Rozdział 1. Europejskie prawo podatkowe w systemie prawa Unii Europejskiej

Transkrypt

1 Europejskie prawo podatkowe. Rafał Lipniewicz Głównym celem książki jest przedstawienie podstawowych mechanizmów oddziałujących obecnie na proces tworzenia prawa podatkowego w państwach poprzez prezentację aktów prawa unijnego przyjętych w celu harmonizacji przepisów prawa podatkowego państw UE - jak również mechanizmów wpływających na proces stosowania przepisów krajowego prawa podatkowego w państwach, warunkowanego coraz częściej oceną zgodności tych regulacji z traktatowymi swobodami rynku wewnętrznego - również w odniesieniu do podatków, które formalnie pozostają w kompetencji państw. Książka adresowana jest głównie do studentów kierunków prawniczych i ekonomicznych, dla których stanowić może uzupełnienie wiedzy z zakresu prawa podatkowego i finansowego, natomiast dzięki analizie uwarunkowań oraz barier procesu harmonizacji podatkowej w UE może być również pomocna w obszarach tematów związanych z szeroko rozumianą polityką gospodarczą Unii Europejskiej. Spis treści: Wykaz skrótów Słowo wstępne Rozdział 1. Europejskie prawo podatkowe w systemie prawa Unii Europejskiej 1.1. Pojęcie prawa Unii Europejskiej (prawa europejskiego) 1.2. Prawo europejskie a prawo państw 1.3. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w systemie źródeł prawa europejskiego 1.4. Autonomia proceduralna państw 1.5. Charakter europejskiego prawa podatkowego 1.6. Stosowanie europejskiego prawa podatkowego a wykładnia prawa podatkowego państw Rozdział 2. Harmonizacja podatkowa w UE 2.1. Pojęcie i zakres harmonizacji podatkowej w UE 2.2. Harmonizacja podatków obrotowych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej 2.3. Dyrektywa jako podstawowy instrument harmonizacji prawa podatkowego państw 2.4. Harmonizacja podatków obrotowych w UE 2.5. Harmonizacja podatków dochodowych w UE Uwagi ogólne Bariery harmonizacji podatków dochodowych w UE 2.6. Konkurencja podatkowa w UE Rozdział 3. Europejskie a międzynarodowe prawo podatkowe 3.1. Uwagi ogólne

2 3.2. System międzynarodowego prawa podatkowego a harmonizacja prawa podatkowego w UE 3.3. Konkurencja podatkowa a unikanie podwójnego opodatkowania w państwach Rozdział 4. Swobody rynku wewnętrznego a prawo podatkowe 4.1. Charakter prawny swobód rynku wewnętrznego 4.2. Badanie dyskryminacji podatkowej w świetle swobód rynku wewnętrznego 4.3. Porównywalność sytuacji rezydentów i nierezydentów podatkowych państwa członkowskiego 4.4. Swoboda przedsiębiorczości w kontekście opodatkowania bezpośredniego Zakres swobody przedsiębiorczości Swoboda przedsiębiorczości a unikanie opodatkowania Swoboda wyboru formy prowadzenia działalności gospodarczej a opodatkowanie dochodów w innym państwie członkowskim Rozdział kompetencji podatkowych państw a ograniczenia swobody przedsiębiorczości 4.5. Swoboda przepływu kapitału w kontekście opodatkowania bezpośredniego Zakres swobody przepływu kapitału Odmienne traktowanie a dyskryminacja nierezydentów w zakresie przepływów kapitałowych Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania jako instrument gwarancji swobody przepływu kapitału 4.6. Swoboda przepływu pracowników w kontekście opodatkowania bezpośredniego Zakres swobody przepływu pracowników Podatkowe gwarancje wykonywania działalności zawodowej w innym państwie członkowskim Wpływ sytuacji osobistej podatnika na stosowanie zasady niedyskryminacji Uzasadnione odmienne traktowanie pod względem podatkowym w świetle swobody przepływu pracowników Swoboda przepływu pracowników a regulacje umów o unikaniu podwójnego opodatkowania Rozdział 5. Podatek od wartości dodanej 5.1. Uwagi ogólne 5.2. Przedmiot i zakres stosowania 5.3. Podatnicy podatku VAT 5.4. Transakcje podlegające opodatkowaniu Dostawa towarów Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Świadczenie usług Import towarów 5.5. Zasady ustalania miejsca dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu Miejsce dostawy towarów Miejsce wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów Miejsce świadczenia usług Miejsce importu towarów 5.6. Podstawa opodatkowania

