Analiza kosztów i korzyści
|
|
- Agata Renata Markowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Analiza kosztów i korzyści
2 Analiza kosztów i korzyści (AKK, ang. CBA cost-benefit analysis) stanowi metodę oceny przedsięwzięć i programów realizowanych w ramach sektora publicznego. Celem analizy kosztów i korzyści jest przeanalizowanie wpływu przedsięwzięcia na dobrobyt społeczny na obszarze, na którym jest realizowana dana inwestycja (np. regionu, kraju). 2
3 Stosuje się ją również przy ocenie kosztów i korzyści regulacji, gdzie umożliwia znalezienie odpowiedzi na pytanie: kiedy i w jaki sposób Państwo powinno podjąć interwencję prywatnym rynku, aby wpłynąć na decyzje konsumpcyjne i produkcyjne. AKK jest przykładem analizy ekonomicznej, która znajduje zastosowanie przede wszystkim w uzasadnieniu inwestycji infrastrukturalnych. Niemal każde przedsięwzięcie państwa dobrze nadaje się do zastosowania podejścia typowego dla analizy kosztów i korzyści. 3
4 Cechami charakterystycznymi dla tego rodzaju inwestycji są zarówno stosunkowo wysokie wydatki inwestycyjne, jak i pewna uciążliwość realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego lub/i jej eksploatacji dla społeczeństwa Np. budowa lub przebudowa drogi, kanalizacji, mostu związane są często z wydłużeniem czasu przejazdu, a tym samym większym zużyciem paliwa, hałasem, itp. Argumentami za realizacją takich przedsięwzięć inwestycyjnych są korzyści, jakie będzie czerpać społeczeństwo po oddaniu inwestycji do użytkowania. 4
5 Dla każdego wariantu działania AKK wykonujemy w trzech etapach: I identyfikacja wszystkich skutków tego działania (korzystnych i niekorzystnych) dla wszystkich członków społeczeństwa, których działanie dotyczy; II wycena tych różnych korzyści i kosztów w kategoriach pieniężnych; III zalecenie realizacji danego wariantu wtedy i tylko wtedy, gdy jego wynikiem jest korzyść społeczna netto, tj. nadwyżka całkowitych korzyści nad całkowitymi kosztami. 5
6 Zasada korzyści netto O realizacji danego projektu przesądza istnienie nadwyżki netto, czyli nadwyżki całkowitych korzyści nad całkowitymi kosztami. Nadwyżka netto = całkowite korzyści całkowite koszty > 0 Jeśli koszty i korzyści przybierają postać strumieni rozłożonych w czasie, to należy obliczyć zaktualizowaną wartość każdego z nich, stosują do dyskontowania odpowiednią stopę procentową. Projekt, który pozwala osiągnąć dodatnią korzyść netto jest lepszy od utrzymywania status quo. 6
7 Zasada korzyści netto W odniesieniu do decyzji inwestycyjnych, w przypadku których występują ograniczone zasoby. Jeśli wybudujemy tamę to dostarczymy np. 1,8 mld m3 wody rocznie. Wodę można przeznaczyć dla mieszkańców miast, dla przemysłu lub rolników. Z punktu widzenia kosztów i korzyści powinna trafić tam gdzie całkowita korzyść netto jest największa. Obliczmy korzyści netto przypadające na 1000 m3 w każdym zastosowaniu: w mieście nadwyżka wynosi 35 dol., w przemyśle 42 dol. a w rolnictwie 22 dol. na 1000 m3. Zatem najpierw należy zaspokoić popyt przemysłu, potem 7
8 Zasada korzyści netto Celem zastosowania AKK jest zwiększenie efektywności ekonomicznej. Nie ma sporów co do potrzeby rozsądnego wykorzystania zasobów. Dwa główne zarzuty dotyczą sposobu wyceny pieniężnej w drugim etapie analizy i oceny wartościującej, która stanowi podstawę wyboru między efektywności a sprawiedliwością, dokonywanego w etapie trzecim. 8
9 Trudności związane z wyceną pieniężną wielu efektów: Ile wynosi wartość czystego powietrza, wzrostu bezpieczeństwa narodowego, piękna dzikiego krajobrazu lub uratowanego ludzkiego życia? Jak wycenić korzyść, która pojawi się za 50 lat? Najtrudniejsze problemy z wyceną powstają tam, gdzie koszty i korzyści są niepewne, nie powstają na rynku, są niematerialne lub oczekuje się ich w odległej przyszłości. 9
10 Trudności związane z wyceną pieniężną Każda decyzja jest uzależniona od pewnego rodzaju jawnego lub niejawnego wartościowania. Agencja rządowa odmawia wydania 80 mln dol. na realizacje programów zwiększenia bezpieczeństwa na autostradach, o których sądzi się, że zmniejszyłyby liczbę śmiertelnych wypadków o 50 rocznie. Decyzja agencji wskazuje, że zgodnie z jej oceną wartość jednego zachowanego życia ludzkiego jest mniejsza od 1,6 mln dol. 10
11 Efektywność a sprawiedliwość W trzecim etapie AKK liczą się koszty i korzyści całkowite a nie ich rozkład. Co należy zrobić jeśli korzyści i koszty rozkładają się nierówno pomiędzy członków danej zbiorowości? W przypadku niemal wszystkich przedsięwzięć publicznych można wskazać tych, którzy zyskują i tych, którzy tracą. Traci każdy obywatel, który w wyniku realizacji przedsięwzięcia nie osiąga żadnych korzyści, a ponosi część kosztów płacąc podatki lub na skutek zmniejszenia wydatków na programy, których wyniki są dla niego cenniejsze. 11
12 AKK w celu podjęcia decyzji o budowie mostu. Rozważamy budowę mostu mającego połączyć centrum miasta z leżącą na półwyspie jego północna częścią. Na razie mieszkańcy półwyspu, chcąc dotrzeć do centrum, korzystają z promu, a pewna ich liczba dojeżdża samochodami długą okrężną drogą. Ze wstępnych badań wynika, że popyt na przejazdy mostem jest duży. Czy korzyści dojeżdżających przewyższają koszty? Prom 5 mln przejazdów rocznie, cena 2 dol. (zysk właściciela 1 dol.) Nakłady na budowę mostu 85 mln dol. Koszty eksploatacji i konserwacji 5 mln rocznie. Przejazd darmowy, obciążenie mostu 10 mln przejazdów. Stopa dyskonta 4%. 12
13 Krzywa popytu na przejazdy (5 mln 2 dol., 10 mln darmowy przejazd) P 4 0, 4 Q Obecnie korzyści z użytkowania promu i mostu czerpią dwie grupy: właściciele promu i podróżujący. Właściciel promu zysk wynosi 5 mln dol. Jak zmierzyć łączną korzyść podróżujących? Jest to nadwyżka konsumenta, czyli różnica między ceną, którą konsument byłby skłonny zapłacić a rzeczywista ceną. Jest to pole trójkąta między krzywa popytu a linią ceny równą 2 dol. Powierzchnia trójkąta wynosi: 0,5 (4 2) 5 5mln 13
14 Zakładając, że strumień korzyści (właścicieli promu i podróżujących) pozostanie stały w nieskończoność, możemy obliczyć odpowiednią wartość zaktualizowaną netto, która wynosi: 10/ 0, mln dol. Kluczowe znaczenie przy obliczaniu kosztów i korzyści dla mostu ma wyznaczenie nadwyżki konsumenta dla użytkowników mostu, czyli pieniężnego odpowiednika korzyści uzyskiwanych przez podróżujących, przekraczających oczywiście poziom płaconej przez nich ceny równej zero. 0, mln dol. 14
15 15
16 Przed uznaniem, że budowa mostu przez państwo jest uzasadniona, władze powinny rozważyć jeszcze jedną możliwość, a mianowicie regulacje prywatnego rynku. Czyli ustalenie ceny maksymalnej na usługi promu. Z punktu widzenia AKK optymalną ceną regulowaną jest taka cena, jaka istniałaby na rynku wolnokonkurencyjnym. W przypadku barier wejścia cena spadłaby do poziomu, któremu odpowiadałby zerowy zysk nadzwyczajny, osiągając wysokość 1 dol. 16
17 Przy cenie 1 dol. prom zapewnia 7,5 mln przewozów. Podróżujący uzyskują nadwyżkę wynoszącą: 0,5 (4 1) 7,5 11,25 mln dol. Zaktualizowana wartość korzyści netto z poddanego regulacji promu wynosi: 11,24/ 0,04 281,25 mln dol. Budowa mostu (korzyści netto 290 mln dol.) okazuje się zatem trochę bardziej opłacalna od regulacji usług promu. 17
18 Wycena kosztów i korzyści Na ogół zastosowanie cen rynkowych zapewnia właściwą wycenę kosztów i korzyści. Jednak w pewnych okolicznościach wycena oparta na cenach rynkowych może wymagać modyfikacji. Cena rynkowa odzwierciedla wycenę krańcowych jednostek. Jeśli jednak zmiana ilości dobra jest duża, to nadwyżka konsumenta przewyższy wielkość odpowiedniego przychodu. Podobnie opłata równa zeru wcale nie jest dokładna miarą powstającej dzięki mostowi korzyści z jednego przejazdu. 18
19 Wycena kosztów i korzyści Drugi problem powstaje w związku ze zniekształceniami struktury cen. Jedna z możliwych przyczyn są podatki. Np. państwo wprowadziło cło na import pewnego produktu rolnego, aby chronić krajowych rolników. W rezultacie krajowa cena przewyższa o dolar cenę światową. Jak wycenić przyrost produkcji tego dobra spowodowany powstaniem tamy finansowej? Trudność polega na tym, że mamy dwie ceny odzwierciedlające krańcowe koszty i korzyści (ceny światowe i krajowe). Odpowiedź właściwa cena zależy od tego, gdzie zostanie sprzedana dodatkowa produkcja w kraju czy za granicą. 19
20 Wycena kosztów i korzyści Trzeci przykład dotyczy bezrobocia. Jeśli zasoby są w pełni wykorzystane, to ich użycie dla osiągnięcia, tego, a nie innego celu oznacza poniesienie kosztu. Kosztem alternatywnym jest utracona wartość produktu, który powstałby dzięki ich innemu zastosowaniu. Koszt zatrudnienia pracownika odzwierciedla płaca rynkowa, która odzwierciedla wydajność tego pracownika przy alternatywnym zatrudnieniu w sektorze prywatnym. A co zrobić gdy pracownik był wcześniej bezrobotny? Wtedy płaca rynkowa przestaje być dokładną miarą kosztu alternatywnego. Można przyjąć, że koszt ten to np. wolny czas utracony przez tego pracownika. 20
21 Dobra niebędące przedmiotem obrotu rynkowego Jak wycenić wartość usług podstawowej i średniej szkoły publicznej? Jak zidentyfikować najlepsze szkoły? Ponieważ oświata publiczna jest udostępniana przez zbiorowość (finansowana z lokalnych dochodów podatkowych), nie istnieje żadna rynkowa cena tej usługi. To samo dotyczy wszystkich dóbr niebędących przedmiotem obrotu rynkowego, jak: obrona narodowa, czyste środowisko, usługi służby zdrowia, korki na drogach, wartość ludzkiego życia. Wycena wszystkich tego rodzaju dóbr jest bardzo trudna. 21
22 Dobra niebędące przedmiotem obrotu rynkowego Kiedy nie ma cen rynkowych niezbędne jest zastosowanie specjalnych metod wyceny. Istnieją trzy sposoby wyceny dóbr niebędących przedmiotem obrotu rynkowego, a także tzw. dóbr niematerialnych: 1. Bezpośrednie ustalanie wartości, 2. Ustalanie wartości na podstawie średnich cen rynkowych, 3. Odwołanie się do wartości określonej społecznie. 22
23 Bezpośrednie ustalanie wartości Bezpośrednie ankietowanie oraz badania opinii publicznej są często stosowanym sposobem uzyskiwania informacji o kosztach i korzyściach. Celem jest zidentyfikowanie grupy wchodzących w grę osób i zebranie ich opinii. Badania ankietowe stosuje się w celu ustalenia korzyści z poprawy jakości powietrza, korzyści z rozwoju transportu publicznego, wartości lokalnych dóbr publicznych (rozbudowa szkoły podstawowej), zagrożeń związanych z wykonywanym zawodem. Metoda jest prosta i elastyczna, jednak badania są kosztowne a próbka może okazać się niereprezentatywna. 23
24 Ustalanie wartości na podstawie średnich cen rynkowych Wnioski dotyczące wartości dóbr niebędących przedmiotem obrotu rynkowego próbuje się tu wyprowadzić z obserwacji zachowania jednostek na innych, pokrewnych rynkach. Jak ocenić korzyść z działalności publicznej szkoły średniej? Można odwołać się do rynku pracy. Ile wynosi oczekiwana różnica wynagrodzenia za pracę absolwenta szkoły wyższej oraz kogoś kto zakończył swą edukację na dziewiątej klasie. Ile jest wart czas jednostki? Ile wynosi koszt ulicznych korków? Z rynku pracy otrzymujemy górny pułap wartości godziny czasu wolnego. Wyznacza go godzinowa stawka płacy. 24
25 Ustalanie wartości na podstawie średnich cen rynkowych Charakter niematerialny mają również koszty w postaci zanieczyszczenia środowiska. Celem wielu programów medycznych i statystycznych było oszacowanie skutków tych zanieczyszczeń dla zdrowia ludzi, a także dokonanie pieniężnej wyceny tych wartości. Konkurencyjna metoda polega na porównaniu wartości nieruchomości na terenach skażonych z wartością podobnych nieruchomości w okolicy o niskim stopniu zanieczyszczenia. 25
26 Odwołanie się do wartości określonej społecznie Posługując się normami i przepisami prawa, społeczeństwo nadaje wartość pieniężną dobrom niebędącym przedmiotem obrotu rynkowego. Prawo określa wysokość pieniężnych odszkodowań, do jakich mają prawo pracownicy, którzy ulegli wypadkowi w pracy. O rozmiarach szkód i wysokości odpowiednich płatności decydują sędziowie i przysięgli. Przepisy wydawane przez państwo pośrednio określają wyceny społeczne. Prawo wymaga zapewnienia osobom niepełnosprawnym specjalnego dostępu do budynków publicznych. 26
27 Komplikacje w praktyce: Nie jest łatwo, jak to przedstawiają obliczenia, w praktyce wybrać regulację, która jest najlepsza dla społeczeństwa. Regulacje są ustalane przez polityków, co oznacza rozbieżności pomiędzy interesami wyborców a interesami społecznymi. Ograniczenia budżetu oznaczają, że jeśli korzyści społeczne netto implikują koszty netto budżetu, to mogą one nie być sfinansowane. Zachęta do redukcji regulacji jest niska z punktu widzenia agencji regulacji. Niemożliwość rozwiązania złożonego problemu regulacyjnego przez państwo może oznaczać, że nie jest ono w stanie wprowadzić najlepszego rozwiązania. 27
Analiza Kosztów i Korzyści
Analiza Kosztów i Korzyści I. Wprowadzenie dr Anna Bartczak WNE UW CBA Teoria racjonalnego wyboru: Osoby fizyczne: Korzyści prywatne (TPB) > Koszty prywatne (TPC) Przedsiębiorstwa: Rentowność => korzyści
Bardziej szczegółowoDobra publiczne i dobra prywatne pochodzące ze źródeł publicznych. Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP
Dobra publiczne i dobra prywatne pochodzące ze źródeł publicznych Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Plan wykładu Dobra publiczne Dobra prywatne pochodzące ze źródeł publicznych Warunki efektywności
Bardziej szczegółowoRzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż
Wykład: EKONOMIA Ekonomia Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością, czyli sytuacją w której niegraniczone potrzeby zestawiamy z ograniczonymi zasobami. Rzadkość Rzadkość jest podstawowym
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon
Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki
Bardziej szczegółowoEkonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon
1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06 dr Adam Salomon : ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 2 Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników, dotyczące ilości czasu, który chcą
Bardziej szczegółowoEKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS
EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii
Bardziej szczegółowoDeterminanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa
Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich
Bardziej szczegółowoWSTĘP ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA Przykład analizy opłacalności przedsięwzięcia inwestycyjnego WSTĘP Teoria i praktyka wypracowały wiele metod oceny efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych.
