SCHIZENCEFALIA OBRAZ KLINICZNY I RADIOLOGICZNY U PACJENTÓW W WIEKU ROZWOJOWYM
|
|
- Jarosław Marczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nowotworowa Nadciśnienie Endoprotezoplastyka Chłoniak tętnicze D. niedrożność Gruźlica Trądzik Dybowska ziarniczy u dzieci WIADOMOŚCI jelita biodra i młodzieży grubego LEKARSKIE 2006, LIX, Ilona Kopyta, Ewa Jamroz, Elżbieta Marszał, Ewa Kluczewska* SCHIZENCEFALIA OBRAZ KLINICZNY I RADIOLOGICZNY U PACJENTÓW W WIEKU ROZWOJOWYM Z Katedry i Kliniki Pediatrii i Neurologii Wieku Rozwojowego Śląskiej Akademii Medycznej oraz z *Zakładu Diagnostyki Obrazowej Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach Schizencefalia jest rzadką wadą rozwojową ośrodkowego układu nerwowego (OUN), charakteryzującą się występowaniem jedno- lub obustronnych szczelin w obrębie półkul mózgu. Zależnie od łączności tych szczelin z przestrzenią podpajęczynówkową rozróżnia się schizencefalię typu I ( zamknięte usta ) oraz typu II ( otwarte usta ). Etiologia tej wady pozostaje niewyjaśniona, a wśród czynników ryzyka uwzględnia się zarówno czynniki środowiskowe (np. wewnątrzmaciczna infekcja wirusem cytomegalii), jak i genetyczne (mutacje w genach EMX2, Lhx2). Celem badania była analiza stanu klinicznego, rozwoju oraz ewentualnych stanów napadowych u dzieci z rozpoznaną schizencefalią. Materiał i metody: Badaniem objęto 9 dzieci (4 dziewczynki i 5 chłopców) w wieku od 3 miesiąca do 11 roku życia w chwili rozpoznania schizencefalii. U wszystkich pacjentów wykonano badania neuroobrazowe (rezonans magnetyczny MR i/lub tomografia komputerowa TK), na podstawie których rozpoznano wadę obustronną u 7, a jednostronną u 2 dzieci; u 5 pacjentów schizencefalii towarzyszyły inne malformacje mózgowia. Napady padaczkowe występują u 7 pacjentów, z których 2 prezentuje padaczkę lekooporną. Rozwój wszystkich, z wyjątkiem jednej pacjentki, pozostaje znacznie opóźniony. Wnioski: Schizencefalia jest ciężką wadą rozwojową mózgu, niemal zawsze warunkującą znaczne opóźnienie rozwoju psychoruchowego oraz padaczkę. Analiza badanej grupy nie wykazała ścisłej korelacji między rodzajem wady stwierdzonej w badaniu neuroobrazowym a obrazem neurologicznym, stopniem opóźnienia psychoruchowego oraz obecnością lub brakiem i ciężkością napadów padaczkowych. [Wiad Lek 2006; 59(7 8): ] Słowa kluczowe: schizencefalia, wada rozwojowa OUN, padaczka, opóźnienie rozwoju psychoruchowego. Schizencefalia jest rzadką wadą rozwojową ośrodkowego układu nerwowego (OUN), charakteryzującą się obecnością jedno- lub obustronnej szczeliny w obrębie półkul mózgu. Szczeliny te występują najczęściej w okolicy bruzdy Sylwiusza, łączą się z przestrzenią podpajęczynówkową, wyścielone są warstwą kory zbudowanej z komórek istoty szarej [1]. Po raz pierwszy wadę opisał Wilmarth w 1887 r., natomiast w latach 40. ubiegłego wieku Yakovlev dokonał podziału schizencefalii na typ I szczelina zamknięta ( zamknięte usta ), która nie wykazuje łączności z układem komorowym, oraz typ II szczelina otwarta ( otwarte usta ), łącząca układ komorowy z przestrzenią podpajęczynówkową [2,3]. Częstość występowania tej wady w ogólnej populacji nie jest określona. Miller i wsp. ocenili ją na 1/1650 pacjentów z napadami padaczkowymi lub opóźnieniem rozwoju psychoruchowego [4]. Dane światowego piśmiennictwa opisują kilkadziesiąt przypadków pacjentów ze schizencefalią, z których kilka rozpoznano prenatalnie [5,6,7]. Chociaż w piśmiennictwie można znaleźć rodzinne występowanie schizencefalii, większość przypadków ma charakter sporadyczny [5,8]. Etiopatogeneza wady nie została dokładnie wyjaśniona. Zgodnie z teorią zaburzonej migracji pierwotnych neuroblastów, w czasie 2 miesiąca życia płodowego (około 7 tygodnia) w obrębie półkul mózgu powstaje charakterystyczna szczelina. Współistnienie innych wad OUN (polimikrogyria, heterotopie istoty szarej, brak przegrody przezroczystej, dysgenezje ciała modzelowatego, hipoplazja nerwu wzrokowego) wydaje się przemawiać za potwierdzeniem tej teorii. [2,3,5]. Z kolei nowsza teoria naczyniowa lub encefaloklastyczna jako przyczynę schizencefalii wskazuje udar niedokrwienny z zakresu unaczynienia tętnicy środkowej mózgu; sam udar wynika ze zmian zapalnych naczyń w przebiegu wewnątrzłonowego zakażenia wirusem cytomegalii [7,9]. Inne badania jako przyczynę tej wady wskazują mutacje w genie EMX2 [10], który ulega ekspresji w obrębie rozwijającego się przodomózgowia ssaków. Wykrycie mutacji EMX2 w niektórych przypadkach ze sporadyczną lub rodzinną schizencefalią stało się przyczynkiem do poszukiwania innych mutacji związanych z wadami mózgu. Podobnie jak EMX2, Lhx2 ulega ekspresji w obrębie proliferujących komórek rozwijającej się kory mózgowej. U myszy z mutacją genu Lhx2 stwierdzono w obrębie mózgowia podobne do stwierdzanych u pacjentów ze schizencefalią [11,12]. Obraz kliniczny pacjentów ze schizencefalią jest niejednorodny. U niemowląt obserwuje się hipotonię mięśniową, natomiast u dzieci starszych opóźnienie rozwoju psychoruchowego, małogłowie i zaburzenia ruchowe w postaci niedowładu połowiczego (przeważnie u pacjentów z wadą jednostronną) lub niedowładu czterokończynowego (u chorych z wadą obustronną) oraz napady padaczkowe. Większość autorów jest zdania, że obraz kliniczny koreluje ze stopniem uszkodzenia OUN [5]. MATERIAŁ I METODA Badaniem objęto 9 dzieci (4 dziewczynki i 5 chłopców) w wieku od 3 miesiąca do 11 roku życia (średnio
2 472 I. Kopyta i wsp. 16 miesięcy) w chwili rozpoznania schizencefalii. Wszyscy pacjenci byli hospitalizowani w Klinice Pediatrii i Neurologii Wieku Rozwojowego ŚAM w Katowicach, a celem przyjęcia była konieczność wdrożenia lub modyfikacji leczenia przeciwpadaczkowego albo niewyjaśniona dotychczas przyczyna opóźnienia rozwoju psychoruchowego. Okres obserwacji ambulatoryjnej wahał się od 4 miesięcy do 6 lat (średnio 23,4 miesiąca). Obraz kliniczny i rodzaj stwierdzonej w badaniu neuroobrazowym wady mózgu prezentuje tabela I. W badaniu neurologicznym u 3 pacjentów (wiek w chwili badania: 3 miesiące, 7 i 13 miesięcy) stwierdzono uogólnioną hipotonię mięśniową, u 3 (wiek: 7 miesięcy, 7 i 8 lat) niedowład czterokończynowy o charakterze piramidowym, u pozostałych 3 (wiek: 11 miesięcy, 2 lata i 17 lat) spastyczny niedowład połowiczy. Ponadto u 7 dzieci stwierdzono małogłowie. Napady padaczkowe obserwowano u 7 spośród 9 badanych dzieci (tab. II). U większości stany rozpoczynały się w okresie niemowlęcym i miały charakter polimorficzny. W późniejszym wieku obserwowano zmianę morfologii napadów (ruchowe jednostronne, pierwotnie lub wtórnie uogólnione napady toniczno- -kloniczne, napady toniczne, napady nieświadomości). U 2 pacjentek, aktualnie w wieku 3 i 5 lat, dotychczas nie obserwowano napadów, okres obserwacji wynosi od roku do 4 lat (tab. I, pacjentki 4 i 8). U 2 dzieci (aktualny wiek 8 lat) napady mają charakter lekooporny (tab. II, pacjenci 3 i 6). U wszystkich pacjentów wykonano badania neuroobrazowe, w tym u 7 metodą rezonansu magnetycznego (MR), u 1 metodą tomografii komputerowej (TK), u 2 zarówno TK, jak i MR. U wszystkich stwierdzono schizencefalię typu II (u 2 jednostronną, u 7 obustronną), przy czym u 3 wadzie towarzyszyła agenezja przegrody przezroczystej, u kolejnych 3 hipoplazja ciała modzelowatego, u 1 dodatkowo pachygyria (tab. I). Rozwój psychoruchowy wszystkich, z wyjątkiem jednej pacjentki (tab. I, pacjentka 8), jest znacznie opóźniony, a mimo stosowanej rehabilitacji postępy w rozwoju są niezadowalające. Wyniki badań neuroobrazowych wybranych pacjentów prezentują ryciny 1, 2, 3, 4 i 5. WYNIKI I OMÓWIENIE Schizencefalia jest rzadką, ciężką wadą rozwojową OUN, której etiologia, podobnie jak innych wad rozwojowych, pozostaje niejednoznaczna. Jedną z przyczyn wady jest zaburzenie migracji pierwotnych neuroblastów; efektem tego zaburzenia miałaby być nie tylko schizencefalia, ale także dysplazja kory mózgowej lub nawet ogniska polimikrogyrii w obrębie szczeliny. Zgodnie z teorią encefaloklastyczną, szczeliny w schizencefalii są efektem udaru niedokrwiennego mózgu w zakresie unaczynienia tętnicy środkowej mózgu, [7]. Przemawia za tym także lokalizacja szczelin w schizencefalii; występują one głównie w okolicy szczeliny Sylwiusza. Nowsze badania wskazują również na rolę Tabela I. Obraz kliniczny prezentowanych pacjentów Pacjenci Płeć Wiek* Wiek** Obraz kliniczny w chwili rozpoznania wady 1. M.A. Ż 17 lat 18 lat niedowład piramidowy lewostronny 2. K.M. Ż 13 5 lat małogłowie, hipotonia mięśniowa 3. G.D. Ż 7 8 lat małogłowie, czterokończynowy niedowład spastyczny 4. K.J. Ż 11 5 lat małogłowie, niedowład piramidowy prawostronny 5. G.M. M 3 2 lata małogłowie, hipotonia mięśniowa 6. J.B. M 8 lat 13 lat małogłowie, czterokończynowy niedowład spastyczny 7. R.D. M 7 3 lata małogłowie, hipotonia mięśniowa 8. K.S. Ż 2 lata 3 lata niedowład połowiczy lewostronny 9. C.K. M 7 lat 8 lat małogłowie, czterokończynowy niedowład spastyczny * Wiek w chwili rozpoznania wady;** wiek aktualny. II/IR/ etap Badanie neuroobrazowe rozwoju II = 51 MRI obustronna schizencefalia typu II, agenezja przegrody przezroczystej 3/12 MRI obustronna schizencefalia typu II (ryc. 1) 3/12 MRI obustronna schizencefalia, agenezja przegrody przezroczystej, hipoplazja ciała modzelowatego (ryc. 2) 4/12 MRI po stronie prawej szczelina zamknięta, po stronie lewej szczelina otwarta (ryc. 3) 3/12 TK/MRI obustronna schizencefalia typu II (ryc. 4) 3/12 MRI obustronna schizencefalia typu II 3/12 MRI lewostronna schizencefalia typu II, hipoplazja struktur lewej półkuli mózgu (ryc. 5) IR = 95 TK prawostronna schizencefalia typu II 8/12 TK/MRI obustronna schizencefalia typu II, pachygyria, hipoplazja ciała modzelowatego
3 Schizencefalia Ryc. 1. Badanie MR w sekwencji SE/T1 w płaszczyznach czołowych. Obustronna schizencefalia typu II. Widoczne szczeliny sięgają do zniekształconych i poszerzonych komór (tab. I, pacjent K.M.). Ryc. 2. Schizencefalia typu otwartego. Szczelina łączy przestrzeń podpajęczynówkową z poszerzoną i zniekształconą komorą boczną prawą. Zaburzenia rozwoju struktur głębokich, ciała modzelowatego i przegrody przezroczystej. Po stronie lewej schizencefalia zamknięta (tab. I, pacjent G.D.). mutacji w genach EMX2 oraz Lhx2, które mogą wystąpić w proliferujących neuroblastach i być przyczyną rodzinnego występowania tej wady [10,11,12,13]. W większości opisywanych w literaturze przypadków, bo aż u 65% chorych, wada występuje jednostronnie [1,9]. Inaczej proporcje przedstawiają się w prezentowanej grupie, gdyż wada jednostronna występowała u zaledwie 2 pacjentów (22,2% badanej grupy, tab. I). 473 Ryc. 3. Badanie MR w sekwencji SE/T2. Po stronie prawej szczelina zamknięta wypełniona płynem sięga do zniekształconego rogu tylnego prawej komory bocznej. Po stronie lewej obraz szczeliny otwartej (tab. I, pacjent K.J.). Ryc. 4. Badanie MR w sekwencji SE/T1. Schizencefalia typu II symetryczna, obustronna szczelina wykazuje łączność z układem komorowym. Jama wyścielona warstwą kory o sygnale typowym dla istoty szarej (tab. I, pacjent G.M.). Najczęściej opisywane w literaturze wady towarzyszące schizencefalii to agenezja przegrody przezroczystej (45 80% pacjentów ze schizencefalią), agenezja lub hipoplazja ciała modzelowatego oraz hipoplazja nerwów wzrokowych [1,2,3,7,9,14]. Podobną koincydencję stwierdzono także w badanej grupie, natomiast dodatkowo u jednego dziecka badania neuroobrazowe ujawniły pachygyrię (tab. I, pacjent 9).
