Newsletter / 12 października 2015 r.

Transkrypt

1 Newsletter / 12 października 2015 r. Str.2. Str.4. Str.6. Str.8. Duża nowela prawa autorskiego podpisana przez Prezydenta Program bezpieczna przystań nieważny jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE ws. transferu danych osobowych do USA Nowy model postępowania w sprawie rejestracji znaku towarowego. Prezydent podpisał kolejną nowelizację Zasiłek macierzyński dla przedsiębiorczych mam zmiany przesunięte do stycznia 2016 r.

2 Duża nowela prawa autorskiego podpisana przez Prezydenta W dniu 5 października br. Prezydent podpisał uchwaloną przez Sejm po poprawkach Senatu tzw. dużą nowelizację prawa autorskiego. Przyjęte regulacje stanowią z jednej strony w większości implementację dyrektyw Unii Europejskiej, z drugiej strony zmieniają także przepisy już funkcjonujące, które po przeanalizowaniu praktyki ich stosowania, wymagały nowelizacji. Jak wynika z uzasadnienia projektu, zasadniczym celem nowelizacji oprócz dostosowania ustawodawstwa krajowego do standardów europejskich jest ułatwienie obywatelom legalnego dostępu do utworów w inny sposób niż wyłącznie poprzez uzyskanie zgody uprawnionego podmiotu. Uchwalone zmiany dotykają takich obszarów prawa autorskiego jak dozwolony użytek publiczny, prawo cytatu, wypożyczenia biblioteczne, korzystanie z utworów osieroconych i utworów niedostępnych w obrocie handlowym oraz wydawanie utworów znajdujących się w tzw. domenie publicznej bez obowiązku uiszczania opłat na Fundusz Promocji Twórczości. Dotychczas instytucje naukowe i oświatowe mogły, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych już utworów. Nowela rozszerza to prawo także o prawo do zwielokrotniania całych drobnych rozpowszechnionych utworów lub fragmentów większych utworów. Posłużenie się pojęciem zwielokrotniania umożliwi również wykorzystywanie drobnych utworów lub fragmentów większych utworów w tzw. nauczaniu na odległość (e-learninig), jednakże jedynie w przypadku zdefiniowanego i ograniczonego kręgu odbiorców (za pomocą np. loginu i hasła). Nowelizacja rozszerza także zakres prawa cytatu, dotychczas ograniczonego wyłącznie do urywków utworów i drobnych utworów w całości, o możliwość cytowania w całości utworów plastycznych oraz fotograficznych. Nowe przepisy umożliwią także korzystanie z tzw. utworów osieroconych, w stosunku do których nie można dotrzeć do ich autora bądź osób uprawnionych. Dotychczas, ze względu na brak regulacji w tym zakresie, kwestia ta była w praktyce niejasna. Po zmianach, podmiotami uprawnionymi do korzystania z utworów osieroconych będą archiwa, uczelnie, instytuty badawcze, biblioteki i muzea. Korzystanie przez nie z utworów osieroconych będzie możliwe jedynie w zakresie ich zwielokrotniania oraz udostępniania publicznego, w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu oraz czasie przez siebie wybranym. Nowelizacja przewiduje również regulację dotyczącą korzystania z utworów niedostępnych w obrocie handlowym (tzw. out of commerce). Podstawą do zwielokrotniania i udostępniania tych utworów przez podmioty kultury będzie umowa licencyjna zawarta z organizacją zbiorowego zarządzania. 2

3 Duża nowela prawa autorskiego podpisana przez Prezydenta Istotną zmianą jest także likwidacja Funduszu Promocji Twórczości, a co za tym idzie likwidacja odprowadzanych na jego rzecz opłat. Dotychczas opłaty takie były odprowadzane za publikowanie utworów nieobjętych ochroną prawno-autorską, a więc należących do domeny publicznej. Obowiązek ten zostanie zniesiony, dzięki czemu publikacja tych utworów nie będzie podlegała ograniczeniom w tym zakresie. Przyjęte regulacje upoważniają instytucje oświatowe i kulturalne, w zakresie ich zadań statutowych, do użyczania egzemplarzy utworów rozpowszechnionych, wyrażonych słowem, powstałych lub opublikowanych w języku polskim w formie drukowanej. Dotychczas wypożyczenia biblioteczne nie przekładały się na wynagrodzenia ich autorów. Po zmianach, z tytułu użyczania egzemplarzy takich utworów przez biblioteki publiczne określonym podmiotom będzie przysługiwać wynagrodzenie. Będą to m.in. twórcy, współtwórcy, tłumacze oraz wydawcy. Wynagrodzenie będzie przysługiwać po złożeniu przez uprawnionego pisemnego oświadczenia, wyrażającego wolę otrzymywania wynagrodzenia. Obecnie ustawa czeka na publikację w Dzienniku Ustaw RP i ma (z kilkoma wyjątkami) wejść w życie po upływie miesiąca od jej ogłoszenia. Więcej informacji: Magdalena Kaleta tel. (22)

