Rola zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej

Transkrypt

1 Literka.pl Rola zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej. Data dodania: :10:00 Jednym z podstawowych czynników wpływających na dobry stan zdrowia dzieci i młodziezy przebywających w szkole są zajęcia wychowania fizycznego. Wychowanie fizyczne spełnia następujące funkcje: stymulacyjną, adaptacyjną, kompensacyjną oraz korekcyjną. Rola zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej Jednym z podstawowych czynników wpływających na dobry stan zdrowia dzieci i młodziezy przebywających w szkole są zajęcia wychowania fizycznego. Wychowanie fizyczne spełnia obecnie następujące funkcje: stymulacyjną, adaptacyjną, kompensacyjną oraz korekcyjną ( Gilewicz, Demel ). Stymulacja dotyczy głównie pobudzenia rozwoju fizycznego dziecka, adaptacja ma słuzyć jego lepszemu przystosowaniu się do wymogów zycia, kompensacja obejmuje zakres działań profilaktycznych, uprzedzających odchylenie od normy czy tez zaburzenie rozwoju, korekcja natomiast dotyczy przeciwdziałania odchyleniom już zaistniałym, zblizona jest więc bardziej do terapii. W systemie szkolnej korektywy bardzo duzą rolę odgrywa prawidłowość realizacji procesu wychowania fizycznego, która zalezy w decydującej mierze od nauczyciela prowadzącego te zajęcia. Organizm 6 10 letniego dziecka charakteryzuje bardzo duza plastyczność, jest on podatny na wpływy zarówno pozytywne, jak i negatywne. Szansy stworzenia w dziecku podwalin pełnego zdrowia, sprawności i odporności nie wolno nam w tym wieku zaprzepaścić, gdyz to przeciez w znacznym stopniu warunkuje powodzenie w całym jego zyciu. W klasach I III nauczyciel jest nie tylko dydaktykiem, ale i pedagogiem oddziałującym na dziecko codziennie i przez kilka godzin swoją osobowością, stanowiący dla niego niepodwazalny autorytet. Atuty te stwarzają mozliwość duzej skuteczności oddziaływań wychowawczych równiez na rzecz zdrowia. Pomocna w tych działaniach i ułatwiająca ich przeprowadzenie jest duza spontaniczna potrzeba wyzycia ruchowego, charakterystyczna dla tego okresu rozwoju dziecka. Jego radość w czasie ćwiczeń, zabaw i gier ruchowych sprzyja formowaniu właściwych postaw i zachowań gruntując podstawy do osobistej kultury fizycznej i zdrowotnej jako zamierzonego efektu poczynań wychowawczych w tej dziedzinie. Wszystkie ćwiczenia ruchowe, a zwłaszcza gimnastyka, bardzo sprzyjają i pomagają w odpowiednim ukształtowaniu postawy ciała, a bardzo często przeciwdziałają rozmaitym, szkodliwym wpływom otoczenia na tę postawę. Gimnastyka korekcyjna jest kierowana głównie dla dzieci młodszych z wadami nie wymagającymi jeszcze postępowania rehabilitacyjnego. Są to dzieci z przedszkoli i młodszych klas szkoły podstawowej, u których wady postawy są wynikiem słabego umięśnienia, dystonii mięśniowej oraz nieprawidłowego nawyku w utrzymaniu postawy ciała. Dzieci te wymagają dodatkowej dawki ruchu. Najwłaściwszą dla tego wieku formą zajęć są zabawy i gry ruchowe.

2 W korygowaniu wad postawy najwazniejsze jest dokładne, precyzyjne wykonanie ruchu i egzekwowanie w czasie trwania zabawy lub gry poprawnej, skorygowanej postawy. Dlatego w zabawach i grach stosowanych w gimnastyce korekcyjnej elementem decydującym o zwycięstwie lub przegranej jest dokładność wykonania zadań. W zabawie czy grze, nawet prowadzonej w formie wyścigu, nie musi wygrać dziecko czy zespół, który szybciej dobiegnie do mety. O zwycięstwie decyduje zawsze w pierwszej kolejności poprawne korekcyjne wykonanie zadania, a szybkość wykonania jest sprawą drugorzędną. Zabawa ruchowa jest prostą, nieskomplikowaną formą ruchu opartą na podstawowych ruchach człowieka, jak: chód, bieg, skok, czworakowanie, pełzanie, rzucanie itp. Polega na rywalizacji indywidualnej kto ładniej, kto dokładniej wykonał zadanie, kto szybciej, kto dalej, wyżej skoczył, rzucił itp. Przepisy zabawy są proste i nieskomplikowane. Gra ruchowa jest wyzszą forma zabawy ruchowej, zróznicowaną pod względem trudności forma ruchu, w której biorą udział druzyny (zespoły) rywalizujące między sobą o zwycięstwo. Podstawową róznicą między zabawą a grą ruchową jest element rywalizacji; w zabawie indywidualny, w grze zespołowy. Zabawy i gry ruchowe są bardzo lubianą przez dzieci formą zajęć ruchowych.wynika to z ich róznorodności, swobody działania, prostoty ruchów, mozliwości wyboru rozwiązań i sprawdzenia się z rówieśnikami. Zabawy i gry ruchowe są atrakcyjną formą ćwiczeń dla wszystkich grup wiekowych, także dla młodziezy i dorosłych. Zwłaszcza dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym powinny być one podstawowym środkiem realizacji zadań wychowania fizycznego. Gry i zabawy ruchowe mogą i powinny zająć nalezne sobie miejsce w profilaktyce i korekcji wad postawy. Psychice dziecka w młodszym wieku szkolnym odpowiada taka forma ruchu jaką jest zabawa zwłaszcza, gdy występuję ona pod postacią opowieści ruchowej, formy naśladowczej, a nawet zadaniowej. Zabawa w tej grupie wiekowej nie powinna przekraczać 3 minut. Wiąze się to z mozliwościami koncentracji dziecka na jednym działaniu. W zabawie ruchowej dziecko jest odpowiedzialne tylko za siebie, nie obarcza się go stresami wynikającymi z odpowiedzialności za druzynę, tzn. konsekwencjami, które mogą nastąpić po przegranej z winy takich, a nie innych mozliwości dziecka. Zabawa czy gra ruchowa, aby mogła być wykorzystana do potrzeb gimnastyki korekcyjnej, musi spełniać pewne kryteria. Kształtować odruch poprawnej postawy ciała. W czasie zabawy lub gry powinny wystąpić momenty zmuszające dzieci do przyjęcia poprawnej postawy czy to w siadzie, czy w staniu, czy w poruszaniu się. Oddziaływać na poszczególne grupy mięśniowe w celu likwidacji dystonii mięśniowej. Dystonia mięśniowa, będąca nieprawidłowym napięciem antagonistycznych grup mięśniowych jest najczęstszą przyczyną wadliwej postawy. Jej likwidacja polega na rozciągnięciu nadmiernie napiętych mięśni i wzmocnieniu mięśni osłabionych. Stworzyć możliwości utrzymania poprawnej pozycji w trakcie trwania całej zabawy czy gry ruchowej. Nie mogą występować w czasie trwania zabawy czy gry ruchowej sytuacje, w których wykonanie zadania ruchowego wymaga przyjęcie pozycji wadliwej, sprzyjającej pogłębieniu wady. Dziecko musi mieć cały czas mozliwość ćwiczenia w pozycji skorygowanej, a przynajmniej nieszkodliwej. Najkorzystniejsza sytuacja występuje wówczas, gdy główne zadanie ruchowe w grze lub zabawie zmusza dziecko do jego poprawnego wykonania.

3 Sprzyjać odciązeniu kręgosłupa od ucisku osiowego. Ucisk taki utrudnia przyjmowanie pozycji skorygowanej, więc większość ćwiczeń, a także zabaw i gier ruchowych w gimnastyce korekcyjnej, odbywa się w leżeniu, pełzaniu, ślizganiu, na czworakach. W czasie zabawy lub gry prowadzący powinien zwracać szczególną uwagę na dzieci mało aktywne, nieśmiałe starając się zachęcić je do czynnego wykonywania zadań i uczestnictwa w rywalizacji. Ogłoszenie wyników rywalizacji w zabawie jest proste. Prowadzący przy małej grupie ćwiczących obserwuje poczynania dzieci i zgodnie z ustaleniami dotyczącymi wykonywania zadań korekcyjnych wyróznia najlepszych uczestników. Przy ocenie większej grupy ćwiczących mogą brać udział pomocnicy, którzy wspólnie z nim obserwowali wykonywanie zadań. Przykładowe zabawy i gry ruchowe mozliwe do wykorzystania na zajęciach aktywności ruchowej w klasach młodszych, korygujące najczęściej występujące u dzieci wady postawy. Plecy okrągłe 1. Pływanie na plecach ( czas trwania zabawy ok. 2 min ) Uczestnicy zabawy lezą na plecach z wyprostowanymi i złączonymi nogami i rękoma wzdłuz tułowia. Na hasło prowadzącego PŁYNIEMY NA PLECACH dzieci podnoszą równocześnie obie wyprostowane ręce do pionu i opuszczają je na podłogę przy głowie, a następnie przesuwają po podłodze w kierunku tułowia, imitując pływanie zabką na plecach. Po s prowadzący podaje hasło ODPOCZYWAMY. Dzieci nie wykonując zadnych ruchów odpoczywają 5 10 s, głęboko oddychając. Najczęściej popełniane błędy wśród dzieci to: asymetryczna praca rąk, brak połozenia rąk na podłodze przy głowie i przesuwanie rąk w stronę bioder nad podłogą. 2. Bocian ( ok. 1,5 min ) Dzieci ustawiają się obok siebie w odstępach dwóch kroków od siebie w postawie skorygowanej na palcach, z rękoma wyprostowanymi, uniesionymi w bok. Na sygnał prowadzącego dzieci unosząc wysoko kolana poruszają się w określonym kierunku, jak bociany na łące. Wyprostowanymi rękoma wykonują powolne ruchy w górę i w dół, jak bociany skrzydłami podczas lotu. Najczęściej popełniane błędy: brak korekcji postawy w czasie zabawy, brak wspięcia na palce. 3. Nurkująca kaczka ( każdy wykonuje 10 powtórzeń nurkowań ) Dzieci znajdują się w klęku podpartym. Na sygnał prowadzącego ruchami głowy i tułowiem naśladują nurkującą i wynurzającą się kaczkę: uginają ręce w łokciach, zblizają głowę do podłogi, wysuwają głowę daleko do przodu, prostują ręce, zadzierając wysoko głowę i wracają do klęku podpartego. Błędami w tej zabawie są: brak lub małe ugięcie rąk w łokciach, pochylenie głowy do przodu. 4. Pająk i muchy ( ok. 4 min, co 1 min zmiana pająka ) Wyznaczone dziecko pająk ustawia się w rogu Sali. Pozostałe dzieci są muchami i biegają po Sali we wspięciu na palcach ( lub chodzą na czworakach ). Na hasło PAJĄK muchy przyjmują uprzednio określoną pozycję ( np. siad skrzyzny ze skrzydełkami, lezenie na plecach ) i pozostają nieruchomo, bo pająk wyrusza na łowy. Jeśli mucha poruszy się lub nieprawidłowo przyjmie ustaloną pozycję, pająk zabiera ją do sieci, gdzie pozostaje do zmiany pająka w wyznaczonej pozycji. Boczne skrzywienie kręgosłupa ( skolioza ) 1. Pływanie zabką ( ok. 1,5 min )