4 474 I. Kopyta i wsp. Ryc. 5. Badanie MR w sekwencji SE/T1 w płaszczyźnie czołowej. Szczelina otwarta, jama wypełniona płynem łącząca lewą komorę boczną z przestrzenią podpajęczynówkową, niedorozwój struktur lewej półkuli mózgu (tab. I, pacjent R.D.). Tabela II. Napady padaczkowe u prezentowanych pacjentów Autorzy niniejszej pracy zajmując się obrazem klinicznym pacjentów z rozpoznaną schizencefalią opisali wcześniej przypadek dziewczynki z taką wadą [15]. Część badaczy uważa, że objawy kliniczne zależą od rozmiaru i lokalizacji schizencefalii [14], według innych ciężkość padaczki i obraz kliniczny nie są zależne jedynie od zmian anatomicznych mózgowia [16]. U 3 młodszych pacjentów z badanej grupy dominowała hipotonia mięśniowa, natomiast u kolejnych 3 w wieku szkolnym, z obustronną schizencefalią typu II, stwierdzono czterokończynowy niedowład spastyczny. Podobny obraz tetraparezę występującą u 9 pacjentów z obustronną schizencefalią opisują autorzy francuscy [5], wskazując także na częstsze współwystępowanie upośledzenia umysłowego z wadą obustronną. Niedowład połowiczy stwierdzono natomiast u 2 dzieci z obustronną schizencefalią typu II oraz u 2 z wadą jednostronną, co potwierdza obserwacje innych autorów [5,16]. Istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój dzieci ze schizencefalią jest występowanie oraz kontrola napadów padaczkowych. W badanej grupie 9 pacjentów stany obserwowano u 7, bez napadów pozostaje 2 dzieci (okres obserwacji od roku do 4 lat). Z kolei spośród 7 dzieci z padaczką aż u 5 napady pojawiły się w okresie niemowlęcym, tj. między 3 a 10 miesiącem życia. Początkowo dominowały napady skurczów zgięciowych, ale obserwowano także mioklonie i napady toniczne. Z wiekiem dziecka następowała ewolucja napadów i później obserwowano napady polimorficzne, pierwotnie lub wtórnie uogólnione, a także proste ruchowe jednostronne i skłony. U 6 spośród 7 dzieci z napadami rozpoznano wadę obustronną. U 1 dziecka z wadą jednostronną występują skurcze zgięciowe. Analiza przebiegu padaczki u naszych pacjentów pozwala na wysunięcie wniosku, iż u dzieci z obustronną schizencefalią napady są wpisane w obraz kliniczny. Obserwowano je u wszystkich, z wyjątkiem jednego, Pacjenci Płeć Początek napadów początek 1. M.A. Ż 11 lat ruchowe proste prawostronne 2. K.M. Ż 7 3. G.D. Ż 4 Morfologia napadów follow-up Skróty nazw leków przeciwpadaczkowych: VPA kwas walproinowy, VGB wigabatryna, PB fenobarbital, CZP clobazam, PTH fenytoina, PRM prymidon, CBZ karbamazepina. EEG wtórnie uogólniające się uogólnione skłony uogólnione mioklonie uogólnione skłony absance, toniczne uogólnione 4. K.J. Ż bez napadów 5. G.M. M 3 mioklonie skłony uogólnione 6. J.B. M 8 lat uogólnione uogólnione toniczno- uogólnione tonicznokloniczne -kloniczne, mioklonie 7. R.D. M 3 skłony skłony uogólnione 8. K.S. Ż bez napadów 9. C.K. M 10 toniczne proste ruchowe lewostronne uogólnione VPA Stosowane leczenie VGB, VPA, PB VGB, VPA, CZP VPA, PB PTH, PRM, Diuramid, VPA, kalozotomia VGB VPA, CBZ
5 Schizencefalia 475 spośród badanych pacjentów. Natomiast w przypadku 2 dzieci z wadą jednostronną padaczka występuje u jednego, a napady mają charakter skłonów, natomiast drugie pozostaje wolne od napadów. Po raz kolejny nasuwa się więc wniosek, iż obraz neuropatologiczny nie warunkuje ściśle przebiegu klinicznego, występowania napadów padaczkowych oraz ich charakteru. Padaczka ma charakter lekooporny u 2 spośród 7 pacjentów. U jednego z nich, po wyczerpaniu możliwości leczenia farmakologicznego, wykonano kalozotomię. Nadal jednak pacjent ten leczony jest wieloma lekami i występują u niego częste napady (tab. II, pacjent 6). Interesujących informacji na temat padaczki u dzieci ze schizencefalią dostarcza badanie autorów francuskich [5], którzy wskazują, iż stopień uszkodzenia mózgu u dzieci ze schizencefalią nie warunkuje ciężkości padaczki. Co ciekawe, w analizowanej grupie padaczka występowała częściej u dzieci z wadą jednostronną niż z wadą obustronną. Aktualnie znaczne opóźnienie rozwoju nie dotyczy tylko 1 spośród 9 badanych dzieci (tab. I, pacjentka 8). Jest to dziewczynka z wadą jednostronną, pozostająca bez napadów. Na podstawie zebranego wywiadu wiadomo, że prezentowani pacjenci są jedynymi w swoich rodzinach osobami z wadą mózgu. Dane literaturowe wskazują, iż schizencefalia jest zwykle sporadyczna, a jej rodzinne występowanie jest bardzo rzadkie [13]. U niektórych pacjentów z tą wadą stwierdzano heterozygotyczną mutację w genie EMX2. Obecnie brak jednak praktycznych wskazań do wykrywania tej mutacji u pacjentów z rozpoznaną schizencefalią [13,17]. W literaturze opisano przypadek pacjentki o kariotypie 47,XXX ze schizencefalią [17]. WNIOSKI 1. Schizencefalia jest ciężką wadą rozwojową OUN, a jej występowanie niemal zawsze związane jest ze znacznym opóźnieniem rozwoju psychoruchowego oraz padaczką, która u części pacjentów ma charakter lekooporny. 