4 Program bezpieczna przystań nieważny jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE ws. transferu danych osobowych do USA Nieważna jest decyzja Komisji Europejskiej z dnia r. (520/2000) uznająca tzw. zasady Safe Harbor ( Bezpiecznej Przystani ) za gwarantujące w USA odpowiedni poziom ochrony danych osobowych klientów z Europy uznał w dniu 6 października 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości UE (sprawa C-362/14). Wyrok Trybunału, choć zapadł w sprawie indywidualnej, będzie mieć wpływ na działalność polskich przedsiębiorców przesyłających dane osobowe do Stanów, np. korzystających z usług amerykańskich dostawców chmury, i spowoduje konieczność zrewidowania wielu umów. Przypomnijmy, że zasady Safe Harbor zostały ustalone pomiędzy Komisją Europejską a Departamentem Handlu USA, ponieważ system prawny USA nie zapewniał porównywalnego do europejskiego poziomu ochrony danych osobowych. Poprzez przystąpienie do Bezpiecznej Przystani amerykańscy przedsiębiorcy zobowiązywali się do respektowania unijnych standardów ochrony danych, a klienci z Europy mieli gwarancję, że certyfikowany kontrahent odpowiednio chroni przekazywane mu dane osobowe z UE. Decyzja Komisji zatwierdziła ten program uznając, że uczestniczące w nim podmioty zapewniają poziom ochrony danych osobowych zgodny z dyrektywą 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych z dnia 24 października 1995 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 281). Wyrok Trybunału unieważnia powyższą decyzję KE. Zapadł on na kanwie sprawy Austriaka Maxa Schremsa przeciwko serwisowi Facebook. Europejska spółka Facebooka przekazywała dane europejskich użytkowników serwisu na amerykańskie serwery (należące do powiązanej z nią spółki). Schrems zakwestionował praktykę Facebooka po ujawnieniu przez Edwarda Snowdena, że amerykańska Agencja Bezpieczeństwa Narodowego NSA rzekomo monitoruje dane cyfrowe zagranicznych obywateli gromadzone przez firmy z USA. W jego ocenie Bezpieczna Przystań nie zapewnia ochrony takich danych przed ingerencją amerykańskich władz. Trybunał uznał stanowisko Schremsa. Safe Harbor w praktyce i formalnie stawiał amerykańskie wymogi dotyczące bezpieczeństwa narodowego, interesu publicznego i przestrzegania prawa USA ponad unijne prawo do poszanowania życia prywatnego. Dodatkowo, decyzja Komisji ze względu na jej uniwersalny charakter faktycznie ograniczyła kompetencje krajowych organów ochrony danych osobowych (w Polsce - GIODO), które zgodnie z przepisami Dyrektywy mogą przecież zakazywać transferów danych do określonych krajów trzecich. 4

5 Program bezpieczna przystań nieważny jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE ws. transferu danych osobowych do USA Obecnie, przedsiębiorcy współpracujący z amerykańskimi firmami powinni sprawdzić, czy dana firma podlegała certyfikacji Safe Harbor. Jeśli taka współpraca opierała się wyłącznie na Bezpiecznej Przystani brak jej podstawy prawnej i konieczna jest rewizja zawartych w tym zakresie umów współpracy / umów o powierzenie danych osobowych do przetwarzania. W związku z powyższym, należałoby ustalić nowe podstawy prawne przekazywania danych, takie jak np.: pisemna zgoda osoby, której dane dotyczą, niezbędność przekazania danych do wykonania umowy pomiędzy administratorem danych a osobą, której dane dotyczą, zatwierdzone przez Komisję Europejską klauzule umowne czy zgoda GIODO. W zależności od sytuacji niektórzy przedsiębiorcy mogą znaleźć się w sytuacji, która formalnie będzie wymagać czasowego zaprzestania przekazywania danych osobowych do ich amerykańskich kontrahentów. Więcej informacji: Mateusz Borkiewicz, tel

