Newsletter / 29 lipca 2015 r.

Transkrypt

1 Newsletter / 29 lipca 2015 r. Str.2. "Duża nowelizacja" ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Str.4. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Str.6. Rządowy projekt ustawy zmieniający sposób naliczania odsetek trafił do Sejmu Str.8. Organ podatkowy jest związany wartością nominalną udziałów Str.9. Trybunał Konstytucyjny orzekł o karaniu wystawiających fikcyjne faktury Str.10. Rzecznik Generalny TSUE: kryptowaluty jak środek płatniczy Str.11. Kiedy praktykant lub stażysta oraz członek zarządu powinni być traktowani jako pracownicy Str.13. UOKiK zapowiada kontrole przestrzegania praw konsumentów z początkiem 2016 r. Str.14. Kolejna szansa na dofinansowanie działalności firm w ramach PO IR

2 "Duża nowelizacja" ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych W dniu 10 lipca br. Sejm uchwalił tzw. dużą nowelizację prawa autorskiego. Proponowane regulacje stanowią w większości implementację dyrektyw Unii Europejskiej, choć zmieniają także przepisy już funkcjonujące, które po przeanalizowaniu praktyki ich stosowania wymagają nowelizacji. Jak wynika z uzasadnienia projektu, zasadniczym celem nowelizacji oprócz dostosowania ustawodawstwa krajowego do standardów europejskich jest ułatwienie obywatelom legalnego dostępu do utworów w inny sposób niż wyłącznie poprzez uzyskanie zgody uprawnionego podmiotu. Proponowane zmiany dotykają takich obszarów prawa autorskiego jak dozwolony użytek publiczny, prawo cytatu, wypożyczenia biblioteczne, korzystanie z utworów osieroconych i utworów niedostępnych w obrocie handlowym oraz wydawanie utworów znajdujących się w tzw. domenie publicznej bez obowiązku uiszczania opłat na Fundusz Promocji Twórczości. Obecnie instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych już utworów. Nowela rozszerza to prawo także do zwielokrotniania całych drobnych rozpowszechnionych utworów lub fragmentów większych utworów. Posłużenie się pojęciem zwielokrotniania umożliwi również wykorzystywanie drobnych utworów lub fragmentów większych utworów w tzw. nauczaniu na odległość (e-learninig), jednakże jedynie w przypadku zdefiniowanego i ograniczonego kręgu odbiorców (za pomocą np. loginu i hasła). Nowelizacja przewiduje także rozszerzenie zakresu prawa cytatu, dotychczas ograniczonego wyłącznie do urywków utworów i drobnych utworów w całości, o możliwość cytowania w całości utworów plastycznych oraz fotograficznych. Nowe przepisy ułatwią także korzystanie z tzw. utworów osieroconych, w stosunku do których nie można dotrzeć do ich autora bądź osób uprawnionych. Podmiotami uprawnionymi do korzystania z utworów osieroconych będą archiwa, uczelnie, instytuty badawcze, biblioteki i muzea. Korzystanie przez nie z utworów osieroconych będzie możliwe jedynie w zakresie ich zwielokrotniania oraz udostępniania publicznego, w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu oraz czasie przez siebie wybranym. Nowelizacja przewiduje również regulację dotyczącą korzystania z utworów niedostępnych w obrocie handlowym (tzw. out of commerce). Podstawą do zwielokrotniania i udostępniania tych utworów przez podmioty kultury będzie umowa licencyjna zawarta z organizacją zbiorowego zarządzania. Istotną zmianą jest także likwidacja Funduszu Promocji Twórczości, a co za tym idzie likwidacja odprowadzanych na jego rzecz opłat. Obecnie opłaty takie są odprowadzane za publikowanie utworów nieobjętych ochroną prawnoautorską, a więc należących do domeny publicznej. Obowiązek ten zostanie zniesiony, dzięki czemu publikacja tych utworów nie będzie podlegała ograniczeniom. 2