2. Analiza obrazu klinicznego oraz stanów napadowych u prezentowanych pacjentów nie wskazuje na ścisłą zależność między typem stwierdzonej wady a obrazem klinicznym pacjentów w wieku rozwojowym. Piśmiennictwo [1] Barkovich JA. Part 5: Congenital malformations of the brain and skull. W: Pediatric Neuroimaging. 3 rd edition. Lippincott Williams and Wilkins 2000, [2] Yakovlev PI, Wadsworth RC. Schizencephalies: a study of the congenital clefts in the cerebral mantle. I: Clefts with fused lips. J Neuropathol Exp Neurol 1946; 5: [3] Yakovlev PI, Wadsworth RC. Schizencephalies: a study of the congenital clefts in the cerebral mantle. II: Clefts with hydrocephalus and lips separated. J Neuropathol Exp Neurol 1946; 5: [4] Miller GM, Stears JC, Guggenheim MA, Wilkening GN. Schizencephaly: a clinical and CT study. Neurology 1984; 34: [5] Denis D, Chateil JF, Brun M, Brissaud O, Lacombe D, Fontan D, Flurin V, Pedespan J. Schizencephaly: clinical and imaging features in 30 infantile cases. Brain Dev 2000; 22(8): [6] Denis D, Maugey-Laulom B, Carles D, Pedespan JM, Brun M, Chateil JF. Prenatal diagnosis of schizencephaly by fetal magnetic resonance imaging. Fetal Diagn Ther 2001; 16(6): [7] Klingensmith WC, Coiffi-Ragan DT. Schizencephaly. Diagnosis and progression in utero. Radiology 1986; 159: [8] Robinson RO. Familar schizencephaly. Dev Med Child Neurol 1991; 33: [9] Barkovich AJ, Kjos BO. Schizencephaly: correlation of clinical findings with MR characteristics. Am J Neuroradiol 1992; 13: [10] Brunelli S, Faiella A, Capra V, Nigro V, Simeone A, Cama A, Boncinelli E. Germline mutations in the homebox gene EMX2 in patients with severe schizencephaly. Nat Genet 1996; 12: [11] Ho A. A genetic basis for schizencephaly. Lhx2 may play a role in schizencephaly, septo-optic dysplasia, and Joubert syndrome. Harv Brain 2001; 8: [12] Granata T, Farina L, Faiella A, Cardini R, D Incerti L, Boncinelli E, Battaglia G. Familial schizencephaly associated with EMX2 mutation. Neurology 1997; 48(5): [13] Guerrini R, Carrozzo R. Epileptogenic brain malformations: clinical presentation, malformative patterns and indications for genetic testing. Seizure 2002; 11(suppl. A): [14] Fischbein NJ, Dillon WP, Barkovich AJ. Case 135 in: Teaching Atlas of Brain Imaging. Thieme. New York, Stuttgart 2000, [15] Marszał E, Kozłowski P, Jamroz E, Janas-Kozik M, Szymańska M. Schizencefalia u 8-letniej dziewczynki. Neurol Dziec 1994; 3(6): [16] Liang JS, Lee WT, Peng SS, Yu TW, Shen YZ. Schizencephaly: correlation between clinical and neuroimaging features. Acta Paediatr Taiwan 2002; 43(4): [17] Ehara H, Eda I. Schizencephaly in triple-x syndrome. Pediatr Int 2001; 43(3): Adres autorów: Ilona Kopyta, Katedra i Klinika Pediatrii i Neurologii Wieku Rozwojowego ŚAM, ul. Medyków 16, Katowice, tel (0-32) , fax (0-32) , ilonakopyta@autograf.pl
6 476 I. Kopyta i wsp. I. Kopyta, E. Jamroz, E. Marszał, E. Kluczewska SCHIZENCEPHALY CLINICAL AND RADIOLOGICAL PRESENTATION OF PEDIATRIC PATIENTS Summary Schizencephaly is a rare central nervous system malformation. The anomaly is characterized by uni- or bilateral clefts in the brain s cerebral hemispheres. There are 2 types of the anomaly distinguished: type I ( closed lips ) if there are fused clefts in cerebral mantle and type II ( open lips ) if the clefts are separated. The etiology of this malformation is not clear; both environmental (intrauterine cytomegaloviral infection) and genetic risk factors are considered (mutations in EMX2, Lhx2 genes). The aim of the study was the analysis of clinical presentation, neurodevelopment progress and seizures in children with schizencephaly. Material and methods: We examined 9 children (4 girls, 5 boys) at the age of 3 months to 11 years at the time of schizencephaly diagnosis. The neuroimaging (computed tomography CT or/and magnetic resonance imaging MRI) was performed in all of the patients. We found bilateral schizencephaly in 7 patients and unilateral in 2 of them; in 5 patients the brain anomalies other than schizencephaly were found. Epileptic seizures are present in 7 patients; in 2 of them the epilepsy is drug resistant. The development is delayed in all our patients, in spite of one. Conclusions: Schizencephaly is a severe brain malformation almost always leading to developmental delay and epilepsy. We did not found the correlation between the type of anomaly and clinical course, the degree of developmental delay and the severity of epilepsy in our group patients. Key words: schizencephaly, central nervous system malformation, epilepsy, developmental delay.
