Róża wiatrów czyli kierunki świata

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Róża wiatrów czyli kierunki świata"

Kamil Witek
7 lat temu
Przeglądów:

1 Utworzenie i prowadzenie Centrum Aktywności Sportowej i Społecznej na osiedlu Nowy Dwór we Wrocławiu wraz ze wsparciem technicznym. ( NR D/WCRS/1497/1/ ) Podstawy topografii Autor: Katarzyna Kaiser

2 Słowem wstępu Podstawą orientacji w terenie jest umiejętność czytania mapy i posługiwania się kompasem oraz korzystania dodatkowych informacji np. z położenia słońca, gwiazd, zegarka, wysokościomierza lub GPS-u.

3 Róża wiatrów czyli kierunki świata

4 Sposoby odnajdywania północy Gwiazda Polarna (na półkuli północnej) Gwiazda Polarna znajduje się prawie dokładnie na przedłużeniu osi obrotu Ziemi. Gwiazda Polarna znajduje się w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy (Mały Wóz). Aby znaleźć Gwiazdę Polarną należy odszukać na niebie gwiazdozbiór składający się z 7 jasnych gwiazd- Wielką Niedźwiedzicę (Wielki Wóz), a następnie przez dwie skrajne gwiazdy Wielkiej Niedźwiedzicy przeprowadzić prostą i odłożyć na niej pięciokrotną odległość między tymi gwiazdami. Tam znajdziemy Gwiazdę Polarną.

5 Jak znaleźć północ bez kompasu? Kształt mrowisk. Mrówki tak budują swoje kolonie i tak je umieszczają, by najefektywniej były ogrzewane przez promienie słoneczne. Dlatego też mrowiska niemal zawsze znajdują się z południowej strony drzewa, pnia, głazu, krzaku. Południowa strona mrowisk jest mniej spadzista, aby większa część mrowiska była wystawiona na działanie promieni słonecznych. Omszałe drzewa, płoty, kamienie, itp.. Wyżej wymienione rzeczy porośnięte są mchem przeważnie od strony północnej, ponieważ mech lubi cień i wilgoć. A pólnocne strony płotów, kamieni, drzew, itp. rzeczy są najmniej wystawione na działanie promieni słonecznych. Korony drzew. Korony oddzielnie rosnących drzew są bardziej rozwinięte od południowej strony, ponieważ jest ona bardziej oświetlana przez słońce. Nie należy w ten sposób określać kierunku na podstawie pojedynczych drzew rosnących na wzgórzach, zboczach itp., ponieważ wygląd takiego drzewa kształtuje wiatr. Śnieg szybciej topnieje i znika na południowych stokach.

6 Określenie stron świata według słońca: Należy ustawić się w słoneczny dzień (najlepiej w południe) tyłem do słońca Przedłużenie naszego cienia PÓŁNOC Lewa ręka ZACHÓD Prawa ręka WSCHÓD

Kompas czym jest? Kompas służy do wyznaczania północy magnetycznej, czyli kierunku zgodnego z kierunkiem pola magnetycznego w danym punkcie Ziemi.

7 Kompas czym jest? Kompas służy do wyznaczania północy magnetycznej, czyli kierunku zgodnego z kierunkiem pola magnetycznego w danym punkcie Ziemi. Zwykle różni się ona od północy topograficznej czyli wskazywanej przez linie siatki na mapie. W Polsce różnica ta jest zaniedbywalnie mała (około 3 stopni na zachód) i dlatego pomijamy ją. Podobnym urządzeniem jest busola. Działa analogicznie, a różni się od niego rozmiarami i szczegółami konstrukcji. Busola jest dodatkowo zaopatrzona w przyrządy celownicze i skalę kierunków.

8 A Podstawa kompasu. B Strzałka kierunkowa. C Igła magnetyczna. D Ruchomy pierścień z podziałką. E Strzałka orientacyjna

Na wodę kładziesz kawałek małego listka (tak żeby się swobodnie unosił).

9 Jak samemu zrobić kompas? Czego potrzebujesz? Igły lub małego kawałka drutu. Wody. Liścia lub innego materiału który unosi się na powierzchni wody. Na wodę kładziesz kawałek małego listka (tak żeby się swobodnie unosił). Igłę pocierasz o ubranie - w ten sposób ją namagnesujesz - i kładziesz na listek. Igła obróci się wskazując kierunek Północ - Południe.

