EFEKTEM FOTODYNAMICZNYM.
|
|
- Filip Nowacki
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr Agnieszka Wolnicka-Głubisz Zagadnienia do przygotowania: Prawo Lamberta-Beera, absorbancja, stany wzbudzone cząsteczek (diagram Jabłońskiego), stan singletowy, stan tripletowy, zjawisko fosforescencji i fluorescencji, wolne rodniki, reaktywne formy tlenu, tlen singletowy Wprowadzenie Efekt fotodynamiczny Reakcje fotouczulane to zespół zjawisk fotofizycznych i fotochemicznych, w których energia promieniowania, pochłonięta prze odpowiedni chromofor (uczulacz, fotosensybilizator) jest wykorzystana do indukcji przemian chemicznych substratu, takich jak utlenienie, redukcja, izomeryzacja, degradacja. Wiele substancji chemicznych może absorbować energię świetlną (energie promieniowania) i zamieniać ją w energie chemiczną. Należą do nich zarówno barwniki endogenne występujące w organizmach roślinnych i zwierzęcych (chlorofil, bilirubina, retinal) jak i egzogenne związki i leki: ksantyny, akrydyny, antybiotyki, antracykliny, leki psychotropowe (chlorpromazyna) i moczopędne. Gdy w reakcjach fotouczulanych bierze udział tlen cząsteczkowy ( 3 O 2 ) to określany je mianem reakcji fotouczulanego utleniania. Końcowym efektem działania światła w obecności tlenu i uczulacza jest nie tylko wynikiem działania reakcji fotoutlenienia, ale również wielu procesów wtórnych. W przypadku komórek mogą to być np. zmiana płynności błon, powstanie wiązań krzyżowych pomiędzy cząsteczkami białek, białek i lipidów, białek i DNA, zatrzymanie proliferacji komórek, utrata zdolności naprawy DNA, mutacje, śmierć komórki (apoptoza, nekroza). Zespól zjawisk wzbudzanych światłem w obecności uczulacza (fotosensybilizatora) i tlenu cząsteczkowego prowadzącego do trwałych uszkodzeń struktury i funkcji układu biologicznego nazywamy EFEKTEM FOTODYNAMICZNYM. Substraty reakcji fotouczulanych Substratem reakcji fotouczulanych, w zależności od natury i mikrotopografii fotouczulacza w komórce są składniki błon komórkowych, cytoplazmy, organelli komórkowych czy nawet jądra komórkowego. Lipidy Ważną grupę związków podatnych na fotoutlenianie stanowią: nienasycone lipidy (nienasycone kwasy tłuszczowe, trójglicerydy, fosfolipidy) i związki rozpuszczalne w nienasyconych lipidach (cholesterol, β-karoten, sterole, tokoferole, witamina D i prostaglandyny). Związki te w wyniku działania reakcji fotouczulanego utlenienia ulegają peroksydacji, co wpływa na : wzrost przepuszczalności błon dla jonów zmianę płynności błony tworzenie się wiązań krzyżowych między cząsteczkami lipidów i białek 1
2 inaktywację receptorów błonowych Procesy te mogą prowadzić do destrukcji błon biologicznych i śmierci komórki. Białka Do najbardziej podatnych na fotouczulane utlenianie należą aminokwasy aromatyczne (histydyna, tyrozyna, tryptofan) lub zawierające siarkę (metionina, cysteina). Modyfikacje konformacyjne reszt aminokwasowych wpływają na zmianę własności fizyko-chemicznych białek: rozpraszanie światła, ruchliwość elektroforetyczną, rozpuszczalność, lepkość, sedymentację, wrażliwość na temperaturę i enzymy proteolityczne, liczbę grup tiolowych (SH). Wykazano, że fotouczulane utlenianie białek powoduje utratę ich biologicznych funkcji, takich jak: utrata własności antygenowych białek, co pozbawia je zdolności do oddziaływania z przeciwciałem inaktywacja enzymów wywołana destrukcją ważnych reszt aminokwasowych w miejscu aktywnym lub w jego bliskim otoczeniu Kwasy nukleinowe Ze względu na swoja lokalizację kwasy nukleinowe w komórce są mało prawdopodobnym celem dla promieniowania widzialnego. To prawdopodobieństwo zwiększa się jedynie w przypadku dodatnio naładowanych barwników, które jonowo wiążą się z kwasami nukleinowymi, takich jak: akrydyny, bromek etydyny czy furokumary (psoraleny). Wykazano jednak, że fotouczulane utlenianie kwasów nukleinowych powoduje: Zmiany w lepkości, temperatury topnienia DNA, zachowania polarfograficznego i wrażliwości na enzymy proteolityczne, co skutkuje w zmianie ich funkcjonalności: utratę aktywności zakaźnych wirusowego DNA i RNA, utratę aktywności transformującej DNA, hamowanie aktywności translacyjnej oraz zmianę właściwości antygenowych Utrata aktywności biologicznej kwasów nukleinowych pod wpływem działania fotodynamicznego jest najczęściej wynikiem destrukcji guaniny. Również reakcje wtórne zachodzące już po samym fotoutlenieniu mogą prowadzić do kowalencyjnego sprzęgania cząsteczek kwasów nukleinowych z białkami. Mechanizmy reakcji fotouczulanych Proces reakcji fotouczulanych wszystkich typów rozpoczyna się od absorpcji przez cząsteczki fotosensybilizatora (S) kwantów promieniowania, co powoduje ich przejście ze stanu podstawowego do stanu wzbudzonego ( 1 S*). 2
3 hν 0 S 1 S* Czas życia tego stanu jest bardzo krótki - rzędu s i zależy od efektywności procesów dezaktywacji : 1 S* S +hν FL emisja promieniowania w postaci fluorescencji 1 S* S + ciepło konwersja wewnętrzna, czyli bezpromienista dyssypacja energii 1 S* 3 S* interkombinacyjna konwersja, przejście ze stanu singletowego w tripletowy Jeśli część pochłoniętej energii zostanie wykorzystana na zmianę spinu elektronu walencyjnego uczulacza to na skutek przejścia interkombinacynego (ISC) wzbudzony uczulacz 1 S* przejdzie do dłużej żyjącego stanu tripletowego ( 3 S*). Czas życia 3 S* jest dłuższy, rzędu s, co zwiększa szanse na zajście kolejnych reakcji. ISC 1 S* 3 S* W dalszym ciągu w zależności od rodzaju fotosensybilizatora oraz warunków środowiska reakcja może przebiegać na trzy różne sposoby, z których tylko dwa pierwsze ze względu na udział tlenu prowadzą do efektu fotodynamicznego : 3 S* A S +. + A -. 3 O 2 A ox typ 1 S - + A + 3 O 2 A 1 O 2 + S A ox typ 2 A S-A typ 3 Rys. 1 Trzy typy reakcji fotouczulanych S- sensybilizator ( 0 S-stan podstawy, 1 S*- stan wzbudzony, singletowy, 3 S*- stan wzbudzony, tripletowy) S - - anionorodnik sensybilizatora, S + - kationorodnik sensybilizatora A-substrat [np. cząsteczka białka (B), lipidu (LH)] A -, A + - rodnikowa forma substratu [np. B, L ] A ox - produkt utleniania [np. LOOH] 3 O 2 tlen cząsteczkowy (stan podstawy, tripletowy), 1 O 2 - tlen singletowy (stan wzbudzony, sigletowy) S-A- addukt, produkt reakcji fotouczulanej bez udziału tlenu W reakcjach typu 1 w wyniku oddziaływania wzbudzonych cząsteczek uczulacza ( 3 S*) z cząsteczkami substratu (A) dochodzi do oderwania lub przyłączenia elektronu i powstania rodnikowych form substratu (A. ), które reagując z tlenem cząsteczkowym 3 O 2 ulegają utlenieniu. W reakcjach typu 2 energia wzbudzonego uczulacza ( 3 S*) przekazywana jest bezpośrednio na tlen cząsteczkowy ( 3 O 2 ). Taki transfer energii pomiędzy 3 S* a 3O 2 jest 3
4 możliwy ze względu na taka samą multipletowość cząsteczek. Przekazana energia zużywana jest na reorientacje spinu w cząsteczce tlenu, w wyniku, czego tworzona jest wysoce reaktywna forma tlenu- tlen singletowy ( 1 O 2 ). W reakcjach typu 3 dochodzi do przeniesienia elektronu (lub wodoru) między wzbudzonymi cząsteczkami uczulacza ( 3 S*) a substratem lub przyłączenie uczulacza do substratu z wytworzeniem adduktów (S-A). Efektywność reakcji fotouczulanego utleniania Wiele czynników fizykochemicznych wpływa na przebieg reakcji fotodynamicznych, należą do nich: stężenie i stopień agregacji fotouczulacza, efektywność pochłaniania światła przez fotosensybilizator, której miarą jest molowy współczynnik absorbcji (ε) wydajność obsadzenia stanu tripletowego fotouczulacza, która zależy od jego struktury eletronowo-atomowej lokalne stężenie i ruchliwość tlenu, donorów i akceptorów, jonów wodoru (ph), metali ciężkich, niesparowanych elektronów temperatura. oddziaływanie fotosensybilizatora z substratem przestrzennego zbliżenia donora i akceptora energii, co ułatwi jej przekazanie i transformację Znaczenie procesów fotodynamicznych Niepożądane reakcje fototoksyczne i fotouczulane W pewnych warunkach endogenne barwniki mogą indukować zjawiska fotodynamiczne in vivo nawet u ludzi. Przykładem są osoby cierpiące na porfirię, u których zaburzenia działania enzymów w szlaku syntezy hemu prowadzą do nadmiernej akumulacji porfiryn w skórze czyniąc ją nadwrażliwą na światło słoneczne, a w szczególności pasmo promieniowania UV ( nm).Wiele substancji chemiczne zawartych np. w kosmetykach oraz leki lub zioła, które same w sobie nie posiadają żadnych właściwości, które by mogły niekorzystnie oddziaływać na skórę, pod wpływem promieniowania UV powodują reakcje fotouczulające objawiające się zaczerwienieniem skóry i opuchlizną. Terapia fotodynamiczna (PDT) Zjawiska fotodynamiczne znalazły zastosowanie w terapii nowotworów. Niszczenie tkanki nowotworowej za pośrednictwem reakcji fotodynamicznego utleniania nosi nazwę terapii fotodynamicznej - PDT (z ang. photodynamic therapy). Metoda ta polega na lokalnym naświetlaniu miejsca chorego po uprzednim wprowadzeniu do układu uczulacza. Do najczęściej stosowanych uczulaczy należą pochodne hematoporfiryn np. kwas 5- aminolewulinowy (5-ALA) Perspektywa, jaką stwarza metoda terapii fotodynamicznej jest bardzo zachęcająca, daje ona, bowiem możliwość wybiórczego niszczenia komórek nowotworowych z pełną ochroną zdrowych komórek organizmu, w przeciwieństwie do obecnie stosowanych w onkologii metod leczenia, takich jak radioterapia czy chemioterapia, które nie dają możliwości 4