3 "Duża nowelizacja" ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych Projektowane przepisy będą upoważniały instytucje oświatowe i kulturalne, w zakresie ich zadań statutowych, do użyczania egzemplarzy utworów rozpowszechnionych, wyrażonych słowem, powstałych lub opublikowanych w języku polskim w formie drukowanej. Z tytułu użyczania egzemplarzy takich utworów przez biblioteki publiczne określonym podmiot będzie przysługiwać wynagrodzenie. Będą to m.in. twórcy, współtwórcy, tłumacze oraz wydawcy. Wynagrodzenie będzie przysługiwać po złożeniu przez uprawnionego pisemnego oświadczenia, wyrażającego wolę otrzymywania wynagrodzenia. Obecnie projekt nowelizacji znajduje się w Senacie i ma być zostać rozpatrzony w dniu 4 sierpnia 2015 r. Więcej informacji: Magdalena Kaleta tel. (22) , Daria Pałucka tel. (22)

4 Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej W dniu 21 lipca 2015 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Podstawowym założeniem nowelizacji jest uproszczenie przepisów ustawy oraz usprawnienie działania systemu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), co ma zapewnić sprawniejszą obsługę przedsiębiorców. Według Ministerstwa Gospodarki, najważniejsze cele nowej regulacji to: Uproszczenie i ujednolicenie zasad uzyskiwania zaświadczeń o wpisie do CEIDG Przedsiębiorca będzie miał możliwość uzyskania zaświadczenia z CEIDG w formie dokumentu elektronicznego albo wydruku z CEIDG, które będzie zawierać szczegółowe dane niejawne jak: data urodzenia przedsiębiorcy, jego numer PESEL, adres zamieszkania. Zaświadczenie takie może się okazać bardzo praktycznym i przydatnym załącznikiem do wszelkich umów zawieranych z przedsiębiorcami osobami fizycznymi. Ułatwienie w dochodzeniu roszczeń od przedsiębiorców wpisanych do CEIDG Za niezwykle istotną zmianę należy uznać wprowadzenie do systemu CEIDG wiążącego adresu do doręczeń korespondencji pocztowej. W praktyce podanie adresu przez przedsiębiorcę będzie zatem rodzić skutki administracyjne, co stanowi ważny krok w celu ułatwienia dochodzenia roszczeń przez wierzycieli od poszczególnych przedsiębiorców. Ponadto, wprowadzono zapis, zgodnie z którym przedsiębiorca zobowiązany będzie do przedstawienia tytułu prawnego do nieruchomości, której adres podał do systemu CEIDG. W przypadku, gdy przedsiębiorca nie wykaże tytułu, zostanie wykreślony z CEIDG. Rozwiązanie takie ma zapewnić prawidłowość danych podawanych w systemie CEIDG i korzystnie wpłynąć na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. Poszerzenie zakresu danych zawartych we wpisie do CEIDG W systemie CEIDG będzie można zawrzeć dodatkowe informacje dotyczące przedsiębiorcy, w tym m.in. numer telefonu (przedsiębiorca może zezwolić na udostępnienie numeru w systemie) czy data trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. 4

5 Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Uproszczenie procedury wykreślania i dokonywania sprostowań wpisów w CEIDG Zgodnie z projektem nowelizacji wykreślenie z CEIDG z powodu m.in. trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej (tj. śmierci osoby prowadzącej działalność), upływu 24- miesięcznego okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej oraz z tytułu prawomocnego orzeczenia zakazu prowadzenia działalności, będzie mogło nastąpić bez wszczynania postępowania administracyjnego i wydawania w tym zakresie decyzji Ministra Gospodarki. Ponadto, organy gminy będą uprawnione do sprostowania wpisu w CEIDG, w przypadku błędnego przekształcenia wniosku papierowego na formę elektroniczną. Nie będzie wymagana decyzja Ministra Gospodarki w tym zakresie, co niewątpliwie przyspieszy procedurę. Ograniczenie zakresu danych podawanych przez przedsiębiorcę we wniosku o zmianę wpisu w CEIDG w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej Przedsiębiorca we wniosku o wpis w CEIDG w przedmiocie zawieszenia działalności gospodarczej nie będzie zobowiązany do podania ponownie danych adresowych związanych z działalnością gospodarczą. Wprowadzenie możliwości rezygnacji z wpisu do CEIDG przed rozpoczęciem działalności Gospodarczej Przedsiębiorca, który nie rozpoczął faktycznie prowadzenia działalności gospodarczej, będzie mógł zrezygnować z wpisu do CEIDG. W takim przypadku dane tej osoby nie będą publikowane w systemie CEIDG, wobec tego w świetle prawa osoba ta nie stanie się przedsiębiorcą. Proponowane zmiany upraszczają i tym samym przyspieszają procedury przewidziane w ustawie, co w praktyce powinno skutkować sprawniejszą oraz szybszą obsługą przedsiębiorców. Ponadto, nowelizacja niewątpliwie może przyczynić się do zapewnienia prawidłowości danych wskazanych w CEIDG i umocnić tym samym bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. Projekt ustawy został skierowany do Sejmu. Więcej informacji: Anna Łużniak, tel. (71)