Bardziej szczegółowoDr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski
Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Wpływ podatków na podaż i popyt Co decyduje, kto naprawdę ponosi ciężar podatku Koszty i korzyści wynikające z podatków i dlaczego podatki nakładają koszt, który
Bardziej szczegółowoI. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /
PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe
Bardziej szczegółowoWykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki
Wykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki 1. Makroekonomia. Makroekonomia bada gospodarkę narodową jako całość i wpływające na nią wielkości makroekonomiczne oraz ich powiązania. Najważniejszym
Bardziej szczegółowoPodejmowanie decyzji gospodarczych
Podejmowanie decyzji gospodarczych Zakres podejmowanych decyzji jest bardzo szeroki zarówno na poziomie przedsiębiorstwa jak i na szczeblu państwa. W każdym przypadku sensowna analiza wariantów decyzji
Bardziej szczegółowoTemat Rynek i funkcje rynku
Temat Rynek i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. Popyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Analiza finansowa projektu dr hab. Grzegorz Głód Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 22 maja 2017 r. Co to jest projekt? To działanie: - zorientowane na cel, - kompleksowe,
Bardziej szczegółowoMateriał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MENEDŻER. Wprowadzenie do problematyki decyzji menedżerskich. Mgr Piotr Urbaniak
Materiał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MENEDŻER Wprowadzenie do problematyki decyzji menedżerskich Mgr Piotr Urbaniak Wprowadzenie 1 2 3 4 Czym jest ekonomia menedżerska? Etapy
Bardziej szczegółowoMODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ.
Wykład 4 Konkurencja doskonała i monopol 1 MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. EFEKTYWNOŚĆ RYNKU. MONOPOL CZYSTY. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA. 1. MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ W modelu konkurencji doskonałej
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE WARTOŚCI ŚRODOWISKA. Tomasz Poskrobko
SZACOWANIE WARTOŚCI ŚRODOWISKA Tomasz Poskrobko Wartość w ekonomii Wartość Wartość oparta na oparta o Wartość zasobach pracę jako miara subiektyw Wartość na Wartość oparta o oparta o wiedzę energię Jaka
Bardziej szczegółowoKoszty wypadków drogowych i ofiar
1 Koszty wypadków drogowych i ofiar wg Niebieskiej Księgi i Raportu HEATCO Konferencja "Koszty wypadków drogowych" Warszawa, 9 maja 2012 Małgorzata Mokrzańska, Road Sector Expert JASPERS 2 Przykładowe
Bardziej szczegółowoEkonomia wykład 03. dr Adam Salomon
Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE I OCENA PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH
Mariusz Próchniak Katedra Ekonomii II, SGH PLANOWANIE I OCENA PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH Ekonomia menedżerska 1 2 Wartość przyszła (FV future value) r roczna stopa procentowa B kwota pieniędzy, którą
Bardziej szczegółowoProdukt i dochód narodowy. mgr Katarzyna Godek
Produkt i dochód narodowy mgr Katarzyna Godek PKB a PNB Produkt krajowy brutto Produkt narodowy brutto PKB (z ang. gross domestic product, GDP) w ekonomii, jeden z podstawowych mierników efektów pracy
Bardziej szczegółowoMikroekonomia. Wykład 8
Mikroekonomia Wykład 8 Efekty zewnętrzne Dotychczas zakładaliśmy, że wszystkie interakcje między konsumentami a producentami dokonywały się poprzez rynek: Zysk firmy zależy wyłącznie od zmiennych znajdujących
Bardziej szczegółowoDr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania
Ekonomia dobrobytu Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Prezentacja oparta na materiałach z: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html
Bardziej szczegółowoNegatywne skutki monopolu
Negatywne skutki monopolu Strata dobrobytu społecznego z tytułu: (1) mniejszej produkcji i wyższej ceny (2) kosztów poszukiwania renty, które ponoszą firmy w celu osiągnięcia monopolistycznej pozycji na
Bardziej szczegółowoZADANIA DO ĆWICZEŃ. 1.4 Gospodarka wytwarza trzy produkty A, B, C. W roku 1980 i 1990 zarejestrowano następujące ilości produkcji i ceny:
ZADANIA DO ĆWICZEŃ Y produkt krajowy brutto, C konsumpcja, I inwestycje, Y d dochody osobiste do dyspozycji, G wydatki rządowe na zakup towarów i usług, T podatki, Tr płatności transferowe, S oszczędności,
Bardziej szczegółowoANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI W. Agnieszka Markowska
ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI W KONTEKŚCIE OCHRONY LASÓW Agnieszka Markowska SeminariumPolforex Polforex, 11marca2011 Plan prezentacji 1. Co to jest AKK? 2. AKK a zrównoważony rozwój 3. Kiedy zalecana jest
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Inwestycje. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 14. Inwestycje dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Inwestycje a oczekiwania. Neoklasyczna teoria inwestycji i co z niej wynika Teoria q Tobina
Bardziej szczegółowoKonkurencja monopolistyczna
Konkurencja monopolistyczna Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Prezentacja oparta na: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html Cechy: Wielu sprzedawców Zróżnicowane produkty
Bardziej szczegółowoMetody wyceny nierynkowej i ich wykorzystanie w praktyce
Metody wyceny nierynkowej i ich wykorzystanie w praktyce Mikołaj Czajkowski miq@wne.uw.edu.pl Czym jest wartość ekonomiczna? Ekonomiczna wycena Wartość ekonomiczna Dawne źródła wartości praca, ziemia Wartość
Bardziej szczegółowoNazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt)
Nazwisko i Imię... Numer albumu... A 1. Utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji nazywana jest: (2 pkt) ujemnym przepływem pieniężnym
Bardziej szczegółowoInwestycje (I) Konsumpcja (C)
Determinanty dochodu narodowego Zadanie 1 Wypełnij podaną tabelę, wiedząc, że wydatki konsumpcyjne stanowią 80% dochody narodowego, inwestycje są wielkością autonomiczną i wynoszą 1.000. Produkcja i dochód
Bardziej szczegółowoKonspekt 5. Analiza kosztów.
KRAJOWA SZKOŁA ADMINISTRJI PUBLICZNEJ Ryszard Rapacki EKONOMIA MENEDŻERSKA Konspekt 5. Analiza kosztów. A. Cele zajęć. 1. Wyjaśnienie istoty i rodzajów kosztów produkcji oraz związanych z nimi kategorii.
Bardziej szczegółowoKOSZTY, PRZYCHODY, WYNIK EKONOMICZNY. dr Sylwia Machowska
KOSZTY, PRZYCHODY, WYNIK EKONOMICZNY dr Sylwia Machowska 1 NIE MA DZIAŁAŃ BEZ KOSZTÓW Koszty stanowią zawsze punkt wyjścia myślenia ekonomicznego dlatego, że każde działanie podmiotów jest związane z ponoszeniem
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA w zadaniach
Materiał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MAKROEKONOMIA w zadaniach Makroekonomiczne mierniki gospodarki Wprowadzenie 1 Zależności makroekonomiczne w dwupodmiotowym modelu gospodarki
Bardziej szczegółowoAnaliza finansowa inwestycji energetycznych (studium wykonalności) Dr Marek Urbaniak Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Analiza finansowa inwestycji energetycznych (studium wykonalności) Dr Marek Urbaniak Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Studium wykonalności dokument (analiza) przedstawiająca cele projektu i sposoby ich
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 06. dr Adam Salomon KTiL
wykład 06 dr Adam Salomon KTiL Ekonomia: ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 2 Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników, dotyczące ilości czasu, który chcą przeznaczyć na pracę.
Bardziej szczegółowoSytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego
Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Dr inż. Piotr SZAJNER IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;
Bardziej szczegółowoObliczenia, Kalkulacje...
Obliczenia, Kalkulacje... 1 Bilans O D P I E R W S Z E G O E T A T U D O W Ł A S N E J F I R M Y To podstawowy dokument przedstawiający majątek przedsiębiorstwa. Bilans to zestawienie dwóch list, które
Bardziej szczegółowoLEKCJA 1. Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach):
Uniwersytet Warszawski Mikroekonomia zaawansowana Studia zaoczne dr Olga Kiuila LEKCJA 1 MODELE RYNKOWE Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach): - Typowa
Bardziej szczegółowoOCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH
OCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH Metody oceny projektów We współczesnej gospodarce rynkowej istnieje bardzo duża presja na właścicieli kapitałów. Są oni zmuszeni do ciągłego poszukiwania najefektywniejszych
Bardziej szczegółowoPodejście dochodowe w wycenie nieruchomości
Podejście dochodowe w wycenie nieruchomości Regulacje i literatura RozpWyc 6-14 Powszechne Krajowe Zasady Wyceny (PKZW) Nota Interpretacyjna nr 2 Zastosowanie podejścia dochodowego w wycenie nieruchomości
Bardziej szczegółowoTemat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena
Temat i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. opyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży 5.
Bardziej szczegółowoOcena wpływu podniesienia wieku emerytalnego zgodnie z projektem rządowym i propozycją PKPP Lewiatan na rynek pracy i wzrost gospodarczy 1
Ocena wpływu podniesienia wieku emerytalnego zgodnie z projektem rządowym i propozycją PKPP Lewiatan na rynek pracy i wzrost gospodarczy 1 Piotr Lewandowski (red.), Kamil Wierus Warszawa, marzec 2012 1
Bardziej szczegółowo18 Analiza kosztów i korzyści społeczno- ekonomicznych
18 Analiza kosztów i korzyści społeczno- ekonomicznych Spis treści 18.1 Metodyka analizy... 2 18.2 Analiza społeczno-ekonomicznych kosztów... 2 18.2.1 Odchylenia cenowe środków produkcji... 2 18.2.2 Odchylenia
Bardziej szczegółowoWykład I. Interwencje rządowe na rynku
Wykład I Interwencje rządowe na rynku O czym będzie mowa? odatki Od ilości Od wartości Od zysku Ryczałtowy ubsydia Ograniczenia ilościowe Cła rzykłady: afera hazardowa, WR UE odatek jednostkowy (np. akcyza)
Bardziej szczegółowoTEORIA DECYZJE KRÓTKOOKRESOWE
TEORIA DECYZJE KRÓTKOOKRESOWE 1. Rozwiązywanie problemów decyzji krótkoterminowych Relacje między rozmiarami produkcji, kosztami i zyskiem wykorzystuje się w procesie badania opłacalności różnych wariantów
Bardziej szczegółowo- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,
WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna
Bardziej szczegółowoEfekty społeczne i ekonomiczne inwestycji infrastrukturalnych i społecznych
Skutki oddziaływania na lokalną społeczność w perspektywie realizowanych inwestycji w podregionie pilskim Efekty społeczne i ekonomiczne inwestycji infrastrukturalnych i społecznych dr Piotr Ratajczyk
Bardziej szczegółowoKluczowe pojęcia w SW
Kluczowe pojęcia w SW Analiza finansowa Analiza skonsolidowana Analiza ekonomiczna Analiza efektywności kosztowej Analiza kosztów i korzyści Analiza ryzyka Analiza wrażliwości Analiza trwałości finansowej
Bardziej szczegółowo1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy
Bardziej szczegółowoPodana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku).
Zadanie 1 Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Składniki PKB Wielkość (mld) Wydatki konsumpcyjne (C ) 300 Inwestycje
Bardziej szczegółowoTytuł prezentacji: Przygotowanie PPP jakie analizy powinny poprzedzać zawiązanie partnerstwa. Prelegent: Witold Grzybowski
Tytuł prezentacji: Przygotowanie PPP jakie analizy powinny poprzedzać zawiązanie partnerstwa Prelegent: Witold Grzybowski Przygotowanie PPP analizy poprzedzające zawiązanie zanie partnerstwa 1 Zawartość
Bardziej szczegółowoEkonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 5: Firma, produkcja, koszty
Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 5: Firma, produkcja, koszty Popyt i podaż kategorie rynkowe Popyt i podaż to dwa słowa najczęściej używane przez ekonomistów Popyt i podaż to siły, które regulują
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty. Czy w ekonomii dwa plus dwa równa się cztery? Jak liczą ekonomiści? dr Anna Jałowiec-Gardocka
Czy w ekonomii dwa plus dwa równa się cztery? Jak liczą ekonomiści? dr Anna Jałowiec-Gardocka Uniwersytet w Białymstoku 15 marca 2012 r. Czym zajmuje się ekonomia? Ekonomia to nauka zajmująca się badaniem
Bardziej szczegółowoRozliczenie transakcji przejęcia - alokacja ceny nabycia
Roksana Kołata Dr Dariusz Stronka Rozliczenie transakcji przejęcia - alokacja ceny nabycia Sprawozdawczość jednostek w sytuacji, gdy dokonywane jest połączenie dwóch podmiotów szczegółowo reguluje Międzynarodowy
Bardziej szczegółowoPRODUCENT (PRZEBSIĘBIORSTWO) państwowe lokalne indywidualne zbiorowe (spółki ) 3. Jak należy rozumieć prawo zmniejszającego się przychodu?
A) Pytania sprawdzające: 1. Kogo uważamy za producenta? PRODUCENT zorganizowany w formie przedsiębiorstwa. Powstał w drodze ewolucji. To podmiot sfery realnej. Aktywny uczestnik procesów rynkowych. Realizuje
Bardziej szczegółowoWykład II. Interwencje rządowe na rynku
Wykład II Interwencje rządowe na rynku O czym będzie mowa? odatki Od ilości Od wartości Od zysku Ryczałtowy ubsydia Ograniczenia ilościowe Cła rzykłady: afera hazardowa, WR UE odatek jednostkowy (np. akcyza)
Bardziej szczegółowoEkonomia dobrobytu. Konsumenci, producenci i efektywność rynków. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Przypomnienie: alokacja zasobów określa:
7 Konsumenci, producenci i efektywność rynków R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 7 Thomson South-Western, all rights
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce
Bardziej szczegółowoJak zmierzyć rozwoju? Standardowe wskaźniki. Tomasz Poskrobko
Jak zmierzyć rozwoju? Standardowe wskaźniki Tomasz Poskrobko Produkt krajowy brutto (PKB) wartość rynkową wszystkich finalnych dóbr i usług produkowanych w kraju w danym okresie PKB od strony popytowej
Bardziej szczegółowo5.1 Stopa Inflacji - Dyskonto odpowiadające sile nabywczej
5.1 Stopa Inflacji - Dyskonto odpowiadające sile nabywczej Stopa inflacji, i, mierzy jak szybko ceny się zmieniają jako zmianę procentową w skali rocznej. Oblicza się ją za pomocą średniej ważonej cząstkowych
Bardziej szczegółowoAnalizy finansowo - ekonomiczne w projektach PPP
Analizy finansowo - ekonomiczne w projektach PPP Uzasadnienie biznesowe Metodyka Prince II AXELOS Limited Zestaw informacji umożliwiający ocenę czy projekt jest i pozostaje zasadny Projekt bez uzasadnienia
Bardziej szczegółowoJak zmierzyć rozwoju? Standardowe wskaźniki. Tomasz Poskrobko
Jak zmierzyć rozwoju? Standardowe wskaźniki Tomasz Poskrobko Produkt krajowy brutto (PKB) wartość rynkową wszystkich finalnych dóbr i usług produkowanych w kraju w danym okresie PKB od strony popytowej
Bardziej szczegółowoWskaźniki efektywności inwestycji
Wskaźniki efektywności inwestycji Efektywność inwestycji Realizacja przedsięwzięć usprawniających użytkowanie energii najczęściej wymaga poniesienia nakładów finansowych na zakup materiałów, urządzeń,
Bardziej szczegółowoMakroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz
Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz Tomasz Gajderowicz Agenda Przyporządkowanie tematów Pieniądz Co to jest Inflacja? Zadania Wykorzystując informacje z omawianych na zajęciach źródeł danych empirycznych,
Bardziej szczegółowoMakroekonomia I. Jan Baran
Makroekonomia I Jan Baran Model klasyczny a keynesowski W prostym modelu klasycznym zakładamy, że produkt zależy jedynie od nakładów czynników produkcji i funkcji produkcji. Nie wpływają na niego wprowadzone
Bardziej szczegółowoCeny transferowe jeszcze podatki czy już ekonomia? Michał Majdański BT&A Podatki
Ceny transferowe jeszcze podatki czy już ekonomia? Michał Majdański BT&A Podatki Plan prezentacji 1. Ceny transferowe uwagi wstępne 2. Definicja podmiotów powiązanych 3. Zasada ceny rynkowej 4. Podatkowe
Bardziej szczegółowoWYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku
WYKŁAD Makroekonomiczna równowaga na rynku POPYT JAKO AGREGAT EKONOMICZNY (AD) Zagregowany popyt zależność między całkowitą ilością dóbr i usług (realny PKB) jaką podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa,
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej
Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,
Bardziej szczegółowoZadania do wykładu Rachunek efektywności projektów inwestycyjnych
Zadania do wykładu Rachunek efektywności projektów inwestycyjnych Dorota Klim Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku E-mail address: klimdr@math.uni.ldz.pl
Bardziej szczegółowoROLNICTWO, GOSPODARKA ŻYWNOŚCIOWA, OBSZARY WIEJSKIE - 10 LAT W UNII EUROPEJSKIEJ
ROLNICTWO, GOSPODARKA ŻYWNOŚCIOWA, OBSZARY WIEJSKIE - 10 LAT W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Adrian Zabłocki Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Preferencje podatkowe polskiego rolnictwa 11 kwietnia 2014r. Warszawa
Bardziej szczegółowoRozszerzone tabele z tekstu
Rozszerzone tabele z tekstu Tabela III.1. Podstawowe dane o OFE w latach 2001-12. Wyszczególnienie Miara 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Członkowie 1,000 10637 10990 11463 11979
Bardziej szczegółowoInwestycje jako kategoria ekonomiczna i finansowa
Inwestycje jako kategoria ekonomiczna i finansowa - brak jednoznacznej interpretacji terminu inwestycja - termin ten podlegał ewolucji. Obecnie rozróżnia się inwestycje jako kategorię ekonomiczną i jako
Bardziej szczegółowoKonkurencja monopolistyczna. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:
17 Konkurencja monopolistyczna P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. w sprawie wydatków EFRG. System wczesnego ostrzegania nr 1-3/2017
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22.3.2017 r. COM(2017) 156 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wydatków EFRG System wczesnego ostrzegania nr 1-3/2017 PL PL SPIS TREŚCI
Bardziej szczegółowoWszyscy zapłacimy za politykę klimatyczną
Wszyscy zapłacimy za politykę klimatyczną Autor: Stanisław Tokarski, Jerzy Janikowski ( Polska Energia - nr 5/2012) W Krajowej Izbie Gospodarczej, w obecności przedstawicieli rządu oraz środowisk gospodarczych,
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy, teraz: wyjaśniamy!!
Bardziej szczegółowoRozdział 11: Analiza społeczno-ekonomiczna CDM Sp. z o.o. 11-1
Rozdział 11: Analiza społeczno-ekonomiczna CDM Sp. z o.o. 11-1 Spis treści 11. ANALIZA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA... 11-4 11.1. METODYKA ANALIZY... 11-4 11.1.1. Identyfikacja i analiza społeczno-ekonomicznych
Bardziej szczegółowoTeoria przedsiębiorstwa: zachowania kierownicze, koszty agencji, struktura własności. M. Jensen & W. Meckling
Teoria przedsiębiorstwa: zachowania kierownicze, koszty agencji, struktura własności M. Jensen & W. Meckling Hipoteza badawcza Zysk przedsiębiorstwa zależy od menagera i jego pozycji w firmie. (czy jest
Bardziej szczegółowoKalkulacja i zakres ujawnień dotyczących podatku dochodowego w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z MSSF.
Kalkulacja i zakres ujawnień dotyczących podatku dochodowego w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z MSSF. Efektywna stopa podatkowa jest stosunkiem podatku wykazanego w sprawozdaniu finansowym
Bardziej szczegółowoRola państwa w gospodarce. Ceny minimalne i maksymalne. Podatki.
Rola państwa w gospodarce. Ceny minimalne i maksymalne. Podatki. Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Prezentacja
Bardziej szczegółowoWykład V. Efekty zewnętrzne
Wykład V Efekty zewnętrzne Czynniki powodujące błędną alokację rynkową na rynku konkurencyjnym: Efekty zewnętrzne; Dobra publiczne; Asymetryczna informacja. Efekty zewnętrzne (z ang. external effects,
Bardziej szczegółowoMetody szacowania opłacalności projektów (metody statyczne, metody dynamiczne)
Metody szacowania opłacalności projektów (metody statyczne, metody dynamiczne) punkt 6 planu zajęć dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 OCENA EFEKTYWNOŚCI PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH 2 Wartość pieniądza w czasie
Bardziej szczegółowoSytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego
Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Dr inż. Piotr SZAJNER IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego:
Bardziej szczegółowoDefinicja ceny. I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, C.H. Beck, Warszawa 2003, s. 179
Ceny Definicja ceny cena ilość pieniądza, którą płaci się za dobra i usługi w stosunkach towarowo-pieniężnych, których przedmiotem jest zmiana właściciela lub dysponenta będąca wyrazem wartości i zależna
Bardziej szczegółowoE f e k t y z e w n ę t r z n e
EFEKTY ZEWNĘTRZNE I DOBRA PUBLICZNE E f e k t y z e w n ę t r z n e Gdy część kosztów społecznych produkcji ponoszą lub część korzyści społecznych odnoszą podmioty nie uczestniczące bezpośrednio w procesie
Bardziej szczegółowoPaulina Drozda WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE
Paulina Drozda WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE Zmianą wartości pieniądza w czasie zajmują się FINANSE. Finanse to nie to samo co rachunkowość. Rachunkowość to opowiadanie JAK BYŁO i JAK JEST Finanse zajmują
Bardziej szczegółowoKOSZTY, PRZYCHODY I ZYSKI W RÓŻNYCH STRUKTURACH RYNKOWYCH. I. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe. Pojęcie kosztów produkcji
KOSZTY, PRZYCHODY I ZYSKI W RÓŻNYCH STRUKTURACH RYNKOWYCH Opracowanie: mgr inż. Dorota Bargieł-Kurowska I. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe. Pojęcie kosztów produkcji Producent, podejmując decyzję:
Bardziej szczegółowoNazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie Oznaczenie kwalifikacji: R.06 Numer zadania: 01
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoMODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny.
MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. Uzasadnienie: wysoka stopa procentowa zmniejsza popyt
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoNa rynkach doskonale konkurencyjnych nabywcy i sprzedawcy są doskonale poinformowani o jakości dóbr sprzedawanych na rynku oraz innych aspektach
Informacja na rynkach konkurencyjnych Na rynkach doskonale konkurencyjnych nabywcy i sprzedawcy są doskonale poinformowani o jakości dóbr sprzedawanych na rynku oraz innych aspektach związanych z przeprowadzeniem
Bardziej szczegółowoŚrednio ważony koszt kapitału
Średnio ważony koszt kapitału WACC Weighted Average Cost of Capital 1 Średnio ważony koszt kapitałuwacc Weighted Average Cost of Capital Plan wykładu: I. Koszt kapitału a metody dyskontowe II. Źródła finansowania
Bardziej szczegółowodr hab. Marcin Jędrzejczyk
dr hab. Marcin Jędrzejczyk Leasing operacyjny nie jest wliczany do wartości aktywów bilansowych, co wpływa na polepszenie wskaźnika ROA (return on assets - stosunek zysku do aktywów) - suma aktywów nie
Bardziej szczegółowoTypy systemów gospodarczych
Typy systemów gospodarczych socjalizm gospodarka centralnie gospodarka sterowana wolna Typy systemów gospodarczych kapitalizm sterowany wolny Dwa główne spojrzenia na rolę państwa w gospodarce LIBERAŁOWIE,
Bardziej szczegółowoURE. Warszawa, dnia 22 września 2014 r.
URE Instrukcja wypełniania Załącznika nr 1 do formularza Opis techniczno - ekonomiczny projektowanej inwestycji w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji - Analiza finansowa
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. w sprawie wydatków EFRG. system wczesnego ostrzegania 1-4/2014
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22.4.2014 r. COM(2014) 241 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wydatków EFRG system wczesnego ostrzegania 1-4/2014 PL PL SPIS TREŚCI
Bardziej szczegółowoDr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej
Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej Terminy konsultacji: E-mail: magdalena.knapinska@ue.poznan.pl Inne przedmioty: Makroekonomia (wykłady i
Bardziej szczegółowoCena jak ją zdefiniować?
Akademia Młodego Ekonomisty Kształtowanie się cen Dlaczego ceny się zmieniają? dr Jacek Jastrzębski Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 25 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowo