà goràce. Wyrzucony pod ciênieniem goràcy p yn i para mogà spowodowaç niebezpieczne poparzenia. 6. Gdy temperatura silnika osiàgnie normalnà wartoêç, ponownie sprawdziç poziom p ynu w zbiorniku wyrównawczym. W razie potrzeby jeszcze raz nape niç do po owy obj toêci. Znaczne ubytki p ynu sygnalizujà nieszczelnoêç uk adu ch odzenia, który jak najszybciej nale y sprawdziç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Przebicie opony 1. Stopniowo zmniejszyç szybkoêç, utrzymujàc prostoliniowy kierunek jazdy. Ostro nie zjechaç z drogi w bezpieczne miejsce, mo liwie najdalej od ruchu drogowego. Nie wolno zatrzymywaç si na pasie rozdzielajàcym dwie jezdnie jednokierunkowe. Zaparkowaç w p askim miejscu o twardym pod o u. 2. Zatrzymaç silnik i w àczyç Êwiat a awaryjne. 3. Zaciàgnàç ca kowicie hamulec postojowy i prze àczyç na zakres P (automatyczna skrzynia biegów) lub w àczyç wsteczny bieg (mechaniczna skrzynia biegów). 4. Wszyscy pasa erowie powinni opuêciç pojazd, wychodzàc od strony pobocza. 5. Dok adnie zapoznaç si z poni szymi zaleceniami. OSTRZE ENIE Podnoszàc samochód podnoênikiem, dla w asnego bezpieczeƒstwa nale y: Post powaç zgodnie z zamieszczonà dalej instrukcjà podnoszenia samochodu. Nie wolno dopuêciç, aby jakakolwiek cz Êç cia a znalaz a si pod samochodem wspartym jedynie na podnoêniku. Grozi to odniesieniem obra eƒ. Nie uruchamiaç silnika w samochodzie wspartym na podnoêniku. 171

179 Niezb dne narz dzia i ko o zapasowe Zatrzymaç samochód w p askim, poziomym miejscu o twardym pod o u, mocno zaciàgnàç hamulec postojowy i prze àczyç automatycznà skrzyni biegów w zakres P lub w àczyç wsteczny bieg (mechaniczna skrzynia biegów). W razie potrzeby zablokowaç ko o po o one po przekàtnej wzgl dem zmienianego. UWAGA Nie nale y kontynuowaç jazdy bez powietrza w oponie. Przejechanie nawet krótkiego odcinka mo e doprowadziç do uszkodzenia opony w stopniu uniemo liwiajàcym jej napraw. Upewniç si, czy podnoênik jest dok adnie w punkcie przewidzianym do tego celu. Podnoszenie samochodu przy nieprawid owo ustawionym podnoêniku spowoduje uszkodzenie samochodu lub mo e doprowadziç do zjechania samochodu z podnoênika, gro àc odniesieniem obra eƒ. Nie wolno k aêç si pod samochód wsparty jedynie na podnoêniku. PodnoÊnika samochodowego u ywaç wy àcznie do zmiany ko a. Nie wolno podnosiç samochodu, gdy wewnàtrz znajdujà si pasa erowie. Przy podnoszeniu samochodu nie umieszczaç pod lub na podnoêniku adnych przedmiotów. 1. Przygotowaç niezb dne narz dzia i ko o zapasowe. 1 Torba z narz dziami 2 PodnoÊnik 3 Ko o zapasowe Aby byç przygotowanym na sytuacje awaryjne, dobrze jest zapoznaç si ze sposobem pos ugiwania si podnoênikiem i poszczególnymi narz dziami oraz znaç miejsca ich przechowywania w samochodzie. Samochód nale y podnosiç jedynie na tyle, by mo na by o zmieniç ko o. 172

180 Wyj cie podnoênika: Obróciç àcznik w kierunku 1, a podnoênik zostanie uwolniony. W o enie podnoênika: Obróciç àcznik w kierunku 2, a podnoênik zostanie zablokowany. W ten sposób podnoênik jest zabezpieczony przed wypadni ciem w przypadku zderzenia lub gwa townego hamowania. Wyj cie ko a zapasowego: Otworzyç drzwi baga nika. W pobli u zamka drzwi znajduje si zaêlepka Êruby mocujàcej ko o zapasowe. 1. Pos ugujàc si p askim koƒcem klucza do nakr tek kó zdjàç zaêlepk. 2. Kluczem do nakr tek kó poluzowaç Êrub mocujàcà ko o zapasowe. 3. Lekko unoszàc uchwyt ko a do góry, od àczyç od niego zacisk blokujàcy. 4. Gdy uchwyt dotknie pod o a, ko o zapasowe mo na wyjàç. Chowajàc ko o zapasowe na miejsce, nale y umieêciç je stronà zewn trznà do góry. Nast pnie umocowaç je, powtarzajàc w kolejnoêci odwrotnej wymienione wy ej czynnoêci zwiàzane z wyj ciem ko a, co zabezpieczy je przed przemieszczeniem si w razie wypadku lub nag ego hamowania. 173

181 Zablokowanie samochodu Zdj cie os on ozdobnych UWAGA Mocno dokr ciç Êrub mocujàcà, podtrzymujàcà uchwyt ko a zapasowego. 2. Zabezpieczyç samochód przed stoczeniem si z podnoênika, podk adajàc klin pod ko o znajdujàce si po przekàtnej wzgl dem zmienianego. Stalowe tarcze kó Pod ko em przednim klin umieêciç od strony przodu pojazdu, natomiast pod ko em tylnym klin umieêciç od strony ty u pojazdu. Tarcze kó ze stopu aluminium 174

182 3. Zdjàç os on ozdobnà z ko a. Podwa yç os on p askim koƒcem klucza do nakr tek kó. Poluzowanie nakr tek mocujàcych ko o Ustawienie podnoênika OSTRZE ENIE Nie Êciàgaç os ony ozdobnej r koma. Przy zdejmowaniu nale y zachowaç ostro noêç, aby uniknàç skaleczenia. 4. Poluzowaç wszystkie nakr tki ko a. Nakr tki ko a nale y poluzowaç przed uniesieniem samochodu na podnoêniku. Nakr tki luzuje si obracajàc w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Dla uzyskania najefektywniejszej dêwigni, klucz na o yç w ten sposób, aby jego rami znajdowa o si po prawej stronie, jak na rysunku powy ej. Uchwyciç klucz w pobli u koƒca ramienia i pociàgnàç do góry. Uwa aç, by klucz nie zeêliznà si z nakr tki. Nakr tek nie odkr caç ca kowicie, a jedynie o pó obrotu. 5. Ustawiç podnoênik pod odpowiednim miejscem podwozia, jak pokazuje rysunek. PodnoÊnik powinien byç umieszczony na p askim i twardym pod o u. 175

183 Podniesienie pojazdu Zmiana ko a OSTRZE ENIE Nie wolno k aêç si pod samochodem wspartym jedynie na podnoêniku. 6. Po upewnieniu si, e nikt nie przebywa w samochodzie, unieêç go na takà wysokoêç, aby mo na by o za o yç nowe ko o. Nale y pami taç, e do za o enia nowego ko a potrzeba wi cej miejsca ni do zdj cia ko a bez powietrza. W celu uniesienia samochodu w o yç korb podnoênika w z àcze podnoênika (jest ona luêno spasowana) i obracaç jà zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Gdy podnoênik zetknie si z podwoziem samochodu i zacznie go unosiç, ponownie sprawdziç, czy jest dobrze ustawiony. 7. Odkr ciç ca kowicie nakr tki i zdjàç ko o. Lekko unieêç i Êciàgnàç przebite ko o, a nast pnie u o yç je z boku. Przetoczyç ko o zapasowe do miejsca instalacji, ustawiajàc otworami odpowiednio do Êrub mocujàcych. Nast pnie unieêç i nasunàç przynajmniej najwy szym otworem na odpowiednià Êrub. Naciskajàc na przemian z obu stron ko- a, wcisnàç je na pozosta e Êruby. 176

184 Mocowanie nakr tek Opuszczenie samochodu Przed na o eniem ko a nale y przy pomocy np. szczotki drucianej usunàç Êlady korozji z przylegajàcych do siebie powierzchni. Niedok adne przyleganie powierzchni ko a do piasty mo e doprowadziç do poluzowania si nakr tek mocujàcych, co w konsekwencji mo e doprowadziç do odpadni cia ko a podczas jazdy. Dlatego po przejechaniu oko o 1500 km nale y sprawdziç nakr tki, czy sà mocno dociàgni te. 8. Na o yç i dokr ciç r kà wszystkie nakr tki mocujàce ko o. Na o yç nakr tki ko a (sto kowà cz Êcià w stron ko a) i dokr ciç je do oporu r kà. Docisnàç ko o i ponownie spróbowaç dokr ciç nakr tki. 9. Ca kowicie opuêciç samochód i dociàgnàç kluczem nakr tki ko a. W celu opuszczenia pojazdu obracaç korb podnoênika w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Przy pomocy klucza do nakr tek kó, dzia ajàc jedynie si à ràk dociàgnàç wszystkie nakr tki, obracajàc je zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Nie u ywaç innych narz dzi ani dodatkowego przed u enia ramienia klucza, np. m otka lub rurki, nie naciskaç nogà. Klucz musi byç dobrze na o ony na nakr tk. Dociàgaç nakr tki stopniowo, za ka dym razem o niewielki kàt, w kolejnoêci pokazanej na rysunku. Cykl powtarzaç, a wszystkie nakr tki zostanà dociàgni te. 177

185 OSTRZE ENIE Przy opuszczaniu pojazdu nale y zachowaç ostro noêç, by samemu nie odnieêç obra eƒ oraz nie spowodowaç obra eƒ u osób znajdujàcych si w pobli u. Za o enie os ony ozdobnej Stalowe tarcze kó 10. Za o yç os on ozdobnà na ko o. 1. Ustawiç os on w odpowiednim po o eniu. W niektórych modelach nale y na o yç os on wyci ciem na zaworek opony. 2. Nast pnie mocno uderzajàc kantem d oni osadziç os on na kole. OSTRZE ENIE Przy operowaniu os onà ozdobnà ko a nale y zachowaç ostro noêç, aby uniknàç skaleczenia. 178 Tarcze kó ze stopu aluminium

186 Po zmianie ko a 11. Sprawdziç ciênienie w zmienionym kole. CiÊnienie powinno byç zgodne z podanym na stronie #293 w rozdziale 8. Je eli ciênienie jest ni sze, nale y wolno podjechaç do najbli szej stacji benzynowej i dopompowaç ko o. Na o yç kapturek ochronny na zawór, zabezpieczajàc w ten sposób wn trze zaworu przed zanieczyszczeniem lub zamoczeniem, powodujàcym uchodzenie powietrza. W przypadku utraty kapturka nale y jak najszybciej na o yç nowy. 12. Schowaç wszystkie narz dzia, podno- Ênik i zdj te ko o. Po zmianie ko a, nakr tki mocujàce powinny jak najszybciej zostaç dociàgni te przy pomocy klucza dynamometrycznego momentem podanym w rozdziale 8, zaê ko o z przebità oponà naprawione i zainstalowane w miejsce zapasowego. OSTRZE ENIE Przed podj ciem jazdy, w celu ograniczenia dodatkowego zagro enia w przypadku zderzenia lub gwa townego hamowania nale y upewniç si, czy wszystkie narz dzia, podnoênik i przebite ko o sà bezpiecznie umocowane na swoich miejscach. Holowanie pojazdu Je eli zajdzie koniecznoêç holowania tego samochodu, zalecane jest skorzystanie z us ug Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub kwalifikowanej pomocy drogowej. Samochód powinien byç holowany jednym ze sposobów pokazanych na rysunku (a lub b). Jedynie w przypadku braku mo liwoêci skorzystania z us ug Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub pomocy drogowej samochód mo e byç holowany w sposób opisany w dalszej cz Êci tego rozdzia u, pod has em Holowanie awaryjne. Odpowiedni sprz t stanowi gwarancj, e pojazd nie zostanie uszkodzony podczas holowania. Kwalifikowane s u by znajà obowiàzujàce przepisy dotyczàce holowania. Nieprawid owe holowanie mo e doprowadziç do uszkodzenia samochodu. Pomimo, e wi kszoêç operatorów doskonale wie jak post powaç, pomy ki nie sà wykluczone. Aby uniknàç uszkodzenia pojazdu konieczne jest przestrzeganie podanych ni ej zaleceƒ. Je eli zajdzie taka koniecznoêç, nale y pokazaç pracownikowi pomocy drogowej ten fragment instrukcji. 179

