S owo wst pne TOYOTA MOTOR CORPORATION 1999 TOYOTA MOTOR CORPORATION

Transkrypt

1 Instrukcja Obs ugi

2 S owo wst pne Witamy w stale powi kszajàcym si gronie u ytkowników samochodów Toyota. JesteÊmy dumni z zastosowanych nowoczesnych technologii i jakoêci wykonania ka dego wyprodukowanego przez nas samochodu. Niniejsza Instrukcja Obs ugi zawiera podstawowe informacje o samochodzie. Prosimy jà przeczytaç i post powaç zgodnie z podanymi wskazówkami, co zapewni d ugoletnià bezpiecznà eksploatacj pojazdu. Prosimy pami taç, e miejscami najlepiej przygotowanymi do obs ugi tego samochodu sà Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty, które sà bezpoêrednio zainteresowane spe nianiem Paƒstwa oczekiwaƒ. Stacje te s u à wysokiej jakoêci obs ugà i wszelkà niezb dnà pomocà. W momencie odsprzeda y tego samochodu prosimy o przekazanie niniejszej Instrukcji Obs ugi nowemu w aêcicielowi, któremu równie b dà potrzebne zawarte tu informacje. Wszystkie podane w Instrukcji informacje i dane techniczne sà aktualne w momencie druku. Toyota stale doskonali swoje samochody i w zwiàzku z tym zastrzega sobie prawo dokonywania ulepszeƒ technicznych bez odnotowania tego. Niniejsza Instrukcja obejmuje wszystkie modele oraz rodzaje wyposa enia. Dlatego niektóre informacje mogà dotyczyç elementów wyposa enia nie wyst pujàcych w danym samochodzie. TOYOTA MOTOR CORPORATION 1999 TOYOTA MOTOR CORPORATION Wszelkie prawa zastrze one. Zawarte tu materia y nie mogà byç reprodukowane lub kopiowane, w ca oêci ani w cz Êci, bez pisemnej zgody Toyota Motor Corporation. i

3 Akcesoria, cz Êci zamienne i przeróbki samochodu Obecnie na rynku dost pna jest szeroka gama nieoryginalnych cz Êci zamiennych i akcesoriów do samochodów Toyota. Stosowanie tych cz Êci mo e stanowiç powa ne zagro enie bezpieczeƒstwa u ytkowania tego pojazdu, nawet jeêli uzyska y one lokalne atesty. W zwiàzku z tym Toyota nie mo e uznawaç roszczeƒ gwarancyjnych ani braç odpowiedzialnoêci za zamontowane lub u yte podczas naprawy cz Êci i akcesoria, które nie sà jej oryginalnymi produktami. W samochodzie tym nie mo na dokonywaç przeróbek przy u yciu cz Êci, które nie sà oryginalnymi produktami Toyoty. Przeróbki takie mogà przyczyniç si do obni enia osiàgów, poziomu bezpieczeƒstwa i trwa oêci samochodu, a tak e mogà naruszyç obowiàzujàce przepisy. Ponadto wszelkie uszkodzenia i utrata w asnoêci jezdnych, b dàce wynikiem takich przeróbek, nie sà obj te gwarancjà. OdpowiedzialnoÊç U ytkownika Na podstawie umowy gwarancyjnej, stanowi si co nast puje: Niestosowanie si do zaleceƒ zawartych w niniejszej instrukcji obs ugi powoduje uchylenie si przez gwaranta od odpowiedzialnoêci wynikajàcej z umowy. Instalacja radiowych urzàdzeƒ nadawczo-odbiorczych Zainstalowanie nadajnika radiowego mo e powodowaç zak ócenia pracy uk adów sterowania elektronicznego w samochodzie, na przyk ad wielopunktowego wtrysku paliwa, kontroli jazdy ustalonej, ABS czy poduszki powietrznej. Dlatego wczeêniej nale y skonsultowaç si z autoryzowanà stacjà obs ugi Toyoty w celu uzyskania specjalnych zaleceƒ lub dodatkowych instrukcji odnoênie monta u takiego urzàdzenia. ii

4 Plan obs ugi okresowej Nale y kierowaç si wskazówkami podanymi w oddzielnej broszurze lub w Ksià ce Gwarancyjnej Toyoty. Z omowanie samochodu Poduszki powietrzne oraz napinacze pasów bezpieczeƒstwa zawierajà substancje chemiczne mogàce ulec eksplozji. Z omowanie samochodu z poduszkami powietrznymi i napinaczami pasów mo e doprowadziç do jego po aru. Dlatego, przed przekazaniem do z omowania, nale y zleciç wymontowanie i odpowiednie unieszkodliwienie tych elementów przez wyspecjalizowany warsztat lub Autoryzowanà Stacj Dealerskà Toyoty. iii

5 iv

6 Spis treêci Cz Êç 1.OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia Strona 1-1 Przyrzàdy i wskaêniki Kluczyki i drzwi Siedzenia, pasy bezpieczeƒstwa i lusterka wsteczne Âwiat a, wycieraczki i ogrzewanie tylnej szyby Wskaêniki, liczniki i lampki ostrzegawcze Wy àcznik zap onu, skrzynia biegów i hamulec postojowy Radioodtwarzacz samochodowy Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja Inne elementy wyposa enia PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU OBS UGA OKRESOWA OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE Rozdzia 7-1 Wst p Silnik i podwozie Elementy instalacji elektrycznej DANE TECHNICZNE INDEKS v

7 Wa ne informacje dotyczàce tej Instrukcji Zalecenia dotyczàce bezpieczeƒstwa i prawid owej eksploatacji pojazdu Symbol bezpieczeƒstwa W niniejszej instrukcji, pod has em OSTRZE- ENIE lub UWAGA zawarto specjalne zalecenia, które nale y interpretowaç w nast pujàcy sposób: OSTRZE ENIE Dotyczy czynnoêci, których niewykonanie mo e zagroziç bezpieczeƒstwu osób. Podaje informacje o tym, co nale y lub czego nie nale y zrobiç, aby wyeliminowaç lub ograniczyç zagro enia dla w asnej osoby oraz innych ludzi. UWAGA W instrukcji tej znaleêç równie mo na znak przekreêlonego skoênie ko a. Oznacza on, e Nie wolno, Nie wolno tego robiç lub Nie wolno do tego dopuêciç. Jest to przestroga, której zignorowanie mo e groziç uszkodzeniem pojazdu lub jego wyposa enia. Zawiera informacje o tym, co nale y lub czego nie nale y robiç, aby wyeliminowaç lub ograniczyç ryzyko uszkodzenia pojazdu lub elementów jego wyposa enia. vi

8 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-1 Przyrzàdy i wskaêniki Deska rozdzielcza Zespó wskaêników Lampki kontrolne i ostrzegawcze

9 2 1-1 PRZYRZÑDY I WSKAèNIKI Deska rozdzielcza Pojazdy z kierownicà po lewej stronie 1. Nawiewy boczne 2. Zespó wskaêników 3. Nawiewy centralne 4. Dêwignie regulacji lusterek 5. Górny schowek 6. Schowek 7. Prze àczniki sterujàce podnoszeniem i opuszczaniem szyb 9. Wy àcznik ogrzewania siedzeƒ 10. Przycisk centralnej blokady zamków drzwi (wersja bez elektrycznego sterowania szyb) 11. Dêwignia zmiany biegów 12. Dêwignia zwalniania zamka pokrywy silnika 13. Przycisk centralnej blokady zamków drzwi (wersja z elektrycznym sterowaniem szyb) 8. Dêwignia hamulca postojowego

10 1-1 PRZYRZÑDY I WSKAèNIKI 3 1. Prze àcznik Êwiate g ównych i kierunkowskazów 2. Prze àczniki wycieraczek i spryskiwaczy szyb 3. Wy àcznik Êwiate awaryjnych 4. Zegar i wskaênik temperatury zewn trznej 5. Panele sterowania wentylacjà, ogrzewaniem oraz klimatyzacjà 6. Radioodtwarzacz 7. Zapalniczka/Gniazdko elektryczne 8. Popielniczka/Schowek na monety 9. Wy àcznik ogrzewania tylnej szyby 10. Wy àcznik zap onu 11. Dêwignia blokady po o enia kolumny kierownicy 12. Prze àcznik poziomowania reflektorów 13. Przycisk elektrycznej regulacji lusterek 14. Wy àcznik tylnych Êwiate przeciwmgielnych

11 4 1-1 PRZYRZÑDY I WSKAèNIKI Zespó wskaêników Z obrotomierzem 1. Lampki kontrolne i ostrzegawcze 2. Pr dkoêciomierz 3. Obrotomierz 4. Wskaênik poziomu paliwa 5. Przycisk w àczania i wy àczania funkcji automatycznego przygaszania wskaêników oraz prze àczania km/h (MPH) 6. Przycisk zerowania licznika przebiegu dziennego 7. Licznik przebiegu ca kowitego i licznik przebiegu dziennego

12 1-1 PRZYRZÑDY I WSKAèNIKI 5 Bez obrotomierza 1. Lampki kontrolne i ostrzegawcze 2. Pr dkoêciomierz 3. Wskaênik poziomu paliwa 4. Licznik przebiegu ca kowitego i licznik przebiegu dziennego 5. Przycisk zerowania licznika przebiegu dziennego

13 6 1-1 PRZYRZÑDY I WSKAèNIKI Symbole na tablicy przyrzàdów Lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego* Lampka ostrzegawcza adowania akumulatora* Lampka ostrzegawcza niskiego ciênienia oleju* Lampka sygnalizacyjna awarii* Lampka sygnalizacyjna niskiego poziomu paliwa* (wersja z obrotomierzem) Lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa* (wersja bez obrotomierza) Lampka sygnalizacyjna niskiej temperatury silnika (niebieska)* Lampka ostrzegawcza wysokiej temperatury silnika (czerwona)* Lampka ostrzegawcza Toyota Free-Tronic Lampka ostrzegawcza uk adu ABS* Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej* Lampka ostrzegawcza niezamkni tych drzwi* Lampki kontrolne kierunkowskazów Lampka kontrolna Êwiate drogowych Lampka kontrolna tylnych Êwiate przeciwmgielnych Lampki oznaczone * sygnalizujà koniecznoêç wykonania czynnoêci serwisowych. Patrz szczegó- owy opis pod has em Lampki kontrolne i ostrzegawcze oraz brz czyk w rozdziale 1-5.

14 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-2 Kluczyki i drzwi Kluczyki Immobilizer Drzwi boczne Elektrycznie otwierane i zamykane okna Drzwi baga nika Pokrywa silnika Korek wlewu paliwa Okno dachowe

15 8 1-2 KLUCZYKI I DRZWI Kluczyki Samochód wyposa ony jest w g ówne. kluczyki Kluczyk g ówny- Otwiera wszystkie zamki. Na jego podstawie Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty mo e dorobiç nowy klucz z wbudowanym mikronadajnikiem. Kluczyki te majà w uchwycie zainstalowany uk ad scalony mikronadajnika, stanowiàcego bardzo wa ny element sprawnego dzia ania uk adu zabezpieczenia przeciwkradzie owego, dlatego nale y uwa aç, by ich nie zgubiç. Samodzielne dorabianym kluczykiem nie mo na wy àczyç zabezpieczenia przeciwkradzie- owego ani uruchomiç silnika. Poniewa drzwi boczne oraz drzwi baga nika mogà zostaç zatrzaêni te bez u ycia kluczyka, zaleca si noszenie przy sobie zapasowego kluczyka na wypadek przypadkowego zamkni cia kluczyków w samochodzie. UWAGA Przy pos ugiwaniu si kluczykiem z wbudowanym mikronadajnikiem nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Przy uruchamianiu silnika kó ko zaczepowe nie powinno opieraç si na uchwycie kluczyka oraz nie nale y przyciskaç kó ka do uchwytu kluczyka. W przeciwnym wypadku silnik mo e nie daç si uruchomiç lub zaraz po uruchomieniu mo e zgasnàç.

16 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 9 W momencie uruchamiania silnika kluczyk nie mo e stykaç si z innym kluczykiem zawierajàcym mikronadajnik (nawet do innego samochodu) oraz nie nale y dociskaç do jego uchwytu p ytki drugiego kluczyka. W przeciwnym wypadku silnik mo e nie daç si uruchomiç lub zaraz po uruchomieniu mo e zgasnàç. Nie wolno zginaç uchwytu kluczyka. Nie nale y zakrywaç uchwytu kluczyka adnym materia em, który nie przepuszcza fal elektromagnetycznych. Nie wolno uderzaç kluczykiem. Nie nale y wystawiaç kluczyków na d u sze dzia anie wysokiej temperatury, jak na przyk ad na desce rozdzielczej lub na pokrywie silnika przy silnym nas onecznieniu. Nie nale y wk adaç kluczyków do wody ani myç ich w zmywarce ultradêwi kowej. Nie u ywaç kluczyków w sàsiedztwie materia ów elektromagnetycznych.

17 KLUCZYKI I DRZWI Immobilizer (elektroniczna blokada rozruchu silnika) P YTKA Z NUMEREM KODOWYM KLUCZA Numer kodowy kluczyka umieszczony jest na do àczonej p ytce, którà nale y przechowywaç w bezpiecznym miejscu, np. w portfelu, nigdy w samochodzie. W przypadku zgubienia kluczyków lub w razie potrzeby dorobienia nowych kluczy, na podstawie numeru kodowego niektóre Autoryzowane stacje obs ugi Toyoty mogà sporzàdziç duplikaty. Zaleca si równie zapisaç numer kodowy kluczyków i przechowywaç go wraz z innymi wa nymi dokumentami. Uk ad immobilizera nale y do systemu zabezpieczenia przeciwkradzie owego. Przy wk adaniu kluczyka do wy àcznika zap onu, mikronadajnik w uchwycie kluczyka wysy a kod elektroniczny. Silnik zostanie uruchomiony jedynie wówczas, gdy wys any kod b dzie odpowiada kodowi identyfikacyjnemu zarejestrowanemu dla tego samochodu. Po wyj ciu kluczyka z wy àcznika zap onu, uk ad immobilizera zostaje automatycznie w àczony. W o enie zarejestrowanego kluczyka powoduje automatyczne wy àczenie blokady silnika, umo liwiajàc jego rozruch. W celu dorobienia w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty nowego kluczyka z wbudowanym mikronadajnikiem, konieczny jest numer kluczyka i g ówny kluczyk. Liczba dodatkowych kluczyków, które mo e dorobiç Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty, jest ograniczona. Kluczyk dorobiony we w asnym zakresie nie b dzie wy àcza immobilizera ani nie uruchomi silnika.

18 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 11 -Zdalne sterowanie centralnym zamkiem UWAGA Nie wolno modyfikowaç, demontowaç lub rozmontowywaç uk adu elektronicznej blokady silnika. Zmiany lub modyfikacje dokonane przez osoby niekompetentne mogà powodowaç wadliwe dzia anie uk adu. Zablokowanie zamków Odblokowanie zamków

19 KLUCZYKI I DRZWI Samochód wyposa ony jest w uk ad zdalnego sterowania blokowaniem i odblokowywaniem zamków wszystkich drzwi bocznych, dzia ajàcy z odleg oêci oko o 1 m od samochodu. ZABLOKOWANIE I ODBLOKOWANIE ZAM- KÓW DRZWI W celu zablokowania lub odblokowania zamków wszystkich drzwi bocznych oraz drzwi baga nika nale y powoli i pewnie nacisnàç odpowiedni przycisk nadajnika zdalnego sterowania. Zablokowanie: Nacisnàç przycisk LOCK. Za- Êwieci si lampka kontrolna i zamki wszystkich drzwi zostajà zablokowane. RównoczeÊnie nastàpi jednokrotne b yêni cie Êwiate awaryjnych samochodu. Dla pewnoêci dobrze jest sprawdziç, czy drzwi zosta y dobrze zablokowane. W przypadku gdy którekolwiek drzwi nie sà prawid owo zatrzaêni te lub gdy w wy àczniku zap onu jest kluczyk, zamki drzwi nie zostanà zablokowane po naciêni ciu przycisku LOCK. Odblokowanie: Nacisnàç przycisk UNLOCK. Zamki wszystkich drzwi zostajà odblokowane. RównoczeÊnie nastàpi dwukrotne b yêni cie Êwiate awaryjnych samochodu. Po zdalnym odblokowaniu zamków pozostaje 30 sekund na otwarcie drzwi. Je eli w tym czasie drzwi nie zostanà otwarte, nastàpi automatyczne zablokowanie zamków wszystkich drzwi. Przed u one naciskanie przycisku LOCK lub UNLOCK nie powoduje powtarzania operacji zablokowania lub odblokowania zamka. Przycisk nale y zwolniç i nacisnàç ponownie. Zasi g operacyjny nadajnika sta si bardzo krótki. Lampka kontrolna w kluczyku jest przyciemniona lub nie zaêwieca si. NADAJNIK ZDALNEGO STEROWANIA Nadajnik zdalnego sterowania (pilot) jest urzàdzeniem elektronicznym. Aby uchroniç go przed uszkodzeniem, nale y przestrzegaç podanych ni ej zaleceƒ. Nie pozostawiaç nadajnika w miejscach, które mogà silnie nagrzewaç si, np. na desce rozdzielczej. Nie rozbieraç nadajnika. Nie uderzaç i nie upuszczaç nadajnika. Nie wk adaç go do wody. Do jednego samochodu mo na u ywaç maksymalnie 4 nadajników zdalnego sterowania. Szczegó owych informacji mo e udzieliç Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. Je eli nadajnik nie steruje zamkami drzwi lub nie dzia a z normalnej odleg oêci, przyczynà mo e byç: BliskoÊç nadajnika fal radiowych, na przyk ad stacji radiowej lub lotniska, który zak óca prac nadajnika zdalnego sterowania. Wyczerpanie si baterii. Nale y sprawdziç ich stan. W celu wymiany baterii nale y zapoznaç si z punktem WYMIANA BATE- RII W NADAJNIKU ZDALNEGO STERO- WANIA. Ni ej wymienione objawy mogà Êwiadczyç o wyczerpaniu si baterii w kluczyku. W takim przypadku nale y wymieniç bateri, kierujàc si wskazówkami podanymi pod has em WY- MIANA BATERII W NADAJNIKU ZDALNEGO STEROWANIA. Nadajnik zdalnego sterowania nie dzia a.

20 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 13 WYMIANA BATERII W NADAJNIKU ZDAL- NEGO STEROWANIA Do wymiany nale y u yç baterii litowej CR1616 lub jej zamiennika. OSTRZE ENIE Wymontowane z nadajnika baterie lub inne cz Êci nale y szczególnie zabezpieczyç przed dost pem ma ych dzieci. UWAGA Podczas wymiany baterii w nadajniku nale y zachowaç ostro noêç, aby nie zgubiç wymontowanych elementów. 1.Wykr ciç wkr t mocujàcy i otworzyç pokryw nadajnika. Wymian baterii wykonuje si w nast pujàcy sposób:

21 KLUCZYKI I DRZWI 2.Podwa yç wyst p oznaczony napisem PULL i wyjàç pokryw modu u. 3.Wyjàç roz adowane baterie z nadajnika i w o yç nowe baterie biegunem dodatnim (+) do góry. 4.W o yç pokryw modu u, prawid owo uk adajàc uszczelk pierêcieniowà, aby nie wystawa a spod pokrywy. UWAGA Zwróciç uwag na prawid owe ustawienie dodatniego i ujemnego bieguna baterii. Nale y uwa aç, aby nie wygiàç koƒcówki dociskowej baterii ani nie dopuêciç do zanieczyszczenia obudowy nadajnika kurzem lub jej zat uszczenia. Dok adnie zamknàç pokryw nadajnika. Po wymianie baterii nale y sprawdziç, czy nadajnik dzia a prawid owo. Je eli nadal nie dzia a prawid owo, skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. W przypadku utraty nadajnika zdalnego sterowania nale y mo liwie najszybciej skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty, w celu wyeliminowania ryzyka kradzie- y samochodu lub wypadku drogowego. (Patrz Zgubienie nadajnika zdalnego sterowania w Cz Êci 4 na stronie 187.)

22 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 15 Lista certyfikowanych numerów Kraj Cz Êci Oznaczenie typu Certyfikowany numer Nazwa producenta P ytka nadajnika B01BA Niemcy Modu odbiornika B01MA Belgia P ytka nadajnika B01BA Islandia P ytka nadajnika B01BA Tokai Rika Co., Ltd. Hiszpania P ytka nadajnika B01BA Portugalia P ytka nadajnika B01BA Szwecja P ytka nadajnika B01BA W ochy Nadajnik B01SA Polska System zdalnego sterowania centralnym zamkiem B01SA

23 KLUCZYKI I DRZWI Drzwi boczne ZAMYKANIE I OTWIERANIE ZAMKA KLU- CZYKIEM Wsunàç kluczyk w otwór zamka i przekr ciç. Zamkni cie zamka: Przekr ciç kluczyk w kierunku przodu pojazdu. Otwarcie zamka: Przekr ciç kluczyk w kierunku ty u pojazdu. W samochodach z centralnym zamkiemwszystkie drzwi zostajà równoczeênie zablokowane lub odblokowane po przekr ceniu kluczyka w zamku którychkolwiek przednich drzwi. BLOKOWANIE DRZWI PRZYCISKIEM WE- WN TRZNYM Zablokowanie i odblokowanie zamka drzwi dokonywane jest przyciskiem blokady. Zablokowanie: Przycisk nacisnàç do do u Odblokowanie: Przycisk wyciàgnàç do góry W celu zablokowania drzwi przy zamykaniu od zewnàtrz, nale y przed zamkni ciem wcisnàç przycisk w po o enie blokady. Podczas zamykania klamk przytrzymaç w pozycji uniesionej. Nale y pami taç, by wewnàtrz samochodu nie zatrzasnàç kluczyków.

24 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 17 Wersja z elektrycznym otwieraniem okien ZABEZPIECZENIE TYLNYCH DRZWI PRZED OTWARCIEM OD WEWNÑTRZ Przesunàç dêwigni mechanizmu w po o enie LOCK (zablokowane), oznaczone na naklejce obok dêwigni. Mechanizm ten umo liwia zablokowanie tylnych drzwi w ten sposób, aby mo na je by o otworzyç jedynie od zewnàtrz. Zaleca si u ywanie tej blokady zawsze, kiedy przewo one sà dzieci. OSTRZE ENIE Wersja bez elektrycznego otwierania okien BLOKOWANIE I ZWALNIANIE BLOKADY DRZWI PRZYCISKIEM CENTRALNEJ BLO- KADY DRZWI Nacisnàç prze àcznik. Blokowanie: Nacisnàç przycisk w jego przedniej cz Êci. Odblokowanie: Nacisnàç przycisk w jego tylnej cz Êci. Przed ruszeniem w drog nale y upewniç si, czy wszystkie drzwi sà dobrze zamkni te. Je eli na tylnych siedzeniach przewo- one sà ma e dzieci, nale y uruchomiç mechanizm zabezpieczajàcy drzwi przed otwarciem od wewnàtrz. Podczas jazdy drzwi powinny pozostaç niezablokowane, co umo liwi ich otwarcie od zewnàtrz w razie wypadku. Wszystkie drzwi boczne zostajà jednoczeênie zablokowane lub odblokowane.

25 KLUCZYKI I DRZWI Elektrycznie otwierane i zamykane okna Okna mo na otwieraç i zamykaç operujàc prze àcznikami umieszczonymi na obu przednich drzwiach. Wy àcznik zap onu powinien byç ustawiony w po o eniu ON (w àczony). OKNO PO STRONIE KIEROWCY Sterowanie prze àcznikiem na drzwiach kierowcy. Zwyk e podnoszenie i opuszczanie: Szyba przesuwa si tylko podczas operowania prze- àcznikiem sterujàcym. Otwieranie: Prze àcznik lekko nacisnàç. Zamykanie: Prze àcznik lekko pociàgnàç do góry. Automatyczne otwieranie: Nacisnàç prze- àcznik w dó do oporu i zwolniç go. Szyba zostanie ca kowicie opuszczona. W celu zatrzymania szyby w po o eniu poêrednim, lekko poruszyç prze àcznikiem w kierunku przeciwnym i zwolniç go.

26 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 19 OKNA W DRZWIACH PASA ERÓW Sterowane sà prze àcznikami umieszczonymi na drzwiach pasa era lub odpowiednimi prze àcznikami na drzwiach kierowcy. Szyba przesuwa si tylko podczas operowania prze àcznikiem sterujàcym. Otwieranie: Prze àcznik nacisnàç. Zamykanie: Prze àcznik pociàgnàç do góry. Po stronie pasa era Gdy zostanie wciêni ty przycisk blokady okna, umieszczony w drzwiach kierowcy, szyba w drzwiach pasa era zostaje unieruchomiona. OSTRZE ENIE Dla bezpieczeƒstwa w asnego oraz przewo onych osób nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Po stronie kierowcy Przed zamkni ciem okien nale y upewniç si, czy na drodze szyb nie znajduje si niczyja g owa, r ka lub inna cz Êç cia a. PrzyciÊni cie szyi, g owy lub r ki przez podnoszonà szyb grozi powa nymi obra eniami. Zamykanie okien powinno byç ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nadzorowane. Przewo one w samochodzie dzieci nigdy nie powinny bez nadzoru operowaç przyciskami sterujàcymi otwieraniem i zamykaniem okien. Dla bezpieczeƒstwa wskazane jest przyciskiem blokady szyb uniemo liwiç ich poruszanie. Nie nale y pozostawiaç w samochodzie ma ych dzieci bez opieki, szczególnie gdy kluczyk jest w stacyjce. Mogà one u yç przycisków sterujàcych oknami i zostaç przyciêni te szybà. Dzieci pozostawione bez nadzoru mogà ulec powa nym wypadkom.

27 KLUCZYKI I DRZWI Drzwi baga nika W o yç kluczyk g ówny do zamka i przekr ciç. Zamykanie: Obróciç zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Otwieranie: Obróciç przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Prze àcznik centralnego zamka równoczeênie blokuje i odblokowuje zamek drzwi baga nika (Patrz Drzwi boczne na stronie 18). Po zamkni ciu zamka kluczykiem g ównym, drzwi baga nika mo na odblokowaç tylko kluczykiem g ównym. Przy zamykaniu drzwi baga nika wygodnie jest u yç wewn trznej klamki. W celu zamkni cia drzwi baga nika nale y je obni yç, a nast pnie nacisnàç w dó. Po zatrzaêni ciu nale y spróbowaç pociàgnàç je do góry, sprawdzajàc czy sà dobrze zatrzaêni te. OSTRZE ENIE Podczas jazdy drzwi baga nika muszà byç zamkni te. Zabezpiecza to baga przed wypadni ciem, a tak e uniemo liwia przedostanie si gazów spalinowych do wn trza pojazdu. Uwagi odnoênie adowania baga u podane sà w Cz Êci 2 pod has em Zalecenia dotyczàce przewo enia baga u na stronie 151.

28 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 21 Pokrywa silnika W celu otwarcia pokrywy silnika, nale y: 1.Pociàgnàç dêwigni zwalniajàcà. Pokrywa silnika lekko uniesie si. 2.Nast pnie z przodu pojazdu nale y nacisnàç do góry dêwigni zatrzasku pomocniczego i podnieêç pokryw silnika. OSTRZE ENIE Przed rozpocz ciem jazdy nale y upewniç si, czy pokrywa silnika jest dobrze zamkni ta. W przeciwnym razie pokrywa mo e niespodziewanie otworzyç si podczas jazdy, co grozi wypadkiem drogowym.

29 KLUCZYKI I DRZWI Korek wlewu paliwa 3.Podeprzeç podniesionà pokryw silnika drà kiem podporowym, umieszczajàc go w odpowiednim otworze. Przed zamkni ciem pokrywy nale y upewniç si, czy w przedziale silnikowym nie pozosta y adne narz dzia, szmaty lub inne przedmioty, umieêciç podpor w jej uchwycie co zapobiegnie jej grzechotaniu. Nast pnie opuêciç pokryw. W razie potrzeby lekko docisnàç przednià kraw dê, a zostanie zatrzaêni ta. OSTRZE ENIE Po ustawieniu drà ka podporowego nale y upewniç si, czy prawid owo podtrzymuje pokryw, zabezpieczajàc jà przed opadni ciem. NaciÊni cie pokrywy podpartej drà kiem mo e spowodowaç jej odkszta cenie. 1.W celu otwarcia drzwiczek wlewu paliwa nale y pociàgnàç do góry dêwigni zwalniajàcà. Na czas tankowania nale y wy àczyç silnik. OSTRZE ENIE Podczas nape niania zbiornika nie wolno paliç, powodowaç iskrzenia ani zbli- aç si z otwartym ogniem. Opary paliwa sà atwopalne. Korek wlewu paliwa nale y odkr caç powoli. W upalny dzieƒ szybkie otwarcie wlewu mo e spowodowaç rozprysk paliwa pod wp ywem wysokiego ciênienia w zbiorniku.

30 1-2 KLUCZYKI I DRZWI 23 Okno dachowe 2.W celu zdj cia korka paliwa nale y go powoli obróciç przeciwnie do ruchu wskazówek zegara i przed ca kowitym zdj ciem odczekaç chwil. Przesuwanie W chwili zdj cia korka s yszalne jest zwykle lekkie syczenie. Zak adajàc korek, nale y go obróciç zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a rozlegnie si trzask zapadki. OSTRZE ENIE Nale y sprawdziç, czy korek jest bezpiecznie dokr cony, co w razie wypadku zapobiegnie wyciekowi paliwa. Nale y u ywaç wy àcznie oryginalnego korka wlewu paliwa, który jest wyposa- ony w zawór bezpieczeƒstwa, wyrównujàcy podciênienie w zbiorniku. Uchylanie W celu otwarcia lub zamkni cia okna dachowego nale y odchyliç dêwigni sterownika. Zas ona przeciws oneczna Zas on przeciws onecznà mo na otwieraç i zamykaç r cznie. Przesuwanie okna Otwieranie: Odchyliç dêwigni sterownika do przodu i obracaç przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, jednoczeênie naciskajàc przycisk LOCK. Gdy dêwignia zacznie si obracaç, zwolniç przycisk LOCK. Po odsuni ciu okna dachowego do 3/4 pe nego otwarcia, dêwignia sterownika zatrzyma si. W celu kontynuacji otwierania, ponownie nacisnàç przycisk LOCK i obróciç dêwigni.

31 KLUCZYKI I DRZWI Zamykanie: Obróciç dêwigni sterownika zgodnie z ruchem wskazówek zegara do po o- enia LOCK. (Przy pe nym otwarciu zamykanie w ten sam sposób. Gdy okno zatrzyma si w po o eniu 3/4, nacisnàç przycisk LOCK i ponownie obróciç dêwigni.) Uchylanie okna Uchylanie: Odchyliç dêwigni sterownika do przodu i obracaç zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jednoczeênie naciskajàc przycisk LOCK. Opuszczanie: Obróciç dêwigni sterownika zgodnie z ruchem wskazówek zegara do po o- enia LOCK. OSTRZE ENIE W celu unikni cia powa nych obra eƒ nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Podczas jazdy nie nale y wystawiaç g owy, ràk ani innych cz Êci cia a przez otwór w dachu. Grozi to powa nymi obra eniami w razie nag ego hamowania lub zderzenia. Przed zamkni ciem okna dachowego nale y zawsze sprawdziç, czy w otworze nie znajduje si niczyja g owa, r ce lub inne cz Êci cia a. PrzyciÊni cie zamykajàcym si oknem dachowym grozi powa nymi obra eniami. Gdy okno dachowe jest zamykane przez drugà osob, nale y przedtem sprawdziç, czy jest to bezpieczne. Nie nale y pozostawiaç w samochodzie ma ych dzieci bez opieki, szczególnie gdy kluczyk jest w stacyjce. Mogà one u yç przycisków sterujàcych oknem dachowym i zostaç przyciêni te w otworze dachowym. Dzieci pozostawione bez nadzoru mogà ulec powa nym wypadkom. Nie wolno siadaç na brzegu otworu dachowego.

32 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-3 Siedzenia, pasy bezpieczeƒstwa, kierownica i lusterka Siedzenia Fotele przednie Sk adane siedzenie tylne Zag ówki Ogrzewanie siedzeƒ Pasy bezpieczeƒstwa Poduszka powietrzna kierowcy Poduszka powietrzna kierowcy i pasa era Fotelik dzieci cy Kierownica o regulowanej wysokoêci Zewn trzne lusterka wsteczne PrzeciwoÊlepieniowe wewn trzne lusterko wsteczne

33 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Siedzenia Wszyscy jadàcy samochodem powinni mieç podniesione oparcia siedzeƒ, siedzieç wygodnie oparci i mieç prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. OSTRZE ENIE Nie wolno jechaç, gdy pasa erowie siedzà nieprawid owo, np. na z o onym oparciu siedzenia lub w baga niku. Osoby nie siedzàce prawid owo i bez zapi tych pasów bezpieczeƒstwa mogà odnieêç powa ne obra enia w przypadku awaryjnego hamowania lub zderzenia. Podczas jazdy niedopuszczalne jest wstawanie lub przemieszczanie si mi dzy siedzeniami. atwo wtedy straciç równowag i odnieêç powa ne obra enia w razie awaryjnego hamowania lub zderzenia. Fotele przednie Zalecenia dotyczàce regulacji Fotel kierowcy powinien byç tak ustawiony, aby peda y, kierownica i urzàdzenia na tablicy przyrzàdów znajdowa y si w granicach swobodnego zasi gu prowadzàcego samochód. OSTRZE ENIE Nie wolno regulowaç siedzeƒ podczas jazdy, gdy niespodziewany ruch siedzenia mo e spowodowaç utrat panowania nad pojazdem. W trakcie regulacji nale y zachowaç ostro noêç, aby nie uderzyç pasa era lub przewo onego baga u. Po ustawieniu po o enia fotela nale y sprawdziç, czy jest prawid owo zablokowany, próbujàc przesunàç go do przodu i do ty u. Po ustawieniu oparcia fotela nale y oprzeç si na nim ca ym ci arem, upewniajàc si, e jest prawid owo zablokowane. Nie nale y k aêç adnych przedmiotów pod siedzenia, poniewa mogà one zak óciç prac mechanizmu blokady lub niespodziewanie nacisnàç dêwigni regulacji po o enia, powodujàc nag e przesuni cie fotela, co z kolei mo e doprowadziç do utraty przez kierowc panowania nad pojazdem. W trakcie regulacji nie nale y wk adaç ràk pod siedzenie lub w pobli e przemieszczajàcych si cz Êci, gdy mogà one zostaç przyciêni te.

34 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 27 Regulacja przednich foteli 1.DèWIGNIA REGULACJI WYSUNI CIA FOTELA Pociàgnàç dêwigni do góry, a nast pnie lekkim naciskiem cia a przesunàç fotel w àdane po o enie i puêciç dêwigni. 2.DèWIGNIA REGULACJI POCHYLENIA OPARCIA Pochyliç si do przodu i pociàgnàç do góry dêwigni blokady. Nast pnie plecami odchyliç oparcie w àdane po o enie i puêciç dêwigni. 3.POKR T O REGULACJI WYSOKOÂCI PODUSZKI SIEDZENIA (niektóre modele) Obróciç pokr t o w prawo lub w lewo. OSTRZE ENIE W celu ograniczenia ryzyka wysuni cia si spod pasa w momencie zderzenia, nale y unikaç zbytniego odchylania oparcia do ty u. Pasy bezpieczeƒstwa zapewniajà maksymalnà ochron wtedy, gdy kierowca oraz pasa er siedzà w fotelach wyprostowani i dobrze oparci. Przy odchylonym do ty u oparciu mo e nastàpiç przeêliêni cie si cz Êci biodrowej pasa na brzuch, na który b dzie wywieraç bezpoêredni nacisk. Dlatego wraz ze zwi kszaniem kàta odchylenia oparcia roênie ryzyko odniesienia obra eƒ w razie zderzenia czo owego.

35 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -Przesuwanie fotela pasa era, umo liwiajàce dost p do tylnego siedzenia (modele 3-drzwiowe) Sk adane siedzenie tylne W celu u atwienia dost pu do tylnych siedzeƒ, nale y: 1.UnieÊç dêwigni blokady oparcia lub nacisnàç peda zwalniajàcy, umieszczony za siedzeniem. Fotel przesunie si do przodu. 2.Przesunàç fotel maksymalnie do przodu. Po zaj ciu miejsc przez pasa erów podnieêç oparcie i cofnàç siedzenie do pozycji, w której zablokuje si. ZANIM ZOSTANIE Z O ONE OPARCIE TYL- NEGO SIEDZENIA 2-punktowe pasy bezpieczeƒstwa- Wsunàç klamr w zaczep. Zabezpieczy to pasy przed przyciêni ciem przez poduszk siedzenia podczas przywracania siedzenia do po o enia normalnego. OSTRZE ENIE Nie nale y sk adaç siedzenia podczas jazdy. OSTRZE ENIE Po cofni ciu fotela na miejsce nale y sprawdziç, czy jest on zablokowany, próbujàc przesunàç go w przód i w ty. Podczas jazdy nie wolno opieraç stopy na pedale zwalniajàcym. UWAGA Przed z o eniem oparcia siedzenia pasy bezpieczeƒstwa nale y odpowiednio zabezpieczyç przez ich zapi cie i schowanie zaczepów.

36 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 29 Przy sk adaniu siedzenia (lub przywracaniu do po o enia normalnego) cz Êç ramieniowa pasa bezpieczeƒstwa powinna byç poprowadzona przez wieszak pasa. Przednie fotele przesunàç maksymalnie do przodu, zabezpieczajàc ich oparcia przed uderzeniem przy odchylaniu do przodu z o- onego tylnego siedzenia. Zabezpieczy to pasy przed uszkodzeniem. OSTRZE ENIE Przed u yciem pas bezpieczeƒstwa nale- y uwolniç z wieszaka lub wyjàç klamr z otworu.

37 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA SK ADANIE TYLNEGO SIEDZENIA 1.Przesunàç tylne siedzenia maksymalnie do przodu. 2.Wcisnàç zag ówki do najni szego po o enia. 3.Zwolniç blokad i naciskajàc dêwigni do do u po o yç oparcie siedzenia.

38 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 31 4.Pociàgnàç dêwigni poduszki siedzenia do siebie, zwalniajàc zaczep. Ca e siedzenie podnieêç do góry i odchyliç ca kowicie do przodu. W ten sposób przestrzeƒ baga owa wyd u y si, si gajàc a do oparç przednich foteli. Uwagi odnoênie uk adania baga u podane sà w Cz Êci 2 pod has em Zalecenia dotyczàce za adunku baga u na stronie 151. W razie potrzeby obie cz Êci oparcia mo na sk adaç osobno. W celu przywrócenia normalnego po o enia siedzenia, wykonaç w odwrotnej kolejnoêci powy sze czynnoêci. OSTRZE ENIE Nie wolno pozwalaç na siadanie na z o- onym oparciu siedzenia lub w przestrzeni baga owej.

39 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA OSTRZE ENIE Odchylajàc do góry lub przywracajàc normalne po o enie tylnego siedzenia nale y uwa aç, aby nie przycisnàç nim d oni lub stopy. Zag ówki Przywracajàc normalne po o enie tylnego siedzenia nale y sprawdziç, czy jest ono bezpiecznie zablokowane, naciskajàc górnà kraw dê oparcia w przód i w ty oraz próbujàc pociàgnàç do góry brzeg poduszki siedzenia. Pozwoli to uniknàç ewentualnoêci nieprawid owego funkcjonowania pasów bezpieczeƒstwa. Przedni Skrajne siedzenia z ty u Ârodkowe siedzenie z ty u

40 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 33 Przed jazdà nale y dla w asnego bezpieczeƒstwa wyregulowaç po o enie zag ówków. Podnoszenie: Pociàgnàç zag ówek do góry. Opuszczanie: Nacisnàç w dó, jednoczeênie wciskajàc przycisk zwalniajàcy blokad. Zag ówek na Êrodkowym siedzeniu z ty u-gdy na Êrodkowym siedzeniu z ty u siedzi pasa er, nale y wyciàgnàç zag ówek, a zostanie zablokowany w pozycji uniesionej. Ogrzewanie siedzeƒ Zag ówek najlepiej spe nia swojà funkcj, je eli znajduje si blisko g owy. Z tego powodu nie zaleca si stosowania dodatkowych poduszek na oparciach siedzeƒ. OSTRZE ENIE Zag ówek nale y tak ustawiç, aby jego górna kraw dê znajdowa a si na wysokoêci górnej cz Êci uszu. Po wyregulowaniu po o enia zag ówka nale y upewniç si, czy jest on prawid owo zablokowany. Nie nale y jeêdziç samochodem z wyj tymi zag ówkami. W celu w àczenia ogrzewania siedzeƒ, nale- y nacisnàç prze àcznik. Wy àcznik zap onu musi byç w po o eniu ON. Ponowne naciêni cie prze àcznika wy àcza ogrzewanie siedzeƒ. OSTRZE ENIE Podczas korzystania z podgrzewania siedzeƒ nale y zachowaç ostro noêç, poniewa przy niskich temperaturach otoczenia mo e dojêç do miejscowego przegrzania lub oparzeƒ (mo e pojawiç si rumieƒ lub p cherze oparzelinowe). Szczególnà ostro noêç nale y zachowaç wobec: Niemowlàt i ma ych dzieci, osób starszych, chorych lub inwalidów Osób o wra liwej i delikatnej cerze Osób zm czonych wysi kiem fizycznym Osób pod wp ywem alkoholu lub lekarstw o dzia aniu nasennym (proszki nasenne, Êrodki przeciwprzezi bieniowe itp.) W celu unikni cia przegrzania siedzenia, nie nale y w àczaç jego ogrzewania gdy siedzenie jest przykryte kocem, poduszkà lub innymi izolujàcymi przedmiotami.