3 5.7. Stawki i zwolnienia 5.8. Prawo do odliczenia podatku naliczonego 5.9. Obowiązki dokumentacyjne podatników VAT Rozdział 6. Podatek akcyzowy 6.1. Uwagi ogólne 6.2. Zasady ogólne opodatkowania i podstawowe definicje 6.3. Obowiązek podatkowy 6.4. Zwolnienia z podatku 6.5. Produkcja, przetwarzanie i przechowywanie wyrobów akcyzowych Zasady ogólne Przemieszczanie wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy Przemieszczanie i opodatkowanie wyrobów akcyzowych dopuszczonych do konsumpcji Nabywanie przez osoby prywatne Przechowywanie w innym państwie członkowskim Sprzedaż na odległość Zniszczenia, utraty i nieprawidłowości w trakcie przemieszczania wyrobów akcyzowych Oznaczenia Rozdział 7. Podatek od zysków spółek zależnych 7.1. Uwagi ogólne 7.2. Systemy opodatkowania dywidend 7.3. Cel dyrektywy 90/ Zakres podmiotowy i przedmiotowy 7.5. Zasady opodatkowania transgranicznych dywidend w UE Uwagi ogólne Zastosowanie przepisów dyrektywy w państwie spółki dominującej Zastosowanie przepisów dyrektywy w państwie spółki zależnej 7.6. Przepisy dyrektywy 90/435 a umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania Rozdział 8. Podatek od odsetek i należności licencyjnych 8.1. Uwagi ogólne 8.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy 8.3. Zasady opodatkowania 8.4. Wyłączenie płatności jako odsetek i należności licencyjnych 8.5. Minimalne standardy prawnej ochrony interesów fi skalnych państw UE Rozdział 9. Podatek od transgranicznych zdarzeń restrukturyzacyjnych 9.1. Uwagi ogólne 9.2. Zakres zastosowania 9.3. Zasady stosowane do łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów oraz wymiany udziałów 9.4. Opodatkowanie przekazania stałego zakładu 9.5. Opodatkowanie spółek podatkowo transparentnych 9.6. Przeniesienie statutowej siedziby spółki europejskiej

4 Ogólna charakterystyka spółki europejskiej Podatkowe konsekwencje przeniesienia siedziby SE do innego państwa członkowskiego 9.7. Przesłanki odmowy stosowania dyrektywy Rozdział 10. Podatek od gromadzenia kapitału Uwagi wstępne Zakres przedmiotowy Stawka podatku kapitałowego i ramy czasowe jego stosowania Zakres opodatkowania Podstawa opodatkowania podatkiem kapitałowym Rozdział 11. Podatek od dochodów z oszczędności Uwagi ogólne Zakres podmiotowy i przedmiotowy Tożsamość i miejsce zamieszkania właścicieli odsetek Wymiana informacji Rozdział 12. Ceny transferowe w kontekście przedsiębiorstw powiązanych w UE Istota problematyki cen transferowych Ceny transferowe w regulacjach prawa międzynarodowego Ceny transferowe w kontekście funkcjonowania rynku wewnętrznego Uwagi ogólne Eliminowanie podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych w UE Uwagi wprowadzające Zasady stosowane do korekty zysków przedsiębiorstw powiązanych oraz przypisywania zysków stałym zakładom Porozumienie stron i postępowanie arbitrażowe Dokumentacja cen transferowych w UE Uwagi ogólne Zalecenia skierowane do państw Wymogi w zakresie unijnej dokumentacji cen transferowych Rozdział 13. Podatkowe aspekty funkcjonowania transgranicznych grup spółek w UE Transgraniczne struktury przedsiębiorstw a podatkowe podmioty powiązane Transgraniczne straty podatkowe Opodatkowanie zagranicznych spółek kontrolowanych wg regulacji państwa spółki głównej Opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku zmiany siedziby w Unii Europejskiej Rozdział 14. Trangraniczne procedury administracyjne w sprawach podatkowych w UE Współpraca organów podatkowych w zakresie podatków bezpośrednich Uwagi ogólne

5 Ogólne zasady współpracy Wymiana informacji na wniosek Wymiana informacji z urzędu Ograniczenia wymiany informacji Kontrole równoczesne Skuteczność kontroli podatkowych a ograniczenia swobody przepływu kapitału Współpraca organów podatkowych państw w zakresie podatku VAT Uwagi ogólne Zasady regulujące wymianę informacji Wymiana informacji na wniosek Wymiana informacji bez uprzedniego wniosku Przechowywanie i wymiana informacji charakterystycznych dla transakcji wewnątrzwspólnotowych Sieć wymiany informacji Eurofi sc Egzekucja podatkowa w UE Rozdział 15. Koncepcje reform podatkowych w Unii Europejskiej Uwagi ogólne Opodatkowanie według miejsca siedziby głównej (Home State Taxation HST) Wspólna Skonsolidowana Podstawa Opodatkowania (Common Consolidated Corporate Tax Base CCCTB) Reforma sytemu opodatkowania transakcji wewnątrzwspólnotowych na gruncie podatku VAT Bibliografia Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej