INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE PROJEKTANT WZORNICTWA PRZEMYSŁOWEGO - KOD

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE PROJEKTANT WZORNICTWA PRZEMYSŁOWEGO - KOD Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny. 2) Sytuacja na rynku pracy. 3) Prognoza i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców. 4) Kształcenie w zawodzie. 5) Informacje dodatkowe. Literatura. 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej. ANEKS 1

2 Projektant wzornictwa przemysłowego to jeden to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 01 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145) opatrzony kodem W poprzedniej wersji klasyfikacji zawód ten nosił tą samą nazwę ale inny kod (245207). 1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY ZADANIA ZAWODOWE 1 organizowanie stanowiska pracy z przestrzeganiem zasad BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska; projektowanie wzoru przemysłowego zgodnie z założeniami estetycznymi, funkcjonalnymi, technologicznymi i ekonomicznymi; obliczanie parametrów projektowanego wyrobu, dobór materiałów itp.; modelowanie wyrobu i/lub nadzorowanie jego wykonania; nadzorowanie produkcji wyrobu seryjnego; monitorowanie najnowszych tendencji i przemian zachodzących we wzornictwie projektowanych wyrobów i komunikacji wizualnej; kreowanie i dopracowywanie formy produktu wzorniczego; ocenianie poziomu wyrobu wzorniczego pod względem walorów artystycznych i użytkowych; uczestniczenie w procesie rozwoju nowego produktu; uczestniczenie w pokazach, konkursach i wystawach krajowych i zagranicznych. W zawodzie projektanta wzornictwa przemysłowego wskazane jest wykształcenie wyższe pierwszego stopnia na kierunku kształcącym projektantów wzornictwa. Projektant powinien znać podstawy technologii, zasady funkcjonowania gospodarki rynkowej, prawo autorskie, prawo własności przemysłowej, zasady nadzoru autorskiego, podstawy marketingu i reklamy. Wskazana jest podstawowa znajomość języka obcego. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych (grupa duża 3 21) Przykładowe zawody dla grupy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych: chemik, biotechnolog, inżynier rolnictwa, inżynier elektronik, inżynier elektryk, inżynier biocybernetyki i inżynierii biomedycznej, inżynier automatyki i robotyki, inżynier technologii żywności, optoelektronik, grafik komputerowy DTP, projektant wzornictwa przemysłowego, matematyk, logistyk, specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji 1 ( r.) 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz

3 (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Gotowość do podnoszenia kwalifikacji: otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa

4 2) SYTUACJA NA RYNKU PRACY Od 2014 roku zauważa się wzrost liczby osób zarejestrowanych w pup jako bezrobotne. W 2014 roku jest to 2-krotny wzrost w stosunku do roku poprzedniego. Natomiast liczba ofert pracy w ostatnich dwóch latach utrzymuje się na tym samym poziomie podobnym do tego z roku Wykres 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej dla zawodu Projektant wzornictwa przemysłowego w woj. kujawsko-pomorskim w latach W latach był zawodem nadwyżkowym 5, tzn. takim na który na rynku pracy istnieje niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Ze względu na liczbę zgłaszanych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej zawód Projektant wzornictwa przemysłowego został w 2010 sklasyfikowany został jako deficytowy, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. 5 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 4

5 3) PROGNOZY I PLANY ZATRUDNIENIA. OCZEKIWANIA PRACODAWCÓW 6 W 2013 i 2012 r. pracodawcy nie planowali zwolnień ani zatrudnienia w badanym zawodzie. W 2011 r. pracodawcy zgłosili w planach 1 ofertę pracy nie zgłaszali zamiaru zwolnienia w zawodzie projektant wzornictwa przemysłowego. W badaniu ankietowym pracodawców w 2010 r. 1 pracodawca zgłosił chęć zatrudnienia osoby z tym zawodem, natomiast nie zgłaszano zwolnień. Od osób poszukujących pracy w tym zawodzie pracodawcy oczekiwali: wykształcenia kierunkowego, umiejętności obsługi programów: Pakiet Adobe, Corel Draw, Pakiet MO, kreatywności, znajomość najnowszych trendów (w zależności od branży). W perspektywie zapotrzebowania na zawody do 2018 r. projektant wzornictwa przemysłowego nie został wykazany. Z analizy ofert pracy zamieszczanych w Internecie 7, przeprowadzonej w dniu r. wynika, że w woj. kujawsko-pomorskim poszukiwano łącznie 8 oferty pracy w tym zawodzie. Wymagania stawiane kandydatom to m.in.: - wykształcenie kierunkowe preferowane wyższe, - umiejętność obsługi programów do projektowania: AutoCad, PRO100, Google SketchUp, Intericad, Corel Draw, Adobe Photoshop, - znajomość rysunku technicznego, kreatywność, - doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku, - wiedza dot. zasad konstrukcji odzieży, zasad modelowania i stopniowania, - znajomość najnowszych trendów mody i rynku odzieżowego w kraju i za granicą - znajomość tkanin i dzianin. 4) KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej danych Głównego Urzędu. 6 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badania na stronie internetowej WUP ( oraz Projektu (

6 Wykres 3. Absolwenci i studenci kierunku wzornictwo woj. kujawsko-pomorskim w latach Wzornictwo jest kierunkiem kształcenia oferowanym przez jedną uczelnię w województwie kujawsko-pomorskim Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy. Kierunek ten otwarto w 2010 r. i od tego roku obserwuje się podobną liczbę studentów oraz absolwentów kończących uczelnię na tym kierunku. Dane statystyczne zostały zawarte w aneksie na końcu opracowania. Przepisy dotyczące kształcenia: W odniesieniu do studiów wyższych na kierunku wzornictwo przemysłowe zasady kształcenia są regulowane przez następujące przepisy: - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005, Nr 164, poz z późn. zm.): - Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1 (Dz. U. Nr 84 poz. 455) - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011 r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 253, poz. 1520) - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. 2014, Nr 0, poz. 1370) 4) INFORMACJE DODATKOWE. LITERATURA. B. Polster, C. Neumann, M. Schuler, F. Leven, Nowoczesne wzornictwo od A do Z, Wydawnictwo Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2010 P. Sparke, Design. Historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012 J. Krupiński, Wzornictwo/Design. Studium idei, Wydawnictwo ASP, Kraków 1998 PRZYDATNE LINKI: 2+3D - ogólnopolski kwartalnik projektowy Stowarzyszenie Projektantów Form Przemysłowych spfp.org.pl Opracowanie: Wiesława Janaszek doradca zawodowy CIiPKZ Bydgoszcz Akceptacja: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ Bydgoszcz 6

7 5) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie projektant wzornictwa przemysłowego w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako projektant wzornictwa przemysłowego w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód projektant wzornictwa przemysłowego jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w żadnym kraju EOG zawód projektant wzornictwa przemysłowego nie jest regulowany. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): Zapotrzebowanie na osoby z zawodem projektant wzornictwa przemysłowego wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 354 oferty pracy z 13 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla projektantów wzornictwa przemysłowego znajduje się w Niemczech (91 ofert), Belgii (78 ofert), Wielkiej Brytanii (55 ofert) i Francji (43 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Aby móc pracować w zawodzie projektanta wzornictwa, należy ukończyć studia na wydziale wzornictwa przemysłowego wyższej uczelni plastycznej lub technicznej. Kandydat do wykonywania zawodu projektanta wzornictwa musi posiadać uzdolnienia techniczne i plastyczne. Wymagana jest wiedza na temat branży, określonej grupy produktów, znajomość programów graficznych i wspomagających projektowanie (programy 2D i 3D, Corel, Photoshop, 3D Studio, Pro/Engineer, NX, CATIA V5, Solid Works, 3ds Max). Ponadto trzeba znać trendy we wzornictwie w danej branży i mieć wiedzę na temat właściwości materiałów wykorzystywanych do produkcji. Wymagana jest też umiejętność doboru materiałów oraz procesów ich przetwarzania do osiągnięcia konkretnego efektu wizualnego. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie projektant wzornictwa przemysłowego wynoszą: w Niemczech wynosi /m brutto, Wielkiej Brytanii /rok brutto. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 7

8 ANEKS TABELA 1. BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE PROJEKTANT WZORNICTWA PRZEMYSŁOWEGO W WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem (w tym 7 subsydiowanych) (w tym 5 subsydiowanych) (w tym 2 subsydiowane) Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu Liczba osób na jedno miejsce pracy 0 0, ,6 1,5 0 0, ,8 1, , ,4 0,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata

9 TABELA 2. ABSOLWENCI ROKU AKADEMICKIEGO I STUDENCI KIERUNKU WZORNICTWO W LATACH Lata 2015 Wyszczególnienie Liczba absolwentów (rok akademicki) Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy Ogółem Liczba studentów (rok akademicki) Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy studia pierwszego stopnia z tytułem inżyniera studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu x x 0 0 Ogółem studia pierwszego stopnia z tytułem inżyniera studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu x x Ogółem studia pierwszego stopnia z tytułem inżyniera studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu X x Ogółem studia pierwszego stopnia z tytułem inżyniera studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu X x Ogółem studia pierwszego stopnia z tytułem inżyniera studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia drugiego stopnia po ostatnim roku bez egzaminu x x Ogółem studia pierwszego stopnia z tytułem inżyniera X x 0 0 studia pierwszego stopnia z tytułem licencjata X X studia magisterskie jednolite X X 0 0 studia drugiego stopnia X X 0 0 po ostatnim roku bez egzaminu X X Ogółem x X Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Ogółem 9

10 MAPKA 1. PROGNOZA DLA ZAWODU PROJEKTANCI WZORNICTWA PRZEMYSŁOWEGO I ODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM NA

11 UCZELNIE KSZTAŁCĄCE W KIERUNKACH DAJĄCYCH MOŻLIWOŚĆ PRACY W ZAWODZIE W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM BYDGOSZCZ 1. UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY im. J i J Śniadeckich ul. Ks. Kordeckiego 20, Bydgoszcz tel , , fax Dziekanat Wydziału Inżynierii Mechanicznej Al. prof. S. Kaliskiego 7, Bydgoszcz tel , fax dzwim@utp.edu.pl 11