41 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA UWAGA Nie nale y wbijaç w siedzenie ostrych przedmiotów (igie, gwoêdzi itp.) ani k aêç na nim nierównomiernie obcià onych przedmiotów. Do czyszczenia siedzeƒ nie nale y u ywaç substancji organicznych (rozpuszczalników do farb, benzyny, spirytusu itp.). Mogà one uszkodziç instalacj grzewczà oraz powierzchni siedzenia. W celu unikni cia roz adowania akumulatora, podgrzewanie siedzeƒ nale y w àczaç gdy silnik pracuje. Pasy bezpieczeƒstwa Zalecenia dotyczàce pasów bezpieczeƒstwa Toyota stanowczo zaleca, aby kierowca i pasa erowie mieli zawsze zapi te pasy bezpieczeƒstwa. Zaniechanie zapi cia pasów zwi ksza w razie wypadku ryzyko odniesienia obra eƒ oraz ich powag. Dzieci. Dopóki dziecko nie b dzie wystarczajàco du e, aby samodzielnie siedzieç z prawid owo zapi tymi pasami bezpieczeƒstwa, obowiàzkowe jest stosowanie specjalnych fotelików, dobranych odpowiednio do budowy cia a i ci aru dziecka. Toyota zaleca stosowanie fotelików spe niajàcych europejskà norm bezpieczeƒstwa ECE Nr 44. Szczegó owe zalecenia podane sà pod has em Fotelik dzieci cy na stronie 59. Je eli dziecko jest zbyt du e, by siedzieç w specjalnym foteliku, powinno siedzieç na tylnym siedzeniu i byç zabezpieczone pasami. Statystyki dowodzà, e dziecko jest znacznie bezpieczniejsze jadàc z zapi tymi pasami na tylnym siedzeniu ni na przednim. Samochody z poduszkà powietrznà pasa era- Je eli dziecko musi siedzieç na przednim siedzeniu, powinno mieç prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. W razie wypadku, jadàce na przednim siedzeniu dziecko z niezapi tymi pasami mo e doznaç powa nych urazów w wyniku uderzenia gwa townie nape niajàcà si poduszkà powietrznà. Nie nale y pozwalaç, by dziecko stawa o lub kl ka o, zarówno na przednim, jak i na tylnym siedzeniu. Dziecku nie zabezpieczonemu pasami gro à powa ne obra enia w razie nag ego hamowania lub zderzenia. Nie nale y równie braç dziecka na kolana. Taka jazda nie jest bezpieczna. Je eli cz Êç ramieniowa pasa bezpieczeƒstwa uciska szyj lub twarz dziecka, nale y je przesunàç nieco bli ej zaczepu pasa, aby pas u o- y si na ramieniu dziecka. Kobiety ci arne. Zaleca si zapinanie pasów bezpieczeƒstwa. Nale y jednak zasi gnàç porady lekarza odnoênie specjalnych zaleceƒ. Pas biodrowy powinien byç zapinany mo liwie nisko na biodrach, a nie w talii.

42 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 35 Osoby ranne. Zaleca si zapinanie pasów bezpieczeƒstwa. Jednak szczegó owych wskazówek, w zale noêci od rodzaju obra eƒ, udzieli lekarz. Je eli w danym kraju obowiàzujà specjalne przepisy dotyczàce pasów bezpieczeƒstwa, w sprawach zwiàzanych z ich wymianà lub monta em nale y konsultowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. OSTRZE ENIE Osoby jadàce samochodem powinny zawsze mieç prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. W przeciwnym razie b dà znacznie bardziej nara one na powa ne uszkodzenia cia a w razie gwa townego hamowania lub zderzenia. Pasy powinny byç utrzymywane czyste i suche. Do ich czyszczenia u ywaç roztworów agodnych Êrodków pioràcych lub ciep ej wody. Nie wolno stosowaç Êrodków wybielajàcych, barwiàcych ani Êcierajàcych, które mogà powa nie os abiç w ókna taêm. (Patrz Czyszczenie wn trza na stronie 193 w Cz Êci 5.) Pas u ywany w wypadku drogowym nale y w ca ym komplecie wymieniç (w àcznie ze Êrubami), nawet gdy adne uszkodzenia nie sà widoczne. U ywajàc pasów bezpieczeƒstwa, nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: Ka dy komplet pasów przeznaczony jest tylko dla jednej osoby. Niedopuszczalne jest zapinanie jednym pasem wi cej ni jednej osoby, nawet gdy sà to dzieci. Nale y unikaç zbyt du ego odchylania oparç foteli. Pasy bezpieczeƒstwa zapewniajà maksimum ochrony gdy oparcie znajduje si w pozycji pionowej (patrz wskazówki dotyczàce regulacji foteli). Nale y uwa aç, by nie zniszczyç taêm pasów oraz ich cz Êci mechanicznych. Nie dopuszczaç do przyci cia pasów przez fotele lub drzwi. Zaleca si okresowe sprawdzanie stanu pasów czy taêmy nie majà przeci ç, wystrz pieƒ i czy cz Êci mechaniczne nie poluzowa y si. Uszkodzone cz Êci nale y wymieniç. Nie wolno rozmontowywaç ani przerabiaç pasów.

43 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -3-punktowe pasy bezpieczeƒstwa OSTRZE ENIE Po wsuni ciu klamry do zaczepu nale y upewniç si, e sprz gni cie jest prawid owe, a pas nie zosta skr cony. Nie wolno wk adaç w otwór zaczepu monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. Wyregulowaç odpowiednio siedzenie (dotyczy tylko przednich foteli) i usiàêç w nim prosto, wygodnie si opierajàc. W celu zapi cia pasa nale y go wyciàgnàç i wsunàç klamr w odpowiedni zaczep. W przypadku zauwa enia jakichkolwiek nieprawid owoêci funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa, nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Dopóki pas nie zostanie naprawiony, nie nale y siadaç na tym siedzeniu, poniewa nie daje ono dostatecznej ochrony doros emu czy dziecku. W momencie zatrzaskiwania rozlegnie si charakterystyczny szcz k. D ugoêç pasa automatycznie dopasuje si do sylwetki jadàcego i po o enia fotela. W momencie ostrego hamowania lub zderzenia, mechanizm zwijajàcy zablokuje wysuw pasa. Zablokowanie mo e równie nastàpiç przy zbyt szybkim wychyleniu si do przodu. Przy powolnym pochylaniu si do przodu pas odpowiednio wyd u a si, zapewniajàc swobod ruchów. Gdy pas nie daje si wyd u yç, nale y go silnie pociàgnàç i puêciç swobodnie. Nast pnie pas mo na wyciàgnàç z mechanizmu zwijajàcego. Ca kowicie wyciàgni ty a nast pnie zwolniony, nawet powoli, pas na tylnym siedzeniu zostaje zablokowany i ju nie daje si wyd u aç. Dzi ki temu mo e on bezpiecznie przytrzymywaç fotelik dzieci cy (szczegó owo zosta o to opisane pod has em Fotelik dzieci cy na stronie 59 w tym rozdziale). W celu przywrócenia normalnego funkcjonowania pasa nale y go ca kowicie zwinàç i ponownie wyciàgnàç.

44 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 37 Pasy bezpieczeƒstwa z regulowanym górnym punktem mocowania (modele 5-drzwiowe) Dopasowaç wysokoêç mocowania cz Êci ramieniowej pasa do wzrostu jadàcego. Podwy szanie: Przesunàç kotw w gór. Obni anie: Wcisnàç przycisk zwalniajàcy blokad i przesunàç kotw w dó. Po zakoƒczeniu regulacji nale y sprawdziç, czy mocowanie zosta o dobrze zablokowane. OSTRZE ENIE Cz Êç ramieniowa pasa musi przebiegaç przez Êrodek barku. Pas nie mo e dotykaç szyi, ale nie mo e te spadaç z ramienia. Inne u o enie pasa nie zapewnia pe nego dzia ania ochronnego w razie wypadku i zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ. Dopasowaç do cia a cz Êç biodrowà i ramieniowà pasa. Cz Êç biodrowà pasa nale y u o yç mo liwie najni ej na biodrach nie w talii, a nast pnie zlikwidowaç luz, pociàgajàc cz Êç ramieniowà do góry. OSTRZE ENIE Wysokie umieszczenie cz Êci biodrowej pasa i luz w jego cz Êci ramieniowej zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ, poniewa w chwili zderzenia mo e nastàpiç wysuni cie si spod pasa. Cz Êç biodrowa pasa powinna przebiegaç mo liwie najni ej na biodrach. Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nie nale- y przek adaç cz Êci ramieniowej pasa pod rami.

45 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -2-punktowy (biodrowy) pas bezpieczeƒstwa UsiàÊç prosto na siedzeniu, wygodnie si opierajàc. W celu zapi cia pasa nale y w o- yç klamr w zaczep. ZatrzaÊni ciu klamry w zaczepie towarzyszy charakterystyczny szcz k. Je eli pas jest zbyt krótki, nale y pociàgnàç za klamr, trzymajàc jà prostopadle do pasa. OSTRZE ENIE Po wsuni ciu klamry do zaczepu nale y upewniç si, e sà dobrze sprz gni te, a pas nie zosta skr cony. Nie wolno wk adaç do zaczepu pasa monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku zauwa enia jakichkolwiek nieprawid owoêci funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa, nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty.

46 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 39 Zlikwidowaç luz pasa i odpowiednio go u o- yç. W celu odpi cia pasa nale y nacisnàç przycisk w zaczepie. W celu skrócenia pas nale y pociàgnàç jego wolny koniec. U o yç pas mo liwie najni ej na biodrach nie w talii, a nast pnie dopasowaç ciasno do cia a. OSTRZE ENIE Wysokie po o enie i nadmierny luz pasa biodrowego zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ, poniewa w chwili zderzenia mo e nastàpiç wysuni cie si spod pasa. Pas biodrowy powinien przebiegaç mo liwie najni ej na biodrach.

47 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -Napinacze przednich pasów bezpieczeƒstwa Pasy bezpieczeƒstwa kierowcy i pasa era na przednim siedzeniu wyposa one sà w napinacze, które sà skonstruowane tak, by w przypadku silnego zderzenia czo owego zadzia aç razem z poduszkami powietrznymi. Gdy czujnik w uk adzie poduszek powietrznych zarejestruje wstrzàs od silnego zderzenia czo owego, przedni pas bezpieczeƒstwa jest natychmiast Êciàgany przez mechanizm zwijajàcy, aby dok adniej chroniç jadàcego przed skutkami wypadku. Napinacze zostajà uruchomione nawet w przypadku, gdy na przednim siedzeniu pasa era nikt nie siedzi. Po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do po o enia ACC lub ON zaêwieca si lampka pokazana na rysunku. Po oko o 6 sekundach lampka gaênie. Potwierdza to prawid owy stan napinaczy pasów bezpieczeƒstwa dla przednich siedzeƒ. Uk ad zwiàzany z lampkà ostrzegawczà poduszki powietrznej kontroluje zespó czujnika poduszek powietrznych, nape niacze poduszek powietrznych, zespó napinacza pasa bezpieczeƒstwa, lampk ostrzegawczà, przewody àczàce oraz zasilanie elektryczne. (Szczegó y podano w rozdziale 1-5 pod has em Lampki ostrzegawcze i brz czyk na stronie 97).

48 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 41 OSTRZE ENIE Nie wolno demontowaç, uderzaç ani dokonywaç adnych przeróbek napinaczy przednich pasów bezpieczeƒstwa lub w ich bezpoêrednim pobli u. Grozi to niespodziewanym uruchomieniem napinaczy lub zablokowaniem ich dzia ania, zagra ajàc bezpieczeƒstwu jadàcych. Niezastosowanie si do powy szych zaleceƒ grozi odniesieniem powa nych obra eƒ. Poni ej wymienione zosta y g ówne elementy uk adu napinaczy pasów bezpieczeƒstwa, których rozmieszczenie pokazuje rysunek. 1.Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej lub lampka ostrzegawcza napinaczy pasów bezpieczeƒstwa 2.Zespó napinacza pasa bezpieczeƒstwa 3.Zespó czujnika poduszki powietrznej 4.Przednie czujniki poduszek powietrznych Napinacz pasa bezpieczeƒstwa kontrolowany jest przez zespó czujnika poduszki powietrznej. W sk ad zespo u czujnika wchodzi czujnik zabezpieczajàcy oraz w aêciwy czujnik sterujàcy poduszkà powietrznà. Pracy napinacza pasa bezpieczeƒstwa towarzyszy charakterystyczny odg os oraz mo e wydzieliç si niewielka iloêç dymu. Dym ten jest nieszkodliwy dla zdrowia i nie jest objawem po aru. Po uruchomieniu napinacza, mechanizm zwijajàcy pasa bezpieczeƒstwa pozostaje zablokowany. UWAGA Ni ej wymienionych prac nie nale y przeprowadzaç bez konsultacji z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Tego typu przeróbki mogà w pewnych przypadkach zak óciç prawid owe dzia anie napinaczy pasów bezpieczeƒstwa. Montowanie urzàdzeƒ elektronicznych, w rodzaju radiowych urzàdzeƒ nadawczo-odbiorczych, odtwarzacza kasetowego czy odtwarzacza p yt kompaktowych Naprawy mechanizmów zwijajàcych przednich pasów bezpieczeƒstwa lub pobliskich zespo ów Przeróbki zawieszenia samochodu Modyfikacje konstrukcji przodu pojazdu Mocowanie dodatkowych os on przodu samochodu (belki ochronnej, kraty itp.), p uga Ênie nego, wciàgarki lub innego osprz tu Napraw przodu nadwozia lub jego okolic oraz konsoli Êrodkowej.

49 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Poduszka powietrzna (kierowcy) W uk adzie elektrycznym napinaczy przednich pasów bezpieczeƒstwa jest lampka kontrolna, informujàca kierowc o ewentualnych usterkach. Wystàpienie jednego z ni ej opisanych objawów sygnalizuje awari napinaczy pasów lub poduszek powietrznych. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka nie zapala si po przekr ceniu wy- àcznika zap onu do po o enia ACC lub ON, lub zapala si na sta e. Lampka zapala si lub b yska w czasie jazdy. Przedni pas bezpieczeƒstwa nie zwija si samoczynnie lub nie mo na go wyciàgnàç z powodu uszkodzenia lub zadzia ania napinacza. Mechanizm zwijajàcy przedniego pasa bezpieczeƒstwa lub jego otoczenie zosta o mechanicznie uszkodzone. Przednia czeêç samochodu (obszar zacieniowany na rysunku) uleg a uszkodzeniu w wypadku, który nie spowodowa uruchomienia napinaczy pasów bezpieczeƒstwa. Zespó napinacza pasa bezpieczeƒstwa jest zadrapany, p kni ty lub w inny sposób uszkodzony. Poduszka powietrzna SRS (Supplemental Restraint System uzupe niajàcy system bezpieczeƒstwa biernego), w po àczeniu z podstawowym zabezpieczeniem, jakim sà pasy bezpieczeƒstwa, dajà kierowcy dodatkowà ochron na wypadek kolizji. W przypadku silnego zderzenia czo owego, poduszka powietrzna wraz z pasami bezpieczeƒstwa stanowi ochron, zmniejszajàc zakres odnoszonych obra eƒ. Nape niona poduszka chroni g ow i klatk piersiowà kierowcy przed bezpoêrednim uderzeniem w ko o kierownicy. Pas bezpieczeƒstwa musi byç zapi ty. OSTRZE ENIE Kierowca siedzàc zbyt blisko kierownicy mo e ponieêç Êmierç lub odnieêç powa ne obra enia w wyniku odpalenia poduszki powietrznej. Toyota stanowczo zaleca, aby: Kierowca zajmowa pozycj mo liwie najdalej od ko a kierownicy, przy zachowaniu pe nej kontroli nad samochodem. Wszyscy jadàcy samochodem mieli prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa.

50 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 43 Po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu w po o enie ACC lub ON, na tablicy przyrzàdów zapala si pokazana na rysunku lampka kontrolna. Po up ywie oko- o 6 sekund lampka gaênie. Sygnalizuje to prawid owe funkcjonowanie uk adu poduszek powietrznych. Uk ad zwiàzany z lampkà ostrzegawczà poduszki powietrznej kontroluje zespó czujnika poduszki, nape niacze poduszek, lampk ostrzegawczà, przewody po àczeniowe i zasilanie elektryczne. (Szczegó y podano w rozdziale 1-5 pod has em Lampki ostrzegawcze i brz czyk na stronie 97). Uk ad poduszki powietrznej jest uaktywniany w przypadku silnego uderzenia w przód samochodu z kierunków mieszczàcych si wewnàtrz zacienionego obszaru, ograniczonego strza kami na powy szym rysunku. W przypadku zderzenia z na tyle niedu à si à, e jadàcym z zapi tymi pasami nie gro à powa niejsze obra enia, nape nienie poduszek powietrznych mo e nie nastàpiç. Poduszki powietrzne zostanà nape nione, gdy si a uderzenia przekroczy okreêlonà wartoêç progowà, odpowiadajàcà uderzeniu czo owemu w nieruchomà i nieodkszta calnà przeszkod przy pr dkoêci oko o 30 km/h. Gdy si a uderzenia b dzie mniejsza od warto- Êci progowej, poduszki powietrzne mogà si nie nape niç. Jednak gdy samochód uderzy w obiekt, który mo e si przesuwaç lub odkszta caç (jak np. zaparkowany samochód lub s upek drogowy) lub gdy w czasie wypadku dojdzie do najechania na przeszkod lub wjechania pod przeszkod (np. pod lub na o e samochodu ci arowego), pr dkoêç progowa b dzie znacznie wy sza. Dla w asnego bezpieczeƒstwa wszyscy jadàcy powinni mieç zapi te pasy.

51 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Poduszki powietrzne nie zadzia ajà w sytuacji uderzenia z boku lub z ty u, przewrócenia pojazdu lub w przypadku zderzenia czo owego przy ma ej pr dkoêci jazdy. Poduszka powietrzna mo e zostaç odpalona w przypadku silnego uderzenia w spód samochodu. Wybrane przyk ady pokazane sà na rysunku.

52 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 45 Odpalenie poduszki nast puje w ciàgu u amka sekundy, dlatego musi to nast powaç ze znacznà si à. System ma zadanie ograniczaç zakres powa nych obra eƒ cia a, mo e jednak powodowaç drobne oparzenia, otarcia naskórka lub urazy. Wk adka kierownicy mo e pozostaç goràca przez kilkanaêcie minut, ale sama poduszka nie jest goràca. Poduszka mo e zostaç nape niona tylko raz. Na rysunku pokazane sà g ówne elementy uk adu poduszki powietrznej oraz ich rozmieszczenie. 1.Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej lub lampka ostrzegawcza napinaczy pasów bezpieczeƒstwa 2.Modu poduszki powietrznej (poduszka powietrzna i nape niacz) 3.Zespó czujnika poduszki powietrznej 4.Przednie czujniki poduszki powietrznej Zespó czujnika poduszki powietrznej sk ada si z czujnika zabezpieczajàcego i czujnika poduszki powietrznej. W przypadku silnego zderzenia czo owego czujnik rejestruje opóênienie i uk ad wyzwala nape niacz poduszki powietrznej. Reakcja chemiczna w nape niaczu powoduje b yskawiczne nape nienie nietoksycznym azotem lub argonem poduszek, które nast pnie amortyzujà przemieszczenie si kierowcy do przodu. Nape nianiu poduszki towarzyszy g oêny ha as i wydobywa si pewna iloêç dymu oraz azotu lub argonu. Sà one niegroêne dla zdrowia i nie sà objawem po aru. Aby uniknàç ewentualnych drobnych podra nieƒ, wszelkie pozosta- oêci na skórze nale y mo liwie najszybciej zmyç.

53 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA OSTRZE ENIE Poduszka powietrzna stanowi jedynie uzupe nienie podstawowego dzia ania ochronnego pasów bezpieczeƒstwa kierowcy. Nape niajàca si poduszka powietrzna mo e spowodowaç Êmierç lub powa ne obra enia cia a kierowcy, je eli nie ma on zapi tych pasów bezpieczeƒstwa. Przy gwa townym hamowaniu lub w razie zderzenia, cia o kierowcy mo e zostaç rzucone w przód, w bezpoêrednie sàsiedztwo poduszki powietrznej, która w wyniku zderzenia mo e zostaç odpalona. Dla zapewnienia maksymalnej ochrony, kierowca i wszyscy pasa erowie samochodu powinni podczas jazdy mieç zapi te pasy bezpieczeƒstwa, co zmniejsza ryzyko Êmierci, odniesienia powa nych obra- eƒ lub wypadni cia z samochodu w razie wypadku. Wskazówki i zalecenia odnoênie pasów bezpieczeƒstwa podane sà w tym rozdziale pod has em Pasy bezpieczeƒstwa na stronie 36. Nie nale y k aêç adnych przedmiotów na wk adce kierownicy kryjàcej poduszk powietrznà ani trzymaç ich bezpo- Êrednio przed nià. Przedmioty takie mogà przeszkodziç przy nape nianiu poduszki lub odrzucone przy jej nape nianiu mogà stanowiç dodatkowe zagro enie. Podobnie kierowca nie powinien niczego trzymaç w r kach ani na kolanach. Nie wolno dokonywaç jakichkolwiek modyfikacji, otwieraç lub demontowaç adnych elementów lub przewodów elektrycznych w uk adzie poduszki powietrznej. Dotyczy to kierownicy i zespo u czujnika centralnego poduszki powietrznej. Mog oby to spowodowaç nag e odpalenie poduszki powietrznej lub zablokowanie pracy uk adu i utrat jego dzia ania zabezpieczajàcego. Nieprzestrzeganie powy szych zaleceƒ mo e prowadziç do powa nych zagro- eƒ.

54 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 47 UWAGA Ni ej wymienionych prac nie nale y przeprowadzaç bez konsultacji z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Tego typu przeróbki mogà w pewnych przypadkach zak óciç prawid owe dzia anie poduszki powietrznej. Instalacja radiowych urzàdzeƒ nadawczo-odbiorczych, odtwarzaczy kasetowych lub odtwarzaczy p yt kompaktowych. Przeróbki zawieszenia samochodu Modyfikacje konstrukcji przodu pojazdu Mocowanie dodatkowych os on przodu samochodu (belki ochronnej, kraty itp.), p uga Ênie nego, wciàgarki lub innego osprz tu Naprawy przodu samochodu, konsoli Êrodkowej, kolumny kierownicy, kierownicy oraz deski rozdzielczej w obr bie poduszki powietrznej pasa era lub w bezpoêrednim pobli u tych miejsc. W uk adzie elektrycznym poduszki powietrznej jest lampka kontrolna, informujàca kierowc o ewentualnych usterkach. Wystàpienie jednego z ni ej opisanych objawów sygnalizuje awari poduszki powietrznej. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka nie zapala si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do pozycji ACC lub ON lub zapala si na sta e. Lampka zapala si podczas jazdy.

55 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Poduszki powietrzne dla kierowcy i pasa era na przednim siedzeniu W poni szych sytuacjach nale y mo liwie najszybciej skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Poduszka powietrzna zosta a nape niona. Przednia cz Êç samochodu (strefa zacieniowana na rysunku) zosta a uszkodzona w wypadku drogowym, jednak nie nastàpi o nape nienie poduszek powietrznych. Pokrycie tapicerskie wk adki kierownicy (zacieniowane na rysunku) uleg o zadrapaniu, p kni ciu lub innemu uszkodzeniu. UWAGA Nie od àczaç zacisków akumulatora bez uprzedniego skontaktowania si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Poduszki powietrzne SRS (Supplemental Restraint System uzupe niajàcy system bezpieczeƒstwa biernego), w po àczeniu z podstawowym zabezpieczeniem, jakim sà pasy bezpieczeƒstwa, dajà kierowcy i pasa- erowi na przednim siedzeniu dodatkowà ochron na wypadek kolizji. W przypadku silnego zderzenia czo owego, poduszki powietrzne wraz z pasami bezpieczeƒstwa chronià jadàcych, zmniejszajàc zakres odnoszonych obra eƒ. Nape niona poduszka chroni g ow i klatk piersiowà kierowcy oraz pasa era przed bezpoêrednim uderzeniem w ko o kierownicy lub desk rozdzielczà. Poduszka pasa era jest nape niana nawet w przypadku, gdy na przednim siedzeniu nikt nie jedzie. Pas bezpieczeƒstwa musi byç zapi ty. OSTRZE ENIE Kierowca lub pasa er na przednim siedzeniu, siedzàc zbyt blisko kierownicy lub deski rozdzielczej mo e ponieêç Êmierç lub odnieêç powa ne obra enia w wyniku odpalenia poduszki powietrznej. Toyota stanowczo zaleca, aby: Kierowca zajmowa pozycj mo liwie najdalej od ko a kierownicy, przy zachowaniu pe nej kontroli nad samochodem.

56 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 49 Pasa er na przednim siedzeniu siedzia mo liwie najdalej od deski rozdzielczej. Wszyscy jadàcy samochodem mieli prawid owo zapi te pasy bezpieczeƒstwa. Po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu w po o enie ACC lub ON, na tablicy przyrzàdów zapala si pokazana na rysunku lampka kontrolna. Po up ywie oko- o 6 sekund lampka gaênie. Sygnalizuje to prawid owe funkcjonowanie uk adu poduszek powietrznych. Uk ad zwiàzany z lampkà ostrzegawczà poduszek powietrznych kontroluje zespó czujników poduszek, nape niacze poduszek, lampk ostrzegawczà, przewody po àczeniowe i zasilanie elektryczne. (Szczegó y podano w rozdziale 1-5 pod has em Lampki ostrzegawcze i brz czyk na stronie 97).

57 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Uk ad poduszki powietrznej jest uaktywniany w przypadku silnego uderzenia w przód samochodu z kierunków mieszczàcych si wewnàtrz zacienionego obszaru, ograniczonego strza kami na powy szym rysunku. Poduszki powietrzne nie zadzia ajà w sytuacji uderzenia z boku lub z ty u, przewrócenia pojazdu lub w przypadku zderzenia czo owego przy ma ej pr dkoêci jazdy. W przypadku zderzenia z na tyle niedu à si à, e jadàcym z zapi tymi pasami nie gro à powa niejsze obra enia, nape nienie poduszek powietrznych mo e nie nastàpiç. Poduszki powietrzne zostanà nape nione, gdy si a uderzenia przekroczy okreêlonà wartoêç progowà, odniesionà do wstrzàsu odpowiadajàcemu uderzeniu czo owemu w nieruchomà i nieodkszta calnà przeszkod przy pr dkoêci oko o 30 km/h. Gdy si a uderzenia b dzie mniejsza od warto- Êci progowej, poduszki powietrzne mogà si nie nape niç. Jednak gdy samochód uderzy w obiekt, który mo e si przesuwaç lub odkszta caç (jak np. zaparkowany samochód lub s upek drogowy) lub gdy w czasie wypadku dojdzie do najechania na przeszkod lub wjechania pod przeszkod (np. pod lub na o e samochodu ci arowego), pr dkoêç progowa b dzie znacznie wy sza. W przypadku si y uderzenia odpowiadajàcej granicznej czu oêci czujnika poduszki powietrznej, mo e dojêç do nape nienia tylko jednej poduszki powietrznej. Dla w asnego bezpieczeƒstwa wszyscy jadàcy powinni mieç zapi te pasy.

58 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 51 Poduszki powietrzne mogà zostaç odpalone w przypadku silnego uderzenia w spód samochodu. Wybrane przyk ady pokazane sà na rysunku. Na rysunku pokazane sà g ówne elementy uk adu poduszki powietrznej oraz ich rozmieszczenie. 1.Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej lub lampka ostrzegawcza napinaczy pasów bezpieczeƒstwa 2.Modu poduszki powietrznej kierowcy (poduszka powietrzna i nape niacz) 3.Modu poduszki powietrznej pasa era (poduszka powietrzna i nape niacz) 4.Zespó czujnika poduszki powietrznej 5.Przednie czujniki poduszki powietrznej Zespó czujnika poduszki powietrznej sk ada si z czujnika zabezpieczajàcego i czujnika poduszki powietrznej. W przypadku silnego zderzenia czo owego czujnik rejestruje opóênienie i uk ad wyzwala nape niacz poduszki powietrznej. Reakcja chemiczna w nape niaczu powoduje b yskawiczne nape nienie nietoksycznym azotem lub argonem poduszek, które nast pnie amortyzujà przemieszczenie si kierowcy do przodu. Nape nianiu poduszki towarzyszy g oêny ha as i wydobywa si pewna iloêç dymu oraz azotu lub argonu. Sà one niegroêne dla zdrowia i nie sà objawem po aru. Aby uniknàç ewentualnych drobnych podra nieƒ, wszelkie pozosta- oêci na skórze nale y mo liwie najszybciej zmyç.

59 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Odpalenie poduszki nast puje w ciàgu u amka sekundy, dlatego musi to nast powaç ze znacznà si à. System ma zadanie ograniczaç zakres powa nych obra eƒ cia a, mo e jednak powodowaç drobne oparzenia, otarcia naskórka lub urazy. Wk adka kierownicy mo e pozostaç goràca przez kilkanaêcie minut, ale sama poduszka nie jest goràca. Poduszka mo e zostaç nape niona tylko raz. W trakcie zderzenia na tyle silnego, e nastàpi- o nape nienie poduszek powietrznych, w wyniku odkszta ceƒ nadwozia mo e równie dojêç do st uczenia szyby przedniej. W samochodach z poduszkà powietrznà pasa era uszkodzenie szyby przedniej mo e nastàpiç w wyniku uderzenia nape niajàcà si poduszkà. OSTRZE ENIE Poduszka powietrzna stanowi jedynie uzupe nienie podstawowego dzia ania ochronnego pasów bezpieczeƒstwa kierowcy i pasa era na przednim siedzeniu. Osoby siedzàce na siedzeniu obok kierowcy z niezapi tymi pasami bezpieczeƒstwa sà szczególnie nara one na utrat ycia lub powa ne uszkodzenia cia a przez nape niajàcà si poduszk. Przy gwa townym hamowaniu poprzedzajàcym zderzenie mogà one zostaç rzucone w przód i znaleêç si w bezpoêrednim sàsiedztwie poduszek powietrznych, które w nast pstwie kolizji mogà zostaç odpalone. Dla zapewnienia maksymalnej ochrony, kierowca i wszyscy pasa erowie samochodu powinni podczas jazdy mieç zapi te pasy bezpieczeƒstwa. Zapi cie pasów bezpieczeƒstwa ogranicza ryzyko utraty ycia, odniesienia powa nych obra eƒ lub wypadni cia z samochodu w razie wypadku. Wskazówki i zalecenia odnoênie pasów bezpieczeƒstwa podane sà w tym rozdziale pod has em Pasy bezpieczeƒstwa w tym rozdziale na stronie 36. Nieprawid owo usadowione i/lub zabezpieczone niemowl ta i ma e dzieci mogà ponieêç Êmierç lub odnieêç powa ne obra enia w wyniku odpalenia poduszki powietrznej. Niemowl ta lub ma e dzieci, które nie mogà jeszcze u ywaç pasów bezpieczeƒstwa, powinny byç odpowiednio zabezpieczone na tylnym siedzeniu, w specjalnym foteliku dzieci cym. Toyota stanowczo zaleca, aby niemowl ta i ma e dzieci by y zawsze umieszczane na tylnym siedzeniu samochodu i w aêciwie zabezpieczane. Tylne siedzenie jest dla niemowlàt i ma- ych dzieci najbezpieczniejsze. Wskazówki dotyczàce zamocowania fotelika dzieci cego podane sà pod has em Fotelik dzieci cy w tym rozdziale na stronie 59.

60 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 53 Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Samochody wyposa one w poduszk powietrznà pasa era majà pokazanà na rysunku powy ej specjalnà naklejk na desce rozdzielczej po stronie pasa era, przypominajàcà, by pod adnym pozorem nie mocowaç na przednim siedzeniu fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy. Mocowanie fotelika dzieci cego na przednim siedzeniu przodem do kierunku jazdy jest dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdy jest to absolutnie nieuniknione. W takim przypadku siedzenie nale y ca kowicie odsunàç do ty u, poniewa nape niajàca si z du à si à poduszka mo e stanowiç zagro enie dla ycia lub spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Wskazówki dotyczàce zamocowania fotelika dzieci cego podane sà pod has em Fotelik dzieci cy w tym rozdziale na stronie 59.

61 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Podczas jazdy nie nale y siadaç na brzegu siedzenia lub pochylaç si nad deskà rozdzielczà. Poduszki powietrzne nape niajà si z du à pr dkoêcià i si à, mogàc spowodowaç powa ne urazy. Nale y siadaç prosto, g boko opierajàc si i zawsze mieç zapi te pasy bezpieczeƒstwa. Nie nale y zezwalaç dziecku na wstawanie lub kl czenie na przednim siedzeniu pasa era. Poduszka powietrzna nape nia si z du à pr dkoêcià i si à, mogàc spowodowaç u dziecka powa ne obra enia. Nie nale y trzymaç dziecka na kolanach lub na r kach. Dziecko nale y przewoziç zabezpieczone w foteliku na tylnym siedzeniu. Wskazówki odnoênie mocowania fotelika dzieci cego podane sà pod has em Fotelik dzieci cy w tym rozdziale na stronie 59.

62 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 55 UWAGA Ni ej wymienionych prac nie nale y przeprowadzaç bez konsultacji z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Tego typu przeróbki mogà w pewnych przypadkach zak óciç prawid owe dzia anie poduszek powietrznych. Instalacja radiowych urzàdzeƒ nadawczo-odbiorczych, odtwarzaczy kasetowych lub odtwarzaczy p yt kompaktowych. Przeróbki zawieszenia samochodu Nie nale y k aêç adnych przedmiotów na lub przed deskà rozdzielczà lub na wk adce kierownicy kryjàcej poduszk powietrznà. Przedmioty takie mogà przeszkodziç przy nape nianiu poduszki lub odrzucone przy jej nape nianiu mogà stanowiç dodatkowe zagro enie. Nie wolno dokonywaç jakichkolwiek modyfikacji, otwieraç lub demontowaç adnych elementów lub przewodów elektrycznych w uk adzie poduszek powietrznych. Dotyczy to kierownicy, os ony kolumny kierowniczej, pokrycia tapicerskiego poduszki powietrznej pasa era, modu u poduszki powietrznej pasa era i zespo u czujnika poduszki powietrznej. Mog oby to spowodowaç nag e odpalenie poduszki powietrznej lub zablokowanie pracy uk adu i utrat jego dzia ania zabezpieczajàcego. Modyfikacje konstrukcji przodu pojazdu Mocowanie dodatkowych os on przodu samochodu (belki ochronnej, kraty itp.), p uga Ênie nego, wciàgarki lub innego osprz tu Naprawy przodu samochodu, konsoli Êrodkowej, kolumny kierowniczej, kierownicy oraz deski rozdzielczej w obr bie poduszki powietrznej pasa era lub w bezpoêrednim pobli u tych miejsc. Nieprzestrzeganie powy szych zaleceƒ mo e prowadziç do powa nych zagro- eƒ.

63 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA W uk adzie elektrycznym poduszek powietrznych jest lampka kontrolna, informujàca kierowc o ewentualnych usterkach. Wystàpienie jednego z ni ej opisanych objawów sygnalizuje awari poduszek powietrznych. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka nie zapala si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do pozycji ACC lub ON lub zapala si na sta e. Lampka zapala si podczas jazdy. W poni szych sytuacjach nale y mo liwie najszybciej skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Poduszki powietrzne zosta y nape nione. Przednia cz Êç samochodu (strefa zacieniowana na rysunku) zosta a uszkodzona w wypadku drogowym, jednak nie nastàpi o nape nienie poduszek powietrznych. Pokrycie tapicerskie wk adki kierownicy lub modu u poduszki powietrznej pasa era (zacieniowane na rysunku) uleg o zadrapaniu, p kni ciu lub innemu uszkodzeniu. UWAGA Nie od àczaç zacisków akumulatora bez uprzedniego skontaktowania si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty.

64 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 57 Fotelik dzieci cy- -Zalecenia dotyczàce stosowania fotelika dzieci cego Toyota stanowczo zaleca przewo enie ma ych dzieci w dostosowanym dla nich foteliku. Je eli dziecko jest zbyt du e, by siedzieç w specjalnym foteliku, powinno siedzieç na tylnym siedzeniu i byç zabezpieczone pasami patrz Pasy bezpieczeƒstwa na stronie 36. OSTRZE ENIE Przewo one w samochodzie dziecko musi byç odpowiednio zabezpieczone przed skutkami wypadków drogowych lub ostrego hamowania przy pomocy pasów bezpieczeƒstwa lub na odpowiednim foteliku w zale noêci od wieku i wzrostu. Trzymanie dziecka na r kach nie zastàpi fotelika dzieci cego. W razie wypadku dziecko mo e uderzyç w przednià szyb lub zostaç przygniecione przez trzymajàcego. Toyota stanowczo zaleca przewo enie ma ych dzieci w dostosowanym dla nich foteliku. Statystyki wypadków dowodzà, e gdy dzieci siedzà prawid owo zabezpieczone w foteliku umocowanym na tylnym siedzeniu, sà znacznie bezpieczniejsze ni na przednim. Samochody z poduszkà powietrznà pasa era: Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Je eli nie jest to bezwzgl dnie konieczne, nie nale y mocowaç fotelika dzieci cego na przednim siedzeniu. Fotelik dzieci cy mo e byç zamocowany na przednim siedzeniu w pozycji przodem do kierunku jazdy tylko w sytuacji wyjàtkowej, gdy jest to absolutnie konieczne. W takim przypadku siedzenie nale y odsunàç mo liwie najdalej do ty u, poniewa nape niajàca si poduszka powietrzna mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Nie nale y pozwalaç dziecku opieraç si o przednie drzwi i wokó nich, nawet kiedy siedzi zabezpieczone w foteliku. Si a powsta a przy gwa townym nape nianiu bocznej poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Podczas monta u fotelika dzieci cego nale y przestrzegaç wszystkich zaleceƒ jego producenta, a na koniec nale y sprawdziç, czy jest on dobrze umocowany.

65 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -Fotelik dzieci cy Fotelik dzieci cy musi byç na siedzeniu samochodowym prawid owo uchwycony biodrowym pasem bezpieczeƒstwa lub cz Êcià biodrowà trzypunktowego pasa bezpieczeƒstwa. Podczas monta u fotelika dzieci cego nale y dok adnie przestrzegaç zaleceƒ jego producenta. Fotelik prawid owo spe nia swojà rol, gdy jest dostosowany do wzrostu i wieku dziecka, zgodnie ze wskazówkami producenta. Toyota zaleca stosowanie fotelików dzieci cych spe niajàcych norm europejskà ECE Nr 44. Fotelik powinien byç zamontowany zgodnie z zaleceniami jego producenta. Poni ej zamieszczono ogólne wskazówki odnoênie monta u. Dla wi kszego bezpieczeƒstwa, fotelik dzieci cy nale y instalowaç na tylnym siedzeniu. Statystyki wypadków dowodzà, e gdy dzieci siedzà prawid owo zabezpieczone w foteliku umocowanym na tylnym siedzeniu, sà znacznie bezpieczniejsze ni na przednim. OSTRZE ENIE Samochody z poduszkà powietrznà pasa era: Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Je eli nie jest to bezwzgl dnie konieczne, nie nale y mocowaç fotelika dzieci cego na przednim siedzeniu. Fotelik dzieci cy mo e byç zamocowany na przednim siedzeniu w pozycji przodem do kierunku jazdy tylko w sytuacji wyjàtkowej, gdy jest to absolutnie konieczne. Po zamocowaniu fotelika dzieci cego nale y sprawdziç, czy jest dobrze zablokowany, post pujàc wed ug wskazówek producenta. W razie wypadku lub ostrego hamowania, niedok adnie umocowany fotelik zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ przez dziecko. Fotelik dzieci cy mo e byç zamocowany na przednim siedzeniu w pozycji przodem do kierunku jazdy tylko w sytuacji wyjàtkowej, gdy jest to absolutnie konieczne. W takim przypadku siedzenie nale y odsunàç mo liwie najdalej do ty u, poniewa nape niajàca si poduszka powietrzna mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Nie u ywany fotelik dzieci cy powinien byç zabezpieczony pasem bezpieczeƒstwa. Pozwoli to uniknàç dodatkowego zagro enia dla jadàcych samochodem przy nag ym hamowaniu lub w razie zderzenia.