5 wybiórczego działania na tkankę nowotworową z oszczędzeniem prawidłowych komórek organizmu. Wykonanie ćwiczenia Wykonaj poniższe doświadczenia, sporządź sprawozdanie. Na podstawie uzyskanych wyników odpowiedz w sprawozdaniu na wszystkie pytania podane na końcu instrukcji. 1. Światło pochłaniane przez róż bengalski jest zdolne do uszkodzenia komórek pierwotniaków. Zmierz widmo absorbcji różu bengalskiego (RB) w wodzie. W tym celu przygotuj 3 ml 10 µm RB. Zanotuj w maksimum wartość absorbancji oraz długość fali. Do 6 szalek nalej po 4ml zawiesiny pierwotniaków tak, by pokryła dno szalki ( do wszystkich dodaj taką samą objętość). Przyglądnij się ruchom pierwotniaków pod lupą. Do 2 szalek dodaj po 50 µl różu bengalskiego o stężeniu 100 µm do kolejnych 2-óch - po 200 µl różu bengalskiego. Dwie szalki pozostaw bez barwnika. Okryj folią, pozostawiając w ciemności 2 szalki z RB i jedną bez RB, a pozostałe trzy naświetlaj równocześnie lampą z rzutnika. Kontroluj po lupą efekt co 30s i notuj zmiany (szybkość, typ poruszania się, kształt i kolor pantofelków) lub ich brak. Naświetlaj tak długo, aż zaobserwujesz brak ruchliwości pantofelków i zmianę ich wyglądu. Porównaj zachowanie pantofelków w szalce pozostawionej w ciemności z takim samym stężeniem. Opisz doświadczenie, wyniki zamieść w tabeli. W dyskusji wyników wskaż czy: a- róż bengalski absorbuje promieniowanie w zakresie światła widzialnego b- róż bengalski nie jest toksyczny, b- samo światło nie uszkadza pierwotniaków c- światło pochłaniane przez substancje jest zdolne do uszkodzenia komórek pierwotniaków. c- jaki efekt zaobserwowałeś/łaś? Jak długo należało naświetlać pierwotniaki i w jakim stężeniu RB? Stężenie końcowe RB w próbce należy przeliczyć! d- Czy efekt zależy od stężenia RB? 5
6 2. Światło pochłaniane przez błękit metylenowy jest zdolne do utlenienia tryptofanu. Rozcieńcz wodą destylowaną tryptofan (1,5x10-4 M) pobierając 400 µl trp i uzupełniając resztę wodą do 3 ml. Do drugiej probówki dodaj 30 µl błękitu metylenowego (BM; 0,6 mm) i również resztę uzupełnij wodą. Zmierz ich widmo absorpcji Trp i BM względem odnośnika, zapisz dla każdego z nich charakterystyczne maksyma absorbancji. Wybierz charakterystyczną długość fali dla tryptofanu i błękitu metylenowego. Sporządź 30 ml roztworu w naczyńku zawierającego 4 ml tryptofanu i 300 µl błękitu metylenowego i resztę wody. Przygotuj statyw z 5 probówkami. Pobierz 3 ml próbki do 1-szej probówki. Następnie resztę mieszaniny w naczyńku naświetlaj światłem z rzutnika stale mieszając przez 12 min odbierając co 3 min 3ml roztworu do nowej opisanej probówki. Zmierz absorbancję dla wybranych maksimów. Sporządź wykres zależności zmian absorbancji dla tryptofanu i BM od czasu naświetlania. (równanie prostej i współczynnik korelacji) Odpowiedz na pytania: a- w jaki sposób zmierzyć widmo absorpcji wybranych substancji? b- jaki jest molowy współczynnik ekstynkcji BM w zakresie światła widzialnego? Od czego zależy ε? c - w którym miejscu widma najlepiej mierzyć efekt utleniania tryptofanu? Odpowiedz uzasadnij. d - w którym miejscu widma najlepiej mierzyć zmiany absorbancji dla błękitu metylenowego? Odpowiedz uzasadnij. Czy związek ten ulega fotoblaknięciu czy jest też nie? Odpowiedz uzasadnij. e- czy światło pochłaniane przez substancje BM jest zdolne do utlenienia tryptofanu? Jak nazwiesz ten proces? Odpowiedz uzasadnij. Literatura: 1. S. Paszyc. Podstawy fotochemii. PWN, Warszawa G. Bartosz. Druga twarz tlenu. PWN, Warszawa
Mechanizm działania terapii fotodynamicznej w diagnozowaniu i leczeniu nowotworów. Anna Szczypka Aleksandra Tyrawska
Mechanizm działania terapii fotodynamicznej w diagnozowaniu i leczeniu nowotworów Anna Szczypka Aleksandra Tyrawska Metody fotodynamiczne PDT Technika diagnostyczna i terapeutyczna zaliczana do form fotochemioterapii
Bardziej szczegółowoJAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?
Podstawowe miary masy i objętości stosowane przy oznaczaniu ilości kwasów nukleinowych : 1g (1) 1l (1) 1mg (1g x 10-3 ) 1ml (1l x 10-3 ) 1μg (1g x 10-6 ) 1μl (1l x 10-6 ) 1ng (1g x 10-9 ) 1pg (1g x 10-12
Bardziej szczegółowoEKSTRAHOWANIE KWASÓW NUKLEINOWYCH JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?
EKSTRAHOWANIE KWASÓW NUKLEINOWYCH Wytrącanie etanolem Rozpuszczenie kwasu nukleinowego w fazie wodnej (met. fenol/chloroform) Wiązanie ze złożem krzemionkowym za pomocą substancji chaotropowych: jodek
Bardziej szczegółowoCzy można zastosować ultradźwięki do niszczenia tkanki nowotworowej?
Czy można zastosować ultradźwięki do niszczenia tkanki nowotworowej? Bezpośrednie działanie mało efektywne, efekty uboczne ( T), problemy z selektywnością In vitro działanie na wyizolowane DNA degradacja
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ IZOLACJI JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?
SKUTECZNOŚĆ IZOLACJI Wydajność izolacji- ilość otrzymanego kwasu nukleinowego Efektywność izolacji- jakość otrzymanego kwasu nukleinowego w stosunku do ilości Powtarzalność izolacji- zoptymalizowanie procedury
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA CHEMII. Wygaszanie fluorescencji (Fiz4)
PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Wygaszanie fluorescencji
Bardziej szczegółowoAntyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne. dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW Warszawa, dn. 14.12.2016 wolne rodniki uszkodzone cząsteczki chemiczne w postaci wysoce
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 21 Efekt działania promieniowania na komórki. Wpływ uczulacza fotodynamicznego.
1 Ćwiczenie 21 Efekt działania promieniowania na komórki. Wpływ uczulacza fotodynamicznego. Fotosensybilizacja Często terminu fotosensybilizacja używa się w odniesieniu do zwiększenia wrażliwości skóry
Bardziej szczegółowoBADANIE WŁASNOŚCI KOENZYMÓW OKSYDOREDUKTAZ
KATEDRA BIOCHEMII Wydział Biologii i Ochrony Środowiska BADANIE WŁASNOŚCI KOENZYMÓW OKSYDOREDUKTAZ ĆWICZENIE 2 Nukleotydy pirydynowe (NAD +, NADP + ) pełnią funkcję koenzymów dehydrogenaz przenosząc jony
Bardziej szczegółowoMetody optyczne w medycynie
Metody optyczne w medycynie Podstawy oddziaływania światła z materią E i E t E t = E i e κ ( L) i( n 1)( L) c e c zmiana amplitudy (absorpcja) zmiana fazy (dyspersja) Tylko światło pochłonięte może wywołać
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE TERAPII FOTODYNAMICZNEJ W DERMATOLOGII I KOSMETYCE
ZASTOSOWANIE TERAPII FOTODYNAMICZNEJ W DERMATOLOGII I KOSMETYCE Na początek mały y rys historyczny Pierwsze opisy leczniczego zastosowania światła a można znaleźć w dziełach starożytnych egipskich lekarzy
Bardziej szczegółowoPopularne współczesne źródła światła dla medycyny
Popularne współczesne źródła światła dla medycyny 1. Lampy termiczne na ogół emitują szerokie widma i wymagają stosowania filtrów spektralnych 2. Diody luminescencyjne(ledy) Light Emitting Diodes) - małe
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA CHEMII. Reakcje fotochemiczne (Fiz3)
PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Reakcje fotochemiczne
Bardziej szczegółowoPopularne współczesne źródła światła dla medycyny
Popularne współczesne źródła światła dla medycyny 1. Lampy termiczne na ogół emitują szerokie widma i wymagają stosowania filtrów spektralnych 2. Diody luminescencyjne(ledy) Light Emitting Diodes) - małe
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ODLEGŁOŚCI KRYTYCZNEJ POMIĘDZY CZĄSTECZKAMI DONORA I AKCEPTORA W PROCESIE REZONANSOWEGO PRZENIESIENIA ENERGII (FRET)
Ćwiczenie 9 WYZNACZANIE ODLEGŁOŚCI KRYTYCZNEJ POMIĘDZY CZĄSTECZKAMI DONORA I AKCEPTORA W PROCESIE REZONANSOWEGO PRZENIESIENIA ENERGII (FRET) Zagadnienia: procesy dezaktywacji stanów elektronowo wzbudzonych
Bardziej szczegółowoĆw. 11 wersja testowa Wyznaczanie odległości krytycznej R 0 rezonansowego przeniesienia energii (FRET)
Ćw. 11 wersja testowa Wyznaczanie odległości krytycznej R 0 rezonansowego przeniesienia energii (FRET) Wstęp W wyniku absorpcji promieniowania elektromagnetycznego o odpowiedniej długości fali (najczęściej
Bardziej szczegółowoTechniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa
Podział technik analitycznych Techniki analityczne Techniki elektrochemiczne: pehametria, selektywne elektrody membranowe, polarografia i metody pokrewne (woltamperometria, chronowoltamperometria inwersyjna
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 5 - Reaktywne formy tlenu