4 Uczestnicy zabawy leżą na brzuchu z dłońmi pod brodą, w odstępach między sobą 2 3 kroków. Nogi mają wyprostowane i złączone. Na sygnał prowadzącego PŁYNIEMY ZABKĄ dzieci unoszą ręce i głowę nad podłogę, wykonują rękoma ruchy, jak przy pływaniu zabką; energicznie wyciągają ręce jak najdalej przed siebie, następnie przenoszą wyprostowane ręce w bok i uginają ściągając je w skrzydełka. Przez cały czas nogi lezą wyprostowane i złączone na podłodze. Jednocześnie ćwiczymy oddech: wdech nosem w czasie przenoszenia rąk w bok i ściągnięcia w skrzydełka, wydech w czasie wyciągania rąk w przód. Błędy: Brak pełnego wyciągnięcia rąk w przód, oderwanie klatki piersiowej od podłogi, asymetryczna praca rąk, oparcie rąk i głowy o podłogę, wstrzymywanie oddechu podczas trwania zabawy. 2. Kwiatek rośnie ( ok. 2 min ) Uczestnicy zabawy siedzą w siadzie skrzyżnym, tułów pochylony do przodu, dłonie na podłodze. Na hasło prowadzącego KWIATEK ROŚNIE dzieci powoli prostują tułów. Na hasło KWIATEK WYCIAGA SIĘ DO SŁOŃCA wyciągają ręce w górę, jak najwyżej. Na hasło KWIATEK WIĘDNIE dzieci powoli wracają do pozycji wyjściowej. Błędy: pochylenie tułowia w bok w czasie elongacji. 3. Start rakiety ( ok. 2 min ) Uczestnicy zabawy siedzą w siadzie skrzyznym w pozycji skorygowanej z rękoma ułozonymi w skrzydełka jest to rakieta do wyrzutni. Prowadzący odlicza :3, 2, 1, 0. Przy słowie zero rakieta startuje dzieci energicznie, szybkim ruchem prostują ręce i wyciągają je w górę. Wytrzymują tak 2 3 sekundy, po czym znów układają ręce w skrzydełka i szykują do startu kolejną rakietę. Błędy : brak korekcji postawy w siadzie, wyciagnięcie rąk w górę w skos, a nie w pion, pochylenie tułowia w bok. 4. Poczta z podaniem piłki ( zabawę powtarza się 2 3 razy ) Uczestnicy zabawy lezą na brzuchu w dwóch szeregach, twarzami do siebie, kryjąc się w lukach.odstępy pomiędzy zawodnikami ok. 1 m, a między szeregami 2 4 m. Zawodnik znajdujący się na prawym skrzydle trzyma piłkę lekarską ( 1 kg ) lub siatkową. Na sygnał wszyscy unoszą głowę i ręce nad podłogę. Dziecko trzymające piłkę toczy ją do następnego z przeciwnego szeregu. Ten chwyta piłkę i toczy ją w przeciwnym kierunku do kolejnego zawodnika itd. Piłka wraca do zawodnika rozpoczynającego zabawę. Błędy: wypchnięcie piłki jedną ręką, oparcie głowy i łokci o podłogę, oderwanie klatki piersiowej od podłogi. Plecy wklęsłe 1. Gra na bębenku gra na pianinie ( ok. 2 min ) Dzieci siedzą z nogami ugiętymi. Ręce oparte dłońmi o podłogę za sobą. Tułów wyprostowany. Na hasło prowadzącego GRAMY NA BĘBENKU dzieci unoszą nogi nad podłogę i rytmicznie, lekko uderzają piętami o podłogę, jakby grały na bębenku. Na hasło GRAMY NA PIANINIE dzieci zginają podeszwowo stopy i dotykając lekko palcami podłogi przed sobą naśladują pianistę grającego na fortepianie. Rytm dotykania piętami lub palcami podłogi wyznacza prowadzący na bębenku. Przez cały czas trwania zabawy tułów powinien być wyprostowany, a głowa wyciągnięta w górę. Błędy: brak korekcji postawy w czasie zabawy, uderzanie o podłogę całymi stopami. 2. Wielbłądy ( ok. 2 min ) Dzieci siedzą w siadzie skrzyznym w pozycji skorygowanej. Na sygnał prowadzącego WIELBŁĄDY SPACERUJĄ dzieci przyjmują pozycję na czworakach. Z wyprostowanymi nogami i wysoko uniesionymi biodrami chodzą po sali udając wielbłądy. Na hasło WIELBŁĄDY ODPOCZYWAJĄ dzieci przyjmują pozycję

5 wyjściową. Przez cały czas trwania spaceru wielbłądów nogi powinny być wyprostowane, biodra uniesione wysoko, a głowa uniesiona wielbłąd patrzy przed siebie. Błędy: chód asymetryczny, ugięcia nóg, opuszczenie głowy. 3. Huśtawka ( ok. 2 min ) Dzieci siedzą w siadzie prostym. Tułów wyprostowany, ręce ułozone w skrzydełka. Na sygnał prowadzącego dzieci wykonują pad do tyłu, przechodzą do leżenia na plecach z nogami w pionie i wracają do siadu prostego, naśladując ruchy huśtawki. Przez cały czas trwania zabawy nogi powinny być wyprostowane i złączone, tułów wyprostowany, a ręce ułozone w skrzydełka. Kąt między nogami a tułowiem powinien wynosić ok. 90o. Dzieci w czasie huśtania się nie mogą odrywać bioder od podłogi.. 4. Ryba na piasku ( ok. 1 min ) Dzieci lezą na podłodze na brzuchu z rękoma wzdłuz tułowia i wyprostowanymi, złączonymi nogami. Palce stóp obciągnięte. Na hasło prowadzącego RYBA NA PIASKU dzieci unoszą proste nogi nisko nad podłogę i opuszczają je na podłogę; rytmiczne ruchy nóg naśladują trzepoczącą ogonem rybę. Na hasło RYBA W WODZIE dzieci wracają do pozycji wyjściowej i odpoczywają. Błędy : wysokie unoszenie nóg, odrywanie klatki piersiowej od podłogi, przenoszenie nóg w bok. Płaskostopie 1. Wyrzutnia ( ok. 1,5 2 min ) Dzieci siedzą na podłodze z nogami ugiętymi, trzymając palcami prawej stopy woreczek. Na sygnał prowadzącego dzieci podrzucają woreczek w górę starając się, aby poleciał jak najwyzej. Wygrywa dziecko, które najwyzej podrzuci woreczek, a jednocześnie nie oderwie bioder od podłogi przy podrzucie i przed wyrzutem trzymało woreczek prawidłowo ( nie między palcami stopy lub na stopie ). 2. Toczenie piłki stopami ( ok. 1,5 min ) Uczestnicy zabawy siedzą na podłodze twarzą do prowadzącego. Nogi są ugięte w kolanach, w rozkroku i uniesione nad podłogą. Ręce podparte z tyłu. Przed kazdym lezy piłka do siatkówki. Na sygnał prowadzącego wszystkie dzieci odpychają piłkę stopami i toczą ją w stronę stopy raz prawej, raz lewej. Piłki nie wolno dotykać rękoma. Jezeli piłka ucieknie należy ją ponownie ułozyć między nogi. 3. Pastowanie podłogi ( ok. 1,5 2 min ) Uczestnicy zabawy siedzą na podłodze, twarzą do prowadzącego. Nogi mają ugięte. Stopy zgięte podeszwowo, palce stóp podkurczone, oparte o woreczek lezący na podłodze. Dłonie oparte na podłodze za sobą. Na sygnał prowadzącego dzieci pastują podłogę, przesuwając woreczek w przód, w tył, w bok. O woreczek oparte są tylko czubki palców stóp ( oparcie całych stóp jest błędem ). 4. Kaczki spacerują ( ok. 2 min ) Uczestnicy zabawy dowolnie ustawiają się na całej sali, twarzami do prowadzącego. Kazde dziecko staje z palcami stóp podkurczonymi, ale dotykającymi podłogi z przeniesieniem cięzaru na zewnętrzne krawędzie stóp. Na hasło prowadzącego KACZKI SPACERUJĄ dzieci trzymając cały czas stopy w ułozeniu j. w. przenoszą stopy do przodu naśladując kaczy chód. Po upływie ok s prowadzący podaje hasło KACZKI ODPOCZYWAJĄ dzieci maszerują normalnym krokiem w pozycji skorygowanej. 5. Postaw laskę na podłodze ( powtarzamy 2 4 razy) Laska gimnastyczna dla każdego ucznia, ławeczka gimnastyczna. Uczestnicy zabawy siedzą na ławeczce trzymając dłońmi bok ławeczki. Przed kazdym leży laska gimnastyczna. Na sygnał prowadzącego wszystkie dzieci stopami starają się ustawić laskę pionowo na podłodze. Czyja laska szybciej stanie

6 w pionie ten wygrywa. Opracowanie: Małgorzata Wójciak Literatura : M. Bondarowicz, S. Owczarek, Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. WSiP, Warszawa 1996 J. Kołodzie j, K. Kołodziej, I. Momola, Gimnastyka korekcyjno kompensacyjna w szkole. FOSZE, Rzeszów 1994 M. Kutner Kozińska, K. Wlaznik, Gimnastyka korekcyjna dla dzieci 6 10 letnich. WSiP, Warszawa 1995 G. Nowicki, Wychowanie fizyczne, gimnastyka korekcyjno kompensacyjna. Bydgoszcz 1997 R. Trześniowski, Zabawy i gry ruchowe. WSiP, Warszawa 1995 Literka.pl Literka.pl