66 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 59 -Rodzaje fotelików dzieci cych Rodzaje 3-punktowych pasów bezpieczeƒstwa Sà dwa rodzaje 3-punktowych pasów bezpieczeƒstwa. Przed zainstalowaniem fotelika dzieci cego nale y sprawdziç typ pasa. Bezw adnoêciowy pas bezpieczeƒstwa z blokadà wysuwu- Pas ten blokuje si przy gwa townym wyciàgni ciu. Posiada on równie dodatkowà funkcj blokady wysuwu, uruchamianà po pe nym wyciàgni ciu pasa. Gdy cz Êç ramieniowa pasa zostanie ca kowicie wyciàgni ta, a nast pnie umo liwione zostanie jej nawet powolne zwini cie, mechanizm zwijajàcy blokuje si i nie pozwala na ponowny wysuw pasa. Przy instalowaniu fotelika dzieci cego nale y wyciàgnàç go ca kowicie, uruchamiajàc funkcj blokady wysuwu. Tego typu pasy bezpieczeƒstwa, z blokadà wysuwu, zamontowane sà na tylnym siedzeniu. Bezw adnoêciowy pas bezpieczeƒstwa- Pas ten równie blokuje si przy gwa townym wyciàgni ciu. Nie posiada jednak dodatkowej funkcji blokady wysuwu po pe nym wyciàgni ciu pasa. Przy mocowaniu fotelika dzieci cego takim pasem konieczny jest zacisk blokujàcy. Zgodnie z normà europejskà ECE Nr 44, foteliki dzieci ce klasyfikowane sà wed ug czterech nast pujàcych grup: Grupa 0: poni ej 10 kg Grupa 1: 9-18 kg Grupa 2: kg Grupa 3: kg Fotelik nale y zamontowaç ÊciÊle wed ug zaleceƒ jego producenta. W niniejszej instrukcji omówione zosta y nast pujàce 3 rodzaje fotelików dzieci cych mocowanych pasami bezpieczeƒstwa: (A) Dla niemowlàt...równowa ny grupie 0 wed ug normy ECE Nr 44 (B) Dla ma ych dzieci...równowa ny grupie 1 i 2 wed ug normy ECE Nr 44 (C) Dla wi kszych dzieci...równowa ny grupie 3 wed ug normy ECE Nr 44 Przy zakupie nale y poprosiç o dobór fotelika dostosowanego do rozmiarów dziecka i do tego samochodu. Je eli fotelik nie posiada zacisku blokujàcego, mo na go nabyç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Zacisk blokujàcy do fotelika dzieci cego (Nr cz Êci: )

67 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -Mocowanie 2-punktowym pasem bezpieczeƒstwa (A) Fotelik dla niemowlàt (A) INSTALACJA FOTELIKA DLA NIEMOW- LÑT Fotelik przeznaczony dla niemowlàt mocowany jest jedynie ty em do kierunku jazdy. (B) Fotelik dla ma ych dzieci (C) Fotelik dla wi kszych dzieci

68 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 61 OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na tylnym siedzeniu w po o eniu ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia on zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to dodatkowe zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu. 1.Zgodnie ze wskazówkami producenta prze- o yç pas biodrowy dla Êrodkowego siedzenia wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i zapiàç pas uwa ajàc, aby nie by skr cony. OSTRZE ENIE Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy klamra jest zablokowana w zaczepie, a pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie zabezpiecza on dziecka przed odniesieniem obra eƒ. Nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia.

69 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 2.Mocno dociskajàc fotelik do oparcia i poduszki siedzenia samochodowego, pociàgnàç swobodny koniec pasa, aby pewnie przytrzymywa fotelik. OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Przestrzegaç wszystkich instrukcji producenta.

70 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 63 3.W celu wyj cia fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy klamr pasa bezpieczeƒstwa. (B) INSTALACJA FOTELIKA DLA MA YCH DZIECI W zale noêci od wieku i rozmiarów dziecka, fotelik mo e byç ustawiony przodem lub ty- em do kierunku jazdy. Podczas instalacji nale y stosowaç si do zaleceƒ producenta odnoênie wieku i rozmiarów dziecka, a tak- e kierunku ustawienia fotelika.

71 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na tylnym siedzeniu w po o eniu ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia on zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to powa ne zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu. 1.Zgodnie ze wskazówkami producenta prze- o yç pas biodrowy dla Êrodkowego siedzenia wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i zapiàç pas uwa ajàc, aby nie by skr cony. OSTRZE ENIE Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy klamra jest zablokowana w zaczepie, a pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie zabezpiecza on dziecka przed odniesieniem obra eƒ. Nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Do chwili naprawienia pasa nie nale y korzystaç z tego siedzenia.

72 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 65 2.Mocno dociskajàc fotelik do oparcia i poduszki siedzenia samochodowego, pociàgnàç swobodny koniec pasa, aby pewnie przytrzymywa fotelik. OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Przestrzegaç wszystkich instrukcji producenta.

73 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -Mocowanie 3-punktowym pasem bezw adnoêciowym z blokadà wysuwu 3.W celu wyj cia fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy klamr pasa bezpieczeƒstwa. (A) INSTALACJA FOTELIKA DLA NIEMOW- LÑT Fotelik przeznaczony dla niemowlàt mocowany jest jedynie ty em do kierunku jazdy.

74 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 67 OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na tylnym siedzeniu w po o eniu ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia on zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to dodatkowe zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu. 1.Zgodnie ze wskazówkami producenta prze- o yç cz Êç ramieniowà i biodrowà pasa wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i wsunàç klamr pasa w zaczep, uwa ajàc by pas nie zosta skr cony. Cz Êç biodrowa pasa bezpieczeƒstwa powinna byç ciasno opi ta. OSTRZE ENIE Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy klamra jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Nie nale y u ywaç niesprawnego pasa bezpieczeƒstwa.

75 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Podczas instalacji nale y stosowaç si do wszystkich zaleceƒ producenta fotelika. 2.W celu wymontowania fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy klamr pasa bezpieczeƒstwa i pozwoliç na jego ca kowite zwini cie si. W ten sposób zostanie przywrócona mo liwoêç swobodnego wysuwu pasa i b dzie on móg s u yç dla osoby doros ej lub starszego dziecka.

76 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 69 (B) INSTALACJA FOTELIKA DLA MA YCH DZIECI W zale noêci od wieku i rozmiarów dziecka, fotelik mo e byç ustawiony przodem lub ty- em do kierunku jazdy. Podczas instalacji nale y stosowaç si do zaleceƒ producenta odnoênie wieku i rozmiarów dziecka, a tak- e kierunku ustawienia fotelika. OSTRZE ENIE Nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego na tylnym siedzeniu w po o eniu ty em do kierunku jazdy, gdy uniemo liwia on zablokowanie w odpowiedniej pozycji przedniego fotela. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia stanowi to dodatkowe zagro enie dla dziecka i pasa era na przednim siedzeniu.

77 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 1.Zgodnie ze wskazówkami producenta prze- o yç cz Êç ramieniowà i biodrowà pasa wokó fotelika lub przez odpowiednie otwory w foteliku i wsunàç klamr pasa w zaczep, uwa ajàc by pas nie zosta skr cony. Cz Êç biodrowa pasa bezpieczeƒstwa powinna byç ciasno opi ta. OSTRZE ENIE 2.Ca kowicie wyciàgnàç cz Êç ramieniowà pasa, uruchamiajàc blokad wysuwu. Po lekkim zwini ciu pasa jego wysuw pozostaje zablokowany. Przed umo liwieniem zwini cia pasa nale y jeszcze raz upewniç si, czy jego wysuw zosta zablokowany, zapewniajàc w aêciwe przytrzymanie fotelika. Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy klamra jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Nie nale y u ywaç niesprawnego pasa bezpieczeƒstwa.

78 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 71 3.Mocno dociskajàc fotelik do poduszki i oparcia siedzenia, pozwoliç na maksymalne zwini cie si cz Êci ramieniowej pasa, aby fotelik zosta pewnie unieruchomiony. OSTRZE ENIE Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Podczas instalacji nale y stosowaç si do wszystkich zaleceƒ producenta fotelika.

79 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 4.W celu wymontowania fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy klamr pasa bezpieczeƒstwa i pozwoliç na jego ca kowite zwini cie si. W ten sposób zostanie przywrócona mo liwoêç swobodnego wysuwu pasa i b dzie on móg s u yç dla osoby doros ej lub starszego dziecka. (C) INSTALACJA FOTELIKA DLA STAR- SZYCH DZIECI Fotelik dla starszych dzieci mocowany jest przodem do kierunku jazdy.

80 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 73 OSTRZE ENIE Cz Êç ramieniowa pasa bezpieczeƒstwa powinna przylegaç do barku dziecka. Pas nie mo e dotykaç szyi dziecka i nie mo e zsuwaç si po jego ramieniu. W przeciwnym razie jego dzia anie ochronne zostaje zmniejszone i w razie wypadku zwi ksza si ryzyko odniesienia obra eƒ. 1.Posadziç dziecko na foteliku. Zgodnie ze wskazówkami producenta prze o yç cz Êç ramieniowà i biodrowà pasa przez lub wokó fotelika i dziecka, a nast pnie wsunàç klamr pasa w zaczep, uwa ajàc by pas nie zosta skr cony. Nale y upewniç si, czy cz Êç ramieniowa pasa przebiega prawid owo przez bark dziecka a cz Êç biodrowa jest u o ona nisko na biodrach. Bardziej szczegó owe informacje podane sà pod has em Pasy bezpieczeƒstwa na stronie 36. Wysokie umieszczenie cz Êci biodrowej pasa oraz luêne jego u o enie mo e w momencie zderzenia spowodowaç wysuni cie si spod pasa, co zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ. Cz Êç biodrowa pasa powinna przebiegaç mo liwie najni ej. Ze wzgl dów bezpieczeƒstwa nie nale- y przek adaç cz Êci ramieniowej pasa pod pachà dziecka. Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy klamra jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Nie nale y u ywaç niesprawnego pasa bezpieczeƒstwa.

81 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -Mocowanie 3-punktowym zwyk ym pasem bezw adnoêciowym 2.W celu wymontowania fotelika nale y nacisnàç przycisk zwalniajàcy klamr pasa bezpieczeƒstwa i pozwoliç na jego zwini cie si. Przy instalacji fotelika dzieci cego nale y post powaç wed ug wskazówek jego producenta. W zale noêci od rodzaju fotelika, do prawid owego umocowania mo e byç potrzebny zacisk blokujàcy. Je eli zacisk blokujàcy nie jest w komplecie z fotelikiem, mo na go nabyç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (Patrz -Fotelik dzieci cy na stronie 60).

82 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 75 OSTRZE ENIE Samochody z poduszkà powietrznà pasa era: Na przednim siedzeniu nie wolno mocowaç fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy, poniewa si a powsta a przy gwa townym nape nianiu poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. W samochodach wyposa onych w poduszk powietrznà pasa era, z prawej strony deski rozdzielczej umieszczana jest naklejka ostrzegawcza, przypominajàca by nie instalowaç na przednim siedzeniu fotelika dzieci cego ustawionego ty em do kierunku jazdy. Na przednim siedzeniu mo na mocowaç fotelik dzieci cy przodem do kierunku jazdy jedynie w przypadkach bezwzgl dnie koniecznych. Nale y wtedy siedzenie odsunàç mo liwie najdalej do ty u, poniewa nape niajàca si poduszka powietrzna mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka. Nie nale- y pozwalaç dziecku opieraç si o przednie drzwi i wokó nich, nawet kiedy siedzi zabezpieczone w foteliku. Si a powsta a przy gwa townym nape nianiu bocznej poduszki powietrznej mo e spowodowaç powa ne obra enia u dziecka.

83 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA Kierownica o regulowanej wysokoêci Po zapi ciu pasa nale y sprawdziç, czy klamra jest zablokowana w zaczepie i pas nie jest skr cony. W otwór zaczepu pasa nie wolno wk adaç monet, klipsów ani innych przedmiotów, które mogà uniemo liwiç prawid owe zatrzaêni cie klamry. W przypadku nieprawid owego funkcjonowania pasa bezpieczeƒstwa nie stanowi on odpowiedniego zabezpieczenia dla dziecka. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Nie nale y u ywaç niesprawnego pasa bezpieczeƒstwa. W celu zmiany kàta po o enia kolumny kierowniczej nale y przytrzymujàc kierownic pociàgnàç w dó dêwigni zwalniajàcà blokad, przechyliç kierownic do àdanego po o enia i puêciç dêwigni. OSTRZE ENIE Nie wolno regulowaç po o enia kierownicy w trakcie jazdy. Po zakoƒczeniu regulacji po o enia kierownicy nale y nacisnàç jà w gór i w dó upewniajàc si, czy jest dobrze zablokowana. Na przemian nacisnàç i pociàgnàç fotelik, sprawdzajàc pewnoêç jego mocowania. Podczas instalacji nale y stosowaç si do wszystkich zaleceƒ producenta fotelika.

84 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 77 Zewn trzne lusterka wsteczne- -Elektryczna regulacja ustawienia lusterek Lusterka boczne powinny byç tak ustawione, aby widoczne w nich by y skraje nadwozia. W niektórych modelach po w àczeniu ogrzewania tylnej szyby nast puje równie szybkie rozgrzanie i oczyszczenie powierzchni zewn trznych lusterek. OSTRZE ENIE Nie nale y regulowaç lusterek bocznych, gdy samochód jest w ruchu. Mo- e to doprowadziç do utraty panowania nad pojazdem i wypadku drogowego. Nie nale y dotykaç lusterek, gdy w àczone jest ich ogrzewanie, poniewa osiàgajà one wysokà temperatur. Regulacji ustawienia lusterek dokonuje si przy pomocy prze àczników elektrycznych. 1.Prze àcznik g ówny s u y do wyboru, które lusterko b dzie regulowane. Prze àcznik ustawia si w po o eniu L lewe lusterko lub R prawe lusterko. 2.Przycisk sterujàcy s u y do przestawiania lusterka Nacisnàç w àdanym kierunku przemieszczania lusterka. Je eli silnik nie pracuje, wy àcznik zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ACC. OSTRZE ENIE Nie nale y dotykaç powierzchni lusterka, gdy jest zmieniane jego po o enie, poniewa grozi to odniesieniem obra eƒ lub uszkodzeniem mechanizmu. UWAGA W przypadku unieruchomienia lusterka na skutek oblodzenia, nie wolno regulowaç jego po o enia ani zeskrobywaç lodu. Nale y u yç Êrodka rozmra ajàcego.

85 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA -Dêwignia regulacji ustawienia lusterka bocznego -Sk adanie zewn trznych lusterek wstecznych Ustawienie lusterka dokonywane jest przez poruszanie dêwignià regulacyjnà. UWAGA W przypadku unieruchomienia lusterka na skutek oblodzenia, nie wolno poruszaç dêwignià ani zeskrobywaç lodu. Nale y u yç Êrodka rozmra ajàcego. Przy parkowaniu w ciasnym miejscu mo na z o yç lusterka boczne. W tym celu nale y nacisnàç jego obudow w kierunku ty u i obróciç, a wskoczy w po o- enie z o one. OSTRZE ENIE Nie wolno jechaç ze z o onymi lusterkami bocznymi. Oba lusterka nale y wyprostowaç i odpowiednio ustawiç przed rozpocz ciem jazdy. UWAGA Nie nale y prostowaç lusterka poza po o- enie blokady. Mo e to doprowadziç do uszkodzenia lusterka lub nadwozia samochodu.

86 1-3 SIEDZENIA, PASY BEZPIECZE STWA, KIEROWNICA I LUSTERKA 79 PrzeciwoÊlepieniowe wewn trzne lusterko wsteczne Podczas jazdy nocà, w celu ograniczenia efektu oêlepiania Êwiat ami pojazdu jadàcego z ty u, mo na przestawiç dêwigni umieszczonà na dolnej kraw dzi lusterka. Jazda w dzieƒ dêwignia w po o eniu 1 W tym po o enie odbicie w lustrze jest ca kowicie wyraêne. Jazda nocà dêwignia w po o eniu 2 Nale y pami taç, e ograniczenie oêlepiania wià e si z cz Êciowà utratà wyrazistoêci odbicia. OSTRZE ENIE Nie nale y regulowaç lusterka podczas jazdy. Mo e to doprowadziç do utraty panowania nad pojazdem i wypadku drogowego.

87

88 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-4 Âwiat a, wycieraczki i ogrzewanie tylnej szyby Âwiat a g ówne i kierunkowskazy Regulacja wysokoêci wiàzki Êwiate mijania Âwiat a awaryjne Tylne Êwiat a przeciwmgielne OÊwietlenie kabiny Wycieraczki i spryskiwacze szyby przedniej Wycieraczka i spryskiwacz szyby tylnej Ogrzewanie szyby tylnej

89 ÂWIAT A, WYCIERACZKI I OGRZEWANIE TYLNEJ SZYBY Âwiat a g ówne i kierunkowskazy ÂWIAT A G ÓWNE Obracajàc ga k na koƒcu dêwigni w àcza si nast pujàce Êwiat a: Po o enie 1-Postojowe przednie i tylne, oêwietlenie tablicy rejestracyjnej i podêwietlenie tablicy przyrzàdów. Po o enie 2-Wszystkie wymienione wy ej oraz Êwiat a mijania. Przed w àczeniem Êwiate mijania nale y je wypoziomowaç (patrz Regulacja wysokoêci wiàzki Êwiate mijania na stronie 85). Gdy przy w àczonych Êwiat ach g ównych wy- àcznik zap onu zostanie ustawiony w po o eniu LOCK, otwarcie drzwi kierowcy spowoduje w àczenie brz czyka ostrzegawczego, przypominajàcego o wy àczeniu Êwiate. Prze àczanie Êwiat a drogowe/mijania-âwiat a drogowe w àcza si przy w àczonych Êwiat ach mijania przez odepchni cie od siebie dêwigni prze àcznika (po o enie 1). Âwiat a mijania w àcza si pociàgajàc dêwigni z powrotem (po o enie 2). W àczenie Êwiate drogowych sygnalizowane jest zapaleniem si lampki kontrolnej (niebieskiej) na tablicy przyrzàdów. B yskanie Êwiat ami drogowymi (po o enie 3)-Pociàgnàç dêwigni do oporu do siebie. Po zwolnieniu dêwigni Êwiat a drogowe zostajà wy àczone. Âwiat ami drogowymi mo na b yskaç równie przy wy àczonych Êwiat ach g ównych (ga ka na koƒcu dêwigni w po o eniu OFF ). UWAGA Gdy silnik nie pracuje, nie nale y pozostawiaç na zbyt d ugi okres w àczonych Êwiate, poniewa doprowadzi to do roz- adowania akumulatora.

90 1-4 ÂWIAT A, WYCIERACZKI I OGRZEWANIE TYLNEJ SZYBY 83 Regulacja wysokoêci wiàzki Êwiate mijania KIERUNKOWSKAZY Kierunkowskazy w àcza si przesuwajàc dêwigni prze àcznika Êwiate i kierunkowskazów w gór lub w dó, do po o enia 1. Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. Po wykonaniu skr tu, dêwignia automatycznie powraca do po o enia wyjêciowego, jednak przy niewielkim skr cie, np. przy zmianie pasa ruchu, trzeba jà przesunàç r kà. Zmian pasa ruchu mo na sygnalizowaç przez lekkie wychylenie dêwigni w gór lub w dó, do wyczucia lekkiego oporu (po o enie 2), i przytrzymanie jej. Regulacji wysokoêci Êwiecenia Êwiate mijania dokonuje si poprzez obrót prze àcznika poziomowania Êwiate mijania. Poni ej podane sà przyk ady ustawienia prze- àcznika w zale noêci od obcià enia pojazdu. Dla warunków obcià enia innych ni wymienione, nale y dobraç takie po o enie prze àcznika, aby wysokoêç wiàzki Êwiate mijania by a taka sama, jak w przypadku, gdy jedynie kierowca siedzi w samochodzie. Im wy szy numer po o enia prze àcznika, tym ni ej skierowana jest wiàzka Êwiate mijania. Âwiat a mijania powinny byç zawsze odpowiednio wypoziomowane, aby nie powodowaç oêlepienia innych u ytkowników drogi. Szybsze ni zwykle b yskanie zielonej lampki kontrolnej kierunkowskazu oznacza przepalenie si arówki przedniego lub tylnego kierunkowskazu.

91 ÂWIAT A, WYCIERACZKI I OGRZEWANIE TYLNEJ SZYBY Obcià enie pojazdu i po o enie prze àcznika Tylko kierowca. 0 Kierowca + pasa er na przednim siedzeniu Komplet pasa erów. 1 Komplet pasa erów i do 30 kg baga u w przestrzeni baga owej. Komplet pasa erów 2 i powy ej 30 kg baga u w przestrzeni baga owej. Âwiat a awaryjne Kierowca + pe ny baga 3 w przestrzeni baga owej. Uwaga: Poczàtkowe ustawienie: 1.2% W celu w àczenia Êwiate awaryjnych nale y wcisnàç ich wy àcznik. Zacznà b yskaç wszystkie kierunkowskazy jednoczeênie. Âwiat a awaryjne wy àcza si poprzez ponowne naciêni cie przycisku. Âwiat a awaryjne w àcza si w celu ostrze enia innych kierowców w sytuacjach, kiedy samochód musia zatrzymaç si w miejscu, gdzie mo- e stanowiç zagro enie dla ruchu drogowego. W sytuacjach awaryjnych nale y zjechaç samochodem jak najg biej na pobocze. Przy w àczonych Êwiat ach awaryjnych nie dzia a prze àcznik kierunkowskazów. UWAGA Gdy silnik nie pracuje, nie nale y pozostawiaç w àczonych Êwiate awaryjnych na d u ej ni to konieczne, poniewa doprowadzi to do roz adowania akumulatora.

92 1-4 ÂWIAT A, WYCIERACZKI I OGRZEWANIE TYLNEJ SZYBY 85 Tylne Êwiat a przeciwmgielne OÊwietlenie kabiny Tylne Êwiat a przeciwmgielne w àcza si naciskajàc przycisk ich wy àcznika. Âwiat a te zapalà si, gdy w àczone sà Êwiat a g ówne. Po wy àczeniu wszystkich pozosta ych Êwiate, tylne Êwiat a przeciwmgielne samoczynnie wy- àczà si. Po obróceniu prze àcznika Êwiate g ównych do po o enia wy àczonego, tylne Êwiat a przeciwmgielne nie zapalà si ju automatycznie po ponownym w àczeniu Êwiate g ównych. OÊwietlenie kabiny w àcza si odpowiednio przesuwajàc prze àcznik w lampce. Prze àcznik ten ma nast pujàce po o enia: ON -Lampka Êwieci si na sta e. OFF -Lampka nie Êwieci si. DOOR -Lampka zapala si po otwarciu dowolnych drzwi. Lampka gaênie, gdy wszystkie drzwi zostanà zamkni te.

93 ÂWIAT A, WYCIERACZKI I OGRZEWANIE TYLNEJ SZYBY Wycieraczki i spryskiwacze szyby przedniej UWAGA Nie wolno w àczaç wycieraczek, gdy szyba jest sucha. Mo e to spowodowaç jej zarysowanie. Wycieraczki przedniej szyby w àcza si przesuwajàc dêwigni prze àcznika w àdane po o enie. Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. Po o enie dêwigni Po o enie 1 Po o enie 2 Po o enie 3 Po o enie 4 Praca wycieraczek Jednorazowa Przerywana Wolna Szybka W celu natryêni cia p ynu zmywajàcego nale- y dêwigni przyciàgnàç do siebie, a nast pnie puêciç. Wskazówki dotyczàce uzupe niania p ynu zmywajàcego podane sà w rozdziale 7-3, pod has em Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy szyb na stronie 222. Przy mroênej pogodzie, przed u yciem spryskiwacza nale y rozgrzaç przednià szyb nawiewem ciep ego powietrza. Zapobiegnie to zamarzaniu p ynu zmywajàcego na szybie, co mog oby ca kowicie zablokowaç widocznoêç.

94 1-4 ÂWIAT A, WYCIERACZKI I OGRZEWANIE TYLNEJ SZYBY 87 Wycieraczki i spryskiwacz szyby tylnej Ogrzewanie szyby tylnej i lusterek bocznych Wycieraczk tylnej szyby w àcza si przekr cajàc ga k na koƒcu dêwigni w kierunku od siebie. (Po o enie 1) Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. W celu natryêni cia p ynu zmywajàcego na tylnà szyb, nale y przekr ciç ga k na koƒcu dêwigni do oporu w gór lub w dó, a zajmie skrajne po o enie (2 lub 3). Po zwolnieniu, ga ka samoczynnie powróci do po o enia wyjêciowego. Wskazówki dotyczàce uzupe niania p ynu zmywajàcego podane sà w rozdziale 7-3, pod has em Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy szyb na stronie 222. UWAGA Nie wolno w àczaç wycieraczki, gdy szyba jest sucha. Mo e to spowodowaç jej porysowanie. W celu usuni cia zaparowania lub oblodzenia tylnej szyby nale y nacisnàç przycisk wy àcznika ogrzewania szyby. Kluczyk w wy àczniku zap onu musi byç ustawiony w po o eniu ON. Nadrukowane na wewn trznej powierzchni szyby delikatne uzwojenie elektryczne szybko rozgrzeje i oczyêci jej powierzchni. Podczas pracy urzàdzenia Êwieci si lampka kontrolna. Ponowne naciêni cie przycisku powoduje wy- àczenie ogrzewania szyby. Ogrzewanie szyby nale y wy àczaç natychmiast po oczyszczeniu jej powierzchni. Przed u ona praca ogrzewania szyby mo e doprowadziç do roz adowania akumulatora, szczególnie podczas jazdy w ruchu miejskim. Urzàdzenie to nie s u y do osuszania z deszczu ani topienia Êniegu. UWAGA W celu unikni cia roz adowania akumulatora ogrzewanie szyby nale y w àczaç tylko gdy silnik pracuje. Czyszczàc wewn trznà powierzchni tylnej szyby nale y uwa aç, by nie zadrapaç lub w inny sposób nie uszkodziç siatki grzejnej.

95

96 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-5 Wskaêniki, liczniki i lampki ostrzegawcze Wskaênik poziomu paliwa Lampka sygnalizacyjna i ostrzegawcza temperatury silnika Obrotomierz Licznik przebiegu ca kowitego i dwa liczniki przebiegu dziennego.94 Lampki ostrzegawcze i brz czyk

97 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE Wskaênik poziomu paliwa (wersja z obrotomierzem) Wskaênik dzia a po w àczeniu zap onu, pokazujàc w przybli eniu iloêç paliwa, jaka pozostaje w zbiorniku. Zbiornik prawie pe ny-wskazówka na F Gdy poziom paliwa zbli y si do E lub za- Êwieci si lampka sygnalizacyjna rezerwy paliwa, nale y jak najszybciej uzupe niç paliwo w zbiorniku. Zbiornik prawie pusty-wskazówka na E Zaleca si utrzymywanie stanu nape nienia zbiornika powy ej 1/4 jego pojemnoêci.

98 1-5 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE 91 Wskaênik poziomu paliwa (wersja bez obrotomierza) Lampka sygnalizacyjna i ostrzegawcza temperatury silnika (wersja z obrotomierzem) Wskaênik dzia a po w àczeniu zap onu, pokazujàc w przybli eniu iloêç paliwa, jaka pozostaje w zbiorniku. Zbiornik prawie pe ny-wskazówka na F Zbiornik prawie pusty-wskazówka na E Zaleca si utrzymywanie stanu nape nienia zbiornika powy ej 1/4 jego pojemnoêci. Po wy àczeniu zap onu wskazówka utrzymuje nadal swojà pozycj. Gdy poziom paliwa zbli y si do E lub za- Êwieci si lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa, nale y jak najszybciej uzupe niç paliwo w zbiorniku. Na zjazdach, podjazdach lub na zakr tach, ze wzgl du na ruch paliwa w zbiorniku wskazówka mo e wahaç si lub wczeêniej ni zwykle mo e zapalaç si lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa. Lampka ta przy w àczonym zap onie pokazuje temperatur p ynu ch odzàcego silnik. Temperatura pracy silnika mo e si wahaç, w zale noêci od temperatury otoczenia i stanu obcià enia silnika. Lampka ostrzegawcza wysokiej temperatury silnika zaêwieca si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do po o enia ON. Po kilku sekundach lampka gaênie. Gdy w momencie w àczenia zap onu silnik jest zimny, zaêwieca si lampka sygnalizacyjna niskiej temperatury silnika. Je eli lampka ta Êwieci si, gdy silnik jest ca kowicie rozgrzany, nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty sprawdzenie samochodu. Gdy lampka ostrzegawcza wysokiej temperatury silnika b yska, sygnalizuje to przegrzanie silnika. W takiej sytuacji nale y zatrzymaç samochód i odczekaç, a silnik ostygnie. Do przegrzewania si silnika mo e dojêç w nast pujàcych ci kich warunkach eksploatacji samochodu: D uga jazda pod gór w upalny dzieƒ. Zmniejszenie pr dkoêci lub zatrzymanie si po jeêdzie z du à pr dkoêcià. D ugie okresy pracy silnika na biegu ja owym przy w àczonej klimatyzacji w warunkach jazdy miejskiej. Ciàgni cie przyczepy.

99 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE UWAGA Nie wolno wymontowywaç termostatu z uk adu ch odzenia silnika, poniewa spowoduje to przegrzewanie si silnika. Zadaniem termostatu jest sterowanie przep ywem p ynu ch odzàcego, w celu utrzymania optymalnej temperatury pracy silnika. Lampka sygnalizacyjna i ostrzegawcza temperatury silnika (wersja bez obrotomierza) Nie wolno kontynuowaç jazdy z przegrzanym silnikiem. W takiej sytuacji nale y zastosowaç si do wskazówek podanych w Cz Êci 4 pod has em Przegrzanie silnika na stronie 174. Lampki te przy w àczonym zap onie pokazujà temperatur p ynu ch odzàcego silnik. Temperatura pracy silnika mo e si wahaç, w zale noêci od temperatury otoczenia i stanu obcià enia silnika. Lampka ostrzegawcza wysokiej temperatury silnika zaêwieca si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do po o enia ON. Po kilku sekundach lampka gaênie. Gdy w momencie w àczenia zap onu silnik jest zimny, zaêwieca si lampka sygnalizacyjna niskiej temperatury silnika. Je eli lampka ta Êwieci si, gdy silnik jest ca kowicie rozgrzany, nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty sprawdzenie samochodu. Gdy lampka ostrzegawcza wysokiej temperatury silnika b yska, sygnalizuje to przegrzanie silnika. W takiej sytuacji nale y zatrzymaç samochód i odczekaç, a silnik ostygnie. Do przegrzewania si silnika mo e dojêç w nast pujàcych ci kich warunkach eksploatacji samochodu: D uga jazda pod gór w upalny dzieƒ. Zmniejszenie pr dkoêci lub zatrzymanie si po jeêdzie z du à pr dkoêcià. D ugie okresy pracy silnika na biegu ja owym przy w àczonej klimatyzacji w warunkach jazdy miejskiej. Ciàgni cie przyczepy.

100 1-5 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE 93 Obrotomierz UWAGA Nie wolno wymontowywaç termostatu z uk adu ch odzenia silnika, poniewa spowoduje to przegrzewanie si silnika. Zadaniem termostatu jest sterowanie przep ywem p ynu ch odzàcego, w celu utrzymania optymalnej temperatury pracy silnika. Nie wolno kontynuowaç jazdy z przegrzanym silnikiem. W takiej sytuacji nale y zastosowaç si do wskazówek podanych w Cz Êci 4 pod has em Przegrzanie silnika na stronie 174. Obrotomierz pokazuje pr dkoêç obrotowà silnika w tysiàcach obrotów na minut. Jego wskazaniami nale y kierowaç si przy doborze w aêciwych prze o eƒ skrzyni biegów, unikajàc w ten sposób d awienia silnika lub nadmiernego wzrostu jego pr dkoêci obrotowej. Jazda z nadmiernà pr dkoêcià obrotowà silnika powoduje przyspieszone zu ycie silnika i zwi ksza zu ycie paliwa. Nale y pami taç o ogólnej zasadzie, e im ni sza pr dkoêç obrotowa silnika, tym ni sze zu ycie paliwa. UWAGA Nie wolno dopuszczaç do przejêcia wskazówki w zakres czerwony. Mo e to doprowadziç do powa nego uszkodzenia silnika.

101 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE Licznik przebiegu ca kowitego i dwa liczniki przebiegu dziennego Liczniki te pokazujà przejechany dystans. 1.Licznik przebiegu ca kowitego-pokazuje ca kowity dystans przejechany przez samochód. z obrotomierzem 2.Dwa liczniki przebiegu dziennego-pokazujà niezale nie dystanse przebyte od ostatniego wyzerowania ka dego z nich. Na podstawie wskazaƒ jednego licznika przebiegu dziennego mo na obliczaç Êrednie zu ycie paliwa, natomiast drugiego mo na u yç do pomiaru przebytych odleg oêci. Po od àczeniu zasilania elektrycznego, wszystkie informacje wskazywane przez liczniki przebiegu dziennego zostajà skasowane. 3.Przycisk kasowania licznika przebiegu dziennego - zeruje stan liczników przebiegu dziennego i jednoczeênie s u y do prze àczania wyêwietlanych funkcji. W celu prze àczenia wyêwietlanych funkcji nale y szybko nacisnàç i zwolniç przycisk. Ka dorazowe naciêni cie i zwolnienie przycisku powoduje kolejno zmian wyêwietlacza z licznika przebiegu ca kowitego na licznik przebiegu dziennego A, nast pnie na licznik przebiegu dziennego B i z powrotem na licznik przebiegu ca kowitego. bez obrotomierza W celu wyzerowania stanu licznika przebiegu dziennego A, nale y wywo aç go na wyêwietlaczu, a nast pnie nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty przycisk, a poka e si wartoêç zero. W analogiczny sposób zeruje si licznik B. 4.Po w àczeniu Êwiate g ównych samochodu podêwietlenie wskaênika cyfrowego automatycznie przygasa. : NaciÊni cie tego przycisku powoduje wy àczenie funkcji automatycznego przygaszania. (jasne ciemne) : NaciÊni cie tego przycisku powoduje prze àczanie pomi dzy wskazaniami w km/h i MPH oraz umo liwia wy àczenie funkcji automatycznego przygaszania. km/h (jasne) km/h (ciemne) MPH (ciemne) MPH (jasne)

102 1-5 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE 95 Lampki kontrolne i ostrzegawcze oraz brz czyk Je eli zaêwieci si lampka lub w àczy brz czyk... Nale y: Je eli zaêwieci si lampka lub w àczy brz czyk... Nale y: (a) Je eli hamulec postojowy nie jest zaciàgni ty, zatrzymaç i sprawdziç samochód. (i) Oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (b) Zatrzymaç i sprawdziç samochód. (j) Zamknàç wszystkie drzwi. (c) Zatrzymaç i sprawdziç samochód. (k) Brz czyk przypominajàcy Wy àczyç Êwiat a. o zapalonych Êwiat ach (d) Oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (e) Uzupe niç paliwo. (wersja z obrotomierzem) Uzupe niç paliwo. (wersja bez obrotomierza) (f) (czerwona) Zatrzymaç i sprawdziç samochód. (g) Oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (h) Oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty.

103 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE (a) Lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego Lampka ta pe ni nast pujàce funkcje: Sygnalizacja zaciàgni cia hamulca postojowego Gdy lampka ta Êwieci si, nale y sprawdziç, czy hamulec postojowy zosta ca kowicie zwolniony. Po zwolnieniu hamulca lampka powinna zgasnàç. Ostrze enie o niskim poziomie p ynu hamulcowego Je eli podczas jazdy lampka zaêwieci si i nie zgaênie, nale y zwolniç i zjechaç na pobocze. Nast pnie ostro nie zatrzymaç samochód, pami tajàc, e droga hamowania mo e byç d u sza i konieczny mo e byç silniejszy nacisk na peda hamulca. W uk adzie hamulcowym mog a nastàpiç awaria. Sprawdziç poziom p ynu hamulcowego w przezroczystym zbiorniczku. Dla pewnoêci nale y sprawdziç, czy hamulec postojowy zosta ca kowicie zwolniony. Je eli poziom p ynu hamulcowego jest niski... W bezpiecznym miejscu sprawdziç hamulce, kilkakrotnie ruszajàc i hamujàc. Je eli hamulce wydajà si dzia aç prawid owo, nale y z zachowaniem ostro noêci podjechaç do najbli szej Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub warsztatu naprawczego. Je eli hamulce nie dzia ajà prawid owo, nale y pojazd odholowaç w celu naprawy (informacje dotyczàce holowania pojazdu podane sà w Cz Êci 4 na stronie 184). OSTRZE ENIE Kontynuowanie jazdy przy zbyt niskim poziomie p ynu hamulcowego jest niebezpieczne. Je eli poziom p ynu hamulcowego jest prawid owy... Nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty sprawdzenie uk adu ostrzegawczego. (b) Lampka ostrzegawcza adowania akumulatora Lampka ta sygnalizuje roz adowywanie akumulatora. Je eli lampka zaêwieci si podczas jazdy, oznacza to wystàpienie awarii w uk adzie adowania. Silnik b dzie pracowa a do ca kowitego roz- adowania akumulatora. W takiej sytuacji nale- y wy àczyç klimatyzacj, dmuchaw, radio oraz inne odbiorniki pràdu i skierowaç si do najbli szej Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub warsztatu naprawczego. UWAGA Nie wolno kontynuowaç jazdy z p kni tym lub poluzowanym paskiem klinowym. (c) Lampka ostrzegawcza niskiego ciênienia oleju Lampka ta ostrzega o zbyt niskim ciênieniu oleju silnikowego. Je eli lampka ta zaêwieci si lub zacznie b yskaç podczas jazdy, nale y natychmiast zjechaç w bezpieczne miejsce na poboczu, wy àczyç silnik i zwróciç si o pomoc do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub wykwalifikowanego warsztatu naprawczego. Lampka mo e niekiedy b yskaç podczas pracy silnika na biegu ja owym lub na krótko zapalaç si po gwa townym zahamowaniu. Je eli po lekkim zwi kszeniu pr dkoêci obrotowej silnika lampka gaênie, nie ma powodów do obaw. Lampka mo e zaêwieciç si, gdy poziom oleju w silniku jest bardzo niski. Nie s u y jednak jako wskaênik jego poziomu. Poziom oleju nale- y sprawdzaç za pomocà miarki. UWAGA Nie wolno kontynuowaç jazdy z zapalonà lampkà ostrzegawczà ciênienia oleju, nawet na krótkim odcinku. Mo e to doprowadziç do powa nego uszkodzenia silnika.

104 1-5 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE 97 (d) Lampka sygnalizacyjna usterki silnika Lampka ta ostrzega o wystàpieniu awarii w uk adzie elektrycznym silnika. Je eli lampka ta zaêwieci si podczas jazdy, pojazd nale y mo liwie najszybciej oddaç do przeglàdu i naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (e) Lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa (wersja z obrotomierzem) Lampka ta zapala si, gdy zbiornik paliwa jest prawie pusty. Nale y mo liwie najszybciej uzupe niç paliwo. Na zjazdach, podjazdach lub na zakr tach, ze wzgl du na ruch paliwa w zbiorniku wskazówka mo e wahaç si lub wczeêniej ni zwykle mo e zapalaç si lampka ostrzegawcza rezerwy paliwa. (f) Lampka ostrzegawcza wysokiej temperatury silnika Lampka ta ostrzega, e silnik jest na granicy przegrzania. Lampka ostrzegawcza wysokiej temperatury silnika zaêwieca si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do po o enia ON. Po kilku sekundach lampka gaênie. Gdy lampka ta b yska podczas jazdy, nale y zatrzymaç samochód i sprawdziç silnik. Szczegó owe wskazówki podane sà w Cz Êci 4 pod has em Przegrzanie silnika na stronie 174. UWAGA Kontynuowanie jazdy gdy lampka ta Êwieci si mo e doprowadziç do przegrzania silnika. (g) Lampka ostrzegawcza Toyota Free- Tronic (tylko wersja ze skrzynià biegów Toyota Free-Tronic ) Lampka ta zapala si w przypadku wystàpienia jakiejkolwiek usterki w uk adzie automatycznego sprz g a, a gdy zachodzi koniecznoêç ostrze enia kierowcy o nieprawid owym dzia aniu uk adu, towarzyszy jej brz czyk ostrzegawczy. W razie zaêwiecenia si lampki Toyota Free- Tronic nale y zjechaç na pobocze, wy àczyç silnik i skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Mimo, e samochód mo e jechaç, z powodu usterki mogà wyst powaç szarpni cia przy zmianie biegów lub sprz g o mo e nie w àczaç si w odpowiednim momencie, powodujàc szarpanie samochodem. (h) Lampka ostrzegawcza ABS Lampka ta ostrzega o wystàpieniu awarii w uk adzie ABS (zapobiegajàcym blokowaniu kó przy hamowaniu). Je eli lampka zapali si podczas jazdy, nale y mo liwie najszybciej oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka normalnie zapala si po przekr ceniu wy àcznika zap onu do po o enia ON. Po up ywie kilku sekund lampka gaênie. Gdy lampka ostrzegawcza ABS pozostaje zapalona (i nie Êwieci si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego), hamulce dzia ajà w sposób konwencjonalny, jednak bez wspó pracy ze strony uk adu ABS. Oznacza to, e podczas ostrego hamowania lub przy hamowaniu na Êliskiej nawierzchni mo e dojêç do zablokowania kó.