Ćwiczenie nr 5 - Reaktywne formy tlenu I. Oznaczenie ilościowe glutationu (GSH) metodą Ellmana II. Pomiar całkowitej zdolności antyoksydacyjnej substancji metodą redukcji rodnika DPPH Celem ćwiczeń jest:
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoZakresy promieniowania. Światło o widzialne. długość fali, λ. podczerwień. ultrafiolet. Wektor pola elektrycznego. Wektor pola magnetycznego TV AM/FM
Światło o widzialne Zakresy promieniowania ultrafiolet podczerwień Wektor pola elektrycznego Wektor pola magnetycznego TV AM/FM długość fali, λ Podział fal elektromagnetycznych Promieniowanie X Fale wolnozmiennesieci
Bardziej szczegółowoetyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNE UTLENIONEJ I ZREDUKOWANEJ FORMY CYTOCHROMU C
Ćwiczenie 4 CHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNE UTLENIONEJ I ZREDUKOWANEJ FORMY CYTOCHROMU C REAKTYWNE FORMY TLENU DEGRADACJA NUKLEOTYDÓW PURYNOWYCH TWORZENIE ANIONORODNIKA PONADTLENKOWEGO W REAKCJI KATALIZOWANEJ
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5
SPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5 BIAŁKA 1. Wprowadzenie... 7 2. Aminokwasy jednostki strukturalne białek... 7 2.1. Klasyfikacja aminokwasów... 9 2.1.1. Aminokwasy białkowe i niebiałkowe... 9 2.1.2. Zdolność
Bardziej szczegółoworodzaje luminescencji (czym wywołana?)
metody emisyjne luminescencja - świecenie atomów lub cząsteczek, które nie jest wywołane głównie przez wysoką temperaturę generalnie świecenie zimnych cząsteczek rodzaje luminescencji (czym wywołana?)
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORAZ ZJAWISKA WYGASZANIA LUMINESCENCJI
Laboratorium specjalizacyjne Chemia sądowa ĆWICZENIE 3 LUMINOFORY ORAZ ZJAWISKA WYGASZANIA LUMINESCENCJI Zagadnienia: Podział luminoforów: fluorofory oraz fosfory Luminofory organiczne i nieorganiczne
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Wiadomości wstępne Skład chemiczny i funkcje komórki Przedmowa do wydania czternastego... 13
Przedmowa do wydania czternastego... 13 Częściej stosowane skróty... 15 1. Wiadomości wstępne... 19 1.1. Rys historyczny i pojęcia podstawowe... 19 1.2. Znaczenie biochemii w naukach rolniczych... 22 2.
Bardziej szczegółowoEmisja spontaniczna i wymuszona
Fluorescencja Plan wykładu 1) Absorpcja, emisja wymuszona i emisja spontaniczna 2) Przesunięcie Stokesa 3) Prawo lustrzanego odbicia 4) Znaczniki fluorescencyjne 5) Fotowybielanie Emisja spontaniczna i
Bardziej szczegółowoprotos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.)
Białka 1 protos (gr.) pierwszy protein/proteins (ang.) cząsteczki życia materiał budulcowy materii ożywionej oraz wirusów wielkocząsteczkowe biopolimery o masie od kilku tysięcy do kilku milionów jednostek
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoLaboratorium 5. Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna
Laboratorium 5 Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna Prowadzący: dr inż. Karolina Labus 1. CZĘŚĆ TEORETYCZNA Szybkość reakcji enzymatycznej zależy przede wszystkim od stężenia substratu
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI. Ćwiczenie 3 ANALIZA TRANSPORTU SUBSTANCJI NISKOCZĄSTECZKOWYCH PRZEZ
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 3 ANALIZA TRANSPORTU SUBSTANCJI NISKOCZĄSTECZKOWYCH PRZEZ BŁONĘ KOMÓRKOWĄ I. WSTĘP TEORETYCZNY Każda komórka, zarówno roślinna,
Bardziej szczegółowoTransport przez błony
Transport przez błony Transport bierny Nie wymaga nakładu energii Transport aktywny Wymaga nakładu energii Dyfuzja prosta Dyfuzja ułatwiona Przenośniki Kanały jonowe Transport przez pory w błonie jądrowej
Bardziej szczegółowoKREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb. Metoda cyjanmethemoglobinowa: Zasada metody:
KREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb Metoda cyjanmethemoglobinowa: Hemoglobina i niektóre jej pochodne są utleniane przez K3 [Fe(CN)6]do methemoglobiny, a następnie przekształcane pod wpływem KCN w trwały związek
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoCORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA Temat: Denaturacja białek oraz przemiany tłuszczów i węglowodorów, jako typowe przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w żywności mrożonej. Łukasz Tryc SUChiKL Sem.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 21 Badanie właściwości światła laserowego. Efekt działania promieniowania na komórki. Wpływ uczulacza fotodynamicznego.