Mapy Mapa jest obrazem przedstawiającym Ziemię lub część powierzchni Ziemi na płaszczyźnie, określonym pomniejszeniu, zwanym skalą, z zachowaniem zasad odwzorowania.

10 Mapy Mapa jest obrazem przedstawiającym Ziemię lub część powierzchni Ziemi na płaszczyźnie, określonym pomniejszeniu, zwanym skalą, z zachowaniem zasad odwzorowania. Ukształtowanie terenu przedstawia się na mapie za pomocą poziomnic i kolorów. Charakterystyczne obiekty w terenie na mapie są oznaczane specjalnymi znakami topograficznymi.

11 Mapy topograficzne Cechy map topograficznych: legenda - standardowe symbole przedstawiające elementy terenu, skala - przedstawia o związek odległości na mapie i w terenie; zwykle podawana w postaci 1:X poziomice - linie łączące punkty o tej samej wysokości n.p.m.; rysowane co np. 100m, punkty wysokościowe - szczyty, przełęcze z podanymi wysokościami, siatka współrzędnych - linie przebiegające w kierunkach północ-południe, wschód-zachód.

12 Mapy Jak liczyć skale? Bardzo prosto. Weźmy na celownik mapę 1: Ta skala oznacza, że jeden centymetr na mapie odpowiada cm w terenie cm, to 250m (1m =100cm), czyli jeden centymetr na mapie odpowiada 250 metrom w terenie. Dla treningu, jeszcze kilka przykładów. Mapa w skali 1: Czyli 1 cm na mapie to cm w terenie, czyli jeden centymetr na mapie to 500 m w terenie. Dla pewności, zróbmy jeszcze jeden przykład - tym razem mapa małoskalowa 1:500000, czyli 1cm na mapie, to cm w terenie cm to 5000m w terenie, a 5000m to 5 km.

13 Na mapach topograficznych kolory znaków sa odpowiednio przyporządkowane: NIEBIESKI = wody (rzeki, jeziora, ale również bagna i studnie) ZIELONY = lasy BRĄZOWY = ukształtowanie powierzchni (poziomice, skarpy, dołki) CZARNY = działalność ludzka (drogi, budowle, przesieki w lesie) i opisy (rodzaj lasu, wysokość góry)

Orientacja na mapie z użyciem kompasu Aby prawidłowo zorientować mapę zgodnie z rzeczywistymi kierunkami wykonaj następujące czynności: Przyłóż krawędź kompasu do krawędzi mapy (kompas musi być

15 Orientacja na mapie z użyciem kompasu Aby prawidłowo zorientować mapę zgodnie z rzeczywistymi kierunkami wykonaj następujące czynności: Przyłóż krawędź kompasu do krawędzi mapy (kompas musi być zorientowany tak, jak mapa - północ na górze). Obróć mapę razem z kompasem tak, by igła kompasu wskazywała znacznik północy na tarczy (oznaczenie N lub 0). Gotowe! Teraz Twoja mapa jest zorientowana zgodnie ze stronami świata!

16 Orientacja na mapie z użyciem kompasu Zwróć się w kierunku punktu, do którego zmierzasz. Ustaw swoje ciało tak by w trzymanym przez ciebie kompasie kierunek wyznaczony przez igłę zgadzał się z północą na kompasie. Poruszaj się w kierunku wyznaczonego przez siebie punktu końcowego. Na drodze do niego staraj się wyszukiwać i zapamiętywać jakieś znaki szczególne np. kamienie czy specyficzne drzewa. Co jakiś czas sprawdzaj na mapie czy dobrze idziesz, jeżeli tak, nie zmieniaj raz obranej drogi.

