Kierunki rozwoju rynków finansowych w Europie w świetle aktualnych i planowanych regulacji UE. Iwona Sroka, Prezes Zarządu KDPW/KDPW_CCP

Transkrypt

1 Kierunki rozwoju rynków finansowych w Europie w świetle aktualnych i planowanych regulacji UE Iwona Sroka, Prezes Zarządu KDPW/KDPW_CCP Tarnów, 2 września 2013

2 Instytucje polskiego rynku kapitałowego Komisja Nadzoru Finansowego KDPW Główny Rynek GPW, Bondspot, Catalyst, NewConnect, OTC KDPW_CCP Narodowy Bank Polski Inwestorzy instytucjonalni Instytucje finansowe i pośrednicy Emitenci Inwestorzy indywidualni 2

3 Grupa kapitałowa KDPW: KDPW i KDPW_CCP Historia Integralna część Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. 33% GPW NBP 100 % MSP 33% 33% obecnie Niezależna instytucja działająca w formie spółki akcyjnej Obecni akcjonariusze (od 1999 r.) Skarb Państwa 1/3 akcji GPW 1/3 akcji Narodowy Bank Polski 1/3 akcji KDPW_CCP (lipiec 2011 r.) KDPW 100% akcji. 3

4 Infrastruktura rynku kapitałowego Zawarcie transakcji GPW BondSpot OTC KDPW_CCP Rozliczenie transakcji Rozliczenie System Zarządzania Ryzykiem Rozrachunek transakcji KDPW Rozrachunek Centralny Depozyt Repozytorium transakcji NBP

5 Funkcjonalności KDPW_CCP (CCP) i KDPW (CSD) CCP CSD Zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym Prowadzenie depozytu Rozliczenia Rozrachunek Administracja zabezpieczenia-mi Corporate Actions Repozytorium Transakcji 5

6 Rynki rozliczane przez KDPW_CCP RYNEK KASOWY RYNEK TERMINOWY Rynek regulowany ASO OTC Rynek regulowany OTC - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - BondSpot - NewConnect - Catalyst - BondSpot - Platforma konfirmacji dla REPO - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - OTC (MarkitWire, SwiftAccord) Akcje, prawa do akcji, prawa poboru, obligacje, produkty strukturyzowane, jednostki indeksowe, listy zastawne, warranty, ETFy Akcje, prawa do akcji, obligacje, listy zastawne Obligacje skarbowe Kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe Forward na stopę procentową (Forward Rate Agreement), Swap stopy procentowej (Interest Rate Swap), Overnight Index Swap Basis Swap 6

7 Projekty legislacyjne i nowe regulacje Aktywność UE w zakresie projektów legislacyjnych W obszarze rynku finansowego projekty legislacyjne i nowe regulacje obejmują wszystkie aspekty jego funkcjonowania dotyczące: Organizatorów obrotu i firm inwestycyjnych: MIFID/MIFIR Instytucji infrastruktury post-transakcyjnej: CCP EMIR, CSD CSDR, SLL Instytucji kredytowych: CRD/CRR, unia bankowa, zasady uporządkowanej likwidacji i restrukturyzacji banków (Recovery and Resolution for Banks) i inne

8 EMIR Celem rozporządzenia EMIR jest zwiększenie transparentności rynku oraz redukcja ryzyka kredytowego i systemowego, związanych z zawieraniem i rozliczaniem transakcji pochodnych rynku pozagiełdowego (OTC). Cel ten ma być osiągnięty przez wdrożenie trzech głównych wymogów: obowiązku rozliczania transakcji pochodnych OTC w izbach rozliczeniowych o statusie centralnego kontrahenta (CCP) wymóg ten stanowi najistotniejsze rozwiązanie rozporządzenia i generuje największe konsekwencje dla podmiotów nim objętych, w tym również w zakresie konieczności przeprowadzenia zmian organizacyjnych wymogu raportowania wszystkich transakcji pochodnych do repozytorium transakcji; dotyczy to wszystkich transakcji pochodnych zarówno z rynku OTC, jak i z rynku regulowanego obowiązków dotyczących zarządzania ryzykiem w zakresie transakcji pochodnych OTC, które nie zostały objęte wymogiem centralnego rozliczenia; obowiązek zastosowania technik ograniczania ryzyka (risk mitigation techniques) dotyczy zarówno przedsiębiorstw finansowych, jak i niefinansowych zawierających transakcje pochodne, które nie są rozliczane w CCP