187 ZALECENIA DOTYCZÑCE HOLOWANIA SA- MOCHODU: Holowany samochód powinien byç zawsze zabezpieczony aƒcuchem. Nale y przestrzegaç przepisów dotyczàcych holowania. OÊ i ko a toczàce si po jezdni powinny byç w dobrym stanie. Je eli sà uszkodzone, nale y u yç wózka holowniczego. (a) Holowanie z uniesionà osià Przednià Zwolniç hamulec postojowy. Tylnà UWAGA Unoszàc ko a samochodu nale y zachowaç wystarczajàcà odleg oêç przeciwnego koƒca samochodu od pod o a. W przeciwnym wypadu zderzak i/lub podwozie holowanego pojazdu ulegnà uszkodzeniu. Mechaniczna skrzynia biegów: Zalecane jest umieszczenie przednich kó na wózku holowniczym. Je eli wózek nie jest dost pny, nale y przekr ciç kluczyk w wy- àczniku zap onu do po o enia ACC i ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym. UWAGA Nie wolno holowaç bez wózka holowniczego pojazdu z uniesionà tylnà osià, gdy kluczyk zosta wyj ty lub przekr cony do po o enia LOCK. Mechanizm blokady kierownicy nie jest wystarczajàco mocny, aby utrzymaç prosto przednie ko a. Automatyczna skrzynia biegów: Pod przednimi ko ami nale y umieêciç wózek holowniczy. UWAGA Samochodu z automatycznà skrzynià biegów nie wolno holowaç z uniesionà tylnà osià i przednimi ko ami na jezdni, poniewa mo e to spowodowaç powa ne uszkodzenie skrzyni biegów. (b) Przewo enie na platformie samochodowej (c) Holowanie podwieszonego samochodu UWAGA Nie nale y holowaç samochodu w pozycji podwieszonej, ani za przód, ani za ty. Mo- e to doprowadziç do uszkodzenia nadwozia. 180

188 Holowanie awaryjne Przód Je eli zajdzie koniecznoêç holowania tego samochodu, zalecane jest skorzystanie z us ug Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub kwalifikowanej pomocy drogowej. W sytuacji awaryjnej, gdy nie jest osiàgalna specjalistyczna pomoc drogowa, pojazd ten mo e byç awaryjnie holowany przy pomocy linki lub aƒcucha zamocowanego do uchwytu holowniczego umieszczonego po- Êrodku przodu samochodu lub prawego tylnego uchwytu holowniczego. Podczas holowania nale y zachowaç maksymalnà ostro noêç. UWAGA Do holowania mo na wykorzystywaç wy- àcznie przewidziane do tego celu zaczepy. Nieprzestrzeganie tego zalecenia grozi uszkodzeniem samochodu. Kierowca musi pozostaç w samochodzie, odpowiednio kierujàc i operujàc hamulcami. Ten sposób holowania mo e byç wykorzystywany jedynie na drogach o utwardzonych nawierzchniach, na krótkim odcinku i przy niewielkiej pr dkoêci. Wszystkie ko a, obie osie, uk ad przeniesienia nap du, uk ad kierowniczy oraz hamulce muszà byç sprawne. OSTRZE ENIE Podczas holowania pojazdu nale y zachowaç szczególnà ostro noêç. Nie przyspieszaç gwa townie, nie wykonywaç gwa townych manewrów, które mogà nadmiernie obcià yç uchwyty i link lub aƒcuch holowniczy. P kni cie uchwytu holowniczego, linki lub aƒcucha mo e spowodowaç powa ne obra enia cia a i uszkodziç pojazdy. UWAGA Nale y u ywaç wy àcznie linek i aƒcuchów przeznaczonych do holowania pojazdów. Link lub aƒcuch dobrze zamocowaç do odpowiedniego uchwytu holowniczego. Przed przystàpieniem do holowania nale y zwolniç hamulec postojowy i dêwigni zmiany biegów umieêciç w po o eniu neutralnym (mechaniczna skrzynia biegów) lub w po o eniu N (automatyczna skrzynia biegów). Wy àcznik zap onu powinien byç ustawiony w po o eniu ACC (gdy silnik nie pracuje) lub ON (gdy silnik pracuje). Ty 181

189 OSTRZE ENIE Gdy silnik nie pracuje, nie dzia a wspomaganie hamulców oraz kierownicy i w zwiàzku z tym hamowanie i kierowanie jest utrudnione. Zgubienie kluczyków Niektóre Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty sà w stanie dorobiç nowe kluczyki na podstawie numeru kodowego i dostarczonego kluczyka g ównego. Nawet w przypadku zgubienia tylko jednego kluczyka nale y zwróciç si do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty w celu dorobienia nowego. W przypadku zgubienia wszystkich g ównych kluczyków dorobienie nowych jest niemo liwe i musi byç wymieniony ca y uk ad immobilizera. Patrz zalecenia podane pod has em Kluczyki w rozdziale 1-2. W przypadku zatrzaêni cia kluczyków w samochodzie i niedost pnoêci kluczyków zapasowych, niektóre Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty sà w stanie otworzyç drzwi przy pomocy specjalnego wyposa enia. Gdy zajdzie koniecznoêç wybicia szyby, najlepiej wybraç najmniejszà bocznà, ze wzgl du na najni sze koszty wymiany. Nale y zachowaç szczególnà ostro noêç, by nie skaleczyç si od amkami szyby. Zgubienie nadajnika zdalnego sterowania zamków W przypadku zgubienia, nowy nadajnik zdalnego sterowania mo na nabyç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. W celu unikni cia kradzie y samochodu lub wypadku drogowego, nale y jak najszybciej zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty wykasowanie z pojazdu zarejestrowanych numerów nadajników zdalnego sterowania. Nast pnie nale y zarejestrowaç numer nowego nadajnika zdalnego sterowania. RównoczeÊnie nale y przynieêç wszystkie pozosta e nadajniki zdalnego sterowania, równie w celu ich zarejestrowania. Nowy nadajnik zdalnego sterowania mo e sterowaç centralnym zamkiem w tym samochodzie. Szczegó owych informacji udzieli Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. 182

190 Rozdzia 5 ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU Ochrona antykorozyjna Mycie i woskowanie nadwozia Czyszczenie wn trza samochodu

191 Ochrona antykorozyjna Toyota, nie ustajàc w pracach badawczych nad rozwojem konstrukcji i zastosowaniem najnowszych zdobyczy techniki, wykona a ju swoje zadanie w zakresie zabezpieczenia antykorozyjnego, dostarczajàc samochód o najwy szej jakoêci wykoƒczenia. Reszta nale y do u ytkownika. Prawid owa konserwacja mo e dodatkowo przed u yç trwa oêç antykorozyjnà pojazdu. Najcz stszymi przyczynami korozji sà: Gromadzenie si soli, brudu i wilgoci w trudno dost pnych miejscach podwozia. Odpryskiwanie lakieru lub pod o a antykorozyjnego, spowodowane przez drobne st uczki lub uderzenia kamieni i wiru. Szczególnà trosk o zabezpieczenie przed korozjà zaleca si gdy samochód eksploatowany jest w nast pujàcych warunkach: Rozsypywane na drogach znaczne iloêci soli lub zwiàzków chemicznych ograniczajàcych pylenie nawierzchni, powietrze nadmorskie, charakteryzujàce si obecnoêcià soli lub silne zanieczyszczenie powietrza wyziewami przemys owymi - wszystko to przyspiesza korozj. Wysoka wilgotnoêç powietrza, szczególnie przy temperaturach w pobli u 0 0 C. Utrzymujàce si przez d ugi czas zawilgocenie okreêlonych fragmentów samochodu mo- e równie zapoczàtkowaç ich korozj, nawet jeêli pozosta e cz Êci samochodu sà suche. Wysokie temperatury przyspieszajà korozj tych elementów samochodu, które z powodu niedostatecznej wentylacji nie mogà szybko wysychaç. W zwiàzku z tym pojawia si koniecznoêç utrzymywania ca ego samochodu, a szczególnie podwozia, w czystoêci oraz naprawiania na bie àco wszelkich uszkodzeƒ pow ok lakierowych i ubytków zabezpieczenia antykorozyjnego. Przestrzeganie poni szych zaleceƒ pomo e uchroniç samochód przed korozjà: Nale y regularnie myç samochód. Jest to oczywiêcie uzasadnione wzgl dami estetycznymi, lecz w po àczeniu z dodatkowymi zabiegami s u y równie ochronie przed korozjà: Je eli samochód jeêdzi zimà po drogach posypywanych solà lub jest eksploatowany w rejonach nadmorskich, nale y przynajmniej raz w miesiàcu umyç podwozie strumieniem wody, minimalizujàc w ten sposób zagro enie korozjà. Najefektywniejsze jest mycie podwozia i wn k kó wodà lub parà wodnà pod wysokim ciênieniem. Na wn ki kó nale y zwracaç szczególnà uwag, poniewa w tych miejscach b oto i brud sà s abo widoczne. Wi cej szkody mo e przynieêç samo ich zmoczenie, bez usuni cia b ota i osadów. Dolne kraw dzie drzwi, progi oraz profile noêne podwozia majà otwory odprowadzajàce wod. Nie mo na dopuêciç do ich zatkania, poniewa uwi ziona w profilach woda przyspieszy proces korozji. Po sezonie zimowym nale y dok adnie umyç podwozie samochodu. Dodatkowe wskazówki podane sà pod has em Mycie i woskowanie nadwozia. Sprawdzaç stan pow ok lakierowych i pokryç wykoƒczeniowych. W przypadku stwierdzenia odprysków lub zarysowaƒ lakieru, ubytki te nale y natychmiast uzupe niç wykonujàc zaprawki, co zapobiegnie powstaniu ogniska korozji. Je eli odpryski lub zadrapania si gajà w g àb blachy, nale y zleciç napraw specjalistycznemu warsztatowi blacharskiemu. 184