6 Rządowy projekt ustawy zmieniający sposób naliczania odsetek trafił do Sejmu W dniu 24 lipca 2015 r. do Sejmu wpłynął rządowy projekt o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, który całkowicie modyfikuje sposób naliczania odsetek od zaległych świadczeń, zarówno pomiędzy przedsiębiorcami, jak i osobami fizycznymi. Odsetki w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów projektem, do ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych ma zostać wprowadzona definicja odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Ich wysokość ma być równa sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego (NBP) i ośmiu punktów procentowych. Oznacza to, że nie byłoby stosowane dotychczasowe odesłanie do art Ordynacji podatkowej, na podstawie którego przedsiębiorca może żądać odsetek w wysokości równej sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, oraz 2% (stawka ta nie może być jednak niższa niż 8%). Przy aktualnych stopach procentowych NBP, wysokość odsetek należnych wierzycielowi wynosiłaby: - 8 % przy zastosowaniu obecnego mechanizmu (stopa lombardowa wynosi 2,50 %); - 9,50 % przy zastosowaniu nowego mechanizmu (stopa referencyjna wynosi 1,5 %). Przyjęcie rządowego projektu (przy obecnych stopach procentowych) byłoby zatem korzystne dla wierzycieli działających w obrocie profesjonalnym, gdyż mogliby naliczać odsetki w wyższej niż dotychczas wysokości. Należy jednak pamiętać o możliwej zmianie stóp procentowych, zwłaszcza, że teraz są jednymi z najniższych w historii. Odsetki w Kodeksie cywilnym Proponowane przez rząd zmiany dotyczą również odsetek ustawowych uregulowanych w Kodeksie cywilnym. Obecnie odsetki ustawowe określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, biorąc pod uwagę m.in. konieczność zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych. Wysokość odsetek jest przy tym taka sama dla odsetek kapitałowych oraz odsetek za opóźnienie i aktualnie wynosi 8 %. 6

7 Rządowy projekt ustawy zmieniający sposób naliczania odsetek trafił do Sejmu Skierowany do Sejmu projekt przewiduje natomiast wprowadzenie, poza odsetkami ustawowymi (stosowanymi np. zawsze wtedy, gdy strony w umowie nie określą własnego poziomu odsetek), instytucji odsetek ustawowych za opóźnienie (czyli przewidzianych dla sytuacji, w której dłużnik opóźnia się ze swoim świadczeniem). Zmianie miałby ulec również sposób ich określania. W konsekwencji przyjęcia zmian: - wysokość odsetek ustawowych byłaby równa sumie stopy referencyjnej NBP i trzech punktów procentowych, - wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie byłaby równa sumie stopy referencyjnej NBP i pięciu punktów procentowych. Także po zmianach zachowane byłoby jednak prawo stron do ustalenia w umowie wyższych odsetek, z tym że obowiązywałyby odsetki maksymalne, wynoszące odpowiednio dwukrotność odsetek ustawowych lub odsetek ustawowych za opóźnienie. Poza określonym powyżej zmianami, rządowy projekt przewiduje również szereg pomniejszych zmian, związanych w szczególności z implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. Przed głosowaniem nad zaproponowanymi zmianami, projekt zostanie jeszcze przekazany do właściwej komisji sejmowej, która może wprowadzić do niego poprawki. Więcej informacji: Michał Wach, tel. (71)

8 Organ podatkowy jest związany wartością nominalną udziałów Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 20 lipca 2015 r. (sygn. akt II FSK 1772/13) wydanym w poszerzonym składzie potwierdził, że organy podatkowe nie są uprawnione do doszacowania podatnikowi przychodu w sytuacji, gdy wartość nominalna udziałów lub akcji obejmowanych za wkład niepieniężny (w innej postaci niż przedsiębiorstwo) odbiega od wartości rynkowej wkładu (tzw. wkład niepieniężny z agio). W przypadku, gdy wspólnik w spółce kapitałowej obejmuje udziały lub akcje za aport o wartości wyższej od ich wartości nominalnej, nadwyżka wartości wkładu w stosunku do wartości nominalnej udziałów lub akcji jest księgowana na kapitał zapasowy spółki. Stanowiąc nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów lub akcji, nie jest ona przychodem podatkowym. Liczne organy podatkowe stoją jednak na stanowisku, że w sytuacjach, gdy wartość nominalna udziałów lub akcji bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej przedmiotu aportu, przychód podatnika może być określany w wysokości wartości rynkowej wkładu. Podatnicy wskazują wprawdzie na różne uzasadnienia gospodarcze dla agio, m.in na potrzebę stworzenia pożądanej struktury kapitałów własnych w spółce, jednak argumentacja ta jest często odrzucana przez organy podatkowe. Liczne spory i rozbieżność w orzecznictwie na tym tle doprowadziły do wydania przez NSA wyroku w poszerzonym składzie 7 sędziów. Taki wyrok nie wiąże innych składów orzekających NSA, jednak z uwagi na autorytet powiększonego składu sędziowskiego może doprowadzić do ujednolicenia linii orzeczniczej. Zgodnie z doniesieniami prasowymi, w ustnym uzasadnieniu wyroku NSA podkreślił, że ustawodawca określił przychód z tytułu objęcia udziałów lub akcji w zamian za wkład niepieniężny (w innej postaci niż przedsiębiorstwo) w wysokości wartości nominalnej udziałów lub akcji, a wartość nominalna jest stała i nie odnosi się do ceny rynkowej. Organy podatkowe nie mogą natomiast zmieniać wartości nominalnej udziałów, nawet gdy odbiega ona od wartości rynkowej przedmiotu wkładu. Z uwagi na formę rozstrzygnięcia oraz wyraźne wskazanie w ustnym uzasadnieniu, że analiza odnosi się do stanu prawnego z lipca 2012 r., w przypadku planowanego wkładu z agio warto zabezpieczyć się indywidualną interpretacją podatkową. Jednocześnie należy pamiętać, że w przypadku aportu w postaci środka trwałego lub WNiP, agio nie zawsze się opłaci, gdyż część wniesiona na kapitał zapasowy nie będzie stanowiła podstawy odpisów amortyzacyjnych. Więcej informacji: Katarzyna Czekajło-Zajkowska, tel. (71)