Badanie ultrasonograficzne między 11 a 14 tc. ocena kształtu czaszki, sierpu mózgu, splotów naczyniówkowych komór bocznych ocena kręgosłupa
Ocena układu nerwowego u płodu w świetle Rekomendacji Sekcji USG PTG Wykonanie trzech przesiewowych badań ultrasonograficznych w ciąży: przed 10 tygodniem ciąży 11 14 tydzień ciąży 18 24 tydzień ciąży
Bardziej szczegółowoBADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU
442 Część II. Neurologia kliniczna BADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU Badania neuroobrazowe Badanie tomografii komputerowej głowy Zasadniczym rozróżnieniem wydaje
Bardziej szczegółowoPadaczka lekooporna - postępowanie. Joanna Jędrzejczak Klinika Neurologii i Epileptologii, CMKP Warszawa
Padaczka lekooporna - postępowanie Joanna Jędrzejczak Klinika Neurologii i Epileptologii, CMKP Warszawa Definicja padaczki lekoopornej Nie ma padaczki lekoopornej, są lekarze oporni na wiedzę Boenigh,
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy
Załącznik nr 13 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE DYSTONII OGNISKOWYCH I POŁOWICZEGO KURCZU TWARZY ICD-10 G24.3 - kręcz karku G24.5 - kurcz
Bardziej szczegółowoLeczenie padaczki lekoopornej podstawy racjonalnej politerapii
Leczenie padaczki lekoopornej podstawy racjonalnej politerapii Ewa Nagańska Klinika Neurologii i Epileptologii CMKP Przyczyny niepowodzenia stosowania monoterapii LPP Niewłaściwe rozpoznanie padaczki (rodzaju
Bardziej szczegółowoUrszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Urszula Coupland Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoGrant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja
Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja obszar unaczynienia objawy lokalizacja TĘTNICA SZYJNA WEWNĘTRZNA (OCZNA
Bardziej szczegółowoZasady leczenia nowo rozpoznanej padaczki
Zasady leczenia nowo rozpoznanej padaczki Ewa Nagańska Klinika Neurologii i Epileptologii CMKP Zasady ogólne jeden incydent napadowy wait and see diagnostyka: wywiad!!!! EEG, TK + kontrast, MRI, wideo-eeg
Bardziej szczegółowoPadaczka u osób w podeszłym wieku
Padaczka u osób w podeszłym wieku W ostatnich latach obserwuje się wzrost przypadków padaczki u osób starszych zarówno w krajach Europy, jak i Ameryki Północnej co wynika ze starzenia się społeczeństwa
Bardziej szczegółowoSTAN PADACZKOWY. postępowanie
STAN PADACZKOWY postępowanie O Wytyczne EFNS dotyczące leczenia stanu padaczkowego u dorosłych 2010; Meierkord H., Boon P., Engelsen B., Shorvon S., Tinuper P., Holtkamp M. O Stany nagłe wydanie 2, red.:
Bardziej szczegółowoDziecko z chorobą układu nerwowego: kiedy szczepić? Kiedy nie szczepić? Pediatria przez przypadki 2015 Katarzyna Kotulska IPCZD
Dziecko z chorobą układu nerwowego: kiedy szczepić? Kiedy nie szczepić? Pediatria przez przypadki 2015 Katarzyna Kotulska IPCZD Obawy przed szczepieniami Racjonalne: ryzyko znanych powikłań, ryzyko nieskuteczności
Bardziej szczegółowoPułapki w EEG prezentacja przypadków
Pułapki w EEG prezentacja przypadków Ewa Nagańska Klinika Neurologii i Epileptologii SPSK CMKP, Warszawa ZAKOPANE XI 2017 Jak rozpoznać nieprawidłowości w EEG? znajomość prawidłowego zapisu EEG znajomość
Bardziej szczegółowoJakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków?
Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? A. USG przezciemiączkowe B. USG i w drugiej kolejności TK C. USG i MR D. USG, TK i MR Badanie
Bardziej szczegółowoRAPORT KOŃCOWY Z BADANIA dotyczącego profilu klinicznego i terapeutycznego pacjentów leczonych levetiracetamem
RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA dotyczącego profilu klinicznego i terapeutycznego pacjentów leczonych Opis badania Przebieg badania Analiza wyników Podsumowanie Cele badania Głównym celem badania była ocena profilu
Bardziej szczegółowoDziecko z padaczką w szkole. Patrycja Harat-Smętek
Dziecko z padaczką w szkole Patrycja Harat-Smętek Definicja padaczki Padaczka jest zaburzeniem czynności mózgu, które cechuje się trwałą skłonnością do napadów padaczkowych wraz z neurobiologicznymi, poznawczymi,
Bardziej szczegółowoBrodawczaki splotu naczyniówkowego u dzieci
Brodawczaki splotu naczyniówkowego u dzieci Choroid plexus papilloma in children Krzysztof Jarmusz, Zdzis³aw Huber, Pawe³ Ma³asiak, Katarzyna Nowakowska, Krzysztof Strzy ewski z Katedry i Kliniki Chirurgii,
Bardziej szczegółowoLokalizacja i lateralizacja ognisk padaczkowych u dzieci
Lokalizacja i lateralizacja ognisk padaczkowych u dzieci - wyniki mapowania metodą pierwszej pochodnej iglic Andrzej Kozik Pracownia Wideo-EEG i EEG Oddział Neurologii Dziecięcej Szpital im. T. Marciniaka,
Bardziej szczegółowoWykrywanie, diagnostyka i leczenie chorób rzadkich na przykładzie stwardnienia guzowatego
Wykrywanie, diagnostyka i leczenie chorób rzadkich na przykładzie stwardnienia guzowatego Sergiusz Jóźwiak, Klinika Neurologii Dziecięcej Warszawski Uniwersytet Medyczny STWARDNIENIE GUZOWATE częstość:
Bardziej szczegółowoWyłączenia świadomości u dziecka w wieku 11 lat. Katarzyna Kotulska IPCZD Klinika Neurologii i Epileptologii
Wyłączenia świadomości u dziecka w wieku 11 lat Katarzyna Kotulska IPCZD Klinika Neurologii i Epileptologii W przychodni 1 Dziewczynka 11-letnia Bardzo dobrze się uczy, ale dysgrafia Ostatnio nauczyciele
Bardziej szczegółowoNapady padaczkowe- objaw albo następstwo udaru mózgu
PRACE ORYGINALNE Adam Wiśniewski Barbara Książkiewicz Napady padaczkowe- objaw albo następstwo udaru mózgu Seizures- symptom or cause of stroke Katedra i Klinika Neurologii, Szpital Uniwersytecki nr 1
Bardziej szczegółowo1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi
Płód w płodzie fetus in fetu. Hanna Moczulska 1, Maria Respondek-Liberska 2 1. Studia Doktoranckie Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Genetyki Klinicznej i Laboratoryjnej w Łodzi, UM w Łodzi 2. Zakład
Bardziej szczegółowoObrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych
Lekarz Daria Dziechcińska-Połetek Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Dr hab. n. med. Ewa Kluczewska, prof. nadzw.
Bardziej szczegółowoTest edukacyjny. akredytowany przez Polskie Towarzystwo Neurologiczne
Polski Przegląd Neurologiczny, 2006, tom 2, nr 2 Test edukacyjny Szanowni Państwo! Jak zapowiedziano w pierwszym numerze Polskiego Przeglądu Neurologicznego, zamieszczamy kolejny test edukacyjny,. Uczestnictwo
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU
Załącznik nr 5 Załącznik nr 5 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU NERWOWEGO, SZCZEGÓŁOWE W WARUNKI TYM PADACZKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU NERWOWEGO, W TYM PADACZKI 1.
