Komentarz miesięczny. Zarządzającego Funduszami Investors TFI. Jarosław Niedzielewski Dyrektor Departamentu Inwestycji

Transkrypt

1 Komentarz miesięczny Zarządzającego Funduszami Investors TFI Jarosław Niedzielewski Dyrektor Departamentu Inwestycji Sierpień 20

2 Podsumowanie W strefie euro wiele indeksów krąży wokół poziomów osiągniętych jeszcze w marcu bieżącego roku, a w przypadku Wall Street większość wskaźników nie była w stanie wybić się istotnie ponad wartości osiągnięte pod koniec marca ubiegłego roku. Od początku lat 80 tych naliczyłem okresów, które można porównać do obecnego trendu bocznego. Trwały one od 6 do nawet 18 miesięcy i w 10 przypadkach zakończyły się wyjściem górą z takiej formacji. Dwukrotnie miała miejsce silna korekta, tożsama z krachem, a w dwóch kolejnych przypadkach po okresie względnego spokoju następowały długotrwałe bessy. Obecny trend boczny może się oczywiście zakończyć wybiciem w dół, jednak patrząc na nastroje giełdowych graczy byłby to chyba najbardziej oczekiwany spadek w historii, a inwestorzy najlepiej w dziejach przygotowani na jego przyjście. Zdecydowanie bardziej przemawia do mnie koncepcja osiągnięcia przez amerykańskie indeksy nowych maksimów, skruchy inwestorów za utratę wiary w hossę i nadejścia nieuniknionej, 10 proc. korekty ze znacznie wyższego niż dziś poziomu. Indeksy akcji rynków wschodzących po lipcowej przecenie znalazły się w dolnych granicach trendu bocznego. Ich przekroczenie nie rysuje zbyt dobrych perspektyw dla inwestorów zaangażowanych na emerging markets. Dlatego tak ważny jest scenariusz, który powinien rozegrać się na Wall Street. Wybicie górą z konsolidacji S&P500 da rynkom wschodzącym szansę na ucieczkę znad krawędzi krachu. Patrząc po intensywności umorzeń funduszy dedykowanych tym rynkom oraz biorąc pod uwagę nastawienie zarządzających do tej klasy aktywów, można mieć nadzieję na pozytywne niespodzianki. Największe polskie spółki znalazły się pod silną presją nie tylko w reakcji na pogorszenie nastrojów na rynkach wschodzących, ale również ze względu na wysyp zupełnie nieprzemyślanych działań i wypowiedzi krajowych polityków. Natomiast dane napływające z naszej gospodarki świadczą o utrzymującym się ożywieniu i nic nie wskazuje na to, że trend ten może się zmienić w najbliższych kwartałach. Niestety, roczna dynamika WIG u oscyluje w okolicach zera. Tymczasem, patrząc na historyczne zależności, przy obecnych wskaźnikach PMI, czy dynamice produkcji przemysłowej, tempo zmian wartości krajowych akcji powinno przekraczać 10%. Na szczęście zachowanie segmentu małych i średnich spółek (szczególnie po wyłączeniu banków) pokazuje, że fundamenty polskiej gospodarki nie zostały całkowicie zapomniane. Po kontrowersyjnym uciszeniu greckiego kryzysu, akcje firm ze strefy euro odzyskały rezon i wygląda na to, że przygotowują się do pokonania kwietniowych szczytów. Coraz bardziej prawdopodobna wizja podwyżki stóp procentowych przez FED zaczyna ponownie umacniać amerykańską walutę, co pomoże utrwalić ożywienie w Europie. Jednak o tym, czy zszargane w te wakacje nerwy inwestorów zostaną ukojone i tak zdecyduje Wall Street.