9 Trybunał Konstytucyjny orzekł o karaniu wystawiających fikcyjne faktury Trybunał Konstytucyjny udzielił odpowiedzi na pytanie odnośnie sposobu karania wystawcy fikcyjnych faktur. Za fikcyjne (potocznie zwane fakturami pustymi ) powszechnie uważa się faktury, które stwierdzają wykonanie świadczenia, które nie miało miejsca, a które zostały wystawione w celu potwierdzenia rzekomego wykonania świadczenia, którego w rzeczywistości nie było (np. w celu wprowadzenia w błąd innej osoby dla doprowadzenia jej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem). Wystawienie faktury VAT za świadczenie, które nie zostało wykonane grozi ujemnymi konsekwencjami zarówno w sferze podatkowej, jak i karnoskarbowej. Podmiot, który wystawił taki dokument ma - zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług - obowiązek uiszczenia podatku VAT w niej wskazanego, a dodatkowo podlega karze grzywny przewidzianej w Kodeksie karnym skarbowym, jako wystawca nierzetelnej faktury. Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu, rozstrzygając podobną sprawę stanął przed dylematem czy zastosowanie jednocześnie obu wskazanych powyżej negatywnych konsekwencji nie będzie w istocie podwójnym ukaraniem za ten sam czyn? W związku z tym, skierował pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie, uznając, iż w takim przypadku może dojść do naruszenia jednej z podstawowych zasad obowiązujących w demokratycznym państwie prawnym, czyli zakazu dublowania kary za ten sam czyn. Trybunał stwierdził, że zastosowanie kary grzywny w stosunku do osoby, wobec której wcześniej zastosowano obowiązek zapłaty kwoty podatku wystawionej na fakturze jest zgodny z Konstytucją i nie narusza zasady ne bis in idem. W ocenie Trybunału, zobowiązanie do zapłaty podatku nie ma charakteru penalnego, nie wprowadza odpowiedzialności karnej, lecz ma raczej funkcje restytucyjne i prewencyjne, w związku z czym nie może być uznane za karę. A skoro nie mamy do czynienia z dwoma karami, nie można też mówić o naruszeniu zakazu podwójnego karania za ten sam czyn. Oznacza to, że wystawca nierzetelnej faktury musi liczyć się, że organy nałożą na niego karę grzywny mimo, że zapłacił podatek VAT wykazany w tym dokumencie. Więcej informacji: Iwona Strzępka, tel. (71)

10 Rzecznik Generalny TSUE: kryptowaluty jak środek płatniczy W przedstawionej Trybunałowi Sprawiedliwości UE w dniu 16 lipca 2015 r. opinii w szwedzkiej sprawie Skatteverket v David Hedqvist (C-264/14) dotyczącej opodatkowania VAT transakcji obejmujących wymianę kryptowalut na tradycyjne waluty za wynagrodzeniem uwzględnionym w kursie wymiany, Rzecznik Generalny Trybunału opowiedział się za zwolnieniem takich transakcji z VAT. Opinia nie dotyczyła podatkowego traktowania kryptowalut w kontekście zapłaty nimi za towary lub usługi, jednak Rzecznik Generalny odniósł się również częściowo do tej kwestii. Wydając opinię oparł się on bowiem na istocie i roli kryptowalut w obrocie gospodarczym, zwracając uwagę, że pełnią one taką samą funkcję, jak legalne środki płatnicze, tj. są wyłącznie środkiem umożliwiającym wymianę i co do zasady powinny być tak samo traktowane na gruncie VAT. W konsekwencji sama sprzedaż kryptowalut nie stanowi zdaniem Rzecznika dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT. Natomiast transakcje obejmujące wymianę kryptowalut za prowizją powinny podlegać zwolnieniu z VAT, jako usługi finansowe dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środki płatniczy (na podstawie art. 135(1)(e) Dyrektywy o VAT). Opinia Rzecznika Generalnego nie wiąże Trybunału, stanowi jednak dla niego ważną wskazówkę interpretacyjną jak wynika ze statystyk opublikowanych na portalu UE, w zdecydowanej większości spraw rozstrzygnięcia Trybunału pokrywają się z opiniami Rzeczników Generalnych. Niezależnie jednak od tego, czy wyrok Trybunału potwierdzi ustalenia Rzecznika Generalnego, czy im zaprzeczy, powinien on mieć istotny wpływ na ujednolicenie podatkowego traktowania kryptowalut w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Obecnie różne podejścia w poszczególnych państwach utrudniają rozliczanie wewnątrzunijnych transakcji dotyczących m.in. BTC (które w niektórych państwach UE są traktowane jako zwolnione z VAT, a w innych jako opodatkowane wg stawki podstawowej - w Polsce: 23%). Termin wydania wyroku nie został jeszcze określony. Najprawdopodobniej jednak będzie trzeba poczekać na niego jeszcze kilka miesięcy. Więcej informacji: Katarzyna Czekajło-Zajkowska, tel. (71)