105 WSKAèNIKI, LICZNIKI I LAMPKI OSTRZEGAWCZE (g) Lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej Lampka ta zapala si po przekr ceniu wy- àcznika zap onu do po o enia ACC lub ON. Po up ywie oko o 6 sekund lampka gaênie. Oznacza to, e uk ad poduszek powietrznych i napinacze przednich pasów bezpieczeƒstwa pracujà prawid owo. Uk ad lampki ostrzegawczej poduszki powietrznej kontroluje zespó czujnika poduszek, napinacze pasów bezpieczeƒstwa, nape niacze poduszek, lampk ostrzegawczà, przewody àczàce i êród a zasilania elektrycznego. Wystàpienie którejkolwiek z poni szych sytuacji sygnalizuje usterk jednego z kontrolowanych zespo ów. Nale y wtedy mo liwie najszybciej oddaç samochód do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka nie zapala si po przekr ceniu kluczyka w wy àczniku zap onu do po o enia ACC lub ON lub pozostaje zapalona na sta e. Lampka zapala si podczas jazdy. SPRAWDZENIE LAMPEK OSTRZEGAW- CZYCH (oprócz lampki ostrzegawczej rezerwy paliwa) 1.Zaciàgnàç hamulec postojowy. 2.Przekr ciç kluczyk w wy àczniku zap onu do po o enia ACC. Powinna zapaliç si lampka ostrzegawcza poduszki powietrznej lub lampka ostrzegawcza napinaczy pasów bezpieczeƒstwa. Po 6 sekundach lampka gaênie. 3.Przekr ciç wy àcznik zap onu do po o enia ON, lecz nie uruchamiaç silnika. Wszystkie lampki ostrzegawcze oprócz lampki ostrzegawczej poduszki powietrznej i lampki ostrzegawczej napinaczy pasów bezpieczeƒstwa powinny zaêwieciç si. Lampka ostrzegawcza ABS gaênie po kilku sekundach. Je eli którakolwiek lampka ostrzegawcza lub brz czyk nie dzia a, mo e to oznaczaç przepalenie si arówki lub uszkodzenie obwodu elektrycznego. Samochód nale y niezw ocznie przekazaç do przeglàdu w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (j) Lampka ostrzegawcza niezamkni tych drzwi Lampka Êwieci si, dopóki wszystkie drzwi boczne oraz drzwi baga nika nie zostanà zamkni te. (k) Brz czyk przypominajàcy o zapalonych Êwiat ach Brz czyk ten w àcza si, gdy przy w àczonych Êwiat ach zewn trznych i wyj tym kluczyku z wy àcznika zap onu zostanà otwarte drzwi kierowcy.

106 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-6 Wy àcznik zap onu, skrzynia biegów i hamulec postojowy Wy àcznik zap onu z blokadà kierownicy Mechaniczna skrzynia biegów Skrzynia biegów Toyota Free-Tronic Hamulec postojowy

107 WY ÑCZNIK ZAP ONU, SKRZYNIA BIEGóW I HAMULEC POSTOJOWY Wy àcznik zap onu z blokadà kierownicy OSTRZE ENIE Podczas jazdy nie wolno wyjmowaç kluczyka, gdy spowoduje to zablokowanie kierownicy i utrat kontroli nad pojazdem. UWAGA Po o enie START - w àczenie rozrusznika. Po zwolnieniu nacisku, kluczyk powraca do po o enia ON. Nie nale y pozostawiaç kluczyka w po o- eniu ON, gdy silnik jest wy àczony. Mo e to doprowadziç do roz adowania akumulatora i uszkodzenia uk adu zap onowego. Wskazówki odnoênie uruchamiania silnika podano w Cz Êci 3 na stronie 155. Po o enie ON - silnik i wszystkie urzàdzenia elektryczne pod napi ciem. Jest to normalne po o enie w czasie jazdy. Po o enie ACC - dodatkowe wyposa enie elektryczne, np. radio, jest pod napi ciem, natomiast silnik jest wy àczony. Po o enie LOCK - silnik jest wy àczony, a kierownica zablokowana. Jest to jedyne po o enie, w którym mo na wyjàç kluczyk. Chcàc przekr ciç kluczyk z po o enia ACC w po o enie LOCK, nale y go lekko wcisnàç. Samochody z immobilizerem - po wyj ciu kluczyka nast puje automatyczne w àczenie elektronicznej blokady silnika (immobilizera). (Patrz Immobilizer silnika w rozdziale 1-2 na stronie 12). Niekiedy mogà wystàpiç trudnoêci z przekr ceniem kluczyka z po o enia LOCK. Nale y wtedy sprawdziç, czy kluczyk zosta ca kowicie wsuni ty, a nast pnie lekko poruszaç kierownicà, jednoczeênie przekr cajàc kluczyk.

108 1-6 WY ÑCZNIK ZAP ONU, SKRZYNIA BIEGóW I HAMULEC POSTOJOWY 101 Mechaniczna skrzynia biegów Wskazówki praktyczne W razie trudnoêci z w àczeniem biegu wstecznego, nale y ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym, zwolniç i ponownie nacisnàç peda sprz g a i powtórzyç prób w àczenia biegu. Podczas holowania przyczepy, dla zachowania skutecznoêci hamowania silnikiem nie nale y u ywaç piàtego biegu. OSTRZE ENIE Po o enia poszczególnych biegów pokazuje rysunek. Przed zmianà biegu wcisnàç peda sprz g a do koƒca, a nast pnie powoli go zwalniaç. Podczas jazdy nie nale y opieraç stopy na pedale sprz g a, gdy mo e to spowodowaç uszkodzenie sprz g a. Nie nale y równie u ywaç sprz g a do utrzymywania pojazdu na stoku. Do tego celu s u y hamulec postojowy. Przedwczesna zmiana biegu na wy szy lub zbyt póêna jego redukcja powoduje spalanie detonacyjne i d awienie si silnika. Cz sta eksploatacja z maksymalnymi pr dkoêciami dla poszczególnych biegów powoduje przyspieszone zu ycie silnika i zwi ksza zu ycie paliwa. Maksymalne dopuszczalne pr dkoêci Manewr w àczenia si do ruchu lub wyprzedzania wymaga niekiedy wykorzystania maksymalnego przyspieszenia. Nie nale y jednak przekraczaç podanych pr dkoêci maksymalnych dla poszczególnych biegów: bieg km/h Podczas jazdy na Êliskiej nawierzchni nale y zachowaç szczególnà ostro noêç przy redukcji biegu. Szarpni cie przy zmianie biegu na ni szy mo e spowodowaç poêlizg lub zarzucenie samochodu. UWAGA Przed w àczeniem biegu wstecznego pojazd musi byç ca kowicie zatrzymany. Uwalnianie ugrz êni tego pojazdu OSTRZE ENIE Przed przystàpieniem do uwalniania samochodu ugrz êni tego w Êniegu, b ocie, piachu itp. nale y upewniç si, e wokó samochodu nie ma adnych obiektów lub ludzi. Podczas prób uwolnienia, gdy ko a odzyskajà przyczepnoêç, samochód mo e nagle ruszyç do przodu lub do ty u, stanowiàc zagro enie dla obiektów lub ludzi znajdujàcych si w pobli u. UWAGA Nie wolno redukowaç biegu, gdy pr dkoêç jazdy jest wy sza od dopuszczalnej dla ni szego biegu.

109 WY ÑCZNIK ZAP ONU, SKRZYNIA BIEGóW I HAMULEC POSTOJOWY UWAGA Podczas prób uwolnienia ugrz êni tego samochodu nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ, majàcych na celu ochron skrzyni biegów i innych elementów przed uszkodzeniem. Przy zmianie po o enia dêwigni wybieraka zakresu, a tak e zanim zostanie ca kowicie zakoƒczona zmiana prze o- enia na bieg do przodu lub do ty u, nie nale y naciskaç peda u przyspieszania. Skrzynia biegów Toyota Free-Tronic Nie zwi kszaç nadmiernie pr dkoêci obrotowej silnika i nie dopuszczaç do obracania si kó w miejscu. Je eli po kilku próbach uwolnienia samochód pozostaje nadal ugrz êni ty, dobrze jest spróbowaç innych rozwiàzaƒ, na przyk ad holowania. Skrzynia biegów Toyota Free-Tronic, bazujàca na zwyk ej mechanicznej skrzyni biegów, wyposa ona jest w uk ad automatycznego sprz g a. Poza wyeliminowaniem koniecznoêci u ywania sprz g a oraz kilkoma warunkami, które nale y przestrzegaç, jej dzia anie praktycznie nie ró ni si od zwyk ej mechanicznej skrzyni biegów. Po o enia poszczególnych biegów pokazuje rysunek.

110 1-6 WY ÑCZNIK ZAP ONU, SKRZYNIA BIEGóW I HAMULEC POSTOJOWY 103 (a) Ruszanie z miejsca 1.Naciskajàc peda hamulca, w àczyç 1 bieg. Na Êliskiej nawierzchni mo na ruszaç z 2 biegu, jednak by nie przecià aç sprz g a, zalecane jest korzystanie 1 biegu zawsze, gdy tylko jest to mo liwe. 2.Zwolniç peda hamulca i powoli naciskaç peda przyspieszania. Przy próbie ruszenia z biegu wy szego ni trzeci, rozlegnie si brz czyk ostrzegawczy (krótki pulsujàcy dêwi k) i zaêwieci si lampka ostrzegawcza Toyota Free-Tronic. (b) Ruszanie pod gór 1.Mocno zaciàgnàç hamulec postojowy, aby samochód nie stoczy si do ty u. 2.Naciskajàc peda hamulca, w àczyç 1 bieg. 3.Zwolniç peda hamulca i powoli naciskaç peda przyspieszania, a gdy pojazd zacznie ruszaç, zwolniç hamulec postojowy i mocniej nacisnàç peda przyspieszania. UWAGA W opisanej sytuacji nast puje przyspieszone zu ycie sprz g a. Ponadto rozlegnie si brz czyk ostrzegawczy (krótki pulsujàcy dêwi k) i zaêwieci si lampka ostrzegawcza Toyota Free-Tronic.

111 WY ÑCZNIK ZAP ONU, SKRZYNIA BIEGóW I HAMULEC POSTOJOWY (c) Cofanie Naciskajàc peda hamulca, w àczyç wsteczny bieg (po o enie R ). RównoczeÊnie rozlegnie brz czyk ostrzegawczy biegu wstecznego (d ugi pulsujàcy dêwi k). Powoli nacisnàç peda przyspieszania, jak przy ruszaniu do przodu. (d) Zmiana biegów Podobnie jak przypadku zwyk ej mechanicznej skrzyni biegów, przy zmianie biegu nale y zwolniç peda przyspieszania. OSTRZE ENIE Poza momentem zmiany biegu nie wolno trzymaç d oni na dêwigni zmiany biegów, poniewa spowoduje to wadliwe dzia anie uk adu automatycznego sprz g a. Jest to szczególnie niebezpieczne podczas jazdy z du à pr dkoêcià i mo e doprowadziç do wypadku drogowego. UWAGA Nie wolno redukowaç biegu, gdy pr dkoêç jazdy jest wy sza od dopuszczalnej dla ni szego biegu. W razie takiej próby, rozlegnie si brz czyk ostrzegawczy (krótki pulsujàcy dêwi k) i zaêwieci si lampka ostrzegawcza Toyota Free-Tronic. Wskazówki praktyczne W razie trudnoêci z w àczeniem biegu wstecznego, nale y ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym, w àczyç dowolny inny bieg, a nast pnie powtórzyç prób w àczenia biegu. Podczas holowania przyczepy, dla zachowania skutecznoêci hamowania silnikiem nie nale y u ywaç piàtego biegu. UWAGA W sytuacji przecià enia sprz g a, na przyk ad przedwczesnà lub zbyt póênà zmianà biegu, rozlegnie si brz czyk ostrzegawczy (krótki pulsujàcy dêwi k) i zaêwieci si lampka ostrzegawcza Toyota Free-Tronic. Maksymalne dopuszczalne pr dkoêci Manewr w àczenia si do ruchu lub wyprzedzania wymaga niekiedy wykorzystania maksymalnego przyspieszenia. Nie nale y jednak przekraczaç podanych pr dkoêci maksymalnych dla poszczególnych biegów: bieg km/h (e) Zatrzymywanie OSTRZE ENIE Podczas jazdy na Êliskiej nawierzchni nale y zachowaç szczególnà ostro noêç przy redukcji biegu. Szarpni cie przy zmianie biegu na ni szy mo e spowodowaç poêlizg lub zarzucenie samochodu. UWAGA Przed w àczeniem biegu wstecznego pojazd musi byç ca kowicie zatrzymany. Niezale nie od w àczonego biegu, mo na zatrzymaç samochód po prostu naciskajàc peda hamulca, poniewa sprz g o zostanie samoczynnie roz àczone, chroniàc silnik przed zd awieniem. Zalecana jest jednak stopniowa redukcja na coraz ni szy bieg, co chroni sprz g o przed nadmiernym zu yciem. Zatrzymujàc si, na przyk ad na Êwiat ach, nale y ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o- eniu neutralnym i nacisnàç peda hamulca.

112 1-6 WY ÑCZNIK ZAP ONU, SKRZYNIA BIEGóW I HAMULEC POSTOJOWY 105 OSTRZE ENIE Skrzynia biegów Toyota Free-Tronic automatycznie w àcza i wy àcza sprz g o, lecz przeciwnie do automatycznej skrzyni biegów, nie ma zjawiska powolnego pe zania samochodu. Dlatego, mimo e pojazd pozostaje zatrzymany, nale y ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym i zaciàgnàç hamulec postojowy. W przeciwnym razie przypadkowe naci- Êni cie peda u przyspieszania spowoduje ruszenie samochodu, gro àc wypadkiem drogowym. UWAGA Je eli w zatrzymanym samochodzie dêwignia zmiany biegów nie zostanie ustawiona w po o eniu neutralnym i przez wi cej ni 20 sekund nie zostanie naciêni ty peda hamulca, rozlegnie si brz czyk ostrzegawczy (krótki pulsujàcy dêwi k) i zaêwieci si lampka ostrzegawcza Toyota Free-Tronic. Gdy samochód jest zatrzymany z pracujàcym silnikiem, otwarcie drzwi kierowcy gdy dêwignia zmiany biegów nie jest w po o eniu neutralnym spowoduje, e rozlegnie si brz czyk ostrzegawczy (krótki pulsujàcy dêwi k) i zaêwieci si lampka ostrzegawcza Toyota Free- Tronic. (e) Parkowanie Zaciàgnàç do oporu hamulec postojowy i naciskajàc peda hamulca w àczyç bieg wsteczny (w przypadku parkowania na podjeêdzie) lub bieg pierwszy (w przypadku parkowania na zjeêdzie) i wy àczyç silnik. Po 2-3 sekundach zwolniç peda hamulca. W celu przestawienia dêwigni zmiany biegów z po o enia neutralnego w po o enie pierwszego lub wstecznego biegu po wy àczeniu silnika, nale y przekr ciç wy àcznik zap onu do po o enia ON, nacisnàç peda hamulca i w àczyç wsteczny lub pierwszy bieg, a nast pnie z powrotem obróciç wy àcznik zap onu do po o enia LOCK. (g) Przerwanie parkowania na biegu Nacisnàç peda hamulca i przekr ciç wy àcznik zap onu do po o enia ON, a nast pnie dêwigni zmiany biegów przestawiç z biegu pierwszego lub wstecznego w po o enie neutralne. (h) Inne zalecenia Po otwarciu drzwi kierowcy w celu wejêcia do samochodu, mo e byç s yszalny dobiegajàcy z kabiny odg os silnika elektrycznego. Jest to objaw przechodzenia sprz g a w stan gotowo- Êci do pracy i nie jest oznakà adnej usterki.

113 WY ÑCZNIK ZAP ONU, SKRZYNIA BIEGóW I HAMULEC POSTOJOWY Hamulec postojowy Po zaparkowaniu samochodu nale y zaciàgnàç hamulec postojowy, uniemo liwiajàc jego toczenie si. Zaciàgni cie hamulca: Pociàgnàç dêwigni do góry. Dla uzyskania wi kszej si y hamowania dobrze jest wczeêniej nacisnàç peda hamulca i przytrzymaç wciêni ty przy zaciàganiu hamulca. Zwolnienie hamulca: Lekko pociàgnàç do góry, kciukiem nacisnàç przycisk zwalniajàcy, a nast pnie opuêciç dêwigni. Zaciàgni cie hamulca postojowego sygnalizowane jest Êwieceniem lampki na tablicy przyrzàdów. Lampka ta gaênie po zwolnieniu hamulca. OSTRZE ENIE Przed ruszeniem nale y upewniç si, czy hamulec postojowy jest ca kowicie zwolniony i nie Êwieci si lampka kontrolna.

114 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-7 Radioodtwarzacz samochodowy Obs uga radioodtwarzacza samochodowego w skrócie Obs uga radioodtwarzacza samochodowego: informacje podstawowe Obs uga radioodbiornika Obs uga odtwarzacza kasetowego Obs uga odtwarzacza p yt kompaktowych Uwagi eksploatacyjne

115 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY Obs uga radioodtwarzacza samochodowego w skrócie 1.Przyciski regulacji g oênoêci i dêwi ku (patrz strona 111) 2.Radioodbiornik: Strojenie (patrz strona 115) Odtwarzacz CD: Zmiana p yty, zmiana Êcie ki, przyspieszone odtwarzanie (patrz strona 120) Regulacja barwy dêwi ku i balansu: Wybór funkcji (patrz strona 111) Praca w trybie RDS: Wybór funkcji (patrz strona 117) Praca w trybie PTY: Wybór funkcji (patrz strona 117) Regulacja zegara: Wybór funkcji (patrz strona 134) Zmiana jednostek: Wybór funkcji (patrz strona 135) 3.Przyciski funkcyjne radioodbiornika (patrz strona 112) 4.Przyciski funkcyjne odtwarzacza kasetowego i odtwarzacza CD (patrz strona 118) 5.Wybór informacji komputera pok adowego (patrz strona 135) 6.Wybór funkcji (patrz strona 111, 117, 134 i 135)

116 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY Zatrzymywanie i wysuw kasety magnetofonowej (patrz strona 118) 2.Kieszeƒ kasety (patrz strona 118) 3.Zmiana strony / przewijanie do przodu (patrz strona 119) 5.Przyciski funkcyjne 1-6: Przyciski wyboru stacji (patrz strona 115) è: Przycisk DOLBY NR (patrz strona 118) 6.Automatyczne programowanie stacji (patrz strona 114) 4. Wy àcznik

117 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 1.Wy àcznik 2.Kieszeƒ p yty kompaktowej 3.Zatrzymywanie i wysuw p yty kompaktowej 4.Automatyczne programowanie stacji (patrz strona 114) 5.Przyciski funkcyjne 1-6: Przyciski wyboru stacji (patrz strona 115) SCAN: Automatyczne przeszukiwanie (patrz strona 121) RPT: Automatyczne powtarzanie (patrz strona 121) RAND: Przypadkowa kolejnoêç odtwarzania (patrz strona 121)

118 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 111 -Obs uga radioodtwarzacza samochodowego: informacje podstawowe Podane sà tu wybrane informacje ogólne na temat radioodtwarzaczy samochodowych Toyoty. Niektóre z nich mogà nie dotyczyç urzàdzenia zamontowanego w tym samochodzie. Radioodtwarzacz samochodowy mo e zostaç w àczony, gdy kluczyk w wy àczniku zap onu jest w po o eniu ACC lub ON. W ÑCZANIE I WY ÑCZANIE URZÑDZENIA Radioodtwarzacz w àcza si i wy àcza naciskajàc przycisk A (wy àcznik). Radio, odtwarzacz kasetowy lub odtwarzacz p yt kompaktowych mo na w àczyç naciskajàc odpowiednio AM/FM, TAPE/CD bez naciskania A (wy àcznika). W àczenie odtwarzacza nast puje po w o eniu kasety lub p yty kompaktowej. Odtwarzacz wy àcza si przez wyj cie kasety lub p yty. Je eli przedtem radioodtwarzacz by wy àczony, wyj cie kasety lub p yty kompaktowej powoduje jego ponowne wy àczenie. Je- eli natomiast wybrana by a inna funkcja, zostanie w àczona ponownie. PRZE ÑCZANIE FUNKCJI Gdy radioodtwarzacz jest w àczony, naciskanie przycisków AM/FM lub TAPE/ CD powoduje prze àczanie na wybrane urzàdzenie. WYÂWIETLACZ Na wyêwietlaczu pokazywane sà funkcje radioodbiornika i odtwarzacza kaset lub p yt CD. REGULACJA G OÂNOÂCI W celu regulacji g oênoêci nale y odpowiednio obróciç pokr t o. REGULACJA DèWI KU Funkcja ta umo liwia regulacj barwy dêwi ku i balansu. W celu prze àczenia na tryb regulacji dêwi ku, nale y nacisnàç przycisk MODE. Naciskajàc przycisk x lub óóx prze àcza si na tryb BAS, TRE, FAD lub BAL. Nastawy poszczególnych funkcji reguluje si obracajàc pokr t o. BAS: Regulacja tonów niskich TRE: Regulacja tonów wysokich FAD: Regulacja balansu pomi dzy g oênikami w desce rozdzielczej a g oênikami w przednich drzwiach. BAL: Regulacja balansu pomi dzy g oênikami z prawej i lewej strony. Funkcja FAD nie wyst puje w prostszych odtwarzaczach. REGULACJA PODÂWIETLENIA Urzàdzenie pozwala regulowaç jasnoêç wy- Êwietlacza. Gdy w àczone jest zasilanie radioodtwarzacza, podêwietlenie zwykle jest w àczone. PodÊwietlenie mo na wy àczyç, naciskajàc przycisk MODE tak d ugo, a rozlegnie sygna dêwi kowy. PodÊwietlenie w àcza si ponownie naciskajàc przycisk MODE tak d ugo, a rozlegnie sygna dêwi kowy. ANTENA RADIOWA W celu zdj cia anteny nale y jà ostro nie obróciç przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. UWAGA W celu unikni cia uszkodzenia anteny, przed wjazdem do automatycznej myjni samochodowej nale y jà zdjàç.

119 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY ODTWARZACZ KASETOWY Kaset wsuwa si cz Êcià z ods oni tà taêmà skierowanà w prawo. Obs uga radioodbiornika UWAGA Nie wolno oliwiç adnej cz Êci w odtwarzaczu, ani wsuwaç w jego kieszeƒ jakichkolwiek innych przedmiotów poza kasetami, poniewa mo e to spowodowaç jego uszkodzenie. ODTWARZACZ P YT KOMPAKTOWYCH P yt nale y wk adaç delikatnie, stronà z etykietà do góry (gdy p yta zostanie w o ona etykietà do do u, zostanie automatycznie z powrotem wysuni ta). Odtwarzacz zacznie odtwarzaç p yt od pierwszej Êcie ki do koƒca p yty. Nast pnie rozpocznie odtwarzanie od poczàtku. (a) Odbiór radiowy Nacisnàç przycisk AM FM. UWAGA Nie wolno rozmontowywaç ani oliwiç adnych cz Êci odtwarzacza CD. Nie wk adaç w jego kieszeƒ jakichkolwiek innych przedmiotów poza p ytami kompaktowymi.

120 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 113 Odtwarzacz kasetowy Nacisnàç przycisk óóx w celu prze àczenia na stacj o wy szej cz stotliwoêci, lub x w celu prze àczenia na stacj o ni szej cz stotliwoêci. Radioodbiornik automatycznie prze àcza si na odbiór stereofoniczny stacji, gdy tylko jest taka mo liwoêç. Na wyêwietlaczu pojawia si symbol ST. Gdy sygna staje si s aby, stopieƒ separacji kana ów jest zmniejszany, dzi ki czemu mniejsze sà szumy. Gdy sygna staje si bardzo s aby, odbiór zostaje prze àczony na monofoniczny. Symbol ST zniknie z wy- Êwietlacza. Odtwarzacz p yt kompaktowych (b) Programowanie stacji 1.Dostroiç odbiornik do àdanej stacji. 2.Nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty wybrany przycisk numeryczny (1-6), a rozlegnie si sygna dêwi kowy w ten sposób wybrana stacja zostanie przyporzàdkowana temu przyciskowi. Na wyêwietlaczu pojawi si numer przycisku (1-6). W ten sposób pod ka dym przyciskiem mo e zostaç zapami tana jedna stacja z pasma FM1, FM2, FM3 lub AM. W celu zaprogramowanej stacji na innà, nale y post powaç wed ug tej samej procedury. Od àczenie zasilania przez roz àczenie akumulatora lub przepalenie bezpiecznika spowoduje wykasowane z pami ci zapami tanych stacji radiowych.

121 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY AUTOMATYCZNE STROJENIE AST (Automatyczne programowanie stacji) Przycisk ten s u y do automatycznego zapami tania cz stotliwoêci do 6 stacji dla ka dego zakresu (FM3 i AM). U ycie funkcji automatycznego programowania stacji w zakresie FM (FM1, FM2 lub FM3) powoduje zapami tanie ich w zakresie FM3. Na przyk ad, nawet je eli aktualnie odbierana by a stacja w zakresie FM1, nastàpi prze àczenie na zakres FM3. Nacisnàç i przytrzymaç przycisk AST, a rozlegnie si sygna dêwi kowy. Je eli radioodbiornik nie znajdzie adnej stacji, powróci do cz stotliwoêci odbieranej przed naciêni ciem AST. (c) Wybór stacji Do wybranej stacji mo na dostroiç si jednym z ni ej opisanych sposobów.

122 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 115 Odtwarzacz kasetowy Dostrojenie do zaprogramowanej stacji: Nacisnàç przycisk (1-6) odpowiadajàcy wybranej stacji. Na wyêwietlaczu pojawi si numer przycisku i cz stotliwoêç stacji. Ka de naciêni cie przycisku AM/FM powoduje zmian zakresu w nast pujàcej kolejnoêci: FM1 FM2 AM FM3 Odtwarzacz p yt kompaktowych R czne strojenie: Nacisnàç krótko przycisk x lub óóx. Ka de naciêni cie przycisku powoduje zmian cz stotliwoêci na wy szà lub ni szà. Wyszukiwanie stacji: W celu przestrojenia na nast pnà lub poprzednià stacj, nale y nacisnàç przycisk x lub óóx i przytrzymaç a do us yszenia sygna u dêwi kowego. Radioodtwarzacz rozpocznie wyszukiwanie stacji nadajàcej na wy szej lub ni szej cz stotliwoêci i zatrzyma si na pierwszej napotkanej stacji. Kolejne naciêni cie przycisku powoduje wyszukanie nast pnej stacji.

123 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY RDS (Radio Data System) (Tylko modele wy szej klasy) AF (Alternatywne cz stotliwoêci): W momencie pogorszenia si odbioru bie àcej stacji, zostanie automatycznie wyszukana stacja zapewniajàca dobry odbiór. AF-ON, REG-ON : Tryb ten umo liwia prze- àczanie pomi dzy stacjami nadajàcymi w obr bie tej samej sieci programów lokalnych. AF-ON, REG-OFF : Tryb ten umo liwia prze- àczanie pomi dzy stacjami nadajàcymi w obr bie tej samej sieci RDS. Umo liwia Êledzenie wybranego programu radiowego w obr bie du ego obszaru. TA (Komunikaty drogowe): Stacja nadajàca regularne komunikaty drogowe jest automatycznie wyszukiwana i w momencie rozpocz cia nadawania serwisu informacyjnego nast puje prze àczenie na jego odbiór. Gdy rozpocznie si drogowy serwis informacyjny, przerywane jest odtwarzanie kasety lub p yty i nast puje prze àczenie na jego odbiór. Po zakoƒczeniu serwisu nast puje powrót do poprzedniego trybu pracy. TP ON: Oczekiwanie na komunikaty drogowe podczas odbioru programu w zakresie FM. TA ON: Oczekiwanie na komunikaty drogowe gdy nie jest w àczony aden program.

124 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 117 Wybór funkcji RDS (i) Podczas odbioru w zakresie FM Dwukrotnie nacisnàç przycisk (1) MODE, prze àczajàc wyêwietlacz na funkcje RDS. Kolejne naciêni cia przycisku (2) lub powodujà wyêwietlenie TP OFF, TP ON lub TA ON. NaciÊni cie w tym czasie przycisku (3) x lub óóx oraz (2) lub prze àcza pomi dzy trybem AF ON, REG ON i AF OFF. W celu powrotu do funkcji regulacji dêwi ku, nale y odczekaç 6 sekund lub nacisnàç (4) AM/FM. (ii) Podczas odtwarzania kasety lub p yty Dwukrotnie nacisnàç przycisk (1) MODE, prze àczajàc wyêwietlacz na funkcje RDS. Kolejne naciêni cia przycisku (2) lub powodujà wyêwietlenie TP OFF lub TP ON. W celu powrotu do funkcji regulacji dêwi ku, nale y odczekaç 6 sekund lub nacisnàç (5) TAPE/CD. (e) PTY (Rodzaj programu) Podczas odbioru stacji w zakresie FM trzykrotnie nacisnàç przycisk (1) MODE, prze àczajàc wyêwietlacz na funkcje PTY. NaciÊni cie przycisku lub w trybie PTY powoduje wyêwietlenie informacji o aktualnie odbieranej stacji. Kolejne naciskanie przycisku (2) lub powoduje wyêwietlenie nazwy typu odbieranego programu ( NEWS wiadomoêci, SPORTS sport, TALK wywiady i rozmowy, POP muzyka rozrywkowa lub CLAS- SIC muzyka klasyczna). Po wybraniu odpowiedniego typu programu i krótkim naci- Êni ciu przycisku (3) x lub óóx rozpocznie si jego wyszukiwanie. Podczas wyszukiwania, wyêwietlana nazwa typu programu b yska. Gdy w tym czasie nie zostanie wykonana adna operacja, nastàpi powrót do trybu FM. Gdy nie jest odbierany kod PTS stacji RDS, na wyêwietlaczu pojawi si napis NO PTY.

125 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY Obs uga odtwarzacza kasetowego (a) Odtwarzanie kasety Kaset wsuwa si cz Êcià z ods oni tà ta- Êmà skierowanà w prawo. Po w o eniu kasety automatycznie rozpoczyna si jej odtwarzanie. W tym czasie na wyêwietlaczu pojawia si TAPE. W celu zatrzymania lub wyj cia kasety nacisnàç przycisk EJECT. Funkcja autorewersu: Po dojêciu do koƒca taêmy nast puje automatyczne przejêcie do odtwarzania drugiej strony kasety, niezale nie od tego, czy poprzednia strona by a przewijana czy odtwarzana. Je eli w kieszeni odtwarzacza jest ju kaseta, nacisnàç przycisk TAPE CD. Redukcja szumów (Dolby Noise Reduction*): S uchajàc taêmy nagranej z wykorzystaniem uk adu redukcji szumów DOLBY* Noise Reduction, nale y nacisnàç przycisk oznaczony symbolem podwójnego D. Na wy- Êwietlaczu pojawi si symbol potwierdzajàcy w àczenie uk adu redukcji szumów. Uk ad Dolby NR zmniejsza poziom szumów odtwarzanej taêmy o oko o 10 db. Uk ad redukcji szumów nale y w àczaç i wy àczaç w zale noêci od sposobu nagrania taêmy.

126 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 119 Przy odtwarzaniu taêmy nagranej bez redukcji szumów Dolby NR, nale y ponownie nacisnàç przycisk, wy àczajàc Dolby NR. Funkcja redukcji szumów Dolby jest tylko w odtwarzaczach wy szej klasy. *: Uk ad redukcji szumów Dolby, wyprodukowany na licencji Dolby Laboratories Licensing Corporation. DOLBY i symbol podwójnego è sà znakami towarowymi Dolby Laboratories Licensing Corporation. (b) R czne sterowanie funkcjami odtwarzania Zmiana kierunku odtwarzania: Równoczesne naciêni cie przycisków C i B zmienia kierunek odtwarzania kasety. Na wyêwietlaczu pokazywany jest aktualny kierunek odtwarzania. Gdy taêma dojdzie do koƒca, rozpocznie si odtwarzanie drugiej strony kasety. Funkcja autorewersu- Po dojêciu do koƒca ta- Êmy nast puje automatyczne przejêcie do odtwarzania drugiej strony kasety, niezale nie od tego, czy poprzednia strona by a przewijana do przodu czy odtwarzana. Przyciski przewijania do przodu i do ty u: NaciÊni cie przycisku C i B powoduje szybkie przewijanie taêmy do przodu lub do ty- u. W tym czasie na wyêwietlaczu b yska tekst FAST. W celu zatrzymania przewijania nale- y nacisnàç przycisk przewijania w kierunku przeciwnym. Odtwarzacz powróci do poprzedniego trybu pracy, rozpoczynajàc odtwarzanie kasety. Gdy przewijana taêma dojdzie do koƒca, rozpocznie si normalne odtwarzanie drugiej strony kasety.

127 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY Obs uga odtwarzacza p yt kompaktowych (a) Odtwarzanie p yty Gdy w odtwarzaczu jest ju p yta, nacisnàç przycisk TAPE/CD. Na wyêwietlaczu pojawi si tekst CD oraz numer Êcie ki. (b) Wybór odtwarzanej Êcie ki Zmiana Êcie ki: Umo liwia bezpoêredni dost p do wybranej Êcie ki. Kilkakrotnie krótko naciskaç przycisk x lub óóx, a na wy- Êwietlaczu pojawi si àdany numer Êcie ki. Rozpocznie si odtwarzanie wybranej Êcie ki. Przyspieszone odtwarzanie: Nacisnàç i przytrzymaç przycisk óóx, a rozlegnie si sygna dêwi kowy i rozpocznie si przyspieszone odtwarzanie p yty. Po zwolnieniu przycisku nastàpi powrót do normalnego odtwarzania. Odtwarzanie wstecz: Nacisnàç i przytrzymaç przycisk x, a rozlegnie si sygna dêwi kowy i rozpocznie si przyspieszone odtwarzanie p yty wstecz. Po zwolnieniu przycisku, nastàpi powrót do normalnego odtwarzania.

128 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 121 WyÊwietlanie czasu odtwarzania (tylko odtwarzacze wy szej klasy): Gdy podczas odtwarzania p yty CD zostanie naciêni ty przycisk TAPE/CD i zostanie przytrzymany a rozlegnie si sygna dêwi kowy, na wyêwietlaczu pojawi si czas odtwarzania. Gdy przycisk TAPE/CD zostanie ponownie naciêni ty i przytrzymany a rozlegnie si sygna dêwi kowy, wyêwietlacz powróci do poprzedniego stanu. (d) Gdy nastàpi awaria odtwarzacza (c) Pozosta e funkcje odtwarzacza p yt kompaktowych Przycisk SCAN : Na wyêwietlaczu pojawi si tekst SCAN. Rozpocznie si odtwarzanie kolejnych Êcie ek, trwajàce po 10 sekund. W celu zatrzymania si przy wybranej Êcie ce ponownie nacisnàç przycisk SCAN. Po jednokrotnym przeszukaniu wszystkich Êcie ek nast puje powrót do normalnego odtwarzania. Przycisk RPT : S u y do automatycznego powtarzania aktualnie odtwarzanej Êcie ki. Nacisnàç przycisk w trakcie s uchania wybranej Êcie ki. Po dojêciu do koƒca Êcie ki, odtwarzacz automatycznie powróci na jej poczàtek i Êcie ka zostanie odtworzona od poczàtku. Ponowne naciêni cie przycisku wy àcza funkcj powtarzania. Gdy na wyêwietlaczu pojawi si komunikat WAIT, odtwarzacz nie mo e odczytaç sygna- ów na p ycie lub nastàpi a awaria. Nale y jeszcze raz nacisnàç przycisk CD. Je eli odtwarzacz nie dzia a, nale y sprawdziç, czy powierzchnia p yty nie jest zabrudzona lub uszkodzona. Je eli p yta jest dobra, mo liwe sà nast pujàce dwie przyczyny niedomagania: Na wewn trznych mechanizmach zmieniacza p yt mog a nastàpiç kondensacja wilgoci. Otworzyç pokryw w celu umo liwienia cyrkulacji powietrza. Wewn trzny mechanizm odtwarzacza móg si przegrzaç z powodu wysokiej temperatury otoczenia. Wyjàç magazynek z odtwarzacza w celu ostudzenia. Je eli odtwarzacz nadal nie dzia a, nale y go przekazaç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Przycisk RAND : S u y do automatycznego wyboru odtwarzanej Êcie ki. Gdy przycisk zostanie naciêni ty, odtwarzacz w sposób przypadkowy wybiera odtwarzane Êcie ki aktualnej p yty. W celu przerwania funkcji nale y ponownie nacisnàç przycisk. W przypadku przeskakiwania Êcie ek lub zawieszenia si urzàdzenia, naciêni cie tego przycisku przywraca stan wyjêciowy. Je eli przycisk RAND zostanie naciêni ty po naciêni ciu przycisku RPT, Êcie ki zostanà odtworzone w przypadkowej kolejnoêci, a nast pnie kolejnoêç ta b dzie powtarzana.

129 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY Uwagi eksploatacyjne Odbiór radiowy UWAGA W celu zapewnienia prawid owego dzia- ania radioodtwarzacza: Nale y uwa aç, aby nie zalaç urzàdzenia p ynami. Nie wk adaç w kieszeƒ odtwarzacza kasetowego lub zmieniacza p yt CD adnych przedmiotów poza kasetami lub p ytami. Korzystanie z telefonu komórkowego wewnàtrz samochodu mo e powodowaç zak ócenia i trzaski z g oêników. Jednak nie jest to oznakà usterki. Nadajniki FM (dla fal ultrakrótkich) majà zasi g oko o 40 km. Oddalajàc si od nadajnika, konieczne mo e okazaç si lekkie dostrojenie radioodbiornika i zwi kszenie g oênoêci w miar s abni cia stacji. Poniewa fale ultrakrótkie rozchodzà si w zasi gu wzroku, wysokie budowle lub wzgórza mogà niekiedy blokowaç odbiór. Powy sze objawy sà normalne dla odbioru stacji UKF i nie sà wynikiem usterki odbiornika. Stosowaç kasety dobrej jakoêci: TaÊmy niskiej jakoêci mogà powodowaç wiele problemów, mi dzy innymi niskà jakoêç dêwi ku, nierównomiernà pr dkoêç przesuwu lub sta e zmienianie kierunku odtwarzania. Mogà te zablokowaç si w odtwarzaczu lub mo e nastàpiç wkr cenie taêmy. Nie u ywaç kaset uszkodzonych, w których taêma uleg a wciàgni ciu przez mechanizm odtwarzacza lub gdy etykieta odkleja si. Nie nale y zostawiaç kasety w odtwarzaczu, gdy nie jest ods uchiwana, szczególnie przy upalnej pogodzie. Kasety nale y przechowywaç w ich pude kach i nie wystawiaç na bezpoêrednie dzia- anie promieni s onecznych. Nale y unikaç stosowania kaset o ca kowitym czasie odtwarzania d u szym ni 100 minut (50 minut na stron ). TaÊma w takich kasetach jest cienka i mo e zablokowaç si lub zostaç wciàgni ta przez mechanizm odtwarzacza. Dba oêç o odtwarzacz kasetowy i kasety magnetofonowe W celu zapewnienia niezawodnej pracy odtwarzacza i kaset nale y: Regularnie czyêciç g owice i inne cz Êci odtwarzacza. Brudna g owica lub mechanizm prowadzàcy taêm mo e spowodowaç obni enie jakoêci dêwi ku i wciàganie taêmy. Najprostszym sposobem czyszczenia ich jest u ycie taêmy czyszczàcej (zalecane jest stosowanie ta- Êmy czyszczàcej na mokro).

130 1-7 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY 123 Czyszczenie p yty kompaktowej: Wytrzeç mi kkà, nie strz piàcà si Êciereczkà zwil onà wodà. Wycieraç ruchami prostoliniowymi, od Êrodka do zewn trznej kraw dzi p yty (nie wzd u obwodu). Nie stosowaç Êrodków czyszczàcych do klasycznych p yt gramofonowych, ani Êrodków antystatycznych. Dba oêç o odtwarzacz p yt kompaktowych i p yty Stosowaç wy àcznie p yty majàce pokazane powy ej oznaczenie. Odtwarzacz przystosowany jest wy àcznie do p yt o Êrednicy 12 cm. Bardzo wysoka temperatura mo e spowodowaç, e odtwarzacz odmówi dzia ania. W upalne dni, przed przystàpieniem do s uchania p yt nale y sch odziç wn trze samochodu, korzystajàc z klimatyzacji. Wyboje na drodze lub inne drgania mogà spowodowaç przeskakiwanie w czasie odtwarzania. W przypadku zawilgocenia wn trza odtwarzacza, mo e nie byç s yszalny aden dêwi k, mimo e urzàdzenie wyglàda na dzia ajàce. Wyjàç magazynek z odtwarzacza i odczekaç, a wyschnie. P yty kompaktowe nale y traktowaç ostro nie, zw aszcza przy wk adaniu do magazynka. Nale y trzymaç je za brzegi i nie zginaç. Nie dopuszczaç do pozostawienia Êladów palców na ich powierzchni, szczególnie od strony odblaskowej. Zabrudzenia, rysy, nierównoêci, drobne otworki lub inne Êlady uszkodzeƒ p yty mogà spowodowaç przeskakiwanie przy odtwarzaniu lub powtarzanie fragmentów Êcie ek. (Drobne otworki w p ycie uwidaczniajà si przy oglàdaniu jej pod Êwiat o.)

131 RADIOODTWARZACZ SAMOCHODOWY Nowa p yta mo e mieç chropowate kraw dzie na zewn trznym i wewn trznym obwodzie. Nale y je usunàç, pocierajàc kraw dzie bokiem d ugopisu lub o ówka, jak pokazuje rysunek. Odtwarzacz nie jest przystosowany do p yt o nietypowych kszta tach, jak np. pokazane na rysunku. Nie nale y ich stosowaç, poniewa grozi to uszkodzeniem urzàdzenia. Przy odtwarzaniu p yty o chropowatych kraw dziach, zadziory mogà dostaç si na nagranà stron p yty, powodujàc przeskakiwanie dêwi ku lub inne problemy. OSTRZE ENIE Odtwarzacze p yt kompaktowych wykorzystujà niewidzialne promieniowanie laserowe, które w przypadku wydostania si na zewnàtrz urzàdzenia mo e byç niebezpieczne. Odtwarzacz nale y obs ugiwaç zgodnie z instrukcjà.