3 Komentarz miesięczny: Sierpień 20 Gdyby spróbować spojrzeć z lotu ptaka na zachowanie szerokich indeksów akcji w USA i w Europie w ostatnich miesiącach łatwo można ulec iluzji względnego spokoju, jaki zapanował na giełdach. W strefie euro wiele indeksów krąży wokół poziomów osiągniętych jeszcze w marcu bieżącego roku, a w przypadku Wall Street większość wskaźników nie była w stanie wybić się istotnie ponad wartości osiągnięte pod koniec marca ubiegłego roku (wykres 1). Jednak obraz rynków w oczach inwestorów jest daleki od wzorca rynkowej nirwany. Wykres 1: Główne światowe rynki akcji w długiej konsolidacji szeroki indeks amerykańskiego rynku S&P00 (skala lewa) indeks europejskich spółek STOXX 600 (skala prawa) lis gru sty lut mar kwi maj cze lip 300 Tylko w ciągu ostatniego miesiąca pierwsze strony gazet i czołówki serwisów informacyjnych atakowały uczestników rynków finansowych z jednej strony zmiennymi wiadomościami z frontu greckiego kryzysu, a z drugiej wizją globalnej recesji po pęknięciu bańki na chińskich parkietach. Dochodziła do tego kolejna fala przeceny ropy naftowej w reakcji na porozumienie USA Iran oraz zbliżający się termin podwyżki stóp przez FED. Z kolei na naszym rodzimym podwórku istna biegunka przedwyborczych pomysłów i deklaracji z każdej strony sceny politycznej wywołała zmasowany odwrót inwestorów od największych spółek z krajowego parkietu. Dodając do tego niemalże panikę na rynku surowców i silne spadki indeksów na wielu rynkach wschodzących, maluje nam się obraz niepewności i strachu, który zawładnął umysłami inwestorów na całym świecie. Wskaźniki pokazujące nastroje wśród giełdowych graczy w USA są najniższe od dwóch lat w przypadku indywidulanych inwestorów, a od tąpnięcia rynków w dzierniku ubiegłego roku w przypadku profesjonalistów (wykresy 2 6). To wszystko dokonało się bez głębokich spadków indeksów wystarczyła groźba, że do takiego ruchu może dojść.

4 Okładki magazynów ekonomiczno politycznych z ostatnich tygodni.

5 Wykres 2: Nastawienie inwestorów giełdowych do rynku akcji w USA na tle indeksu akcji. 68,00% 58,00% procent inwestorów indywidualnych pozytywnie nastawionych do rynku akcji w USA procent inwestorów instytucjonalnych pozytywnie nastawionych do rynku akcji w USA indeks S&P 500 (prawa skala) ,00% ,00% ,00% ,00% 890 lis 10 lut 11maj 11sie 11 lis 11 lut 12maj 12sie 12 lis 12 lut 13maj 13sie 13 lis 13 lut maj sie lis lut maj sie Wykres 3: Nastawienie inwestorów giełdowych do rynku akcji w USA. 5,00 4,50 4,00 3,50 indeks byki/niedźwiedzie dla inwestorów instytucjonalnych w USA indeks byki/niedźwiedzie dla inwestorów indywidualnych w USA 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 sty 05 sty 06 sty 07 sty 08 sty 09 sty 10 sty 11 sty 12 sty 13 sty sty

6 Wykres 4: Wskaźnik sentymentu rynkowego w USA na tle indeksu akcji. 3 2 wskaźnik sentymentu rynkowego w USA (złożony z czterech skałdowych Bulls/Bears instytucjonalni, Indywidualni, VIX, Put/Call ratio) Indeks S&P 500 (skala prawa) maj 09 wrz 09 sty 10 maj 10 wrz 10 sty 11 maj 11 wrz 11 sty 12 maj 12 wrz 12 sty 13 maj 13 wrz 13 sty maj wrz sty maj wrz Wykres 5: Wielu inwestorów oczekuje korekty lub nie ma zdania co do kierunku rynku ,00 indeks S&P500 (skala lewa) 60% 2 000, , ,00 procent inwestorów instytucjonalnych neutralnie nastawionych do rynku akcji (w tym oczekujących korekty correction camp) 50% 40% 1 400,00 30% 1 200, ,00 800,00 20% 10% 600,00 gru 99 kwi 01 sie 02 gru 03 kwi 05 sie 06 gru 07 kwi 09 sie 10 gru 11 kwi 13 sie 0%