11 Kiedy praktykant lub stażysta oraz członek zarządu powinni być traktowani jako pracownicy W wyroku z dnia 9 lipca 2015 r. TSUE uznał, zarówno członka zarządu spółki kapitałowej jak i praktykanta (stażystę) za pracownika w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. a) Dyrektywy Rady Nr 98/59/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych (dalej: Dyrektywa 98/59). Sprawa dotyczyła niemieckiej spółki, która zwolniła szereg swoich pracowników nie zgłaszając tych działań odpowiednim organom jako zwolnienia grupowego. Spółka stała na stanowisku, że ze względu na ilość pracowników spółki prowadzone zwolnienia nie stanowiły zwolnień grupowych spółka nie przekroczyła progu zatrudniania 20 pracowników. Kwestią sporną w sprawie była kwestia kwalifikacji jako pracowników: członka zarządu nieposiadającego w niej udziałów oraz praktykantki (stażystki), która otrzymywała wynagrodzenie z urzędu pracy. Do TSUE trafiło rozstrzygnięcie czy te dwie osoby powinni być brane pod uwagę przy obliczeniu poziomu zatrudnienia na potrzeby kwalifikacji zwolnienia jako zwolnienia grupowego wyrok TSUE może mieć znaczenie również dla polskich pracodawców, ponieważ polskie prawo, podobnie jak prawo niemieckie nie traktuje takich osób jako pracowników. Trybunał wskazał, iż pojęcia pracownika nie można definiować poprzez odesłanie do prawodawstw państw członkowskich, lecz należy je interpretować w sposób autonomiczny i jednolity w ramach porządku prawnego Unii a ponadto zwrócił uwagę, że charakter prawny stosunku zatrudnienia w świetle prawa krajowego nie może mieć żadnego wpływu na to, czy uważa się kogoś za pracownika w rozumieniu prawa Unii. Trybunał przypomniał również, że cechą charakterystyczną stosunku pracy jest okoliczność, że dana osoba wykonuje przez pewien okres na rzecz innej osoby i pod jej kierownictwem świadczenia, w zamian za które otrzymuje wynagrodzenie. W konsekwencji, Trybunał orzekł, że członek zarządu spółki kapitałowej wykonujący za wynagrodzeniem świadczenia na rzecz spółki, która go powołała i której jest on integralną częścią, oraz wykonujący swe obowiązki pod kierownictwem lub pod kontrolą innego organu tej spółki, który może w każdej chwili i bez ograniczenia zostać odwołany z pełnionych przez siebie funkcji, spełnia przesłanki do uznania go za pracownika w rozumieniu prawa Unii. Podobnie praktykantkę (stażystkę), która wykonuje praktyczne czynności w przedsiębiorstwie w ramach praktyki na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy, należy uważać za pracownika w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 98/59, pomimo wypłacania wynagrodzenia przez inny niż pracodawca podmiot. 11

