NOWE PRAWO PODATKOWE INTERPRETACJE I WYROKI. 1. ZUS Składki oddelegowanych będą opłacane na nowych zasadach NEWSLETTER PODATKOWY

Transkrypt

1 NOWE PRAWO PODATKOWE 1. ZUS Składki oddelegowanych będą opłacane na nowych zasadach NEWSLETTER PODATKOWY Od 1 października 2016 r. wejdą w życie zmiany dotyczące zasad ustalania podstawy wymiaru składek ZUS pracowników oddelegowanych do pracy zagranicę. Aktualnie obowiązujące przepisy zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z ustawą zasadniczą (wyrok z 28 października 2015 r., SK 9/14). Spowodowało to konieczność zmiany rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn. DzU z 2015 poz ze zm.). Nowelizacja została ogłoszona w DzU z 1 września 2016 r. pod poz Polega ona na zmianie brzmienia 2 pkt 16 powyższego rozporządzenia. Niestety istnieje obawa, że nowe przepisy również będą budzić kontrowersje. Może się bowiem okazać, że pracownicy oddelegowani tylko przez część miesiąca będą płacić wyższe składki niż dotychczas. INTERPRETACJE I WYROKI 1. Akcyza Złożenie informacji po terminie nie powinno wpłynąć na stawkę podatku W wyroku z 2 czerwca 2016 r. w sprawie Roz Świt (C 418/14) Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że polski ustawodawca mógł nałożyć na sprzedawców obowiązek składania w wyznaczonym terminie zestawienia oświadczeń nabywców, które potwierdzają, że olej przeznaczony jest do celów opałowych. Niezgodne z prawem UE było jednak obciążenie sprzedawców wyższą stawką akcyzy tylko dlatego, że wymóg ten nie został spełniony (gdy przeznaczenie produktu do celów opałowych nie budziło wątpliwości). Do 8 września 2016 r. podatnicy, którzy z powyższego powodu zapłacili wyższy podatek mogą składać wnioski o wznowienie postępowania podatkowego. Uprawnienie to wynika z art. 240 pkt 11 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli ( ) orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma wpływ na treść wydanej decyzji. Z art pkt 2 ustawy Ordynacji podatkowej wynika, że w takiej sytuacji warunkiem wznowienia postępowania jest złożenie przez stronę wniosku w terminie miesiąca od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. 1

2 2. Budowle Niezwiązana z gruntem hala namiotowa bez podatku od nieruchomości Nie każdy obiekt budowlany zakwalifikowany do budowli przez prawo budowlane może zostać uznany za budowlę w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 sierpnia br. (II FSK 2027/14). W konsekwencji nie wszystkie obiekty budowlane, które są budowlami w rozumieniu prawa budowlanego podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Sprawa dotyczyła wniosku o interpretację. Wystąpiła z nim spółka, która prowadzi targowiska miejskie. Jedno z nich jest zlokalizowane pod zadaszeniem namiotowym. Na jego postawienie spółka uzyskała decyzję o pozwoleniu na budowę. Wyraźnie wskazano w niej, że inwestycja polegała na budowie tymczasowego targowiska, a także, że jest to tymczasowy obiekt budowlany. Spółka zapytał, czy jest on obciążony podatkiem od nieruchomości. Prezydent Miasta Poznania wydał interpretację, w której stwierdził, że opodatkowane są wszystkie budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wyjaśnił, że z prowadzeniem działalności gospodarczej związana jest każda budowla będąca w posiadaniu przedsiębiorcy. Wskazał też, że nadanie obiektowi budowlanemu cech tymczasowości nie pozbawia możliwości zakwalifikowania go do obiektów budowlanych. W podsumowaniu Prezydent Poznania stwierdził, że jeśli dany tymczasowy obiekt budowlany może być jednocześnie na gruncie przepisów prawa budowlanego uznany za budowlę, to jest obciążony podatkiem od nieruchomości. Spółka nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Sprawa trafiła zatem do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Ten przyznał rację spółce i uznał, że opisana hala namiotowa nie podlega opodatkowaniu. Organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną. NSA również stanął jednak po stronie podatnika. Podkreślił, że stanowisko zajęte przez WSA w Poznaniu jest zgodne z uchwałą NSA z 3 lutego 2014 r. (II FPS 11/13). Z uchwały tej wynika, że tymczasowy obiekt budowlany, o którym mowa w art. 3 pkt 5 ustawy prawo budowlane może być budowlą w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli jest budowlą wprost wymienioną w art. 3 pkt 3 ustawy prawo budowlane lub w innych przepisach tej ustawy oraz w załączniku do niej. NSA zgodził się z organem podatkowym, ze definicja budowli zawarta w art. 3 pkt 3 ustawy prawo budowlane ma charakter otwarty. Uznał jednak, że ta sama definicja budowli w odniesieniu do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie może funkcjonować w identyczny sposób. Przedmiot opodatkowania w prawie podatkowym musi być bowiem wyraźnie określony. Oznacza to, że przedmiotem opodatkowania mogą być budowle wprost wymienione w art. 3 pkt 3 ustawy prawo budowlane i w innych przepisach prawa budowlanego. 2

3 3. CIT Jak rozliczyć sprzedaż wierzytelności z tytułu odsetek i odszkodowań Wartość wierzytelności niezaliczonej do przychodów podatkowych może być kosztem przy jej zbyciu, jeśli został on rzeczywiście poniesiony. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 sierpnia 2016 r. (II FSK 1476/15). Uchylił on wcześniejsze, korzystne dla podatników orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Sprawa dotyczyła spółki, która zajmuje się dostarczaniem płatnej telewizji satelitarnej. We wniosku o interpretację wyjaśniła ona, że nie wszyscy abonenci wywiązują się z przyjętych na siebie zobowiązań. W takich przypadkach umowy przewidują możliwość naliczenia przez spółkę odsetek oraz kar umownych. Spółka może również dochodzić odszkodowań w związku ze szkodą wyrządzoną spółce przez abonentów, np. z tytułu uszkodzeń udostępnionego sprzętu. Dla potrzeb bilansowych i rachunkowych odsetki, kary i odszkodowania ujmowane są jako aktywa. Natomiast na gruncie podatkowym spółka rozpoznaje przychody z tego tytułu dopiero z chwilą wpłaty pieniędzy na rachunek bankowy (na zasadzie kasowej). Niektóre z opisanych wierzytelności są zbywane. Spółka zapytała, czy w takiej sytuacji wartość wierzytelności z tytułu odsetek, kar i odszkodowań jest kosztem uzyskania przychodów (bez możliwości wykazania straty). WSA w Warszawie uznał, że jest to możliwe, ponieważ spółka przenosi swoje aktywa, czyli jej majątek ulega zmniejszeniu. NSA był jednak innego zdania. Wyjaśnił, że w sprawie odnoszono się do art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT. Zdaniem NSA nie ma on zastosowania w analizowanym przypadku. Zgodnie z tym przepisem nie uznaje się za koszt uzyskania przychodu strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3, została zarachowana jako przychód należny. W rozpatrywanej sprawie bez wątpienia wierzytelność nie została zarachowana do przychodów należnych. Zatem strata rozumiana jako różnica między wartością nominalną wierzytelności a uzyskaną ceną sprzedaży nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu. Nie oznacza to jednak, że pozostała część wierzytelności jest kosztem podatkowym. NSA wyjaśnił, że spółka nie poniosła kosztów. Nie jest zatem spełniony podstawowy warunek określony art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Sąd zauważył, że w przypadku ściągnięcia wierzytelności od dłużników spółka nie byłaby uprawniona do uwzględnienia żadnych kosztów (z wyjątkiem egzekucyjnych). Nie uwzględni ich zatem również w przypadku sprzedaży wierzytelności. 3

4 4. VAT Likwidacja szkód zwolniona z VAT W orzeczeniu z 17 marca 2016 r. w sprawie polskiego podatnika Aspiro (C 40/15) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że co prawda dyrektywa VAT zwalnia z opodatkowania działalność polegającą na wyszukiwaniu klientów i kontaktowaniu ich z ubezpieczycielem, ale przepis ten nie obejmuje usług związanych z obsługą ubezpieczonych, którzy ponieśli szkodę. TSUE nie przesądził jednak czy polskie przepisy są niezgodne z Dyrektywą (czyli do czasu ich nowelizacji stosowanie zwolnienia nadal jest możliwe), czy też polska ustawa o VAT jest nieprecyzyjna, ale możliwa jest jej wykładnia zgodna z prawem UE (oznaczałoby to, że usługi likwidacji szkód od dawna są opodatkowane 23 proc. stawką). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 17 sierpnia 2016 r. (III SA/Wa 2526/15) uznał za prawidłowe to pierwsze, dużo korzystniejsze dla podatników, stanowisko. Wyjaśnił, że na możliwość zastosowania do usług likwidacji szkód zwolnienia określonego w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT wyrok TSUE w sprawie Aspiro nie może wpływać. Przyznanie przez krajowego ustawodawcę zwolnienia od VAT w szerszym zakresie niż wynikający z Dyrektywy VAT powoduje bowiem, że podatnicy mogą z tego zwolnienia korzystać. Z kolei organy podatkowe nie mają prawa powołując się na dyrektywę VAT odmawiać podatnikom prawa do zwolnienia wynikającego z polskich przepisów. 5. VAT Hotel może odliczać VAT od nabytych usług gastronomicznych Po wejściu Polski do UE ustawodawca nie mógł ograniczyć zasad odliczania VAT. Do 2008 r. ustawa o VAT pozwalała hotelowi, w związku z prowadzoną działalnością, na odliczanie VAT od usług gastronomicznych. Zmiana przepisów, która to uniemożliwiła jest sprzeczna z Dyrektywą VAT. W konsekwencji podatnicy nadal mogą obniżać VAT należny o naliczony. Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 17 sierpnia 2016 r. I SA/Sz 545/16). Sprawa dotyczyła wniosku o interpretację. Wystąpiła z nim spółka, która prowadzi hotel, natomiast część działalności dotyczącą przygotowywania posiłków prowadzona jest przez inny podmiot. Świadcząc usługi zakwaterowania spółka kupuje od niego usługi gastronomiczne (przede wszystkim śniadania dla gości). Zapytała więc, czy może odliczać VAT zawarty w ich cenie. Spółka wskazała, że takie uprawnienie do 2008 r. wynikało z brzmienia art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o VAT. Co prawda przepis ten dotyczył zakupów związanych ze świadczeniem usług turystyki, ale usługi hotelarskie również 4

5 się do nich zaliczają (także wtedy, gdy nie towarzyszą im dodatkowe świadczenia). W ocenie spółki poprzez uchylenie art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o VAT doszło do naruszenia zasady stand still, czyli nastąpiło rozszerzenie przez ustawodawcę katalogu przypadków, gdy odliczenie VAT nie jest możliwe. Dyrektor IS w Bydgoszczy nie zgodził się ze spółką. WSA w Szczecinie przyznał jej jednak rację. Powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lipca 2015 r. (I FSK 763/14). NSA wskazał w nim, że analizowane zasady odliczania VAT były przewidziane już w art. 25 ust. 1 pkt 3b lit. a polskiej ustawy o VAT z 1993 r. W przepisie tym wyłączono prawo podatników do obniżenia kwoty podatku należnego w stosunku do nabywanych usług gastronomicznych z wyjątkiem przypadków, gdy usługi te zostały nabyte przez podatników świadczących usługi turystyki, jeżeli w skład turystyki wchodziły usługi gastronomiczne. Przepis ten niejako powtórzony został w ustawie o VAT z 2004 r. (w art. 88 ust. 1 pkt. 4 lit a). Uchylenie go z dniem 1 grudnia 2008 r. prowadzące do rozszerzenia ograniczenia prawa podatnika do pomniejszenia kwoty podatku należnego, nie znajduje oparcia w przepisach prawa wspólnotowego. 6. PIT Przychód ze zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce opodatkowany według skali Przysługujące wspólnikowi prawa udziałowe w spółce osobowej stanowią konglomerat uprawnień i obowiązków o charakterze majątkowokorporacyjnym. Ich zbycie powoduje powstanie przychodu z praw majątkowych. Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w orzeczeniu z 10 sierpnia 2016 r. (I SA/Sz 493/16) Spór przed sądem był wynikiem złożenia wniosku o interpretację przez wspólnika spółki osobowej. Wnioskodawca planuje zbycie ogółu praw i obowiązków w takiej spółce (interpretacja dotyczyła spółki jawnej oraz komandytowej). Zapytał więc o zasady opodatkowania takiej transakcji. Dyrektor IS w Bydgoszczy uznał, że przychód będzie podlegał opodatkowaniu jako przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 ustawy o PIT. Dyrektor wskazał, że w stosunku do przychodów ze sprzedaży udziału w spółce osobowej, rozumianego jako ogół praw i obowiązków z tytułu uczestnictwa w spółce osobowej, ustawodawca nie określił żadnych szczególnych rozwiązań. Oznacza to, że w tym przypadku zastosowanie będą miały ogólne reguły dotyczące ustalania przychodów. Przychód powstanie zatem w momencie otrzymania lub postawienia do dyspozycji osobie fizycznej pieniędzy lub wartości pieniężnych. Sprawa trafiła do WSA w Szczecinie. Ten przychylił się do stanowiska organu. W uzasadnieniu wskazał, że podatnik pomylił dwie instytucje: wystąpienie ze spółki oraz zbycie praw i obowiązków. 5

6 Sąd podkreślił, że na gruncie ustawy o PIT kwalifikacja uzyskanego przysporzenia majątkowego do odpowiedniego źródła zależy od rodzaju zdarzenia prawnego, w związku z którym to przysporzenie powstało. Z wniosku o interpretację wynika, że podatnik zamierza zbyć ogół przysługujących mu praw udziałowych w spółce jawnej lub komandytowej. Przedmiotem transakcji będzie zatem konglomerat uprawnień i obowiązków o charakterze majątkowo-korporacyjnym. Powoduje to, że otrzymane (postawione do dyspozycji) należności będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z praw majątkowych. W razie Państwa pytań prosimy o kontakt z: Michał Dec partner, doradca podatkowy michal.dec@kndp.pl tel lub Państwa doradcą ze strony naszej Kancelarii Konrad Piłat doradca podatkowy konrad.pilat@kndp.pl tel KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy ul. Miodowa 1, Warszawa, tel.: ; Niniejszy dokument nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Nie ponosimy odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych. 6