Dziecko z padaczką w szkole. Patrycja Harat-Smętek

Transkrypt

1 Dziecko z padaczką w szkole Patrycja Harat-Smętek

2 Definicja padaczki Padaczka jest zaburzeniem czynności mózgu, które cechuje się trwałą skłonnością do napadów padaczkowych wraz z neurobiologicznymi, poznawczymi, psychologicznymi i społecznymi następstwami tego stanu

3 Definicja operacyjna Padaczka jest chorobą mózgu, rozpoznawaną gdy: o wystąpiły przynajmniej dwa nieprowokowane lub odruchowe napady w czasie dłuższym niż 24 godziny o wystąpił jeden nieprowokowany lub odruchowy napad u osoby z dużym ryzykiem wystąpienia kolejnych napadów powyżej 60% w ciągu 10 lat o rozpoznajemy zespół padaczkowy

4 Ustąpienie padaczki U pacjentów, u których występował zespół padaczkowy związany z konkretnym wiekiem po przekroczeniu tego wieku U pacjentów, którzy nie mieli napadów od 10 lat i nie przyjmują leków przeciwpadaczkowych minimum 5 lat

5 Epidemiologia Na świecie choruje na padaczkę ponad 70 milionów ludzi; szacowana zachorowalność wynosi / rocznie W 30% przypadków padaczki pierwszy napad występuje przed ukończeniem czwartego roku życia, w 50% przed jedenastym rokiem życia i w 70% przed ukończeniem czternastego roku życia Częstość występowania padaczki w populacji dziecięcej: 0,5-1%

6 Rodzaje padaczek Padaczka uwarunkowana genetycznie bezpośredni wynik znanego lub przypuszczalnego defektu genetycznego, przejawiającego się klinicznie głównie pod postacią napadów padaczkowych Padaczka uwarunkowana strukturalnie lub metabolicznie - np. następstwo udaru, urazu lub zakażenia; także malformacje rozwojowe kory mózgowej o podłożu genetycznym Padaczka o nieznanej przyczynie może być następstwem nieznanego defektu genetycznego lub innego nieokreślonego dotychczas stanu patologicznego

7 Rodzaje napadów napady uogólnione Z objawami ruchowymi: toniczno-kloniczne kloniczne toniczne miokloniczne miokloniczne atoniczne miokloniczne toniczno-kloniczne atoniczne zgięciowe Bez napadów ruchowych: napady nieświadomości

8 Rodzaje napadów napady ogniskowe Z objawami ruchowymi Bez objawów ruchowych ze świadomością / bez świadomości / z zaburzoną świadomością

9 Rodzaje napadów napady o nieznanym początku Z objawami ruchowymi Bez objawów ruchowych Niesklasyfikowane

10 Napady ogniskowe - lokalizacja Płat czołowy- napady ruchowe Płat ciemieniowy- napady czuciowe Płat skroniowy- automatyzmy, omamy słuchowe / wzrokowe / węchowe / smakowe, zaburzenia pamięci lub zaburzenia psychiczne Płat potyliczny- zaburzenia widzenia

11 Rozpoznanie padaczki Wywiad (w tym nagrania video) Badania dodatkowe: EEG, neuroobrazowanie, badania metaboliczne, genetyczne, inne

12 Rozpoznanie zespołu padaczkowegoprzykłady Padaczka rolandyczna: wiek 7-10 r.ż.; napady ogniskowe ruchowe i czuciowe (gł. twarz), też uogólnione toniczno-kloniczne; często napady w trakcie snu; uwarunkowana genetycznie; rozwój intelektualny raczej prawidłowy; czasem opóźnienie mowy, upośledzenie pamięci i deficyt uwagi; rokowanie: ustępuje samoistnie do 16 r.ż. Dziecięca padaczka z napadami nieświadomości: 4-10 r.ż.; częstsza u dziewczynek; rozwój prawidłowy, czasem zab. zachowania, trudności w nauce, problemy społeczne; napady nieświadomości (do 200/dobę) ustępują do 18 r.ż. lub pojawiają się napady uogólnione toniczno-kloniczne

