Przeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Przeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice."

Transkrypt

1 Wykład III Przeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice. 1

2 XVI rozkwit handlu, wzrost gospodarczy XVII stagnacja XVIII rozwój, rozpoczyna się przewrót przemysłowy 2

3 Charakterystyka okresu REWOLUCJA HANDLOWA REWOLUCJA CEN AKUMULACJA PIERWOTNA URBANIZACJA i TWORZENIE KLASY KUPIECKIEJ, rozwój produkcji i specjalizacji DUALIZM AGRARNY EUROPY 3

4 Rewolucja handlowa Rozwój rynków krajowych / wzrost liczby ludności Rozszerzenie rynków: podróże i odkrycia Ekspansja Europy w świecie (Portugalia, Hiszpania, Holandia, Anglia, Francja) Zmiany ilościowe i jakościowe w handlu. Vasco da Gama Krzysztof Kolumb Ferdynand Magellan 4

5 Rozwój instytucji sprzyjających rozwojowi handlu (XVI-XVIII w.) 1. Prawne zabezpieczenie kontraktów i roszczeń do własności. 2. Weksle i bankowość. 3. Ubezpieczenia. 4. Opodatkowanie w miejsce konfiskaty i uznanie praw własności (np. Magna Carta 1215r. Anglia, Niderlandy) 5. Związki ekonomiczne nie oparte na pokrewieństwie (powstanie przedsiębiorstw). 5

6 Rozwój instytucji sprzyjających rozwojowi handlu (XVI-XVIII w.) 6. Podwójna księgowość. 7. Powstanie systemu religijnego i moralnego odpowiadającego potrzebom społeczeństwa kupieckiego. 8. Spółki handlowe. 9. Wpływ struktury politycznej Europy na rozwój niezależnej klasy kupieckiej. (Imperium SA kontra Królestwo SA, Księstwo SA, Miasto-Państwo SA) 6

7 Rewolucja cen Zwiększenie podaży kruszców zwiększenie podaży pieniądza wzrost cen (spadek wartości pieniądza) Złoto Ceny % Płace % Przyczyny: podaż wewnętrzna + import Import złota i srebra do Hiszpanii Srebro 7

8 Akumulacja pierwotna (XVI XIX w.) Proces oddzielenia wytwórcy od środków wytwarzania (na drodze przymusy pozaekonomicznego): - Wywłaszczanie chłopów z ziemi (np. rugi chłopskie) - Gromadzenie kapitałów z handlu, - Eksploatacja kolonii, - Protekcjonizm państwowy. Efekty: - Pojawienie się ludzi bez środków produkcji - Pojawienie się dostatecznie dużych kapitałów aby mogły być przeznaczone na cele nie konsumpcyjne 8

9 Pozaekonomiczne czynniki wzrostu Ideologia: renesansu, [baroku?], reformacji (etyka protestancka), oświecenia. Merkantylizm, prekursorzy ekonomicznej myśli klasycznej (W. Petty, J. Locke, D. Hume), fizjokraci (F. Quesnay, R.J. Turgot), A. Smith 9

10 Przemiany społeczne Uniezależnienie władzy królewskiej od arystokracji feudalnej. Arystokracja feudalna wobec nowych czasów Handel dalekomorski a władza królewska Piractwo i korsarstwo jako duch przyszłości (nośnik idei wolnego handlu i wolności osobistej) 10

11 Dualizm agrarny Europy 11

12 Dualizm agrarny Europy Czynnik ekonomiczno - społeczny Zachód Wschód Renta gruntowa czynsz w pieniądzu renta odrobkowa - pańszczyzna Pańszczyzna ograniczana zwiększana Wolność osobista chłopa rośnie maleje Efektywność ekonomiczna chłopskiego gosp. rol. rośnie maleje Kierunek rozwoju gospodarstwa chłopskiego towarowy naturalny 12

13 Dowody na rozwój gospodarczy - rozkład feudalizmu i tworzenie się struktur kapitalistycznych (Anglia, Holandia, Francja, USA) - wzrost populacji ( z 400 mln w XV w. do 1 mld. w XVIII w.) - wzrost DN świata (z 240 mld. USD w XV w. do 600 mld. W XVIII w. ;średnioroczny przyrost 0,3%) 13

