Pragmatyzm i kreatywność to klucz do skuteczności

Transkrypt

1 wydanie bezpłatne PRAWO I PODATKI W PRAKTYCE nr 01/2015 PODATKI 1 Swoimi doświadczeniami dzielą się prawnicy z Kancelarii Prawnej PragmatIQ SPÓŁKI str. 2 PODATKI str. 3 PRZEKSZTAŁCENIA str. 6 Dlaczego warto mieć spółkę komandytową Spółki komandytowe są wciąż bardzo atrakcyjną formą prowadzenia biznesu. Dzięki nim przedsiębiorcy mogą korzystać z jednokrotnego opodatkowania zysków, nie ponosząc przy tym osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Niektóre SKA atrakcyjne podatkowo nawet do października 2015 r. Część spółek SKA nadal nie płaci podatków. Na rynku jest wiele ofert zakupu takich spółek podpowiadamy, jak wykorzystać takie SKA w 2015 r. O czym pamiętać przy przekształceniu Proces przekształcenia spółki dobrze jest starannie zaplanować. Doradzamy, na co należy zwrócić szczególną uwagę oraz jakich błędów się wystrzegać. SPORY str. 10 PODATKI str. 11 Spieraj się z głową! Podpowiadamy, jak przygotować się do sporu ze wspólnikiem, radzimy, jakich błędów wystrzegać się w sporze z organami podatkowymi. Optymalne finansowanie spółki Prawo daje wiele sposobów na dofinansowanie spółki. Niektóre z nich mogą przynieść też istotne korzyści podatkowe. Wskazujemy formy finansowania i doradzamy, jak z nich skorzystać, by ominąć podatkowe rafy. TO JUŻ 5 LAT! Pragmatyzm i kreatywność to klucz do skuteczności Kancelaria PragmatIQ obchodzi w tym roku pięciolecie swojej działalności. O tym, dlaczego prawnik powinien być pragmatyczny oraz jakie plusy i minusy ma specjalizacja w branży prawniczej, opowie założyciel kancelarii radca prawny Rafał Szymkowiak. Doradzamy.to: PragmatIQ to dość oryginalna nazwa jak na kancelarię prawną. Z reguły prawnicy posługują się nazwiskami wspólników oraz dodatkiem i partnerzy czy i wspólnicy Skąd ten nietypowy w branży pomysł? Rafał Szymkowiak: Od samego początku postanowiliśmy budować zespół i promować markę. Dlatego założyliśmy, że kancelaria powinna mieć swoją nazwę, na którą pracowałby cały zespół. Słowo PragmatIQ stworzył zaprzyjaźniony z nami copywriter. Po rozmowach z nami uznał, że PragmatIQ najlepiej oddaje główne fundamenty, na których budujemy naszą kancelarię: pragmatyzm oraz kreatywność. Doradzamy.to: Dlaczego te cechy są tak ważne w działalności PragmatIQ? R.S.: Pragmatyzm i kreatywność to rzadkie cechy w naszej branży. Prawnicy często są niepraktyczni i pracują, nie zastanawiając się, czego tak naprawdę potrzebuje klient. Niezbyt kreatywnie podchodzą do zleceń, przez co nie oferują efektywnych rozwiązań. W dodatku, większość prawników uważa, że zna się na wszystkim i przyjmuje wszystkie zlecenia. Dla nas istotne jest, aby rozwiązania, które przedstawiamy, były skuteczne, a skuteczność wymaga pragmatyzmu i kreatywności. Doradzamy.to: Oprócz nieszablonowej nazwy, PragmatIQ wyróżnia także bardzo wyrazista specjalizacja? R.S.: Tak, uznaliśmy, że prawnicy od wszystkiego są do niczego i od ponad 5 lat koncentrujemy się na spółkach i podatkach. Mamy wiele dokonań z sukcesem przeprowadziliśmy ponad 1200 spraw spółek i wspólników. Utworzyliśmy ponad 300 nowych spółek i przeprowadziliśmy ponad 120 przekształceń, połączeń i podziałów. W ciągu tych 5 lat uzyskaliśmy również prawie 250 pozytywnych interpretacji podatkowych. Liczby mówią same za siebie. Doradzamy.to: Czy stosunkowo wąska specjalizacja to ułatwienie czy raczej utrudnienie w działalności prawniczej? R.S.: Z jednej strony to konieczność, bo trudno śledzić tysiące orzeczeń i zmieniających się przepisów we wszystkich działach prawa. Z drugiej strony, jest to pewien luksus, ponieważ zdobywamy i mnożymy doświadczenie w pewnym wycinku prawa. Doradzamy.to: A zatem same plusy? R.S.: Niekoniecznie chęć wyspecjalizowania się wymaga od nas stałego promowania swoich usług. Prawnicy od wszystkiego mają w tym zakresie łatwiej, bo każdy klient i każde zlecenie to dla nich źródło pracy. My musimy stale starać się zainteresować i przekonać potencjalnych klientów do swojej wiedzy, doświadczenia i kompetencji stąd między innymi pomysł na taką, a nie inną formę promocji, jaką jest portal i publikacja Doradzamy.to. Sprawdź nasze PragmatIQ! Rafał Szymkowiak Radca prawny Specjalizacja: prawo podatkowe i prawo spółek r.szymkowiak@pragmatiq.pl

2 SPÓŁKI 2 Komandytowa wciąż atrakcyjna Tylko w pierwszej połowie ubiegłego roku w Polsce założono 1405 nowych spółek komandytowych. Co skłania przedsiębiorców do wyboru właśnie tej formy prowadzenia działalności dla swojej firmy? Tomasz Rutkowski, Rafał Szymkowiak Ograniczona odpowiedzialność wspólników i elastyczność umowy W spółce komandytowej występują dwie kategorie wspólników komplementariusz i komandytariusz. Pierwszy z nich odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem osobistym, podczas gdy drugi, co do zasady, nie ponosi osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Możliwe jest jednak całkowite wyeliminowanie osobistej odpowiedzialności wspólników będących osobami fizycznymi za zobowiązania spółki komandytowej poprzez uczynienie komplementariuszem spółki z o.o., kierowanej przez wskazane osoby fizyczne. Wspólnicy spółki komandytowej mogą dostosować postanowienia umowy spółki komandytowej do konkretnych potrzeb prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Wybór spółki komandytowej zapewnia szeroką swobodę uregulowania stosunków wewnętrznych w spółce poprzez modyfikację zasad ustawowych. Przykładem może być wprowadzenie do umowy spółki postanowień wzmacniających pozycję komandytariuszy, niestandardowych postanowień dotyczących podziału zysku oraz regulacji, które zabezpieczą dalsze funkcjonowanie spółki na wypadek śmierci jednego z jej wspólników. Mądre określenie kluczowych dla funkcjonowania spółki kwestii pozwoli uniknąć problemów w przyszłości. Jednokrotne opodatkowanie Dwa lata temu pojawiły się informacje o planowanym przez Ministerstwo Finansów objęciu podatkiem CIT nie tylko spółek komandytowo-akcyjnych, lecz także spółek komandytowych. Ministerstwo forsowało ten pomysł w swych projektach, ale ostatecznie nowelizując przepisy podatkowe z końcem 2013 r., objęto podatkiem CIT tylko spółki komandytowo-akcyjne. Kolejne nowelizacje przepisów podatkowych na rok 2015 w żaden sposób nie powróciły do zmiany opodatkowania spółek komandytowych, co w naszej opinii wskazuje, że los korzystnie opodatkowanych spółek komandytowych nie jest zagrożony. W odróżnieniu od spółek z o.o. spółka komandytowa zapewnia jednokrotne opodatkowanie zysków wyłącznie podatkiem PIT. Oznacza to, że podatnikiem podatku dochodowego są wspólnicy, a nie sama spółka. Dla porównania, dochody spółek z o.o. są opodatkowane podwójnie podatek najpierw płaci spółka (19%), a następnie, przy wypłacie wspólnikom zysku, pobierany jest podatek od dywidendy (także 19%). Ze względu na to, że podatnikiem podatku dochodowego są wspólnicy, a nie sama spółka komandytowa, wykorzystanie tej formy prowadzenia działalności w strukturze holdingowej umożliwia podatkową konsolidację wyników kilku podmiotów. Jest to prosta alternatywa dla podatkowej grupy kapitałowej. Masz już spółkę? Zastanów się nad przekształceniem! Uważamy, że każdy przedsiębiorca powinien rozważyć prowadzenie swojej działalności w formie spółki komandytowej. Nie musi się to wiązać z zakładaniem nowej spółki, gdyż możliwe jest przekształcenie prowadzonego już biznesu w spółkę komandytową, która przejmie wszystkie prawa (w tym koncesje i zezwolenia) oraz obowiązki związane z prowadzoną dotychczas działalnością. Proces przekształcenia należy jednak dokładnie zaplanować, chociażby ze względu na nowelizację ustaw o PIT i CIT, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. Jedną z istotniejszych zmian jest możliwość pojawienia się podatku u wspólników, w związ- ku z przekształceniem spółki kapitałowej (z o.o. lub akcyjnej) w spółkę osobową (inną niż SKA), nie tylko w przypadku wystąpienia niepodzielonych zysków w spółce przekształcanej, jak to następowało dotychczas, ale również gdy wystąpił zysk przekazany na kapitał zapasowy lub rezerwowy. Jest to konsekwencja sporu, jaki toczył się pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi o to, jak rozumieć pojęcie niepodzielonych zysków. Fiskus twierdził, że opodatkowany powinien być zarówno zysk z bieżącego roku, jak i zyski z lat ubiegłych przekazane na kapitał zapasowy lub rezerwowy (tzn. wszystko, co nie zostało wypłacone wspólnikom jako dywidenda). Z takim stanowiskiem nie zgadzały się sądy administracyjne, które konsekwentnie przyznawały rację podatnikom, orzekając, że w świetle obowiązujących przepisów niepodzielone zyski to tylko te, w stosunku, do których nie była podjęta uchwała o ich rozdysponowaniu.. W związku z tym w 2015 r. zmieniono przepisy, by jednoznacznie z nich wynikało, że również kwoty zgromadzone na kapitałach zapasowym i rezerwowym podlegają opodatkowaniu w momencie przekształcenia. Warto więc planując przekształcenie, przeanalizować problem i znaleźć rozwiązanie, w którym podatek nie będzie stanowił przeszkody dla zmiany formy prawnej. Wciąż za mało komandytowych Pomimo że coraz więcej przedsiębiorców decyduje się na prowadzenie firmy w formie spółki komandytowej, część z nich wciąż nie zdaje sobie sprawy z zalet takiego wyboru. Jeśli chcesz dowiedzieć się jeszcze więcej o spółce komandytowej, odwiedź nasz kanał na YouTubie ( wwwpragmatiqpl), gdzie znajdziesz prezentację dotyczącą spółki komandytowej. Więcej praktycznych rozwiązań dostępnych jest także na. Bezpłatne konsultacje ze specjalistą Tomasz Rutkowski Radca prawny Specjalizacja: prawo spółek i prawo cywilne t.rutkowski@pragmatiq.pl Chcesz wiedzieć więcej? Odwiedź nasz kanał na YouTubie ( wwwpragmatiqpl)

3 PODATKI 3 7 wskazówek przy pisaniu wniosku o interpretację podatkową Poniżej przedstawiamy zasady, o których warto pamiętać, występując do Ministra Finansów o wydanie interpretacji podatkowej. Wojciech Kaptur Pamiętaj, że otrzymana interpretacja chroni tylko osobę, która złożyła wniosek. Nie wystarczy więc, że wniosek o interpretację złoży jeden ze wspólników, jeden ze współwłaścicieli czy jedna ze stron transakcji. Wnioski powinni złożyć wszyscy, u których w związku z wątpliwą transakcją mogą wystąpić skutki podatkowe. Ustal, kto powinien złożyć wniosek o interpretację. Wbrew pozorom nie jest to takie banalne zadanie. Przykładowo w zakresie PIT lub CIT związanych z uczestnictwem w spółkach osobowych (np. komandytowych) wnioski powinni złożyć wspólnicy. Jeśli jednak wątpliwości dotyczą np. VAT lub podatku od czynności cywilnoprawnych, pytania powinna zadać spółka komandytowa. Warto pamiętać, że podatkowe skutki transakcji może odczuć nie tylko podatnik, lecz także płatnik, który jest odpowiedzialny za prawidłowe wyliczenie i pobranie podatku. Będzie to np. notariusz w odniesieniu do PCC związanego z zawarciem umowy spółki komandytowej lub spółka, które będzie wypłacała wynagrodzenie za umorzone udziały. Często wniosek o interpretację powinny złożyć również te podmioty. Występuj o interpretację przed transakcją, co do której masz wątpliwości, a nie po jej przeprowadzeniu. Jeśli otrzymasz interpretację przed wystąpieniem zdarzenia w niej opisanego, to zastosowanie do stanowiska zawartego w interpretacji będzie Cię chroniło od zapłaty podatku (nawet jeśli za jakiś czas interpretacja zostanie zmieniona). Takiej ochrony nie uzyskasz, jeśli wystąpisz o interpretację po pojawieniu się opisanego w niej stanu faktycznego. W razie zmiany zdania przez fiskusa i uznania takiej interpretacji za błędną, będziesz zobowiązany do zapłaty podatku. Interpretacja otrzymana później zapewnia jedynie zwolnienie od odsetek od zaległości podatkowej i odpowiedzialności karnej skarbowej. Jeżeli masz wątpliwości co do operacji, którą przeprowadziłeś, lepiej skonsultuj się z doradcą podatkowym i ustal, na czym stoisz. Złożenie w takiej sytuacji wniosku o interpretację może być równoznaczne ze złożeniem na siebie donosu W opisie zdarzenia podaj wszelkie kwestie istotne dla zagadnienia podatkowego, o które pytasz. Ocena, co z podatkowego punktu widzenia jest istotne, może być trudna, więc warto, przynajmniej w tym zakresie, skonsultować się z fachowcem. Więcej szczegółów trzeba będzie podać przy wniosku, w którym pytamy, czy w danych okolicznościach zostaniemy uznani za podatnika VAT, mniej przy pytaniach o podatek dochodowy przy umorzeniu udziałów w spółce. Musisz mieć świadomość, że jeśli pominiesz istotne fakty lub podasz nieprawdę, otrzymana interpretacja będzie bezużyteczna. W postępowaniu interpretacyjnym organ podatkowy nie bada nic poza opisem zdarzenia wskazanym we wniosku. Nie można więc liczyć na to, że będzie się czegoś domyślał lub coś zakładał. Unikaj wielowariantowych i bardzo skomplikowanych opisów zdarzeń przyszłych. Organy podatkowe i sądy administracyjne podkreślają, że w postępowaniu interpretacyjnym chodzi o wyjaśnianie konkretnych wątpliwości podatników, a nie dawanie im wskazówek, jak postąpić, by zapłacić jak najniższy podatek. Lepiej więc złożyć kilka prostszych zapytań (np. w odniesieniu do każdego z rozważanych wariantów restrukturyzacji) niż jedno obszerne. Unikaj pojęć niedookreślonych w opisie zdarzenia przyszłego oraz sugestii, że zrealizowanie zdarzenia zależy od zewnętrznych czynników, na które nie masz wpływu. Lepiej napisać planuję X, niż jeśli okoliczności będą sprzyjające, rozważę X. Miej świadomość, że w interpretacji organ nie odpowie na każde pytanie. Postępowanie interpretacyjne ogranicza się tylko do analizy przedstawionego zdarzenia. Organ podatkowy nie może korzystać w tym zakresie z opinii biegłych, analizy danych rynkowych czy innych dowodów. W związku z tym w interpretacji nie uzyskamy odpowiedzi na to, czy zastosowana cena miała charakter rynkowy, czy przyczyna zaniżenia wynagrodzenia była uzasadniona, jakie warunki powinny zostać uzgodnione w transakcjach między podmiotami powiązanymi. Organy podatkowe odmawiają również klasyfikowania wyrobów i usług do poszczególnych grupowań PKWiU czynnika kluczowego dla zastosowania właściwej stawki VAT. Nie zdawaj pytań, na które spodziewasz się negatywnej odpowiedzi, a nie masz czasu na zaskarżenie interpretacji do sądu administracyjnego. Często lepiej zmodyfikować zamierzenia i wybrać inny wariant działań, co do którego można uzyskać pozytywną interpretację podatkową. Niektóre SKA zwolnione z PIT/CIT do października 2015 r. Niektóre spółki komandytowo akcyjne mogą korzystać z odroczenia opodatkowania prawie do końca 2015 r. Do czego warto wykorzystać taką spółkę? Aleksander Gałek Do końca 2013 r. akcjonariusz SKA miał obowiązek zapłacić podatek dopiero w momencie, gdy ze spółki wypłacana była na jego rzecz dywidenda. W efekcie, jeżeli dywidenda nie była wypłacana, nikt nie ponosił obciążeń podatkowych. Dzięki temu możliwe było odroczenie lub nawet całkowite wyeliminowanie opodatkowania. Mimo zmiany przepisów część starych SKA może nadal stosować te korzystne zasady (do końca wybranego roku obrotowego). Tylko SKA spełniające określone kryteria stanowią skuteczną tarczę podatkową dla swoich akcjonariuszy. Muszą one mieć odpowiednio dobrany rok obrotowy, inny niż kalendarzowy, zarejestrowany przed 12 grudnia 2013 r. i są to SKA z tzw. przesuniętym rokiem obrotowym. Idealnie, gdy spółka taka dysponuje interpretacją potwierdzającą brak podlegania podatkowi CIT w toku bieżącego roku obrotowego. Spółki takie można wykorzystać jako podmiot prowadzący działalność operacyjną zyski SKA nie będą bowiem opodatkowane na bieżąco aż do końca jej przesuniętego roku obrotowego, czyli nawet do października 2015 r. Preferencyjnie opodatkowana SKA może okazać się także przydatna w razie sprzedaży części aktywów, np. przy sprzedaży nieruchomości, akcji czy udziałów, których wartość rynkowa znacząco wzrosła w stosunku do tego, za ile zostały kupione. Dzięki wykorzystaniu w odpowiedni sposób SKA można w takich sytuacjach odroczyć opodatkowanie zysku, a czasami nawet go uniknąć. Ponieważ przepisy umożliwiają zakup SKA z przedłużonymi wakacjami podatkowymi, warto rozważyć zakup takiej spółki dla optymalnego przeprowadzenia dużych transakcji. Zawsze należy jednak sprawdzić, czy spółka taka posiada rzeczywiście wakacje podatkowe oraz jak taką spółkę umiejętnie włączyć do planowanej transakcji. Dowiedz się więcej! Aleksander Gałek Radca prawny Specjalizacja: prawo spółek i prawo cywilne a.gałek@pragmatiq.pl

4 PODATKI 4 Planowanie podatkowe transakcji W obowiązujących przepisach brak regulacji, które zakazywałyby prowadzenia interesów w sposób korzystny podatkowo. Dzięki prawidłowo zaplanowanym pod względem prawnym konstrukcjom można więc legalnie osiągać wymierne oszczędności, także podatkowe zwraca uwagę Wojciech Kaptur, doradca podatkowy kancelarii PragmatIQ. Doradzamy.to: Czy warto liczyć koszty podatkowe transakcji? Wojciech Kaptur: Oczywiście, że tak, podobnie jak należy kontrolować wszelkie inne koszty przeprowadzenia operacji gospodarczej. Jest to bardzo istotny element kalkulacji biznesowej. Różne rozwiązania niosą za sobą rozmaite sposoby opodatkowania, a netto od brutto potrafi się bardzo różnić. Dlatego działając racjonalnie, podatnicy powinni wybierać takie rozwiązanie, które jest najbardziej optymalne biznesowo, a jednocześnie wiąże się z generowaniem najniższych kosztów, także podatkowych. Doradzamy.to: Czy wybór odpowiedniego modelu może być kwestionowany? W.K.: Nie ma żadnego przepisu nakazującego płacenie najwyższych możliwych podatków. Przykładowo podatnik PIT prowadzący działalność gospodarczą nie może ponosić negatywnych konsekwencji, jeśli wybierze opodatkowanie podatkiem liniowym 19% zamiast skali 18 i 32%. Jasne jest natomiast, że u podstaw jego decyzji leżała kalkulacja, co jest dla niego bardziej opłacalne. Byłoby sprzeczne z logiką i obowiązującym porządkiem prawa podatkowego oczekiwać od podatników wyboru takich rozwiązań, które zwiększają ich obciążenia podatkowe, a zatem są dla nich najmniej korzystne. Doradzamy.to: A czy wybór niższego opodatkowania nie jest równoznaczny z uchylaniem się od opodatkowania? W.K.: Optymalizacja podatkowa nie oznacza wyboru działań nielegalnych. Wybór jednej z dopuszczalnych konstrukcji prawnych nie może zostać zakwestionowany, o ile nie ukrywa prawdziwego charakteru transakcji, nikogo nie wprowadza w błąd czy też nie jest działaniem pozornym. Jeśli jest inaczej, można zarzucić podatnikowi obchodzenie prawa podatkowego czy też uchylanie się od opodatkowania, co jest działaniem sprzecznym z prawem Doradzamy.to: Czyli nie należy się bać zgodnej z prawem optymalizacji podatkowej? W.K.: Oczywiście, że nie. Trzeba pamiętać, że czasami, by osiągnąć określony cel biznesowy, można zastosować kilka rozwiązań. Wybór korzystnego modelu przeprowadzenia transakcji jest prawem podatnika, które nie może skutkować negatywnymi konsekwencjami. Przykładowo, jeśli zgodnie z PIT w razie sprzedaży nieruchomości (własnej spółce) po określonym czasie jej posiadania nie wystąpi podatek, a w razie aportowania do spółki taki podatek zostanie naliczony to zupełnie naturalna będzie sprzedaż tej nieruchomości własnej spółce, a nie wniesienie jej tytułem wkładu niepieniężnego. Podatnik zoptymalizuje transakcję zbycia nieruchomości w ramach dozwolonego wyboru legalnej konstrukcji prawnej. Doradzamy.to: Czy oznacza to, że dopiero od 2016 r., gdy wejdzie klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, będziemy musieli zwracać uwagę na każdą próbę optymalizacji podatkowej? W.K.: Także obecnie, przed wejściem wspomnianej klauzuli, istnieje ryzyko zakwestionowania przyjętego rozwiązania, jeżeli jedynym i wyłącznym celem podatnika będzie zmniejszenie obciążeń podatkowych. Zawsze w takiej sytuacji może powstać bowiem zarzut czynności pozornych, czy też podjętych jedynie w celu ukrycia skutków innej czynności prawnej (wyżej opodatkowanej). Również obecnie organ podatkowy może zakwestionować na przykład dwustronne darowizny (np. nieruchomości i gotówki), które de facto mają na celu doprowadzenie do zbycia udziałów za określoną cenę. Klauzula nie zmieni więc w zasadniczy sposób sytuacji począwszy od 2016 r., choć z pewnością ułatwi zadanie organom podatkowym. Doradzamy.to: Na co więc zwrócić uwagę przy planowaniu podatkowym transakcji? W.K.: Przede wszystkim planowane czynności muszą być zgodne z prawem. Poza tym wybór takiego, a nie innego rozwiązania powinien być poparty dobrym uzasadnieniem biznesowym. Ważne jest także przeliczenie wszystkich kosztów, nie tylko tych podatkowych, związanych z planowanymi działaniami. Warto też przeanalizować wszelkie konsekwencje dokonania transakcji w dany sposób w przyszłości. Przykładowo planując zbycie nieruchomości, można powołać spółkę celową dla dokonania tej sprzedaży warto jednak zorientować się, jakie będą dalsze koszty funkcjonowania takiej spółki oraz jakie będą ewentualne skutki podatkowe rozwiązania czy zbycia takiej spółki. Dopiero całokształt planowanej transakcji pozwoli ocenić jej prawdziwe skutki i koszty. Doradzamy.to: Czy warto zapytać o radę specjalistów? W.K.: Oczywiście, że tak. Daje to większą pewność, że działamy zgodnie z prawem. Działanie na wypracowanych przez specjalistów modelach daje też większe poczucie bezpieczeństwa. Czasem warto zastanowić się nad dodatkowym zabezpieczeniem działań poprzez uzyskanie indywidualnych interpretacji prawa podatkowego, które potwierdzą słuszność poglądu doradców. Doradzamy.to: Czyli należy płacić najniższe z dopuszczalnych podatków? W.K.: Podatki należy płacić w takiej wysokości, w jakiej określają je obowiązujące przepisy. I tylko takiej. Uwaga na aporty Wnoszenie wkładów niepieniężnych może wywołać poważne skutki podatkowe. Czasami zupełnie zaskakujące. Przykładowo, sprzedaż nieruchomości przez osobę fizyczną po upływie 5 lat jest wolna od podatku. Aport do spółki tymczasem skutkować może poważnym PIT-em. Wojciech Kaptur Upływ pięciu lat od roku, w którym nabyliśmy nieruchomość, nie oznacza, że wszystkie operacje z nią związane nie będą opodatkowane. Termin ten nie ma znaczenia w przypadku wnoszenia nieruchomości jako wkładu niepieniężnego do spółki z o.o., SKA (będących podatnikiem CIT) lub SA. Wspólnik (osoba fizyczna), który wniesie do spółki nieruchomość aportem, osiągnie podatkowy przychód odpowiadający nominalnej wartości objętych udziałów (akcji). Kosztem uzyskania tego przychodu będą wydatki na nabycie nieruchomości. Jeśli wspólnik otrzymał grunt w spadku lub darowiźnie albo kupił go bardzo dawno (np. kilkanaście lat temu), to koszty te będą minimalne. W rezultacie od tak, wydawałoby się, niewinnej operacji będzie trzeba zapłacić często spory podatek. Zamiast aportu Aport nie jest jednak jedynym sposobem na wprowadzenie nieruchomości do majątku spółki. Kiedy nabyliśmy ją przed laty (bądź otrzymaliśmy jako spadek lub darowiznę), w szczególności ponad 5 lat temu, bardziej opłacalna może być jej sprzedaż spółce. Spółka będzie wówczas zobowiązana jedynie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (2%) od wartości rynkowej nieruchomości (o ile sprzedaż nieruchomości nie była opodatkowana VAT). Dłużnik i wierzyciel W momencie sprzedaży po stronie wspólnika powstaje wierzytelność wobec spółki o zapłatę ceny nieruchomości. Może się jednak zdarzyć, że spółka nie posiada wystarczających środków, by za nią zapłacić. Wówczas wspólnicy mogą podjąć uchwałę o gotówkowym podwyższeniu kapitału spółki. Taka uchwała powoduje powstanie po stronie spółki wierzytelności wobec wspólnika o wpłacenie w gotówce kwoty wkładu. Spółka i wspólnik stają się wobec siebie jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem. Może dojść wtedy do potrącenia wzajemnych wierzytelności (wierzytelności o zapłatę ceny nieruchomości z wierzytelnością o zapłatę za udziały). W efekcie potrącenia wspólnik nie uzyskuje dochodu podlegającego opodatkowaniu PIT. Sprzedaż nieruchomości spółce kapitałowej, a następnie potrącenie wzajemnych wierzytelności spowoduje tylko konieczność zapłacenia większego podatku PCC albo VAT. W ostatecznym rozrachunku jednak i tak na tym zyskamy.

5 Zadzwoń: , napisz: kancelaria@pragmatiq.pl. Umówmy się na śniadanie/lunch: Grunwaldzka 107, Poznań.

6 PRZEKSZTAŁCENIA 6 Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę Wprowadzona do kodeksu spółek handlowych możliwość przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową pozwala kontynuować działalność gospodarczą w formie spółki handlowej z zachowaniem wszystkich przywilejów, praw i obowiązków przysługujących wcześniej przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną. Magdalena Stuczyńska Przepisy pozwalające na przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej wprowadzono do kodeksu spółek handlowych w 2011 r., jednak do końca 2012 r. w przepisach podatkowych brakowało odpowiedniej regulacji dotyczącej takiego przekształcenia. Powodowało to duże obawy co do konsekwencji tego przekształcenia na gruncie prawa podatkowego i skutecznie odstraszało wielu właścicieli jednoosobowych firm zainteresowanych zmianą formy prowadzonej działalności. Dopiero nowelizacja przepisów podatkowych, która weszła w życie na początku 2013 r., rozwiała wcześniejsze wątpliwości związane z możliwościami zachowania przez przekształconą spółkę również wszystkich praw, które przysługiwały przekształcanemu przedsiębiorcy na gruncie prawa podatkowego. Dzięki temu przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi coraz chętniej korzystają z możliwości przekształcenia formy prowadzonej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową. Dla kogo przekształcenie? Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych z przekształcenia w spółkę kapitałową mogą skorzystać jedynie przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, wykonujący we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Z dniem przekształcenia, tj. z dniem wpisania spółki przekształconej do rejestru przedsiębiorców KRS, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą staje się jedynym wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki przekształconej. Warto wiedzieć, że przekształcona spółka kapitałowa tylko w chwili przekształcenia musi być spółką jednoosobową. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby jedyny wspólnik, którym stanie się przekształcany przedsiębiorca, sprzedał lub darował część lub całość posiadanych przez siebie akcji lub udziałów w przekształconej spółce na rzecz innych osób. Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę handlową jest więc dobrym rozwiązaniem dla osób, które rozważają sprzedanie swojego biznesu lub przekazanie go kolejnym pokoleniom. To także sposób na ograniczenie przez przedsiębiorcę jego osobistej odpowiedzialności za zobowiązania prowadzonego przedsiębiorstwa. Skutki przekształcenia Największą zaletą omawianego przekształcenia jest fakt, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego, związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Oznacza to, że z dniem wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS spółka przekształcona z mocy prawa staje się podmiotem wszystkich stosunków prawnych, których stroną był dotychczas przedsiębiorca. Nie ma zatem potrzeby zawierania na nowo umów z dotychczasowymi kontrahentami ani ich aneksowania, nie jest również potrzebna ich zgoda na wstąpienie spółki przekształconej w prawa przedsiębiorcy. Spółka przekształcona pozostaje także podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Od początku 2013 r., w związku z wejściem w życie ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, wprowadzono przepisy umożliwiające również sukcesję podatkową przy przekształceniu przedsiębiorcy w spółkę kapitałową. W związku z nowelizacją, na przekształconą spółkę przechodzą prawa, które przysługiwały przedsiębiorcy na gruncie prawa podatkowego, a związane były z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Przykładowo można tu wskazać prawo do odliczenia podatku naliczonego, uwzględnienia kosztów podatkowych w rozliczeniu spółki, prowadzenia składu akcyzowego, a także obowiązki płatnika związane z wynagrodzeniami. W dalszym ciągu będzie można skorzystać z uprawnień małych podatników (kwartalne zaliczki, jednorazowa amortyzacja, kasowy VAT). Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę komandytową? Regulacja dotycząca przekształcenia przedsiębiorcy, zawarta w kodeksie spółek handlowych, pozwala dokonać przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej wyłącznie w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną). Nie oznacza to jednak, że po rejestracji spółki przekształconej nie może dokonać dalszych zmian w jej strukturze lub zmian formy prawnej. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, aby po dniu przekształcenia przyjąć do spółki nowych wspólników lub dokonać jej kolejnego przekształcenia. W szczególności warto przemyśleć dalsze przekształcenie spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę komandytową, która również daje możliwość ograniczenia odpowiedzialności wspólników za jej zobowiązania, a jednocześnie jest bardziej elastyczna i korzystniejsza podatkowo niż spółki kapitałowe. Dokonanie dalszego przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę komandytową wiąże się co prawda z większym nakładem czasu i pracy, jednak pozwala na osiągnięcie docelowej, najbardziej korzystnej formy prowadzenia działalności gospodarczej przy zachowaniu wszystkich praw i obowiązków, które na początku przysługiwały przedsiębiorcy, a następnie spółce kapitałowej powstałej z jego przekształcenia.

7 PRZEKSZTAŁCENIA 7 Przekształcenie na co zwrócić szczególną uwagę? Umiejętne zaplanowanie procesu przekształcenia pozwala oszczędzić dużo czasu i pracy. W jaki sposób przeprowadzić proces transformacji, aby osiągnąć optymalny efekt? Magdalena Stuczyńska, Karolina Kulińska Proces przekształcenia spółki dobrze jest starannie zaplanować. Poniżej przedstawiamy siedem, naszym zdaniem, najważniejszych kwestii, które należy przemyśleć przed przystąpieniem do przekształcenia. 1. Forma prowadzenia działalności W pierwszej kolejności warto się zastanowić nad optymalną formą, w której ma być prowadzona działalność po przekształceniu. Wymaga to przede wszystkim szczegółowej analizy możliwych wariantów oraz sytuacji prawnej spółki, którą przekształcamy. Co do zasady wszystkie prawa i obowiązki (umowy, kredyty, decyzje, koncesje itp.) przechodzą na spółkę przekształconą. Niekiedy jednak ze szczególnych przepisów albo postanowień umów wynika obowiązek poinformowania odpowiednich podmiotów o przekształceniu. Należy także pamiętać, że przy prowadzeniu niektórych rodzajów działalności (np. działalność ubezpieczeniowa) możliwość wyboru formy prawnej jest znacznie ograniczona. 2. Aspekty podatkowe i księgowe Przy planowaniu przekształcenia nie można pomijać aspektów podatkowych z tym związanych. Zwłaszcza, że mogą one dotyczyć zarówno PIT, jak i CIT, a także PCC (rzadziej VAT). Czasami przekształcenie nie powoduje żadnych poważniejszych konsekwencji podatkowych (np. w razie przekształcenia spółki osobowej w inną spółkę osobową). Niejednokrotnie jednak kwestie podatkowe mogą być kluczowe dla zmiany formy prawnej (np. w razie przekształcenia spółki ka- pitałowej w spółkę osobową lub odwrotnie). Podobnie rzecz ma się z ujęciem księgowym przekształcenia. Stąd planując przekształcenie, warto przeanalizować skutki podatkowe i bilansowe tej operacji, by w pełni świadomie podjąć decyzję tak o samym przekształceniu, jak i jego rodzaju. 3. Firma spółki przekształconej Przy przekształceniu dobrze jest zwrócić uwagę na firmę (nazwę) spółki przekształconej. Wraz z przekształceniem zmienić może się jedynie dopisek określający formę prawną (np. z ABC spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w ABC spółka komandytowa) albo też cała nazwa (np. z ABC spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w XYZ spółka komandytowa). Nieprawidłowy wybór nazwy może nawet skutkować rozszerzeniem odpowiedzialności poszczególnych wspólników. Przy wyborze nazwy spółki istotne jest także, by nie była ona zbyt skomplikowana lub trudna do zapamiętania. 4. Wybór biegłego rewidenta Składając wniosek o wyznaczenie biegłego rewidenta, który zbada plan przekształcenia, warto wskazać sądowi konkretną, sprawdzoną już osobę biegłego. Sprawność działania biegłego, dobry kontakt ze wspólnikami przekształcanego podmiotu i doświadczenie w tej materii mają wpływ na szybkość całej procedury przekształcenia. Sąd nie jest co prawda związany tą sugestią, przeważnie jednak wyznacza biegłego wskazanego we wniosku. Jeżeli nie zasugerujemy osoby biegłego, sąd dokona wyboru z rejestru biegłych rewidentów. 5. Skrócenie procedury przekształcenia W przypadku gdy spółką przekształcaną jest spółka jawna, w której wszyscy wspólnicy zajmują się prowadzeniem spraw spółki, warto skorzystać z uproszczonej procedury przekształcenia. Dzięki temu można pominąć formalności związane z przygotowaniem planu przekształcenia i jego badaniem przez biegłego. Spółki, do których nie stosuje się uproszczonej procedury przekształcenia, mogą skrócić proces przekształcenia, rezygnując z wymaganego przepisami dwukrotnego zawiadamiania wspólników. Wymaga to odpowiedniego sformułowania uchwały o przekształceniu i pozwala zaoszczędzić nawet miesiąc. 6. Umowa spółki przekształconej umowy spółki przekształconej i skonsultować ją z prawnikiem. Błędy lub uchybienia w tym zakresie mogą skutkować wieloma praktycznymi komplikacjami. Często wiąże się to z kolejnymi wizytami u notariusza, co opóźnia proces transformacji i generuje dodatkowe koszty. 7. Dzień przekształcenia Powstanie spółki przekształconej wiąże się ze skomplikowanymi operacjami księgowymi, a także koniecznością dokonania rozliczeń o charakterze publicznoprawnym. Z tego względu rejestrując spółkę przekształconą, warto zadbać o to, aby wpis przekształcenia został dokonany w wybranym przez nas dniu roboczym. Możliwe jest złożenie wniosku o tzw. wpis celowany. Ma to również istotne znaczenie z punktu widzenia dokonywanych odpisów amortyzacyjnych, w szczególności gdy przekształcona spółka amortyzuje wiele środków trwałych. Na koniec należy podkreślić, że powyższe zalecenia dotyczące procesu transformacji spółek prawa handlowego znajdą odpowiednie zastosowanie do przekształcenia jednoosobowego przedsiębiorcy w spółkę. Istotnym etapem procesu przekształcenia jest przygotowanie umowy spółki przekształconej. Warto dobrze przemyśleć treść

8 PODATKI 8 Jak pożyczać optymalnie podatkowo? Dobrą alternatywą dla kredytu bankowego może być pożyczka od wspólnika, kontrahenta czy powiązanej firmy. Wybór odpowiedniego źródła finansowania i umiejętne zaplanowanie transakcji mogą przynieść wymierne oszczędności w podatkach dochodowych i PCC. Wojciech Kaptur PCC Pożyczki od wspólników elastyczne i bez PCC Finansowanie spółki kapitałowej (sp. z o.o. albo SA) występuje w trzech odmianach: podwyższenie kapitału zakładowego, wniesienie dopłat bądź udzielenie spółce pożyczek przez jej wspólników. Dokonując wyboru jednej ze wskazanych metod, świadomy biznesmen powinien wziąć pod uwagę także konsekwencje podatkowe swojej przyszłej decyzji. Podwyższenie kapitału zakładowego w rozumieniu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) jest zmianą umowy spółki i podlega opodatkowaniu PCC. W takiej sytuacji spółka powinna zapłacić PCC w wysokości 0,5% od wartości, o którą podwyższony zostaje kapitał zakładowy. Również dopłaty są w świetle ustawy o PCC traktowane jako zmiana umowy spółki. Wobec tego uchwalenie dopłat skutkuje koniecznością uiszczenia przez spółkę PCC w wysokości 0,5% od ich kwoty. Pożyczka bez PCC Zwolniona z PCC będzie jednak trzecia metoda, a więc pożyczka udzielana spółce kapitałowej przez jej wspólników. W takim przypadku możemy zaoszczędzić niejednokrotnie duże pieniądze (zależne od wysokości pożyczki), gdyż nie musimy ich oddawać fiskusowi. Kiedy potencjalny pożyczkodawca nie jest wspólnikiem w spółce, nie powinniśmy automatycznie rezygnować z tego pomysłu. Warto wtedy rozważyć, czy przed zawarciem umowy pożyczki nie sprzedać mu lub darować udziału w spółce. Ustawa o PCC nie uzależnia zwolnienia od posiadania udziału o określonej wartości, dlatego sprzedawany (darowany) udział może być niewielki. Co więcej, o powstaniu obowiązku podatkowego z tytułu PCC decyduje chwila zawarcia umowy pożyczki, jeśli zatem w tym momencie pożyczkodawca będzie wspólnikiem spółki, pożyczka zostanie objęta zwolnieniem z PCC. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby po pewnym czasie struktura właścicielska spółki wróciła do punktu wyjścia. Jedna uwaga, którą dobrze zachować w pamięci: pożyczki udzielone spółce kapitałowej powinny zostać oprocentowane (choćby w minimalnej rynkowej wysokości), aby nie zostały potraktowane jako wartości nieodpłatnie otrzymane przez spółkę, co będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych. Raz, a dobrze Co zrobić, kiedy spółka, w której jesteśmy wspólnikiem, nie ma możliwości pozyskania finansowania od swojego wspólnika, a profil naszej działalności wymaga częstego zaciągania nowych pożyczek? Przy znaczących kwotach pożyczek, koszty z tytułu PCC mogą stanowić istotne utrudnienie (mimo pozornie niskiej stawki podatku). Ich cykliczne zaciąganie wiąże się bowiem z obowiązkiem zapłaty 2% PCC od każdej kolejnej pożyczki. Ciekawym rozwiązaniem dla takich przedsiębiorców jest zaciągnięcie pożyczki rewolwingowej, przy której strony określają górną granicę zadłużenia pożyczkobiorcy. Na podstawie jednej umowy pożyczki przedsiębiorca może w takim wypadku wykorzystać otrzymane środki finansowe, a po spłacie zadłużenia ponownie pozyskać finansowanie do wskazanego w umowie maksymalnego pułapu. Zgodnie z orzecznictwem, PCC od pożyczki rewolwingowej należy uiścić tylko raz, przy zawarciu umowy pożyczki. Czasem dobrze jest być podatnikiem Jeszcze się taki nie narodził, kto lubiłby płacić podatki. Czy można jednak czerpać korzyści z faktu bycia podatnikiem podatku albo faktu podlegania opodatkowaniu? Weźmy na warsztat spółkę X sp. z o.o. (podatnika VAT), producenta zabawek, która w związku z planowaną inwestycją (nowa linia produkcyjna) zapytała wspólników zaprzyjaźnionej, dobrze prosperującej spółki Y sp. z o.o. (podatnika VAT), producenta odzieży, o możliwość udzielenia oprocentowanej pożyczki. Zgodnie z ustawą o VAT taka czynność, dokonana za wynagrodzeniem w ramach prowadzonej przezeń działalności gospodarczej, stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Spółka Y sp. z o.o., która wyświadczyłaby usługę pożyczki na rzecz spółki X sp. z o.o., byłaby zobowiązana opodatkować ją VAT, gdyby nie fakt, że czynność ta podlega zwolnieniu z opodatkowania, zgodnie z odrębnymi przepisami ustawy o VAT. Co z PCC? Ktoś mógłby zapytać: co z tego i po co te wszystkie wyjaśnienia? Tymczasem trafniej byłoby zapytać: a co zatem z PCC, który zwykle muszę płacić przy umowie pożyczki? Dociekliwym należą się gratulacje, ponieważ właśnie zyskali oszczędności. Wystarczy bowiem tylko zajrzeć do przepisów ustawy o PCC i wyczytać z nich, że jeżeli choć jeden z podmiotów jest z tytułu danej czynności opodatkowany VAT lub z tego podatku zwolniony (poza wyjątkami, które nie mają zastosowania w naszej sprawie), to czynność zawarcia umowy pożyczki, nie podlega opodatkowaniu PCC. Zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną organów podatkowych bez znaczenia jest fakt, że pożyczki udzieliłaby nam spółka z o.o., która normalnie produkuje odzież, a pożyczek udziela bardzo sporadycznie lub wcale. Jeżeli tylko stanowi to element jej bieżącej działalności gospodarczej, to będzie ona podatnikiem VAT również z tytułu udzielonej pożyczki. Wybór spółki na pożyczkodawcę nie jest przypadkowy. W jej wypadku niemal każde działanie może być uznane za działalność gospodarczą. Jeśli zdecydujemy się na takie rozwiązanie, warto wskazać w umowie spółki, że przedmiotem jej działalności jest również udzielanie pożyczek da nam to dodatkowy argument przy ewentualnej kontroli. Dla omawianego przez nas zwolnienia z PCC nie ma również znaczenia fakt bycia lub niebycia w jakikolwiek sposób powiązanym (poprzez kapitał czy osoby) ze spółką z o.o., która udziela nam pożyczki. Reguły gry są tutaj takie same. Może obligacje? Nowoczesny przedsiębiorca, kiedy szuka

9 PODATKI 9 źródeł finansowania swojej działalności, wcale nie jest skazany na klasyczną pożyczkę. Coraz częściej korzysta z atrakcyjniejszych form pozyskiwania funduszy. Jedną z nich jest niewątpliwie emisja obligacji. Czym jest taka obligacja? Jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent (w naszym wypadku będzie to po prostu spółka) stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (określa się go mianem obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, np. świadczenia pieniężnego. W związku z tym w praktyce często poprzez wyemitowanie obligacji emitent zobowiązuje się do wykupu obligacji w określonym czasie i do zwrotu kwoty uiszczonej przez obligatariusza przy nabyciu obligacji. Takie obligacje mogą zostać wyemitowane zarówno przez spółki kapitałowe (spółkę akcyjną i spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością), jak i przez spółkę komandytowo-akcyjną. Zasadniczo obligacje można zbywać, co dodatkowo podnosi ich atrakcyjność. Obligacje bez PCC Warto podkreślić, że wyemitowanie obligacji oraz późniejszy wykup nie wiąże się z obowiązkiem uiszczania PCC. Dzieje się tak, ponieważ ustawa o PCC zawiera zamknięty katalog czynności, których dokonanie powoduje obowiązek zapłaty tego podatku. W katalogu tym brak jest emisji i wykupu obligacji. CIT Zamiast dywidendy odsetki Ustaliliśmy już, że z punktu widzenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) najkorzystniejszą formą dofinansowania spółki jest pożyczka od wspólnika. Rozwiązanie to ma również istotny plus na gruncie podatków dochodowych. Jeśli wspólnik udzielił spółce z o.o. pożyczki, ma do wyboru: otrzymać odsetki albo dywidendę. Jedno i drugie jest dla niego przychodem opodatkowanym co do zasady 19% PIT lub CIT. Dla wypłacającej spółki tylko odsetki mogą być zaliczone do kosztów podatkowych. Jeśli spółka zaliczy odsetki do kosztów, to zapłaci mniejszy CIT, na czym w ostatecznym rozrachunku skorzysta sam wspólnik. Jak spłacać pożyczki od wspólników? Jednak jak to zwykle w podatkach bywa, tam gdzie z jednej strony pojawiają się udogodnienia, tam z drugiej strony trzeba zachować ostrożność, aby nie wpaść na minę. Kiedy bowiem spółka pożycza pieniądze od wspólnika, musi mieć na uwadze zawarte w ustawie CIT przepisy o tzw. cienkiej kapitalizacji, które zostały znowelizowane. Nadal ich istotą jest ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych spółki odsetek od pożyczki, jeżeli została ona otrzymana od podmiotów powiązanych z nią zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio. Wspomniane restrykcje uaktywniają się np. w sytuacji, gdy udzielający pożyczki posiada co najmniej 25% udziałów w spółce (pożyczkobiorcy), a wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów z nią powiązanych przekracza wartość kapitału własnego spółki, a nie jak było do tej pory, trzykrotność kapitału zakładowego. Dla podmiotów, które posiadają wysokie kapitały własne, np. utworzone z zysków lat ubiegłych lub z tzw. agio emisyjnego, zmiana sposobu liczenia będzie korzystna. Dla spółek o wysokim kapitale zakładowym nowelizacja spowoduje pogorszenie sytuacji podatkowej. Warto ponadto pamiętać, że zgodnie z przepisami przejściowymi, wyłączone jest stosowanie nowego brzmienia przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 w stosunku do pożyczek, których kwota została podatnikowi przekazana przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej. Jeśli więc obecne regulacje w zakresie cienkiej kapitalizacji są korzystniejsze, trzeba spłacić pożyczkę na starych zasadach i zaciągnąć ją na nowo w 2015 r. Do przepisów dotyczących cienkiej kapitalizacji nowelizacja wprowadza także metodę alternatywną, która polega na wyliczeniu maksymalnej wartości odsetek podlegającej zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów poprzez odniesienie do określonego procentu wartości podatkowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Metoda ta umożliwia zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek do wysokości równej iloczynowi stopy referencyjnej NBP obowiązującej w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok podatkowy, powiększonej o 1,25 pkt proc. oraz wartości podatkowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości (z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych). Wybór metody alternatywnej jest dobrowolny, ale trzeba ją stosować minimum 3 lata. Odsetki na koniec Istnieje jednak bardzo prosty sposób na uniknięcie tych niekorzystnych przepisów. W ustawie o CIT graniczną wartość zadłużenia określa się na dzień zapłaty odsetek. Nic więc prostszego, jak wskazać w umowie pożyczki, że w pierwszej kolejności zostanie spłacona kwota główna pożyczki (wartość zadłużenia), a dopiero później odsetki. W większości przypadków w momencie zapłaty odsetek wartość zadłużenia nie będzie już bowiem przekraczała wartości kapitału własnego spółki. Prowizja to po nowelizacji też odsetki Nie może umknąć uwadze, że od 1 stycznia 2015 r. za pożyczkę, uznamy każdą umowę, w ramach której przekazywane są pieniądze z założeniem ich zwrotu, ale również kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy, lokatę, ale nie pochodny instrument finansowy. Co więcej, zgodnie z nowelizacją, pod pojęciem odsetek należy rozumieć wszelkie koszty finansowania ponoszone przez podatnika na rzecz pożyczkodawcy, czyli poza odsetkami będą to także opłaty, prowizje, premie, czy opłaty z tytułu opóźnionej zapłaty zobowiązań. Ustawodawca wyeliminował zatem możliwość wprowadzania do umowy pożyczki dodatkowych zapisów dotyczących obowiązku zapłaty prowizji, która mogła być zaliczana do kosztów podatkowych w pełnej wysokości. Pożyczka od spółki siostry, która nie jest spółką Ciekawostką może być również to, że obecne przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji nie znajdują zastosowania, kiedy pożyczkodawcą jest spółka osobowa (np. komandytowa lub jawna) czy np. fundusz inwestycyjny zamknięty (FIZ), które jednocześnie są tzw. spółkami siostrzanymi względem pożyczkobiorcy. W ramach wyjaśnienia: ze spółkami siostrami mamy do czynienia, kiedy dwie spółki są kontrolowane przez tę samą spółkę (spółkę matkę) lub osobę fizyczną, a więc kiedy pani Malinowska posiada 100% udziałów w spółce X sp. z o.o. oraz 100% udziałów w spółce Y sp. z o.o. Przepisy podatkowe dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji nie odnoszą się jednak do sytuacji, kiedy pożyczkobiorcą będzie spółka z o.o., a jej pożyczkodawcą siostrzana spółka niebędąca osobą prawną (sp. cywilna, sp. jawna, sp. partnerska, sp. komandytowa, sp. komandytowo-akcyjna) lub FIZ. Inaczej mówiąc pożyczenie pieniędzy od wspomnianych podmiotów będzie skutkować możliwością zaliczenia pełnej wysokości odsetek w koszty uzyskania przychodów naszej firmy. Zakończenie Reasumując, istnieje wiele sposobów na otrzymanie tańszej, bo pomniejszonej o koszty podatkowe, pożyczki na trudne czasy. Z powyższego zestawienia można wysnuć wniosek, że najlepiej zwrócić się w tej sprawie do współpracowników w biznesie, a niekoniecznie do banku. W ten sposób otrzymamy finansowanie, a odsetki pozostaną w rodzinie. Umiejętne ukształtowanie przepływów pieniężnych tak, aby zminimalizować lub zlikwidować obciążenia podatkowe, to know-how pragmatycznych doradców. Jednocześnie przy zawieraniu umowy pożyczki należy pamiętać o zawartych w Kodeksie spółek handlowych przepisach dotyczących zawierania takich umów przez spółki kapitałowe z osobami będącymi w tych spółkach członkami zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentami lub likwidatorami. Zawarcie przez spółkę kapitałową umowy pożyczki z tymi osobami lub na ich rzecz wymaga zawsze zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki, a brak takiej zgody skutkuje nieważnością umowy. Należy również pamiętać, że w przypadku umowy pożyczki zawieranej przez spółkę kapitałową z członkiem jej zarządu, spółka musi być przy takiej czynności reprezentowana przez pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki, albo przez radę nadzorczą.

10 SPORY 10 Czego unikać w sporze z organami skarbowymi? Z praktyki wynika, że podatnicy często w kontaktach z organami skarbowymi popełniają sporo błędów, które komplikują obronę ich interesów w toku całego postępowania. Poniżej próba zebrania najważniejszych zaleceń. Rafał Szymkowiak, Tomasz Bojkowski» chaosu w przekazywaniu informacji (często, gdy prawnicy wkraczają do działania, trudno ustalić, co kto powiedział, dostarczył, wyjaśnił);» składania wykluczających się wyjaśnień (nieskoordynowane działania prowadzą do niespójnych wyjaśnień);» składania zbyt szerokich wyjaśnień (wprowadzających niepotrzebne komplikacje);» składania wyjaśnień przez osoby niezorientowane i nieposiadające całościowej wiedzy na temat sporu;» zbytniego przedłużania postępowania i unikania kontaktu z organami (z reguły te działania niczemu nie służą, a wzbudzają niepotrzebne emocje);» zbytecznej złośliwości czy wyjaśnień o zabarwieniu ironicznym (taki ton postępowania zupełnie naturalnie musi wzbudzić co najmniej dystans prowadzących postępowanie);» ocen pracy organów, z którymi podatnik jest w sporze;» zbytniej uległości wobec stanowiska organów praktyka pokazuje (wg statystyk Ministerstwa Finansów), że to podatnicy często wygrywają przed sądami administracyjnymi;» nonszalancji w traktowaniu wezwań, terminów itd., gdyż może to zamknąć drogę formalną sporu. Dowiedz się więcej! Tomasz Bojkowski Radca prawny, doktor nauk ekonomicznych Specjalizacja: prawo podatkowe t.bojkowski@pragmatiq.pl Spieraj się ze wspólnikiem mądrze Niezależnie od tego, czy spór między wspólnikami już zaistniał, czy też wszystko zmierza ku temu, że zaraz wystąpi trzeba działać, wystrzegając się jednak nagłych, nieprzemyślanych decyzji. Witold Chmarzyński Poniżej prezentujemy 10 podstawowych działań, nad którymi zawsze warto się zastanowić w obliczu ryzyka sporu ze wspólnikiem. Zebranie i zapoznanie się z dokumentami W pierwszej kolejności powinieneś przeanalizować dokumenty spółki w tym przede wszystkim umowę spółki, pełnomocnictwa, podjęte uchwały, porozumienia oraz umowy podpisane przez spółkę z podmiotami zewnętrznymi. Określenie, jakie masz prawa Następnie musisz ustalić, czego możesz dokonać w spółce w pojedynkę. Należy sprawdzić m.in. takie rzeczy, jak kworum oraz wymagane większości do podejmowania poszczególnych uchwał. i obowiązki Sprawdź, jakie obowiązki wynikają z dokumentacji spółki oraz z Twoich ustaleń ze wspólnikiem oraz do czego możesz zostać przymuszony. Rozpoznanie możliwości Zastanów się, jakie są drogi wyjścia z kryzysu. Pamiętaj nic nie jest groźniejsze od pomysłu, kiedy jest on jedynym, jaki masz (Émil Chartier). Analiza optymalnego rozwiązania Po rozpoznaniu możliwości należy się zastanowić, jakie rozwiązanie będzie dla Ciebie najbardziej opłacalne, a jakie najprostsze do wykonania. Zwróć uwagę na ewentualne podatki, jakie będziesz musiał zapłacić, bo mogą (ale nie muszą) być wysokie. Poinformowanie kontrahentów Gdy spór powstaje, drugi wspólnik potrafi się posunąć do naprawdę nieprzyjemnych kroków. Jednym z nich jest szerzenie tzw. czarnego PR-u wśród kontrahentów. Wówczas warto poinformować ich o toczącym się sporze. i pracowników Posiadanie przez pracowników informacji o sporze pozwoli im spojrzeć na przekazywane przez drugiego wspólnika informacje z dystansem. Rezygnacja z zarządu albo pozostanie w nim Istnieje ryzyko, że spółka zawrze nieopłacalne kontrakty, które doprowadzą ją do niewypłacalności, co w konsekwencji może rodzić odpowiedzialność zarządu za długi spółki. Czasami jednak bycie w zarządzie to jedna z form kontroli spółki. Próba mediacji Eskalacja konfliktu rzadko kiedy może przynieść korzyści. Dlatego warto się zastanowić, czy nie podjąć ostatniej próby ugodowego rozwiązania konfliktu, także przy pomocy osób trzecich. Wybór prawnika, może innego niż dotychczasowy prawnik spółki Prawnik, który prowadził dotychczas sprawy spółki, może być nieobiektywny albo już zaangażowany przez stronę przeciwną. Warto wówczas udać się do doradcy zewnętrznego i niezależnego. Czasami ten punkt powinien rozpoczynać listę rekomendacji. Zapytaj specjalistę! Witold Chmarzyński Radca prawny Specjalizacja: prawo spółek i prawo cywilne w.chmarzynski@pragmatiq.pl

11 SPÓŁKI 11 Sukces w sukcesji jak go osiągnąć? Według statystyk około 13% przedsiębiorców w ogóle nie widzi potrzeby planowania przekazania firmy następcom. Często brak strategii dotyczącej sukcesji w firmie poważnie zagraża jej interesom. Witold Chmarzyński, Martyna Piaskowska Krok pierwszy wyznaczenie następcy Jedną z pierwszych decyzji, która powinna zostać podjęta przy planowaniu procesu sukcesji, jest przeprowadzenie wyboru następcy. Należy pamiętać, że istotne są nie tylko kompetencje i doświadczenie potencjalnego następcy, lecz również jego charakter i nastawienie do prowadzenia firmy. Wczesny wybór następcy jest korzystny, ponieważ możliwe jest stopniowe wdrażanie go w interesy firmy. W przypadku sukcesji spowodowanej nagłym wydarzeniem, takim jak choroba czy śmierć właściciela, znajomość sytuacji firmy pozwoli na sprawne jej przejście na następcę i zachowanie ciągłości prowadzenia interesów. Problem rozdrobnienia udziałów/akcji Równocześnie z wyborem następcy warto przejść do prawnego sformalizowania sukcesji. Należy zastanowić się nad odpowiednimi postanowieniami umowy lub statutu spółki, jak również testamentu. Dla właściwego uregulowania tych kwestii trzeba wziąć pod uwagę specyfikę organizacyjną konkretnej firmy oraz relacje personalne między dotychczasowym właścicielem a potencjalnym następcą. Problemem, nad którym szczególnie warto się pochylić, jest potencjalny pat decyzyjny, który może powstać w sytuacji, gdyby udziały (akcje) w spółce uległy w wyniku sukcesji rozdrobnieniu. Zarówno poprzez odpowiednie postanowienia testamentowe, jak i regulacje zawarte w umowie spółki można tak ukształtować relacje między następcami, aby zabezpieczyć spółkę przed powstaniem wewnętrznego sporu. Wejście do spółki osób spoza rodziny Decydując się na przekazanie firmy, należy zastanowić się nad ograniczeniem możliwości wejścia do spółki osób trzecich. Dobrze pomyśleć o tym wcześniej i ukształtować umowę tak, aby osoby spoza rodziny miały małą szansę na wejście do spółki. Możemy to osiągnąć na przykład poprzez wprowadzenie ograniczeń zbywania udziałów. Tabu sukcesji Powyższe rozwiązania to tylko przykłady. Wachlarz regulacji, za pomocą których można uregulować przejście firmy na następcę, jest o wiele szerszy. Aby zapewnić firmie spokojne i bezproblemowe przejście w ręce sukcesora, należy odpowiednio wcześnie zacząć myśleć nad przekazaniem swojego biznesu. Sukcesja wciąż pozostaje tematem tabu. Właściciele firm nie tylko wolą nie myśleć o możliwości choroby lub śmierci, lecz także nie chcą przekazywać firmy, w którą często włożyli całą swoją energię. Warto jednak uświadomić sobie, że brak działań regulujących proces sukcesji może prowadzić do destabilizacji firmy i zakończenia jej istnienia wraz z odejściem założyciela. Spółka chwilowo niepotrzebna? Zawieś jej działalność! Zawieszenie działalności gospodarczej może być dobrą alternatywą dla rozwiązania i likwidacji spółki w przypadku przejściowych problemów finansowych lub chwilowego braku pomysłu na spółkę. Paweł Skurzyński Zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej każdy przedsiębiorca może zawiesić działalność gospodarczą pod warunkiem, że nie zatrudnia żadnych pracowników. Jak zawiesić działalność spółki? Zawieszenie działalności gospodarczej następuje na wniosek spółki (wolny od opłat sądowych), który powinien być zgłoszony do Krajowego Rejestru Sądowego. Działalność gospodarczą można zawiesić na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Termin zawieszenia rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku do KRS, nie wcześniej jednak niż w dniu złożenia tego wniosku, i trwa do dnia wznowienia działalności przez spółkę. Nie ma potrzeby wskazywania daty wznowienia działalności. Gdy spółka podejmie decyzję o wznowieniu działalności, powinna po prostu zgłosić to do sądu. Również powód zawieszenia działalności może być dowolny i nie wskazuje się go w zgłoszeniu. Decyzję w tej sprawie co do zasady podejmują w spółkach osobowych wszyscy wspólnicy, a w spółkach kapitałowych decyzja ta zapada uchwałą zarządu. Co oznacza zawieszenie działalności? Zawieszając działalność gospodarczą, trzeba pamiętać, że w okresie zawieszenia spółka nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów. W okresie zawieszenia możemy jednak dokonywać m.in. wszelkich czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów (w szczególności możemy dochodzić należności pieniężnych w postępowaniu sądowym lub egzekucyjnym) czy też przyjmować należności i regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Ponadto w tym okresie spółka ma także obowiązek wykonywać wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa oraz uczestniczyć w postępowaniach sądowych i administracyjnych, jeśli takie jej się przydarzą. Na okres zawieszenia spółka może zlikwidować swoje konta bankowe. Zalety przerwy w prowadzeniu działalności Zawieszając działalność spółki, możemy skorzystać z wielu udogodnień przewidzianych przez ustawodawcę. Chodzi tu przede wszystkim o pewne zwolnienia oraz przywileje w zakresie podatku dochodowego, podatku od towarów i usług oraz składek ZUS. Ponadto, w sytuacji gdy przez cały rok obrotowy nasza spółka miała zawieszoną działalność gospodarczą, może ona co do zasady nie zamykać ksiąg rachunkowych, co oznacza brak obowiązku sporządzenia sprawozdania finansowego i jego zatwierdzenia. I Podatek dochodowy W okresie zawieszenia działalności podatnik zwolniony jest z obowiązku wpłacania zaliczek na poczet podatku dochodowego. Udogodnienie to możemy jednak stosować tylko wtedy, gdy nie później niż przed upływem 7 dni od dnia złożenia wniosku o zawieszenie działalności zawiadomimy o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Pamiętać należy również, że podatek od dochodu, którego uzyskanie dopuszczalne jest w okresie zawieszenia działalności, podlegał będzie rozliczeniu przy płatności pierwszej zaliczki po wznowieniu działalności. Dotyczy to również kosztów poniesionych w okresie zawieszenia. Ponadto za rok obrotowy, w którym przedsiębiorca zawiesił działalność gospodarczą, składa się roczne zeznanie podatkowe. W zeznaniu tym należy ująć wszelkie uzyskane w danym roku przychody (także te osiągnięte w okresie zawieszenia). Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie zwalnia również z obowiązku prowadzenia księgi przychodów i rozchodów czy też ksiąg rachunkowych spółki. W dokumentacji rachunkowej trzeba zapisywać przychody i wydatki powstałe w trakcie zawieszenia. II VAT W okresie zawieszenia działalności gospodarczej co do zasady podatnicy VAT nie mają obowiązku składania deklaracji, za okresy rozliczeniowe, których zawieszenie dotyczy. Ponadto jeżeli jesteśmy podatnikami VAT i osiągnęliśmy przychód w okresie zawieszenia (np. w związku z otrzymaniem wynagrodzenia za usługę wykonaną przed rozpoczęciem zawieszenia), to mamy obowiązek rozliczyć VAT związany z takim przychodem. Dodatkowo w okresie zawieszenia działalności mamy prawo odliczać VAT od zakupów na standardowych zasadach, ale tylko i wyłącznie w związku z wydatkami stałymi (np. najmem). Jeśli w okresie zawieszenia pojawi się nadpłata VAT, to również można wnioskować o jej zwrot. III ZUS Zawieszenie działalności powoduje, że ustaje obowiązek wspólników w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Jako że wspólnik spółek osobowych oraz jednoosobowej spółki z o.o. jest płatnikiem składek ZUS, to do niego należy obowiązek zgłoszenia faktu zawieszenia działalności przez spółkę. W przypadku gdy to spółka jest płatnikiem ZUS, odpowiednie wnioski należy złożyć wraz z wnioskiem do KRS. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia rozpoczęcia zawieszenia do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia wspólnik może oczywiście podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu. Pamiętaj o wznowieniu działalności gospodarczej! Na sam koniec warto wspomnieć, że bardzo istotne jest, żebyśmy pamiętali o złożeniu wniosku o wznowienie działalności gospodarczej, przed upływem okresu, na jaki zawiesiliśmy naszą działalność. W przeciwnym wypadku sąd rozpocznie postępowanie przymuszające wobec osób zobowiązanych do dokonania tego zgłoszenia (tj. wobec wspólników reprezentujących spółkę lub zarządu). Skontaktuj się z nami! Paweł Skurzyński Aplikant radcowski Specjalizacja: prawo spółek p.skurzynski@pragmatiq.pl

12 POZA PRAWEM 12 Team building po japońsku Tradycje biegowe z Kraju Kwitnącej Wiśni zyskują w Polsce coraz więcej sympatyków. Paweł Bąkowski EKIDEN, w języku japońskim oznaczający długodystansowy bieg sztafetowy, od kilku lat zdobywa serca tysięcy pasjonatów biegania w naszym kraju. Z inicjatywy Kancelarii Prawnej PragmatIQ w 2013 r. w Poznaniu odbyła się pierwsza edycja biegu XLPL EKIDEN (xlpl = Wielkopolska), gdzie na dystansie maratońskim km podzielonym na 6 odcinków o długości od 4,4 do 10,8 km rywalizują przede wszystkim zespoły firmowe. W ostatniej edycji wzięło udział ponad 200 ekip i co najmniej drugie tyle osób wspierało je z trybun oraz wzdłuż trasy przebiegającej tradycyjnie wokół Jeziora Maltańskiego. Sukces organizacyjny impreza zawdzięcza działaniom Fundacji XLPL powołanej przez Kancelarię Prawną PragmatIQ, wsparciu sponsorów i współpracy z wieloma instytucjami oraz mediami. W tym roku część wpisowego od uczestników jest przeznaczona na wsparcie Fundacji Zwycięzca Darka Strychalskiego. To, co najważniejsze zapewniają uczestnicy pozytywne emocje, trochę ducha sportowej rywalizacji i przede wszystkim świetną zabawę, nie tylko na trasie. Czas paintballu chyba dobiega końca Więcej informacji oraz multimedia z dotychczasowych edycji można znaleźć na stronie Więcej informacji? Bąkowski na koniec czyli rysunki Grzegorza Bąkowskiego AUTORZY TEKSTÓW: Paweł Bąkowski, Tomasz Bojkowski, Witold Chmarzyński, Aleksander Gałek, Wojciech Kaptur, Karolina Kulińska, Martyna Piaskowska, Tomasz Rutkowski, Paweł Skurzyński, Magdalena Stuczyńska, Rafał Szymkowiak SKŁAD: Beata Jagodzińska KOREKTA: Ewelina Amboziak DRUK: Zakład Poligraficzny Moś i Łuczak sp.j. Artykułów nie należy traktować jako porady prawnej. Autorzy Doradzamy.to, ze względu na stale zmieniające się przepisy oraz ich interpretacje, nie biorą odpowiedzialności za skutki ewentualnego wykorzystania przedstawionych rozwiązań w praktyce, bez konsultacji z fachowymi doradcami.