Road infrastructure sets path for warehouse development. Infrastruktura drogowa wytycza magazynowy szlak

Transkrypt

1 222 Cushman & Wakefield opracowanie raportu report preparation Infrastruktura drogowa wytycza magazynowy szlak Od stycznia do września 212 r., a zwłaszcza w II kwartale, rynek nowoczesnych powierzchni magazynowych rozwijał się mniej dynamicznie niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Wolumen zawartych umów najmu spadł o ok. 15%, jednak zanotowano blisko 3-procentowy wzrost podaży oraz spadek liczby pustostanów o,6 p.p. We wrześniu zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowej w Polsce wyniosły 7 45 mkw. Road infrastructure sets path for warehouse development The growth of the modern warehouse market from January to September 212 and, in particular, in the second quarter was a bit subdued compared with the same period last year. On the demand side, leasing volumes declined by around 15%. On a positive note, there was a nearly 3 percent increase in supply and vacancies edged down by,6 percentage points. Modern warehouse stock in September 212 totalled 7,45, sq m. Sytuacja na rynku Liderem pod względem powierzchni magazynowych pozostaje Warszawa. Jej przewaga stopniowo maleje na rzecz rozwijających się rynków regionalnych, ale nie tak szybko, jak w poprzednich latach. Na koniec III kwartału 212 r. magazyny w regionie warszawskim to ok. 36% polskich zasobów. Największymi regionalnymi rynkami magazynowymi są: Górny Śląsk, Poznań, Polska Centralna i Wrocław, gdzie znajduje się ok. 4,18 mln mkw. powierzchni, tj. 56% zasobów krajowych. Ponieważ w ostatnich latach w Polsce rozwinęła się infrastruktura drogowa, można sądzić, że powstaną kolejne parki magazynowe, także w nowych lokalizacjach, m.in. na wschodzie kraju. Popyt na nowoczesne powierzchnie magazynowe w pierwszych trzech kwartałach 212 r. wyniósł 1 14 mkw. Najsłabszy był II kwartał z 29 mkw., a najlepszy III, kiedy wynajęto ok. 43 mkw., jest to jednak 15% mniej niż w tym samym okresie r. Najwięcej było nowych umów najmu (ok. 61%), kontynuacje stanowiły 32%, a rozszerzenia powierzchni 7%. W pierwszych trzech kwartałach 212 w Polsce oddano do użytku ok. 41 mkw. nowoczesnych powierzchni magazynowych, o ok. 3% więcej niż w tym samym okresie r. Najwięcej w regionie Poznania (18%), Warszawy (17%) oraz Wrocławia i Polski Centralnej (po 16%). We wrześniu 212 r. w budowie pozostawało ok. 267 mkw. magazynów, czyli ok. 3% mniej niż na koniec zeszłego roku i ok. 15% mniej niż na koniec II kwartału 212 r. Najwięcej nowoczesnych powierzchni magazynowych powstaje w regionie wrocławskim (65 mkw.), górnośląskim (54 mkw.) oraz warszawskim (49 mkw.). Na koniec września 212 r. w Polsce było ok. 85 mkw. niewynajętej powierzchni, najwięcej (w liczbach bezwzględnych) w strefie Warszawa Okolice (ok. 34 mkw.) oraz w Polsce Centralnej (12 mkw.). Jednak najwyższe współczynniki pustostanów miały mniejsze rynki Lublin (38%) i Rzeszów (29%), które charakteryzują się dość ograniczonymi zasobami. Najniższy wskaźnik dotyczył Górnego Śląska (5,7%) i Poznania (6,7%). Najwyższe czynsze nominalne notowane są nadal w miejskiej strefie Warszawy (4,5 5,8 euro/mkw./miesiąc), a najniższe w Polsce Centralnej (2,65 3,95 euro/mkw./miesiąc) i na przedmieściach stolicy (2,65 4, euro/mkw./miesiąc). W pozostałych regionach stawki wynoszą średnio 3, 3,9 euro/mkw./miesiąc. Market Overview Warsaw still remains the largest warehouse market with around 36% of the country s total stock as of the end of Q3 212, but regional markets are gradually catching up, albeit not so quickly as in previous years. The largest regional warehouse markets are Upper Silesia, Poznań, Central Poland and Wrocław, containing around 4,18 million sq m, which equates to 56% of the country s total stock. Substantial investment in road infrastructure over the last several years has resulted in the growth of new warehouse destinations, in particular, in eastern Poland. Modern warehouse take-up in the first three quarters of 212 stood at 1,14, sq m. When looking at the quarterly results, the second quarter recorded only 29, sq m of space being leased, while the third quarter reported around 43, sq m of space being leased, which represents a drop of 15% compared with the same period in. New lease agreements accounted for around 61% of total take-up, lease extensions made up 32%, and lease expansions 7%. Approximately 41, sq m of modern warehouse space was delivered in the first three quarters of 212, which represents a rise of around 3% compared with the same period in. The largest amount of space was added to the region of Poznań (18%), Warsaw (17%), Wrocław (16%) and Central Poland (16%). As of September 212 there was approx. 267, sq m under construction, around 3% less than at the end of last year and around 15% less than at the end of Q The highest concentration of modern warehouse space under construction is in the Wrocław region (65, sq m), Upper Silesia (54, sq m) and the Warsaw region (49, sq m). At the end of September 212 Poland reported around 85, sq m of vacant space, with the highest (in absolute numbers) noted in the Warsaw suburbs (around 34, sq m) and Central Poland (12, sq m). Overall the highest vacancy rates were in smaller markets such as Lublin (38%) and Rzeszów (29%), resulting from a relatively limited amount of stock. The lowest vacancy rate was recorded in Upper Silesia (5,7%) and Poznań (6,7%). Despite falling vacancies, rents remained flat or edged down slightly, resulting from declines in leasing volume and growing supply. The highest headline rents were again in Warsaw inner city (EUR 4,5 5,8/sq m/month), and the lowest in Central Poland (EUR 2,65 3,95/sq m/month) and in the Warsaw suburbs (EUR 2,65 4,/sq m/month). In the remaining regions rents averaged EUR 3, 3,9/sq m/month.

2 223 Region warszawski Warszawa jest największym i najstarszym rynkiem magazynowym w Polsce. Jej zasoby to 2,7 mln mkw., z czego ok. 23% ulokowanych jest w miejskiej strefie regionu, a 77% w podmiejskiej. Strefa Warszawa Miasto mieści się w granicach administracyjnych stolicy, a strefa Warszawa Okolice obejmuje obszar w promieniu 12 5 km od centrum. Obiekty strefy miejskiej koncentrują się na Białołęce i Targówku oraz we Włochach. Natomiast strefa warszawskich przedmieść rozwija się na zachód i południe od stolicy (m.in. Błonie, Janki, Piaseczno, Pruszków, Sochaczew). Od stycznia do września 212 r. podaż nowej powierzchni wyniosła blisko 7 mkw., ale trzeba zwrócić uwagę, że w III kwartale nie oddano do użytku żadnego magazynu. Największym ukończonym obiektem był produkcyjno-magazynowy budynek BTS Delphi (22 mkw., Panattoni) w Błoniu. W trzech pierwszych kwartałach 212 r. w regionie warszawskim wynajęto niespełna 29 mkw. magazynów, co oznacza spadek o ponad 45% w stosunku do tego samego okresu r. Większość umów zawarto w strefie podmiejskiej (79%). Czynsze pozostają stabilne, dla obszaru miejskiego na poziomie 4,5 5,8 euro/mkw./miesiąc, a dla podmiejskiego 2,65 4, euro/mkw./miesiąc. Warsaw Region With warehouse stock of 2,7 million sq m, the Warsaw region is the largest warehouse market in Poland. The inner city (an area within the capital s administrative borders) accounts for around 23% of total stock; the remaining 77% is located in the suburbs (an area within a 12 5 km radius from the city centre). The highest concentration of warehouse facilities in the inner city is in Białołęka, Targówek and Włochy districts, while the Warsaw suburbs include warehouses largely to the South and West of the capital city in Błonie, Janki, Piaseczno, Pruszków and Sochaczew. From January to September 212 nearly 7, sq m of warehouse space was delivered to the market, with a 22, sq m BTS production and warehouse facility for Delphi in Błonie developed by Panattoni being the largest completion, but in Q3 212 no new warehouse was completed. In the first three quarters of 212 less than 29, sq m of warehouses was transacted, a decrease of more than 45% compared with the same period in. Most leases were for space in the suburbs (79%). Rents in the region remain stable at EUR 4,5 5,8/sq m/month in the inner city and EUR 2,65 4,/sq m/month in the suburbs. W 213 r. rynek powierzchni magazynowych w Polsce będzie rozwijał się zgodnie z tendencjami zaobserwowanymi w 212 r. Większość nowych obiektów powstanie w systemie built-to-suit lub będzie uzależniona od podpisania umów typu pre-let. Niewielka powierzchnia spekulacyjna będzie dostępna w obiektach, na które zostały już podpisane umowy przednajmu. Dotyczyć to będzie przeważnie najważniejszych lokalizacji magazynowych, w których takie inwestycje uzasadnia bardzo niski współczynnik pustostanów i brak nowoczesnych magazynów. W niektórych lokalizacjach deweloperzy przygotowują się do rozpoczęcia pierwszego etapu nowych inwestycji na wcześniej pozyskanych gruntach. Oczekujemy więc pojawienia się w 213 r. nowych parków magazynowych na mapie Polski. W większości głównych lokalizacji magazynowych pozyskanie dużej powierzchni, ponad 1 mkw., staje się coraz trudniejsze. Ponieważ większość nowych magazynów oddawanych do użytku jest już wynajęta praktycznie w chwili ukończenia, współczynnik pustostanów może się w najbliższym czasie obniżyć, powodując wzrost czynszów, co już obserwujemy w niektórych lokalizacjach. Prognozowany spadek PKB, a w dłuższej perspektywie wydatków konsumpcyjnych i popytu krajowego w 213 r., spowoduje najprawdopodobniej zmniejszenie popytu na nowoczesną powierzchnię magazynową, zwłaszcza wśród sieci handlowych. Spodziewamy się, że wielu najemców będzie się starało bardziej efektywnie wykorzystywać zajmowane powierzchnie poprzez renegocjacje istniejących umów najmu lub konsolidację działań. Największy udział w wolumenie transakcji zawieranych w ciągu roku będą mieć operatorzy logistyczni, jednak popyt na nową powierzchnię powinien być także generowany przez firmy produkcyjne z różnych branż. Widzą one korzyści płynące z niskich obecnie kosztów gruntów i budowy, co ma bezpośrednie przełożenie na stawki czynszów. Związane z tym oszczędności są istotne w przypadku podpisywania przez najemców umów długoterminowych. Tom Listowski Partner, Head of Industrial in Poland & CEE Corporate Relations Cushman & Wakefield As we head into 213 we expect the industrial market fundamentals in Poland to generally follow that what was witnessed over the course of 212. The majority of new industrial developments will be subject to a pre-let being signed or on a build to suit basis. We may witness a relatively small component of speculative construction added on the back of a significant pre-let being signed however this will be very much focused in the core industrial locations where such development is justified due to very low vacancy and a lack of available modern warehouse space. In some locations developers have secured land and are eager to launch the first phase of new schemes hence we also expect new parks to appear on the industrial map in 213. In the majority of core industrial locations in Poland trying to source large warehouse units in excess of 1, sqm in one piece is becoming increasingly difficult. Due to the fact that the majority of new space coming onto the market is already leased at practical completion, we expect the vacancy rate to fall which will result in upward pressure on rents, which is already evident in certain locations. A predicted dip in GDP and ultimately in consumer spending and domestic demand in 213 will most likely have a domino effect on the demand for warehouse space, especially by retailers. We expect many occupiers will look at optimizing their warehousing operations by renegotiating existing lease agreements or consolidating certain core activities. Third party logistic operators are expected to continue to dominate the share of transactions activity completed over the course of the year however we also expect demand for new space to be generated by manufacturers from various sectors who may look to take advantage of the presently low land and constructions costs which directly impact rents and have a significant financial impact for occupiers who are willing to sign long term lease agreements.

3 224 Podaż i popyt w regionie warszawskim (m 2 ) Supply and demand in the Warsaw region (sq m) Źródło / Source: Dział Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield, październik 212 / Cushman & Wakefield Valuation & Advisory, October 212 Region górnośląski Górny Śląsk, z zasobami wynoszącymi mkw., jest liderem wśród rynków regionalnych w Polsce, co zawdzięcza bardzo dobrze rozwiniętej infrastrukturze drogowej, dużej koncentracji przemysłu, bezpośrednim inwestycjom zagranicznym (szczególnie w przemyśle motoryzacyjnym) oraz korzystnemu położeniu. Od początku roku do końca września do użytku oddano tu blisko 44 mkw. powierzchni, należy jednak zwrócić uwagę, że realnie odbyło się to w pierwszym kwartale. Największym obiektem powstałym w regionie był budynek BTS Metsä Tissue (26 mkw., Goodman) w Krapkowicach. Górny Śląsk jest jednym z dominujących rynków regionalnych pod względem najmu. Od stycznia do września 212 w regionie wynajęto ok. 21 mkw. powierzchni ma- Roczny popyt Warszawa Miasto / Annual demand Warsaw Inner City Roczny popyt Warszawa Okolice / Annual demand Warsaw Suburbs Roczna podaż Warszawa Miasto / Annual supply Warsaw Inner City Roczna podaż Warszawa Okolice / Annual supply Warsaw Suburbs Upper Silesia Upper Silesia is the top performing regional warehouse market. The region s modern road network, high intensity of production, FDI (especially from the automotive sector) and favourable location have bolstered the growth of warehouse space which now totals 1,412, sq m. From the start of the year to the end of September 212 some 44, sq m was delivered to the market, however largely in the first quarter. The largest completion was a 26, sq m BTS facility for Metsä Tissue in Krapkowice, developed by Goodman. Upper Silesia stands out also in regard to leasing volumes. From January to September 212 around 21, sq m of warehouse space was leased, which accounts for around 18% of the country s total. At the end of September 212 only 8, sq m of space Podaż i popyt w regionie górnośląskim (m 2 ) Supply and demand in upper Silesia (sq m) Źródło / Source: Dział Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield, październik 212 / Cushman & Wakefield Valuation & Advisory, October 212

4 225 gazynowej, czyli ok. 18% wolumenu krajowego. Na koniec września było tu tylko 8 mkw. wolnej powierzchni, dzięki czemu wskaźnik pustostanów był jednym z najniższych w kraju i wyniósł 5,7%. Tak dobre wyniki sektora magazynowego w regionie skłaniają deweloperów do realizacji kolejnych inwestycji. Na koniec III kwartału w budowie pozostawało ok. 55 mkw. powierzchni magazynowej, a największymi realizowanymi obiektami były: Panattoni Park Mysłowice (28 mkw. budynek nr 6) oraz III etap SEGRO Industrial Park Tychy (18 mkw.). Czynsze w pierwszych trzech kwartałach były stabilne, z tendencją do spadku i oscylowały na poziomie 3, 3,6 euro/mkw./miesiąc. Region Polski Centralnej Zasoby nowoczesnych powierzchni magazynowych w Polsce Centralnej wynoszą przeszło 1 mln mkw. i koncentrują się w: Łodzi (27% zasobów), Piotrkowie Trybunalskim (33%), Rawie Mazowieckiej (6%), Strykowie (3%) oraz Radomsku (3%). Największymi obiektami oddanymi do użytku w pierwszych trzech kwartałach 212 były BTS Manuli w Radomsku (32 mkw., Panattoni) oraz Panattoni Park Łódź East (12 mkw. budynek nr 4). Na koniec września w Polsce Centralnej w budowie było ok. 15 mkw. powierzchni magazynowej. Od stycznia do września 212 popyt w regionie był bardzo wysoki (lepszy wynik odnotowała tylko Warszawa) wynajęto ponad 26 mkw. powierzchni, z czego ponad 5% w III kwartale roku. W porównaniu z II kwartałem współczynnik pustostanów spadł nieznacznie, do 11,9%. Należy zwrócić uwagę, że duża część umów najmu podpisanych w III kwartale to odnowienia kontraktów (ok. 7%). Najwięcej niewynajętej powierzchni jest w Piotrkowie Trybunalskim 83 mkw. (69%) oraz w Łodzi 21 mkw. (17%). Czynsze nieznacznie spadły i w zależności od lokalizacji, dostępności powierzchni i typu magazynu są dość zróżnicowane. Najwięcej trzeba zapłacić za wynajem powierzchni w obiektach typu small business units w Łodzi (4, 4,5 euro/mkw./miesiąc), najmniej w typowych halach magazynowych, znajdujących się w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego (2,65 3,2 euro/mkw./miesiąc). was available, equating to 5,7%, one of the nation s lowest industrial vacancy rates. Such good performance of the warehouse sector in the region prompted developers to start new projects. As at the end of Q3 212 some 55, sq m of warehouse space was under construction, with the largest schemes being building no. 6 of Panattoni Park Mysłowice (28, sq m) and phase III of SEGRO Industrial Park Tychy (18, sq m). Rents in the first three quarters of the year remained stable with a slight tendency to edge down and averaged EUR 3, 3,6/sq m/month. Central Poland Central Poland s warehouse stock stands at more than 1,, sq m and is located mainly in: Łódź (27% of total stock), Piotrków Trybunalski (33%), Rawa Mazowiecka (6%), Stryków (3%) and Radomsko (3%). The largest completions in the first three quarters of 212 were BTS Manuli in Radomsko (32, sq m) developed by Panattoni and building no. 4 of Panattoni Park Łódź East (12, sq m). At the end of September there was around 15, sq m of warehouse space under construction in Central Poland. Take-up from January to September 212 was very strong with more than 26, sq m leased, of which more than 5% in the third quarter. Better performance was recorded only in Warsaw. The vacancy rate decreased slightly compared with Q2 and now stands at 11,9%. Lease renewals accounted for around 7% of the agreements signed in Q The largest amount of available space could be found in Piotrków Trybunalski 83, sq m (69%) and Łódź 21, sq m (17%). Rents edged down slightly and varied by location, space availability and the type of warehouse product. The highest rents were reported for small business units in Łódź (EUR 4, 4,5/sq m/month), while the lowest were for warehouses in Piotrków Trybunalski (EUR 2,65 3,2/sq m/month). Podaż i popyt w regionie Polski Centralnej (m 2 ) Supply and demand in central Poland (sq m) Źródło / Source: Dział Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield, październik 212 / Cushman & Wakefield Valuation & Advisory, October 212

5 226 Region poznański Na koniec września 212 zasoby powierzchni magazynowych w regionie wyniosły ponad 1 mln mkw. Większość magazynów koncentruje się na przedmieściach stolicy Wielkopolski, wzdłuż autostrady A2 (Gądki, Komorniki, Krzesiny, Luboń) oraz drogi ekspresowej S11 (Swadzim). Pojedyncze parki znajdują się również w Bugaju, Kostrzynie, Kórniku i Swarzędzu. Do regionu poznańskiego zaliczane są także dalsze lokalizacje: Gorzów Wielkopolski, Konin, Leszno, Rawicz oraz Świebodzin. W pierwszych trzech kwartałach 212 r. oddano do użytku 75 mkw. powierzchni magazynowej (18% podaży krajowej), a największym nowym obiektem był I etap Goodman Poznań Logistics Centre (3 mkw.). We wrześniu 212 r. w budowie znajdowało się ok. 16 mkw., czyli ok. 75% powierzchni mniej niż na koniec r. Popyt na powierzchnię magazynową w regionie w pierwszych trzech kwartałach 212 roku był niższy niż w tym samym okresie r. i wyniósł ok. 113 mkw. Na koniec września w ofercie najmu było ok. 68 mkw. powierzchni. Czynsze utrzymały się na niezmienionym poziomie 3,15 3,6 euro/mkw./miesiąc. Poznań Region At the end of September 212 warehouse stock in the Poznań region was just over 1,, sq m. Most warehouses are located in the city s suburbs, along the A2 motorway (Gądki, Komorniki, Krzesiny, Luboń) and the S11 expressway (Swadzim). Single parks can be found in Bugaj, Kostrzyń, Kórnik and Swarzędz. The Poznań region comprises also warehouses located in more remote areas of Gorzów Wielkopolski, Konin, Leszno, Rawicz and Świebodzin. In the first three quarters of 212 some 75, sq m of warehouse space came to the market (18% of the country s total supply). The largest completion was phase I of Goodman Poznań Logistics Centre (3, sq m). In September 212 around 16, sq m was under construction, approximately 75% less than that witnessed at the end of. Warehouse take-up in the region in the first three quarters of 212 was somewhat weak compared with the same period in and stood at around 113, sq m. As of the end of September there was around 68, sq m of available space. Rents remained relatively unchanged at EUR 3,15 3,6/sq m/month. Podaż i popyt w regionie poznańskim (m 2 ) Supply and demand in the Poznań region (sq m) Źródło / Source: Dział Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield, październik 212 / Cushman & Wakefield Valuation & Advisory, October 212 Region wrocławski Region wrocławski z zasobami wynoszącymi ok. 74 mkw. jest piątym pod względem wielkości rynkiem w Polsce. Większość powierzchni magazynowych znajduje się w parkach położonych poza Wrocławiem, wzdłuż autostrady A4 (Bielany Wrocławskie, Kąty Wrocławskie, Kobierzyce, Krajków) i drogi krajowej nr 8 (Długołęka). Podaż nowoczesnej powierzchni magazynowej w pierwszych trzech kwartałach 212 r. wyniosła ok. 66 mkw. Na koniec września w budowie było ok. 65 mkw. powierzchni. Największym realizowanym projektem magazynowym był obiekt BTS Lear (27 mkw., Panattoni) w Legnicy. Od stycznia do września 212 r. wynajęto 16 mkw. Wysoki poziom popytu w III kwartale (ok. 5%) miał wpływ na obniżenie poziomu pustostanów do 1,1%. Jednak wolnej powierzchni jest wciąż o 9% więcej niż pod koniec r. ok. 75 mkw. Czynsze nominalne utrzymywały się w przedziale 3, 3,9 Wrocław Region With warehouse stock of around 74, sq m, Wrocław is the fifth largest industrial market in Poland. Most of the space is in parks located outside the city, along the A4 motorway (Bielany Wrocławskie, Kąty Wrocławskie, Kobierzyce, Krajków) and the national road no. 8 (Długołęka). In the first three quarters of 212 some 66, sq m was added to the market. At the end of September there was around 65, sqm under construction. The largest project underway was the 27, sq m BTS project for Lear in Legnica developed by Panattoni. From January to September 212 take-up reached 16, sq m, slightly higher compared with the same period in. High transaction volume in Q3 212 accounting for around 5% of this year s total take-up resulted in a decrease in the vacancy rate to 1,1%. Despite this, vacant warehouse space amounts to around 75, sq m, which is 9% more than that recorded at the end of. Headline rents remained stable, ranging between EUR 3,

6 227 Podaż i popyt w regionie wrocławskim (m 2 ) Supply and demand in the Wrocław region (sq m) Źródło / Source: Dział Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield, październik 212 / Cushman & Wakefield Valuation & Advisory, October 212 euro/mkw./miesiąc, a stawki w najmniej atrakcyjnych lokalizacjach zaczynają się nieznacznie obniżać. 3,9/sq m/month, however there is evidence of a slight downward trend, especially in less attractive locations. Region trójmiejski Region Trójmiasta, z zasobami powierzchni ponad 172 mkw., jest jednym z najmłodszych i najszybciej rozwijających się rynków w Polsce. Pierwszy nowoczesny obiekt magazynowy powstał tu w r. We wrześniu 212 r. działalność w okolicach Trójmiasta prowadziło już 6 parków, a dwa kolejne były w budowie: I etap SEGRO Logistics Park Gdańsk (5 mkw.) oraz Pomorskie Centrum Logistyczne (14 mkw., Goodman) o docelowej powierzchni 5 mkw. O atrakcyjności regionu stanowią porty morskie w Gdyni i Gdańsku oraz rozwinięta infrastruktura drogowa. Dotychczasowa podaż w 212 r. wyniosła ponad 32 mkw. (budynek 3A Panattoni Park Gdańsk 65 mkw. oraz Park Gdańsk Kowale II 26 mkw.). W pierwszych trzech kwartałach 212 r. popyt wyniósł ok. 35 mkw., podobnie jak w tym samym okresie r. To spowodowało obniżenie liczby pustostanów na koniec września 212 r. do 9%. Czynsze utrzymują się w przedziale 3,3 4, euro/mkw./miesiąc. Tricity Region With more than 172, sq m of warehouse space, Tricity is one of the least developed, but fastest growing industrial markets in Poland. The first modern warehouse facility was completed in. As of September 212 there were already six industrial parks operating in the region, with two more under construction: the 5, sq m phase I of SEGRO Logistics Park Gdańsk and the 14, sq m warehouse of Pomorskie Centrum Logistyczne, developed by Goodman, to provide a total 5, sq m when completed. The region boasts seaports in Gdynia and Gdańsk, and strong road infrastructure. In the first three quarters of 212 more than 32, sq m came onto the market, with the completion of building 3A in Panattoni Park Gdańsk 6,5 sq m and Park Gdańsk Kowale II 26, sq m. Warehouse take-up reached around 35, sq m, comparable to the volume noted in the same period in. This resulted in a drop in vacancy rates to 9% at the end of September 212. Rents range between EUR 3,3 4,/sq m/month. Region krakowski Zasoby regionu Krakowa to 137 mkw. Parki koncentrują się wzdłuż obwodnicy miasta oraz w jego południowo-wschodniej części. W pierwszych trzech kwartałach 212 r., po oddaniu do użytku Witek Airport Logistic Centre oraz części Goodman Kraków Airport Logistics Centre, zasoby powiększyły się o ponad 21 mkw. powierzchni magazynowych. Na koniec września w budowie znajdowało się ok. 13 mkw. Wolumen transakcji zawartych do końca września 212 r. zamknął się na poziomie 18 mkw. i był ponad dwukrotnie mniejszy niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Ze względu na wysoki poziom popytu w stosunku do podaży wskaźnik pustostanów obniżył się w III kwartale 212 r. do 12,6%. Czynsze utrzymywały się na stabilnym, dość wysokim poziomie ok. 4, euro/mkw./miesiąc. Kraków Region The Kraków region contains 137, sq m of warehouse space, with the majority of modern schemes located along the city s ring road and in the south-eastern part of the city. In the first three quarters of 212 more than 21, sq m of warehouse space was added to the market with the completion of the Witek Airport Logistic Centre and part of the Goodman Kraków Airport Logistics Centre. As of the end of September there was around 13, sq m under construction. In the first three quarters of 212 some 18, sq m of warehouses was transacted, a more than twofold decrease compared with the same period in. Strong take-up pushed the vacancy rate down to 12,6% at the end of Q Rents remained relatively high at EUR 4,/sq m/month.

7 228 Pozostałe regiony Regiony: rzeszowski, toruński, szczeciński i lubelski są najmniejszymi rynkami powierzchni magazynowych. Na koniec września 212 r. zasoby w tych lokalizacjach wyniosły odpowiednio: mkw., 97 mkw., 42 mkw. oraz 14 mkw. Magazyny w regionie rzeszowskim koncentrują się przy budowanej autostradzie A4 w okolicach Dębicy oraz na przedmieściach Rzeszowa. Należy zaznaczyć, że w III kwartale 212 r. ukończono projekt BTS Pilkington w Chmielowie k. Tarnobrzega. Planowane są nowe obiekty w Mielcu i Korczowej. Z kolei rynek magazynowy Torunia tworzą dwa parki: Panattoni Park Toruń (31% zasobów) oraz Goodman Toruń Logistics Centre (69% zasobów). Na najbliższe lata planowana jest ich rozbudowa, a także realizacja kolejnych obiektów w regionie. Poziom wolnych powierzchni to ok. 9%. Jedynym obiektem funkcjonującym na rynku szczecińskim jest zbudowany spekulacyjnie w r. Prologis Park Szczecin (41 5 mkw.). W I kwartale 212 r. wynajęto w nim 14 mkw., co pozwoliło na obniżenie stopy pustostanów z ok. 52 do 2%. W II kwartale 212 roku rozpoczęto realizację I etapu North-West Logistic Park (7 mkw.), który docelowo będzie miał ok. 65 mkw. powierzchni najmu. W Lublinie funkcjonuje obecnie jeden obiekt oferujący na wynajem nowoczesną powierzchnię magazynową Centrum Logistyczne Mełgiewska. Ponadto na etapie przygotowań znajduje się Wikana Business Park (14 mkw.). Other Regions At the end of September 212 warehouse stock in Rzeszów, Toruń, Szczecin and Lublin regions stood at 114,5 sq m, 97, sq m, 42, sq m and 14, sq m respectively. Warehouses in the Rzeszów region are in two areas close to the A4 motorway (currently under construction): near Dębica and in the Rzeszów s suburbs. In Q3 212 a new project was completed in Chmielów near Tarnobrzeg (a BTS facility for Pilkington). Further developments are planned in Mielec and Korczowa. Toruń s warehouse market comprises two parks: Panattoni Park Toruń (31% of total stock) and Goodman Toruń Logistics Centre (69% of total stock). Their extensions and further development schemes are planned in the region for the coming years. The vacancy rate stands at around 9%. Szczecin s warehouse market comprises Prologis Park Szczecin (41,5 sq m), speculatively developed in. In Q1 212, some 14, sq m was leased, which helped to drive down the vacancy rate from around 52% at the end of to 2%. The second quarter of this year saw the start of phase I of a new project the 7, sq m North-West Logistic Park in Szczecin to provide a total of around 65, sq m of leasable space when completed. Lublin has one facility offering modern warehouse space for lease Centrum Logistyczne Mełgiewska. There is another scheme in the pipeline, the 14, sq m Wikana Business Park. Raport Rynek powierzchni magazynowych opracował Wojciech Kołodziej z działu Wycen i Doradztwa Cushman & Wakefield Industrial market report compiled by Wojciech Kołodziej, Valuation & Advisory, Cushman & Wakefield Cushman & Wakefield jest wiodącą na świecie firmą świadczącą usługi doradcze na rynku nieruchomości komercyjnych. Reprezentuje klientów na każdym etapie procesu najmu i inwestycji w nieruchomości oraz cieszy się silną pozycją na najważniejszych rynkach świata, o czym świadczy udział firmy w wielu istotnych transakcjach nieruchomościowych. Firma Cushman & Wakefield została założona w 1917 roku i obecnie zatrudnia ponad 14 pracowników w 253 biurach w 6 krajach. Oferuje pełen zakres usług dotyczących wszystkich rodzajów nieruchomości na całym świecie, w tym usług w zakresie najmu, sprzedaży i zakupu, finansowania dłużnego, kapitałowego i strukturyzowanego, bankowości inwestycyjnej i doradztwa finansowego dla przedsiębiorstw, usług korporacyjnych, zarządzania nieruchomościami, obiektami i projektami, doradztwa i wyceny. Firma Cushman & Wakefield zarządza aktywami o wartości ponad 4 mld USD. Jest uznanym liderem w dziedzinie badań rynków nieruchomości oraz publikuje informacje i badania rynkowe na stronie Cushman & Wakefield is the world s largest privately-held commercial real estate services firm. The company advises and represents clients on all aspects of property occupancy and investment, and has established a preeminent position in the world s major markets, as evidenced by its frequent involvement in many of the most significant property leases, sales and assignments. Founded in 1917, it has 253 offices in 6 countries and more than 14, employees. It offers a complete range of services for all property types, including leasing, sales and acquisitions, equity, debt and structured finance, corporate finance and investment banking, corporate services, property management, facilities management, project management, consulting and appraisal. The firm has more than $4 billion in assets under management globally. A recognized leader in local and global real estate research, the firm publishes its market information and studies online at