Bardziej szczegółowoAgenezja ciała modzelowatego aspekt kliniczny i genetyczny. clinical and genetic aspects
Ann. Acad. Med. Gedan., 2007, 37, 71 79 Małgorzata Lemka*, Ewa Pilarska*, Jolanta Wierzba**, Anna Balcerska** Agenezja ciała modzelowatego aspekt kliniczny i genetyczny Agenesis of corpus callosum clinical
Bardziej szczegółowoDrgawki czy mioklonie??? Iwona Terczyńska IMID
Drgawki czy mioklonie??? Iwona Terczyńska IMID Termin mioklonia u pacjenta z JME został po raz pierwszy zaproponowany przez Herpina w 1867 Mioklonie przysenne opisał Friedreich 1881 Nadal.nie ma powszechnie
Bardziej szczegółowoRola neurologa w procesie. diagnozy dziecka z FASD. Bożena Bańdo
Rola neurologa w procesie diagnozy dziecka z FASD Bożena Bańdo Rozwój dziecka układ nerwowy kieruje i reguluje czynnościami ustroju zarówno życiem wegetatywnym jak i funkcjami świadomymi i zachowaniem
Bardziej szczegółowoRozdział 7. Nieprawidłowy zapis EEG: EEG w padaczce
Rozdział 7. Nieprawidłowy zapis EEG: EEG w padaczce Znaczenie zapisu EEG w rozpoznaniu i leczeniu EEG wspiera kliniczne rozpoznanie padaczki, ale na ogół nie powinno stanowić podstawy rozpoznania wobec
Bardziej szczegółowoDoktoraty i habilitacje
D O N I E S I E N I A I I N F O R M A C J E / I N F O R M A T I O N & C O M M U N I C A T I O N S Doktoraty i habilitacje W dniu 21.10.2010 roku w Instytucie Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka odbyło się kolokwium
Bardziej szczegółowoNapady padaczkowe i padaczka w udarach niedokrwiennych mózgu u dzieci
CHILD NEUROLOGY NEUROLOGIA DZIECIĘCA Vol. 16/2007 Nr 31 PRACA ORYGINALNA/ORIGINAL ARTICLE Napady padaczkowe i padaczka w udarach niedokrwiennych mózgu u dzieci Epileptic seizures and epilepsy in ischemic
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE... 15. 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz... 17 Piśmiennictwo...
9 Spis treści Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE............ 15 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz........ 17 Piśmiennictwo................................ 26 2. Wady rozwojowe
Bardziej szczegółowoIwona Kurkowska-Jastrzębska Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa. Zakopane listopada 2016
Iwona Kurkowska-Jastrzębska Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Zakopane 18-19 listopada 2016 Jedna z najczęstszych chorób OUN Częstość występowania 1% populacji ogólnej (w Polsce 400 tys.) Dwa
Bardziej szczegółowoDr n.med Adrianna Wilczek specjalista neurologii dziecięcej
DRGAWKI GORĄCZKOWE U DZIECI -co to są drgawki gorączkowe u dzieci -jakie badania należy wykonać -postępowanie i leczenie drgawek gorączkowych Dr n.med Adrianna Wilczek specjalista neurologii dziecięcej
Bardziej szczegółowoPierwszy napad w życiu czy i kiedy leczyć?
Kliknij, aby dodać tekst Pierwszy napad w życiu czy i kiedy leczyć? Magdalena Konopko I Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii Punkty zainteresowania.. Pierwsze w życiu napady drgawkowe:
Bardziej szczegółowoAsymetria i ewolucja języka. Magdalena Ferdek Marcin Koculak
Asymetria i ewolucja języka Magdalena Ferdek Marcin Koculak 2 - komórki nerwowe dwubiegunowe - komórki wzrokowo zwojowe (zwój nerwu wzrokowego) - nerwy wzrokowe - skrzyżowanie wzrokowe 3 Spoidło Wielkie
Bardziej szczegółowoPadaczka versus omdlenie co wynika z wytycznych 2009? Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa
Padaczka versus omdlenie co wynika z wytycznych 2009? Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa Omdlenie Objaw a nie choroba Przejściowa i samoograniczająca się utrata przytomności Mechanizm:
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoPrzemijające napady niedokrwienne mózgu (TIA) i napady padaczkowe u 12-letniej dziewczynki z anomaliami żył głębokich mózgowia.
Przemijające napady niedokrwienne mózgu (TIA) i napady padaczkowe u 12-letniej dziewczynki z anomaliami żył głębokich mózgowia. Opis przypadku Transient ischemic attacks (TIA) and epileptic seizures in
Bardziej szczegółowoWitamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego
Witamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego Agnieszka Szlagatys-Sidorkiewicz Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański Uniwersytet Medyczny Witamina D w chorobach
Bardziej szczegółowoPrzyczyny, podział i objawy. Marta Kucharczyk
Przyczyny, podział i objawy Marta Kucharczyk Mózgowe Porażenie Dziecięce jest to zespół chorobowy niepostępujących, różnorodnych zaburzeń czynności ruchowych i postawy, powstających wskutek nieprawidłowego
Bardziej szczegółowoDrgawki gorączkowe i padaczki ze spektrum GEFS+
Drgawki gorączkowe i padaczki ze spektrum GEFS+ Elżbieta Szczepanik Klinika Neurologii Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Kurs CMKP 23-25. 09. 2019 Padaczka i inne stany napadowe u dzieci ...
Bardziej szczegółowoDrgawki gorączkowe. Odział Neurologii Dzieciecej WSSDz w Olsztynie
Drgawki gorączkowe Odział Neurologii Dzieciecej WSSDz w Olsztynie Drgawki gorączkowe Definicja Drgawki gorączkowe zostały zdefiniowane przez ILAE w 2010r jako napad padaczkowy towarzyszący chorobie gorączkowej
Bardziej szczegółowoPrzedmowa 11 Bożydar Latkowski Antoni Prusiński. Wprowadzenie 12 Antoni Prusiński. Część I. Wybrane problemy otoneurologii 21
Spis treści Przedmowa 11 Wprowadzenie 12 Część I. Wybrane problemy otoneurologii 21 1. ABC anatomii i fizjologii narządu przedsionkowego jako obwodowego receptora układu równowagi 22 2. Badanie otoneurologiczne
Bardziej szczegółowoI. STRESZCZENIE Cele pracy:
I. STRESZCZENIE Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) jest przewlekłym procesem zapalnym, powodującym postępujące i nieodwracalne włóknienie trzustki. Choroba przebiega z okresami remisji i zaostrzeń, prowadząc
Bardziej szczegółowoElżbieta Łobodzińska-Młynarczyk, Edmund Brzozowski, Aleksandra Melnyk, Jacek Morski, Ewa Jankowska
Występowa i przebieg padaczki pourazowej u dzieci hospitalizowanych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olszty w latach 2003 2010 Occurrence and course of post-traumatic epilepsy in children
Bardziej szczegółowoOcena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę.