132 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-8 Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja Urzàdzenia sterujàce Kierunki nawiewu powietrza Wskazówki praktyczne Wyloty powietrza w desce rozdzielczej

133 OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja urzàdzenia sterujàce Pojazdy z kierownicà po lewej stronie 1. Przycisk A/C (w niektórych modelach) 2. Dêwignia sterujàca wlotu powietrza 4. Pokr t o wyboru pr dkoêci dmuchawy 5. Pokr t o regulacji temperatury 3. Pokr t o wyboru trybu nawiewu

134 1-8 OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 127 Pokr t o regulacji pr dkoêci dmuchawy Obracajàc pokr t o reguluje si pr dkoêç obrotowà dmuchawy obrót w prawo zwi ksza pr dkoêç, obrót w lewo zmniejsza pr dkoêç. Pokr t o regulacji temperatury Obracajàc pokr t o reguluje si temperatur obrót w prawo zwi ksza temperatur, obrót w lewo zmniejsza temperatur. Pokr t o wyboru trybu nawiewu Obracajàc pokr t o wybiera si wyloty, którymi b dzie doprowadzane powietrze do kabiny. 1.Nawiew na twarz Powietrze wydostaje si g ównie wylotami umieszczonymi w desce rozdzielczej. 2.Nawiew dwupoziomowy Powietrze wydostaje si zarówno wylotami przypod ogowymi jak i wylotami w desce rozdzielczej. 3.Nawiew przypod ogowy Powietrze wydostaje si g ównie wylotami umieszczonymi przy pod odze. 4.Nawiew na szyb i przypod ogowy Powietrze wydostaje si g ównie wylotami umieszczonymi przy pod odze oraz wylotami na przednià szyb. Tryb ten nale y wybieraç z dêwignià sterujàcà wlotu powietrza ustawionà na pobór Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e). 5.Nawiew na szyb Powietrze wydostaje si g ównie wylotami na przednià szyb. Tryb ten nale y wybieraç z dêwignià sterujàcà wlotu powietrza ustawionà na pobór Z ZE- WNÑTRZ (powietrze Êwie e). Schemat przep ywu powietrza dla ró nych po- o eƒ pokr t a pokazuje rysunek zamieszczony po opisie przycisku A/C.

135 OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA Dêwignia sterujàca wlotu powietrza Przycisk A/C (wy àcznik klimatyzacji) NaciÊni cie przycisku w àcza klimatyzacj. RównoczeÊnie zapala si dioda kontrolna na przycisku. Ponowne naciêni cie wy àcza klimatyzacj. Przesuwajàc dêwigni zmienia si sposób doprowadzania powietrza. 1.Recyrkulacja Powietrze krà y w obiegu zamkni tym. 2.Powietrze Êwie e Do kabiny doprowadzane jest powietrze z zewnàtrz.

136 1-8 OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 129 -Kierunki nawiewu powietrza -Wskazówki praktyczne W celu sch odzenia nagrzanego samochodu, który by zaparkowany w nas onecznionym miejscu, nale y przez kilka minut jechaç z otwartymi oknami. W ten sposób usuni te zostanie goràce powietrze i klimatyzator szybciej och odzi wn trze. Wloty powietrza przed przednià szybà nie mogà byç przes oni te (na przyk ad przez li- Êcie lub Ênieg). Przy du ej wilgotnoêci powietrza nie nale y uruchamiaç nawiewu zimnego powietrza na przednià szyb. Z powodu ró nicy temperatur powietrza po wewn trznej i zewn trznej stronie szyby mo e dojêç do jej zaparowania. Przestrzeƒ pod przednimi siedzeniami powinna byç wolna, umo liwiajàc swobodny przep yw powietrza w kabinie samochodu. W zimne dni zaleca si na jednà minut w àczyç najwy szà pr dkoêç dmuchawy, co u atwi oczyszczenie kana ów wlotowych ze Êniegu lub wilgoci. Ograniczy to zjawisko zaparowywania szyb. Jadàc po zapylonych drogach nale y zamknàç wszystkie okna. Je eli mimo zamkni cia okien kurz podnoszony przez samochód b dzie nadal wciàgany do kabiny, zalecane jest ustawienie dêwigni sterujàcej wlotu powietrza na pobór powietrza Z ZE- WNÑTRZ oraz dmuchawy na dowolnà pr dkoêç (po o enie inne ni OFF ). Jadàc za innym samochodem po pylistej drodze lub w warunkach silnego wiatru i zapylenia, zalecane jest chwilowe ustawienie trybu poboru powietrza na RECYRKULA- CJ, co spowoduje zamkni cie wszystkich zewn trznych wlotów powietrza, uniemo liwiajàce dost p do kabiny py u oraz powietrza z zewnàtrz.

137 OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA Ogrzewanie Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura W kierunku WYSOKIEJ (zakres czerwony) Wlot powietrza Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu PRZYPOD OGOWY Klimatyzacja WY ÑCZONA W celu szybkiego ogrzania wn trza nale y na kilka minut w àczyç recyrkulacj powietrza. Aby uniknàç zaparowania szyb, natychmiast po rozgrzaniu wn trza nale y prze àczyç na doprowadzanie powietrza z zewnàtrz. Ogrzewanie z osuszaniem powietrza uzyskuje si w àczajàc klimatyzacj. W celu równoczesnego ogrzewania wn trza i oczyszczania przedniej szyby nale y wybraç nawiew powietrza przypod ogowy i na szyb. Klimatyzacja Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura W kierunku NISKIEJ (zakres niebieski) Wlot powietrza Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu GÓRNY Klimatyzacja W ÑCZONA Wentylacja Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura W kierunku NISKIEJ (zakres niebieski) Wlot powietrza Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu GÓRNY Klimatyzacja WY ÑCZONA Usuwanie zaparowania lub odmra anie szyby Powierzchnia wewn trzna szyby Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura W kierunku WYSOKIEJ (zakres czerwony) lub w kierunku NISKIEJ (zakres niebieski) przy ch odzeniu Wlot powietrza Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu NA SZYB Klimatyzacja W ÑCZONA Przy du ej wilgotnoêci powietrza nie nale y uruchamiaç nawiewu zimnego powietrza na przednià szyb. Z powodu ró nicy temperatur powietrza po wewn trznej i zewn trznej stronie szyby mo e dojêç do jeszcze wi kszego jej zaparowania. W celu szybkiego sch odzenia wn trza nale- y na kilka minut w àczyç recyrkulacj powietrza.

138 1-8 OGRZEWANIE, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA 131 Powierzchnia zewn trzna szyby -Wyloty powietrza w desce rozdzielczej Najlepszà skutecznoêç uzyskuje si przy nast pujàcych nastawach: Pr dkoêç dmuchawy Dowolna wartoêç oprócz OFF (wy àczona) Temperatura W kierunku WYSOKIEJ (zakres czerwony) Wlot powietrza Z ZEWNÑTRZ (powietrze Êwie e) Kierunek nawiewu NA SZYB Klimatyzacja WY ÑCZONA W celu równoczesnego ogrzewania wn trza i oczyszczania przedniej szyby nale y wybraç nawiew powietrza przypod ogowy i na szyb. Je eli nawiew powietrza nie jest wystarczajàco skuteczny, nale y sprawdziç wyloty powietrza w desce rozdzielczej. Rysunek pokazuje sposób otwierania i zamykania wylotów powietrza.

139

140 Cz Êç 1 OBS UGA URZÑDZE I MECHANIZMÓW Rozdzia 1-9 Inne elementy wyposa enia Zegar i wskaênik temperatury zewn trznej WyÊwietlacz komputera pok adowego Zapalniczka i popielniczka Gniazdko elektryczne Schowek podr czny Dodatkowe schowki Zas ona baga nika Dywaniki pod ogowe

141 INNE ELEMENTY WYPOSA ENIA Zegar i wskaênik temperatury zewn trznej (w wersji z radioodtwarzaczem) Cyfrowy zegar ze wskaênikiem temperatury pokazuje czas i temperatur na zewnàtrz samochodu. ZEGAR- Przed przystàpieniem do regulacji zegara- Wy àcznik zap onu musi byç w ACC lub ON. po o eniu Nacisnàç przycisk MODE, a zacznie b yskaç wskazanie godzin, jak na rysunku powy- ej. Ustawianie godziny: Nacisnàç przycisk x lub óóx, aby zacz y b yskaç cyfry godzin, a nast pnie naciskaç lub. Ustawianie minut: Nacisnàç przycisk x lub óóx,aby zacz y b yskaç cyfry minut, a nast pnie naciskaç lub. Po wyregulowaniu zegara, w celu powrotu do wyêwietlania funkcji radioodtwarzacza, nale y odczekaç 15 sekund lub nacisnàç przycisk MODE, a nast pnie AM/FM lub TAPE/CD. Od àczenie zasilania elektrycznego powoduje automatyczne ustawienie godziny na 1:00 (pierwszà).

142 1-9 INNE ELEMENTY WYPOSA ENIA 135 Zegar (w wersji bez radioodtwarzacza) WyÊwietlacz komputera pok adowego Cyfrowy zegar pokazuje czas. Wy àcznik zap onu musi byç w ACC lub ON. po o eniu Na wyêwietlaczu komputera pok adowego pokazywane jest Êrednie zu ycie paliwa, bie àce zu ycie paliwa oraz Êrednia pr dkoêç samochodu. Ustawianie godziny: Nacisnàç przycisk H. Ustawianie minut: Nacisnàç przycisk M. NaciÊni cie przycisku :00 powoduje szybkie ustawienie czasu na pe nà godzin. Na przyk ad, je eli aktualnie wskazywany jest czas pomi dzy 1:01 a 1:29, po naciêni ciu przycisku :00 zostanie ustawiona godzina 1:00. Je eli aktualnie wskazywany jest czas pomi dzy 1:30 a 1:59, zostanie ustawiona godzina 2:00. Wy àcznik zap onu musi byç w po o eniu ACC lub ON. NaciÊni cie przycisku TRIP zmienia pokazywanà funkcj. Funkcje zmieniajà si w nast pujàcej kolejnoêci: Od àczenie zasilania elektrycznego powoduje automatyczne ustawienie godziny na 1:00 (pierwszà). W àczenie podêwietlenia wskaêników na tablicy przyrzàdów powoduje przyciemnienie wy- Êwietlacza zegara. W celu powrotu do wyêwietlania funkcji radioodtwarzacza nale y odczekaç oko o 6 sekund lub nacisnàç przycisk AM/FM lub TA- PE/CD. * Pojawia si w samochodach wyposa onych w SYSTEM NAWIGACJI TOYOTY (wyposa- enie opcjonalne, montowane przez dealera).

143 INNE ELEMENTY WYPOSA ENIA (a) Ârednie zu ycie paliwa (Liczby z AVG MPG lub AVG L/100km ) Pokazywana wielkoêç Êredniego zu ycia paliwa obliczana jest na podstawie sumarycznego dystansu, jaki samochód przejecha, oraz sumarycznego zu- ycia paliwa przy pracujàcym silniku. WartoÊç jest aktualizowana co 10 sekund. (b) Bie àce zu ycie paliwa (Liczby z MPG lub L/100km ) WyÊwietlana wartoêç bie àcego zu ycia paliwa obliczana jest na podstawie przejechanego dystansu oraz zu ycia paliwa w ciàgu 3 sekund pracy silnika. WyÊwietlacz wy szej klasy WartoÊç jest aktualizowana co 3 sekundy. Tu przed zatrzymaniem samochodu, kiedy pr dkoêç jazdy jest niedu a, pokazywana wartoêç mo e nie byç dok adna. (c) Ârednia pr dkoêç jazdy (Liczby z AVG MPH lub AVG km/h ) WyÊwietlana wartoêç Êredniej pr dko- Êci jazdy obliczana jest na podstawie sumarycznego dystansu, jaki samochód przejecha, oraz sumarycznego czasu pracy silnika. WartoÊç jest aktualizowana co 10 sekund. WyÊwietlacz ni szej klasy Zmiana jednostek miary: Kilkakrotnie nacisnàç przycisk MODE, a na wyêwietlaczu pojawià si lub zacznà b yskaç jednostki miary zu ycia paliwa (L/100km). Nast pnie naciskajàc przyciski lub wybraç odpowiednie jednostki spoêród L/100km, km/l i mpg. Wskazanie Êredniej pr dkoêci jazdy dostosuje si automatycznie do wybranych jednostek miary zu ycia paliwa. Je eli zostanie wybrane L/100km lub km/l, wartoêç ta b dzie pokazywana w km/h. Je eli zostanie wybrane mpg, wartoêç b dzie pokazywana w mph. W celu powrotu do wyêwietlania funkcji radioodtwarzacza nale y odczekaç oko o 6 sekund lub nacisnàç przycisk AM/FM lub TAPE/CD.

144 1-9 INNE ELEMENTY WYPOSA ENIA 137 Zapalniczka i popielniczka Gniazdko elektryczne ZAPALNICZKA W celu w àczenia zapalniczki nale y jà wcisnàç do oporu. Po osiàgni ciu odpowiedniej temperatury zapalniczka automatycznie wróci do po o enia wyjêciowego, gotowa do u ytku. Gniazdko elektryczne s u y do zasilania akcesoriów samochodowych. W celu u ycia nale- y je otworzyç, jak pokazano na rysunku. Gniazdko jest pod napi ciem, gdy wy àcznik zap onu jest w po o eniu ACC lub ON. Je eli silnik nie pracuje, wy àcznik zap onu powinien byç w po o eniu ACC. Nie nale y przytrzymywaç wciêni tej zapalniczki. Do wymiany mo na u yç jedynie oryginalnej zapalniczki Toyoty. POPIELNICZKA W celu wysuni cia popielniczki nale y jà pociàgnàç do siebie. Niedopa ek papierosa nale y dok adnie zgasiç w popielniczce, aby inne niedopa ki nie zapali- y si od niego. Po u yciu popielniczk nale y wsunàç z powrotem. W celu wyj cia popielniczki nale y nacisnàç w dó zapadk i ca kowicie wyciàgnàç popielniczk. OSTRZE ENIE W celu ograniczenia ryzyka odniesienia obra eƒ w razie wypadku lub gwa townego hamowania, po u yciu popielniczk nale y ca kowicie zamknàç.

145 INNE ELEMENTY WYPOSA ENIA Schowek podr czny Dodatkowe schowki W celu otwarcia schowka podr cznego w desce rozdzielczej nale y pociàgnàç za uchwyt. OSTRZE ENIE W celu otwarcia schowka nale y pociàgnàç za uchwyt. W schowku mo na przechowywaç np. apteczk pierwszej pomocy. Podczas jazdy schowek powinien byç zamkni ty, gdy w razie wypadku lub gwa townego hamowania otwarta pokrywa zwi ksza ryzyko odniesienia obra eƒ.

146 1-9 INNE ELEMENTY WYPOSA ENIA 139 Zas ona baga nika Siedzenie pasa era W celu otwarcia pojemnika nale y lekko go unieêç i wyciàgnàç, jak pokazano na rysunku. OSTRZE ENIE Ze wzgl du na ryzyko odniesienia dodatkowych obra eƒ w razie wypadku lub gwa townego hamowania, podczas jazdy pojemnik powinien byç zamkni ty. Po podniesieniu drzwi baga nika, zas ona baga nika unosi si, u atwiajàc dost p do przestrzeni baga owej. OSTRZE ENIE Zas ona baga nika powinna byç prawid owo u o ona.

147 INNE ELEMENTY WYPOSA ENIA Dywaniki pod ogowe Dywaniki powinny byç dobrze dopasowane. Gdy w dywaniku jest wykonany specjalny otwór, dywanik mocowany jest zatrzaskiem do pod ogi. Uchwyt dywanika nale y umocowaç w otworze w wyk adzinie dywanowej. OSTRZE ENIE Dywanik nale y odpowiednio u o yç na wyk adzinie pod ogowej. Przesuwanie si dywanika i zaczepianie o peda mo e doprowadziç do wypadku drogowego.

148 Cz Êç 2 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU Docieranie samochodu Paliwo Podró e zagraniczne Trójfunkcyjny katalizator spalin Zalecenia dotyczàce uk adu wydechowego Zu ycie oleju silnikowego Uk ad hamulcowy Sygnalizatory zu ycia klocków hamulcowych Zalecenia dotyczàce za adunku baga u Identyfikacja samochodu Zawieszenie i podwozie

149 142 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU Docieranie samochodu W tym okresie nale y jeêdziç spokojnie i unikaç pr dkoêci maksymalnych. Samochód nie wymaga szczególnych zabiegów w okresie docierania. Jednak zastosowanie si przez pierwsze 1000 km przebiegu do poni szych wskazówek korzystnie wp ynie na przysz à d ugotrwa à i oszcz dnà eksploatacj samochodu. Nie nale y przekraczaç pr dkoêci 100 km/h. Silnik powinien pracowaç w zakresie umiarkowanych pr dkoêci obrotowych, od 2000 do 4000 obr/min. Nale y unikaç ruszania z ca kowicie wciêni tym peda em przyspieszania. Przez pierwsze 300 km nie nale y ostro hamowaç. Nie jeêdziç z ma à pr dkoêcià na wysokich biegach. Nie nale y zbyt d ugo utrzymywaç sta ej pr dkoêci, niezale nie czy du ej czy ma ej. Przez pierwsze 800 km nie holowaç przyczepy. Paliwo Wybór w aêciwego paliwa ma istotny wp yw na prawid owà prac silnika. Awarie silnika wynik e na skutek zastosowania niew aêciwego paliwa nie sà obj te gwarancjà. RODZAJ PALIWA Nale y stosowaç wy àcznie benzyn bezo owiowà o liczbie oktanowej 95 lub wy szej, która zapewni optymalnà sprawnoêç silnika. U ycie paliwa o liczbie oktanowej ni szej ni podana spowoduje wystàpienie spalania stukowego, które przy znacznym nasileniu mo e doprowadziç do uszkodzenia silnika. Je eli wystàpi spalanie stukowe... W przypadku stwierdzenia wyst powania charakterystycznego stukotu w silniku mimo stosowania zalecanego paliwa, lub gdy d ugotrwa y stukot pojawi si w czasie jazdy ze sta à pr dkoêcià po poziomej drodze, nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty. Natomiast krótkotrwa e wyst powanie delikatnego spalania stukowego podczas przyspieszania lub jazdy pod gór jest dopuszczalne i nie powinno budziç zaniepokojenia.

150 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU 143 Podró e zagraniczne POJEMNOÂå ZBIORNIKA PALIWA 45 litrów Planujàc wyjazd samochodem za granic... Po pierwsze, nale y zastosowaç si do lokalnych przepisów okreêlajàcych zasady dopuszczania pojazdów do ruchu. Po drugie, nale y upewniç si, czy w danym kraju dost pne jest odpowiednie paliwo.

151 144 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU Trójfunkcyjny katalizator spalin UWAGA Je eli do katalizatora dostanie si znaczna iloêç nie spalonych gazów, mo e to doprowadziç do jego przegrzania, stwarzajàc zagro enie po arowe. W zwiàzku z tym nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: U ywaç wy àcznie benzyny bezo owiowej. Trójfunkcyjny katalizator jest urzàdzeniem kontrolujàcym emisj spalin, zamontowanym w uk adzie wydechowym. Jego zadaniem jest ograniczenie iloêci toksycznych sk adników w spalinach. OSTRZE ENIE W czasie pracy silnika nie nale y zbli aç si do rury wydechowej, jak równie nie powinny znajdowaç si w jej pobli u materia y atwopalne. Gazy spalinowe majà bardzo wysokà temperatur. Nie nale y przeje d aç ani zatrzymywaç si w miejscach, w których znajdujà si materia y atwo mogàce ulec zapaleniu, jak np. trawa, liêcie, papier lub szmaty. Unikaç jazdy z prawie pustym zbiornikiem paliwa. Gdy w zbiorniku sà jedynie resztki paliwa, w silniku mogà wystàpiç przerwy w zap onie, doprowadzajàc do przecià enia katalizatora. Silnik nie powinien pracowaç na biegu ja owym d u ej ni 20 minut. Nie wprowadzaç silnika w bardzo wysokie pr dkoêci obrotowe. Nie uruchamiaç silnika przez pchanie lub holowanie samochodu. Nie wy àczaç zap onu, gdy samochód jest w ruchu. Utrzymywaç silnik w dobrym stanie technicznym. Niedomagania uk adu elektrycznego silnika, elektronicznego lub rozdzielaczowego uk adu zap onowego oraz uk adu zasilania mogà powodowaç przegrzanie katalizatora. Je eli wystàpià trudnoêci z uruchamianiem silnika lub gdy silnik cz sto ga- Ênie, nale y samochód niezw ocznie poddaç przeglàdowi. Warto przy tym pami taç, e najbardziej fachowà wiedz na temat tego samochodu i zamontowanego w nim katalizatora posiada Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. Prawid owoêç funkcjonowania katalizatora i ca ego uk adu kontroli emisji spalin zapewni przestrzeganie terminarza przeglàdów okresowych samochodu.

152 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU 145 Zalecenia dotyczàce uk adu wydechowego OSTRZE ENIE Nie wolno wdychaç spalin samochodowych. Zawarty w nich bezbarwny i bezwonny gaz, tlenek w gla, mo e spowodowaç utrat przytomnoêci, a nawet Êmierç. W uk adzie wydechowym nie mo e byç adnych nieszczelnoêci lub obluzowanych po àczeƒ. Uk ad ten nale y okresowo poddawaç przeglàdowi. W przypadku zauwa enia zmiany odg osu uk adu wydechowego lub uderzenia podwoziem w przeszkod, uk ad nale y niezw ocznie poddaç przeglàdowi. Dla zapewnienia prawid owej pracy uk adu wentylacji kabiny nale y pilnowaç, aby kratki wlotu powietrza przed przednià szybà by y wolne od Êniegu, li- Êci oraz innych zanieczyszczeƒ. W razie wyczucia w kabinie woni spalin, jazd mo na kontynuowaç pod warunkiem, e okna zostanà otwarte i drzwi baga nika b dà zamkni te. Jednak nale y jak najszybciej ustaliç przyczyn i dokonaç niezb dnych napraw. W gara u lub innym zamkni tym pomieszczeniu silnik nie powinien pracowaç d u ej ni jest to potrzebne do wyjazdu lub wjazdu. Gromadzàce si spaliny stwarzajà powa ne zagro enie. Nie nale y przebywaç d u szy czas w zaparkowanym samochodzie z pracujàcym silnikiem. Jednak gdy jest to nieuniknione, nale y zaparkowaç na otwartej przestrzeni i ustawiç nawiew powietrza z zewnàtrz do kabiny. W czasie jazdy baga nik powinien byç zamkni ty. Przez otwarte lub niedomkni te drzwi baga nika do wn trza mogà przedostawaç si spaliny. Gdy zachodzi koniecznoêç jazdy z niezamkni tym baga nikiem, np. w celu przewiezienia du ego przedmiotu, nale y zamknàç wszystkie okna, otworzyç wszystkie wyloty powietrza umieszczone w desce rozdzielczej i ustawiç nawiew powietrza z zewnàtrz oraz najwy szà pr dkoêç dmuchawy.

153 146 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU Zu ycie oleju silnikowego ZADANIA OLEJU SILNIKOWEGO Podstawowà funkcjà oleju silnikowego jest smarowanie oraz ch odzenie wewn trznych cz Êci silnika. Odgrywa on zasadniczà rol przy utrzymaniu prawid owego stanu technicznego silnika. ZU YCIE OLEJU SILNIKOWEGO Jest rzeczà naturalnà, e podczas swojej normalnej pracy silnik zu ywa pewne iloêci oleju. Przyczyny tego sà nast pujàce: Olej wykorzystywany jest do smarowania t oków, pierêcieni t okowych i Êcianek cylindrów. Kiedy t ok porusza si w dó, na Êciankach cylindra pozostaje cienka warstwa oleju. Wysokie podciênienie wytwarzane przy hamowaniu silnikiem powoduje zasysanie cz Êci tego oleju do komory spalania. Podczas spalania mieszanki olej ten, wraz z pewnà cz Êcià warstwy oleju pozosta ej na Êciankach cylindra, równie ulega spaleniu w wyniku kontaktu z gazami spalinowymi o wysokiej temperaturze. Olej smaruje tak e trzonki zaworów dolotowych. Cz Êç tego oleju zostaje wciàgni ta do komory spalania wraz z powietrzem dolotowym, gdzie ulega spaleniu razem z paliwem. Ponadto gazy spalinowe o wysokiej temperaturze powodujà równie spalenie oleju smarujàcego trzonki zaworów wydechowych. IloÊç oleju zu ywanego przez silnik jest uzale niona od lepkoêci oleju, jego jakoêci oraz warunków, w jakich eksploatowany jest samochód. Jazda z du ymi pr dkoêciami oraz cz ste przyspieszanie i hamowanie silnikiem powodujà zwi kszone zu ycie oleju. Nowy silnik spala wi cej oleju, poniewa jego t oki, pierêcienie t okowe i Êcianki cylindrów jeszcze nie zdà y y dopasowaç si wzajemnie. Zu ycie oleju: Maksymalnie 1.0 litra na 1000 km. Oceniajàc wielkoêç zu ycia oleju nale y wziàç pod uwag, e w oleju mog y si pojawiç obce sk adniki, utrudniajàc okreêlenie jego rzeczywistego poziomu. Na przyk ad, je eli samochód jest wykorzystywany na krótkich trasach i zu ywa prawid owà iloêç oleju, miarka poziomu oleju mo e nie wykazaç adnego ubytku, nawet po przejechaniu 1000 i wi cej kilometrów. Dzieje si tak na skutek stopniowego mieszania si oleju z paliwem lub wodà, co stwarza wra enie, e oleju nie ubywa. Podczas jazdy z du à pr dkoêcià, np. na drodze szybkiego ruchu, niepo àdane domieszki ulegajà odparowaniu, co sprawia wra enie, e po takiej jeêdzie zu ycie oleju gwa townie wzros o. ZNACZENIE SPRAWDZANIA POZIOMU OLEJU Jednym z najwa niejszych elementów prawid owej obs ugi samochodu jest utrzymywanie w aêciwego poziomu oleju w silniku. Tylko wtedy olej mo e spe niaç swoje funkcje i dlatego tak wa ne jest regularne sprawdzanie jego poziomu. Toyota zaleca sprawdzanie poziomu oleju przy okazji ka dego tankowania samochodu. UWAGA Zaniechanie regularnego sprawdzania poziomu oleju mo e doprowadziç do powa nego uszkodzenia silnika, wynik ego z niedoboru oleju. Szczegó owe informacje dotyczàce sprawdzania poziomu oleju podane sà w rozdziale 7-2, pod has em Sprawdzanie poziomu oleju na stronie 206.

154 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU 147 Uk ad hamulcowy DWUOBWODOWY UK AD HAMULCOWY Dwuobwodowy uk ad hamulcowy jest uk adem hydraulicznym z dwoma niezale nymi obwodami. W przypadku awarii jednego obwodu, drugi obwód mo e nadal dzia aç. NaciÊni cie peda u hamulca wymagaç wtedy b dzie wi kszej si y, a tak e wyd u y si droga hamowania. Ponadto mo e zaêwieciç si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego. OSTRZE ENIE Nie wolno polegaç na pracy pojedynczego obwodu hamulcowego. W takiej sytuacji samochód nale y niezw ocznie oddaç do naprawy. URZÑDZENIE WSPOMAGAJÑCE HAMULCE Urzàdzenie wspomagajàce wykorzystuje podciênienie w kolektorze dolotowym do wspomagania hamulców. Je eli podczas jazdy silnik zgaênie, samochód nadal mo na bezpiecznie zatrzymaç, naciskajàc peda hamulca z normalnà si à. Rezerwa wspomagania wystarczy na jedno lub dwa hamowania, lecz nie wi cej! OSTRZE ENIE Gdy silnik zgaênie, na peda hamulca nale y wywieraç jednostajny nacisk. Ka de kolejne naciêni cie peda u zmniejsza rezerw wspomagania hamulców. Nawet po ca kowitej utracie wspomagania, hamulce pozostajà sprawne. Wymagajà jednak znacznie silniejszego ni zwykle nacisku na peda oraz wyd u a si droga hamowania. UK AD ABS (z lampkà ABS ) Uk ad zapobiegajàcy blokowaniu kó podczas hamowania (ABS) zapobiega zablokowaniu kó samochodu podczas ostrego hamowania lub hamowania na Êliskiej nawierzchni. Dzi ki temu pomaga utrzymaç w tych warunkach kierunek jazdy i zachowaç kierowalnoêç samochodu. Uk ad ABS mo e zadzia aç po przekroczeniu pr dkoêci oko o 10 km/h. Uk ad przerywa dzia- anie, gdy pr dkoêç pojazdu spadnie do 5 km/h. Podczas rozruchu silnika lub bezpoêrednio potem w kabinie mo e byç s yszalny charakterystyczny odg os. Jest on wynikiem operacji samokontroli uk adu ABS i nie jest oznakà usterki. Sposób naciskania peda u hamulca, zapewniajàcy skuteczne hamowanie: W trakcie pracy uk adu ABS mogà byç odczuwalne pulsacje peda u i mo e byç s yszalny charakterystyczny odg os. W takiej sytuacji, aby umo liwiç niezak óconà prac uk adu ABS, wystarczy nieco mocniej nacisnàç peda. Nie nale y pompowaç peda em, poniewa obni y to skutecznoêç hamowania. Pulsowanie peda u hamulca powodowane przez uk ad ABS mo e byç zwiàzane z niebezpiecznym stanem nawierzchni. Mimo pomocy, jakà daje uk ad ABS przy utrzymaniu kontroli nad pojazdem, nadal wa ne jest zachowanie pe nej ostro noêci podczas jazdy, jako e uk ad hamulcowy nie jest w stanie pokonaç praw fizyki, jakim podlega jadàcy samochód.

155 148 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU SkutecznoÊç hamowania zale y od przyczepnoêci opon do pod o a. Na pewnych rodzajach Êliskich nawierzchni, przy skr caniu z du à pr dkoêcià lub wykonywaniu gwa townych manewrów, nawet pracujàcy uk ad ABS mo e nie zapewniç kierowcy pe nej kontroli nad pojazdem. Nie nale y jechaç z du à pr dkoêcià na mokrej nawierzchni. Uk ad ABS nie jest w stanie wyeliminowaç ryzyka utraty przyczepnoêci spowodowanej zjawiskiem aquaplanningu (Êlizganie si opon na cienkiej warstwie wody). Nale y utrzymywaç odpowiedni dystans do samochodu jadàcego z przodu. W ni ej wymienionych warunkach samochód wyposa ony w uk ad ABS mo e mieç d u szà drog hamowania w porównaniu z samochodem bez takiego uk adu: Na gruntowej, wirowej lub pokrytej Êniegiem nawierzchni. Gdy na ko ach za o one sà aƒcuchy. Na wyboistych lub nierównych nawierzchniach. Lampka ostrzegawcza ABS Lampka zapala si po przekr ceniu wy àcznika zap onu do po o enia ON. Po oko o 3 sekundach lampka gaênie. Wystàpienie jednego z poni szych objawów sygnalizuje awari w uk adzie monitorowanym przez lampk. W takiej sytuacji nale y niezw ocznie oddaç samochód do naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Lampka nie zapala si w warunkach wy ej opisanych lub po zapaleniu nie gaênie. Lampka zapala si podczas jazdy. Je eli lampka zgaênie i ponownie nie zaêwieci si, stan samochodu jest prawid owy. Nawet mimo awarii uk adu ABS, hamulce zachowujà normalnà sprawnoêç. Jednak gdy lampka ostrzegawcza ABS Êwieci si (i Êwieci si lampka ostrzegawcza uk adu hamulcowego), uk ad zapobiegajàcy blokowaniu kó podczas hamownia nie wspomaga pracy hamulców i w zwiàzku z tym w trakcie gwa townego hamowania lub hamowania na Êliskiej nawierzchni mo e dojêç do zablokowania kó. Samochód nale y niezw ocznie oddaç do naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty.

156 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU 149 Sygnalizatory zu ycia klocków hamulcowych Zalecenia dotyczàce za adunku baga u Podczas za adunku baga u lub towarów nale- y przestrzegaç nast pujàcych zasad: adunki nale y w miar mo liwoêci przewoziç w baga niku. Wszystkie powinny byç dobrze umocowane. adunek nie powinien zak ócaç równowagi pojazdu. Nale y go umieszczaç jak najdalej w kierunku przodu. Ze wzgl du na oszcz dnoêç paliwa nie nale- y przewoziç zb dnych ci arów. Sygnalizatory zu ycia klocków hamulcowych w hamulcach tarczowych informujà ostrzegawczym dêwi kiem o zu yciu si klocków i koniecznoêci ich wymiany. S yszàc piskliwy lub skrzypiàcy odg os podczas jazdy, nale y jak najszybciej skierowaç si do autoryzowanej stacji dealerskiej Toyoty, w celu sprawdzenia i wymiany klocków hamulcowych. Nie nale y jeêdziç samochodem gdy pojawi si dêwi k ostrzegawczy, sygnalizujàcy zu ycie klocków hamulcowych. Zaniechanie wymiany klocków hamulcowych doprowadzi do kosztownego uszkodzenia tarcz hamulcowych, a przy tym dla zachowania takiej samej drogi hamowania konieczny b dzie silniejszy nacisk na peda hamulca. OSTRZE ENIE Nie wolno uk adaç baga y lub innych adunków powy ej oparç siedzeƒ, poniewa przy hamowaniu mog yby si przesunàç do przodu. Baga e i adunki nale y umieszczaç nisko, mo liwie najbli ej pod ogi. Niedopuszczalne jest przewo enie osób w przestrzeni baga owej. Nie jest ona do tego przeznaczona. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia przewo one w przestrzeni baga owej osoby nara one sà na powa ne niebezpieczeƒstwo. Na pó ce za tylnym siedzeniem lub na zas onie przestrzeni baga owej nie nale y umieszczaç adnych przedmiotów. W razie gwa townego hamowania lub zderzenia, spadajàce z tych miejsc przedmioty stwarzajà dodatkowe zagro- enie dla jadàcych. Nie nale y niczego k aêç na górnej powierzchni deski rozdzielczej. Przedmioty takie mogà ograniczaç widocznoêç, zaê podczas gwa townego przyspieszania lub ostrego skr tu mogà przemie- Êciç si, przeszkadzajàc kierowcy w prowadzeniu pojazdu. W razie wypadku stanowià dodatkowe zagro enie dla jadàcych.

157 150 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU Identyfikacja samochodu- -Numer identyfikacyjny pojazdu -Numer silnika Numer identyfikacyjny pojazdu (VIN) stanowi legalne oznaczenie pojazdu. Jest on wybity w przedziale silnikowym, w miejscu (1) wskazanym na rysunku. Numer silnika jest wybity na bloku silnika, w miejscu pokazanym na rysunku. Numer identyfikacyjny pojazdu podany jest równie na tabliczce znamionowej (2). Jest to podstawowy numer identyfikacyjny samochodu, wymagany przy jego rejestracji.

158 PODSTAWOWE INFORMACJE O EKSPLOATACJI SAMOCHODU 151 Zawieszenie i podwozie OSTRZE ENIE Nie wolno dokonywaç adnych przeróbek elementów zawieszenia i podwozia, np. instalowaç elementy podwy szajàce zawieszenie, dodatkowe podk adki dystansowe, spr yny itp. Mo e to prowadziç do niebezpiecznej zmiany w asnoêci jezdnych i utraty panowania nad pojazdem. UWAGA Amortyzatory majà znaczàcy wp yw na komfort i bezpieczeƒstwo jazdy. Systematyczna kontrola stanu amortyzatorów pozwoli w por wykryç ich os abione dzia anie. Prosimy jednak pami taç, e gwarancja obejmuje tylko i wy àcznie usterki amortyzatorów, których przyczynà jest wada materia owa bàdê produkcyjna. Natomiast naturalne zu ycie, proporcjonalne do przebiegu i sposobu eksploatacji, nie jest obj te gwarancjà. UWAGA W celu utrzymania sprawnoêci technicznej pojazdu i zapewnienia zadowolenia z jego bezawaryjnej eksploatacji, u ytkownik winien dbaç o przeprowadzanie niezb dnych czynnoêci obs ugowych, takich jak: regulacja silnika, ustawianie geometrii kó, czyszczenie i wymiana filtrów, czyszczenie uk adu hamulcowego i ch odzenia, regulacja uk adu hamulcowego oraz naciàgu pasków nap dowych, wymiana ok adzin ciernych, uzupe nianie p ynów, substancji smarujàcych oraz ubytków pow ok lakierniczych wywo anych czynnikami zewn trznymi. Tego rodzaju czynnoêci obs ugowe nie sà obj te zobowiàzaniami gwaranta. Gwarancja nie obejmuje równie wymiany naturalnie zu ywajàcych si cz Êci i akcesoriów eksploatacyjnych, takich jak: Êwiece arowe, Êwiece zap onowe, koƒcówki wtryskiwaczy, paski klinowe, nap dowe, tarcze sprz g a, klocki i szcz ki hamulcowe, elementy filtrujàce, p yny, substancje smarujàce, arówki, bezpieczniki, pióra wycieraczek itp.

159

160 Cz Êç 3 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA CzynnoÊci przed uruchomieniem silnika Uruchomienie silnika Sprawdzenie samochodu przed d u szà jazdà Zalecenia dotyczàce jazdy w ró nych warunkach U ytkowanie pojazdu w warunkach zimowych Holowanie przyczepy Ekonomiczna i przed u ajàca trwa oêç eksploatacja pojazdu

161 154 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA CzynnoÊci przed uruchomieniem silnika 1.Przed zaj ciem miejsca w samochodzie sprawdziç jego otoczenie. 2.Wyregulowaç po o enie fotela, pochylenie oparcia, wysokoêç zag ówka i wysokoêç kierownicy. 3.Ustawiç wewn trzne i zewn trzne lusterka wsteczne. 4.Zamknàç wszystkie drzwi. 5.Zapiàç pasy bezpieczeƒstwa. Uruchomienie silnika- (a) Zanim zostanie w àczony rozrusznik 1.Mocno zaciàgnàç hamulec postojowy. 2.Wy àczyç zb dne Êwiat a i urzàdzenia elektryczne. 3.Mechaniczna skrzynia biegów: Wcisnàç do pod ogi peda sprz g a i ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym (luzu). Peda sprz g a przytrzymaç wciêni ty do momentu rozpocz cia pracy przez silnik. Skrzynia biegów Toyota Free-Tronic : Przestawiç dêwigni zmiany biegów w po o- enie neutralne. Je eli konieczne jest ponowne uruchomienia silnika w pojeêdzie znajdujàcym si w ruchu, dêwigni równie przestawiç w po o enie neutralne. W ka dym innym po o eniu dêwigni mechanizm zabezpieczajàcy uniemo liwia dzia anie rozrusznika.

162 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA 155 (b) Uruchomienie silnika Przed w àczeniem rozrusznika nale y zapoznaç si z zaleceniami zawartymi w punkcie (a) Zanim zostanie w àczony rozrusznik. Uruchomienie silnika w warunkach normalnych Uk ad wielopunktowego (sekwencyjnego) wtrysku paliwa w silniku automatycznie dobiera w aêciwy sk ad mieszanki paliwowo-powietrznej dla warunków rozruchu. Zarówno ciep y jak i zimny silnik uruchamia si nast pujàco: 1.Nie naciskajàc peda u przyspieszania w àczyç rozrusznik, przekr cajàc klucz w wy- àczniku zap onu w po o enie START. Z chwilà rozpocz cia pracy przez silnik kluczyk nale y puêciç. 2.Po oko o 10 sekundach pracy silnika mo na rozpoczàç jazd. Je eli temperatura otoczenia spad a poni ej zera, przed jazdà silnik nale y rozgrzewaç przez kilka minut. Je eli silnik zgaênie... Nale y uruchomiç go ponownie, wed ug powy szych zasad. Je eli silnik nie daje si uruchomiç... Nale y post powaç zgodnie ze wskazówkami podanymi w Cz Êci 4 pod has em TrudnoÊci z uruchomieniem silnika na stronie 170. UWAGA Nie nale y jednorazowo uruchamiaç silnika rozrusznikiem d u ej ni 30 sekund, poniewa grozi to przegrzaniem rozrusznika i jego obwodów elektrycznych. Gdy silnik jest zimny, nie nale y nadmiernie zwi kszaç jego pr dkoêci obrotowej. W przypadku pojawienia si trudnoêci z uruchomieniem silnika lub gdy silnik cz sto gaênie, nale y niezw ocznie poddaç go przeglàdowi. Sprawdzenie samochodu przed d u szà jazdà Przed wyruszeniem w d u szà podró dobrze jest sprawdziç samochód. Kilkuminutowa kontrola zapewni bezpiecznà i przyjemnà jazd. Do tego celu wystarczy jedynie podstawowa znajomoêç samochodu i uwa ne oko. Sprawdzenia takiego mo e równie dokonaç za niewielkà op atà Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. PRZED URUCHOMIENIEM SILNIKA Ogl dziny zewn trzne pojazdu Opony. Sprawdziç manometrem ciênienie oraz uwa nie skontrolowaç, czy nie ma przeci ç, innych uszkodzeƒ lub Êladów nadmiernego zu ycia. Nakr tki kó. Sprawdziç, czy adnej nie brakuje i czy nie sà poluzowane. Wycieki p ynów. Po d u szym postoju sprawdziç, czy pod samochodem nie pojawi y si plamy Êwiadczàce o wycieku paliwa, oleju, p ynu ch odzàcego silnik lub p ynu hamulcowego. (Woda kapiàca z klimatyzatora, który pracowa, jest zjawiskiem normalnym.) Âwiat a. Sprawdziç dzia anie wszystkich Êwiate : mijania, drogowych, hamowania, pozycyjnych, kierunkowskazów i pozosta ych. Sprawdziç ustawienie Êwiate mijania. Wn trze samochodu OSTRZE ENIE Przeprowadzajàc kontrol w zamkni tym gara u nale y zapewniç dobrà wentylacj, poniewa gazy spalinowe sà silnie trujàce. Ko o zapasowe, podnoênik i klucz do nakr tek kó. Sprawdziç ciênienie w kole zapasowym, oraz czy podnoênik i klucz do nakr tek kó sà na swoich miejscach. Pasy bezpieczeƒstwa. Sprawdziç pewnoêç zapi cia oraz stan taêm pasów czy nie sà przetarte lub wystrz pione.

163 156 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA Wskaêniki i przyrzàdy. Szczególnie wa ne jest sprawdzenie dzia ania lampek ostrzegawczych, podêwietlenia wskaêników i ogrzewania tylnej szyby. Hamulce. Sprawdziç, czy po naciêni ciu peda ma wystarczajàcy zapas odleg oêci od pod ogi. Przedzia silnikowy Zapasowe bezpieczniki. Sprawdziç, czy w samochodzie jest komplet zapasowych bezpieczników, dla wszystkich pràdów znamionowych wymienionych na pokrywie skrzynki bezpieczników. Poziom p ynu ch odzàcego. Sprawdziç, czy poziom p ynu ch odzàcego jest prawid owy (wed ug wskazówek podanych w rozdziale 7-2 na stronie 208). PODCZAS JAZDY Wskaêniki. Sprawdziç, czy pr dkoêciomierz i pozosta e wskaêniki dzia ajà prawid owo. Hamulce. W bezpiecznym miejscu sprawdziç, czy podczas hamowania samochód nie Êciàga. Czy wyst pujà jakieê nieprawid owoêci? Sprawdziç, czy nie ma poluzowanych cz Êci lub Êladów wycieków. Pos uchaç, czy nie pojawi y si nietypowe odg osy. Je eli wszystko dzia a bez zarzutu, pozostaje odpr yç si i ruszaç w drog. Akumulator wraz z przewodami. Wszystkie cele akumulatora powinny byç nape nione wodà destylowanà do odpowiedniego poziomu. Sprawdziç, czy obudowa nie uleg a p kni ciu, a zaciski nie sà skorodowane lub poluzowane. Instalacja elektryczna. Sprawdziç, czy przewody elektryczne nie sà uszkodzone, obluzowane lub od àczone. Przewody paliwowe. Sprawdziç, czy nie ma wycieków lub czy nie sà roz àczone. PO URUCHOMIENIU SILNIKA Uk ad wydechowy. Pos uchaç, czy nie pojawi y si nieszczelnoêci. Wszelkie nieszczelno- Êci powinny zostaç natychmiast usuni te (patrz ostrze enie przed szkodliwoêcià tlenku w gla w Cz Êci 2 na stronie 147). Poziom oleju silnikowego. Wy àczyç silnik i w samochodzie zaparkowanym w p askim, poziomym miejscu sprawdziç miarkà poziom oleju (wskazówki podane sà w rozdziale 7-2 na stronie 206).

164 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA 157 Zalecenia dotyczàce jazdy w ró nych warunkach W warunkach silnego bocznego wiatru nale- y ograniczyç pr dkoêç. U atwi to panowanie nad samochodem. Na kraw nik nale y naje d aç powoli i je- eli to mo liwe, prostopadle do niego. Unikaç naje d ania na wysokie, majàce ostre kraw dzie przedmioty i inne przeszkody, poniewa grozi to uszkodzeniem ogumienia. Parkujàc na pochy oêci nale y skr ciç ko a, aby zetkn y si z kraw nikiem, uniemo liwiajàc w ten sposób stoczenie si pojazdu. Zaciàgnàç hamulec postojowy i ustawiç wybierak zakresu w po o eniu P (automatyczna skrzynia biegów) lub w àczyç pierwszy lub wsteczny bieg (mechaniczna skrzynia biegów). W razie koniecznoêci pod o yç kliny pod ko a. Po umyciu samochodu lub przejechaniu przez g bokà ka u mog o nastàpiç zamoczenie hamulców. W celu sprawdzenia, czy hamulce nie sà mokre, nale y rozejrzeç si, czy droga jest pusta, a nast pnie lekko nacisnàç peda hamulca. Je eli skutecznoêç hamowania jest mniejsza ni zwykle, hamulce prawdopodobnie sà mokre. Aby je osuszyç, nale y ostro nie przejechaç pewien odcinek z lekkim naciskiem na peda hamulca i zaciàgni tym hamulcem postojowym. JeÊli hamulce nadal nie dzia ajà prawid owo, zjechaç na pobocze i zwróciç si o pomoc do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. OSTRZE ENIE Przed rozpocz ciem zjazdu z d ugiego lub stromego wzniesienia nale y ograniczyç pr dkoêç i zredukowaç bieg. D ugotrwa e i cz ste hamowanie powoduje przegrzanie hamulców, doprowadzajàc do nieprawid owego ich dzia ania. Na Êliskiej nawierzchni, podczas manewrów przyspieszania, zmiany biegu na wy szy lub ni szy oraz hamowania nale y zachowaç ostro noêç. Gwa towne przyspieszenie lub nag e zdj cie nogi z peda u przyspieszania mo e doprowadziç do utraty przyczepnoêci kó lub wprowadziç samochód w po- Êlizg. Gdy hamulce sà zamoczone, dalsza jazda mo e byç niebezpieczna. W takim stanie wyd u a si droga hamowania oraz mo e wystàpiç Êciàganie samochodu w jednà stronà. Równie hamulec postojowy nie zabezpieczy odpowiednio samochodu na postoju. UWAGA Nale y unikaç przeje d ania przez rozleg e i g bokie ka u e. Gdy do komory silnika dostanie si du a iloêç rozchlapywanej wody, mo e to doprowadziç do uszkodzenia silnika lub elementów instalacji elektrycznej. Przed ruszeniem nale y upewniç si, czy hamulec postojowy jest ca kowicie zwolniony i lampka kontrolna hamulca nie Êwieci si. Nie pozostawiaç bez nadzoru samochodu z pracujàcym silnikiem. Podczas jazdy nie opieraç stopy na pedale hamulca. Mo e to doprowadziç do niebezpiecznego przegrzania hamulców, powodowaç niepotrzebne zu ycie ok adzin ciernych oraz zwi kszyç zu ycie paliwa.

165 158 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA U ytkowanie pojazdu w warunkach zimowych Ch odnica musi byç nape niona p ynem niskokrzepnàcym, zawierajàcym glikol etylenowy. UWAGA Nie stosowaç p ynów ch odzàcych na bazie alkoholu. Sprawdziç stan akumulatora i jego przewodów. W niskich temperaturach ka dy akumulator ma zmniejszonà pojemnoêç, dlatego by sprostaç wymogom rozruchu silnika w warunkach zimowych, musi byç w idealnym stanie. W rozdziale 7-3 podane sà wskazówki odnoênie wzrokowej kontroli stanu akumulatora. Pràd adowania mo na sprawdziç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub w wi kszoêci stacji serwisowych. Olej silnikowy powinien mieç lepkoêç dostosowanà do niskich temperatur otoczenia. Zalecanà lepkoêç oleju podano w rozdziale 7-2 na stronie 206. Pozostawienie w silniku oleju o du ej g stoêci, przeznaczonego do eksploatacji w warunkach letnich, mo e zimà utrudniç rozruch silnika. W przypadku wàtpliwoêci dotyczàcych wyboru oleju, nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty, która udzieli wszelkiej niezb dnej pomocy. Zabezpieczyç zamki drzwi przed zamarzaniem. UWAGA Do spryskiwaczy nie wolno u ywaç p ynu do ch odnic lub podobnych substancji, poniewa mogà one uszkodziç pow oki lakiernicze samochodu. Nie nale y u ywaç hamulca postojowego, gdy istnieje niebezpieczeƒstwo jego zamarzni cia. Parkujàc, nale y w àczyç pierwszy lub wsteczny bieg i w o yç kliny pod tylne ko a. Nie zaciàgaç hamulca postojowego, gdy zgromadzona wokó mechanizmu hamulca woda lub Ênieg mogà ulec zamarzni ciu, utrudniajàc jego zwolnienie. Nie dopuszczaç do odk adania si lodu lub Êniegu we wn kach b otników. Warstwa Êniegu lub lodu zgromadzonego pod b otnikami mo e utrudniç kierowanie samochodem. Jadàc po silnie zaênie onych trasach nale y co pewien czas zatrzymaç si i sprawdziç wn ki b otników. W zale noêci od celu podró y, zalecane jest wo enie w samochodzie specjalnego wyposa enia zimowego. Do wyposa enia takiego nale à mi dzy innymi aƒcuchy Êniegowe, skrobaczka do szyb, torba piasku lub soli, lampka sygna owa, niewielka opatka i przewody rozruchowe, umo liwiajàce po àczenie z akumulatorem w innym samochodzie. Wstrzyknàç do zamków p yn do ich rozmra ania lub gliceryn. U ywaç p ynu do spryskiwaczy zawierajàcego Êrodek przeciw zamarzaniu. P yn taki dost pny jest w Autoryzowanych Stacjach Dealerskich Toyoty i w wi kszoêci sklepów z artyku ami motoryzacyjnymi. Proporcje mieszania z wodà podawane sà przez producenta.

166 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA 159 Holowanie przyczepy Samochód ten jest zasadniczo przeznaczony do przewozu osób. Holowanie przyczepy utrudni jazd, pogorszy osiàgi samochodu, obni y skutecznoêç hamowania, trwa oêç samochodu i podniesie koszty eksploatacji (np. zwi kszy si zu ycie paliwa). Bezpieczeƒstwo i poziom zadowolenia z jazdy zwiàzane sà z zastosowaniem odpowiedniego wyposa enia i zachowaniem rozwagi na drodze. Dla bezpieczeƒstwa w asnego oraz innych u ytkowników drogi, nie wolno przecià aç samochodu ani przyczepy. Gwarancja Toyoty nie obejmuje uszkodzeƒ lub usterek powsta ych w wyniku jazdy z przyczepà w celach zarobkowych. Szczegó owych informacji na temat holowania przyczepy i zwiàzanych z tym przepisach udzieli Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. DOPUSZCZALNE OBCIÑ ENIE Przed przystàpieniem do holowania przyczepy nale y sprawdziç, jaki jest dopuszczalny ci - ar ca kowity samochodu, dopuszczalny nacisk na oê oraz dopuszczalny nacisk na hak. Parametry te podane sà w cz Êci 8 Instrukcji na stronie 230. Holowana przyczepa powinna spe niaç nast pujàce wymogi: Ca kowity ci ar przyczepy (ci ar przyczepy plus ci ar adunku) nie mo e przekraczaç dopuszczalnego ci aru holowanej przyczepy. adunek w przyczepie powinien byç tak roz- o ony, aby nacisk na hak holowniczy przekracza 25 kg i by nie mniejszy ni 4% dopuszczalnego ci aru holowanej przyczepy. Nacisk ten nie mo e jednak przekraczaç wartoêci dopuszczalnej, podanej w rozdziale 8. Suma ci aru pojazdu gotowego do drogi, ci aru kierowcy i pasa erów, ci aru haka holowniczego oraz nacisku na hak nie mo e przekraczaç o wi cej ni 100 kg dopuszczalnego ci aru ca kowitego samochodu. Nacisk na tylnà oê nie mo e przekraczaç wartoêci dopuszczalnej o wi cej ni 15%. Dopuszczalne obcià enie samochodu w czasie holowania przyczepy ustalone zosta o dla poziomu morza. W wysokich górach nale y mieç na uwadze, e moc silnika i w zwiàzku z tym dopuszczalne obcià enie przyczepy sà mniejsze.

167 160 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA Nacisk na tylnà oê nie mo e przekraczaç wartoêci dopuszczalnej o wi cej ni 15%. Przekroczenie tej wartoêci jest niebezpieczne. Dopuszczalny nacisk na tylnà oê podany jest na tabliczce znamionowej samochodu. Je eli przekroczony zosta dopuszczalny ci ar ca kowity samochodu i/lub dopuszczalny nacisk na tylnà oê, w czasie jazdy nie wolno przekraczaç pr dko- Êci 100 km/h lub okreêlonej przepisami dopuszczalnej pr dkoêci dla samochodu z przyczepà, w zale noêci, która jest ni sza. OSTRZE ENIE Ca kowity ci ar przyczepy nie mo e przekroczyç dopuszczalnego ci aru holowanej przyczepy, podanego w cz - Êci 8 Instrukcji. Przekroczenie tej warto- Êci jest niebezpieczne. Haki holownicze majà ró ne wartoêci dopuszczalnego obcià enia, okreêlane przez ich producenta. Nawet gdy samochód jest w stanie holowaç wi kszy ci ar, kierowca musi ustaliç dopuszczalne obcià enie zamocowanego haka holowniczego i nigdy nie przekraczaç tej wartoêci. Przekroczenie dopuszczalnego obcià enia haka holowniczego mo e doprowadziç do wypadku drogowego i powa nych obra eƒ cia a. Suma ci aru pojazdu gotowego do drogi, ci aru kierowcy i pasa erów, ci aru haka holowniczego oraz nacisku na hak nie mo e przekraczaç o wi cej ni 100 kg dopuszczalnego ci aru ca kowitego samochodu. Przekroczenie tej wartoêci jest niebezpieczne. Dopuszczalny ci ar ca kowity samochodu podany jest na tabliczce znamionowej samochodu.

168 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA 161 HAKI HOLOWNICZE Zalecane jest montowanie oryginalnych haków holowniczych Toyoty. Poni ej podane sà wymiary monta owe wsporników i zaczepu haka w mm: A 936 F 375 B 989 G 215 C 645 H 535 D 40 I 355 E 70 J 275

169 162 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA OPONY Sprawdziç, czy ciênienie w oponach jest prawid owe (patrz rozdzia 7-2, strona 210). CiÊnienie w oponach przyczepy powinno mieç wartoêç zalecanà przez producenta, odpowiednio do jej obcià enia. OÂWIETLENIE PRZYCZEPY Przy okazji ka dego pod àczenia przyczepy sprawdziç poprawnoêç dzia ania kierunkowskazów i Êwiate hamowania. BezpoÊrednie po àczenie instalacji elektrycznej przyczepy z uk adem elektrycznym samochodu mo e spowodowaç jego uszkodzenie i wadliwe dzia anie Êwiate pojazdu. OKRES DOCIERANIA SAMOCHODU Holowanie przyczepy nie jest zalecane przez pierwsze 800 km przebiegu samochodu nowego, albo samochodu po wymianie lub naprawie g ównej jednego z elementów uk adu nap dowego (silnika, skrzyni biegów, mechanizmu ró nicowego, o ysk kó itp.). PRZEGLÑDY OKRESOWE Samochód je d àcy z przyczepà, ze wzgl du na dodatkowe obcià enie wymaga cz stszych przeglàdów i obs ugi okresowej. Po przejechaniu oko o 1000 km z przyczepà, nale y dociàgnàç wszystkie Êruby mocujàce hak i jego wsporniki. PRZYGOTOWANIE DO HOLOWANIA PRZY- CZEPY Upewniç si, czy nie zosta o przekroczone dopuszczalne obcià enie haka. Obcià enie haka zwi ksza obcià enie pojazdu. Nie mo- e zostaç przekroczony dopuszczalny nacisk na tylnà oê. adunek na przyczepie powinien byç zabezpieczony przed przesuni ciem, aby nie spowodowa np. uniesienia dyszla przyczepy. Je eli przy u yciu zwyk ych lusterek wstecznych widocznoêç do ty u jest niewystarczajàca, konieczne jest zamontowanie dodatkowych lusterek zewn trznych. Oba lusterka boczne muszà byç wyposa one w sk adane wysi gniki i nale y je tak ustawiç, aby zapewnia y dobrà widocznoêç do ty u. WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE DOTYCZÑCE JAZDY Z PRZYCZEPÑ Samochód z przyczepà prowadzi si nieco inaczej ni samochód bez przyczepy. Trzy najcz stsze przyczyny wypadków drogowych powodowanych przez pojazdy holujàce przyczepy to: b àd kierowcy, nadmierna pr dkoêç i niew aêciwe za adowanie przyczepy. Holujàc przyczep nale- y pami taç, e: Przed rozpocz ciem jazdy nale y sprawdziç wszystkie po àczenia pojazdu z przyczepà oraz dzia anie Êwiate. Po przejechaniu krótkiego dystansu nale y zatrzymaç si i ponownie sprawdziç Êwiat a i po àczenia. Przed przystàpieniem do w aêciwego holowania dobrze jest przeçwiczyç w bezpiecznym miejscu manewry skr cania, zatrzymywania si i cofania, a do nabrania wprawy w ich wykonywaniu. Ze wzgl du na wyd u onà drog hamowania, prowadzàc samochód z przyczepà nale- y zachowaç wi kszy dystans od poprzedzajàcego pojazdu. Na ka de 10 km/h nale y zwi kszyç odleg oêç przynajmniej o d ugoêç zespo u samochód-przyczepa. Unikaç ostrego hamowania, gdy mo na atwo wpaêç w poêlizg i straciç panowanie nad pojazdem w wyniku z o enia si przyczepy. Szczególnie dotyczy to mokrej lub Êliskiej nawierzchni. Unikaç gwa townego ruszania lub przyspieszania. Je eli samochód wyposa ony jest w mechanicznà skrzyni biegów, nale y utrzymywaç niskie pr dkoêci obrotowe silnika i nie dopuszczaç do nadmiernego ich wzrostu, zapobiegajàc w ten sposób poêlizgowi sprz g a. Ruszaç wy àcznie z pierwszego biegu.

170 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA 163 Unikaç szarpania i gwa townych manewrów kierownicà. Przy zbyt ciasnym skr cie przyczepa mo e uderzyç w samochód. Przed zakr tem nale y stopniowo zwolniç, unikajàc nag ego hamowania. Cofanie samochodu z przyczepà jest trudne i wymaga wprawy. Najlepiej jest trzymaç kierownic u do u i poruszaç nià w t samà stron, w którà ma skr ciç przyczepa: r ka z kierownicà w lewo przyczepa skr ca w lewo, r ka z kierownicà w prawo przyczepa skr ca w prawo. (Jest to dok adnie odwrotnie, ni w przypadku jazdy bez przyczepy.) Kierownic nale y obracaç stopniowo, unikaç zarówno ostrych ale i zbyt powolnych skr tów. Dobrze jest zapewniç sobie pomoc drugiej osoby, ograniczajàc w ten sposób ryzyko kolizji. Nale y pami taç, e przy skr cie ko a przyczepy b dà jecha y po uku po o onym bli ej Êrodka skr tu wzgl dem kó samochodu. W celu wyrównania tego, promieƒ skr tu samochodu powinien byç wi kszy ni normalnie. Boczny wiatr i wyboista nawierzchnia powodujà ko ysanie przyczepy, co znacznie utrudnia prowadzenie samochodu. Od czasu do czasu dobrze jest skontrolowaç w lusterku wstecznym ruch z ty u pojazdu, aby móc zawczasu przygotowaç si na wyprzedzanie przez du e autobusy lub samochody ci arowe, który to manewr równie mo e wywo- aç ko ysanie przyczepy. W przypadku rozko ysania przyczepy nale y mocno trzymaç kierownic i natychmiast zaczàç stopniowo redukowaç pr dkoêç. W takich sytuacjach nie wolno przyspieszaç. JeÊli wystàpi koniecznoêç ograniczenia pr dkoêci, przyhamowywaç nale y delikatnie. Utrzymywaç prostoliniowy tor jazdy. Gdy nie b dà wykonywane gwa towne ruchy kierownicà i nie b dzie ostrego hamowania, zespó pojazdu z przyczepà stopniowo ustabilizuje si. Podczas wyprzedzania innych pojazdów nale y zachowaç du à ostro noêç. Manewr wyprzedzania wymagaç b dzie doêç d ugiego dystansu. Koƒczàc manewr nale y pami taç o d ugoêci holowanej przyczepy. Przed zmianà pasa ruchu konieczne jest upewnienie si, czy jest wystarczajàco du o miejsca. W celu zachowania skutecznoêci hamowania silnikiem, nie nale y u ywaç piàtego biegu. Ze wzgl du na dodatkowe obcià enie, w upalne dni (przy temperaturach powietrza powy ej 30C) podczas jazdy w gór d ugiego lub stromego wzniesienia silnik samochodu holujàcego przyczep mo e si przegrzewaç. Gdy wskaênik temperatury silnika zacznie sygnalizowaç przegrzewanie, nale y wy àczyç klimatyzacj (je eli by a w àczona), zjechaç na pobocze i zatrzymaç si w bezpiecznym miejscu. Wskazówki dotyczàce dalszego post powania podane sà w cz Êci 4 Instrukcji, pod has em Przegrzanie silnika. Podczas postoju pod ko a samochodu i przyczepy nale y zawsze podk adaç kliny blokujàce. Mocno zaciàgaç hamulec postojowy i pozostawiaç pojazd z w àczonym pierwszym lub wstecznym biegiem. Unikaç parkowania samochodu z przyczepà na stoku, lecz je eli jest to konieczne, nale y wykonaç nast pujàce czynnoêci: 1.Nacisnàç i przytrzymaç wciêni ty peda hamulca. 2.Druga osoba w tym czasie powinna pod o- yç kliny pod ko a pojazdu i przyczepy. 3.Po pod o eniu klinów nale y powoli zwolniç hamulce, aby samochód zatrzyma si na klinach. 4.Mocno zaciàgnàç hamulec postojowy. 5.W àczyç pierwszy lub wsteczny bieg i wy àczyç silnik. Przy ruszaniu samochodu zaparkowanego na stoku: 1.Gdy dêwignia zmiany biegów znajduje si w po o eniu neutralnym (skrzynia biegów Toyota Free-Tronic ) lub po naciêni ciu sprz g a (mechaniczna skrzynia biegów) uruchomiç silnik. (W samochodzie ze skrzynià biegów Toyota Free-Tronic nale y nacisnàç peda hamulca). 2.W àczyç bieg.

171 164 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA 3.Zwolniç hamulec postojowy i powoli zjechaç z klinów pod o onych pod ko a. Zatrzymaç si i nacisnàç hamulec. 4.Druga osoba powinna zabraç kliny z jezdni. OSTRZE ENIE Przestrzegaç ograniczeƒ pr dkoêci dla samochodów holujàcych przyczep. Przed zjazdem ze stromego lub d ugiego wzniesienia nale y zmniejszyç pr dkoêç i zredukowaç bieg. Nie redukowaç biegu zbyt gwa townie. Nie naciskaç zbyt d ugo lub zbyt cz sto peda u hamulca. Mo e to doprowadziç do przegrzania hamulców i zmniejszenia ich skutecznoêci. Ekonomiczna i przed u ajàca trwa oêç eksploatacja pojazdu Wyd u enie dystansu przeje d anego na jednym litrze paliwa nie jest takie trudne wystarczy jeêdziç spokojnie. Przyczyni si to równie do wyd u enia trwa oêci samochodu. Poni ej zamieszczono szereg wskazówek, które pomogà zaoszcz dziç wydatków zarówno na benzyn jak i naprawy: Utrzymywaç prawid owe ciênienie w ogumieniu. Zbyt niskie ciênienie przyspiesza zu ycie opon i podnosi zu ycie paliwa (patrz rozdzia 7-2, strona 210). Nie przewoziç w samochodzie zb dnych ci arów. Zbyteczny adunek stanowi dodatkowe obcià enie dla silnika, przez co zwi ksza si zu ycie paliwa. Nie rozgrzewaç zbyt d ugo silnika na biegu ja owym. Nale y ruszyç gdy tylko silnik zacznie równo pracowaç, ale jechaç delikatnie. Zimà mo e to potrwaç nieco d u ej. Przyspieszaç powoli i p ynnie. Unikaç gwa townego ruszania. Mo liwie najszybciej uzyskaç bieg bezpoêredni. Unikaç d ugotrwa ej pracy silnika na biegu ja owym. Na czas d u szego postoju poza ruchem ulicznym dobrze jest wy àczyç silnik. Nie przecià aç silnika i nie dopuszczaç do zbyt du ych pr dkoêci obrotowych. Dostosowywaç bieg do warunków jazdy. Unikaç ciàg ego przyspieszania i zwalniania. Jazda zrywami powoduje zwi kszone zu ycie paliwa. Unikaç niepotrzebnego zatrzymywania si lub hamowania. Utrzymywaç sta à pr dkoêç. Staraç si dobieraç takà pr dkoêç, aby unikaç hamowania przed nast pnymi Êwiat ami lub wybieraç drog omijajàcà skrzy owania ze Êwiat ami. Zachowywaç odpowiednià odleg oêç od poprzedzajàcego samochodu, aby uniknàç nag ego hamowania. Przyczyni si to tak e do mniejszego zu- ycia hamulców.

172 URUCHAMIANIE SILNIKA I JAZDA 165 W miar mo liwoêci unikaç jazdy w warunkach du ego nasilenia ruchu lub w korku ulicznym. Nie opieraç stopy na pedale sprz g a lub hamulca. Powoduje to niepotrzebne zu ywanie ok adzin ciernych, przegrzewanie mechanizmów i zwi ksza zu ycie paliwa. Na drogach szybkiego ruchu i autostradach utrzymywaç umiarkowanà pr dkoêç. Im szybsza jazda, tym wy sze zu ycie paliwa. Zmniejszenie pr dkoêci zmniejszy zu ycie paliwa. Utrzymywaç prawid owà zbie noêç przednich kó. Nie uderzaç w kraw niki i ograniczaç pr dkoêç na wyboistych drogach. Nieprawid owa zbie noêç powoduje nie tylko przyspieszone zu ycie opon, ale równie stanowi dodatkowe obcià enie dla silnika na skutek zwi kszonych oporów toczenia i w konsekwencji jest przyczynà zwi kszonego zu ycia paliwa. Nie dopuszczaç do gromadzenia si b ota na podwoziu. W ten sposób nie tylko unika si dodatkowego ci aru, lecz równie zapobiega korozji. Utrzymywaç samochód w dobrym stanie technicznym, prawid owo wyregulowany. Zanieczyszczony filtr paliwa, nieprawid owy luz zaworowy, pokryte nagarem Êwiece, zanieczyszczone oleje i smary, wadliwie ustawione hamulce itp. wp ywajà ujemnie na osiàgi silnika i przyczyniajà si do nadmiernego zu ycia paliwa. W celu przed u enia trwa oêci wszystkich cz Êci i obni enia kosztów eksploatacyjnych, nale y przestrzegaç terminów przeglàdów okresowych. Je eli pojazd jest u ytkowany w trudnych warunkach, nale y to uwzgl dniç poprzez zwi kszenie cz stotliwoêci przeglàdów. OSTRZE ENIE Podczas zjazdu ze wzniesienia nie wolno wy àczaç silnika. Przy wy àczonym silniku nie dzia a wspomaganie kierownicy oraz hamulców. Ponadto uk ad kontroli emisji spalin dzia a poprawnie tylko podczas pracy silnika.

173

174 Cz Êç 4 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH TrudnoÊci z uruchomieniem silnika ZgaÊni cie silnika podczas jazdy Przegrzanie silnika Przebicie opony Holowanie pojazdu Zgubienie kluczyków Zgubienie nadajnika zdalnego sterowania

175 168 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH TrudnoÊci z uruchomieniem silnika- (a) Najprostsze czynnoêci sprawdzajàce Poni sze czynnoêci nale y wykonaç po upewnieniu si, e próby rozruchu wykonane by y zgodnie z procedurà Uruchamianie silnika, opisanà w cz Êci 3 Instrukcji na stronie 156, oraz czy w zbiorniku jest paliwo. Je eli samochód wyposa ony jest w immobilizer, nale y równie sprawdziç, czy silnika nie da si uruchomiç drugim kluczykiem. Je eli tak, aktualnie u ywany kluczyk mo e byç uszkodzony. Nale y zleciç jego sprawdzenie w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Je eli aden z kluczyków nie dzia a, uk ad immobilizera jest prawdopodobnie uszkodzony. Nale y zwróciç si Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. (Patrz Kluczyki w rozdziale 1-2 na stronie 10). Gdy obroty silnika w trakcie uruchamiania rozrusznikiem sà prawid owe, lecz nie daje si on uruchomiç- 1.Sprawdziç, czy wszystkie wciskane z àcza elektryczne sà ciasno po àczone. (Na przyk ad z àcza przewodów wysokiego napi cia przy aparacie zap onowym, cewce zap onowej i Êwiecach). 2.Je eli z àcza sà w porzàdku, silnik mo e byç zalany z powodu powtarzanych prób rozruchu. Wskazówki odnoênie dalszego post powania podane sà w punkcie (b) Uruchamianie zalanego silnika na stronie 171. Gdy silnik nie daje si obracaç rozrusznikiem lub obraca si zbyt wolno - 1.Sprawdziç, czy zaciski akumulatora sà czyste i mocno dokr cone. 2.Je eli zaciski akumulatora sà w porzàdku, w àczyç lampk oêwietlenia kabiny. 3.Je eli lampka nie Êwieci si, lub po w àczeniu rozrusznika przygasa albo gaênie ca kowicie, oznacza to roz adowanie akumulatora. W tej sytuacji mo na spróbowaç uruchomiç silnik z obcego akumulatora. Patrz: (c) Uruchamianie silnika z obcego êród a pràdu na stronie 171. Je eli lampka dzia a poprawnie, a silnika nadal nie daje si uruchomiç, konieczna jest jego regulacja lub naprawa. CzynnoÊci te nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub warsztatowi specjalistycznemu. UWAGA Nie wolno uruchamiaç tego samochodu przez pchanie lub ciàgni cie. Mo e to spowodowaç uszkodzenie pojazdu lub doprowadziç do zderzenia, gdy silnik zacznie pracowaç. Ponadto katalizator mo- e ulec przegrzaniu, co grozi po arem.

176 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 169 (b) Uruchamianie zalanego silnika Je eli silnik nie daje si uruchomiç, mo e byç zalany na skutek powtarzanych prób rozruchu. W takiej sytuacji nale y obróciç kluczyk w wy- àczniku zap onu do po o enia START, jednoczeênie trzymajàc ca kowicie wciêni ty peda przyspieszania. Przytrzymaç w ten sposób kluczyk i peda przez 15 sekund i zwolniç. Nast pnie spróbowaç rozruchu bez naciskania peda u przyspieszania. Je eli silnik nie daje si uruchomiç po 15 sekundach obracania rozrusznikiem, puêciç kluczyk, odczekaç kilka minut i ponowiç prób. Je eli silnik nadal nie daje si uruchomiç, konieczna jest jego regulacja lub naprawa. CzynnoÊci te nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub warsztatowi specjalistycznemu. UWAGA Nie wolno jednorazowo obracaç silnika rozrusznikiem d u ej ni 30 sekund. Mo- e to spowodowaç przegrzanie rozrusznika i jego przewodów. (c) Uruchamianie silnika z obcego êród a pràdu Poni szych instrukcji nale y dok adnie przestrzegaç. W przeciwnym razie grozi to powa nymi obra eniami cia a lub uszkodzeniem samochodu w wyniku eksplozji akumulatora, poparzeniem kwasem, pora eniem pràdem elektrycznym lub uszkodzeniem urzàdzeƒ elektronicznych w samochodzie. W przypadku wàtpliwoêci co do sposobu wykonania opisanych czynnoêci, nale y poprosiç o pomoc kompetentnego mechanika lub pomoc drogowà. OSTRZE ENIE Akumulatory nape nione sà kwasem siarkowym, który jest trujàcy i ràcy. W czasie operacji uruchamiania silnika z zewn trznego êród a pràdu nale y na- o yç okulary ochronne oraz uwa aç, by nie zachlapaç kwasem cia a, odzie y lub samochodu. W przypadku kontaktu skóry z kwasem lub dostania si kwasu do oczu, zdjàç zaplamionà odzie i obficie zmywaç wodà poparzone miejsce. Nast pnie jak najszybciej uzyskaç pomoc medycznà. W miar mo liwoêci w trakcie drogi do lekarza nale y kontynuowaç zmywanie wodà przy pomocy gàbki lub kawa ka materia u. Gaz wytwarzany przez akumulator mo e w zetkni ciu z p omieniem lub iskrami wybuchnàç. Nale y u ywaç wy- àcznie znormalizowanych przewodów rozruchowych, a podczas ca ej operacji rozruchu silnika z obcego êród a pràdu nie wolno paliç ani u ywaç zapa ek. UWAGA Akumulator wspomagajàcy musi mieç równie napi cie 12 V. Przy braku pewnoêci co do akumulatora wspomagajàcego, nie wolno przeprowadzaç operacji uruchamiania silnika.

177 170 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH PROCEDURA URUCHOMIENIA SILNIKA Z OBCEGO AKUMULATORA 1.Je eli akumulator wspomagajàcy jest zamontowany w innym samochodzie, nale y upewniç si, czy samochody si nie stykajà. Wy àczyç wszystkie zb dne Êwiat a i urzàdzenia elektryczne. 2.Na wszelki wypadek mo na wykr ciç wszystkie korki odpowietrzajàce obu akumulatorów i na ich miejscu po o yç kawa ek materia u (w ten sposób zmniejszy si ryzyko eksplozji akumulatora i zwiàzanych z tym obra eƒ oraz poparzeƒ cia a). 3.Je eli silnik w samochodzie z akumulatorem wspomagajàcym nie pracuje, nale y go uruchomiç i odczekaç kilka minut. Podczas w a- Êciwej operacji rozruchu nale y zwi kszyç jego pr dkoêç obrotowà do oko o 2000 obr/min, lekko naciskajàc peda przyspieszania. 4.Pod àczyç przewody rozruchowe w kolejno- Êci a, b, c, d. a. Po àczyç dodatni (czerwony) przewód rozruchowy z biegunem dodatnim (+) roz adowanego akumulatora. b. Drugi zacisk przewodu dodatniego (czerwonego) po àczyç z biegunem dodatnim (+) akumulatora wspomagajàcego.

178 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 171 c. Po àczyç zacisk przewodu ujemnego (czarnego) z biegunem ujemnym (-) akumulatora wspomagajàcego. d. Po àczyç drugi zacisk przewodu ujemnego (czarnego) z nielakierowanym, nieruchomym metalowym punktem w samochodzie z roz adowanym akumulatorem. Zalecane punkty pod àczenia pokazane sà na rysunkach: Nie pod àczaç przewodu do lub w pobli u jakiejkolwiek cz Êci, która w momencie rozruchu silnika porusza si. OSTRZE ENIE Wykonujàc po àczenia nie pochylaç si nad akumulatorem i nie dopuêciç, aby przewody rozruchowe lub ich zaciski przypadkowo dotkn y czegokolwiek poza odpowiednimi zaciskami akumulatora lub masà nadwozia. 5.Uruchomiç w zwyk y sposób silnik. Po rozruchu nale y przez kilka minut utrzymywaç pr dkoêç obrotowà oko o 2000 obr/min, lekko naciskajàc peda przyspieszania. 6.Ostro nie od àczyç przewody rozruchowe, w dok adnie odwrotnej kolejnoêci: jako pierwszy przewód ujemny, nast pnie przewód dodatni. 7.Ostro nie zdjàç materia przykrywajàcy akumulatory mo e teraz byç nasiàkni ty kwasem siarkowym. 8.Wkr ciç wszystkie korki odpowietrzajàce w obu akumulatorach (je eli by y zdejmowane). Je eli przyczyna roz adowania akumulatora nie jest oczywista (np. pozostawione w àczone Êwiat a), akumulator nale y poddaç kontroli.

179 172 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH ZgaÊni cie silnika podczas jazdy Je eli silnik zgaênie w czasie jazdy... 1.Stopniowo zwolniç, utrzymujàc prostoliniowy kierunek jazdy. Ostro nie zjechaç z drogi i zaparkowaç w bezpiecznym miejscu. 2.W àczyç Êwiat a awaryjne. 3.Spróbowaç ponownie uruchomiç silnik. Je eli silnik nie daje si uruchomiç, nale y post powaç wed ug wskazówek podanych w punkcie TrudnoÊci z uruchomieniem silnika. OSTRZE ENIE Gdy silnik nie pracuje, nie dzia a równie wspomaganie kierownicy i hamulców. W zwiàzku z tym skr canie i hamowanie jest utrudnione. Przegrzanie silnika W przypadku, gdy wskaênik temperatury silnika przekroczy dopuszczalny zakres i silnik wyraênie straci moc lub gdy od strony silnika pojawià si odg osy delikatnego stukania lub dzwonienia, silnik jest prawdopodobnie przegrzany. W takiej sytuacji nale y post powaç wed ug nast pujàcego schematu: 1.Ostro nie zjechaç na pobocze, zatrzymaç samochód i w àczyç Êwiat a awaryjne. Dêwigni zmiany biegów ustawiç w po o eniu neutralnym, a nast pnie zaciàgnàç hamulec postojowy. Wy àczyç klimatyzacj. 2.Je eli z ch odnicy lub zbiornika wyrównawczego wydobywa si para, wy àczyç silnik. Z uniesieniem pokrywy silnika nale y odczekaç a para przestanie si wydobywaç. Je eli nie ma oznak wrzenia p ynu ch odzàcego ani wydobywajàcej si pary, nie wy àczaç silnika i sprawdziç, czy pracuje nap dzany elektrycznie wentylator ch odnicy. Je eli nie, wy àczyç silnik. OSTRZE ENIE Dla w asnego bezpieczeƒstwa nie nale- y podnosiç pokrywy silnika dopóki wydobywa si para. Wydobywanie si pary lub p ynu ch odzàcego jest oznakà bardzo wysokiego ciênienia w uk adzie ch odzàcym. 3.Oceniç wzrokowo, czy pasek nap dowy w silniku (nap dzajàcy pomp wodnà) nie jest p kni ty lub obluzowany. Poszukaç wycieków p ynu z ch odnicy lub z przewodów elastycznych oraz Êladów pod samochodem. Woda kapiàca z klimatyzatora, który pracowa, jest zjawiskiem normalnym. OSTRZE ENIE Kiedy silnik pracuje nale y uwa aç, by r ce, cz Êci ubrania lub narz dzia nie znalaz y si w pobli u pracujàcego wentylatora ch odnicy lub pasków nap dowych.

180 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 173 Przebicie opony- 4.Je eli zerwany jest pasek nap dowy lub nastàpi wyciek p ynu ch odzàcego, nale y natychmiast wy àczyç silnik i zwróciç si o pomoc do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. 5.Je eli pasek jest w dobrym stanie i nie ma wyraênych objawów wycieków, sprawdziç zbiornik wyrównawczy p ynu ch odzàcego. Je eli jest pusty, przy pracujàcym silniku nape niç go do po owy p ynem ch odzàcym. OSTRZE ENIE Nie zdejmowaç korka ch odnicy, gdy silnik i ch odnica sà goràce. Wyrzucony pod ciênieniem goràcy p yn i para mogà spowodowaç niebezpieczne poparzenia. 6.Gdy temperatura silnika osiàgnie normalnà wartoêç, ponownie sprawdziç poziom p ynu w zbiorniku wyrównawczym. W razie potrzeby jeszcze raz nape niç do po owy obj toêci. Znaczne ubytki p ynu sygnalizujà nieszczelnoêç uk adu ch odzenia, który jak najszybciej nale y sprawdziç w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. 1.Stopniowo zmniejszyç pr dkoêç, utrzymujàc prostoliniowy kierunek jazdy. Ostro nie zjechaç z drogi w bezpieczne miejsce, mo liwie najdalej od ruchu drogowego. Nie nale y zatrzymywaç si na pasie rozdzielajàcym dwie jezdnie jednokierunkowe. Zaparkowaç w p askim miejscu o twardym pod o u. 2.Zatrzymaç silnik i w àczyç Êwiat a awaryjne. 3.Mocno zaciàgnàç hamulec postojowy i w àczyç wsteczny bieg. 4.Wszyscy pasa erowie powinni opuêciç pojazd, wychodzàc od strony pobocza. 5.Dok adnie zapoznaç si z poni szymi zaleceniami. OSTRZE ENIE Podnoszàc samochód podnoênikiem, dla w asnego bezpieczeƒstwa nale y: Post powaç zgodnie z zamieszczonà dalej instrukcjà podnoszenia samochodu. Nie wsuwaç adnej cz Êci cia a po samochód wsparty na podnoêniku. Grozi to odniesieniem obra eƒ. Nie uruchamiaç silnika w samochodzie wspartym na podnoêniku. Zatrzymaç samochód w p askim, poziomym miejscu o twardym pod o u, mocno zaciàgnàç hamulec postojowy i w àczyç wsteczny bieg. W razie potrzeby zablokowaç ko o po o one po przekàtnej wzgl dem zmienianego. PodnoÊnik ustawiç dok adnie w punkcie przewidzianym do tego celu. Podnoszenie samochodu przy nieprawid owo ustawionym podnoêniku spowoduje uszkodzenie pojazdu lub mo e doprowadziç do zjechania samochodu z podnoênika, gro àc odniesieniem obra eƒ. Nie wolno k aêç si pod samochód wsparty jedynie na podnoêniku.

181 174 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH OSTRZE ENIE PodnoÊnika samochodowego u ywaç wy àcznie do zmiany ko a. Nie wolno podnosiç samochodu, gdy wewnàtrz znajdujà si pasa erowie. Przy podnoszeniu samochodu nie umieszczaç pod lub na podnoêniku adnych przedmiotów. Samochód nale y podnosiç jedynie na tyle, by mo na by o zmieniç ko o. UWAGA Nie nale y kontynuowaç jazdy bez powietrza w oponie. Przejechanie nawet krótkiego odcinka mo e doprowadziç do uszkodzenia opony w stopniu uniemo liwiajàcym jej napraw. Dojazdowe ko o zapasowe Dojazdowe ko o zapasowe przeznaczone jest wy àcznie do krótkiej jazdy w sytuacji awaryjnej. Dojazdowe ko o zapasowe ró ni si od normalnego odmiennà konstrukcjà i kolorem oraz napisem TEMPORARY USE ONLY, wyt oczonym na bocznej Êciance opony. Normalnà opon nale y mo liwie najszybciej naprawiç. Dla wyraênego odró nienia, dojazdowe ko o zapasowe nie powinno byç zakryte, np. os onà ozdobnà. Dojazdowe ko o zapasowe pozwala oszcz dziç troch miejsca w baga niku, zaê dzi ki mniejszej masie przyczynia si do obni enia zu ycia paliwa oraz jest atwiejsze do instalacji. Dojazdowe ko o zapasowe mo e byç u ywanie wielokrotnie, kiedy tylko zajdzie taka potrzeba. Jego bie nik ma trwa oêç do 4800 km, w zale noêci od stanu nawierzchni i techniki jazdy. Gdy na powierzchni opony uka à si wskaêniki zu ycia bie nika, nale y jà wymieniç. Szczegó owe informacje na temat wskaêników zu ycia bie nika oraz pozosta e informacje serwisowe podane sà w rozdziale 7-2 na stronie 211.

182 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 175 -Niezb dne narz dzia i ko o zapasowe OSTRZE ENIE Dojazdowe ko o zapasowe dostosowane jest wy àcznie do tego samochodu. Nie nale y go u ywaç do adnego innego pojazdu. Nie u ywaç jednoczeênie wi cej ni jednego dojazdowego ko a zapasowego. Jadàc z za o onym dojazdowym ko em zapasowym nie wolno przekraczaç pr dkoêci 80 km/h. Jadàc z za o onym dojazdowym ko em zapasowym nale y unikaç gwa townego przyspieszania lub hamowania oraz ostrych skr tów. UWAGA Po za o eniu dojazdowego ko a zapasowego zmniejsza si przeêwit (odleg oêç podwozia od pod o a). Dlatego nie nale- y przeje d aç przez przeszkody, zaê na wyboistej, nieutwardzonej nawierzchni lub na drodze z poprzecznymi garbami nale y jechaç powoli. Nie nale y równie korzystaç z myjni automatycznej, poniewa samochód mo e zablokowaç si w mechanizmach przesuwu i ulec uszkodzeniu. 1. Rozmieszczenie narz dzi i ko a zapasowego pokazano na rysunku. 1 PodnoÊnik 2 Ko o zapasowe 3 Pokrowiec z narz dziami Aby byç przygotowanym na sytuacje awaryjne, dobrze jest zapoznaç si ze sposobem pos ugiwania si podnoênikiem i poszczególnymi narz dziami oraz znaç miejsca ich przechowywania w samochodzie.

183 176 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH -Zablokowanie samochodu W celu wyj cia ko a zapasowego, nale y: 1.Zdjàç pokryw ko a zapasowego. 2.Poluzowaç i wykr ciç Êrub mocujàcà. Nast pnie wyjàç ko o zapasowe z samochodu. Chowajàc ko o zapasowe na miejsce, nale y umieêciç je stronà zewn trznà do góry. Nast pnie, w celu zabezpieczenia przed przesuwaniem, umocowaç je, powtarzajàc w kolejnoêci odwrotnej wymienione wy ej czynnoêci zwiàzane z wyj ciem ko a, co zabezpieczy je przed przemieszczeniem si w razie wypadku lub nag ego hamowania. 2. Zabezpieczyç samochód przed stoczeniem si z podnoênika, podk adajàc klin pod ko o znajdujàce si po przekàtnej wzgl dem zmienianego. Pod ko em przednim klin umieêciç od strony przodu pojazdu, natomiast pod ko em tylnym klin umieêciç od strony ty u pojazdu.

184 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 177 -Zdejmowanie os on ozdobnych -Poluzowanie nakr tek mocujàcych ko o Ko a stalowe (typ A) 4. Poluzowaç wszystkie nakr tki ko a. Nakr tki ko a nale y poluzowaç przed uniesieniem samochodu na podnoêniku. Nakr tki luzuje si obracajàc w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Dla uzyskania najefektywniejszej dêwigni, klucz na o yç w ten sposób, aby jego rami znajdowa o si po prawej stronie, jak na rysunku powy ej. Uchwyciç klucz w pobli u koƒca ramienia i pociàgnàç do góry. Uwa aç, by klucz nie zeêliznà si z nakr tki. Ko a stalowe (typ B) Nakr tek nie odkr caç ca kowicie, a jedynie o pó obrotu. 3. Zdjàç os on ozdobnà z ko a. W tym celu podwa yç os on p askim koƒcem klucza do nakr tek kó. OSTRZE ENIE Nie Êciàgaç os ony ozdobnej r koma. Przy zdejmowaniu nale y zachowaç ostro noêç, aby uniknàç skaleczenia.

185 178 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH -Ustawienie podnoênika -Podniesienie pojazdu 5. Ustawiç podnoênik pod odpowiednim miejscem podwozia, jak pokazuje rysunek. PodnoÊnik powinien byç umieszczony na p askim i twardym pod o u. 6. Po upewnieniu si, e nikt nie przebywa w samochodzie, unieêç go na takà wysokoêç, aby mo na by o za o yç nowe ko o. Nale y pami taç, e do za o enie nowego ko- a potrzeba wi cej miejsca, ni do zdj cia ko a bez powietrza. W celu uniesienia samochodu w o yç korb podnoênika w z àcze podnoênika (jest ona luêno spasowana) i obracaç jà zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Gdy podnoênik zetknie si z podwoziem samochodu i zacznie go unosiç, ponownie sprawdziç, czy jest dobrze ustawiony. OSTRZE ENIE Nie wolno k aêç si pod samochodem wspartym jedynie na podnoêniku.

186 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 179 -Zmiana ko a 7. Odkr ciç ca kowicie nakr tki i zdjàç ko o. Lekko unieêç i Êciàgnàç przebite ko o, a nast pnie u o yç je z boku. Przetoczyç ko o zapasowe do miejsca instalacji, ustawiajàc otworami odpowiednio do Êrub mocujàcych. Nast pnie unieêç i nasunàç przynajmniej najwy szym otworem na odpowiednià Êrub. Naciskajàc na przemian z obu stron ko a, wcisnàç je na pozosta e Êruby. Przed na o eniem ko a nale y przy pomocy np. szczotki drucianej usunàç Êlady korozji z przylegajàcych do siebie powierzchni. Niedok adne przyleganie powierzchni ko a do piasty mo e doprowadziç do poluzowania si nakr tek mocujàcych, co w konsekwencji mo- e doprowadziç do odpadni cia ko a podczas jazdy. Dlatego po przejechaniu oko o 1500 km nale y sprawdziç nakr tki, czy sà mocno dociàgni te.

187 180 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH -Mocowanie nakr tek -Opuszczenie samochodu 8. Na o yç i dokr ciç r kà wszystkie nakr tki mocujàce ko o. Na o yç nakr tki ko a (sto kowà cz Êcià w stron ko a) i dokr ciç je do oporu r kà. Docisnàç ko o i ponownie spróbowaç dokr ciç nakr tki. 9. Ca kowicie opuêciç samochód i dociàgnàç kluczem nakr tki ko a. W celu opuszczenia pojazdu obracaç korb podnoênika w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Przy pomocy klucza do nakr tek kó, dzia ajàc jedynie si à ràk dociàgnàç wszystkie nakr tki, obracajàc je zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Nie u ywaç innych narz dzi ani dodatkowego przed u enia ramienia klucza, np. m otka lub rurki, nie naciskaç nogà. Klucz musi byç dobrze na o ony na nakr tk. Dociàgaç nakr tki stopniowo, za ka dym razem o niewielki kàt, w kolejnoêci pokazanej na rysunku. Cykl powtarzaç, a wszystkie nakr tki zostanà dociàgni te. OSTRZE ENIE Przy opuszczaniu pojazdu nale y zachowaç ostro noêç, by samemu nie odnieêç obra eƒ oraz nie spowodowaç obra eƒ u osób znajdujàcych si w pobli u.

188 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 181 -Za o enie os ony ozdobnej -Po zmianie ko a 11 Sprawdziç ciênienie w zmienionym kole. CiÊnienie powinno byç zgodne z podanym w cz Êci 8 Instrukcji. Je eli ciênienie jest ni sze, nale y wolno podjechaç do najbli szej stacji benzynowej i dopompowaç ko o. Na o yç kapturek ochronny na zawór, zabezpieczajàc go przed zanieczyszczeniem lub zamoczeniem rdzenia zaworu, powodujàcym uchodzenie powietrza. W przypadku braku kapturka, nale y jak najszybciej na o yç nowy. 12. Schowaç wszystkie narz dzia, podno- Ênik i zdj te ko o. 10. Za o yç os on ozdobnà na ko o. 1.Ustawiç os on w odpowiednim po o eniu. W niektórych modelach nale y na o yç os on wyci ciem na zaworek opony. 2.Nast pnie mocno uderzajàc kantem d oni osadziç os on na kole. OSTRZE ENIE Przy operowaniu os onà ozdobnà ko a nale y zachowaç ostro noêç, aby uniknàç skaleczenia. Po zmianie ko a, nakr tki mocujàce powinny jak najszybciej zostaç dociàgni te przy pomocy klucza dynamometrycznego momentem podanym w cz Êci 8 Instrukcji na stronie 233, zaê ko o z przebità oponà naprawione i za o one w miejsce zapasowego. OSTRZE ENIE Przed podj ciem jazdy, w celu ograniczenia dodatkowego zagro enia w przypadku zderzenia lub gwa townego hamowania, nale y upewniç si, czy wszystkie narz dzia, podnoênik i przebite ko o sà bezpiecznie umocowane na swoich miejscach.

189 182 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH Holowanie pojazdu- Odpowiedni sprz t stanowi gwarancj, e pojazd nie zostanie uszkodzony podczas holowania. Kwalifikowane s u by przestrzegajà na ogó obowiàzujàcych przepisów dotyczàcych holowania. Nieprawid owe holowanie mo e doprowadziç do uszkodzenia samochodu. Pomimo, e wi kszoêç operatorów doskonale wie jak post powaç, pomy ki nie sà wykluczone. Aby uniknàç uszkodzenia pojazdu konieczne jest przestrzeganie podanych ni ej zaleceƒ. Je eli zajdzie taka koniecznoêç, nale y pokazaç pracownikowi pomocy drogowej ten fragment instrukcji. ZALECENIA DOTYCZÑCE HOLOWANIA SA- MOCHODU: Holowany samochód powinien byç zawsze zabezpieczony aƒcuchem. Nale y przestrzegaç przepisów dotyczàcych holowania. OÊ i ko a toczàce si po jezdni powinny byç w dobrym stanie. Je eli sà uszkodzone, nale y u yç wózka holowniczego. (a) Holowanie z uniesionà osià Przednià - Zwolniç hamulec postojowy. Tylnà - Zalecane jest umieszczenie przednich kó na wózku holowniczym. Je eli zajdzie koniecznoêç holowania samochodu, zalecane jest skorzystanie z us ug autoryzowanej stacji obs ugi Toyoty lub kwalifikowanej pomocy drogowej. Samochód powinien byç holowany jednym ze sposobów, (a) lub (b), pokazanych na rysunku. Jedynie w przypadku braku mo liwoêci skorzystania z us ug Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub pomocy drogowej samochód mo e byç holowany w sposób opisany w dalszej cz Êci tego rozdzia u, pod has em -Holowanie awaryjne na stronie 185. UWAGA Unoszàc ko a samochodu nale y zachowaç wystarczajàcà odleg oêç przeciwnego koƒca samochodu od pod o a. W przeciwnym wypadu zderzak i/lub podwozie holowanego pojazdu ulegnà uszkodzeniu. (b) Przewo enie na platformie samochodowej

190 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 183 -Holowanie awaryjne (c) Holowanie podwieszonego samochodu Przód UWAGA Nie holowaç samochodu w pozycji podwieszonej, ani za przód, ani za ty. Mo e to doprowadziç do uszkodzenia nadwozia. Ty Je eli zajdzie koniecznoêç holowania samochodu, zalecane jest skorzystanie z us ug Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty lub kwalifikowanej pomocy drogowej. W sytuacji awaryjnej, gdy nie jest osiàgalna specjalistyczna pomoc drogowa, pojazd ten mo e byç awaryjnie holowany przy pomocy linki lub aƒcucha zamocowanego do zaczepu holowniczego* 1 z przodu samochodu lub prawego zaczepu holowniczego z ty u pod podwoziem samochodu. Podczas holowania nale y zachowaç maksymalnà ostro noêç.

191 184 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH Kierowca musi pozostaç w samochodzie, odpowiednio kierujàc i operujàc hamulcami. Ten sposób holowania mo e byç wykorzystywany jedynie na drogach o utwardzonych nawierzchniach, na krótkim odcinku i przy niewielkiej pr dkoêci. Wszystkie ko a, obie osie, uk ad przeniesienia nap du, uk ad kierowniczy oraz hamulce muszà byç sprawne. OSTRZE ENIE Gdy silnik jest wy àczony, nie dzia a wspomaganie hamulców oraz kierownicy i w zwiàzku z tym hamowanie i kierowanie jest utrudnione. * 1 Przedni zaczep holowniczy Przedni zaczep holowniczy przechowywany jest w baga niku razem z korbà podnoênika samochodowego. Zamocowanie: Zdjàç zaêlepk otworu na przedni zaczep holowniczy i wkr ciç zaczep jak pokazano na rysunku. OSTRZE ENIE Podczas holowania pojazdu nale y zachowaç szczególnà ostro noêç. Nie przyspieszaç gwa townie, nie wykonywaç gwa townych manewrów, które mogà nadmiernie obcià yç zaczepy i link lub aƒcuch holowniczy. P kni cie zaczepu holowniczego, linki lub aƒcucha mo e spowodowaç powa ne obra enia cia a i uszkodziç pojazdy. UWAGA Nale y u ywaç wy àcznie linek i aƒcuchów przeznaczonych do holowania pojazdów. Link lub aƒcuch dobrze zamocowaç do odpowiedniego zaczepu holowniczego. Przed przystàpieniem do holowania nale y zwolniç hamulec postojowy i dêwigni zmiany biegów umieêciç w po o eniu neutralnym. Wy àcznik zap onu powinien byç ustawiony w po o- eniu ACC (gdy silnik nie pracuje) lub ON (gdy silnik pracuje).

192 POST POWANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH 185 Zgubienie kluczyków Niektóre Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty sà w stanie dorobiç nowe klucze na podstawie numeru kodowego. Je eli samochód wyposa ony jest w immobilizer silnika, do tego celu potrzebny b dzie kluczyk g ówny. Patrz zalecenia podane w rozdziale 1-2 pod has em Kluczyki na stronie 10. W przypadku zatrzaêni cia kluczyków w samochodzie i niedost pnoêci kluczyków zapasowych, niektóre Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty sà w stanie otworzyç drzwi przy pomocy specjalnego wyposa enia. Gdy zajdzie koniecznoêç wybicia szyby, najlepiej wybraç najmniejszà bocznà, ze wzgl du na najni sze koszty wymiany. Nale y zachowaç szczególnà ostro noêç, by nie skaleczyç si od amkami szyby. Zgubienie nadajnika zdalnego sterowania Prosimy o skontaktowanie si z najbli szà Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty, gdzie mo na nabyç nowy nadajnik zdalnego sterowania. W celu unikni cia kradzie y samochodu, nale- y jak najszybciej zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty wykasowanie z pojazdu zarejestrowanych numerów nadajników zdalnego sterowania. Nast pnie nale y zarejestrowaç numer nowego nadajnika zdalnego sterowania. RównoczeÊnie nale y przynieêç wszystkie pozosta e nadajniki zdalnego sterowania, równie w celu ich zarejestrowania. Nowy nadajnik mo e obs ugiwaç zdalne sterowanie. Szczegó owych informacji udzieli Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty. Samochody z immobilizerem silnika: Nawet w przypadku zgubienia tylko jednego kluczyka nale y skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty, aby dorobiç nowy. W przypadku zgubienia wszystkich g ównych kluczyków dorobienie nowych jest niemo liwe i musi byç wymieniony ca y uk ad immobilizera.

193

194 Cz Êç 5 ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU Ochrona antykorozyjna Mycie i woskowanie nadwozia Czyszczenie wn trza samochodu

195 188 ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU Ochrona antykorozyjna Toyota, nie ustajàc w pracach badawczych nad rozwojem konstrukcji i zastosowaniem najnowszych dost pnych technologii, wykona- a ju swoje zadanie zabezpieczenia antykorozyjnego, dostarczajàc samochód o najwy szej jakoêci wykoƒczenia. Reszta zale y od u ytkownika. Prawid owa konserwacja mo e dodatkowo przed u yç trwa oêç antykorozyjnà pojazdu. Najcz stszymi przyczynami korozji sà: Gromadzenie si soli, brudu i wilgoci w trudno dost pnych miejscach podwozia. Odpryskiwanie lakieru lub pod o a antykorozyjnego, spowodowane przez drobne st uczki lub uderzenia kamieni i wiru. Szczególnà trosk o zabezpieczenie przed korozjà zaleca si gdy samochód eksploatowany jest w nast pujàcych warunkach: Rozsypywane na drogach znaczne iloêci soli lub zwiàzków chemicznych ograniczajàcych pylenie nawierzchni, powietrze nadmorskie, charakteryzujàce si obecno- Êcià soli lub silne zanieczyszczenie powietrza wyziewami przemys owymi wszystko to przyspiesza korozj. Wysoka wilgotnoêç powietrza, szczególnie przy temperaturach w pobli u 0C. Utrzymujàce si przez d ugi czas zawilgocenie okreêlonych fragmentów samochodu mo e równie zapoczàtkowaç ich korozj, nawet jeêli pozosta e cz Êci samochodu sà suche. Wysokie temperatury przyspieszajà korozj tych elementów samochodu, które z powodu niedostatecznej wentylacji nie mogà szybko wysychaç. W zwiàzku z tym pojawia si koniecznoêç utrzymywania ca ego samochodu, a szczególnie podwozia, w czystoêci oraz naprawiania na bie àco wszelkich uszkodzeƒ pow ok lakierowych i ubytków zabezpieczenia antykorozyjnego. Przestrzeganie poni szych zaleceƒ pomo e uchroniç samochód przed korozjà: Regularnie myç samochód. Jest to oczywi- Êcie uzasadnione wzgl dami estetycznymi, lecz w po àczeniu z dodatkowymi zabiegami s u y równie ochronie przed korozjà: Je eli samochód jeêdzi zimà po drogach posypywanych solà lub jest eksploatowany w rejonach nadmorskich, nale y przynajmniej raz w miesiàcu umyç podwozie strumieniem wody, minimalizujàc w ten sposób zagro enie korozjà. Najefektywniejsze jest mycie podwozia i wn k kó wodà lub parà wodnà pod wysokim ciênieniem. Na wn ki kó nale y zwracaç szczególnà uwag, poniewa w tych miejscach b oto i brud sà s abo widoczne. Wi cej szkody mo e przynieêç samo ich zmoczenie, bez usuni cia b ota i osadów. Dolne kraw dzie drzwi, progi oraz profile noêne podwozia majà otwory odprowadzajàce wod. Nie mo na dopuêciç do ich zatkania, poniewa uwi ziona w profilach woda przyspieszy proces korozji. Po sezonie zimowym nale y dok adnie umyç podwozie samochodu. Dodatkowe wskazówki podane sà pod has em Mycie i woskowanie nadwozia na stronie 191. Sprawdzaç stan pow ok lakierowych. W przypadku stwierdzenia odprysków lub zarysowaƒ lakieru, ubytki te nale y natychmiast uzupe niç wykonujàc zaprawki, co zapobiegnie powstaniu ogniska korozji. Je eli odpryski lub zadrapania si gajà w g àb blachy, nale y zleciç napraw specjalistycznemu warsztatowi blacharskiemu. Utrzymywaç w czystoêci wn trze samochodu. Pod dywanikami mo e gromadziç si woda i b oto, wywo ujàc korozj. Co pewien czas nale y sprawdzaç, czy pod oga pod dywanikami jest sucha. Podczas przewo enia chemikaliów, Êrodków myjàcych, nawozów, soli itp. nale y zachowaç szczególnà ostro noêç. Ârodki te powinny byç przewo one w odpowiednich pojemnikach. W przypadku rozlania lub wycieku, natychmiast zmyç i wysuszyç zaplamione miejsce.

196 ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU 189 Mycie i woskowanie nadwozia U ywaç os on przeciwb otnych. Je eli samochód jeêdzi po zasolonych lub zapiaszczonych drogach, dobrze jest zamontowaç os ony przeciwb otne, tzw. chlapacze. Najlepsze sà os ony pe nowymiarowe, si gajàce mo liwie najbli ej nawierzchni. Zalecane jest odpowiednie zabezpieczenie antykorozyjne miejsca ich mocowania. Os ony takie mo na nabyç i zleciç ich zamontowanie w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Trzymaç samochód w dobrze przewietrzanym gara u lub w zadaszonym miejscu. Nie parkowaç w zawilgoconym i êle wentylowanym gara u. Po umyciu samochodu w gara u lub wjechaniu mokrym lub zaênie onym pojazdem, pomieszczenie ulega zawilgoceniu, sprzyjajàcemu korozji. Je eli wentylacja jest s aba, nawet w ogrzewanym gara u mo e dojêç do korozji samochodu. Mycie samochodu Samochód nale y utrzymywaç czysty, poprzez regularne mycie. W nast pujàcych przypadkach mo e dojêç do os abienia warstwy lakieru lub korozji nadwozia i innych cz Êci. Nale y wtedy mo liwie najszybciej umyç samochód. Jazda w rejonach nadmorskich Jazda po drodze pokrytej Êrodkiem chemicznym przeciw oblodzeniu Zaplamienie smo à, ywicà, ptasimi odchodami lub przyklejonymi owadami Jazda w rejonach zadymionych, o powietrzu zanieczyszczonym sadzà, py em, py em elazowym i substancjami chemicznymi Wyraêne Êlady zabrudzenia nadwozia kurzem i b otem Mycie r czne Samochód nale y myç w cieniu. Je eli nadwozie by o nagrzane na s oƒcu, nale y odczekaç, a ostygnie. UWAGA Podczas mycia spodu nadwozia nale y uwa aç, by nie skaleczyç ràk. 1.Zmyç strumieniem wody luêne czàstki brudu. Usunàç wszelkie pozosta oêci b ota i soli na podwoziu i we wn kach kó. 2.Myç agodnym szamponem do nadwozi samochodowych, stosujàc si do zaleceƒ producenta. Pos ugiwaç si mi kkà Êciereczkà, cz sto p uczàc jà w roztworze szamponu. Nie wolno szorowaç zabrudzenie pozostawiç wy àcznie dzia aniu szamponu i wody. Aluminiowe tarcze kó : Myç wy àcznie agodnym szamponem lub neutralnym detergentem.

197 190 ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU Zderzaki z tworzywa: Myç ostro nie. Nie u ywaç agresywnych zmywaczy. Powierzchnia zderzaków jest mi kka. Plamy z asfaltu: Zmywaç terpentynà lub zmywaczami oboj tnymi dla lakieru. UWAGA Nie u ywaç benzyny lub silnych rozpuszczalników, które mogà okazaç si toksyczne lub powodowaç uszkodzenia. 3.Dok adnie sp ukaç nadwozie, poniewa zaschni ty szampon pozostawi zacieki. Przy upalnej pogodzie mo e okazaç si konieczne sp ukanie ka dej cz Êci nadwozia oddzielnie, bezpoêrednio po jej umyciu. 4.Osuszyç samochód przy pomocy czystej, mi kkiej bawe nianej szmatki, aby nie pozosta y Êlady wyschni tych kropli wody. Nie nale y trzeç ani mocno naciskaç, poniewa grozi to zarysowaniem lakieru. Mycie w myjni automatycznej Samochód mo na myç w myjni automatycznej, pami tajàc jednak, e niektóre rodzaje szczotek, niefiltrowana woda lub sam proces mycia mo e spowodowaç zarysowania pow ok lakierowych. Zarysowania zmniejszajà odpornoêç lakieru i jego po ysk, szczególnie przy ciemniejszych kolorach nadwozia. Pracownik myjni powinien okreêliç, czy jest ona bezpieczna dla tego samochodu. UWAGA Przed wjazdem do myjni automatycznej nale y schowaç anten, aby nie uleg a uszkodzeniu. Woskowanie Polerowanie i woskowanie sà zalecanymi zabiegami dla utrzymania oryginalnego pi kna pow ok lakierowych. Raz w miesiàcu. lub jeêli woda na nadwoziu samochodu nie sp ywa dobrze, nale y nadwozie nawoskowaç. 1.Przed woskowaniem nale y zawsze umyç i osuszyç nadwozie, nawet w przypadku u ycia wosku w po àczeniu ze zmywaczem. 2.U ywaç dobrej jakoêci Êrodków do polerowania i woskowania. Je eli pow oka lakierowa jest mocno zniszczona, nale y u yç Êrodka polerujàco-zmywajàcego, a nast pnie woskowaç. Dok adnie przestrzegaç zaleceƒ i ostrze eƒ producenta. Elementy chromowane nale y polerowaç i woskowaç podobnie jak pow oki lakiernicze. 3.Je eli woda na nadwoziu rozlewa si du ymi plamami, zamiast natychmiast sp ywaç pozostawiajàc jedynie drobne kropelki, woskowanie nale y powtórzyç. UWAGA Gdy samochód ma byç woskowany na goràco w kabinie termicznej, nale y zdemontowaç zderzaki z tworzywa. Wysoka temperatura powoduje ich uszkodzenie. Naprawa drobnych ubytków lakieru Do naprawy drobnych ubytków lub zadrapaƒ lakieru s u y lakier do zaprawek. Uszkodzenie nale y zamalowaç mo liwie najszybciej po jego zauwa eniu, zanim pojawi si korozja. W tym celu nale y zaopatrzyç si w ma y p dzelek i dobrze wymieszaç lakier zaprawkowy. Naprawiane miejsce powinno byç oczyszczone i suche. Zasadà obowiàzujàcà przy wykonywaniu zaprawek jest zamalowywanie jedynie samego ubytku lakieru. W ten sposób zaprawka b dzie najmniej widoczna. Nak adaç minimalnà iloêç lakieru i nie rozprowadzaç go wokó miejsca uszkodzenia.

198 ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU 191 Czyszczenie wn trza samochodu Tapicerka winylowa OSTRZE ENIE Nie nale y myç pod ogi samochodu wodà, ani nie dopuszczaç do jej zalania podczas mycia nadwozia lub wn trza. Woda mo e dostaç si do radioodtwarzacza lub innych urzàdzeƒ elektrycznych umieszczonych nad lub pod wyk adzinà (lub dywanikiem) i spowodowaç ich uszkodzenie. Ponadto mo e doprowadziç do korozji nadwozia. Tapicerk winylowà doskonale myje si roztworem agodnego myd a lub detergentu. Przed umyciem nale y dok adnie oczyêciç tapicerk z grubszego brudu przy pomocy odkurzacza. Nast pnie gàbkà lub mi kkà szmatkà rozprowadziç roztwór myd a na tapicerce. Pozostawiç przez kilka minut, a roztwór wsiàknie i rozmi kczy brud, a nast pnie wytrzeç do czysta wilgotnà szmatkà. W razie potrzeby proces powtórzyç. Mo na równie u yç dost pnych na rynku pianek do czyszczenia tapicerki winylowej. W tym przypadku nale y stosowaç si do zaleceƒ producenta. UWAGA Do czyszczenia wn trza nie u ywaç rozpuszczalników, zmywaczy, benzyny ani Êrodków do mycia szyb. Wyk adzina dywanowa Do czyszczenia wyk adzin dywanowych u ywaç dobrych szamponów wysokopieniàcych. Dok adnie oczyêciç wyk adzin odkurzaczem. Dost pnych jest wiele rodzajów pianek do czyszczenie: niektóre sà w aerozolu, inne w proszku lub w p ynie, które miesza si z wodà w celu wytworzenia piany. Do nanoszenia piany pos u yç si gàbkà lub szczotkà. Czy- Êciç kolistymi ruchami. Nie moczyç wyk adziny wodà. Najlepsze rezultaty uzyskuje si utrzymujàc wyk adzin w mo liwie suchym stanie. Zapoznaç si z zaleceniami producenta i ÊciÊle ich przestrzegaç. Pasy bezpieczeƒstwa Pasy bezpieczeƒstwa mo na czyêciç myd em z wodà lub ciep à wodà. Pos ugiwaç si szmatkà lub gàbkà. W trakcie czyszczenia przejrzeç pasy, czy nie sà nadmiernie zu yte, wystrz pione lub czy nie majà przeci ç. Szyby UWAGA Nie wolno stosowaç adnych Êrodków wybielajàcych, które mogà os abiç tkanin pasów. Nie u ywaç pasów bezpieczeƒstwa, dopóki nie wyschnà. Szyby mo na myç dowolnym p ynem przeznaczonym do tego celu. UWAGA Myjàc wewn trznà powierzchni tylnej szyby nale y uwa aç, by nie uszkodziç Êcie ki przewodu grzejnego. Panel sterujàcy klimatyzacji, radioodtwarzacz, konsola Êrodkowa i prze àczniki Do czyszczenia u yç mi kkiej, wilgotnej szmatki. Zmoczyç czystà, mi kkà szmatk zimnà lub ciep à wodà, a nast pnie delikatnie zmyç czyszczonà powierzchni.

199 192 ZAPOBIEGANIE KOROZJI I PIEL GNACJA SAMOCHODU UWAGA Nie u ywaç substancji organicznych (rozpuszczalników, nafty, alkoholu, benzyny i in.) oraz zwiàzków zasadowych lub kwasowych. Mogà one spowodowaç odbarwienie, zaplamienie lub inne uszkodzenia powierzchni. U ywajàc zmywaczy lub Êrodków polerujàcych nale y upewniç si, czy nie zawierajà one wymienionych wy ej substancji. U ywajàc p ynnych Êrodków do renowacji nadwozi nie wolno dopuêciç do ich rozlania na powierzchniach wewn trznych, poniewa mogà one zawieraç wymienione wy ej sk adniki. Wszelkie zaplamienia nale y natychmiast usunàç w opisany wczeêniej sposób. W razie jakichkolwiek wàtpliwoêci odnoênie czyszczenia samochodu, Autoryzowana Stacja Dealerska Toyoty s u y wszelkà pomocà.

200 Cz Êç 6 OBS UGA OKRESOWA Sens przeglàdów okresowych Kiedy samochód wymaga naprawy?

201 194 OBS UGA OKRESOWA Sens przeglàdów okresowych Obs ugi techniczne powinny byç dokonywane tylko w Autoryzowanych Stacjach Dealerskich TOYOTY. Pracownicy tych stacji sà dobrze przeszkolonymi specjalistami. Majàc dost p do biuletynów serwisowych i uczestniczàc w wewn trznych cyklach szkoleniowych, sà na bie àco poinformowani o wszelkich nowo- Êciach technicznych zwiàzanych z serwisem. Majà odpowiednià praktyk w obs udze samochodów Toyota i nie zdobywajà tych umiej tnoêci na samochodach klientów. Czy nie jest to najlepsze podejêcie? Regularne przeprowadzanie przeglàdów technicznych ma podstawowe znaczenie. Zalecamy dokonywanie przeglàdów i obs ugi technicznej samochodu zgodnie ze schematem obs ugi okresowej, zamieszczonym w oddzielnej ksià eczce. Regularnie przeprowadzana obs uga okresowa zapewni: Prawid owe zu ycie paliwa D ugà eksploatacj samochodu PrzyjemnoÊç z prowadzenia samochodu Bezpiecznà jazd NiezawodnoÊç pojazdu Obs ug gwarancyjnà Spe nianie wymogów okreêlonych przepisami o dopuszczeniu pojazdów do ruchu Samochód ten jest ekonomiczny zarówno w eksploatacji, jak i je eli chodzi o koszty obs ugi technicznej. Wiele spoêród do tej pory obowiàzujàcych czynnoêci obs ugi okresowej zosta o wyeliminowanych lub nie sà wymagane tak cz sto. Aby mieç pewnoêç, e pojazd jest w idealnym stanie technicznym, nale y przestrzegaç terminarza obs ugi okresowej. Szczegó y terminarza obs ug okresowych znajdujà si w Ksià ce gwarancyjnej TOYOTY. Autoryzowane Stacje Dealerskie Toyoty zainwestowa y du e sumy pieni dzy w narz dzia specjalne i odpowiednie wyposa enie warsztatu. Dzi ki temu mo liwa jest fachowa obs uga przy ni szych kosztach. Dzia y serwisu dealerów Toyoty wykonajà wszelkie niezb dne przeglàdy i obs ugi okresowe tego samochodu rzetelnie i za rozsàdnà cen. Wykonywanie obs ugi we w asnym zakresie Wiele punktów obs ugi okresowej jest atwe do wykonania dla osoby o pewnych zdolnoêciach mechanicznych, dysponujàcej kilkoma podstawowymi narz dziami samochodowymi. Wskazówki dotyczàce wykonania tych czynnoêci podane sà w cz Êci 7 Instrukcji na stronie 199. Nale y jednak zwróciç uwag na to, e niektóre czynnoêci obs ugowe wymagajà u ycia specjalnych narz dzi oraz wysokich umiej tnoêci. Dlatego nale y je zleciç wykwalifikowanym mechanikom. Nawet gdy u ytkownik ma doêwiadczenie mechaniczne, zalecamy powierzenie czynnoêci obs ugi okresowej Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty, która dodatkowo b dzie prowadziç zapis przebiegu przeglàdów okresowych tego samochodu. Zapis taki b dzie pomocny na wypadek korzystania z naprawy gwarancyjnej. Terminy kolejnych przeglàdów i obs ugi okresowej ustalane sà dla okreêlonego przebiegu samochodu lub czasu jego u ytkowania, w zale noêci od tego, co nast puje wczeêniej.

202 OBS UGA OKRESOWA 195 Kiedy samochód wymaga naprawy? Przewody gumowe (w uk adach ch odzenia silnika i ogrzewania wn trza, hamulcowym oraz paliwowym) powinny byç sprawdzane przez wykwalifikowanych mechaników, zgodnie z terminarzem obs ugi okresowej. Sà to szczególnie wa ne punkty obs ugi okresowej. Uszkodzone lub zestarzone przewody nale y natychmiast wymieniç na nowe. Gumowe przewody podlegajà procesowi starzenia, co objawia si ich puchni ciem, twardnieniem i p kaniem. Nale y zwracaç uwag na wszelkie zmiany w zachowaniu si samochodu podczas jazdy, nietypowe dêwi ki i inne oznaki Êwiadczàce o koniecznoêci sprawdzenia samochodu. Najwa niejsze z nich to: Przerywana praca lub d awienie si silnika, odg osy dzwonienia Wyraêna utrata mocy Nietypowe odg osy dobiegajàce z silnika Âlady wycieków pod samochodem (jednak woda kapiàca z klimatyzatora po jego pracy jest zjawiskiem normalnym). Zmiana odg osu pracy uk adu wydechowego (Mo e to byç objawem ulatniania si niebezpiecznego dla zdrowia tlenku w gla. Nale y wtedy jechaç z otwartymi oknami i natychmiast zleciç sprawdzenie uk adu wydechowego.) Widoczne obni enie ciênienia w oponie, pisk ogumienia przy skr caniu, nierównomierne zu ycie bie nika Âciàganie samochodu w jednà stronà podczas jazdy po p askiej, prostej drodze Nietypowe odg osy towarzyszàce pracy elementów zawieszenia Spadek skutecznoêci hamulców, mi kki peda hamulca lub sprz g a, zapadanie si peda u niemal do pod ogi, Êciàganie samochodu w jednà stron podczas hamowania Sta e utrzymywanie si temperatury silnika powy ej normalnego zakresu Zaobserwowanie jednego z powy szych objawów wymaga niezw ocznego oddania samochodu do regulacji lub naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. OSTRZE ENIE Jazda niesprawnym samochodem mo e doprowadziç do powa nej jego awarii, grozi spowodowaniem wypadku i odniesieniem obra eƒ cielesnych.

203

204 Cz Êç 7 OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE Rozdzia 7-1 Wst p Widok komory silnika Rozmieszczenie bezpieczników Ârodki ostro noêci podczas wykonywania obs ugi

205 WST P Widok komory silnika 1.Zbiornik p ynu do spryskiwaczy szyb 2.Korek wlewu oleju silnikowego 3.Ci g o przepustnicy 4.Miarka poziomu oleju silnikowego 5.Skrzynka bezpieczników 6.Akumulator 7.Zbiornik wyrównawczy p ynu ch odzàcego 8.Wentylatory elektryczne

206 Rozmieszczenie bezpieczników 7-1 WST P 199

207 WST P Ârodki ostro noêci podczas wykonywania obs ugi Wykonujàc samodzielnie czynnoêci obs ugowe, nale y ÊciÊle przestrzegaç odpowiednich, podanych dalej, instrukcji. Nale y mieç ÊwiadomoÊç, e niew aêciwie lub nie do koƒca wykonana obs uga mo e doprowadziç do awarii samochodu. Podane tu zalecenia dotyczà jedynie tych czynnoêci obs ugowych, które sà stosunkowo proste do wykonania dla w aêciciela. Jak podano w rozdziale 6, pozostajà jednak jeszcze pewne czynnoêci obs ugowe, które powinny byç wykonywane przez wykwalifikowanych mechaników w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty, wyposa onych w narz dzia specjalne. Wykonujàc czynnoêci obs ugowe nale y zachowaç szczególnà ostro noêç, by zapobiec nieszcz Êliwemu wypadkowi. Podano tu kilka zaleceƒ, których nale y przestrzegaç ze szczególnà troskà: OSTRZE ENIE Gdy silnik pracuje, nale y uwa aç by r ce, cz Êci ubrania lub narz dzia nie znalaz y si w pobli u obracajàcego si wentylatora ch odnicy lub paska klinowego. (Zaleca si zdj cie obràczki, zegarka i krawata). Silnik, ch odnica, kolektor wydechowy, zbiornik p ynu w uk adzie wspomagania kierownicy, kapturki ochronne Êwiec i inne cz Êci w przedziale silnikowym bezpoêrednio po jeêdzie sà goràce. Nale y uwa aç, by ich nie dotknàç. Olej silnikowy, p yny robocze i Êwiece równie mogà byç goràce. Gdy silnik jest goràcy, nie nale y odkr caç zakr tki ch odnicy, ani luzowaç korków spustowych, gdy grozi to poparzeniem, Nie nale y zbli aç si z otwartym ogniem do akumulatora lub elementów uk adu paliwowego. Wydzielajàce si w ich pobli u opary sà atwopalne. Szczególnà ostro noêç nale y zachowaç przy obs udze akumulatora. Zawiera on trujàcy i silnie ràcy kwas siarkowy. Nie wolno wsuwaç si pod samochód wsparty na przenoênym podnoêniku. W tym celu nale y podeprzeç go na stojakach warsztatowych lub innych sta- ych podporach. Pracujàc w pobli u elektrycznych wentylatorów ch odnicy lub os ony wlotu ch odnicy, nale y wy àczyç zap on. W przeciwnym razie, gdy temperatura silnika b dzie wysoka lub w àczona b dzie klimatyzacja, wentylatory mogà samoczynnie w àczyç si. Podczas prac pod lub przy samochodzie, przy których istnieje ryzyko zapylenia oczu, uderzenia spadajàcymi przedmiotami, polania p ynami itp., nale- y mieç na o one okulary ochronne. Zu yty olej silnikowy zawiera potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia zwiàzki, mogàce wywo ywaç obra enia lub choroby skóry, np. poparzenia lub raka skóry, dlatego nale y uwa aç, aby nie nara aç si na zbyt d ugi lub zbyt cz sty kontakt z nim. Plamy oleju na r kach mo na usuwaç myjàc je dok adnie myd em i wodà. Nie pozostawiaç zu ytego oleju w miejscach, do których majà dost p dzieci. Zu yty olej silnikowy oraz filtry oleju nale- y sk adowaç wy àcznie w miejscach do tego przeznaczonych, z zachowaniem wymogów ochrony Êrodowiska. Nie wolno wrzucaç filtrów do zwyk ych pojemników na Êmieci, wylewaç oleju do kanalizacji lub rozlewaç go na ziemi. W celu uzyskania informacji na temat sposobów przekazywania do wtórnego przetworzenia oraz miejsc wyrzucania przepracowanych olejów silnikowych i filtrów, najlepiej skontaktowaç si z Autoryzowanà Stacjà Dealerskà Toyoty lub najbli szym warsztatem samochodowym. Du à ostro noêç nale y zachowaç przy uzupe nianiu p ynu hamulcowego i p ynu do wspomagania sprz g a, poniewa sà one niebezpieczne dla oczu oraz niszczà lakier. W przypadku dostania si p ynu do oczu nale y je przep ukaç wodà.