12 Kiedy praktykant lub stażysta oraz członek zarządu powinni być traktowani jako pracownicy Od wyroku minęło zaledwie kilka tygodni jednak już jest on szeroko komentowany pod względem jego ewentualnego wpływu na sytuację stażystów oraz członków zarządu spółek kapitałowych. Z jednej strony wyrok jest kontrowersyjny ponieważ znacząco rozszerza pojecie pracownika. Z drugiej strony jednak, odnosi się bezpośrednio jedynie do przepisów Dyrektywy 98/59, mającej na celu ochronę pracowników, którzy nagle, z przyczyn nie leżących po ich stronie, zostali zwolnieni z pracy, nie zaś do pojęcia pracownika jako takiego. Ponadto, wyrok potwierdza jedynie akceptowane zarówno w orzecznictwie jak i uregulowane wprost w prawie pracy (art. 22 k.p.) podstawy uznania określonego stosunku za stosunek pracy tj. m.in. istnienie stosunku podporządkowania. Trybunał zwrócił przy tym uwagę, że każdy tego rodzaju przypadek należy interpretować indywidualnie, mając na uwadze powyższą przesłankę podporządkowania, oraz wynagrodzenia. Wyrok nie powinien więc automatycznie wywołać żadnych negatywnych konsekwencji dla polskich pracodawców, jednak może przyczynić się do zwrócenia przez sądy i organy większej uwagi na kwestię weryfikacji poszczególnych stosunków łączących pracodawców w osobami współpracującymi z nimi w oparciu o różnego rodzaju umowy i możliwości kwalifikacji takich umów jako stosunek pracy, niezależnie od rodzaju umowy formalnie wiążącej strony. Szczególnie więc, w sytuacji ustalenia wysokości zatrudnienia na granicy ustawowego progu dotyczącego zwolnień grupowych, należy zachować szczególną ostrożność w tej kwestii i ponownie przeanalizować sposób kwalifikacji poszczególnych osób. Więcej: wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie C 229/14 (Ender Balkaya przeciwko Kiesel Abbruch und Recycling Technik GmbH). Więcej informacji: Barbara Pulchny, tel. (71)

13 UOKiK zapowiada kontrole przestrzegania praw konsumentów z początkiem 2016 r. 25 grudnia 2014 r. weszła w życia ustawa o prawach konsumenta, która gruntownie zmieniła zasady prowadzenia sprzedaży w sklepach tradycyjnych i internetowych. Nowe przepisy znacznie rozszerzyły obowiązki przedsiębiorcy, w szczególności informacyjne, wydłużył czas na odstąpienie od umowy zawartej na odległość (z 10 do 14 dni), oraz wprowadziły nową procedurę reklamacji. Z informacji medialnych wynika, że UOKiK planuje rozpoczęcie z początkiem 2016 r. kontrole przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przez nich przepisów nowej ustawy. W ocenie UOKiK przedsiębiorcy mieli wystarczająco dużo czasu aby przystosować się do nowych regulacji, a pierwszy rok działania ustawy Urząd uznaje za dostosowawczy. Dodatkowo przecież wejście w życie ustawy poprzedziło sześciomiesięczne vacatio legis. Obecnie do UOKiK napływają skargi konsumentów na przedsiębiorców, którzy nie przestrzegają nowych przepisów. Niektóre z niedozwolonych praktyk, na które skarżą się konsumenci występowały na rynku jeszcze przed zmianą prawa, a część z nich polega na niewywiązywaniu się z nowych obowiązków. Starą (złą) praktyką przedsiębiorców jest na przykład utrudnianie konsumentom odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy lub na odległość. Przedsiębiorcy nie udzielają konsumentom informacji o prawie do odstąpienia, nie udostępniają formularza umożliwiającego odstąpienie, a także nie chcą zwracać kosztów dostarczenia towaru do konsumenta. Ponadto Urząd zauważył, że przedsiębiorcy nie realizują obowiązku uzyskania zgody konsumenta na rozpoczęcie wykonywania usługi przed upływem 14 dni, do czego zobowiązują ich nowe przepisy. Nie spełniają także obowiązku uzyskania od konsumentów zgody na każdą dodatkową płatność i nie informują o łącznej cenie. Do UOKiK docierają także sygnały, że przedsiębiorcy nie respektują nowej treści art. 172 Prawa telekomunikacyjnego i prowadzą telefoniczne działania marketingowe bez uzyskania uprzedniej zgody na kontakt telefoniczny w celu marketingu bezpośredniego. Te i inne naruszenia będą przedmiotem kontroli, jakie UOKiK planuje rozpocząć w 2016 r. Na razie Urząd wzywa przedsiębiorców do zaprzestania łamania prawa. Jeżeli jednak kontrole wykażą że nadal nie ma poprawy, odpowiedzią na nieprzestrzeganie nowych przepisów będą postępowania administracyjne w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Warto pamiętać, że stwierdzenie przez UOKiK naruszeń może skończyć się nałożeniem na przedsiębiorcę kary pieniężnej w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Kara może być nałożona także gdy przedsiębiorca nieumyślnie dopuścił się zakazanej praktyki. Więcej informacji: Magdalena Kaleta, tel. (22)