6 Nowy model postępowania w sprawie rejestracji znaku towarowego. Prezydent podpisał kolejną nowelizację W dniu 5 października br. Prezydent podpisał kolejną nowelizację ustawy Prawo własności przemysłowej. Najważniejsza zmiana dotyczy procedury uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy. Nowelizacja wprowadza nowy model postępowania w sprawie udzielenia praw ochronnych na znaki towarowe - tzw. model sprzeciwowy. Taki model obowiązuje obecnie w większości państw członkowskich UE oraz w Urzędzie ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM). Model ten zastąpi istniejący obecnie w Polsce system badawczy, który zakłada, że po dokonaniu zgłoszenia przez zainteresowanego to Urząd Patentowy RP przeprowadza badania uwzględniające przeszkody do udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy. Przeszkody te, w szczególności w postaci wcześniejszych praw są brane pod uwagę, nawet gdy uprawniony do tych praw nie wyraża sprzeciwu w stosunku do późniejszych rejestracji. W nowej procedurze UPRP dokona ogłoszenia w Biuletynie Urzędu Patentowego o zgłoszeniu znaku towarowego. W terminie 3 miesięcy od daty publikacji, uprawniony z wcześniejszych praw będzie mógł wnieść umotywowany sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego. Sprzeciw podlegać będzie opłacie a samo postępowanie sprzeciwowe prowadzone będzie w formie pisemnej. O wniesieniu sprzeciwu, Urząd Patentowy niezwłocznie zawiadomi zgłaszającego i wyznaczy mu termin na zajęcie stanowiska. Po zakończeniu postępowań sprzeciwowych, Urząd odmówi udzielenia prawa ochronnego w zakresie, w którym sprzeciwy uznane zostaną za zasadne, a w pozostałym zakresie udzieli prawa ochronnego. W przypadku bezskutecznego upływu terminu na złożenie sprzeciwu, Urząd wyda decyzję o udzieleniu prawa ochronnego. Dodatkowo nowe przepisy nakładają na Urząd Patentowy obowiązek zawiadamiania dokonujących zgłoszeń o istnieniu identycznych lub podobnych znaków towarowych, które mogą stanowić podstawę sprzeciwu, a w rezultacie prowadzić do odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy. Dzięki wysyłanym przez Urząd zawiadomieniom zgłaszający uzyska informacje o potencjalnych przeszkodach rejestracji, wynikających z praw osób trzecich. 6

7 Nowy model postępowania w sprawie rejestracji znaku towarowego. Prezydent podpisał kolejną nowelizację Doprecyzowania wymaga jednak kwestia tego, czy UPRP będzie informował w jakikolwiek sposób podmioty uprawnione z wcześniejszych rejestracji o fakcie zgłoszenia do rejestracji znaku naruszającego te prawa (np. znaku identycznego). Gdyby bowiem było inaczej, każdy podmiot posiadający zarejestrowany znak towarowy zostanie zmuszony do bieżącego śledzenia Biuletynu Urzędu Patentowego i publikowanych tam ogłoszeń, aby efektywnie chronić swoje prawa z rejestracji. W ocenie autorów nowelizacji przyjęcie systemu sprzeciwowego spowoduje, że prawo wyłączne na znak towarowy będzie udzielane znacznie szybciej niż dotychczas. Zakłada się również, że ze względu na przyspieszenie oraz uproszczenie procedury udzielenia praw ochronnych na znaki towarowe zwiększy się liczba zgłoszeń w trybie krajowym. Do postępowań o udzielenie prawa ochronnego na znaki towarowe wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, stosuje się przepisy dotychczasowe. Obecnie ustawa czeka na publikację w Dzienniku Ustaw RP i ma wejść w życie po upływie 6 miesięcy od jej ogłoszenia. Więcej informacji: Magdalena Kaleta tel. (22)

8 Zasiłek macierzyński dla przedsiębiorczych mam zmiany przesunięte do stycznia 2016 r. Nowe zasady ustalania wysokości zasiłku macierzyńskiego dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą zostały odsunięte w czasie - wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. (zamiast jak pierwotnie planowano już w listopadzie 2015 r.). Przypominamy, że zmiany te zostały wprowadzone ustawą z 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw. O zmianach pisaliśmy szerzej w Newsletterze z 18 czerwca 2015 r. (Uwaga przedsiębiorcze mamy! Zmiany w zasiłkach macierzyńskich dla przedsiębiorców Zgodnie z nowymi przepisami wysokość zasiłku macierzyńskiego uzależniona jest od długości okresu składowego oraz wysokości opłacanych składek (brak więc możliwości opłacenia jednorazowo wysokiej składki w celu uzyskania wysokiego zasiłku). O modyfikację terminu wejścia w życie nowych przepisów postulowało wiele osób środowisk, wskazując, że przedsiębiorcze matki nie mogły przygotować się do zmian i pierwotne vacatio legis było za krótkie. Sejm przychylił się do postulatów i odsunął wejście w życie zmian o kolejne dwa miesiące. Poprawka została już przyjęta przez Senat, ustawa czeka jedynie na podpis Prezydenta. Więcej informacji: Marta Wilczyńska tel. (71)

9 Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z doradcami Kancelarii, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej wskazanymi autorami tekstów. Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii. Olesiński & Wspólnicy KANCELARIA ADWOKACKA, Adwokat Rafał Olesiński ul. Powstańców Śląskich 2-4, Tel. +48 (71) Wrocław Fax: +48 (71) kancelaria@olesinski.com 9