9 EMIR Ponadto celem EMIR jest wprowadzenie jednolitych wymogów dotyczących wykonywania funkcji centralnego kontrpartnera w UE. W związku z tym Regulacja wprowadza: obowiązek oferowania kont segregowanych do rozliczeń transakcji przez CCP wyższe wymagania dotyczące funduszu rozliczeniowego dla uczestników rozliczających wysokie standardy odnośnie porządku korporacyjnego w CCP, zasad zarządzania ryzykiem, składu rady nadzorczej

10 Grupa KDPW wpływ Rozporządzenia EMIR na model biznesowy Art. 9: Obowiązek raportowania * Art. 55: Rejestracja Repozytorium w ESMA Art. 4: Obowiązek rozliczania derywatów OTC Art. 14: Autoryzacja KDPW_CCP * GIR_KDPW Giełdowa Izba Rozrachunkowa rynek towarowy 10

11 Wpływ Rozporządzenia EMIR na funkcjonowanie KDPW i KDPW_CCP Wprowadzenie pojęcia nowacji rozliczeniowej do polskiego porządku prawnego (zmiana ustawy o obrocie instrumentami finansowymi) w celu spełnienia definicji centralnego kontrpartnera przez KDPW_CCP zgodnie z EMIR Wymogi kapitałowe: podniesienie kapitału KDPW_CCP (218 mln PLN); wydzielenie kapitału na rzecz działalności Repozytorium Transakcji w KDPW (4 mln PLN) Zmiana kolejności uruchamiania środków w systemie gwarantowania rozliczeń w KDPW_CCP Wprowadzenie usługi rozliczania derywatów z rynku OTC w KDPW_CCP Autoryzacja KDPW_CCP w KNF zgodnie z wymogami EMIR (złożenie wniosku: 28 czerwca 2013; decyzja nadzoru oczekiwana w grudniu 2013) Uruchomienie Repozytorium Transakcji w KDPW Rejestracja Repozytorium Transakcji w KDPW w ESMA (European Securities and Markets Authority); wniosek złożony 2 maja

12 MIFID/MIFIR Najistotniejsze kwestie objęte regulacją MIFID/MIFIR: Określenie wymogów w zakresie przekazywania i podawania do publicznej wiadomości danych dotyczących obrotu dla nowych klas instrumentów Obowiązki firm inwestycyjnych dotyczące raportowania szczegółów transakcji rynku kasowego do odpowiednich władz nadzorczych oraz ESMA będą wykonywane przez tzw. Approved Reporting Mechanisms (ARM) Umożliwienie dostępu dowolnym izbom rozliczeniowym prowadzenia rozliczeń transakcji zawieranych na wybranych przez siebie platformach obrotu Umożliwienie giełdom dokonywania rozliczeń swoich produktów poprzez dowolne wybrane przez siebie izby rozliczeniowe CCP

13 CSDR Regulacja CSDR ma zapewnić: Niezawodność działania centralnych depozytów Zwiększenie bezpieczeństwa i poprawę konkurencyjności Obniżenia kosztów dotyczących usług post-transakcyjnych w Europie, w szczególności w kontekście transgranicznym