192 Utrzymywaç w czystoêci wn trze samochodu. Pod dywanikami mo e gromadziç si woda i b oto, wywo ujàc korozj. Co pewien czas nale y sprawdzaç, czy pod oga pod dywanikami jest sucha. Podczas przewo enia chemikalii, Êrodków myjàcych, nawozów, soli itp. nale y zachowaç szczególnà ostro noêç. Ârodki te powinny byç przewo one w odpowiednich pojemnikach. W przypadku rozlania lub wycieku, natychmiast zmyç i wysuszyç zaplamione miejsce. U ywaç os on przeciwb otnych. Je eli samochód jeêdzi po zasolonych lub zapiaszczonych drogach, dobrze jest zamontowaç os ony przeciwb otne, tzw. chlapacze. Najlepsze sà os ony pe nowymiarowe, si gajàce mo liwie najbli ej nawierzchni. Zalecane jest odpowiednie zabezpieczenie antykorozyjne miejsca ich mocowania. Os ony takie mo na nabyç i zleciç ich zamontowanie w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Trzymaç samochód w dobrze przewietrzanym gara u lub w zadaszonym miejscu. Nie parkowaç w zawilgoconym i êle wentylowanym gara u. Po umyciu samochodu w gara u lub wjechaniu mokrym lub zaênie onym pojazdem, pomieszczenie ulega zawilgoceniu, sprzyjajàcemu korozji. Je eli wentylacja jest s aba, nawet w ogrzewanym gara u mo e dojêç do korozji samochodu. Mycie i woskowanie nadwozia Mycie samochodu Samochód nale y utrzymywaç czysty, poprzez regularne mycie. W nast pujàcych przypadkach mo e dojêç do os abienia warstwy lakieru lub korozji nadwozia i innych cz Êci. Nale y wtedy mo liwie najszybciej umyç samochód. Jazda w rejonach nadmorskich Jazda po drodze pokrytej Êrodkiem chemicznym przeciw oblodzeniu Zaplamienie smo à, ywicà, ptasimi odchodami lub przyklejonymi owadami Jazda w rejonach zadymionych, o powietrzu zanieczyszczonym sadzà, py em, py em elazowym i substancjami chemicznymi Wyraêne Êlady zabrudzenia nadwozia kurzem i b otem Mycie r czne Samochód nale y myç w cieniu. Je eli nadwozie by o nagrzane na s oƒcu, nale y odczekaç, a ostygnie. UWAGA Podczas mycia spodu nadwozia nale y uwa aç, by nie skaleczyç ràk. 1.Zmyç strumieniem wody luêne czàstki brudu. Usunàç wszelkie pozosta oêci b ota i soli na podwoziu i we wn kach kó. 2.Myç agodnym szamponem do nadwozi samochodowych, stosujàc si do zaleceƒ producenta. Pos ugiwaç si mi kkà Êciereczkà, cz sto p uczàc jà w roztworze szamponu. Nie wolno szorowaç - zabrudzenie pozostawiç wy àcznie dzia aniu szamponu i wody. Ozdobne os ony kó wykonane z tworzywa: Ozdobne os ony kó wykonane z tworzywa mo na atwo uszkodziç substancjami organicznymi. W przypadku zachlapania substancjami organicznymi nale y os on zmyç wodà i sprawdziç, czy nie uleg a uszkodzeniu. OSTRZE ENIE Nie zak adaç na ko o os ony ozdobnej z tworzywa, która jest mocno uszkodzona. Podczas jazdy samochodu mo e ona spaêç z ko a, powodujàc zagro enie wypadkiem. Tarcze kó ze stopów lekkich: Myç wy àcznie agodnym szamponem lub neutralnym detergentem. Zderzaki z tworzywa: Myç ostro nie. Nie u ywaç agresywnych zmywaczy. Powierzchnia zderzaków jest mi kka. 185

193 Plamy ze smo y: Zmywaç terpentynà lub zmywaczami oboj tnymi dla lakieru. UWAGA Nie u ywaç benzyny lub silnych rozpuszczalników, które mogà okazaç si toksyczne lub powodowaç uszkodzenia. 3. Dok adnie sp ukaç nadwozie, poniewa zaschni ty szampon pozostawi zacieki. Przy upalnej pogodzie mo e okazaç si konieczne sp ukanie ka dej cz Êci nadwozia oddzielnie, bezpoêrednio po jej umyciu. 4. Osuszyç samochód przy pomocy czystej, mi kkiej bawe nianej szmatki, aby nie pozosta y Êlady wyschni tych kropli wody. Nie nale y trzeç ani mocno naciskaç, poniewa grozi to zarysowaniem lakieru. Mycie w myjni automatycznej Samochód mo na myç w myjni automatycznej, pami tajàc jednak, e niektóre rodzaje szczotek, niefiltrowana woda lub sam proces mycia mo e spowodowaç zarysowania pow ok lakierowych. Zarysowania zmniejszajà odpornoêç lakieru i jego po ysk, szczególnie przy ciemniejszych kolorach nadwozia. Pracownik myjni powinien byç w stanie okreêliç, czy jest ona bezpieczna dla lakieru tego samochodu. Woskowanie UWAGA Przed wjazdem do myjni automatycznej nale y schowaç anten, aby nie uleg a uszkodzeniu. Polerowanie i woskowanie sà zalecanymi zabiegami dla utrzymania oryginalnego pi kna pow ok lakierowych. Raz w miesiàcu lub jeêli woda na nadwoziu samochodu nie sp ywa dobrze, nale y nadwozie nawoskowaç. 1. Przed woskowaniem nale y zawsze umyç i osuszyç nadwozie, nawet w przypadku u ycia wosku w po àczeniu ze zmywaczem. 2. U ywaç dobrej jakoêci Êrodków do polerowania i woskowania. Je eli pow oka lakierowa jest mocno zniszczona, nale y u yç Êrodka polerujàco-zmywajàcego, a nast pnie woskowaç. Dok adnie przestrzegaç zaleceƒ i ostrze eƒ producenta. Elementy chromowane nale y polerowaç i woskowaç podobnie jak pow oki lakiernicze. 3. Je eli woda na nadwoziu rozlewa si du ymi plamami, zamiast natychmiast sp ywaç pozostawiajàc jedynie drobne kropelki, woskowanie nale y powtórzyç. UWAGA Gdy samochód ma byç woskowany na goràco w kabinie termicznej, nale y zdemontowaç zderzaki z tworzywa. Wysoka temperatura powoduje ich uszkodzenie. Naprawa drobnych ubytków lakieru Do naprawy drobnych ubytków lub zadrapaƒ lakieru s u y lakier zaprawkowy. Uszkodzenie nale y zamalowaç mo liwie najszybciej po jego zauwa eniu, zanim pojawi si korozja. W tym celu nale y zaopatrzyç si w ma y p dzelek i dobrze wymieszaç lakier zaprawkowy. Naprawiane miejsce powinno byç oczyszczone i suche. Zasadà obowiàzujàcà przy wykonywaniu zaprawek jest zamalowywanie jedynie samego ubytku lakieru. W ten sposób zaprawka b dzie najmniej widoczna. Nak adaç minimalnà iloêç lakieru i nie rozprowadzaç go wokó miejsca uszkodzenia. 186

194 Czyszczenie wn trza samochodu Tapicerka winylowa OSTRZE ENIE Nie nale y myç pod ogi samochodu wodà, ani nie dopuszczaç do jej zalania podczas mycia nadwozia lub wn trza. Woda mo e dostaç si do elementów instalacji audio lub innych urzàdzeƒ elektrycznych umieszczonych nad lub pod wyk adzinà (lub dywanikiem) i spowodowaç ich uszkodzenie. Ponadto mo e doprowadziç do korozji nadwozia. Tapicerk winylowà doskonale myje si roztworem agodnego myd a lub detergentu. Przed umyciem nale y przy pomocy odkurzacza dok adnie oczyêciç tapicerk z grubszego brudu. Nast pnie gàbkà lub mi kkà szmatkà rozprowadziç roztwór myd a na tapicerce. Pozostawiç przez kilka minut, a roztwór wsiàknie i rozmi kczy brud, a nast pnie wytrzeç do czysta wilgotnà szmatkà. W razie potrzeby proces powtórzyç. Mo na równie u yç dost pnych na rynku pianek do czyszczenia tapicerki winylowej. W tym przypadku nale y stosowaç si do zaleceƒ producenta. UWAGA Do czyszczenia wn trza nie u ywaç rozpuszczalników, zmywaczy, benzyny ani Êrodków do mycia szyb. Wyk adzina dywanowa Do czyszczenia wyk adzin dywanowych u ywaç dobrych szamponów wysokopieniàcych. Dok adnie oczyêciç wyk adzin odkurzaczem. Dost pnych jest wiele rodzajów pianek do czyszczenie: niektóre sà w aerozolu, inne w proszku lub w p ynie, które miesza si z wodà w celu wytworzenia piany. Do nanoszenia piany pos u yç si gàbkà lub szczotkà. CzyÊciç kolistymi ruchami. Nie moczyç wyk adziny wodà. Najlepsze rezultaty uzyskuje si utrzymujàc wyk adzin w mo liwie suchym stanie. Zapoznaç si z zaleceniami producenta i ÊciÊle ich przestrzegaç. Pasy bezpieczeƒstwa Pasy bezpieczeƒstwa mo na czyêciç myd em z wodà lub ciep à wodà. Pos ugiwaç si szmatkà lub gàbkà. W trakcie czyszczenia przejrzeç pasy, czy nie sà nadmiernie zu yte, wystrz pione lub czy nie majà przeci ç. Szyby UWAGA Nie wolno stosowaç adnych Êrodków wybielajàcych, które mogà os abiç tkanin pasów. Nie u ywaç pasów bezpieczeƒstwa, dopóki nie wyschnà. Szyby mo na myç dowolnym p ynem przeznaczonym do tego celu. UWAGA Myjàc wewn trznà powierzchni tylnej szyby nale y uwa aç, by nie uszkodziç Êcie ki przewodu grzejnego. 187

195 Panel sterujàcy klimatyzacji, radioodtwarzacz, konsola Êrodkowa i prze àczniki Do czyszczenia u yç mi kkiej, wilgotnej szmatki. W razie jakichkolwiek wàtpliwoêci dotyczàcych czyszczenia samochodu, Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty s u y wszelkà pomocà. Zmoczyç czystà, mi kkà szmatk zimnà lub ciep à wodà, a nast pnie delikatnie zmyç czyszczonà powierzchni. UWAGA Nie u ywaç substancji organicznych (rozpuszczalników, nafty, alkoholu, benzyny i in.) oraz zwiàzków zasadowych lub kwasowych. Mogà one spowodowaç odbarwienie, zaplamienie lub inne uszkodzenia powierzchni. U ywajàc zmywaczy lub Êrodków polerujàcych nale y upewniç si, czy nie zawierajà one wymienionych wy ej substancji. U ywajàc p ynnych Êrodków do renowacji nadwozi nie wolno dopuêciç do ich rozlania na powierzchniach wewn trznych, poniewa mogà one zawieraç wymienione wy ej sk adniki. Wszelkie zaplamienia nale y natychmiast usunàç w opisany wczeêniej sposób. 188

196 Rozdzia 6 OBS UGA OKRESOWA Sens przeglàdów okresowych Kiedy samochód wymaga naprawy?

197 Sens przeglàdów okresowych Regularne przeprowadzanie przeglàdów technicznych ma podstawowe znaczenie. Zalecamy dokonywanie przeglàdów i obs ugi technicznej samochodu zgodnie ze schematem obs ugi okresowej, zamieszczonym w oddzielnej ksià eczce. Regularnie przeprowadzana obs uga okresowa zapewni: Prawid owe zu ycie paliwa D ugà eksploatacj samochodu PrzyjemnoÊç z prowadzenia samochodu Bezpiecznà jazd NiezawodnoÊç pojazdu Obs ug gwarancyjnà Spe nianie wymogów okreêlonych przepisami o dopuszczeniu pojazdów do ruchu 190 Samochód ten jest ekonomiczny zarówno w eksploatacji, jak i je eli chodzi o koszty obs ugi technicznej. Wiele spoêród do tej pory obowiàzujàcych czynnoêci obs ugi okresowej zosta o wyeliminowanych lub nie sà wymagane tak cz sto. Aby mieç pewnoêç, e pojazd jest w idealnym stanie technicznym, nale y przestrzegaç terminarza obs ugi okresowej. Szczegó y terminarza obs ug okresowych znajdujà si w Ksià ce gwarancyjnej TOYOTY. Obs uga techniczna powinna byç dokonywana tylko w Autoryzowanych Stacjach Dealerskich TOYOTY. Pracownicy tych stacji sà dobrze przeszkolonymi specjalistami. Majàc dost p do biuletynów serwisowych i uczestniczàc w wewn trznych cyklach szkoleniowych, sà na bie àco poinformowani o wszelkich nowoêciach technicznych zwiàzanych z serwisem. Majà odpowiednià praktyk w obs udze samochodów Toyota i nie zdobywajà tych umiej tnoêci na samochodach klientów. Czy nie jest to najlepsze podejêcie? Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty zainwestowa y du e sumy pieni dzy w narz dzia specjalne i odpowiednie wyposa enie warsztatu. Dzi ki temu mo liwa jest fachowa obs uga przy ni szych kosztach. Dzia y serwisu dealerów Toyoty wykonajà wszelkie niezb dne przeglàdy i obs ugi okresowe tego samochodu - rzetelnie i za rozsàdnà cen. Wykonywanie obs ugi we w asnym zakresie Wiele punktów obs ugi okresowej jest atwe do wykonania dla osoby o pewnych zdolnoêciach mechanicznych, dysponujàcej kilkoma podstawowymi narz dziami samochodowymi. Wskazówki dotyczàce wykonania tych czynnoêci podane sà w rozdziale 7. Nale y jednak zwróciç uwag na to, e niektóre czynnoêci obs ugowe wymagajà u ycia specjalnych narz dzi oraz wysokich umiej tnoêci. Dlatego nale y je zleciç wykwalifikowanym mechanikom. Nawet gdy u ytkownik ma doêwiadczenie mechaniczne, zalecamy powierzenie czynnoêci obs ugi okresowej Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty, która dodatkowo b dzie prowadziç zapis przebiegu przeglàdów okresowych tego samochodu. Zapis taki b dzie pomocny na wypadek korzystania z naprawy gwarancyjnej. Terminy kolejnych przeglàdów i obs ugi okresowej ustalane sà dla okreêlonego przebiegu samochodu lub czasu jego u ytkowania, w zale noêci od tego, co nast puje wczeêniej. Przewody gumowe (w uk adach ch odzenia silnika i ogrzewania wn trza, hamulcowym oraz paliwowym) powinny byç sprawdzane przez wykwalifikowanych mechaników, zgodnie z terminarzem obs ugi okresowej.

198 Sà to szczególnie wa ne punkty obs ugi okresowej. Uszkodzone lub zestarzone przewody nale y natychmiast wymieniç na nowe. Gumowe przewody podlegajà procesowi starzenia, co objawia si ich puchni ciem, twardnieniem i p kaniem. Kiedy samochód wymaga naprawy? Nale y zwracaç uwag na wszelkie zmiany w zachowaniu si samochodu podczas jazdy, nietypowe dêwi ki i inne oznaki Êwiadczàce o koniecznoêci sprawdzenia samochodu. Najwa niejsze z nich, to: Przerywana praca lub d awienie si silnika, odg osy dzwonienia Wyraêna utrata mocy Nietypowe odg osy dobiegajàce z silnika Âlady wycieków pod samochodem (jednak woda kapiàca z klimatyzatora po jego pracy jest zjawiskiem normalnym). Zmiana odg osu pracy uk adu wydechowego (Mo e to byç objawem ulatniania si niebezpiecznego dla zdrowia tlenku w gla. Nale y wtedy jechaç z otwartymi oknami i natychmiast zleciç sprawdzenie uk adu wydechowego.) Widoczne obni enie ciênienia w oponie, pisk ogumienia przy skr caniu, nierównomierne zu ycie bie nika Âciàganie samochodu w jednà stronà podczas jazdy po p askiej, prostej drodze Nietypowe odg osy towarzyszàce pracy elementów zawieszenia Spadek skutecznoêci hamulców, mi kki peda hamulca lub sprz g a, zapadanie si peda u niemal do pod ogi, Êciàganie samochodu w jednà stron podczas hamowania Sta e utrzymywanie si temperatury silnika powy ej normalnego zakresu Zaobserwowanie jednego z powy szych objawów wymaga niezw ocznego oddania samochodu do regulacji lub naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. OSTRZE ENIE Jazda niesprawnym samochodem mo e doprowadziç do powa nej jego awarii, grozi spowodowaniem wypadku i odniesieniem obra eƒ cielesnych. 191

199 192

200 Rozdzia 7-1 OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE Wst p Widok komory silnika Rozmieszczenie bezpieczników Ârodki ostro noêci podczas samodzielnego wykonywania obs ugi

201 Widok komory silnika Silnik 3S-FE 1. Zbiornik p ynu do spryskiwaczy szyby przedniej i tylnej oraz zmywaczy reflektorów 2. Miarka poziomu oleju silnikowego 3. Korek wlewu oleju silnikowego 4. Zbiornik wyrównawczy p ynu ch odzàcego 5. Akumulator 6. Skrzynki bezpieczników 7. Wentylatory elektryczne 194

202 Widok komory silnika Silnik 3C-TE 1. Korek wlewu oleju silnikowego 2. Miarka poziomu oleju silnikowego 3. Zbiornik wyrównawczy p ynu ch odzàcego 4. Filtr paliwa 5. Akumulator 6. Skrzynki bezpieczników 7. Wentylatory elektryczne 8. Zbiornik p ynu do spryskiwaczy szyby przedniej i tylnej oraz zmywaczy reflektorów 195

203 Rozmieszczenie bezpieczników Samochody z silnikiem o zap onie samoczynnym Samochody z silnikiem o zap onie iskrowym 196

204 Ârodki ostro noêci podczas samodzielnego wykonywania obs ugi Wykonujàc samodzielnie czynnoêci obs ugowe, nale y ÊciÊle przestrzegaç odpowiednich, podanych dalej, instrukcji. Nale y mieç ÊwiadomoÊç, e niew aêciwie lub nie do koƒca wykonana obs uga mo e doprowadziç do awarii samochodu. Podane tu zalecenia dotyczà jedynie tych czynnoêci obs ugowych, które sà stosunkowo proste do wykonania dla w aêciciela. Jak podano w rozdziale 6, pozostajà jednak jeszcze pewne czynnoêci obs ugowe, które powinny byç wykonywane przez wykwalifikowanych mechaników w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty, wyposa onych w narz dzia specjalne. Wykonujàc czynnoêci obs ugowe nale y zachowaç szczególnà ostro noêç, by zapobiec nieszcz Êliwemu wypadkowi. Podano tu kilka zaleceƒ, których nale y przestrzegaç ze szczególnà troskà: OSTRZE ENIE Gdy silnik pracuje, nale y uwa aç, by r ce, cz Êci ubrania lub narz dzia nie znalaz y si w pobli u obracajàcego si wentylatora ch odnicy lub paska klinowego. (Zaleca si zdj cie obràczki, zegarka i krawata). Silnik, ch odnica, kolektor wydechowy, zbiornik p ynu w uk adzie wspomagania kierownicy, kapturki ochronne Êwiec i inne cz Êci w przedziale silnikowym bezpoêrednio po jeêdzie sà goràce. Nale y uwa aç, by ich nie dotknàç. Olej silnikowy, p yny robocze i Êwiece równie mogà byç goràce. Gdy silnik jest goràcy, nie nale y odkr caç zakr tki ch odnicy, ani luzowaç korków spustowych, gdy grozi to poparzeniem. Nie nale y zbli aç si z otwartym ogniem do akumulatora lub elementów uk adu paliwowego. Wydzielajàce si w ich pobli u opary sà atwopalne. Szczególnà ostro noêç nale y zachowaç przy obs udze akumulatora. Zawiera on trujàcy i silnie ràcy kwas siarkowy. Nie wolno wsuwaç si pod samochód wsparty na przenoênym podnoêniku. W tym celu nale y podeprzeç go na stojakach warsztatowych lub innych sta- ych podporach. Pracujàc w pobli u elektrycznych wentylatorów ch odnicy lub os ony wlotu ch odnicy, nale y wy àczyç zap on. W przeciwnym razie, gdy temperatura silnika b dzie wysoka lub w àczona b dzie klimatyzacja, wentylatory mogà samoczynnie ruszyç. 197

205 OSTRZE ENIE Podczas prac pod lub przy samochodzie, przy których istnieje ryzyko zapylenia oczu, uderzenia spadajàcymi przedmiotami, polania p ynami itp., nale y mieç na o one okulary ochronne. Zu yty olej silnikowy zawiera potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia zwiàzki, mogàce wywo ywaç obra enia lub choroby skóry, np. poparzenia lub raka skóry, dlatego nale y uwa aç, aby nie nara aç si na zbyt d ugi lub zbyt cz sty kontakt z nim. Plamy oleju na r kach mo na usuwaç myjàc je dok adnie myd em i wodà. Nie pozostawiaç zu ytego oleju w miejscach, do których majà dost p dzieci. Zu yty olej silnikowy oraz filtry oleju nale- y sk adowaç wy àcznie w miejscach do tego przeznaczonych, z zachowaniem wymogów ochrony Êrodowiska. Nie wolno wrzucaç filtrów do zwyk ych pojemników na Êmieci, wylewaç oleju do kanalizacji lub rozlewaç go na ziemi. W celu uzyskania informacji na temat sposobów przekazywania do wtórnego przetworzenia oraz miejsc wyrzucania przepracowanych olejów silnikowych i filtrów, najlepiej skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty lub najbli szym warsztatem samochodowym. 198 Szczególnà ostro noêç nale y zachowaç przy uzupe nianiu p ynu hamulcowego i p ynu do wspomagania sprz g a, poniewa sà one niebezpieczne dla oczu oraz niszczà lakier. W przypadku dostania si p ynu do oczu nale y je przep ukaç wodà. UWAGA Przewody elektryczne akumulatora oraz przewody zap onowe znajdujà si pod napi ciem. Nale y uwa aç, aby nie spowodowaç zwarcia. Do ch odnicy mo na dolewaç jedynie wod zdemineralizowanà lub destylowanà. Plamy po rozlaniu p ynu ch odzàcego nale y natychmiast zmyç wodà, zapobiegajàc uszkodzeniu powierzchni zalanej cz Êci lub lakieru. Nie wolno dopuêciç do przedostania si do wn trza otworów Êwiec zap onowych jakichkolwiek zanieczyszczeƒ. Nie dociskaç zewn trznej elektrody Êwiecy zap onowej do elektrody Êrodkowej. Stosowaç wy àcznie odpowiedniego typu Êwiece zap onowe. U ycie Êwiec innych ni zalecane mo e doprowadziç do uszkodzenia silnika, spadku jego mocy oraz powodowaç zak ócenia radiowe. Automatycznej skrzyni biegów ani uk adu wspomagania kierownicy nie wolno nape niaç powy ej ustalonego poziomu, poniewa mo e to spowodowaç uszkodzenie skrzyni biegów lub mechanizmu wspomagania. W przypadku rozlania p ynu nale y go zmyç wodà, zapobiegajàc uszkodzeniu powierzchni zaplamionej cz Êci lub lakieru. Nie dokr caç zbyt mocno nakr tki motylkowej filtra powietrza, poniewa mo e to spowodowaç uszkodzenie gaênika. Jazda z wyj tym wk adem filtra powietrza doprowadzi do nadmiernego zu ycia silnika. Strzelanie (wybuchowe spalanie mieszanki) w kolektorze dolotowym mo e spowodowaç po ar w przedziale silnikowym. Nale y uwa aç, by nie zadrapaç szyby ramieniem wycieraczki. Przed zamkni ciem pokrywy silnika upewniç si, czy nie pozosta y pod nià adne narz dzia, szmaty itp.

