HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM

Transkrypt

1 HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM Tomasz MUN Antoyne de Montchrétien de Vateville WNE UW Semestr zimowy 2012/13

2 Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e MERKANTYLIZM ( ) Tomasz MUN ( ) Antoyne de Montchrétien de Vateville FIZJOKRATYZM ( ) PREKURSORZY MYŚLI KLASYCZNEJ

3

4 nowe rynki zbytu: od samowystarczalności do uwikłania w stosunki gospodarcze inflacja deprecjacja wartości pieniądza kruszcowego

5 nowe rynki zbytu: od samowystarczalności do uwikłania w stosunki gospodarcze inflacja deprecjacja wartości pieniądza kruszcowego niekorzyść dla wierzycieli i tych, którzy otrzymywali stałe dochody (ubożenie ludności) korzyść dla producentów proces akumulacji kapitału Okres przed Kolumbem poziom cen 100 koniec XVI w 250 Lata

6 Renesans w kulturze Emancypacja uczonych, rozwój uniwersytetów Wielka rewolucja naukowa (Kopernik, Kepler, Galileusz, Kartezjusz, Newton) Narodziny nowoczesnej myśli ekonomicznej Sekularyzacja

7 rok 1517 ogłoszenie 95 tez Marcina Lutra Reformacja uczyniła każdego własnym księdzem każdy stał się ekonomistą samego siebie. Luter, Kalwin, Zwingli 2 czynniki globalizacji Reformacji wynalezienie druku w 1455 roku rozwój idei nacjonalistycznych

8 Prawo naturalne Nowa ideologia/podstawa funkcjonowania struktur politycznych Powstanie państwa narodowego Potrzeba sfinansowania aparatu państwowego

9 Zmiany struktury społecznej Osłabienie miast Osłabienie ośrodków basenu Morza Śródziemnego Wzrost populacji krajów rozwijających się Narodziny konkurencji Zmiana procesu produkcji: przejście od systemu gildii do manufaktur Powstanie klasy robotniczej

10 Antoyne de Montchrétien de Vateville Traité de l oeconomie politique (1615) 2 poziomy emancypacji analizy ekonomicznej od wymiaru prywatnego do publicznego od wymiaru duchowego/etycznego/normatywnego do wymiaru sekularnego.

11 Okres historyczny: ok Nazewnictwo: Mirabeau, Smith Źródłosłów MERCARI (wł.) handlować MERCANTE (wł.) kupiec MERCHANT (ang.) kupiec Zawartość literatury merkantylistycznej Praktyczne wskazówki Myśl ekonomiczna

12 Eksplozja ekonomicznych pamfletów Tomasz Mun ( ) Bogactwo Anglii w handlu zagranicznym Lobbing kupiecki

13 BOGACTWO podstawowy problem Źródła bogactwa kruszec, bulionizm Konkurencja państw o bogactwo jako gra o sumie zerowej Teoria dodatniego bilansu handlowego - Ex>Im Bulioniści a merkantyliści właściwi Zakaz wywozu złota Wymiana barterowa Zasad bilansu kontraktowego (~offset) prawo Kopernika-Greshama

14 1. Pobudzanie eksportu, zwłaszcza dóbr gotowych; 2. Zniechęcanie do importu, poprzez nakładanie ceł, kontyngentów, subwencji, podatków itd. 3. Dodatni bilans handlowy z każdym krajem 4. Wyjątki: zachęcanie do importu tanich surowców, z czasem: łączny dodatni bilans handlowy 5. Stymulowanie produkcji krajowej ingerencja państwa w gospodarkę; 6. Ograniczanie konsumpcji krajowej; 7. Nacisk na niskie płace, które powodują konkurencyjność eksportu 8. Ochrona protekcjonistyczna nowych gałęzi produkcji oraz gałęzi ważnych ze względu militarnych i strategicznych.

15 HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4B FIZJOKRATYZM /Francois QUESNAY/ WNE UW Semestr zimowy 2012/13

16 Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e MERKANTYLIZM FIZJOKRATYZM ( ) Pierre BOISGUILLEBERT ( ) Francois QUESNAY ( ) PREKURSORZY MYŚLI KLASYCZNEJ

17 Prekursor fizjokratyzmu Istota bogactwa Ilościowa teoria pieniądza Wolność handlu Koncepcja depresji gospodarczej (fluktuacje cen zbóż) interwencja państwa

18 Dzieło: Tablica ekonomiczna 1758r. Lekarz Ludwika XV Nazwa fizjokratyzm PHYSIS natura KRATOS władza Filozofia porządku naturalnego

19 pogląd, że funkcjonowaniem gospodarki rządzą prawa natury; wykorzystanie praw natury w formułowaniu podstawowych praw ekonomicznych i zaleceń dla polityki gospodarczej.

20 1. Koncepcja porządku naturalnego 2. Praca produkcyjna, koncepcja dochodu czystego 3. Koncepcja obiegu dóbr /tablica ekonomiczna/ 4. Polityka ekonomiczna

21 2 rodzaje praw: 1. Prawa naturalne człowieka wolność osobista jednostki wolność gospodarcza wolność do posiadania 2. Prawa pozytywne a zadania ekonomisty

22 3 klasy społeczne Klasa produkcyjna (1) rolnicy, górnicy, rybacy Klasa właścicieli (2) król, duchowni, arystokracja Klasa jałowa (3) rzemieślnicy, kupcy, służba

23 Rolnictwo jest źródłem wszelkiego bogactwa państwa i bogactwa wszystkich obywateli (Quesnay)

24

25 Wolność gospodarcza: laissez faire, laissez passer! leseferyzm

26 Wolność gospodarcza: laissez faire, laissez passer! leseferyzm Podatek jedyny 1/3 dochodu czystego

27 Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e MERKANTYLIZM FIZJOKRATYZM PREKURSORZY MYŚLI KLASYCZNEJ William PETTY Bernard MANDEVILLE Richard CANTILLON David HUME