PARTNERSTWO PUBLICZNO PRYWATNE JAKO INNOWACYJNA FORMA REALIZACJI ZADAO PUBLICZNYCH

Transkrypt

1 PARTNERSTWO PUBLICZNO PRYWATNE JAKO INNOWACYJNA FORMA REALIZACJI ZADAO PUBLICZNYCH Robert Maksymowicz Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University Nowy Sącz, r.

2 PPP co to takiego? Wg ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z dnia 5 lutego 2009 r.): Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadao i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym.

3 Różne ujęcia PPP EBI wykorzystanie kapitału i doświadczenia sektora prywatnego dla dostarczania usług publicznych. Mniej istotny jest sposób organizacji przedsięwzięcia, forma związku, Standard & Poor s długoterminowośd umowy między partnerami oraz podział ryzyk i korzyści adekwatny do umiejętności, możliwości finansowych i doświadczenia, Komisja Europejska różnorodnośd form współpracy obu partnerów w efekcie, których następuje zwiększenie świadczenia usług publicznych, Rząd niemiecki zapewnienie, poprzez długoterminowe umowy zwiększenia wydajności projektów jako rezultat całościowego podejścia przy ocenie efektów projektu, Polska ustawa o PPP przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadao i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i podmiotem prywatnym.

4 Podmiot publiczny czyli kto? Art. 2 pkt 1 Ustawy o PPP a) jednostka sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, b) inna, niż określona w lit. a, osoba prawna, utworzona w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w lit. a, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot: - finansują ją w ponad 50 % lub - posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub - sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub - mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego, c) związki podmiotów, o których mowa w lit. a i lit. b;

5 Partner Prywatny Art. 2 pkt 2 Ustawy Przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny (Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej: przedsiębiorca - osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolnośd prawną - wykonująca we własnym imieniu działalnośd gospodarczą.)

6 Zadania publiczne czyli jakie? zadania własne gminy : ład przestrzenny, gospodarka nieruchomościami, ochrona środowiska i przyrody oraz gospodarka wodna, kultura, w tym instytucje kultury, kultura fizyczna i turystyka, w tym tereny rekreacyjne i urządzenia sportowe, zieleo gminna i zadrzewienia, promocja gminy, współpraca z organizacjami pozarządowymi.

7 Przykładowe projekty PPP Aquapark Wrocław Szpital Żywiec A 2 Konin- Nowy Tomyśl Przebudowa ze zmianą funkcji Dworca Sopot Parking podziemny Wrocław Hala Widowiskowo sportowa Opole

8 Istota PPP Współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego Współdziałanie i współodpowiedzialnośd partnerów za realizację przedsięwzięcia Trwały charakter przedsięwzięcia Wynagrodzenie zależne od wyników Podział zadao i ryzyk wg kompetencji

9 Inwestycje publiczne w modelu tradycyjnym

10 Inwestycje w modelu PPP Hotel Dom Zdrojowy Centrum Handlowo- Usługowe Budynek Mieszkalny Budynek Biurowo- Parkingowy Tunel Źródło:

11 Podstawowe warunki projektu Jakośd wyniku Zakres Czas Koszt (Michał Trocki, Bartosz Grucza)

12 Porównanie metod inwestycyjnych PARAMETR MODEL TRADYCYJNY MODEL PPP 1. Czas realizacji Mało istotny. Ale najlepiej aby przecięcie wstęgi wypadło przed wyborami. Wszak wójt/ burmistrz / prezydent musi coś trwałego po sobie pozostawid 2. Koszty W przetargu wygrywa najtaosza oferta. (Najwyżej potem zrobi się aneks do umowy ). To w oczywisty sposób wpływa na 3. Jakośd (wynik) Jakoś to potem będzie. (po zimie dziury w drodze byd muszą ) Jak najkrótszy. Krótki czas realizacji = niższe koszty. Partner prywatny chce najszybciej uruchomid przedmiot projektu, by czerpad z niego pożytki. Wyższe w momencie uruchomienia projektu (koszty przygotowania PPP; wyższa jakośd infrastruktury). Niższe w całym cyklu życia projektu (niższe koszty utrzymania; remontów) Wyższa Partner prywatny utrzymuje infrastrukturę; ma lepszy dostęp do nowych technologii, wyników B+R

13 Innowacja procesowa wg Oslo Manual Innowacja procesowe (process innovation) czyli innowacja w obrębie procesu to wdrożenie nowej lub znacząco udoskonalonej metody produkcji lub dostawy. Do tej kategorii zalicza się znaczące zmiany w zakresie technologii, urządzeo oraz/lub oprogramowania.

14 PPP korzyści dla partnera publicznego szybsze wdrażanie projektów, zdynamizowanie procesu rozwoju infrastruktury, wyższa jakośd świadczonych usług, wzrost innowacyjności w dostarczaniu usług, większa efektywnośd operacyjna, uwzględnienie całego okresu życia aktywów, redukcja całkowitych kosztów projektu i efektywniejsze wykorzystanie pieniędzy publicznych, lepsze zrozumienie całkowitych kosztów: fazy inwestycji i eksploatacji.

15 PPP korzyści dla partnera prywatnego stabilny, długoterminowy kontrakt, niezależnośd od rocznego budżetu sektora publicznego, elastycznośd w ustalaniu specyfikacji produktu koocowego lub usługi, bodźce do osiągania dobrych wyników i dostarczania usług wysokiej jakości, możliwośd generowania dodatkowych przychodów z od stron trzecich (np. zarządzając budynkiem wynajęcie powierzchni użytkowych), okazja do wykorzystania komercyjnego innowacji.