17 Kilka porad nawigacyjnych - Przed wyjściem w teren zapoznajmy się z okolicą - spójrzmy na mapę, zapamiętajmy, jak biegną drogi, tory kolejowe, rzeki, jak jest ukształtowany teren - Wychodząc - zwłaszcza w góry - zostawmy informację, dokąd idziemy i kiedy wrócimy. Zabierzmy ze sobą kilka drobiazgów niezbędnych w terenie, a najlepiej cały pakiet przetrwania. - W czasie marszu rozglądajmy się, zwracajmy uwagę na charakterystyczne obiekty - głaz, ambonę, duże drzewo - i zapamiętujmy przebytą drogę. - W razie zabłądzenia przypomnijmy sobie, co wiemy o okolicy. Jeśli nie mamy mapy, to spróbujmy ją narysować, choćby w myślach. Postarajmy się określić miejsce swojego pobytu względem miejscowości, dróg, torów, rzek. Może słychać odgłosy szosy, osady, pociągu, szum morza? Zdecydujmy, dokąd chcemy dojść: do stacji kolejowej, miejscowości? A może warto wrócić po własnych śladach do miejsca, w którym jeszcze wiedzieliśmy, gdzie jesteśmy? - Obierzmy kierunek marszu. Najlepsza jest metoda, aby najpierw dojść do linii (torów, szosy, rzeki), a potem po tej linii kierować się do celu.

18 GPS Skrót GPS pochodzi od angielskich słów Global Positioning System, czyli światowy system określania położenia. Satelitarny odbiornik sygnałów GPS informuje użytkownika o jego dokładnej aktualnej pozycji na Ziemi. System GPS został pierwotnie opracowany na potrzeby armii USA, która używa go od połowy lat osiemdziesiątych do określania pozycji i naprowadzania pocisków na cel. Cena: 399 zł

19 Jak działa system GPS? 24 satelity GPS wciąż okrążają Ziemię. Każdy z nich wysyła swój sygnał rozpoznawczy, aktualną pozycję na orbicie i dokładny czas. Zasada wyznaczania pozycji opiera się na pomiarze czasu dotarcia sygnału z satelity do odbiornika, co jest niezbędne do obliczenia odległości pomiędzy odbiornikiem i satelitą. W jaki sposób można zmierzyć ten czas? Po pierwsze wiadomo, w jakim momencie sygnał został wysłany z satelity. Znana jest również chwila dotarcia sygnału do odbiornika. Aby więc dokładnie wyznaczyć pozycję odbiornika GPS (szerokość i długość geograficzną oraz wysokość nad poziomem morza), niezbędne jest obliczenie odległości od co najmniej czterech satelitów.

20 Odbiór z jednego satelity Satelita wysyła informację o własnej pozycji. Odbiornik GPS oblicza od-ległość od satelity. Na tej podstawie wie, że znajduje się w dowolnym miejscu niebieskiego okręgu (z każdego miejsca tego okręgu odległość do satelity jest taka sama).

21 Odbiór z dwóch satelitów Jeśli nawigacja odbiera sygnały z dwóch satelitów, liczba miejsc, w których znajduje się aktualnie odbiornik, zawęża się do dwóch, które leżą w miejscu przecięcia okręgów wyznaczonych dla każdego satelity. Odbiór z trzech satelitów Odbierając trzy sygnały satelitarne, odbiornik GPS może obliczyć dokładną pozycję, ponieważ wszystkie okręgi przecinają się tylko w jednym miejscu. Niestety, w takiej sytuacji nie ma możliwości określenia wysokości, na której znajduje się odbiornik GPS.

22 Inne wykorzystanie GPS Dzięki odbiornikowi GPS z anteną odbiorczą na plecach kurtka nawigacyjna O'Neill zawsze może określić swoją aktualną pozycję. Współpracując z telefonem, kurtka pomoże odnaleźć w okolicy przyjaciół korzystających z takiego samego sprzętu. Cena prototypu: ok zł

23 Przykładowe odbiorniki GPS Cena: 1519 zł Cena: 399 zl

24 Dziękujemy za uwagę

Podobne dokumenty

TERENOZNAWSTWO. 1.Orientowanie się w terenie

TERENOZNAWSTWO. 1.Orientowanie się w terenie TERENOZNAWSTWO 1.Orientowanie się w terenie Umiejętność ta ma na celu oznaczanie kierunków stron świata, własnego stanowiska w odniesieniu do przedmiotów terenowych oraz rozpoznawanie ich, jak również