14 Kolejna szansa na dofinansowanie działalności firm w ramach PO IR Ministerstwo Gospodarki opublikowało dokumentację dla następnego konkursu w ramach Krajowego Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój - Działanie 2.1 Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw. I. Przedmiot konkursu W ramach działania udzielana będzie pomoc na wsparcie tworzenia lub rozwoju centrów badawczo- rozwojowych poprzez inwestycje w aparaturę, sprzęt, technologie i inną niezbędną infrastrukturę, rozumianą jako się niezbędne wydatki dotyczące tworzenia lub rozwijania działalności B+R związane z zakupem lub wytworzeniem środka trwałego w postaci budowli i budynków pod warunkiem, że ich nabycie pozostaje w bezpośrednim związku z celami projektu objętego wsparciem, która służyć będzie prowadzeniu prac badawczo-rozwojowych na rzecz tworzenia innowacyjnych produktów i usług. Przez inwestycję typu centrum badawczo-rozwojowe rozumie się jednostkę organizacyjną lub wyodrębnioną organizacyjnie jednostkę rozpoczynającą lub rozwijającą działalność, której głównym zadaniem jest prowadzenie przez wykwalifikowaną kadrę badań naukowych i prac rozwojowych w wydzielonych i przystosowanych do tego typu działalności pomieszczeniach oraz z wykorzystaniem infrastruktury badawczo-rozwojowej. II. Beneficjenci Konkurs skierowany jest zarówno do sektora MŚP, jak również do dużych przedsiębiorstw. III. Koszty kwalifikowane i poziom dofinansowania Kwota środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów wyłonionych w konkursie wynosi 460 mld PLN. Minimalna wartość kosztów kwalifikowanych w projekcie to 2 mln PLN. Dofinansowanie w ramach konkursu stanowić może: - w zakresie infrastruktury regionalną pomoc inwestycyjną, dla której maksymalna intensywność wsparcia wynosi 70% wartości kosztów kwalifikowanych (w zależności od statusu przedsiębiorstwa i miejsca lokalizacji inwestycji); 14

15 Kolejna szansa na dofinansowanie działalności firm w ramach PO IR - w zakresie prac rozwojowych pomoc na projekty badawczo-rozwojowe, dla której maksymalna intensywność dofinansowania waha się pomiędzy 25% (dla dużych przedsiębiorstw) a 45% dla mikro- i małych przedsiębiorstw; - pomoc de minimis, której maksymalna wartość dofinansowanie w okresie bieżącego roku i dwóch poprzednich lat podatkowych wraz z pomocą o którą Wnioskodawca się ubiega nie może przekroczyć kwoty stanowiącej równowartość EUR, a w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego działalność w sektorze drogowego transportu towarów EUR. Maksymalna intensywność dofinansowania waha się pomiędzy 25% (dla dużych przedsiębiorstw) a 45% dla mikro- i małych przedsiębiorstw. Do kosztów kwalifikowanych można m.in. zaliczyć: W ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej: - nabycie nieruchomości; - nabycie i wytworzenie pozostałych środków trwałych wraz z kosztem ich instalacji i uruchomienia; - nabycie robót i materiałów budowlanych; - nabycie patentów, licencji, know- how; W ramach pomocy na prace badawczo- rozwojowe: - koszty odpowiedniej wiedzy technicznej; - koszty doradztwa; W ramach pomocy de minimis: - koszty zakupu materiałów o produktów związanych z realizacją projektu. Nabór wniosków w ramach konkursu rozpocznie się 1 września, a zakończy 30 października 2015 r. Więcej informacji: Joanna Karczewska, tel. (71)

16 Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z doradcami Kancelarii, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej wskazanymi autorami tekstów. Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii. Olesiński & Wspólnicy KANCELARIA ADWOKACKA, Adwokat Rafał Olesiński ul. Powstańców Śląskich 2-4, Tel. +48 (71) Wrocław Fax: +48 (71) kancelaria@olesinski.com 16