16 Korzyści związane ze stosowaniem PPP: Strona publiczna uzyskuje dostęp do prywatnego kapitału co w warunkach ogromnych potrzeb infrastrukturalnych oraz ograniczonych zasobów własnych, umożliwia przyspieszenie nakładów na rozwój infrastruktury, PPP jest taosze niż tradycyjna forma realizacji inwestycji PPP pozwala osiągnąd oszczędności rzędu 15-17% w porównaniu z tradycyjnym modelem realizacji inwestycji, Projekty PPP są realizowane szybciej i sprawniej niż w metodzie tradycyjnej, w której jedynie 30% inwestycji zostaje ukooczonych zgodnie z ustanowionym harmonogramem, a 27% zgodnie z zaplanowanym budżetem, Jakośd usług dostarczanych przez partnera prywatnego jest wyższa, co wynika ze zwiększonego dostępu podmiotów prywatnych do innowacyjnej wiedzy, efektów skali i doświadczeo zdobytych we wcześniejszej działalności operacyjnej o podobnym profilu, Możliwośd podziału ryzyk między partnera publicznego i prywatnego każdy z partnerów odpowiada za ryzyka, z którymi sobie lepiej (taniej, wydajniej, szybciej) radzi.

17 Czy PPP może byd stosowane w czasach kryzysu? Władza publiczna silniejsze ograniczenia budżetowe, Kapitał prywatny silniejsze ograniczenia popytowe, trudniejszy dostęp do finansowania. Partnerstwo pozytywna odpowiedź umożliwiająca obu partnerom realizację celów ich działania: Władza publiczna zdobywa kapitał i zdolnośd efektywniejszej realizacji nowych (lepszej jakości) usług publicznych, Partner prywatny uzyskuje możliwośd kontynuacji działalności gospodarczej i łatwiejszy dostęp do finansowania.

18 PPP korzyści ekonomiczne Oszczędności wynikające z integracji przedsięwzięcia (inwestycje i koszty eksploatacyjne, czas realizacji) Przypisanie czynników ryzyka stronom, które najlepiej sobie z nimi radzą, lepsze zarządzanie Umowy oparte na rezultatach działao Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych Długoterminowa współpraca zwrot na kapitale może byd niższy

19 Korzyści z PPP w statystyce Wyniki badao projektów PPP wg National Audit Office (UK): Średnie oszczędności w objętych badaniami projektach PPP 17%; w innym badaniu (tylko inwestycje drogowe) 13% Badanie 61 projektów 89% ukooczonych przed lub w terminie; 100% w planowanym publicznym budżecie; 77% deklaracji, że projekt spełnił oczekiwania strony publicznej Badanie 98 projektów: opinia 81% przedstawicieli sektora publicznego satysfakcjonujący lub wyższy poziom value for money; 75% przed lub w terminie, 0 przypadków poniesienia przez stronę publiczną zwiększonych (nieplanowanych) nakładów

20 Ministerstwo Gospodarki Mapa projektów PPP 19 realizowanych projektów 71 pomysłów na projekt

21 Przedsięwzięcia PPP w Polsce - czerwiec 2011 Liczba ogłoszonych projektów: 41 w roku w roku 2010 Uwzględniając ponownie ogłaszane postępowania - rzeczywista liczba projektów w latach 2009 i 2010 wyniosła odpowiednio 35 i 52. Na podstawie Raportu Centrum PPP Rynek PPP w Polsce

22 Przedsięwzięcia PPP w Polsce - czerwiec 2011 Na podstawie ustawy o PPP zawarto 4 umowy, natomiast na podstawie ustawy o KNRBLU 18 umów. Spośród 22 zawartych umów, wartośd największego projektu: budowy Hali Widowiskowo-sportowej w Krakowie wyniosła 400 mln PLN, a średnia wartośd pozostałych projektów około 50 mln PLN Na koniec czerwca 2011 roku na etapie negocjacji było wciąż 25 projektów. W latach a 56 ogłoszonych przetargów zostało unieważnionych, przerwanych lub realizowanych w innej formule. Spośród 103 wszystkich ogłoszonych projektów, 71 zostało ogłoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego, pozostałych 32 przez jednostki budżetowe i spółki komunalne. Na podstawie Raportu Centrum PPP Rynek PPP w Polsce

23 PPP w Polsce wg branż Na podstawie Raportu Centrum PPP Rynek PPP w Polsce

24 PPP w Polsce wg branż 2011

25 PPP w Polsce wg branż i trybów

26 Liczba ogłoszeo w I połowie 2011 według województw

27 Dlaczego projektów PPP jest wciąż niewiele? Krótki czas obowiązywania ustawy (wejście w życie w roku 2009) Niska świadomośd korzyści Brak wykwalifikowanej kadry urzędniczej Wciąż dostępne jeszcze Fundusze UE Brak publicznego systemu wsparcia Problemy z lokalną opinią publiczną Obawa przed czwartym P

28 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ I ZAPRASZAM DO WSPÓŁPRACY Robert@Maksymowicz.eu W prezentacji wykorzystałem informacje pochodzące z materiałów ze studiów podyplomowych SGH w Warszawie Przygotowanie i zarządzanie projektami partnerstwa publiczno-prywatnego oraz z materiałów konferencyjnych projektu Fundusze Europejskie szansą rozwoju PPP w Polsce