208 7-1 WST P 201 Skrzynia biegów Toyota Free-Tronic - Skrzynia biegów Toyota Free-Tronic automatycznie w àcza i wy àcza sprz g o, lecz przeciwnie do automatycznej skrzyni biegów, nie ma zjawiska powolnego pe zania samochodu. Dlatego, mimo e pojazd pozostaje zatrzymany, nale y ustawiç dêwigni zmiany biegów w po o eniu neutralnym i zaciàgnàç hamulec postojowy. W przeciwnym razie przypadkowe dotkni cie ci g a przepustnicy (patrz Widok komory silnika na stronie 200 tego rozdzia u) spowoduje ruszenie samochodu, gro àc wypadkiem drogowym. UWAGA Przewody elektryczne akumulatora oraz przewody zap onowe znajdujà si pod napi ciem. Nale y uwa aç, aby nie spowodowaç zwarcia. Do ch odnicy mo na dolewaç jedynie wod zdemineralizowanà lub destylowanà. Plamy po rozlaniu p ynu ch odzàcego nale y natychmiast zmyç wodà, zapobiegajàc uszkodzeniu powierzchni zalanej cz Êci lub lakieru. Uk adu wspomagania kierownicy nie wolno nape niaç powy ej ustalonego poziomu, poniewa mo e to spowodowaç uszkodzenie skrzyni biegów lub mechanizmu wspomagania. W przypadku rozlania p ynu nale y go zmyç wodà, zapobiegajàc uszkodzeniu powierzchni zaplamionej cz Êci lub lakieru. Nie dokr caç zbyt mocno nakr tki motylkowej filtra powietrza, poniewa mo- e to spowodowaç uszkodzenie gaênika. Jazda z wyj tym wk adem filtra powietrza doprowadzi do nadmiernego zu ycia silnika. Strzelanie (wybuchowe spalanie mieszanki) w kolektorze dolotowym mo e spowodowaç po ar w przedziale silnikowym. Nale y uwa aç, by nie zadrapaç szyby ramieniem wycieraczki. Przed zamkni ciem pokrywy silnika upewniç si, czy nie pozosta y adne narz dzia, szmaty itp. Nie wolno dopuêciç do przedostania si do wn trza otworów Êwiec zap onowych jakichkolwiek zanieczyszczeƒ. Nie dociskaç zewn trznej elektrody Êwiecy zap onowej do elektrody Êrodkowej. Stosowaç wy àcznie odpowiedniego typu Êwiece zap onowe. U ycie Êwiec innych ni zalecane mo e doprowadziç do uszkodzenia silnika, spadku jego mocy oraz powodowaç zak ócenia radiowe.

209

210 Cz Êç 7 OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE Rozdzia 7-2 Silnik i podwozie Sprawdzanie poziomu oleju silnikowego Sprawdzanie poziomu p ynu ch odzàcego Sprawdzanie i wymiana filtra uk adu klimatyzacji Sprawdzanie ciênienia w ogumieniu Sprawdzanie i wymiana opon Przek adanie kó Zak adanie opon zimowych i aƒcuchów Wymiana tarcz kó Zalecenia dotyczàce aluminiowych tarcz kó

211 SILNIK I PODWOZIE Sprawdzanie poziomu oleju silnikowego Przybli ona obj toêç oleju potrzebna do podniesienia poziomu od minimalnego do maksymalnego podana jest poni ej. Kiedy poziom oleju osiàgnie prawid owy zakres, zakr ciç r kà korek wlewu oleju. IloÊç oleju (litry): 1.5 UWAGA Sprawdzenia poziomu oleju przy pomocy miarki bagnetowej nale y dokonywaç przy wy àczonym silniku, po uprzednim jego rozgrzaniu. 1.Aby odczyt by prawid owy, samochód musi staç na równym pod o u. Po wy àczeniu silnika odczekaç kilka minut, umo liwiajàc Êciekni cie oleju na spód silnika. 2.Wyciàgnàç miark i wytrzeç jà szmatkà do sucha. 3.Wsunàç miark z powrotem do oporu, inaczej wskazanie b dzie nieprawid owe. Nie wlewaç oleju powy ej poziomu maksymalnego. Jest to szkodliwe dla silnika. Po dolaniu oleju nale y jeszcze raz sprawdziç jego poziom. DOBÓR OLEJU SILNIKOWEGO Stosowaç wielosezonowe oleje silnikowe klasy API SH ze specyfikacjà Energy-Conserving II, SJ ze specyfikacjà Energy-Conserving lub oleje wielosezonowe ze specyfikacjà ILSAC. Zalecane lepkoêci (wed ug SAE): 4.Ponownie wyciàgnàç miark i odczytaç na jej koƒcówce poziom oleju. UWAGA Nale y uwa aç, aby nie dotknàç goràcego kolektora wylotowego. Je eli poziom oleju jest poni ej lub niewiele powy ej kreski oznaczajàcej poziom minimalny, dolaç oleju silnikowego takiego samego rodzaju, jaki znajduje si w silniku. Odkr ciç korek wlewu oleju i dolewaç oleju silnikowego w ma ych porcjach, kontrolujàc jego poziom na miarce. Przy stosowaniu oleju silnikowego o lepko- Êci wed ug SAE 10W-30 lub wy szej przy bardzo niskich temperaturach otoczenia, mogà wystàpiç trudnoêci z rozruchem silnika. Dlatego zalecane jest stosowanie oleju SAE 5W-30.

212 7-2 SILNIK I PODWOZIE 205 Znak certyfikatu ILSAC (Mi dzynarodowego Komitetu Normalizacji i Certyfikacji Ârodków Smarnych) umieszczany jest na przedniej cz - Êci pojemnika. Symbol klasyfikacji wed ug API Znak certyfikatu ILSAC Oznaczenia identyfikacyjne olejów Na opakowaniach niektórych olejów silnikowych umieszczany jest jeden lub oba rodzaje zastrze onych znaków API, pomagajàc wybraç odpowiedni produkt. Symbol klasy jakoêci wed ug API umieszczany jest w ró nych miejscach na opakowaniu. Górny fragment etykiety podaje oznaczenie klasy jakoêci wed ug API (Amerykaƒskiego Instytutu Nafty), np. SJ. Ârodkowa cz Êç etykiety podaje klas lepkoêci wed ug SAE, np. SAE 10W-30. Napis w dolnej cz Êci Energy-Conserving oznacza, e olej posiada w asnoêci obni ajàce zu ycie paliwa.

213 SILNIK I PODWOZIE Sprawdzanie poziomu p ynu ch odzàcego Sprawdziç poziom p ynu ch odzàcego w przezroczystym zbiorniku wyrównawczym, gdy silnik jest zimny. Poziom powinien mieêciç si pomi dzy kreskami FULL i LOW na zbiorniku. Gdy poziom jest zbyt niski, uzupe niç takim samym p ynem, jakim nape niony jest uk ad ch odzenia. Poziom p ynu w zbiorniku wyrównawczym zmienia si w zale noêci od temperatury silnika. Jednak gdy poziom si ga kreski LOW lub poni ej, nale y dolaç p ynu. Uzupe niç do poziomu FULL. Nale y zawsze u ywaç takiego samego p ynu, jakim nape niony jest uk ad ch odzenia (patrz Dobór p ynu ch odzàcego w nast pnej kolumnie). Spadek poziomu p ynu ch odzàcego w krótkim czasie po dolaniu Êwiadczy o prawdopodobnej nieszczelnoêci uk adu ch odzenia. Nale y wówczas obejrzeç ch odnic, przewody elastyczne, zakr tk ch odnicy, korek spustowy i pomp wodnà. Je eli nie ma Êladów wycieków, nale y zleciç Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty sprawdzenie szczelnoêci ciênieniowej zakr tki ch odnicy oraz szczelnoêci uk adu ch odzàcego. OSTRZE ENIE Gdy silnik jest goràcy, nie odkr caç zakr tki wlewu ch odnicy, poniewa grozi to poparzeniem. Dobór p ynu ch odzàcego Zastosowanie niew aêciwego p ynu ch odzàcego mo e doprowadziç do uszkodzenia uk adu ch odzenia silnika. P yn ch odzàcy musi zawieraç p yn niskokrzepnàcy na bazie glikolu etylenowego lub Êrodek antykorozyjny. Nale y stosowaç p yn TOYOTA Long Life Coolant lub jego zamiennik. Oprócz zapobiegania zamarzaniu i wynikajàcym z tego uszkodzeniom uk adu, ma on równie w asno- Êci antykorozyjne. Inne dodatki lub inhibitory nie sà ani potrzebne ani zalecane. Nale y zapoznaç si z umieszczonymi na opakowaniu informacjami o temperaturach zamarzania. Mieszaç z wodà (zalecana jest demineralizowana lub destylowana) ÊciÊle wed ug zaleceƒ producenta. Ca kowita pojemnoêç uk adu ch odzenia podana jest w cz Êci 8 Instrukcji na stronie 231. Zalecane jest stosowanie roztworu 50% lub o st eniu zapewniajàcym odpornoêç na zamarzanie do -35C. Przy bardzo niskich temperaturach, si gajàcych -50(C, zalecane jest st enie 60%. W celu zachowania odpowiednich w asnoêci roztworu p ynu ch odzàcego, nie stosowaç st eƒ wy szych ni 70%. UWAGA Nie stosowaç p ynu niskokrzepnàcego na bazie alkoholu ani nie nape niaç uk adu ch odzàcego samà wodà.

214 7-2 SILNIK I PODWOZIE 207 Sprawdzanie i wymiana filtra uk adu klimatyzacji W celu utrzymania skutecznoêci klimatyzacji, nale y zgodnie ze schematem obs ugi okresowej sprawdzaç i wymieniaç filtr uk adu klimatyzacji. 1.Naciskajàc boczne Êcianki schowka, wyjàç go z deski rozdzielczej.

215 SILNIK I PODWOZIE Sprawdzanie ciênienia w ogumieniu Nale y utrzymywaç prawid owe ciênienie w ogumieniu. Zalecane ciênienia w zimnym ogumieniu oraz rozmiary opon podane sà w cz Êci 8 Instrukcji na stronie 233. CiÊnienie w ogumieniu powinno byç kontrolowane co dwa tygodnie, nie rzadziej ni raz w miesiàcu. Dotyczy to równie ko a zapasowego. Niew aêciwe ciênienie w oponach zmniejsza ich trwa oêç i obni a bezpieczeƒstwo jazdy. 2.Âciskajàc zatrzaski os ony, wyciàgnàç filtr z gniazda, jak pokazano na rysunku. 3.Sprawdziç wyglàd powierzchni filtra. Je eli nie jest bardzo zakurzona, mo na jà oczyêciç, przedmuchujàc spr onym powietrzem od drugiej strony. Nie zmywaç wodà ani olejem. Zabrudzony filtr nale y wymieniç. UWAGA Nie nale y jeêdziç z wyj tym filtrem klimatyzacji, poniewa zmniejsza to sprawnoêç pracy uk adu. Zbyt niskie ciênienie przyspiesza zu ycie opon, utrudnia prowadzenie samochodu, powoduje wi ksze zu ycie paliwa oraz zwi ksza prawdopodobieƒstwo p kni cia opony w wyniku przegrzania. Ponadto mo e doprowadziç do utraty szczelnoêci styku ko nierza opony z obr czà. W przypadku bardzo niskiego ci- Ênienia istnieje mo liwoêç odkszta cenia obr czy i zsuni cia si z niej opony. Zbyt wysokie ciênienie niekorzystnie wp ywa na komfort jazdy, utrudnia prowadzenie samochodu, powoduje przyspieszone zu ycie Êrodkowej cz Êci bie nika oraz zwi ksza prawdopodobieƒstwo uszkodzenia opony na nierównoêciach drogi. Je eli opona wymaga cz stego uzupe niania powietrza, nale y zleciç jej napraw Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Przy sprawdzaniu ciênienia w ogumieniu nale y przestrzegaç nast pujàcych zaleceƒ: CiÊnienie nale y sprawdzaç wy àcznie w zimnym ogumieniu. Odczyt b dzie prawid owy, je eli samochód parkowa przez co najmniej 3 godziny i od tego czasu nie przejecha wi cej ni 1.5 kilometra. CiÊnienie nale y sprawdzaç manometrem. Wzrokowa ocena ciênienia mo e byç mylàca. Ponadto, ju ró nica ciênienia rz du kilku dziesiàtych atmosfery mo e niekorzystnie wp ynàç na charakterystyk prowadzenia oraz w asnoêci jezdne samochodu. Po jeêdzie nie nale y obni aç ciênienia w ogumieniu. Podwy szone ciênienie po d u szej jeêdzie jest zjawiskiem normalnym.

216 7-2 SILNIK I PODWOZIE 209 Sprawdzanie i wymiana opon Zaworki powinny byç zawsze zabezpieczone kapturkami ochronnymi. Bez nich do wn trza zaworka dostaje si brud i woda, co mo e doprowadziç do utraty szczelnoêci. Zgubione kapturki nale y jak najszybciej zastàpiç nowymi. SPRAWDZANIE OPON Sprawdziç, czy na bie niku opony nie ukaza si wskaênik sygnalizujàcy dopuszczalnà g bokoêç bie nika. Je eli wskaênik stanie si widoczny, opon nale y wymieniç. Opony tego samochodu majà wprasowane wskaêniki zu ycia, informujàce kiedy opon nale y wymieniç. Wskaênik staje si widoczny, gdy g bokoêç bie nika spadnie poni ej 1.6 mm. Je eli wskaênik zu ycia pojawi si w dwóch lub wi cej miejscach, opona kwalifikuje si do wymiany. Im p ytszy jest bie nik, tym wi ksze jest ryzyko poêlizgu. Opony zimowe tracà swà skutecznoêç, gdy g bokoêç bie nika spadnie poni ej 4 mm. Nale y regularnie kontrolowaç stan opon, czy nie majà przeci ç, rozwarstwieƒ lub p kni ç. W przypadku zauwa enia uszkodzenia, nale y zwróciç si do mechanika w celu naprawy lub wymiany opony. Nawet niegroênie wyglàdajàce uszkodzenie musi byç zbadane przez wykwalifikowanego mechanika. W g àb opony mog y wniknàç obce cia a, powodujàc uszkodzenia struktury wewn trznej. Ka da opona majàca wi cej ni 6 lat musi zostaç sprawdzona przez wykwalifikowanego mechanika, nawet gdy nie nosi adnych widocznych Êladów uszkodzeƒ.

217 SILNIK I PODWOZIE Opony z wiekiem starzejà si, nawet gdy sà rzadko lub w ogóle nie u ywane. Dotyczy to równie ko a zapasowego oraz opon przechowywanych na przysz oêç. WYMIANA OPON Opony mo na wymieniaç jedynie na tego samego rozmiaru i konstrukcji oraz o takiej samej lub wi kszej noênoêci, jak zamontowane oryginalnie. Niewywa one ko o mo e niekorzystnie wp ynàç na charakterystyk prowadzenia samochodu i obni yç trwa oêç opony. Ko a w trakcie eksploatacji wymagajà od czasu do czasu ponownego wywa enia. Wymieniajàc opon bezd tkowà, nale y równie wymieniç zawór na nowy. U ycie opony o innym rozmiarze lub innego typu mo e znaczàco wp ynàç na charakterystyk prowadzenia samochodu, w asnoêci jezdne, wskazania pr dkoêciomierza i licznika przebiegu oraz wielkoêç przeêwitu mi dzy podwoziem a pod o em i mi dzy nadwoziem a oponà lub za o onym na nià aƒcuchem. OSTRZE ENIE Nie wolno mieszaç ró nych rodzajów opon: radialnych, opasanych lub diagonalnych. Mo e to spowodowaç niebezpieczne pogorszenie w asnoêci trakcyjnych, doprowadzajàc do utraty kontroli nad pojazdem. W Niemczech nie wolno jeêdziç na ogumieniu ró nych typów. Nie wolno montowaç opon lub kó o rozmiarze innym ni zalecany przez producenta. Nie wolno zak adaç u ywanych opon, pochodzàcych z innych pojazdów. U ywanie opon niewiadomego pochodzenia jest ryzykowne. Zaleca si jednoczesnà wymian ca ego kompletu opon, ewentualnie pary przedniej lub tylnej. Procedura zmiany ko a opisana jest w Cz Êci 4 pod has em Przebicie opony na stronie 175. Po ka dej wymianie opony ko o nale y wywa yç.

218 7-2 SILNIK I PODWOZIE 211 Przek adanie kó Zak adanie opon zimowych i aƒcuchów KIEDY U YWAå OPON ZIMOWYCH I A - CUCHÓW Opony zimowe i aƒcuchy przeznaczone sà do jazdy po Êniegu i lodzie. Na mokrej lub suchej nawierzchni zwyk e opony (uniwersalne) majà lepszà przyczepnoêç ni zimowe. DOBÓR OPON ZIMOWYCH Dla wyrównania stopnia zu ycia wszystkich opon oraz w celu przed u enia ich trwa o- Êci, zaleca si co km zamieniaç ko a miejscami. Na dobór optymalnej cz stotliwoêci zamiany kó wp ywa równie technika jazdy i stan nawierzchni dróg. Procedura zmiany ko a opisana jest w Cz Êci 4 pod has em Przebicie opony na stronie 175. Przy okazji rotacyjnego przek adania kó nale- y sprawdziç, czy opony majà równomierny Êlad zu ycia i czy nie majà uszkodzeƒ. Nieprawid owe zu ycie jest najcz Êciej spowodowane niew aêciwym ciênieniem w ogumieniu, êle ustawionà zbie noêcià kó, niewywa eniem kó lub ostrym hamowaniem. OSTRZE ENIE Przy okresowym przek adaniu kó nie uwzgl dnia si dojazdowego ko a zapasowego. Jest ono przeznaczone jedynie do awaryjnego u ytku. W razie koniecznoêci za o enia opon zimowych, nale y wybraç opony takiego samego rozmiaru, konstrukcji i noênoêci, jak opony fabryczne. Nie stosowaç opon innych ni wy ej zalecane. Nie zak adaç opon z kolcami bez uprzedniego sprawdzenia dopuszczalnoêci ich stosowania. ZAK ADANIE OPON ZIMOWYCH Opony zimowe powinny byç za o one na wszystkie ko a. Za o enie opon zimowych jedynie na przednie ko a spowoduje wystàpienie zbyt du ej ró nicy przyczepnoêci mi dzy przednimi i tylnymi ko- ami, co mo e doprowadziç do utraty panowania nad pojazdem. Zdj te opony nale y przechowywaç w ch odnym i suchym miejscu. Na oponach nale y zaznaczyç kierunek ich obracania si, aby przy ponownej instalacji za- o yç je w t samà stron. OSTRZE ENIE Nie nale y jeêdziç z nieprawid owym ci- Ênieniem w oponach zimowych. Nie przekraczaç dopuszczalnych pr dkoêci dla opon zimowych oraz lokalnych ograniczeƒ pr dkoêci.

219 SILNIK I PODWOZIE OSTRZE ENIE Nie przekraczaç pr dkoêci 50 km/h lub pr dkoêci podanej przez producenta aƒcuchów (w zale noêci od tego, która jest ni sza). Prowadziç samochód ostro nie, omijajàc wyboje i dziury w nawierzchni, unikaç gwa townych manewrów kierownicà, poniewa mo e to spowodowaç rozko ysanie pojazdu. DOBÓR A CUCHÓW Nale y u ywaç aƒcuchów o odpowiednim rozmiarze. Dla opon o rozmiarach 155/80R13 oraz 175/65R14 nale y u ywaç nast pujàcych rodzajów aƒcuchów: A Ârednica aƒcucha bocznego 4.0 mm B Ârednica aƒcucha poprzecznego 5.0 mm Za o one aƒcuchy silnie zmieniajà w asnoêci jezdne samochodu i dlatego nale y unikaç ostrych skr tów i blokowania kó przy hamowaniu. UWAGA Nie stosowaç aƒcuchów na dojazdowe ko o zapasowe. Mo e to spowodowaç uszkodzenie zarówno ko a jak i samochodu. Przepisy dotyczàce stosowania aƒcuchów Êniegowych sà ró ne w zale noêci od regionu i typu drogi, co nale y sprawdziç przed za o eniem aƒcuchów. ZAK ADANIE A CUCHÓW aƒcuchy zak ada si na przednie ko a, mo liwie najciaêniej. Nie zak adaç aƒcuchów na tylne ko a. Po przejechaniu km nale y je powtórnie dopasowaç. Zak adajàc aƒcuchy nale y ÊciÊle stosowaç si do zaleceƒ ich producenta. Przed za o eniem aƒcuchów zdjàç os ony ozdobne kó, gdy by yby nara one na zadrapanie.

220 7-2 SILNIK I PODWOZIE 213 Wymiana tarcz kó KIEDY NALE Y WYMIENIå TARCZ KO A Tarcz nale y wymieniç, gdy widoczne sà na niej Êlady uszkodzeƒ: wgniecenia, p kni cia lub znaczna korozja. Niewymienienie uszkodzonej tarczy grozi zsuni ciem si opony i utratà kontroli nad pojazdem. DOBÓR TARCZ Zmieniajàc tarcze kó nale y upewniç si, czy majà one takie samo dopuszczalne obcià enie, Êrednic, szerokoêç i odsadzenie, jak oryginalne. Prawid owej wymiany tarcz kó dokonaç mo na w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Za o enie ko a ró niàcego si rozmiarem lub typem powa nie zmieni w asnoêci jezdne, obni y trwa oêç kó i o ysk, zak óci ch odzenie hamulców, wp ynie na wskazania pr dkoêciomierza i licznika przebiegu, wyd u y drog hamowania, zmieni ustawienie Êwiate mijania, wysokoêç zderzaka, przeêwit podwozia oraz odleg oêç opony lub aƒcuchów od wn ki nadkola i elementów podwozia. Zalecenia dotyczàce tarcz aluminiowych Po przejechaniu pierwszych 1500 km sprawdziç, czy nakr tki kó sà mocno dociàgni te. Po ka dorazowym prze o eniu kó, naprawie lub zmianie ko a, po przejechaniu 1500 km sprawdziç, czy nakr tki kó nie poluzowa y si. Ze wzgl du na mo liwoêç uszkodzenia aluminiowych tarcz, aƒcuchy nale y zak adaç ze szczególnà ostro noêcià. U ywaç wy àcznie oryginalnych nakr tek oraz klucza przeznaczonego do kó z obr czami aluminiowymi. Do wywa ania kó nale y u ywaç wy àcznie oryginalnych ci arków lub ich zamienników i pos ugiwaç si plastikowym lub gumowym m otkiem. Nale y regularnie sprawdzaç ich stan, tak jak w przypadku zwyk ych kó. Uszkodzonà tarcz nale y natychmiast wymieniç. Wymiana tarcz kó na u ywane jest niezalecana, poniewa tarcze niewiadomego pochodzenia mog y byç mocno eksploatowane lub mieç du y przebieg i w zwiàzku z tym w ka dej chwili mogà zawieêç. Nie nale y równie u ywaç prostowanych tarcz, poniewa ich struktura wewn trzna mog a równie ulec uszkodzeniu. Nie nale y zak adaç d tek do nieszczelnej obr czy przeznaczonej do opon bezd tkowych.

221

222 Cz Êç 7 OBS UGA DO WYKONANIA WE W ASNYM ZAKRESIE Rozdzia 7-3 Elementy instalacji elektrycznej Sprawdzanie stanu akumulatora Zalecenia dotyczàce adowania akumulatora Sprawdzanie i wymiana bezpieczników Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy Wymiana arówek

223 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ Sprawdzanie stanu akumulatora- -Ârodki ostro noêci OSTRZE ENIE ÂRODKI OSTRO NOÂCI PRZY OBS U- DZE AKUMULATORA Akumulator wytwarza palny i wybuchowy gaz wodór. W przypadku po kni cia elektrolitu nale y piç du e iloêci wody lub mleka. Nast pnie wypiç mleczko magnezjowe, surowe jajko lub olej roêlinny i natychmiast udaç si do lekarza. Nie dopuszczaç do powstania iskry w trakcie operowania narz dziami przy akumulatorze. Nie paliç papierosów ani zapa ek w pobli u akumulatora. Elektrolit zawiera trujàcy i ràcy kwas siarkowy. Nie dopuszczaç do kontaktu elektrolitu z oczami, skórà i ubraniem. Nie po ykaç elektrolitu. Do prac w pobli u akumulatora zak adaç okulary ochronne. Nie dopuszczaç dzieci w pobli e akumulatora. DORAèNA POMOC Je eli elektrolit dostanie si do oczu, nale y je natychmiast przep ukaç czystà wodà i niezw ocznie zg osiç si do lekarza. W drodze do gabinetu lekarskiego stosowaç mokry ok ad na oczy. Je eli elektrolit zachlapie skór, miejsce obficie sp ukaç wodà. Je eli wystàpi ból lub pieczenie, natychmiast zg osiç si do lekarza. W przypadku zachlapania odzie y elektrolitem, istnieje mo liwoêç jego przesiàkni cia a do cia a. Dlatego nale y natychmiast zdjàç zaplamione ubranie i post powaç jak powy ej.

224 7-3 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ 217 -Sprawdzenie otoczenia akumulatora -Sprawdzanie poziomu elektrolitu Sprawdziç stan akumulatora: czy zaciski nie sà poluzowane lub skorodowane, obudowa nie jest p kni ta i obejma mocujàca jest dobrze dokr cona. a. Je eli na akumulatorze jest nalot korozji, nale y go zmyç ciep ym wodnym roztworem sody oczyszczonej. Powierzchnie zacisków pokryç warstwà smaru, co zapobiegnie ich korozji. b. Je eli zaciski sà poluzowane dokr ciç nakr tki, ale nie za mocno. c. Obejma mocujàca powinna byç dokr cona z takà si à, aby jedynie unieruchomiç akumulator. Zbyt mocne dokr cenie mo e spowodowaç uszkodzenie obudowy akumulatora. SPRAWDZENIE WED UG LINII MAKSY- MALNEGO I MINIMALNEGO POZIOMU ELEKTROLITU Poziom p ynu (elektrolitu) powinien znajdowaç si pomi dzy górnà i dolnà linià. Sprawdzajàc poziom p ynu nale y spojrzeç na wszystkie szeêç cel, a nie tylko na jednà lub dwie. Je eli poziom elektrolitu jest poni ej dolnej linii, nale y dolaç wody destylowanej (patrz DOLEWANIE WODY DESTYLOWANEJ na stronie 220). UWAGA Przed przystàpieniem do czynnoêci obs ugowych nale y wy àczyç silnik i wszystkie urzàdzenia elektryczne. Sprawdzajàc stan akumulatora, jako pierwszy nale y od àczyç przewód masy od bieguna ujemnego (znak - ), zaê pod àczyç go jako ostatni. Zachowaç ostro noêç, aby narz dziami nie spowodowaç zwarcia. Myjàc akumulator nale y uwa aç, aby roztwór myjàcy nie dosta si do jego wn trza.

225 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ Zalecenia dotyczàce adowania akumulatora Podczas adowania z akumulatora wydziela si wodór. Dlatego przed adowaniem nale y: 1.Odkr ciç i zdjàç korki odpowietrzajàce. 2.Podczas adowania akumulatora zamontowanego w pojeêdzie przewód masy powinien byç od àczony. 3.W momencie pod àczania przewodów prostownika do akumulatora oraz w momencie ich zdejmowania urzàdzenie powinno byç wy àczone. DOLEWANIE WODY DESTYLOWANEJ 1.Odkr ciç korki odpowietrzajàce. 2.Wlaç wod destylowanà do tych cel akumulatora, w których poziom elektrolitu jest zbyt niski. Je eli boczne Êciany akumulatora sà zakryte, poziom elektrolitu mo na sprawdziç zaglàdajàc pionowo z góry w otwór celi, jak pokazano na rysunku powy ej. 3.Dok adnie wkr ciç korki odpowietrzajàce. UWAGA Nie przepe niaç cel akumulatora. Nadmiar elektrolitu mo e podczas intensywnego adowania wytrysnàç z akumulatora, powodujàc korozj i zniszczenia. OSTRZE ENIE adowanie akumulatora przeprowadzaç wy àcznie na otwartej przestrzeni. Nie adowaç akumulatora w gara u lub zamkni tym pomieszczeniu, w którym nie ma odpowiedniej wentylacji. Przed rozpocz ciem adowania nale y odkr ciç korki odpowietrzajàce. UWAGA Nie wolno adowaç akumulatora podczas pracy silnika. W trakcie adowania wszystkie urzàdzenia elektryczne w samochodzie powinny byç wy àczone.

226 7-3 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ 219 Sprawdzanie i wymiana bezpieczników Je eli którekolwiek Êwiat o lub urzàdzenie elektryczne nie dzia a, nale y sprawdziç bezpieczniki. Przepalone bezpieczniki nale- y wymieniç na nowe. Rozmieszczenie i opis bezpieczników znajduje si w rozdziale 8, pod has em Bezpieczniki. Wy àczyç zap on oraz niedzia ajàce urzàdzenie elektryczne. Wyciàgnàç odpowiedni bezpiecznik i sprawdziç, czy nie jest przepalony. Ustaliç, który bezpiecznik mo e byç odpowiedzialny za niedzia anie urzàdzenia. Na pokrywie skrzynki bezpieczników podane sà nazwy obwodów elektrycznych, odpowiadajàcych poszczególnym bezpiecznikom. W cz Êci 8 Instrukcji, na stronie 234 znajdujà si opisy wszystkich obwodów elektrycznych. Bezpieczniki typu A wyciàga si specjalnym uchwytem, umieszczonym w skrzynce bezpieczników w miejscu pokazanym na rysunku. W razie wàtpliwoêci czy bezpiecznik jest przepalony, nale y go zastàpiç innym, o którym wiadomo na pewno, e jest dobry. Je eli bezpiecznik jest przepalony, nale y na jego miejsce wcisnàç nowy. Bezpiecznik powinien mieç nat enie znamionowe pràdu zgodne z oznaczeniem na pokrywie bezpieczników.

227 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ Uzupe nianie p ynu do spryskiwaczy W razie braku zapasowego bezpiecznika, mo na awaryjnie wyciàgnàç bezpiecznik A/C, nie wp ywajàcy bezpoêrednio na normalne funkcjonowanie samochodu, i wstawiç na miejsce przepalonego, je eli jego pràd znamionowy jest taki sam. Je eli brak jest bezpiecznika o takim samym pràdzie znamionowym, mo na u yç bezpiecznika o pràdzie ni szym, lecz mo liwie najbli szym prawid owego. Bezpiecznik taki mo e ulec przepaleniu, lecz nie oznacza to nic niepokojàcego. Nale y go jak najszybciej zastàpiç prawid owym bezpiecznikiem, natomiast bezpiecznik zast pczy w o yç z powrotem na miejsce. Dobrze jest nabyç komplet zapasowych bezpieczników i przechowywaç go w samochodzie na wypadek awarii. Je eli nowy bezpiecznik szybko ulegnie przepaleniu, oznacza to powa niejszà awari instalacji elektrycznej. Nale y wtedy mo liwie najszybciej oddaç samochód do naprawy w Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty. Je eli którykolwiek ze spryskiwaczy nie dzia a, mo e to oznaczaç brak p ynu w zbiorniku i koniecznoêç jego uzupe nienia. Jako p ynu do spryskiwaczy mo na u yç zwyk ej wody. Jednak na obszarach, gdzie temperatura otoczenia spada poni ej zera, p yn do spryskiwaczy powinien zawieraç Êrodek przeciw zamarzaniu, dost pny w Autoryzowanych Stacjach Dealerskich Toyoty i w wi kszoêci sklepów motoryzacyjnych. Przy rozcieƒczaniu wodà nale y zastosowaç si do zaleceƒ producenta. UWAGA Do spryskiwaczy nie wolno u ywaç p ynu do ch odnic silnikowych ani jakiegokolwiek innego substytutu, poniewa mogà one uszkodziç lakier samochodu. OSTRZE ENIE Nie wolno stosowaç bezpieczników o wy szym ni nominalny pràdzie znamionowym, ani zast powaç bezpiecznika jakimkolwiek innym przewodnikiem. Mog oby to spowodowaç powa ne uszkodzenia instalacji elektrycznej, a nawet po ar.

228 7-3 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ 221 Wymiana arówek- Sposób dost pu do arówek poszczególnych typów lamp pokazany zosta na rysunkach. Podczas wymiany arówki zap on oraz dana lampa powinny byç wy àczone. Do wymiany nale y u yç arówki o odpowiedniej mocy, dobranej wed ug tabeli. OSTRZE ENIE arówki halogenowe sà nape nione spr - onym gazem i wymagajà zachowania specjalnej ostro noêci. Upuszczona lub zadrapana mo e p knàç i rozprysnàç si. arówk nale y chwytaç wy àcznie za obudow z tworzywa lub metalu. Nie dotykaç szklanej cz Êci go à r kà. UWAGA U ywaç wy àcznie arówek podanych w tabeli. Roz àczajàc z àcze elektryczne lub wyjmujàc opraw arówki nie nale y ciàgnàç za przewody, poniewa grozi to ich uszkodzeniem. arówki W Typ Reflektory 60/55 A Âwiat a pozycyjne przednie 5 C Kierunkowskazy przednie 21 B Kierunkowskazy boczne 5 C* 1 Kierunkowskazy tylne 21 B Âwiat a hamowania i pozycyjne tylne 21/5 C Âwiat a cofania 21 C Âwiat a przeciwmgielne tylne 21 C Dodatkowe Êwiat o hamowania 18 C OÊwietlenie tablicy rejestracyjnej 5 C OÊwietlenie kabiny 5 D * 1 Kierunkowskazy boczne wymienia si w ca oêci. A: arówki halogenowe H4 B: arówki z pojedynczym zakoƒczeniem (pomaraƒczowe) C: arówki z zakoƒczeniem klinowym D: arówki z podwójnym zakoƒczeniem

229 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ -Reflektory 1. Otworzyç pokryw silnika. Roz àczyç z àcze elektryczne. Je eli z àcze jest ciasne, poruszaç nim na boki. 2. Zdjàç pierêcieƒ mocujàcy i wyjàç arówk. W o yç nowà arówk i za o yç pier- Êcieƒ mocujàcy. Wk adajàc arówk nale y dopasowaç wyst py na arówce do wci ç w oprawie.

230 7-3 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ 223 -Przednie Êwiat a pozycyjne 3. Za o yç os on gumowà znakiem TOP do góry i naciàgnàç jà na zgrubienie. Po àczyç z àcze elektryczne lampy. Os ona gumowa powinna ÊciÊle przylegaç do z àcza i korpusu lampy. Po wymianie arówki nie jest konieczne ustawianie Êwiate. Jednak w razie takiej potrzeby nale y zwróciç si do Autoryzowanej Stacji Dealerskiej Toyoty.

231 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ -Kierunkowskazy przednie -Kierunkowskazy boczne U yç Êrubokr ta krzy owego. U yç Êrubokr ta p askiego. Zabezpieczyç lakier przed uszkodzeniem, podk adajàc kilka pasków papieru.

232 -Kierunkowskazy, Êwiat a pozycyjne i Êwiat a przeciwmgielne tylne, Êwiat a hamowania i cofania 7-3 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ 225 a: Âwiat o hamowania i pozycyjne tylne b: Kierunkowskaz tylny c: Âwiat o przeciwmgielne (tylko po stronie kierowcy) lub Êwiat o cofania

233 ELEMENTY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ -Dodatkowe Êwiat o hamowania -OÊwietlenie tablicy rejestracyjnej

234 Cz Êç 8 DANE TECHNICZNE Wymiary Ci ary Silnik Paliwo Dane serwisowe Opony Bezpieczniki

235 228 DANE TECHNICZNE Wymiary D ugoêç ca kowita mm 3615 SzerokoÊç ca kowita mm 1660 WysokoÊç ca kowita mm 1500 Rozstaw osi mm 2370 Rozstaw kó przednich mm 155/80R /65R Rozstaw kó tylnych mm 155/80R /65R Ci ary Ci ar ca kowity samochodu kg: 1320 Silnik Model: 1SZ-FE Typ: 4-cylindrowy, rz dowy, czterosuwowy, o zap onie iskrowym Ârednica x skok t oka, mm: 69.0 x 66.7 PojemnoÊç skokowa, cm 3 : 998 Paliwo Rodzaj paliwa: Benzyna bezo owiowa, o liczbie oktanowej (RON) równej co najmniej 95. PojemnoÊç zbiornika paliwa, litry: 45 Dopuszczalny nacisk na oê kg: przednià 740 tylnà 740 Dopuszczalny nacisk na hak kg: 40 Dopuszczalny ci ar holowanej przyczepy* kg: Z hamulcem 650 Bez hamulca 400 *: Na pochy oêciach do 12%

236 DANE TECHNICZNE 229 Dane serwisowe SILNIK Luz zaworów (silnik zimny), mm: dolotowych wydechowych Typ Êwiecy zap onowej: DENSO NGK K16R-U BKR5EYA Odst p elektrod Êwiecy zap onowej, mm: 0.8 Ugi cie paska nap dowego (po pewnym przebiegu) pod naciskiem kciuka z si à 98 N(10 kg), mm: UK AD OLEJENIA SILNIKA PojemnoÊç uk adu (iloêç oleju do wymiany), litry: Z filtrem 3.2 Bez filtra 2.9 Klasa jakoêci oleju: Wielosezonowe oleje silnikowe klasy API SH ze specyfikacjà Energy-Conserving II, SJ ze specyfikacjà Energy-Conserving lub oleje wielosezonowe ze specyfikacjà ILSAC. Zalecana lepkoêç oleju (wed ug SAE): UK AD CH ODZENIA Ca kowita pojemnoêç, litry: Mechaniczna skrzynia biegów z uk adem ogrzewania 4.7 bez uk adu ogrzewania 4.3 Rodzaj p ynu ch odzàcego: P yn niskokrzepnàcy na bazie glikolu etylenowego ( TOYOTA Long Life Coolant lub jego zamiennik). (Nie stosowaç p ynu na bazie alkoholu.)

237 230 DANE TECHNICZNE AKUMULATOR G stoêç elektrolitu przy 20C: Na adowany w 100% Na adowany w 50% Roz adowany adowanie: przyspieszone: normalne: maks. 15 A maks. 5 A UK AD KIEROWNICZY Luz ko a kierownicy: Poni ej 30 mm P yn w uk adzie wspomagania: P yn do automatycznych skrzyƒ biegów DEXRON II lub III SPRZ G O Skok ja owy peda u sprz g a, mm: 5 15 Rodzaj p ynu: SAE J1703 lub FMVSS No.116 DOT3 MECHANICZNA SKRZYNIA BIEGÓW Obj toêç oleju, litry: 1.4 Rodzaj oleju: Olej przek adniowy API GL-4 lub GL-5 Zalecana lepkoêç oleju: SAE 75W-90 HAMULCE Minimalny zapas odleg oêci od pod ogi peda u naciêni tego si à 490 N(50 kg), przy pracujàcym silniku, mm: Z uk adem ABS 48 Skok ja owy peda u, mm: 1 3 Zaciàgni cie hamulca postojowego si à 196 N(20 kg): 6 9 z bów zapadki Rodzaj p ynu: SAE J1703 lub FMVSS No.116 DOT3

238 DANE TECHNICZNE 231 Opony Rozmiar opon i ciênienie: Opony zwyk e 155/80R13, 175/65R14 Opony Do jazdy z pr dkoêciami powy ej 160 km/h Obcià enie do dwóch osób Obcià enie do pi ciu osób kpa (kg/cm 2 lub bar; psi) Do jazdy z pr dkoêciami do 160 km/h Obcià enie do dwóch osób Obcià enie do pi ciu osób Przednie Tylne Ko o zapasowe Dojazdowe ko o zapasowe kpa (kg/cm 2 lub bar; psi) T115/70D14 88M 420 (4.2, 60) Zwyk e CiÊnienia jak dla pozosta ych opon Moment dokr cenia nakr tek kó, Nm (kgm): 103 (10.5)

239 232 DANE TECHNICZNE Bezpieczniki Skrzynka przekaêników w komorze silnika Skrzynka przekaêników Nr 2 w komorze silnika Bezpieczniki (typ A) 1. H-LP (RH) 10 A: Prawy reflektor 2. H-LP (LH) 10 A: Lewy reflektor 3. MA2 15 A: Uk ad rozruchowy, poduszki powietrzne, wielopunktowy (sekwencyjny) wtrysk paliwa, immobilizer silnika, uk ad ostrzegawczy adowania akumulatora Skrzynka po àczeniowa w desce rozdzielczej 5. HORN 15 A: Sygna dêwi kowy 6. EFI 15 A: Wielopunktowy (sekwencyjny) wtrysk paliwa 7. DOME 15 A: Zegar, radioodtwarzacz, oêwietlenie kabiny, podêwietlenie wskaêników, zdalne sterowanie 8. SPARE 15 A: Zapasowy 9. SPARE 30 A: Zapasowy 10. H-LP LO RH 10 A: Prawy reflektor (Êwiat a mijania), uk ad automatycznego w àczania Êwiate mijania Skrzynka bezpieczników 11. HEAD (LO LH) 10 A: Lewy reflektor (Êwiat a mijania), uk ad automatycznego w àczania Êwiate mijania