14 Polska spichlerzem Europy rozwój gospodarczy Rzeczpospolitej w XVI w. Przesłanki przejścia do gospodarki folwarczno pańszczyźnianej: - spadek dochodów szlachty, - wzrost popytu zewnętrznego i wewnętrznego, - rewolucja cen, - wzrost poddaństwa. Istota funkcjonowania folwarku pańszczyźnianego Zasadnicze cechy systemu (ekstensywność, oparcie funkcjonowania folwarku na pracy pańszczyźnianej) 14

15 Polska w XVI w. Wzrost ogólnego dobrobytu. Rozwój miast (Gdańsk 40 tys., Kraków?) Struktura ludności Polski: włościanie % mieszczanie % szlachta i duchowieństwo mniej niż 10% 15

16 Kryzys gospodarki folwarcznopańszczyźnianej w XVII w. Zewnętrzne: - wzrost produkcyjności rolnictwa europejskiego - koniec rewolucji cen - konkurencja tańszego zboża rosyjskiego Wewnętrzne: - Słabość ustroju państwowego - Wojny, klęski elementarne - Brak inwestycji szlacheckich i kierunek konsumpcyjny 16

17 Rodziny inwestujące!!! Koniecpolscy Wiśniowieccy Zamoyscy Brzostowscy Poniatowscy Czartoryscy Radziwiłłowie Potoccy Sapiehowie Leszczyńscy 17

18 Podział dochodu świata 120% 100% 80% 60% Serie1 40% 20% 0% świat Azja Europa reszta świata 18

19 Punktacja wynalazków o zastosowaniu praktycznym, XV-XVIII w

20 Liczba angielskich patentów w XVIII w

Europa w epoce wielkich odkryć

Europa w epoce wielkich odkryć Europa w epoce wielkich odkryć 1. Rozwój demograficzny Od poł. XV w. ożywienie demograficzne W XVI w. w Europie żyło ok. 85-90 mln. ludzi; rocznie liczba ludności rosła o ok. 0,8-1% Przyczyny (książka

Bardziej szczegółowo

Janusz. Skodlarski. h v J I J WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2005

Janusz. Skodlarski. h v J I J WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2005 Janusz Skodlarski h v J J jj^ju J i 'J I J WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2005 SPIS TREŚCI: OD AUTORA 11 ROZDZIAŁ 1 Zagadnienie syntezy historii gospodarczej dla ekonomistów 13 1. Przedmiot historii

Bardziej szczegółowo

Wykład II. Feudalizm istota systemu, różnice regionalne (X-XV w.)

Wykład II. Feudalizm istota systemu, różnice regionalne (X-XV w.) Wykład II Feudalizm istota systemu, różnice regionalne (X-XV w.) Krzywa demograficzna (lata 0-2013) Ubóstwo, bieda i głód jako norma życia większości ludzi Życie zgodnie z naturą Największe zagrożenia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp 11. I. Gospodarcze skutki wielkich odkryć geograficznych i podbojów kolonialnych w XVI-XVII w.

Spis treści. Wstęp 11. I. Gospodarcze skutki wielkich odkryć geograficznych i podbojów kolonialnych w XVI-XVII w. Spis treści Wstęp 11 I. Gospodarcze skutki wielkich odkryć geograficznych i podbojów kolonialnych w XVI-XVII w. 1. Przesłanki kolonializmu 13 2. Przebieg ekspansji kolonialnej 14 3. Społeczno-gospodarcze

Bardziej szczegółowo

HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM

HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM Tomasz MUN Antoyne de Montchrétien de Vateville WNE UW Semestr zimowy 2012/13 Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e.

Bardziej szczegółowo

Europa w epoce wielkich odkryć

Europa w epoce wielkich odkryć Europa w epoce wielkich odkryć Złoto to cudowna rzecz! Kto je posiada, jest panem wszystkiego, czego pragnie. Za pomocą złota można nawet duszom wrota raju otworzyć. Krzysztof Kolumb (1451-1506) żeglarz,

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ EKONOMII KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

WYDZIAŁ EKONOMII KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA WYDZIAŁ EKONOMII KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Nazwa modułu Historia gospodarcza Nazwa modułu w języku angielskim Market history Kod modułu Kody nie zostały jeszcze przypisane Kierunek studiów Kierunek

Bardziej szczegółowo

3 Religie Rola Rzymu Ośrodki kulturowe po upadku Rzymu 4 Schemat społeczeństwa Pojęcia

3 Religie Rola Rzymu Ośrodki kulturowe po upadku Rzymu 4 Schemat społeczeństwa Pojęcia Klasa I ZS Temat Lp. Zakres treści Lekcja organizacyjna 1 Program nauczania System oceniania Źródła wiedzy o przeszłości i teraźniejszości 2 Epoki historyczne Źródła historyczne Dziedzictwo antyku Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Andrzej Jezierski. Cecylia Leszczyńska HISTORIA

Andrzej Jezierski. Cecylia Leszczyńska HISTORIA Andrzej Jezierski Cecylia Leszczyńska HISTORIA Wydawnictwo Key Text Warszawa 2003 Spis treści Od autorów 13 Rozdział 1 Polska w średniowieczu 1.1. Państwo 15 1.2. Ludność 19 1.2.1. Zaludnienie 19 1.2.2.

Bardziej szczegółowo

EPOKA WCZESNYCH IMPERIÓW KOLONIALNYCH. XV-XVIII w.

EPOKA WCZESNYCH IMPERIÓW KOLONIALNYCH. XV-XVIII w. EPOKA WCZESNYCH IMPERIÓW KOLONIALNYCH XV-XVIII w. Europejczycy ruszają na podbój Innowacje w technice żeglugi Ziemia jest kulą! Renesans i naukowa ciekawośd świata Upadek Konstantynopola, więc poszukiwanie

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum

Wymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum Wymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum Kryteria oceniania historia kl. I Ocena dopuszczająca. Poziom wymagań konieczny. - zna pojęcia źródło historyczne, era, zlokalizuje na

Bardziej szczegółowo

Spis treści OD AUTORA WPROWADZENIE

Spis treści OD AUTORA WPROWADZENIE Spis treści OD AUTORA WPROWADZENIE I. Przedmiot historii gospodarczej 1. Geneza i rozwój historii gospodarczej 2. Historia gospodarcza jako nauka 3. Dlaczego warto studiować historię gospodarcza? 4. Źródła

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H7

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H7 EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H7 KWIECIEŃ 2017 Zadanie 1. (0 1) 2. Cywilizacje Bliskiego

Bardziej szczegółowo

Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Merkantyliści i fizjokraci

Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Merkantyliści i fizjokraci Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Merkantyliści i fizjokraci 13.10.2016 Kontekst Coraz szybszy rozwój gospodarczy, szczególnie od wieku XVII Rozwój handlu, zmierzch feudalizmu coraz większe rynki, np.

Bardziej szczegółowo

Imię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS Jarosław Wołkonowski dr hab. prof.

Imię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS Jarosław Wołkonowski dr hab. prof. SYLLABUS na rok akademicki 009/010 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr Pierwszy rok studiów, semestr pierwszy Specjalność Bez

Bardziej szczegółowo

HISTORIA GOSPODARCZA POWSZECHNA. Autor: JAN SZPAK

HISTORIA GOSPODARCZA POWSZECHNA. Autor: JAN SZPAK HISTORIA GOSPODARCZA POWSZECHNA Autor: JAN SZPAK I. Przedmiot historii gospodarczej Geneza i rozwój historii gospodarczej Historia gospodarcza jako nauka Przydatność historii gospodarczej dla ekonomisty

Bardziej szczegółowo

BADANIE DIAGNOSTYCZNE

BADANIE DIAGNOSTYCZNE Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2010/2011

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2010/2011 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU Obowiązuje od roku akademickiego: 2010/2011 Instytut Ekonomiczny Kierunek studiów: Ekonomia Kod kierunku: 04.9 Specjalność: brak 1. PRZEDMIOT

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2011/2012 http://www.wilno.uwb.edu.

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2011/2012 http://www.wilno.uwb.edu. SYLLABUS na rok akademicki 011/01 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr Pierwszy rok studiów, semestr pierwszy Specjalność Bez

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Słowo wstępne 11

SPIS TREŚCI. Słowo wstępne 11 SPIS TREŚCI Słowo wstępne 11 I. POJĘCIE EUROPY ORAZ PERIODYZACJA JEJ DZIEJÓW 13 1. Etymologia słowa Europa" 13 2. Europa jako pojęcie geograficzne 14 3. Europa jako pojęcie historyczne i kulturowe 15 4.