7 Wykres 6: Wciąż wysoka niepewność inwestorów indywidualnych do rynku akcji w USA indeks S&P500 (skala lewa) procent inwestorów indywidualnych neutralnie nastawionych do rynku akcji (skala prawa) maj 12 lip 12 wrz 12 lis 12 sty 13 mar 13 maj 13 lip 13 wrz 13 lis 13 sty mar maj lip wrz lis sty mar maj lip W rezultacie, zgodnie z sondażem robionym przez Bank of America ML, zarządzający funduszami mogli się pochwalić w lipcu najwyższym poziomem gotówki zgromadzonej zapobiegawczo w swoich portfelach (wykresy 7 8). Trudno było zachować zimną krew, gdy to nie tylko słynące z hiobowych przepowiedni serwisy internetowe, ale również media głównego nurtu zaczęły wskazywać na zagrożenia dla trendu wzrostowego. Najbardziej wyraziste okazało się porównanie dokonane przez agencję Bloomberg, z którego wynikało, że za tegoroczny wzrost indeksu S&P500 odpowiadają tylko dwa sektory sprzedaży detalicznej i zdrowia. To najsłabszy wynik od lat, czyli szczytu hossy internetowej. Wtedy jedynie sześć spółek z sektora technologicznego odpowiadało za ponad połowę rocznego wzrostu indeksu akcji. Oliwy do ognia dodał The Wall Street Journal, który przypomniał, że w tym roku również 6 spółek odpowiada za ponad połowę wzrostu kapitalizacji indeksu Nasdaq. Przypadek, czy przeznaczenie? Dodajmy do tego powtarzany do znudzenia fakt, że od trzech lat główne amerykańskie indeksy akcji nie zaznały korekty przekraczającej 10%, co jest nader rzadko spotykanym fenomenem. W rezultacie otrzymamy receptę na wakacje z nerwami i upadek wiary w siłę kilkuletniej, a więc coraz bardziej dojrzałej już, hossy. To prawda, że wskaźniki szerokości rynku, pokazujące przewagę rosnących, zdobywających nowe maksima cenowe lub znajdujących się powyżej długoterminowych średnich, spółek przestały rosnąć już jakiś czas temu. Ich obecne zachowanie może budzić obawy, że hossa traci swoją dynamikę i nadchodzi czas na głęboką korektę. W końcu podobna słabość rynku zawsze towarzyszy początkom bessy lub istotnym spadkom (wykresy 9 ). Problem w tym, że kurcząca się szerokość rynku może występować dość długo zanim indeksy akcji zmienią kierunek. W przypadku Nasdaq w połowie ubiegłej dekady ten okres trwał nawet cztery lata. Poza tym, w okresach trendu bocznego, szczególnie tak długiego jak obecny, pogorszenie się różnych miar szerokości rynku wydaje się dość naturalnym procesem. Skoro indeks S&P500, praktycznie nie zmieniając wartości od listopada 20 roku, znalazł się w lipcu dwukrotnie w okolicach swojej 200 sesyjej średniej, to trudno oczekiwać, że większość spółek wchodzących w jego skład będzie notowała wzrost ceny akcji i zapewniała

8 spektakularne stopy zwrotu. Krótko mówiąc taki mamy giełdowy klimat. Giełdowe indeksy weszły w stan hibernacji. Wykres 7: Inwestorzy zgromadzili ostatnio duże zapasy gotówki. źródło: pitch.blogspot.com/ Wykres 8: Inwestorzy najlepiej od lat przygotowani na korektę. źródło: pitch.blogspot.com/

9 Wykres 9: Obniżająca się szerokość rynku w USA, szczególnie na giełdzie NASDAQ wskaźnik szerokości rynku AD line dla indeksu Nasdaq (skala lewa) indeks Nasdaq (skala prawa) lip 10 lis 10mar 11lip 11 lis 11mar 12lip 12 lis 12mar 13lip 13 lis 13mar lip lis mar lip Wykres 10: Pogarszanie się szerokości rynku poprzedzało pęknięcie bańki internetowej wskaźnik szerokości rynku AD line dla indeksu Nasdaq (skala lewa) indeks Nasdaq (skala prawa) sie 98 gru lut 99 kwi cze sie gru lut kwi cze sie gru lut 01 kwi cze sie gru lut kwi

10 Wykres 11: Słabsza szerokość rynku nie od razu musi oznaczać zmianę trendu wskaźnik szerokości rynku AD line dla indeksu Nasdaq (skala lewa) indeks Nasdaq (skala prawa) cze 03 sie gru 03 lut 04 kwi 04 cze 04 sie gru 04 lut 05 kwi 05 cze 05 sie gru 05 lut 06 kwi 06 cze 06 sie gru 06 lut 07 kwi 07 cze Wykres 12: Szerokość rynku ma prawo rozczarowywać w trendzie bocznym wskaźnik szerokości rynku ad line, dla indeksu Russell 3000 (skala lewa) indeks Russell 3000 (skala prawa) lis lis gru gru gru sty sty lut lut mar mar kwi kwi maj maj cze cze cze lip lip 1050

11 Wykres 13: Coraz więcej spółek na NYSE odnotowuje ostatnio roczne dołki cenowe różnica liczby spółek notujących nowe szczyty i nowe dołki w ciągu roku na giełdzie NYSE (skala lewa) lip lip sie wrz lis gru sty lut mar kwi maj cze lip Wykres : Coraz mniej sektorów rośnie, ale rynek też nie szybuje wskaźnik szerokości rynku akcji w USA pod względem sektorów (skala lewa) indeks S&P500 (skala prawa) 7,8 7,6 7,4 7, , ,6 6, ,2

12 Co ważniejsze, analogiczny stan uśpienia dotknął w tym roku również zyski amerykańskich przedsiębiorstw. Skoro zarobki firm stanęły w miejscu, to ceny ich akcji również (wykres ). Ponieważ inwestorzy zostali rozpuszczeni przez firmy notowane na Wall Street pokazujące w ostatnich latach nieprzerwany ciąg rosnących zysków, pojawił się obecnie niepokój o kontynuację dobrej passy. Również analitycy giełdowi zaczęli coraz częściej obniżać ceny docelowe spółek w swoich rekomendacjach, choć nie decydują się jeszcze na równie znaczące zmniejszenie prognozowanych zysków. Podobnie jak w przypadku inwestorów, pesymizm analityków wydaje się być nieco na wyrost w stosunku do rzeczywistego stanu i perspektyw amerykańskich przedsiębiorstw (wykresy 16 18). Napływające z USA dane ekonomiczne, choć niejednoznaczne, to jednak nie dają jeszcze podstaw do kwestionowania możliwości odbudowy zysków w firmach w kolejnych kwartałach (wykresy 19 20). Zresztą kończący się niedługo sezon wyników za drugi kwartał w USA przynosi podobne wnioski, jak dane dotyczące pierwszych miesięcy tego roku. Spółki spoza sektora energetycznego (cierpiącego ze względu na spadającą cenę ropy) oraz firmy bazujące na popycie wewnętrznym (a nie na zmagającym się z konsekwencjami silnego dolara eksporcie) radzą sobie całkiem nieźle odnotowując istotne przyrosty przychodów i zysków (wykresy 20 25). Wykres : Przystanek w wynikach spółek, przystanek na rynku akcji w USA Wartość indeksu S&P500 (skala lewa) Wielkość raportowanego EPS (zysk na akcję) z ostatnich 12 miesięcy dla indeksu S&P500 (skala prawa) lut 06 lut 07 lut 08 lut 09 lut 10 lut 11 lut 12 lut 13 lut lut 30

13 Wykres 16: Brak wyraźnego trendu ostudził zapał analityków do podwyższania cen docelowych spółek na Wall Street. 85% 75% 65% 55% 45% Udział analiz podwyższających zysk na akcję dla spółek z S&P500 we wszystkich analizach zmieniających EPS Udział analiz podwyższających cenę docelową dla spółek z S&P500 we wszystkich analizach zmieniających cenę docelową Indeks S&P500 (skala prawa) % % 1100 % sie 10 lut 11 sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut sie lut 900 Wykres 17: Brak wyraźnego trendu ostudził zapał analityków do podwyższania cen docelowych spółek na Wall Street. 0,7 0,6 17,0% 12,0% 7,0% 0,5 2,0% 0,4 3,0% 0,3 0,2 Udział analiz podwyższających zysk na akcję dla spółek z S&P500 we wszystkich analizach zmieniających EPS 18,0% 0,1 Udział analiz podwyższających cenę docelową dla spółek z S&P500 we wszystkich analizach zmieniających cenę docelową 23,0% 3 miesięczna zmiana indeksu S&P500 (skala prawa) 0 28,0% sie 10 lut 11 sie 11 lut 12 sie 12 lut 13 sie 13 lut sie lut sie 8,0% 13,0%

14 Wykres 18: Brak wyraźnego trendu ostudził zapał analityków do podwyższania cen docelowych spółek na Wall Street. 0,7 0,2 0,5 0, 0,3 0,1 0,1 0,05 0,1 0,3 0,5 Relacja zmian ( w górę i w dół) cen docelowych dokonywanych przez analityków na spółkach S&P500 w stosunku do wszystkich rewizji cen (miesięczna średnia, skala lewa) 3 miesięczna zmiana indeksu S&P500 (skala prawa) 0 0,05 0,1 0, 0,7 wrz 10 lis 10 sty 11 mar 11 maj 11 lip 11 wrz 11 lis 11 sty 12 mar 12 maj 12 lip 12 wrz 12 lis 12 sty 13 mar 13 maj 13 lip 13 wrz 13 lis 13 sty mar maj lip wrz lis sty mar maj lip 0,2 Wykres 19: Wpływ poszczególnych składników na wzrost PKB w USA 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Dekompozycja wzrostu PKB w USA 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% 1,00% 2,00% 3,00% 4,00% 5,00% 6,00% 7,00% Export Netto Zapasy Inwestycje Wydatki rządowe Konsumpcja indywidualna 1,00% 2,00% 3,00% 4,00% 5,00% 6,00% 7,00%

15 Wykres 20: Amerykańskie dane gospodarczee przestały rozczarowyw wać Indeks rozbieżności r pomiędzy realną gospodarką, a oczekiwaniami (Economic Surprise Indeks tworzony przez Citibank, skala lewa) Indeks S&P500 (skala prawa) lip 09 sty 10 lip 10 sty 11 lip 11 sty 12 lip 12 sty 13 lip 13 styy lip sty lip 600 Wykres 21: Roczny wzrost zysków i przychodów wybranych firm z S&P500 S za 1Q20. źródło: FACTSET

16 Wykres 22: Roczny wzrost zysków i przychodów wybranych firm z S&P500 S za 2Q20.. źródło: FACTSET Wykres 23: Prognozy EPS na 20 rok dla poszczególnych sektorów. $50,00 $45,00 $40,00 $35,00 $30,00 $25,00 $20,00 $,00 $10,00 $5,00 $0,00 prognoza EPS dla sektorów w S&P500 na 20 rok r z prognoza EPS dla sektorów w S&P500 na 20 rok r z prognoza EPS dla sektorów w S&P500 na 20 rok r z

17 Wykres 24: Prognozy EPS na 20 i na 2016 rok dla poszczególnych sektorów. $60,00 $50,00 $40,00 $30,00 prognoza EPS dla sektorów w S&P500 na 20 rok z prognoza EPS dla sektorów w S&P500 na 2016 rok z $20,00 $10,00 $0,00 Wykres 25: Prognozowane i rzeczywiste zyski na akcję dla indeksu S&P lut 06 lut 07 lut 08 lut 09 lut 10 lut 11 lut 12 lut 13 lut lut lut 16 Wielkość prognozowanego EPS (zysk na akcję za 12 miesięcy) dla indeksu S&P500 (przesunięta rok do przodu) Wielkość raportowanego EPS (zysk na akcję) z ostatnich 12 miesięcy dla indeksu S&P500

18 Dlatego z ogłaszaniem zakończenia hossy na amerykańskiej giełdzie bym się jeszcze wstrzymał. Tym bardziej, że historia konsolidacji analogicznych do obecnej wskazuje, że większe szanse są po stronie rynkowych byków. Od początku lat 80 tych naliczyłem okresów, które można porównać do obecnego trendu bocznego. Trwały one od 6 do nawet 18 miesięcy i w 10 przypadkach zakończyły się wyjściem górą z takiej formacji (wykres 26). Dwukrotnie miała miejsce silna korekta, tożsama z krachem, a w dwóch kolejnych przypadkach po okresie względnego spokoju następowały długotrwałe bessy. Oczywiście obecny trend boczny może zakończyć się wybiciem w dół, jednak patrząc na nastroje giełdowych graczy byłoby to chyba najbardziej powszechnie oczekiwany spadek w historii, a inwestorzy najlepiej w dziejach przygotowani na jego przyjście. Zdecydowanie bardziej przemawia do mnie koncepcja osiągnięcia przez amerykańskie indeksy nowych maksimów, skruchy inwestorów za utratę wiary w hossę i nadejścia nieuniknionej, 10 proc. korekty ze znacznie wyższego niż dziś poziomu. Przecież, choć nikt już o tym nie pamięta, świętujemy w tym roku najlepszy okres w cyklu dekadowym i cyklu prezydenckim w USA. Jeżeli amerykańskie indeksy nie urosną bardziej do końca roku, będzie to najgorszy okres w historii obu tych cykli od dziesięcioleci (wykresy 27 28). Powinniśmy trzymać kciuki za to żeby im się udało potwierdzić statystyczne relacje. Wykres 26: Wyjścia z trendu bocznego są dwa. Jednak jedno w górę występuje zdecydowanie częściej trend boczny na indeksie S&P500 w 20 roku trend boczny na indeksie S&P500, kończący się silną korektą średnia z lat 1990 i 2011 trend boczny na indeksie S&P500, kończący się wybiciem w górę średnia z dziesięciu przypadków trend boczny na indeksie S&P500, kończący się bessą średnia z lat 2001 i lip sie gru lut kwi cze sie gru

19 Wykres 27: Przebieg notowań indeksu S&P500 na tle wzorca z cyklu prezydenckiego. 1,45 1,35 1,25 przebieg notowań indeksu S&P500 w ciągu czterech lat "cyklu prezydenckiego" w USA (średnia geometryczna, dane od 1929 roku) przebieg indeksu S&P500 w czasie obecnego "cyklu prezydenckiego " 1, 1,05 0,95 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie gru 13 lut kwi cze sie gru lut kwi cze sie gru lut 16 kwi 16 cze 16 sie Wykres 28: Przebieg notowań indeksu S&P500 na tle wzorca z cyklu dekadowego 1,85 1,65 1,45 przebieg indeksu S&P500 w ramach cyklu dekadowego w latach przebieg indeksu S&P500 w ramach cyklu dekadowego w latach przebieg indeksu S&P500 w obecnej dekadzie 1,25 1,05 0,85 0,65 sty 10 wrz 10maj 11 sty 12 wrz 12maj 13 sty wrz maj sty 16 wrz 16maj 17 sty 18 wrz 18maj 19