206 Rozdzia 7-2 OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE Silnik i podwozie Sprawdzanie poziomu oleju silnikowego Sprawdzanie poziomu p ynu ch odzàcego Usuwanie wody z filtra paliwa Sprawdzanie i wymiana filtra uk adu klimatyzacji.203 Sprawdzanie ciênienia w ogumieniu Sprawdzanie i wymiana opon Przek adanie kó Zak adanie opon zimowych i aƒcuchów Wymiana tarcz kó Zalecenia dotyczàce aluminiowych tarcz kó

207 Sprawdzanie poziomu oleju silnikowego Sprawdzenia poziomu oleju przy pomocy miarki bagnetowej nale y dokonywaç przy wy àczonym silniku, po uprzednim jego rozgrzaniu do normalnej temperatury pracy. 1. Aby odczyt by prawid owy, samochód musi staç na równym pod o u. Po wy àczeniu silnika odczekaç kilka minut, umo liwiajàc Êciekni cie oleju na spód silnika. 2. Wyciàgnàç miark i wytrzeç jà szmatkà do sucha. 3. Wsunàç miark z powrotem do oporu, inaczej wskazanie b dzie nieprawid owe. 4. Ponownie wyciàgnàç miark i odczytaç na jej koƒcówce poziom oleju. 200 Je eli poziom oleju jest poni ej lub niewiele powy ej kreski oznaczajàcej poziom minimalny, dolaç oleju silnikowego takiego samego rodzaju, jaki znajduje si w silniku. Odkr ciç korek wlewu oleju i dolewaç oleju silnikowego w ma ych porcjach, kontrolujàc jego poziom na miarce. Przybli ona obj toêç oleju potrzebna do podniesienia poziomu od minimalnego do maksymalnego podana jest poni ej. Kiedy poziom oleju osiàgnie prawid owy zakres, zakr ciç r kà korek wlewu oleju. Obj toêç oleju, L: OSTRZE ENIE Nale y zachowaç ostro noêç, by nie dotknàç goràcego kolektora wydechowego. Silnik 3S-FE 1.0 Silnik 3C-TE 1.6 UWAGA Nie wlewaç oleju powy ej poziomu maksymalnego. Jest to szkodliwe dla silnika. Po dolaniu oleju nale y jeszcze raz sprawdziç jego poziom. Dobór oleju silnikowego Silnik o zap onie iskrowym Stosowaç wielosezonowe oleje silnikowe klasy API SH ze specyfikacjà Energy-Conserving II, SJ ze specyfikacjà Energy-Conserving lub z certyfikatem ILSAC. Zalecane lepkoêci (wed ug SAE): Przy stosowaniu oleju silnikowego o lepko- Êci wed ug SAE 10W-30 lub wy szej, przy bardzo niskich temperaturach otoczenia mogà wystàpiç trudnoêci z rozruchem silnika. Dlatego zalecane jest stosowanie oleju SAE 5W-30.

208 Oznaczenia identyfikacyjne olejów Na opakowaniach niektórych olejów silnikowych umieszczany jest jeden lub oba rodzaje znaków API, pomagajàc wybraç odpowiedni produkt. Symbol klasy jakoêci wed ug API umieszczany jest w ró nych miejscach na opakowaniu. Silnik o zap onie samoczynnym Stosowaç oleje silnikowe klasy API CF-4 lub CF. (Dopuszczalne jest równie stosowanie olejów klasy API CE lub CD.) Zalecane lepkoêci (wed ug SAE): Symbol klasyfikacji wed ug API Górny fragment etykiety podaje oznaczenie klasy jakoêci wed ug API (Amerykaƒskiego Instytutu Nafty), np. SJ. Ârodkowa cz Êç etykiety podaje klas lepkoêci wed ug SAE, np. SAE 5W-30. Napis w dolnej cz Êci Energy-Conserving oznacza, e olej posiada w asnoêci obni- ajàce zu ycie paliwa. Znak certyfikatu ILSAC (Mi dzynarodowego Komitetu Normalizacji i Certyfikacji Ârodków Smarnych) umieszczany jest na przedniej cz - Êci pojemnika. Przy stosowaniu oleju silnikowego o lepko- Êci wed ug SAE 10W-30 lub wy szej, przy bardzo niskich temperaturach otoczenia mogà wystàpiç trudnoêci z rozruchem silnika. Dlatego zalecane jest stosowanie oleju SAE 5W-30. Znak certyfikatu ILSAC 201

209 Sprawdzanie poziomu p ynu ch odzàcego Sprawdziç poziom p ynu ch odzàcego w przezroczystym zbiorniku wyrównawczym, gdy silnik jest zimny. Poziom powinien mieêciç si pomi dzy kreskami FULL i LOW na zbiorniku. Gdy poziom jest zbyt niski, uzupe niç p ynem na bazie glikolu etylenowego, zapewniajàcym odpowiednie w asnoêci ochrony antykorozyjnej dla stopów aluminium. Poziom p ynu w zbiorniku wyrównawczym zmienia si w zale noêci od temperatury silnika. Jednak gdy poziom si ga kreski LOW lub poni ej, nale y dolaç p ynu. Uzupe niç do poziomu FULL. Nale y zawsze stosowaç p yn na bazie glikolu etylenowego, zapewniajàcy odpowiednie w asnoêci ochrony antykorozyjnej elementów wykonanych ze stopów aluminium (patrz informacje w nast pnej kolumnie). Spadek poziomu p ynu ch odzàcego w krótkim czasie po dolaniu Êwiadczy o prawdopodobnej nieszczelnoêci uk adu ch odzenia. Nale y wówczas obejrzeç ch odnic, przewody elastyczne, zakr tk ch odnicy, korek spustowy i pomp wodnà. Je eli nie ma Êladów wycieków, nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty sprawdzenie szczelnoêci ciênieniowej zakr tki ch odnicy oraz szczelnoêci uk adu ch odzàcego. OSTRZE ENIE Gdy silnik jest goràcy, nie odkr caç zakr tki wlewu ch odnicy, poniewa grozi to poparzeniem. Dobór p ynu ch odzàcego U ycie niew aêciwego p ynu ch odzàcego mo- e spowodowaç uszkodzenie uk adu ch odzenia silnika. P yn w uk adzie ch odzenia musi byç roztworem p ynu niskokrzepnàcego na bazie glikolu etylenowego, o w aêciwoêciach przeciwdzia ania korozji silnika, w którym sà elementy aluminiowe. Nale y stosowaç p yn TOYOTA Long Life Coolant lub jego zamiennik. Oprócz zapobiegania zamarzaniu i wynikajàcym z tego uszkodzeniom uk adu, p yn ten posiada równie w asnoêci antykorozyjne. Wszelkie dodatkowe inhibitory lub dodatki nie sà ani potrzebne ani zalecane. Nale y zapoznaç si z umieszczonymi na opakowaniu informacjami o temperaturach zamarzania. Mieszaç z wodà (najlepiej zdemineralizowanà lub destylowanà) ÊciÊle wed ug zaleceƒ producenta. Ca kowita pojemnoêç uk adu ch odzenia podana jest w rozdziale 8. Zalecane jest stosowanie roztworu 50% lub o st eniu zapewniajàcym odpornoêç na zamarzanie do -35 C. Przy bardzo niskich temperaturach, si gajàcych -50 C, zalecane jest st enie 60%. W celu zachowania odpowiednich w asnoêci roztworu p ynu ch odzàcego nie stosowaç st eƒ wy szych ni 70%. UWAGA Nie stosowaç p ynu niskokrzepnàcego na bazie alkoholu ani nie nape niaç uk adu ch odzàcego samà wodà. 202

210 Usuwanie wody z filtra paliwa (silnik o zap onie samoczynnym) Sprawdzanie i wymiana filtra uk adu klimatyzacji W celu utrzymania skutecznoêci klimatyzatora, nale y sprawdzaç i wymieniaç filtr uk adu klimatyzacji zgodnie ze schematem obs ugi okresowej. OSTRZE ENIE Nale y uwa aç, by nie dotknàç goràcych przewodów promiennika nagrzewnicy, przebiegajàcych w pobli u filtra uk adu klimatyzacji. Gdy zaêwieci si lampka ostrzegawcza filtra paliwa, nale y natychmiast usunàç z niego wod. 1. Zdjàç dolnà os on UmieÊciç ma e naczynie pod korkiem spustowym. 1. Obróciç korek spustowy przeciwnie do ruchu wskazówek zegara o 2-2-1/2 obrotu. (Wi ksze poluzowanie spowoduje przeciekanie wody wokó korka.) 2. Poruszaç pompkà zastrzykowà, a zacznie wydobywaç si paliwo. Po usuni ciu wody dokr ciç korek spustowy. Nie u ywaç narz dzi. 203

211 2. Ostro nie odwinàç wyk adzin pod ogowà, ods aniajàc pokryw filtra. Naciskajàc zatrzaski pokrywy, pociàgnàç i otworzyç pokryw. 3. Pociàgnàç za dolny uchwyt i wyjàç dolny filtr. 204

212 4. Pociàgnàç w dó, a nast pnie wyjàç górny filtr. 5. Sprawdziç wyglàd tej powierzchni filtra, która ustawiona jest w stron przodu pojazdu. Je eli nie jest bardzo zakurzona mo na jà oczyêciç, przedmuchujàc spr onym powietrzem od drugiej strony. Nie zmywaç wodà ani olejem. Zabrudzony filtr nale y wymieniç. OSTRZE ENIE Dywanik musi zostaç dobrze u o ony na wyk adzinie. Gdy dywanik ogranicza ruch peda ów mo e to staç si przyczynà wypadku drogowego. UWAGA Nie nale y jeêdziç z wyj tym filtrem klimatyzatora, poniewa zmniejsza to sprawnoêç pracy uk adu. Sprawdzanie ciênienia w ogumieniu Nale y utrzymywaç prawid owe ciênienie w ogumieniu. Zalecane ciênienia w zimnym ogumieniu oraz rozmiary opon podane sà w rozdziale 8. CiÊnienie w ogumieniu powinno byç kontrolowane co dwa tygodnie, nie rzadziej ni raz w miesiàcu. Dotyczy to równie ko a zapasowego. Niew aêciwe ciênienie w oponach zmniejsza ich trwa oêç i obni a bezpieczeƒstwo jazdy. Zbyt niskie ciênienie przyspiesza zu ycie opon, utrudnia prowadzenie samochodu, powoduje wi ksze zu ycie paliwa oraz zwi ksza prawdopodobieƒstwo p kni cia opony w wyniku przegrzania. Ponadto mo e doprowadziç do utraty szczelnoêci styku ko nierza opony z obr czà. W przypadku bardzo niskiego ciênienia istnieje mo liwoêç odkszta cenia obr czy i zsuni cia si z niej opony. Zbyt wysokie ciênienie niekorzystnie wp ywa na komfort jazdy, utrudnia prowadzenie samochodu, powoduje przyspieszone zu ycie Êrodkowej cz Êci bie nika oraz zwi ksza prawdopodobieƒstwo uszkodzenia opony na nierównoêciach drogi. Je eli opona wymaga cz stego uzupe niania powietrza, nale y zleciç jej napraw Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. 205

213 Przy sprawdzaniu ciênienia w ogumieniu nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: CiÊnienie nale y sprawdzaç wy àcznie w zimnym ogumieniu. Odczyt b dzie prawid owy, je eli samochód parkowa przez co najmniej 3 godziny i od tego czasu nie przejecha wi cej ni 1.5 kilometra. CiÊnienie nale y sprawdzaç manometrem. Wzrokowa ocena ciênienia mo e byç mylàca. Ponadto, ju ró nica ciênienia rz du kilku dziesiàtych atmosfery mo e niekorzystnie wp ynàç na charakterystyk prowadzenia oraz w asnoêci jezdne samochodu. Po jeêdzie nie nale y obni aç ciênienia w ogumieniu. Podwy szone ciênienie po d u szej jeêdzie jest zjawiskiem normalnym. Zaworki powinny byç zawsze zabezpieczone kapturkami ochronnymi. Bez nich do wn trza zaworka dostaje si brud i woda, co mo e doprowadziç do utraty szczelnoêci. Zgubione kapturki nale y jak najszybciej zastàpiç nowymi. 206 Sprawdzanie i wymiana opon SPRAWDZANIE OPON Sprawdziç, czy na bie niku opony nie ukaza si wskaênik sygnalizujàcy dopuszczalnà g bokoêç bie nika. Je eli wskaênik stanie si widoczny, opon nale y wymieniç. Opony tego samochodu majà wprasowane wskaêniki zu ycia, informujàce kiedy opon nale y wymieniç. Wskaênik staje si widoczny, gdy g bokoêç bie nika spadnie poni ej 1.6 mm. Je eli wskaênik zu ycia pojawi si w dwóch lub wi cej miejscach, opona kwalifikuje si do wymiany. Im p ytszy jest bie nik, tym wi ksze jest ryzyko poêlizgu. Opony zimowe tracà swà skutecznoêç, gdy g bokoêç bie nika spadnie poni ej 4 mm. Nale y regularnie kontrolowaç stan opon, czy nie majà przeci ç, rozwarstwieƒ lub p kni ç. W przypadku zauwa enia uszkodzenia, nale y zwróciç si do mechanika w celu naprawy lub wymiany opony. Nawet niegroênie wyglàdajàce uszkodzenie musi byç zbadane przez wykwalifikowanego mechanika. W g àb opony mog y wniknàç obce cia a, powodujàc uszkodzenia struktury wewn trznej. Ka da opona majàca wi cej ni 6 lat musi zostaç sprawdzona przez wykwalifikowanego mechanika, nawet gdy nie nosi adnych widocznych Êladów uszkodzeƒ. Opony z wiekiem starzejà si, nawet gdy sà rzadko lub w ogóle nie u ywane. Dotyczy to równie ko a zapasowego oraz opon przechowywanych na przysz oêç. WYMIANA OPON Wszystkie opony w tym samochodzie powinny mieç taki sam rozmiar i pochodziç od jednego producenta. Opony mo na wymieniaç jedynie na tego samego rozmiaru i konstrukcji oraz o takiej samej lub wi kszej noênoêci, jak zamontowane oryginalnie. U ycie opony o innym rozmiarze lub innego typu mo e znaczàco wp ynàç na charakterystyk prowadzenia samochodu, w asnoêci jezdne, wskazania pr dkoêciomierza i licznika przebiegu oraz wielkoêç przeêwitu mi dzy podwoziem a pod o em i mi dzy nadwoziem a oponà lub za o onymi na nià aƒcuchami.

214 OSTRZE ENIE Nie wolno mieszaç ró nych rodzajów opon: radialnych, opasanych lub diagonalnych. Mo e to spowodowaç niebezpieczne pogorszenie w asnoêci trakcyjnych, doprowadzajàc do utraty kontroli nad pojazdem. W Niemczech nie wolno jeêdziç na ogumieniu ró nych typów. Nie wolno montowaç opon lub kó o rozmiarze innym ni zalecany przez producenta. Po ka dej wymianie opony ko o nale y wywa yç. Niewywa one ko o mo e niekorzystnie wp ynàç na charakterystyk prowadzenia samochodu i obni yç trwa oêç opony. Ko a w trakcie eksploatacji wymagajà od czasu do czasu ponownego wywa enia. Wymieniajàc opon bezd tkowà, nale y równie wymieniç zawór na nowy. Przek adanie kó UWAGA Nie nale y stosowaç opon pochodzàcych od ró nych producentów, o ró nych rozmiarach lub ró nych typów. Nie zak adaç u ywanych opon, pochodzàcych z innych pojazdów. U ywanie opon niewiadomego pochodzenia jest ryzykowne. Zaleca si jednoczesnà wymian ca ego kompletu opon, ewentualnie pary przedniej lub tylnej. Procedura zmiany ko a opisana jest pod has em Przebicie opony w rozdziale 4. Dla wyrównania stopnia zu ycia wszystkich opon oraz w celu przed u enia ich trwa oêci, zaleca si co km przebiegu zamieniaç ko a miejscami. Na dobór optymalnej cz stotliwoêci zamiany kó wp ywa równie technika jazdy i stan nawierzchni dróg. Procedura zmiany ko a opisana jest pod has em Przebicie opony w rozdziale 4. Przy okazji przek adania kó nale y sprawdziç, czy opony majà równomierny Êlad zu ycia i nie noszà Êladów uszkodzeƒ. Nieprawid owe zu ycie jest najcz Êciej spowodowane niew aêciwym ciênieniem w ogumieniu, êle ustawionà zbie noêcià, niewywa eniem kó lub ostrym hamowaniem. 207

215 Zak adanie opon zimowych i aƒcuchów KIEDY U YWAå OPON ZIMOWYCH I A - CUCHÓW Opony zimowe i aƒcuchy przeznaczone sà do jazdy po Êniegu i lodzie. Na mokrej lub suchej nawierzchni zwyk e opony (uniwersalne) majà lepszà przyczepnoêç ni zimowe. DOBÓR OPON ZIMOWYCH W razie koniecznoêci za o enia opon zimowych, nale y wybraç opony takiego samego rozmiaru, konstrukcji i noênoêci, jak opony fabryczne. Nie stosowaç opon innych ni wy ej zalecane. Nie zak adaç opon z kolcami bez uprzedniego sprawdzenia dopuszczalnoêci ich stosowania. ZAK ADANIE OPON ZIMOWYCH Opony zimowe powinny byç za o one na wszystkie ko a. Za o enie opon zimowych jedynie na przednie ko a spowoduje wystàpienie zbyt du ej ró nicy przyczepnoêci mi dzy przednimi i tylnymi ko ami, co mo e doprowadziç do utraty panowania nad pojazdem. 208 Zdemontowane opony nale y przechowywaç w ch odnym i suchym miejscu. Na oponach nale y zaznaczyç kierunek ich obracania si, aby przy ponownej instalacji za o- yç je w t samà stron. OSTRZE ENIE Nie nale y jeêdziç z nieprawid owym ci- Ênieniem w oponach zimowych. Nie przekraczaç dopuszczalnych pr dkoêci dla opon zimowych oraz lokalnych ograniczeƒ pr dkoêci. DOBÓR A CUCHÓW NA KO A Nale y u ywaç aƒcuchów o odpowiednim rozmiarze. Do opon o rozmiarach 195/65R14 mo na stosowaç nast pujàce rodzaje aƒcuchów: mm A Ârednica aƒcucha bocznego 3.0 B SzerokoÊç aƒcucha bocznego 10.5 C D ugoêç aƒcucha bocznego 30.0 D Ârednica aƒcucha poprzecznego 4.0 E SzerokoÊç aƒcucha poprzecznego 10.5 F D ugoêç aƒcucha poprzecznego 25.0 Przepisy dotyczàce stosowania aƒcuchów Êniegowych sà ró ne w zale noêci od regionu i typu drogi, co nale y sprawdziç przed za o eniem aƒcuchów.

216 UWAGA Za o enie aƒcuchów nieodpowiednich do rozmiaru ko a mo e doprowadziç do uszkodzenia nadwozia. ZAK ADANIE A CUCHÓW aƒcuchy zak ada si na przednie ko a, mo liwie najciaêniej. Nie zak adaç aƒcuchów na tylne ko a. Po przejechaniu km nale y je powtórnie dopasowaç. Zak adajàc aƒcuchy nale y ÊciÊle stosowaç si do zaleceƒ ich producenta. Przed za o eniem aƒcuchów zdjàç os ony ozdobne kó, gdy by yby nara one na zadrapanie. OSTRZE ENIE Nie przekraczaç pr dkoêci 50 km/h lub pr dkoêci podanej przez producenta aƒcuchów (w zale noêci od tego, która jest ni sza). Prowadziç samochód ostro nie, omijajàc wyboje i dziury w nawierzchni, unikaç gwa townych manewrów kierownicà, poniewa mo e to spowodowaç rozko ysanie pojazdu. Za o one aƒcuchy silnie zmieniajà w asnoêci jezdne samochodu i dlatego nale y unikaç ostrych skr tów i blokowania kó przy hamowaniu. Wymiana tarcz kó KIEDY NALE Y WYMIENIå TARCZ KO A Tarcz ko a nale y wymieniç, gdy widoczne sà na niej Êlady uszkodzeƒ: wgniecenia, p kni cia lub znaczna korozja. Niewymienienie uszkodzonej tarczy grozi zsuni ciem si opony i utratà panowania nad pojazdem. DOBÓR TARCZ Zmieniajàc tarcze kó nale y upewniç si, czy majà one takie samo dopuszczalne obcià enie, Êrednic, szerokoêç i odsadzenie, jak oryginalne. Prawid owej wymiany tarcz kó dokonaç mo na w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Za o enie ko a ró niàcego si rozmiarem lub typem powa nie zmieni w asnoêci jezdne, obni y trwa oêç kó i o ysk, zak óci ch odzenie hamulców, wp ynie na wskazania pr dkoêciomierza i licznika przebiegu, wyd u y drog hamowania, zmieni ustawienie Êwiate mijania, wysokoêç zderzaka, przeêwit podwozia oraz odleg oêç opony lub aƒcuchów od wn ki nadkola i elementów podwozia. 209

217 Wymiana tarcz kó na u ywane nie jest zalecana, poniewa tarcze niewiadomego pochodzenia mog y byç mocno eksploatowane lub mieç du y przebieg i w zwiàzku z tym w ka dej chwili mogà zawieêç. Nie nale y równie u ywaç prostowanych tarcz, poniewa ich struktura wewn trzna mog a równie ulec uszkodzeniu. Nie nale y zak adaç d tek do nieszczelnej obr czy przeznaczonej do opon bezd tkowych. UWAGA Nie nale y stosowaç kó pochodzàcych od ró nych producentów, o ró nych rozmiarach lub ró nej konstrukcji. Zalecenia dotyczàce aluminiowych tarcz kó Po przejechaniu pierwszych 1500 km sprawdziç, czy nakr tki kó sà mocno dociàgni te. Po ka dorazowym prze o eniu, naprawie lub zmianie ko a, po przejechaniu 1500 km sprawdziç, czy nakr tki kó nie poluzowa y si. Ze wzgl du na mo liwoêç uszkodzenia aluminiowych obr czy, aƒcuchy nale y zak adaç ze szczególnà ostro noêcià. U ywaç wy àcznie nakr tek oraz klucza przeznaczonych do kó z obr czami aluminiowymi. Do wywa ania kó nale y u ywaç wy àcznie oryginalnych ci arków lub ich zamienników i pos ugiwaç si plastikowym lub gumowym m otkiem. Podobnie jak w przypadku zwyk ych kó, nale y regularnie sprawdzaç ich stan. Uszkodzonà tarcz ko a nale y natychmiast wymieniç. 210

218 Rozdzia 7-3 OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE Elementy instalacji elektrycznej Sprawdzanie stanu akumulatora Zalecenia dotyczàce adowania akumulatora Sprawdzanie i wymiana bezpieczników Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy Wymiana arówek

219 Sprawdzanie stanu akumulatora Ârodki ostro noêci Sprawdzanie otoczenia akumulatora OSTRZE ENIE ÂRODKI OSTRO NOÂCI PRZY OBS U- DZE AKUMULATORA Akumulator wytwarza palny i wybuchowy gaz - wodór. Nie dopuszczaç do powstania iskry w trakcie operowania narz dziami przy akumulatorze. Nie paliç papierosów ani zapa ek w pobli u akumulatora. Elektrolit zawiera trujàcy i ràcy kwas siarkowy. Nie dopuszczaç do kontaktu elektrolitu z oczami, skórà i ubraniem. Nie po ykaç elektrolitu. Do prac w pobli u akumulatora zak adaç okulary ochronne. Nie dopuszczaç dzieci w pobli e akumulatora. DORAèNA POMOC Je eli elektrolit dostanie si do oczu, nale y je natychmiast przep ukaç czystà wodà i niezw ocznie zg osiç si do lekarza. W drodze do gabinetu lekarskiego stosowaç mokry ok ad na oczy. Je eli elektrolit zachlapie skór, miejsce obficie sp ukaç wodà. Je eli wystàpi ból lub pieczenie, natychmiast zg osiç si do lekarza. W przypadku zachlapania odzie y elektrolitem, istnieje mo liwoêç jego przesiàkni cia a do cia a. Dlatego nale y natychmiast zdjàç zaplamione ubranie i post powaç jak powy ej. W przypadku po kni cia elektrolitu nale- y piç du e iloêci wody lub mleka. Nast pnie wypiç mleczko magnezjowe, surowe jajko lub olej roêlinny i natychmiast udaç si do lekarza. Sprawdziç stan akumulatora: czy zaciski nie sà poluzowane lub skorodowane, obudowa nie jest p kni ta i obejma mocujàca jest dobrze dokr cona. a. Je eli na akumulatorze jest nalot korozji, nale y go zmyç ciep ym wodnym roztworem sody oczyszczonej. Powierzchnie zacisków pokryç warstwà smaru, co zapobiegnie ich korozji. b. Je eli zaciski sà poluzowane - dokr ciç nakr tki, ale nie za mocno. c. Obejma mocujàca powinna byç dokr cona z takà si à, aby jedynie unieruchomiç akumulator. Zbyt mocne dokr cenie mo e spowodowaç uszkodzenie obudowy akumulatora. 212

220 Sprawdzanie poziomu elektrolitu UWAGA Przed przystàpieniem do czynnoêci obs ugowych nale y wy àczyç silnik i wszystkie urzàdzenia elektryczne. Sprawdzajàc stan akumulatora, jako pierwszy nale y od àczyç przewód masy od bieguna ujemnego (znak - ), zaê pod àczyç go jako ostatni. Zachowaç ostro noêç, aby narz dziami nie spowodowaç zwarcia. Myjàc akumulator nale y uwa aç, aby roztwór myjàcy nie dosta si do jego wn trza. SPRAWDZANIE WED UG LINII MAKSYMAL- NEGO I MINIMALNEGO POZIOMU ELEK- TROLITU Poziom p ynu (elektrolitu) powinien znajdowaç si pomi dzy górnà i dolnà linià. Sprawdzajàc poziom elektrolitu nale y spojrzeç na wszystkie szeêç cel, a nie tylko na jednà lub dwie. Je eli poziom elektrolitu jest poni ej dolnej linii, nale y dolaç wody destylowanej (patrz DOLE- WANIE WODY DESTYLOWANEJ ). DOLEWANIE WODY DESTYLOWANEJ 1. Odkr ciç korki odpowietrzajàce. 2. Wlaç wod destylowanà do tych cel akumulatora, w których poziom elektrolitu jest zbyt niski. Je eli boczne Êciany akumulatora sà zakryte, poziom elektrolitu mo na sprawdziç zaglàdajàc pionowo z góry w otwór celi, jak pokazano na rysunku powy ej. 3. Dok adnie wkr ciç korki odpowietrzajàce. UWAGA Nie przepe niaç cel akumulatora. Nadmiar elektrolitu mo e podczas intensywnego adowania wytrysnàç z akumulatora, powodujàc korozj i zniszczenia. 213

221 Zalecenia dotyczàce adowania akumulatora Podczas adowania z akumulatora wydziela si wodór. Sprawdzanie i wymiana bezpieczników Dlatego przed adowaniem nale y: 1. Odkr ciç i zdjàç korki odpowietrzajàce. 2. Podczas adowania akumulatora zamontowanego w pojeêdzie przewód masy powinien byç od àczony. 3. W momencie pod àczania przewodów prostownika do akumulatora oraz w momencie ich zdejmowania urzàdzenie powinno byç wy àczone. OSTRZE ENIE adowanie akumulatora przeprowadzaç wy àcznie na otwartej przestrzeni. Nie adowaç akumulatora w gara u lub zamkni tym pomieszczeniu, w którym nie ma odpowiedniej wentylacji. Przed rozpocz ciem adowania akumulatora nale y wykr ciç korki odpowietrzajàce. UWAGA Nie wolno adowaç akumulatora podczas pracy silnika. W trakcie adowania wszystkie urzàdzenia elektryczne w samochodzie powinny byç wy àczone. 214 Je eli jakiekolwiek Êwiat o lub urzàdzenie elektryczne nie dzia a, nale y sprawdziç bezpieczniki. Przepalone bezpieczniki nale- y wymieniç na nowe. Rozmieszczenie poszczególnych bezpieczników opisane jest pod has em Rozmieszczenie bezpieczników w rozdziale 7-1. Wy àczyç zap on oraz niedzia ajàce urzàdzenie elektryczne. Wyciàgnàç odpowiedni bezpiecznik i sprawdziç, czy nie jest przepalony. Ustaliç, który bezpiecznik mo e byç odpowiedzialny za niedzia anie urzàdzenia. Na pokrywie skrzynki bezpieczników podane sà nazwy obwodów elektrycznych, odpowiadajàcych poszczególnym bezpiecznikom. W rozdziale 8 znajdujà si opisy wszystkich obwodów elektrycznych.

222 Bezpieczniki typu A wyciàga si specjalnym uchwytem, umieszczonym w skrzynce bezpieczników w miejscu pokazanym na rysunku. W razie wàtpliwoêci czy bezpiecznik jest przepalony, nale y go zastàpiç innym, o którym wiadomo na pewno, e jest dobry. Je eli bezpiecznik jest przepalony, nale y na jego miejsce wcisnàç nowy. Bezpiecznik powinien mieç nat enie znamionowe pràdu zgodne z oznaczeniem na pokrywie bezpieczników. W razie braku zapasowego bezpiecznika, mo na awaryjnie wyciàgnàç bezpiecznik RAD NO.1, SEAT-HTR, RR HTR lub HTR, nie wp ywajàcy bezpoêrednio na normalne funkcjonowanie samochodu, i wstawiç na miejsce przepalonego, je eli jego pràd znamionowy jest taki sam. Je eli brak jest bezpiecznika o takim samym pràdzie znamionowym, mo na u yç bezpiecznika o pràdzie ni szym, lecz mo liwie najbli szym prawid owego. Bezpiecznik taki mo e si przepaliç wczeêniej, lecz nie oznacza to nic niepokojàcego. Nale y go jak najszybciej zastàpiç prawid owym bezpiecznikiem, natomiast bezpiecznik zast pczy w o yç z powrotem na miejsce. Dobrze jest nabyç komplet zapasowych bezpieczników i przechowywaç go w samochodzie na wypadek awarii. Je eli nowy bezpiecznik szybko ulegnie przepaleniu, oznacza to powa niejszà awari instalacji elektrycznej. Nale y wtedy mo liwie najszybciej oddaç samochód do naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. OSTRZE ENIE Nie wolno stosowaç bezpieczników o wy szym ni nominalny pràdzie znamionowym, ani zast powaç bezpiecznika jakimkolwiek innym przewodnikiem. Mog oby to spowodowaç powa ne uszkodzenia instalacji elektrycznej, a nawet po ar. Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy Je eli którykolwiek ze spryskiwaczy nie dzia a, mo e to oznaczaç brak p ynu w zbiorniku i koniecznoêç jego uzupe nienia. Jako p ynu do spryskiwaczy mo na u yç zwyk ej wody. Jednak na obszarach, gdzie temperatura otoczenia spada poni ej zera, p yn do spryskiwaczy powinien zawieraç Êrodek przeciw zamarzaniu, dost pny w Autoryzowanych Stacjach Dealerskich Toyoty i w wi kszoêci sklepów motoryzacyjnych. Przy rozcieƒczaniu wodà nale y zastosowaç si do zaleceƒ producenta. UWAGA Do spryskiwaczy nie wolno u ywaç p ynu do ch odnic silnikowych ani jakiegokolwiek innego substytutu, poniewa mogà one uszkodziç lakier samochodu. 215

223 Wymiana arówek Sposób dost pu do arówek poszczególnych typów lamp pokazany zosta na rysunkach. Podczas wymiany arówki zap on oraz dana lampa powinny byç wy àczone. Do wymiany nale y u yç arówki o odpowiedniej mocy, dobranej wed ug tabeli. OSTRZE ENIE arówki halogenowe sà nape nione spr - onym gazem i wymagajà zachowania specjalnej ostro noêci. Upuszczona lub zadrapana mo e p knàç i rozprysnàç si. arówk nale y chwytaç wy àcznie za obudow z tworzywa lub metalu. Nie dotykaç szklanej cz Êci go à r kà. UWAGA U ywaç wy àcznie arówek podanych w tabeli. arówki W Typ Reflektory (wewn trzne) 60 A Reflektory (skrajne) 55 B Âwiat a przeciwmgielne przednie 55 C Âwiat a pozycyjne przednie 5 E Kierunkowskazy przednie 21 E Kierunkowskazy boczne 5 E Kierunkowskazy tylne 21 E Âwiat a hamowania i pozycyjne tylne 21/5 E Âwiat o cofania 21 E Âwiat o przeciwmgielne tylne 21 E Dodatkowe Êwiat o hamowania 21 E OÊwietlenie tablicy rejestracyjnej 5 E OÊwietlenie wn trza kabiny 12 F OÊwietlenie osobiste 12 D OÊwietlenie przestrzeni baga owej 12 F OÊwietlenie baga nika??? Reflektory (wewn trzne) 1. Wciskajàc blokad, roz àczyç z àcze elektryczne. Je eli z àcze jest ciasne, poruszaç nim na boki. A: arówki halogenowe HB3 B: arówki halogenowe H7 C: arówki halogenowe H3 D: arówki z pojedynczym zakoƒczeniem E: arówki z zakoƒczeniem klinowym F: arówki z podwójnym zakoƒczeniem 216

224 Reflektory (skrajne) 3. Obróciç i wyjàç arówk. 3. W o yç nowà arówk i zamocowaç wraz ze z àczem w otworze. Po wymianie arówki nie jest konieczne ustawianie Êwiate. Jednak w razie takiej potrzeby nale y zwróciç si do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. 1. Otworzyç pokryw silnika. Roz àczyç z àcze elektryczne. Zdjàç os on gumowà. Je eli z àcze jest ciasne, poruszaç nim na boki. 217