14 CSDR Najistotniejsze kwestie uregulowane przez CSDR: Wprowadzenie możliwości swobodnego świadczenia usług przez CSD w innych krajach UE bezpośrednio lub za pośrednictwem oddziału - wzrost konkurencji między CSD Wprowadzenie możliwości swobodnego wyboru przez emitenta depozytu stanowiącego miejsce złożenia emisji - wzrost konkurencji między CSD Wymóg uzyskania przez CSD autoryzacji ze strony nadzorcy krajowego na prowadzenie działalności podstawowej, jak również na każde rozszerzenie działalności, outsourcing usług podstawowych do innego podmiotu (za wyjątkiem instytucji publicznej np. T2S) oraz nawiązanie połączeń operacyjnych z innymi CSD, jeśli są związane ze znacznym poziomem ryzyk - wzrost kosztów działalności CSD Harmonizacja cykli rozliczeniowych w UE do T+2 oraz konieczność potwierdzania szczegółów transakcji w dniu ich zawarcia dla rynków regulowanych, OTF i MTF - wzrost bezpieczeństwa rozliczeń Bardziej szczegółowe i restrykcyjne zasady w zakresie dyscypliny rozrachunku (settlement fails) wzrost bezpieczeństwa rozrachunku Autoryzacja linków interoperacyjnych oraz linków z depozytami z krajów trzecich (spoza UE) - wzrost kosztów obsługi linków, spowolnienie procesu budowania połączeń operacyjnych

15 CSDR Najistotniejsze kwestie uregulowane przez CSDR: Wprowadzenie nowych zasad posiadania przez CSD udziałów w innych podmiotach - niekorzystne dla małych rynków ze względu na konieczność poniesienia kosztów tworzenia nowej spółki oraz koszt podatku VAT Uregulowanie możliwości świadczenia przez CSD usług bankowych (banking type of ancillary services) - brak level playing field - niekorzystne dla małych CSD, nieposiadających licencji bankowej Określenie uprawnień tzw. komitetu użytkownika (User Committe) jako rozwiązania zapewniającego uczestnikom CSD udział w konsultacjach w zakresie rozwiązań ich dotyczących Wzmocnienie roli nadzorcy krajowego w monitorowaniu działalności CSD - wzrost kosztów działalności CSD Wprowadzenie obowiązku oferowania przez CSD, obok zbiorczych kont papierów wartościowych, na życzenie uczestnika, prowadzenia kont segregowanych na klientów - wzrost kosztów rozrachunku na T2S dla inwestorów krajowych

16 CSDR Skutki CSDR: Pozytywne: wzrost bezpieczeństwa, unifikacja zasad działania, zwiększenie konkurencyjności Negatywne: wzrost kosztów działania infrastruktury, zwiększenie obciążeń nadzorczych

17 SLL Securities Law Legislation SLL-Securities Law Legislation: Zharmonizowanie prawa papierów wartościowych w aspekcie nabywania i rozporządzania papierami wartościowymi zapisanymi na rachunkach oraz wykonywania praw z tych papierów wartościowych Określenie zasad obciążania papierów wartościowych i ich użycia na potrzeby zabezpieczenia Głównym celem jest zapewnienie pewności prawnej I przejrzystości w zakresie transakcji transgranicznych oraz szeroko pojęta ochrona praw i aktywów inwestora

18 CRD IV (CRD i CRR) CRD IV (CRD i CRR) obejmuje: Dyrektywę (Capital Requirements Directive, CRD), która zostanie zaimplementowana do prawa krajowego Rozporządzenie (Capital Requirements Regulation, CRR), które będzie miało bezpośrednie zastosowanie w państwach członkowskich Unii Europejskiej

19 CRD IV (CRD i CRR) CRD IV (CRD i CRR) - podstawowe zmiany: Podniesienie jakości kapitałów banków Podniesienie wysokości wymaganych kapitałów Zabezpieczenie ryzyka kredytowego Współczynnik lewarowania Wskaźnik pokrycia płynności Wskaźnik stabilnego finansowania netto Nowe rozwiązania prawne dotyczą wszystkich banków, niezależnie od ich wielkości. Wymogi kapitałowe będą wprowadzane stopniowo od 1 stycznia 2014 r. do 2019 r

