ZASADY BUDOWANIA KWESTIONARIUSZA ANKIETY. Małgorzata Kromka Instytut Socjologii Uniwersytet Wrocławski

Transkrypt

1 ZASADY BUDOWANIA KWESTIONARIUSZA ANKIETY Małgorzata Kromka Instytut Socjologii Uniwersytet Wrocławski

2 KOLEJNOŚC PYTAŃ W KWESTIONARIUSZU Pytania powinny być ułożone w bloki tematyczne logiczną całość; Nie skaczemy z tematu na temat; Zaleca się zadawanie pytań od ogólnych i do coraz bardziej szczegółowych Najpierw pytamy o fakty, później o opinie; Pytania metryczkowe umieszczamy na końcu kwestionariusza.

3 ELEMENTY KWESTIONARIUSZA ANKIETY Tytuł ankiety Preambuła Pytania Metryczka powinien zawierać informację o treści ankiety); krótka informacja, kto i w jakim celu prowadzi badanie; zapewnienie o anonimowości; prośba o udzielanie szczerych odpowiedzi; najważniejsza, merytoryczna część ankiety) i instrukcja ich wypełniania (sposób udzielania odpowiedzi na konkretne pytanie) na końcu ankiety, pytania o cechy społecznodemograficzne respondenta Podziękowanie za wypełnienie ankiety

4 PYTANIA KWESTIONARIUSZOWE

5 RODZAJE PYTAŃ Pytania otwarte Pytania zamknięte Pytania półotwarte Pytania filtrujące Pytania kontrole Pytania drażliwe Pytania metryczkowe

6 Pytania zamknięte pytania zaopatrzone w listę przygotowanych odpowiedzi przedstawionych respondentowi do wyboru (kafeterią). Kafeteria musi być wyczerpująca. skracają czas realizacji badań, ułatwiają pracę respondentowi i ankieterowi, Pytania otwarte pytania, w których prosi się respondenta o sformułowanie własnej odpowiedzi; odpowiadający ma całkowitą swobodę w formułowanej własnymi słowami wypowiedzi. Wymagają od respondenta większego wysiłku, wydłuża się czas wypełniania kwestionariusza; umożliwiają bardziej osobiste i pogłębione wyznania, Pytania filtrujące Odpowiedź na pytanie filtrujące rozstrzyga o tym, kogo dotyczyć będzie następne pytanie w kwestionariuszu Pytania kontrolne pytania służące do weryfikowania odpowiedzi udzielanych przez respondentów, w celu ukazania ich prawdziwości. Pytania metryczkowe Zawierają zestaw pytań o cechy demograficznospołeczne badanego respondenta

7 BŁĘDY POPEŁNIANE W PYTANIACH KWESTIONARIUSZOWYCH

8 Błąd koniunkcji. Nie należy pytać o dwie rzeczy w jednym pytaniu. Przykład błędu: Czy uważa Pan/Pani, że Polska dobrze zrobiła przystępując do Unii Europejskiej i że powinna kontynuować swoją politykę wobec krajów starej Unii? Pytanie za długie Warto pomyśleć o tym, że respondent ma ograniczone zasoby poznawcze i pod koniec zdania może zapomnieć co było na jego początku. Postaraj się, aby pytanie było jak najbardziej zwięzłe. Przykład błędu: Proszę wyobrazić sobie, że jest Pan/Pani na bezludnej wyspie, na której mieszka Pan/Pani z seledynowym słoniem chorym na schizofrenię katatoniczną. Czy jeśli ten słoń zaszedłby w ciąże, byłby Pan/Pani za aborcją? Pytanie sugerujące Należy wystrzegać się sugerowania odpowiedzi. Pytanie powinno być jak najbardziej neutralne, dając możliwość zarówno pozytywnej, jak i negatywnej odpowiedzi. Przykład błędu: W jakim wieku przestał Pan nadużywać alkoholu?

9 Pytanie zakładające uprzednią wiedzę respondenta.. Tak zwana klątwa wiedzy jest wyzwaniem, przed którym bardzo często stoją badawcze; socjologowie i psychologowie nagminnie zakładają, że skoro oni przeczytali Freuda to wszyscy wiedzą co to jest przeniesienie. Układając pytania, nie używaj słów specjalistycznych, nie odnoś się do wiedzy eksperckiej. Przykład błędu: Czy jest pan/pani zwolennikiem czy przeciwnikiem ludzkiej ingerencji w strukturę kwasu dezoksyrybonuklienowego? Wielokrotne przeczenie. Pozwól respondentowi odpowiedzieć na pytanie zadane wprost. Przykład błędu: Czy nie jest Pan przeciwny nieprzerywaniu ciąży?

10 BIBLIOGRAFIA Babbie, E.: Badania społeczne w praktyce. Warszawa, ISBN Gruszczyński, L. A.: Kwestionariusze w socjologii : budowa narzędzi do badań surveyowych. Katowice, Konarzewski, K.: Jak uprawiać badania oświatowe : metodologia praktyczna. Warszawa, cop Łobocki, M.: Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków, Łobocki, M.: Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kraków, Metody badań socjologicznych. Wybór i oprac. Stefan Nowak. Warszawa, Pilch, T., Bauman T.: Zasady badań pedagogicznych : strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa, Sołoma, L. : Metody i techniki badań socjologicznych : wybrane zagadnienia. Olsztyn, Sztumski, J. : Wstęp do metod i technik badań społecznych. Wyd. 5. Katowice, Zaczyński, W.: Praca badawcza nauczyciela. Wyd. 5. Warszawa, 1997.