20 W przeciwnym wypadku na rynkach wschodzących inwestorzy wpadną w panikę, jakiej efekty mogliśmy zobaczyć ostatnio na rynkach surowcowych (wykresy 29 33). Indeksy akcji rynków wschodzących, po tym jak w kwietniu zaatakowały szczyt czteroletniej konsolidacji, po lipcowej przecenie znalazły się w dolnych granicach tego trendu bocznego. Ich przekroczenie nie rysuje zbyt dobrych perspektyw dla inwestorów zaangażowanych na rynkach wschodzących. Dlatego tak ważny jest scenariusz, który powinien rozegrać się na Wall Street. Wybicie górą z konsolidacji na S&P500 da rynkom wschodzącym szansę na ucieczkę znad krawędzi krachu. Patrząc po intensywności umorzeń funduszy dedykowanych tym rynkom oraz biorąc pod uwagę nastawienie zarządzających do tej klasy aktywów, można mieć nadzieję na pozytywne niespodzianki (wykresy 34 37). Wykres 29: Nawrót słabości ropy sygnałem dla rynków wschodzących indeks MSCI rynków wschodzących (skala lewa) notowania cen ropy naftowej typu Brent (skala prawa, log)

21 Wykres 30: Czy rynki wschodzące pójdą śladem surowców wybijając się dołem z trendu bocznego? indeks MSCI rynków wschodzących (skala lewa) indeks cen metali przemysłowych (skala prawa, log) Wykres 31: Indeks MSCI rynków wschodzących na tle zachowania się indeksu surowców. 1600,2 00,2 1200,2 1000,2 indeks MSCI rynków wschodzących (skala lewa) Siła względna indeksu akcji rynków wschodzących do rynków światowych (skala lewa) Indeks cen surowców CRB Reuters (skala prawa) , ,2 400,2 200, , źródło: Metastock, obliczenia własne

22 Wykres 32: Indeks MSCI rynków wschodzących na tle wartości ich walut w relacji do USD. 00,2 1,2 1200,2 indeks MSCI rynków wschodzących (skala lewa) 1,1 1000,2 800,2 600,2 400,2 indeks walut rynków wschodzących w relacji do USD (skala prawa) 1 0,9 0,8 200,2 0,7 0, ,6 źródło: Metastock, obliczenia własne Wykres 33: Wskaźnik szerokości rynków wschodzących na tle indeksu akcji wskaźnik szerokości rynków wschodzących (skala lewa) indeks MSCI Rynków Wschodzących (skala prawa) sty 93 sty 94 sty 95 sty 96 sty 97 sty 98 sty 99 sty 00 sty 01 sty 02 sty 03 sty 04 sty 05 sty 06 sty 07 sty 08 sty 09 sty 10 sty 11 sty 12 sty 13 sty sty 0

23 Wykres 34: Rynki wschodzące na cenzurowanym. Umorzenia napędzają spadki, które napędzają umorzenia liczba przydzielonych jednostek funduszu ETF ISHARES MSCI Emerging Markets (skala lewa) wartość jednostki funduszu indeksowego ETF ISHARES MSCI Emerging Markets (skala prawa) Wykres 35: Przepływ środków do funduszy rynków wschodzących na tle indeksu akcji. skumulowany napływ nowych środków do funduszy inwestycyjnych dedykowanych na rynki wschodzące (dane EPFR, mln USD, skala lewa) indeks cen akcji na rynkach wschodzących (MSCI, w USD, skala prawa) wrz 05 wrz 06 wrz 07 wrz 08 wrz 09 wrz 10 wrz 11 wrz 12 wrz 13 wrz

24 Wykres 36: Ostatnie dwa miesiące to duża zmienność napływów i umorzeń, ze względu na zmienność chińskiej giełdy tygodniowy napływ netto nowych środkóww do funduszy inwestycyjnych dedykowanych na n rynki wschodzące (EPFR, w mln $) indeks akcji MSCI Rynków Wschodzących ( skala prawa) Wykres 37: Nastawienie inwestorów do rynków wschodzących pozostaje negatywne. źródło: pitch.blogspot.com/