1 Ćwiczenie 21 Badanie właściwości światła laserowego. Efekt działania promieniowania na komórki. Wpływ uczulacza fotodynamicznego. Ogólna charakterystyka światła laserowego Laser jest urządzeniem wytwarzającym
Bardziej szczegółowoBiochemia Ćwiczenie 4
Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /2 podpis asystenta ĆWICZENIE 4 KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH Wstęp merytoryczny Peroksydazy są enzymami występującymi powszechne zarówno w świecie roślinnym
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI
PRACOWNIA PODSTAW BIOFIZYKI Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów III roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Badanie wygaszania fluorescencji SPQ przez jony chloru
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoBadanie mechanizmów działania fotouczulaczy - pomiary tlenu singletowego i wolnych rodników
Badanie mechanizmów działania fotouczulaczy - pomiary tlenu singletowego i wolnych rodników Marta Kempa Badanie aktywności fotouczulaczy stosowanych w terapii PDT metodami fizykochemicznymi (prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoModuł: Chemia. Fundamenty. Liczba godzin. Nr rozdziału Tytuł. Temat lekcji. Rozdział 1. Przewodnik po chemii (12 godzin)
Rozkład materiału z chemii w klasie II LO zakres rozszerzony Chemia. Fundamenty. Krzysztof Pazdro, wyd. Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro Sp. z o.o.. nr dopuszczenia 565//0 Chemia. i związki nieorganiczne.
Bardziej szczegółowoBadanie procesów zwijania i agregacji GFP i jego mutantów. Monika Olasek, Zakład Biofizyki IFD UW
Badanie procesów zwijania i agregacji GFP i jego mutantów. Monika Olasek, Zakład Biofizyki IFD UW Plan O Green Fluorescent Protein i jego mutantach Absorpcyjne badanie agregacji EGFP Emisyjne badanie agregacji
Bardziej szczegółowoSpektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego
Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 1 Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Doświadczenie to ma na celu zaznajomienie uczestników ćwiczeń ze sposobem wykonywania pomiarów metodą spektrofotometryczną
Bardziej szczegółowoSpektroskopia emisyjna. Fluorescencja i Fosforescencja
Spektroskopia emisyjna Fluorescencja i Fosforescencja Reguły wyboru przejścia między termami cząsteczkowymi =0, 1 S=0 g u g g u u + + - - + - Reguła Francka-Condona Najbardziej prawdopodobne są przejścia
Bardziej szczegółowoAkademia Ciekawej Chemii II edycja (2010/2011) Wykaz zagadnień do Konkursu Chemicznego
Kwiecień 2011 Akademia Ciekawej Chemii II edycja (2010/2011) Wykaz zagadnień do Konkursu Chemicznego Wykład Nr 1 Natura wiązania chemicznego dr hab. prof. UŁ Marcin Palusiak 1. Opisz budowę atomu. 2. Wyjaśnij
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA CHEMII. Równowaga chemiczna (Fiz2)
PRACOWNIA CHEMII Ćwiczenia laboratoryjne dla studentów II roku kierunku Zastosowania fizyki w biologii i medycynie Biofizyka molekularna Projektowanie molekularne i bioinformatyka Równowaga chemiczna (Fiz2)
Bardziej szczegółowoWymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II
Wymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II Dział: Wewnętrzna budowa materii Ocena dopuszczająca [1] posługuje się symbolami odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego zapisuje wzory sumaryczne
Bardziej szczegółowoFunkcje błon biologicznych
Funkcje błon biologicznych Tworzenie fizycznych granic - kontrola składu komórki Selektywna przepuszczalność - transport ograniczonej liczby cząsteczek Stanowienie granic faz przekazywanie sygnałów chemicznych
Bardziej szczegółowoWYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY
WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY d r i n ż. Magdalena Górnicka Zakład Oceny Żywienia Katedra Żywienia Człowieka WitaminyA, E i C oraz karotenoidy Selen Flawonoidy AKRYLOAMID Powstaje podczas przetwarzania
Bardziej szczegółowoZastosowanie metody Lowry ego do oznaczenia białka w cukrze białym
Zastosowanie metody Lowry ego do oznaczenia białka w cukrze białym Dr inż. Bożena Wnuk Mgr inż. Anna Wysocka Seminarium Aktualne zagadnienia dotyczące jakości w przemyśle cukrowniczym Łódź 10 11 czerwca
Bardziej szczegółowodata ĆWICZENIE 12 BIOCHEMIA MOCZU Doświadczenie 1
Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /3 podpis asystenta ĆWICZENIE 12 BIOCHEMIA MOCZU Doświadczenie 1 Cel: Wyznaczanie klirensu endogennej kreatyniny. Miarą zdolności nerek do usuwania i wydalania
Bardziej szczegółowoFotochemia. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Fotochemia Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1 Fotochemia zajmuje się badaniem przebiegu reakcji chemicznych zachodzących pod wpływem promieniowania elektromagnetycznego. 2 Fotochemia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp. Część teoretyczna.
Ćwiczenie 1 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów absorbancji, wyznaczenie małych wartości absorbancji. Czynniki wpływające na mierzone widma absorpcji i wartości absorbancji dla wybranych długości
Bardziej szczegółowoZadanie 2. [3 pkt.] Podaj wzory trzech związków o budowie jonowej, w których wszystkie kationy i aniony tworzące te związki mają po 18 elektronów.
2 Zadanie 1. [2 pkt.] Uzupełnij poniższe zdania. Podkreśl właściwe określenie spośród wymienionych w każdym nawiasie. Elektroujemność aktywnych metali jest (wyższa/niższa) od elektroujemności aktywnych
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoCel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie z właściwościami optycznymi tkanek i wybranych chromoforów.
Wydział PPT Laboratorium PODSTAWY BIOFOTONIKI Ćwiczenie nr 1 Zastosowania spektroskopii Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie z właściwościami optycznymi tkanek i wybranych chromoforów. 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoI. Substancje i ich przemiany
NaCoBeZU z chemii dla klasy 7 I. Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy na lekcjach chemii zaliczam chemię do nauk przyrodniczych stosuję zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej
Bardziej szczegółowoOznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego
Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są
Bardziej szczegółowoWłaściwości błony komórkowej
płynność asymetria Właściwości błony komórkowej selektywna przepuszczalność Płynność i stan fazowy - ruchy rotacyjne: obrotowe wokół długiej osi cząsteczki - ruchy fleksyjne zginanie łańcucha alifatycznego
Bardziej szczegółowoCząsteczki i światło. Jacek Waluk. Instytut Chemii Fizycznej PAN Kasprzaka 44/52, Warszawa
Cząsteczki i światło Jacek Waluk Instytut Chemii Fizycznej PAN Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa 10 19 m (1000 lat świetlnych) 10-5 m (10 mikronów) 10 11 gwiazd w naszej galaktyce 10 22 gwiazd we Wszechświecie
Bardziej szczegółowoInstrukcje opracowane przez: dr inż. Urszulę Kucharską dr hab. inż. Joannę Leszczyńską
Instrukcje opracowane przez: dr inż. Urszulę Kucharską dr hab. inż. Joannę Leszczyńską Strona tytułowa skryptu w którym zamieszczona jest treść ćwiczenia SPEKTROFLUORYMETRYCZNA METODA
Bardziej szczegółowoĆwiczenie VII. Reaktywne formy tlenu (RFT)
Ćwiczenie VII Reaktywne formy tlenu (RFT) (1) Porównanie widm absorpcyjnych utlenionej i zredukowanej formy cytochromu c (2) Wytwarzanie i usuwanie anionorodnika ponadtlenkowego ZAGADIEIA D PRZYGTWAIA:
Bardziej szczegółowoCHEMIA I GIMNAZJUM WYMAGANIA PODSTAWOWE
WYMAGANIA PODSTAWOWE wskazuje w środowisku substancje chemiczne nazywa sprzęt i szkło laboratoryjne opisuje podstawowe właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów
Bardziej szczegółowoInformacje. W sprawach organizacyjnych Slajdy z wykładów
Biochemia Informacje W sprawach organizacyjnych malgorzata.dutkiewicz@wum.edu.pl Slajdy z wykładów www.takao.pl W sprawach merytorycznych Takao Ishikawa (takao@biol.uw.edu.pl) Kiedy? Co? Kto? 24 lutego
Bardziej szczegółowoMateriały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą byd wykorzystywane przez jego Użytkowników
Bardziej szczegółowoSprawdzian 1. CHEMIA. Przed próbną maturą (poziom rozszerzony) Czas pracy: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 30. Imię i nazwisko ...
CHEMIA Przed próbną maturą 2017 Sprawdzian 1. (poziom rozszerzony) Czas pracy: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 30 Imię i nazwisko... Liczba punktów Procent 2 Zadanie 1. Chlor i brom rozpuszczają się
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoMetody optyczne w medycynie
Metody optyczne w medycynie Podstawy oddziaływania światła z materią E i E t E t = E i e κ ( ω L) i( n 1)( ω L) c e c zmiana amplitudy (absorpcja) zmiana fazy (dyspersja) Tylko światło pochłonięte może
Bardziej szczegółowoProplastydy. Plastydy. Chloroplasty biogeneza. Plastydy
Plastydy Proplastydy rodzina organelli powstających w toku ontogenezy rośliny drogą różnicowania form prekursorowych proplastydów w tkankach merystematycznych sferyczne; 0.5-2 μm otoczka (2 błony) stroma
Bardziej szczegółowoXV Wojewódzki Konkurs z Chemii
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego II Etap powiatowy 16 styczeń 2018
Bardziej szczegółowoKINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH
ĆWICZENIE 8 KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH Wyznaczanie stałej Michaelisa i szybkości maksymalnej reakcji utleniania gwajakolu przez H 2 2, katalizowanej przez peroksydazę chrzanową. Badanie wpływu siarczanu
Bardziej szczegółowo1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?
Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. I. Substancje i ich przemiany. Ocena bardzo dobra. Ocena dostateczna. Ocena dopuszczająca.
Wymagania programowe na poszczególne oceny I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra [1] [1 + 2] [1 + 2 + 3] [1 + 2 + 3 + 4] 1 zalicza chemię do
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)
Bardziej szczegółowoFotochemia 2010/2011
Fotochemia 200/20 Prof. dr hab. Bronisław Marciniak Zakład Fizyki Chemicznej Wydział Chemii UAM Liczba godz. wykładów: 30 Liczba godz. laboratoriów: 30 Fotochemia (200/20). Promieniowanie elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoCHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.
CHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Substancje i ich przemiany WYMAGANIA PODSTAWOWE stosuje zasady bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoPrzegląd budowy i funkcji białek
Przegląd budowy i funkcji białek Co piszą o białkach? Wyraz wprowadzony przez Jönsa J. Berzeliusa w 1883 r. w celu podkreślenia znaczenia tej grupy związków. Termin pochodzi od greckiego słowa proteios,
Bardziej szczegółowoOPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011
OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 DLACZEGO DOROSŁY CZŁOWIEK (O STAŁEJ MASIE BIAŁKOWEJ CIAŁA) MUSI SPOŻYWAĆ BIAŁKO? NIEUSTAJĄCA WYMIANA BIAŁEK
Bardziej szczegółowospektropolarymetrami;
Ćwiczenie 12 Badanie własności uzyskanych białek: pomiary dichroizmu kołowego Niejednakowa absorpcja prawego i lewego, kołowo spolaryzowanego promieniowania nazywa się dichroizmem kołowym (ang. circular
Bardziej szczegółowoZakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA
Zakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA Zakład Biologii Molekularnej Wydział Farmaceutyczny, WUM ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa tel. 22 572 0735, 606448502
Bardziej szczegółowoWidma UV charakterystyczne cechy ułatwiające określanie struktury pirydyny i pochodnych
Pirydyna i pochodne 1 Pirydyna Tw 115 o C ; temperatura topnienia -41,6 0 C Miesza się w każdym stosunku z wodą tworząc mieszaninę azeotropowa o Tw 92,6 o C; Energia delokalizacji 133 kj/mol ( benzen 150.5
Bardziej szczegółowoEFEKT SOLNY BRÖNSTEDA
EFEKT SLNY RÖNSTED Pojęcie eektu solnego zostało wprowadzone przez rönsteda w celu wytłumaczenia wpływu obojętnego elektrolitu na szybkość reakcji zachodzących między jonami. Założył on, że reakcja pomiędzy
Bardziej szczegółowoProgram zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014
Program zajęć z biochemii dla studentów kierunku weterynaria I roku studiów na Wydziale Lekarskim UJ CM w roku akademickim 2013/2014 S E M E S T R II Tydzień 1 24.02-28.02 2 03.03-07.03 3 10.03-14.03 Wykłady
Bardziej szczegółowoBudowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.)
Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.) Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty Okres połowiczego rozpadu pewnego radionuklidu wynosi 16 godzin. a) Określ, ile procent atomów tego izotopu rozpadnie
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące i metody radioizotopowe. dr Marcin Lipowczan
Promieniowanie jonizujące i metody radioizotopowe dr Marcin Lipowczan Budowa atomu 897 Thomson, 0 0 m, kula dodatnio naładowana ładunki ujemne 9 Rutherford, rozpraszanie cząstek alfa na folię metalową,
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA KOMÓRKI. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych
BIOLOGIA KOMÓRKI Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych Wstęp Komórka eukariotyczna posiada zdolność przeprowadzenia bardzo dużej liczby procesów biochemicznych
Bardziej szczegółowo3b 2. przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski z nich wynikające oraz równanie zachodzącej reakcji.
3b 2 PAWEŁ ZYCH IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. W celu zbadania właściwości sacharozy wykonano dwa doświadczenia, które zostały przedstawione na poniższych schematach. Uzupełnij obserwacje i wnioski
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CHEMIA
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CHEMIA Informacje dla ucznia 1. Na stronie tytułowej arkusza w wyznaczonym miejscu wpisz swój kod ustalony
Bardziej szczegółowoMETODY SPEKTROSKOPOWE II. UV-VIS od teorii do praktyki Jakub Grynda Katedra Technologii Leków i Biochemii
METODY SPEKTROSKOPOWE II UV-VIS od teorii do praktyki Jakub Grynda Katedra Technologii Leków i Biochemii Pokój nr 1 w Chemii B Godziny konsultacji: Poniedziałek 11-13 E-mail: jakub.grynda@gmail.com PLAN
Bardziej szczegółowoSkładniki diety a stabilność struktury DNA
Składniki diety a stabilność struktury DNA 1 DNA jedyna makrocząsteczka, której synteza jest ściśle kontrolowana, a powstałe błędy są naprawiane DNA jedyna makrocząsteczka naprawiana in vivo Replikacja
Bardziej szczegółowoBARWY W CHEMII Dr Emilia Obijalska Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej UŁ
BARWY W CHEMII Dr Emilia bijalska Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ Akademia Ciekawej Chemii Czym jest światło? Czym jest światło? Rozszczepienie światła białego przez pryzmat Fala elektromagnetyczna
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. I. Substancje i ich przemiany
Chemia. Klasa VII. Wymagania programowe na poszczególne oceny. I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] zalicza chemię do nauk przyrodniczych stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. I. Substancje i ich przemiany
Wymagania programowe na poszczególne oceny I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] zalicza chemię do nauk przyrodniczych wyjaśnia, dlaczego chemia jest nauką stosuje
Bardziej szczegółowoI. Substancje i ich przemiany
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny szkolne klasa 7 Niepełnosprawność intelektualna oraz obniżenie wymagań i dostosowanie ich do możliwości ucznia I. Substancje i ich przemiany stosuje zasady bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoDo moich badań wybrałam przede wszystkim linię kostniakomięsaka 143B ze względu na jej wysoki potencjał przerzutowania. Do wykonania pracy
Streszczenie Choroby nowotworowe stanowią bardzo ważny problem zdrowotny na świecie. Dlatego, medycyna dąży do znalezienia nowych skutecznych leków, ale również rozwiązań do walki z nowotworami. Głównym
Bardziej szczegółowo