225 Przednie Êwiat a przeciwmgielne 2. Zwolniç spr yn mocujàcà i wyjàç arówk. W o yç nowà arówk i za o yç spr yn. Wk adajàc arówk nale y dopasowaç wyst py na arówce do wci ç w oprawie. 3. Za o yç os on gumowà, wciskajàc jà na zgrubienie. Po àczyç z àcze elektryczne. Os ona gumowa powinna ÊciÊle przylegaç do z àcza i korpusu lampy. Po wymianie arówki nie jest konieczne ustawianie Êwiate. Jednak w razie takiej potrzeby nale y zwróciç si do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. 1. Wykr ciç wkr t mocujàcy i wyjàç lamp. 218

226 2. Roz àczyç z àcze elektryczne. Obróciç tylnà pokryw przeciwnie do ruchu wskazówek zegara i zdjàç. Je eli z àcze jest ciasne, poruszaç nim na boki. 3. Od àczyç przewody elektryczne. 4. Zwolniç spr yn mocujàcà i wyjàç arówk. W o yç nowà arówk i za o yç spr yn. Wk adajàc arówk nale y dopasowaç wyst py na arówce do wci ç w oprawie. 219

227 Âwiat a pozycyjne przednie 5. Po àczyç przewody elektryczne i zamocowaç pokryw, obracajàc jà zgodnie z ruchem wskazówek zegara. 6. W o yç lamp i umocowaç jà wkr tem mocujàcym. U yç Êrubokr ta krzy owego. Wymontowaç lamp przednich kierunkowskazów. Obróciç palcami arówk Êwiate pozycyjnych przeciwnie do ruchu wskazówek zegara i wyjàç z lampy. 220

228 Kierunkowskazy przednie Kierunkowskazy boczne U yç Êrubokr ta krzy owego. U yç Êrubokr ta p askiego. W celu zabezpieczenia pokrycia lakierowego pod o yç kilka kawa ków papieru. 221

229 Kierunkowskazy tylne, Êwiat a hamowania i Êwiat a pozycyjne tylne a: Kierunkowskaz tylny b: Âwiat o hamowania i pozycyjne 222

230 Âwiat a cofania i tylne Êwiat a przeciwmgielne Dodatkowe Êwiat o hamowania U yç Êrubokr ta p askiego. a: Âwiat o cofania b: Tylne Êwiat o przeciwmgielne 223

231 -OÊwietlenie tablicy rejestracyjnej U yç Êrubokr ta krzy owego. 224

232 Rozdzia 8 DANE TECHNICZNE Wymiary Masy Silnik Paliwo Dane serwisowe Opony Bezpieczniki

233 Wymiary D ugoêç ca kowita mm 4530 SzerokoÊç ca kowita mm 1695 WysokoÊç ca kowita mm 1620 * *2 Rozstaw osi mm 2735 Rozstaw kó przednich mm 1470 Rozstaw kó tylnych mm 1450 *1 : Bez relingów *2 : Z relingami Masy Masa ca kowita samochodu (GVM), kg: Dopuszczalne obcià enie osi (MPAC), kg: 2010 Przednia 1160 Tylna 1160 Dopuszczalny nacisk na hak, kg: 60 Dopuszczalna masa holowanej przyczepy*, kg: Z hamulcem 1500 Bez hamulca 500 *: Na pochy oêciach do 12% Silnik Model: 3S-FE i 3C-TE Typ: Silnik 3S-FE Silnik 3C-TE 4-cylindrowy, rz dowy, o zap onie iskrowym 4-cylindrowy, rz dowy, o zap onie samoczynnym Ârednica x skok t oka, mm: Silnik 3S-FE 86.0 x 86.0 Silnik 3C-TE 86.0 x 94.0 PojemnoÊç skokowa, cm 3 : Silnik 3S-FE 1998 Silnik 3C-TE

234 Paliwo Rodzaj paliwa: Silnik o zap onie iskrowym Benzyna bezo owiowa, o liczbie oktanowej równej co najmniej 95. Silnik o zap onie samoczynnym Olej nap dowy o liczbie cetanowej równej co najmniej 48. PojemnoÊç zbiornika paliwa, L: 60 Dane serwisowe SILNIK Luz zaworów (silnik zimny), mm: Silnik o zap onie iskrowym Dolotowe Wylotowe Silnik o zap onie samoczynnym Dolotowe Wylotowe Âwiece zap onowe: Zwyk e Êwiece Ugi cie paska klinowego pod naciskiem 98 N (10 kg) (pasek po pewnym przebiegu), mm: Silnik o zap onie iskrowym Silnik o zap onie samoczynnym DENSO NGK K20TR11 BKR6EKB-11 Z platynowanymi elektrodami DENSO NGK PK20TR11 BKR6EKPB-11 Odst p elektrod, mm:

235 Silnik o zap onie samoczynnym UK AD OLEJENIA SILNIKA PojemnoÊç uk adu (obj toêç oleju do wymiany), litry: Silnik o zap onie iskrowym z filtrem 3.9 bez filtra 3.7 Silnik o zap onie samoczynnym Gatunek oleju: z filtrem 5.1 bez filtra 4.4 Silnik o zap onie iskrowym Olej wielosezonowy klasy API SH Energy-Conserving II lub SJ Energy-Conserving lub olej wielosezonowy z certyfikatem ILSAC. Silnik o zap onie samoczynnym API CF-4 lub CF (Dopuszczalne jest tak e stosowanie API CE lub CD.) Zalecana lepkoêç oleju (wed ug SAE): 228

236 UK AD CH ODZENIA Ca kowita pojemnoêç, L: Silnik o zap onie iskrowym Z tylnà nagrzewnicà Mechaniczna skrzynia biegów 6.8 Automatyczna skrzynia biegów 6.7 Bez tylnej nagrzewnicy Mechaniczna skrzynia biegów 6.2 Automatyczna skrzynia biegów 6.1 Silnik o zap onie samoczynnym Z tylnà nagrzewnicà 8.8 Bez tylnej nagrzewnicy 7.6 Rodzaj p ynu ch odzàcego: TOYOTA Long Life Coolant lub jego zamiennik P yn na bazie glikolu etylenowego, zapewniajàcy odpowiednie w asnoêci ochrony antykorozyjnej elementów wykonanych ze stopów aluminium. Nie stosowaç p ynu niskokrzepnàcego na bazie alkoholu ani nie nape niaç uk adu ch odzàcego samà wodà. AKUMULATOR G stoêç elektrolitu przy 20 0 C: Na adowany ca kowicie Na adowany w 50% Roz adowany adowanie: SPRZ G O Przyspieszone: maks. 15 A Normalne: maks. 5 A Skok ja owy peda u sprz g a, mm: 5-15 Rodzaj p ynu: SAE J1703 lub FMVSS No.116 DOT3 MECHANICZNA SKRZYNIA BIEGÓW Obj toêç oleju, L: 2.2 Rodzaj oleju: Olej przek adniowy API GL-4 lub GL-5 Zalecana lepkoêç oleju: SAE 75W-90 AUTOMATYCZNA SKRZYNIA BIEGÓW Obj toêç p ynu (przy wymianie), L: Do 3.3 Rodzaj p ynu: P yn do automatycznych skrzyƒ biegów D-II lub DEXRONIII (DEXRONII) HAMULCE Minimalny zapas odleg oêci od pod ogi peda u naciêni tego si à 490 N (50 kg), przy pracujàcym silniku, mm: 75 Skok ja owy peda u, mm: 1-6 Zaciàgni cie hamulca postojowego si à 196 N (20 kg): 5-8 z bów zapadki Rodzaj p ynu: SAE J1703 lub FMVSS No.116 DOT3 UK AD KIEROWNICZY Luz ko a kierownicy: Poni ej 30 mm P yn w uk adzie wspomagania: P yn do automatycznych skrzyƒ biegów DEXRONII lub III 229

237 Opony Rozmiar opon: 195/65R14 89T Bezpieczniki CiÊnienie w oponach, kpa (kg/cm 2 lub bar, psi): Standardowo 230 (2.3, 33) Opcjonalnie* Poni ej 160 km/h 250 (2.5, 36) 160 km/h i powy ej 270 (2.7, 39) *: Komplet pasa erów (wraz z kierowcà) + baga ponad 610 kg lub obcià enie tylnej osi powy ej 1090 kg. Moment dokr cenia nakr tek kó, Nm (kgm): 103 (10.5) UWAGA: Szczegó owe informacje na temat ogumienia (np. dotyczàce wymiany opon lub kó ) - patrz punkty od Sprawdzanie ciênienia w ogumieniu do Zalecenia dotyczàce aluminiowych tarcz kó w rozdziale W komorze silnika (silnik o zap onie iskrowym) Bezpieczniki (typ A) 1. SPARE 7.5 A: Bezpiecznik zapasowy 2. EFI 15 A: Wielopunktowy wtrysk paliwa lub sekwencyjny wielopunktowy wtrysk paliwa 3. HORN 10 A: Sygna dêwi kowy 4. HORN HAZ 15 A: Sygna dêwi kowy, Êwiat a awaryjne 5. PWR 2 30 A: Elektryczne sterowanie szyb, uk ad diagnostyki pok adowej W komorze silnika (silnik o zap onie samoczynnym) 6. ALT-S 5 A: Uk ad adowania 7. DOME 10 A: OÊwietlenie wn trza, oêwietlenie osobiste, lampka ostrzegawcza otwartych drzwi, zegar, tylne Êwiat o przeciwmgielne, uk ad ABS, uk ad automatycznego w àczania Êwiate 8. HEAD (LH) (z silnikiem o zap onie iskrowym) lub H-LP LH (z silnikiem o zap onie samoczynnym) 15 A: Reflektor lewy 9. HEAD (RH) (z silnikiem o zap onie iskrowym) lub H-LP RH (z silnikiem o zap onie samoczynnym) 15 A: Reflektor prawy

238 W komorze silnika (silnik o zap onie iskrowym) W komorze silnika (silnik o zap onie samoczynnym) W desce rozdzielczej 10. HAZARD 10 A: Âwiat a awaryjne, kierunkowskazy 11. RR CLR 10 A: Bez obwodu 12. AM2 30 A: Wielopunktowy wtrysk paliwa lub sekwencyjny wielopunktowy wtrysk paliwa, bezpieczniki ST i IGN 13. AM2 & FUEL HTR 30 A: Podgrzewanie paliwa, bezpieczniki ST i IGN 14. RAD NO.1 15 A: Radioodtwarzacz 15. SPARE 15 A: Bezpiecznik zapasowy 16. SPARE 30 A: Bezpiecznik zapasowy 17. ECU-B 7.5 A: Uk ad poduszek powietrznych, napinacze pasów bezpieczeƒstwa 18. HEAD LO (LH) 15 A: Reflektor lewy (Êwiat a mijania) 19. HEAD LO (RH) 15 A: Reflektor prawy (Êwiat a mijania) 20. ACC SOCKET, PWR OUTLET 15 A: Zapalniczka, gniazdo elektryczne 21. TURN 7.5 A: Kierunkowskazy 22. I/UP 7.5 A: Ogrzewanie lusterek 23. DOOR 30 A: Centralny zamek 24. ST 7.5 A: Uk ad rozrusznika, wielopunktowy wtrysk paliwa lub sekwencyjny wielopunktowy wtrysk paliwa 25. TAIL 10 A: Âwiat a pozycyjne przednie i tylne, oêwietlenie tablicy rejestracyjnej, uk ad poziomowania reflektorów, liczniki i wskaêniki, radioodtwarzacz, zapalniczka, zegar, uk ad klimatyzacji, ogrzewanie szyby tylnej, Êwiat a awaryjne, przednie Êwiat a przeciwmgielne, tylne Êwiat o przeciwmgielne, zmywacze reflektorów, automatyczne w àczanie Êwiate 231