25 W takim scenariuszu największe polskie spółki, które znalazły się pod silną presją nie tylko w reakcji na pogorszenie nastrojów na rynkach wschodzących, ale również ze względu na wysyp zupełnie nieprzemyślanych działań i wypowiedzi krajowych polityków, mogą złapać oddech (wykres 38). Słabość największych polskich spółek (szczególnie mającego największy udział w kapitalizacji GPW sektora finansowego) spowodowała, że ożywienie gospodarcze nie przekłada się na wzrost cen krajowych akcji tak, jak powinno. Choć warszawska giełda nigdy nie była ulubieńcem inwestorów zagranicznych, między innymi ze względu na wysokie wyceny banków, to jednak była postrzegana, jako stabilny i przewidywalny rynek, szczególnie na tle naszego regionu. Biorąc pod uwagę problemy z jakimi muszą się w ostatnim roku borykać inwestorzy w Rosji, czy nawet w Turcji oraz nasze uzależnienie od ożywienia w strefie euro, polski rynek miał szansę przyciągnąć zachodnich graczy. Niestety działania polityków raczej odstraszają od angażowania się w spółki z warszawskiego parkietu, a sam rynek traci właśnie atut przewidywalności. W efekcie dane napływające z naszej gospodarki świadczą o utrzymującym się ożywieniu (wykresy 39 40), natomiast roczna dynamika WIG u oscyluje w okolicach zera, a patrząc na historyczne zależności, przy obecnych wskaźnikach PMI, czy dynamice produkcji przemysłowej, tempo zmian wartości krajowych akcji powinno przekraczać 10% (wykresy 41 42). Można zakładać, że zbliżające się wybory parlamentarne spowodują, że krajowa scena polityczna nie będzie wspierać budowania wartości dla akcjonariuszy w notowanych na GPW spółkach. Dlatego, choć potencjał spadkowych w wielu spółkach z WIG20, szczególnie w bankach, może być na wyczerpaniu, to jednak do czasu utworzenia nowego rządu trudno oczekiwać zakończenia okresu względnej słabości i podwyższonej zmienności na tych spółkach Na szczęście, patrząc na zachowanie się segmentu małych i średnich spółek (szczególnie po wyłączeniu banków), trzeba przyznać, że fundamenty polskiej gospodarki nie zostały całkowicie zapomniane (wykres 43). W tym przypadku krajowi politycy oraz niepokoje na rynkach wschodzących mają zdecydowanie mniejsze znaczenie. Można nawet dowieść, że nasze misie idą ścieżką wyznaczaną przez europejskie parkiety (wykres 44). Po kontrowersyjnym uciszeniu greckiego kryzysu, akcje firm ze strefy euro odzyskały rezon i wygląda na to, że przygotowują się do pokonania kwietniowych szczytów. Coraz bardziej prawdopodobna wizja podwyżki stóp procentowych przez FED zaczyna ponownie umacniać amerykańską walutę, co pomoże utrwalić ożywienie w Europie (wykresy 45 46). Jednak o tym czy zszargane w te wakacje nerwy inwestorów zostaną ukojone i tak zdecyduje Wall Street odpowiadając na pytanie, czy po wyjściu z rynkowego zakrętu kierunek dotychczasowego trendu zmieni się.

26 Wykres 38: Indeks WIG20 na tle indeksu rynków wschodzących Indeks WIG20 (skala lewa) Indeks MSCI Rynków Wschodzących (skala prawa) lip 10 sty 11 lip 11 sty 12 lip 12 sty 13 lip 13 sty lip sty lip

27 Wykres 39: Ożywianie w polskiej gospodarce trwa w najlepsze. 55,0 24% 19% 50,0 45,0 % 9% 4% 40,0 indeks PMI dla Polski (skala lewa) 35,0 dynamika produkcji przemysłowej w Polsce (skala prawa) dynamika sprzedaży detalicznej w Polsce (skala prawa) 30,0 cze 98 lut cze 00 lut cze 02 lut cze 04 lut cze 06 lut cze 08 lut cze 10 lut cze 12 lut cze lut 1% 6% 11% 16% Wykres 40: Dynamika produkcji przemysłowej w Polsce na tle modelu prognostycznego. 22,0% -1,3 17,0% -0,8 12,0% -0,3 7,0% 2,0% 0,2-3,0% 0,7-8,0% Polska produkcja przemysłowa (dynamika roczna, l.s.) 1,2-13,0% -18,0% Indeks Warunków Monetarnych połączenie realnych stóp procentowych (WIBOR 1R) i realnego efektywnego kursu walutowego (wyprzedzenie 8 miesięcy) 1,7

28 Wykres 41: Dzięki politykom polski rynek akcji nie nadąża za fundamentami. 100% 55,0 80% 60% 50,0 40% 20% 45,0 0% 20% 40,0 indeks PMI dla Polski (skala lewa) 40% 60% roczna dynamika indeksu WIG (skala prawa) 35,0 cze 98 mar 99 gru 99 wrz 00 cze 01 mar 02 gru 02 wrz 03 cze 04 mar 05 gru 05 wrz 06 cze 07 mar 08 gru 08 wrz 09 cze 10 mar 11 gru 11 wrz 12 cze 13 mar gru wrz 80% źródło: Metastock, obliczenia własne Wykres 42: Dzięki politykom polski rynek akcji nie nadąża za fundamentami. 20,0% 80%,0% 60% 10,0% 40% 5,0% 20% 0,0% 0% -5,0% -20% -10,0% -,0% Polska produkcja przemysłowa (wyr.sezon., dynamika roczna) WIG Indeks (dynamika roczna, skala prawa) -40% -60% źródło: Metastock, obliczenia własne

29 Wykres 43: Na ożywieniu najbardziej korzystają mniejsze spółki. 58,0 56,0 54,0 52, ,0 48,0 46,0 44,0 42,0 40,0 indeks PMI dla Polski (skala lewa) siła względna SWIG80 do WIG20 (skala prawa) ,0 cze 98 lut cze 00 lut cze 02 lut cze 04 lut cze 06 lut cze 08 lut cze 10 lut cze 12 lut cze lut 0 źródło: Metastock, obliczenia własne Wykres 44: Indeks mwig40 na tle szerokiego indeksu europejskich akcji Indeks mwig40 (skala lewa) Indeks Stoxx 600 Europa (skala prawa) lip 10 sty 11 lip 11 sty 12 lip 12 sty 13 lip 13 sty lip sty lip

30 Wykres 45: Rosną szanse na wrześniową podwyżkę stóp przez FED. 55% 50% 45% 40% 35% 30% 25% prawdopodobieństwo podwyżki stóp przez FED na posiedzeniu 17 września 20 roku 20% lut lut lut mar mar mar mar kwi kwi kwi kwi kwi maj maj maj maj cze cze cze cze lip lip lip lip lip Wykres 46: Wpływ notowań euro na europejskie firmy Indeks DAX (skala lewa) Kurs dolara USA wyrażony w euro (skala prawa) 1,01 0,96 0, ,86 0, , ,71 lut kwi cze sie gru lut kwi cze sie

31 Niniejszy materiał ma wyłącznie charakter reklamowy. Opracowany został przez Investors TFI S.A. w związku z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi. Materiał oraz zawarte w nim prognozy stanowią wyłącznie wyraz poglądów jego autora i oparte zostały na stanie wiedzy aktualnym na dzień jego sporządzenia. Przy sporządzeniu materiału i zawartych w nim prognoz oparto się na informacjach pozyskanych z powszechnie dostępnych i uznanych za wiarygodne źródeł, dokładając należytej staranności, aby informacje zamieszczone w niniejszym materiale były rzetelne, niemniej jednak nie można zagwarantować ich poprawności, kompletności i aktualności. Investors TFI S.A. zastrzega sobie możliwość zmiany przedstawionych opinii, w tym w przypadku zmiany sytuacji rynkowej, bez konieczności powiadamiania o niej adresatów niniejszego materiału. Investors TFI S.A. nie gwarantuje ziszczenia się scenariuszy lub prognoz zamieszczonych w niniejszym materiale, w szczególności przedstawione informacje (historyczne i prognozowane) nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Materiał niniejszy nie stanowi oferty publicznej ani publicznego oferowania w zakresie nabycia lub sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych ani oferty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Wnioski wyciągnięte na podstawie przedstawionych komentarzy i prognoz nie powinny stanowić samodzielnej podstawy jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych. Niniejszy materiał nie zawiera pełnych informacji niezbędnych do oceny ryzyka związanego z inwestycją w papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe. Decyzje inwestycyjne, co do inwestowania w fundusze inwestycyjne powinny być podejmowane wyłącznie po zapoznaniu się z Prospektem Informacyjnym/Prospektem Emisyjnym funduszu, zawierającym szczegółowe informacje w zakresie: czynników ryzyka, zasad sprzedaży jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych funduszy, tabelę opłat manipulacyjnych oraz informacje podatkowe. W/w Prospekty Informacyjne/Prospekty Emisyjne dostępne są w punktach dystrybucji funduszy, w siedzibie Investors TFI S.A. oraz na stronie Dotychczasowe wyniki funduszy inwestycyjnych nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Investors TFI S.A. ani zarządzane przez nie fundusze nie gwarantują osiągnięcia założonych celów inwestycyjnych funduszy. Przy nabyciu jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych funduszy pobierana jest opłata manipulacyjna na zasadach i w wysokości określonej w Prospekcie Informacyjnym/Prospekcie Emisyjnym funduszu. Prezentowane stopy zwrotu z inwestycji nie uwzględniają opłat manipulacyjnych pobieranych przy nabyciu jednostek uczestnictwa/certyfikatów inwestycyjnych lub konwersji jednostek uczestnictwa. Wartość certyfikatów/jednostek uczestnictwa może cechować się dużą zmiennością, w związku z czym uczestnik funduszu powinien liczyć się z możliwością utraty części wpłaconego kapitału. Zyski osiągnięte z inwestycji w jednostki uczestnictwa/certyfikaty inwestycyjne funduszy obciążone są podatkiem od dochodów kapitałowych, na podstawie Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z z późn. zm.).

32 Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. Zebra Tower ul. Mokotowska Warszawa tel fax investors.pl office@investors.pl