lek. med. Ewa Czapińska-Ciepiela Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor Prof. dr hab. n. med. Jan Kochanowski II Wydział
Bardziej szczegółowoR_02 10-04-15 18:07 Page 103 Krytyczne spojrzenie 103
Krytyczne spojrzenie 103 ODPOWIEDZI PRZYPADEK 104 104 R_02 10-04-15 18:07 Page 105 P R Z Y P A D E K 51 1. Jakie jest najbardziej prawdopodobne rozpoznanie? 2. Jaką lokalizację przerzutów ze względu na
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia. Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103
ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103 Wprowadzenie Udar mózgu jest schorzeniem uszkadzającym mózg. W związku
Bardziej szczegółowoWSTĘP. Skaner PET-CT GE Discovery IQ uruchomiony we Wrocławiu w 2015 roku.
WSTĘP Technika PET, obok MRI, jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się metod obrazowych w medycynie. Przełomowymi wydarzeniami w rozwoju PET było wprowadzenie wielorzędowych gamma kamer,
Bardziej szczegółowoAsymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Grażyna Gwizda Asymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem. Streszczenie rozprawy
Bardziej szczegółowoWrodzone wady wewnątrzkanałowe
Wrodzone wady wewnątrzkanałowe Występują one w przebiegu wad tworzenia się tzw. struny grzbietowej ( rozwoju kręgosłupa i rdzenia). Określane są inaczej terminem dysrafii. Wady te przyjmują postać: rozszczepu
Bardziej szczegółowoNeurolog dziecięcy i szkoła koalicja czy opozycja? Dr n med. Katarzyna Wojaczyńska-Stanek
Neurolog dziecięcy i szkoła koalicja czy opozycja? Dr n med. Katarzyna Wojaczyńska-Stanek Czym jest szkoła? Budynek Miejscem nauki wiedzy norm społecznych norm etycznych Miejscem wcielania w życie idei
Bardziej szczegółowoPadaczki częściowe wieku dziecięcego aspekty kliniczne i terapeutyczne
KAZUISTYKA ISSN 1734 5251 www.neuroedu.pl OFICJALNE PORTALE INTERNETOWE PTN www.ptneuro.pl Padaczki częściowe wieku dziecięcego aspekty kliniczne i terapeutyczne Ilona Pieczonka-Ruszkowska 1, 2, Paweł
Bardziej szczegółowoNeurologia Organizacja i wycena świadczeń. Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa
Neurologia Organizacja i wycena świadczeń Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa Choroby neurologiczne wg. WHO Bardzo wysokie wskażniki rozpowszechnienia aktualnie na świecie u miliarda
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoSPOSÓB OCENY STANU ZDROWIA OSOBY CHOREJ NA PADACZKĘ W CELU STWIERDZENIA ISTNIENIA LUB BRAKU PRZECIWSKAZAŃ ZDROWOTNYCH DO KIEROWANIA POJAZDAMI
Załącznik nr 4 Załącznik nr 4b SPOSÓB OCENY STANU ZDROWIA OSOBY CHOREJ NA PADACZKĘ W CELU STWIERDZENIA ISTNIENIA LUB BRAKU PRZECIWSKAZAŃ ZDROWOTNYCH DO KIEROWANIA POJAZDAMI 1. Padaczka oznacza chorobę
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoKoordynator ds. przewodów doktorskich Rady Naukowej Centrum onkologii-instytutu Im. Marii Skłodowskiej Curie Prof. dr hab.n.med.
Łódź 10.04.2019r. Dr hab. n.med. Paweł Kolasa Oddział Neurochirurgii i Nowotworów Układu Nerwowego Wojewódzkie Wielospecjalistyczne Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi. ul. Pabianicka
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoUPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE. Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow Upośledzenie umysłowe Obniżenie sprawności umysłowej powstałe w okresie rozwojowym. Stan charakteryzujący się istotnie niższą od przeciętnej ogólną
Bardziej szczegółowoFARMAKOTERAPIA STWARDNIENIA ROZSIANEGO TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ
FARMAKOTERAPIA STWARDNIENIA ROZSIANEGO TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ Prof. dr hab. med. Halina Bartosik - Psujek Katedra i Klinika Neurologii Uniwersytet Medyczny w Lublinie LEKI I RZUTU PREPARATY INTERFERONU
Bardziej szczegółowoWnioski naukowe oraz szczegółowe wyjaśnienie CHMP podstaw naukowych różnic w stosunku do zalecenia PRAC
Aneks II Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu z zastrzeżeniem spełnienia warunków oraz szczegółowe wyjaśnienie podstaw naukowych różnic w stosunku do zalecenia
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoCytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego
Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego Iwona Sadowska-Krawczenko Oddział Kliniczny Noworodków, Wcześniaków z Intensywną Terapią
Bardziej szczegółowo3 Zespół czerwonego ucha opis, diagnostyka i leczenie Antoni Prusiński. 4 Zawroty głowy w aspekcie medycyny ratunkowej Antoni Prusiński
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 3(11)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński Zastępca redaktora naczelnego: Dr n. med. Tomasz Berkowicz 2 XXXVI Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Neurootologicznego
Bardziej szczegółowoPatomorfologia wykład 28. Patomorfologia. wady cewy nerwowej 25.04.2015. rozwój ośrodkowego układu nerwowego. rozwój ośrodkowego układu nerwowego
Patomorfologia wykład 28 wady rozwojowe układu nerwowego Patomorfologia Wykład 28 prof hab. n. med. Andrzej Marszałek Ø Wady są trwałymi uszkodzeniami całego ciała lub jego części. Ø Wady powstają w wyniku
Bardziej szczegółowoNowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa
Nowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (OUN) rozwijają się w tkankach mózgowia i rdzenia kręgowego. Mogą być pierwotne
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoRozdział 36 Udar mózgu
36. Udar mózgu 36. Udar mózgu 245 Rozdział 36 Udar mózgu Istotne informacje Szybka ocena pacjentów z ostrym udarem mózgu, z wykorzystaniem TK głowy bez kontrastu, jest decydująca w różnicowaniu udarów
Bardziej szczegółowoPodstawowe zmiany patologiczne stwierdzane za pomocą dopplerowskich badań ultrasonograficznych naczyń domózgowych i wewnątrzczaszkowych
12 Podstawowe zmiany patologiczne stwierdzane za pomocą dopplerowskich badań ultrasonograficznych naczyń domózgowych i wewnątrzczaszkowych Joanna Wojczal Współautorzy podrozdziałów: Grzegorz Kozera, Tomasz
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoLek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci
Lek. Marcin Polok Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Bardziej szczegółowoDanuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii
Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Udar mózgu został włączony do grupy chorób neurologicznych Udar mózgu 8th World Stroke Conference, 2012 18 mln osób rocznie z których 6 mln umiera 30
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoce definicja, charakterystyka, klasyfikacje.
MAZOWIECKIE CENTRUM NEUROPSYCHIATRII I REHABILITACJI DZIECI I MŁODZIEŻY W ZAGÓRZU K.WARSZAWY Mózgowe porażenie dziecięce ce definicja, charakterystyka, klasyfikacje. Dr n. med. Marcin Bonikowski Opracowano
Bardziej szczegółowoObserwacjami objęto 138 dzieci (65 płci żeńskiej i 73 męskiej), które były analizowane w 3 grupach :
207 12.STRESZCZENIE W okresie prenatalnym i w pierwszym roku życia rozwój ośrodkowego układu nerwowego jest najbardziej intensywny. W populacji dziecięcej napady padaczkowe najczęściej występują u niemowląt.
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2013/2014 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2013/2014 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Kliniczno-biochemiczne korelacje w przebiegu patologii układu nerwowego
Bardziej szczegółowoBadanie neurologiczne po NZK - propozycja checklisty
Badanie neurologiczne po NZK - propozycja checklisty Maciej Wawrzyńczyk Oddział Udarowy Klinika Neurologii SUM w Zabrzu Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Najczęstsze przyczyny przewlekłych zaburzeń
Bardziej szczegółowoCzym jest badanie czynnościowe rezonansu magnetycznego? Oraz jaki ma związek z neuronawigacją?
Czym jest badanie czynnościowe rezonansu magnetycznego? Oraz jaki ma związek z neuronawigacją? Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka Centrum Medycyny Ratunkowej stale podnosi jakość prowadzonego
Bardziej szczegółowoWartość diagnostyczna angio-tk w diagnostyce krwotoku podpajęczynówkowego
Wartość diagnostyczna angio-tk w diagnostyce krwotoku podpajęczynówkowego Przed wprowadzeniem do diagnostyki angio-tk złotym standardem w ocenie naczyń mózgowych w SAH była angiografia klasyczna. Wartość
Bardziej szczegółowoRola laparoskopowa adrenalektomii w leczeniu pacjentów z neuroblastomadoświadczenia
Rola laparoskopowa adrenalektomii w leczeniu pacjentów z neuroblastomadoświadczenia trzech ośrodków. Marcin Łosin 1, Wojciech Korlacki 2, Przemysław Mańkowski 3, Maciej Murawski 1, Andrzej Grabowski 2,
Bardziej szczegółowoWarszawa, r.
Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Warszawski Uniwersytet Medyczny SP CSK ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa Tel. 599 25 83; fax: 599 25 82 Kierownik: dr hab. n. med. Leszek Czupryniak Warszawa, 24.08.2016r.
Bardziej szczegółowoOCENA. Ocena rozprawy doktorskiej mgr Jolanty Gałeckiej
Klinika Neurologii Wojskowy Instytut Medyczny 00 909 Warszawa ul Szaserów 128 Warszawa dn. 02.06.2019 r. OCENA Rozprawy doktorskiej mgr Jolanty Gałeckiej Ocena skuteczności wybranych metod fizjoterapeutycznych
Bardziej szczegółowoRopniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii
Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
Bardziej szczegółowoDanuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii
Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Chora l.66, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, nikotynizm. Skierowana do szpitala z powodu narastających objawów niepokoju. Przy przyjęciu pobudzona z zaburzenia
Bardziej szczegółowoZabrze r. Recenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarza Cypriana Olchowy
Zabrze 03.09.2016r. Recenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarza Cypriana Olchowy p.t. Przydatność wielorzędowej tomografii komputerowej w diagnostyce powikłań płucnych u dzieci poddanych
Bardziej szczegółowoProgresja przewlekłej choroby nerek u dzieci z wadami układu moczowego
Progresja przewlekłej choroby nerek u dzieci z wadami układu moczowego Danuta Zwolińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Poland VII Zjazd PTNFD,Łódź,24-26.05.,
Bardziej szczegółowolek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach W - 25 C - 0 L - 0 ZP- 0 PZ- 8 0
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Nazwa programu (kierunku) Specjalność: Nazwa przedmiotu: Pielęgniarstwo Pielęgniarstwo neurologiczne
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoTematy seminariów z Neurologii dla V roku Kierunku Lekarskiego realizowane w Klinice Neurochirurgii:
Tematyka zajęć i zaliczenie z Neurologii - plik pdf do pobrania Neurochirurgia Do zajęć seminaryjnych student jest zobowiązany przygotować wiedzę teoretyczną zgodnie ze słowami kluczowymi do danego tematu.
Bardziej szczegółowoPOMAGAMY ZUZI OSZUKAĆ GENETYKĘ
APEL O POMOC H/8 ZUZIA HAJNCE POMAGAMY ZUZI OSZUKAĆ GENETYKĘ Zuzia urodziła się w Poznaniu 27.07.2010 roku jako pozornie zdrowa dziewczynka. Wyniki badań i opinie lekarzy nie wskazywały na żadne nieprawidłowości.
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoAnaliza obrazu klinicznego pacjentów w wieku rozwojowym z rozpoznanymi torbielami wewnątrzczaszkowymi
Child Neurology Neurologia Dziecięca Vol. 15/2006 Nr 29 PRACA ORYGINALNA/ORIGINAL ARTICLE Analiza obrazu klinicznego pacjentów w wieku rozwojowym z rozpoznanymi torbielami wewnątrzczaszkowymi The analysis
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E
załącznik nr 19 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E 75 Zaburzenia przemian sfingolipidów i inne zaburzenia spichrzania
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 207 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 207 SECTIO D 2003 Studenckie Koło Naukowe Katedry Pielęgniarstwa Klinicznego WPiNoZ AM w Lublinie Opiekun: prof. dr
Bardziej szczegółowoPadaczka: rozpoznawanie i leczenie. Sergiusz Jóźwiak Klinika Neurologii Dziecięcej WUM
Padaczka: rozpoznawanie i leczenie Sergiusz Jóźwiak Klinika Neurologii Dziecięcej WUM Definicja: manifestacja kliniczna nadmiernego pobudzenia określonej populacji neuronów korowych Neurotransmitery: Seizure
Bardziej szczegółowo