13 Leczenie padaczki Leki przeciwpadaczkowe (mono- i politerpia) obecnie mamy ponad 20 leków; u 1/3 pacjentów leki przeciwpadaczkowe są nieskuteczne Leczenie niefarmakologiczne: chirurgiczne, stymulacja nerwu błędnego, dieta ketogenna

14 Postępowanie w czasie napadu Zachować spokój Przenieść dziecko w bezpieczne miejsce Jeśli to możliwe ułożyć dziecko w pozycji bezpiecznej na boku, z twarzą skierowaną lekko ku podłożu, aby umożliwić swobodny wyciek śliny Zabezpieczyć przed możliwością urazu Asekurować w czasie napadu i pozostać z chorym do odzyskania pełnej świadomości Ew. podać diazepam doodbytniczo (Relsed)

15 Postępowanie w czasie napadu Nie wolno: Podnosić i krępować ruchów dziecka Wkładać choremu czegokolwiek między zęby lub do ust Cucić, uderzając po twarzy, lub polewając wodą Agresywnie ingerować w zachowanie chorego w czasie, gdy jest on jeszcze zdezorientowany po napadzie

16 Jakość życia dziecka z padaczką Poczucie niesprawności, świadomość ograniczeń -> niska samoocena Lęk przed stygmatyzacją, reakcją otoczenia Nadopiekuńcza postawa rodziców Złe samopoczucie związane z napadami Niepożądane działania leków przeciwpadaczkowych Często zaburzenia snu, zachowania, nastroju

17 Problemy szkolne dzieci z padaczką Przyczyny medyczne: niepożądane działania leków przeciwpadaczkowych, nawracające napady, zmiany organiczne w mózgu - zaburzające funkcje pamięci lub mowy, Przyczyny społeczne: zaniżone oczekiwania, nadopiekuńczość, zwolnienia z zajęć szkolnych

18 Dziecko z padaczką w szkole Realizacja normalnego toku kształcenia, modyfikacje w razie potrzeby uwarunkowanej możliwościami dziecka Duże znaczenie chorób współistniejących: MPDz, upośledzenia umysłowego, zaburzeń koordynacji, koncentracji, pamięci, integracji sensorycznej W określonych sytuacjach nauczanie indywidualne całościowe lub częściowe

19 Dziecko z padaczką w szkole Nie należy ograniczać uczestnictwa w zajęciach wychowania fizycznego; możliwe również zajęcia na basenie Znajomość czynników prowokujących: fotostymulacja (komputer, filmy), hiperwentylacja (wysiłek fizyczny) Udzielenie pomocy w czasie napadu i po napadzie Wyrozumiałość dla przejściowego gorszego funkcjonowania bez zaniżania oczekiwań

20 Planowanie zawodu Przeciwwskazane niektóre rodzaje: zawodowy kierowca, służby mundurowe, praca na wysokościach, obsługa urządzeń mechanicznych

21 W badaniu z 2007 roku przeprowadzonym w USA stwierdzono, że nauczyciele oceniali możliwości dziecka niżej, gdy wiedzieli, że choruje ono na padaczkę W 2009 roku przeprowadzono w Polsce badanie PRO-EPI - wnioski: przede wszystkim potrzeba zwiększenia wiedzy wśród nauczycieli i pracodawców w celu wyeliminowania lęku przed napadem padaczkowym oraz zachęcenie chorych do informowania o swojej chorobie

22 Bibliografia Singh A., Trevick S.: The Epidemiology of Global Epilepsy. Neurol Clin. 2016; 34(4); Domańska-Pakieła D.: Padaczka aktualne możliwości terapii i zalecenia. SMP 2014;t.11: Dobrzańska A., Ryżko J. (red.): Pediatria. Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego. Elsevier Urban & Partner, Wrocław Kubicka K., Kawalec W. (red.): Pediatria. PZWL, Warszawa Kaciński M. (red.): Neuropediatria. PZWL, Warszawa Jóźwiak S.: One są wśród nas i Dziecko z padaczką w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa Katzenstein J. M., Fastenau P. S., Dunn D. W., and Austin J. K.: Teachers' ratings of the academic performance of children with epilepsy. Epilepsy Behav 10,