20 Unia bankowa Unia bankowa Elementy składowe Jednolity europejski system nadzoru bankowego Europejski system gwarantowania depozytów Europejski system restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków Celem Unii Bankowej jest wprowadzenie spójnych kompetencji nadzorczych na poziomie UE całościowego systemu nadzorczego, w tym wprowadzenie jednolitego zbioru przepisów dotyczących wymogów kapitałowych (w zakresie rezerw i płynności), zasad zarządzania kryzysowego (recovery and resolution) w tym tzw. uporządkowanej likwidacji banków oraz jednolitego systemu ochrony oszczędności klientów banków

21 Unia bankowa Unia bankowa Proces tworzenia Zakończenie procedur ustawodawczych niezbędnych do ustanowienia jednolitego mechanizmu nadzorczego, w ramach którego EBC powierzone zostaną uprawnienia do sprawowania nadzoru nad bankami w strefie euro 1 Porozumienie co do możliwości bezpośredniego dokapitalizowywania banków przez Europejski Mechanizm Stabilności (EMS) Porozumienie co do wniosków Komisji w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych Wniosek Komisji w sprawie jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków wraz z odpowiednimi i skutecznymi mechanizmami ochronnymi powinien zostać priorytetowo potraktowany przez współprawodawców celem przyjęcia go jeszcze w bieżącej kadencji Parlamentu Europejskiego

22 Jednolity europejski nadzór bankowy Jednolity europejski nadzór bankowy Przeniesieniu na szczebel europejski szczególnych, kluczowych zadań nadzoru nad bankami mającymi siedzibę w państwach członkowskich Jednolity mechanizm nadzorczy, składającego się z EBC i krajowych organów nadzoru Kompetencje ECB: decydowanie o wydawaniu bankom i innym instytucjom kredytowym licencji na działalność kontroli spełniania przez nie wymogów kapitałowych (dotyczących płynności i rezerw kapitałowych) umożliwiających im kontynuację działalności nawet wtedy, gdy ponoszą straty prowadzenie nadzoru nad konglomeratami finansowymi

23 Jednolity europejski nadzór bankowy W styczniu 2011 r. ustanowiono trzy organy nadzoru zajmujące się koordynacją działań krajowych organów regulacyjnych i zagwarantowaniem spójnego stosowania unijnych przepisów tj. : Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA), który zajmuje się nadzorem nad bankami, w tym nadzorem nad ich dokapitalizowaniem Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), którego zadaniem jest nadzór nad rynkami kapitałowymi; oraz Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (European Insurance and Occupational Pensions Authority, EIOPA), sprawujący nadzór nad sektorem ubezpieczeniowym

24 Zasady restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków Jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji System działań naprawczych (które powinny być podejmowane przez same banki oraz organy nadzorcze) skierowanych na podnoszenie zdolności banków do restrukturyzacji, a w skrajnych przypadkach zamykania najsłabszych banków, których nie da się zrestrukturyzować Koszty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banku powinni w szczególności ponosić jego akcjonariusze i wierzyciele, zanim nadejdzie jakiekolwiek finansowanie zewnętrzne, a rozwiązania z udziałem sektora prywatnego powinny być znajdywane zamiast wykorzystywania pieniędzy podatników

25 RECOVERY AND RESOLUTION FRAMEWORK FOR FINANCIAL INSTITUTIONS OTHER THAN BANKS RECOVERY AND RESOLUTION FRAMEWORK FOR FINANCIAL INSTITUTIONS OTHER THAN BANKS Projektowane regulacje w tym zakresie mają wzmocnić możliwości zarządzania kryzysem w CCP i CSD poprzez obligatoryjne sporządzanie przez te instytucje planów (podlegających akceptacji ze strony władz nadzorczych) na wypadek wystąpienia sytuacji zagrożenia prawidłowego funkcjonowania takiego podmiotu określających podejmowane działania naprawcze procedury w odniesieniu do kontynuowania lub zamykania (lub wydzielania od innego podmiotu) poszczególnych linii biznesowych i funkcji

26