Bardziej szczegółowo

Rozdział II, w którym to o Złotym wieku Rzeczpospolitej rozprawiać będziemy

Rozdział II, w którym to o Złotym wieku Rzeczpospolitej rozprawiać będziemy Rozdział II, w którym to o Złotym wieku Rzeczpospolitej rozprawiać będziemy Społeczeństwo i gospodarka Rzeczypospolitej w XVI wieku Niebo dla szlachty, raj Żydów, czyściec mieszczan, piekło chłopów. Ulotka

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z historii dla technikum klasa I

Plan wynikowy z historii dla technikum klasa I Plan wynikowy z historii dla technikum klasa I Dział programowy Kształtowanie się Europy średniowiecznej. Temat / Środki dydaktyczne Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Ilość godzin 1. Geneza

Bardziej szczegółowo

Kalendarz Maturzysty 2011/12 Historia

Kalendarz Maturzysty 2011/12 Historia Kalendarz Maturzysty 2011/12 Historia Kalendarz Maturzysty 2011/12 Historia Michał Krzywicki Drogi Maturzysto, Oddajemy Ci do rąk profesjonalny Kalendarz Maturzysty z historii stworzony przez naszego eksperta.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII

Spis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H8 KWIECIEŃ 2019 Zadanie 1. (0 2) 1. Najdawniejsze dzieje

Bardziej szczegółowo

ZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w.

ZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w. VI PROF. DR HAB. INŻ. WALDEMAR MICHNA MGRINŻ. DANUTA LIDKĘ DR INŻ. DOMINIK ZALEWSKI ZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w. Redakcja

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Koordynator Mgr Fabian Gasek

KARTA KURSU. Koordynator Mgr Fabian Gasek Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr.. KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Społeczeństwo i gospodarka epoki nowożytnej Public and Economy of modern times Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Prof. dr hab. Franciszek

Bardziej szczegółowo

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO. Dynamika PKB w latach 2002-2010 ROZWÓJ GOSPODARCZY

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO. Dynamika PKB w latach 2002-2010 ROZWÓJ GOSPODARCZY DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE II GIMNAZJUM

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE II GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE II GIMNAZJUM POZIOM WYMAGAŃ KONIECZNY ocena dopuszczająca zna pojęcia: kolonia, odkrycia geograficzne, renesans, odrodzenie, humanizm, reformacja, kontrreformacja,

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) 6. Dziedzictwo antyku. Uczeń: 1) charakteryzuje

Bardziej szczegółowo

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne:

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne: DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje

Bardziej szczegółowo

Finanse ubezpieczeń społecznych

Finanse ubezpieczeń społecznych Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI

EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ARKUSZE GH-H7-142 KWIECIEŃ 2014 Numer zadania 1. 2. 3. 4. 5. Wymagania

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH HISTORII W GIMNAZJUM W KLASACH I-III

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH HISTORII W GIMNAZJUM W KLASACH I-III PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH HISTORII W GIMNAZJUM W KLASACH I-III Ważnym elementem procesu dydaktycznego jest ocena, która pozwala określić zakres wiedzy i umiejętności opanowany przez ucznia.

Bardziej szczegółowo

HISTORIA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA

HISTORIA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA 2016-09-01 HISTORIA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje

Bardziej szczegółowo

Dział: ŚWIAT, EUROPA I POLSKA W EPOCE NOWOŻYTNEJ WYMAGANIA K P R D

Dział: ŚWIAT, EUROPA I POLSKA W EPOCE NOWOŻYTNEJ WYMAGANIA K P R D Tematy 1. W dobie wielkich odkryć geograficznych. 2.Przemiany gospodarczospołeczne w Europie. 3.Humanizm i odroczenie. 4.Reformacja i jej skutki. 5.Przemiany polityczne w początkach czasów nowożytnych.

Bardziej szczegółowo

RAMOWY ROZKŁAD MATERIAŁU

RAMOWY ROZKŁAD MATERIAŁU RAMOWY ROZKŁAD MATERIAŁU Przedstawiamy propozycję ramowego rozkładu materiału na 4 lata nauki historii w liceum. Rozkład jest uproszczony i ma charakter orientacyjny. Właściwy rozkład materiału z celami

Bardziej szczegółowo

problemy polityczne współczesnego świata

problemy polityczne współczesnego świata Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmuller problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 1998 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności -

Bardziej szczegółowo

Problemy polityczne współczesnego świata

Problemy polityczne współczesnego świata A 372536 Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmiiller Problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 2002 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności

Bardziej szczegółowo

2. Świat polis Sparta ustrój społeczny i polityczny; Ateny ustrój społeczny i polityczny ( reformy Drakona, Solona, Klejstenesa, demokracja ateńska)

2. Świat polis Sparta ustrój społeczny i polityczny; Ateny ustrój społeczny i polityczny ( reformy Drakona, Solona, Klejstenesa, demokracja ateńska) ZAKRES MATERIAŁU DO TESTU PRZYROSTU KOMPETENCJI Z HISTORII W ZAKRESIE ROZSZERZONYM ZROZUMIEĆ PRZESZŁOŚĆ 1. Historia jako nauka. 2. Chronologia w Historii. 3. Kalendarze. 4. Epoki historyczne. 5. Źródła

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GH-H1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H1U KWIECIEŃ 2015 Zadanie

Bardziej szczegółowo

HISTORIA GOSPODARCZA

HISTORIA GOSPODARCZA HISTORIA GOSPODARCZA SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Wahania koniunktury gospodarczej Ożywienie i recesja w gospodarce Dr Joanna Czech-Rogosz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 16.04.2012 1. Co to jest koniunktura gospodarcza?

Bardziej szczegółowo

Finanse ubezpieczeń społecznych

Finanse ubezpieczeń społecznych Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również

Bardziej szczegółowo

Dezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939

Dezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939 Gospodarka światowa Dezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939 Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Etapy w analizie Lata 1918-1924 Lata 1924-1929 Lata

Bardziej szczegółowo

HISTORIA KLASA II GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA

HISTORIA KLASA II GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA 2016-09-01 HISTORIA KLASA II GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je

Bardziej szczegółowo

BADANIE DIAGNOSTYCZNE

BADANIE DIAGNOSTYCZNE Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ARKUSZ GH-H1-125, GH-H4-125, GH-H5-125,

Bardziej szczegółowo

Wykład 9 Upadek komunizmu - nowy obraz polityczny i gospodarczy świata (przełom lat 80. i 90. XX w.) Perspektywy na XXI w.

Wykład 9 Upadek komunizmu - nowy obraz polityczny i gospodarczy świata (przełom lat 80. i 90. XX w.) Perspektywy na XXI w. Wykład 9 Upadek komunizmu - nowy obraz polityczny i gospodarczy świata (przełom lat 80. i 90. XX w.) Perspektywy na XXI w. Transformacja systemowa w Polsce 1 2 ZACHÓD cz. I Kryzys gospodarki kapitalistycznej

Bardziej szczegółowo

Łatwość zadań dla zdających z województwa pomorskiego

Łatwość zadań dla zdających z województwa pomorskiego Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Wykaz umiejętności sprawdzanych poszczególnymi zadaniami GH-H1-132

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS

EKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii

Bardziej szczegółowo

Historia i społeczeństwo H istoria

Historia i społeczeństwo H istoria Historia i społeczeństwo H istoria wokół nas zeszyt ćwiczeń dla szkoły podstawowej Klasa6 Spis treści 3 Epoka odrodzenia 1. Uczeni i artyści odrodzenia 5 2. Krzysztof Kolumb odkrywcą Nowego Świata 9 3.

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013

EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI Numer zadania Wymagania ogólne (z podstawy programowej) 1. II. Analiza

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY

AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ OŻYWIENIE I RECESJA W GOSPODARCE DR JAROSŁAW CZAJA Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 17 października 2016 r. KONIUNKTURA GOSPODARCZA DEFINICJA

Bardziej szczegółowo

SKRYPTY BECKA. Powszechna historia ustroju państw ćwiczenia

SKRYPTY BECKA. Powszechna historia ustroju państw ćwiczenia SKRYPTY BECKA Powszechna historia ustroju państw ćwiczenia W sprzedaży: T. Maciejewski HISTORIA USTROJU I PRAWA SĄDOWEGO POLSKI, wyd. 4 Podręczniki Prawnicze T. Maciejewski HISTORIA POWSZECHNA USTROJU

Bardziej szczegółowo

PROGRAM DLA STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA DLA STUDENTÓW MISHUS Rok akademicki 2012/2013 I ROK

PROGRAM DLA STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA DLA STUDENTÓW MISHUS Rok akademicki 2012/2013 I ROK Lp. PROGRAM DLA STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA DLA STUDENTÓW MISHUS Rok akademicki 2012/2013 I ROK Nazwa przedmiotu: I Semestr II Wykłady obowiązkowe Historia starożytna Zbo/1 - -. Główne nurty

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału do historii w klasie III A

Rozkład materiału do historii w klasie III A Rozkład materiału do historii w klasie III A 1. Rządy Jana III Sobieskiego. S 1. Źródła kryzysu monarchii polskiej w II połowie XVII wieku - przypomnienie materiału z kl. II 2. Elekcja Jana III Sobieskiego

Bardziej szczegółowo

Gospodarka średniowiecznej Europy

Gospodarka średniowiecznej Europy Literka.pl Gospodarka średniowiecznej Europy Data dodania: 2011-05-24 22:12:26 Autor: Monika Sugier Konspekt lekcji historii do szkolł ponadgimnazjalnej Gospodarka średniowiecznej Europy Cel ogólny: Zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Rewolucja przemysłowa i teoria przejścia demograficznego

Rewolucja przemysłowa i teoria przejścia demograficznego Rewolucja przemysłowa i teoria przejścia demograficznego XVIII i XIX Głębokie przemiany w wieku oświecenia (gospodarcze, społeczne, kulturowe) Pierwsza Wielka Brytania Postępy w rolnictwie (nawożenie,

Bardziej szczegółowo

Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu

Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Rynki wciąż nie odgrywają zbyt istotnej roli; społeczeostwa organizowane przez tradycję, siłę, zwyczaj Gospodarki oparte na rolnictwie; bardzo ograniczona rola

Bardziej szczegółowo

dr hab. Krzysztof Ślusarek Galicja Struktura społeczna ludności Galicji na przełomie XIX i XX wieku

dr hab. Krzysztof Ślusarek Galicja Struktura społeczna ludności Galicji na przełomie XIX i XX wieku dr hab. Krzysztof Ślusarek Galicja 1772-1918 Struktura społeczna ludności Galicji na przełomie XIX i XX wieku Skutki przemian cywilizacyjnych Przemiany cywilizacyjne, zachodzące w Galicji w 2. połowie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA Z HISTORII W KLASIE II GIMNAZJUM

KRYTERIA OCENIANIA Z HISTORII W KLASIE II GIMNAZJUM KRYTERIA OCENIANIA Z HISTORII W KLASIE II GIMNAZJUM Na zajęciach z historii obowiązują wagi ocen takie jak w WZO. Klasyfikacji okresowej i rocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych. Ocena z przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Złoto i srebro. we współczesnym portfelu inwestycyjnym. Obraz gospodarki jest lepiej widoczny przez tylną, Warren Buffett

Złoto i srebro. we współczesnym portfelu inwestycyjnym. Obraz gospodarki jest lepiej widoczny przez tylną, Warren Buffett Złoto i srebro we współczesnym portfelu inwestycyjnym Obraz gospodarki jest lepiej widoczny przez tylną, zakurzoną Ryzyko bierze szybę, się niż z przez niewiedzy czysto o umytą tym co szybę robisz przednią

Bardziej szczegółowo

HISTORIA KLASA II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE

HISTORIA KLASA II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE 2016-09-01 HISTORIA KLASA II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE PODSTAWA PROGRAMOWA (poziom rozszerzony) SZKOŁY BENEDYKTA IV etap edukacyjny zakres rozszerzony Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna.

Bardziej szczegółowo

Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu

Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Rynki wciąż nie odgrywają zbyt istotnej roli; społeczeństwa organizowane przez tradycję, siłę, zwyczaj Gospodarki oparte na rolnictwie; bardzo ograniczona rola

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 5. przedsiębiorstwa a bezpieczeństwo biznesu. Ryzyko

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 5. przedsiębiorstwa a bezpieczeństwo biznesu. Ryzyko Wykład 5. Otoczenie krajowe ekonomiczne. przedsiębiorstwa a bezpieczeństwo biznesu. Ryzyko Ryzyko w działaniu przedsiębiorstwa ze względu na zewnętrzne i wewnętrzne warunki działania.ryzyko ekonomiczne.

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H8 KWIECIEŃ 2018 Zadanie 1. (0 2) 2. Cywilizacje liskiego

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych

Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Makroekonomia. Podstawowe zagadnienia makroekonomiczne Makroekonomia bada sposób działania

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7 EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7 KWIECIEŃ 2016 Zadanie

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Wykład: MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Aktorzy gry rynkowej RZĄD FIRMY GOSPODARSTWA DOMOWE SEKTOR FINANSOWY Rynki makroekonomiczne Zasoby i strumienie STRUMIENIE ZASOBY Strumienie: dochody liczba

Bardziej szczegółowo

Planowanie i autarkia, kolektywizacja i industrializacja SOCJALIZM NA PRZYKŁADZIE PRL

Planowanie i autarkia, kolektywizacja i industrializacja SOCJALIZM NA PRZYKŁADZIE PRL Planowanie i autarkia, kolektywizacja i industrializacja SOCJALIZM NA PRZYKŁADZIE PRL 1 Sytuacja polityczno - gospodarcza świata po II ws Zimna wojna : - NATO 1949r. - Podział Niemiec na NRF i NRD 1949r.

Bardziej szczegółowo

REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA I HANDEL ŚWIATOWY. Poł. XVIII-poł. XIX w.

REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA I HANDEL ŚWIATOWY. Poł. XVIII-poł. XIX w. REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA I HANDEL ŚWIATOWY Poł. XVIII-poł. XIX w. ZNACZENIE REWOLUCJI PRZEMYSŁOWEJ Od pułapki maltuzjaoskiej do nowoczesnego wzrostu Społeczeostwo przemysłowe Nowe perspektywy gospodarki światowej

Bardziej szczegółowo

Globalizacja a nierówności

Globalizacja a nierówności Wykład 11 Globalizacja a nierówności Plan wykładu 1. Wpływ nierówności na wzrost 2. Ewolucja nierówności 3. Efekty globalizacji 4. Nierówności a kryzys i powolne ożywienie 1 1. Wpływ nierówności na wzrost

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych

Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Makroekonomia. Podstawowe zagadnienia makroekonomiczne Makroekonomia bada sposób działania

Bardziej szczegółowo

Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski

Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski Lubelska Konferencja Spółek Komunalnych, 22.10.2014 Od 20 lat Polska skutecznie goni bogaty Zachód 70.0 PKB

Bardziej szczegółowo

Instytucje gospodarki rynkowej

Instytucje gospodarki rynkowej Instytucje gospodarki rynkowej Teoria ewolucji techno-fizjologicznej i koncepcja kapitału fizjologicznego Roberta Fogla (Tabele i wykresy: J. Godłów-Legiędź, 2010) Blok 13 Bezustanny pesymizm, pomimo niekwestionowanych

Bardziej szczegółowo

Wątek tematyczny I (dalszy ciąg). Ojczysty Panteon i ojczyste spory

Wątek tematyczny I (dalszy ciąg). Ojczysty Panteon i ojczyste spory Klasa II semestr czwarty Wątek tematyczny I (dalszy ciąg). Ojczysty Panteon i ojczyste spory 1. Jak kształtował się współczesny naród polski? Ku współczesnemu narodowi W obronie polskości Kultura narodowa

Bardziej szczegółowo

RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY

RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Rzecznik Prasowy Prezesa GUS seminarium naukowe pod patronatem naukowym prof. dr hab. Józefa Oleńskiego Prezesa GUS RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY prof. nadzw. dr

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO. Wymagania edukacyjne. Uczeń:

Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO. Wymagania edukacyjne. Uczeń: Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO Wymagania edukacyjne podstawowe ponadpodstawowe Dział I. Człowiek istota przedsiębiorcza zna pojęcie osobowości człowieka; wymienia mechanizmy

Bardziej szczegółowo

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I Zasady oceniania: za rozwiązanie zadań z Arkusza I można uzyskać maksymalnie 100 punktów, model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO MIAST W POLSCE

STRATEGIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO MIAST W POLSCE STRATEGIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO MIAST W POLSCE Janusz Szewczuk Katowice, Grudzień 2008 ROZWÓJ GOSPODARCZY MIAST Czym jest rozwój gospodarczy? Jak mierzyć rozwój gospodarczy? Stan gospodarki polskich miast

Bardziej szczegółowo

Zarys historii myśli ekonomicznej

Zarys historii myśli ekonomicznej Zarys historii myśli ekonomicznej Ekonomia Rok akademicki 2009/2010 Literatura H. Landreth, D.C. Colander, Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, cz. I: rozdz. 3; cz. II:

Bardziej szczegółowo

Egzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego. Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Egzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego. Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Egzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD 2015 Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Arkusz egzaminu próbnego składał się z 23 zadań zamkniętych

Bardziej szczegółowo

Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy

Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy Prof. dr hab. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Makrootoczenie: Otoczenie polityczne Otoczenie ekonomiczne Otoczenie społeczne Otoczenie technologiczne

Bardziej szczegółowo

Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek

Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek AGENDA 1. Definicje 2. Okres przed-tradycyjny 3. Rewolucja Przemysłowa 4. Współczesna gospodarka Światowa Definicje gospodarka światowa, ekon. historycznie ukształtowany

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASAY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZAAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7 KWIECIEŃ 2019 Zadanie

Bardziej szczegółowo

Egzamin Gimnazjalny z WSiP MAJ Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego

Egzamin Gimnazjalny z WSiP MAJ Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego Egzamin Gimnazjalny z WSiP MAJ 2015 Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego Część humanistyczna z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie Klasa 2 Arkusz egzaminu próbnego składał się z 25 zadań

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMACJA GOSPODARCZA W POLSCE ZAŁOŻENIA I EFEKTY

TRANSFORMACJA GOSPODARCZA W POLSCE ZAŁOŻENIA I EFEKTY Prof. dr hab. Maciej Bałtowski Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie TRANSFORMACJA GOSPODARCZA W POLSCE ZAŁOŻENIA I EFEKTY 1. Dlaczego transformacja? 2. Istota transformacji gospodarczej. 3.

Bardziej szczegółowo

BADANIE DIAGNOSTYCZNE

BADANIE DIAGNOSTYCZNE Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.

Bardziej szczegółowo

Obywatel w polis ateńskiej

Obywatel w polis ateńskiej Temat Obywatel w polis ateńskiej Republika rzymska i jej obywatele Tradycja antycznej demokracji i republiki w późniejszych epokach Władcy średniowiecznej Europy Zagadnienia pojęcie obywatelstwa w świecie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASAY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZAAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7 KWIECIEŃ 2018 Zadanie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11 Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Zjawiska występujące w rolnictwie unijnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej po 2004 roku i wnioski na przyszłość

Zjawiska występujące w rolnictwie unijnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej po 2004 roku i wnioski na przyszłość Zjawiska występujące w rolnictwie unijnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej po 2004 roku i wnioski na przyszłość Prof. dr hab. Wojciech Józwiak Prof. dr hab. Wojciech Ziętara Suchedniów 10-12 czerwca

Bardziej szczegółowo

Z-LOG-0069 Historia gospodarcza Economic History

Z-LOG-0069 Historia gospodarcza Economic History KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Z-LOG-0069 Historia gospodarcza Economic History A. USYTUOWANIE MODUŁU

Bardziej szczegółowo

Wybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej połowie XXI wieku

Wybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej połowie XXI wieku INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Wybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej połowie XXI wieku Autorzy: prof. dr hab. Waldemar Michna dr

Bardziej szczegółowo

Część pierwsza. PODSTAWY TEORII FINANSÓW PUBLICZNYCH

Część pierwsza. PODSTAWY TEORII FINANSÓW PUBLICZNYCH Stanisław Owsiak, Finanse publiczne teoria i praktyka. Spis treści: Wstęp Część pierwsza. PODSTAWY TEORII FINANSÓW PUBLICZNYCH Rozdział 1. Przedmiot nauki o finansach publicznych Pojęcie nauki o finansach

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Otoczenie gospodarcze Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate? dr Edyta Pieniacka Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 27 listopada 2017 r. Czy zawsze istniały kraje

Bardziej szczegółowo

Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku).

Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Zadanie 1 Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Składniki PKB Wielkość (mld) Wydatki konsumpcyjne (C ) 300 Inwestycje

Bardziej szczegółowo

Przedmiot: Dzieje ustroju i administracji na ziemiach polskich (XIX w.)

Przedmiot: Dzieje ustroju i administracji na ziemiach polskich (XIX w.) Przedmiot: Dzieje ustroju i administracji na ziemiach polskich (XIX w.) Kod: ECTS: 08.3-xxxx-140 Punkty ECTS: 1 Rodzaj studiów: studia stacjonarne I stopnia, rok III spec. archiwistyka Liczba godzin: 22

Bardziej szczegółowo