Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu
|
|
- Amelia Cybulska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Rynki wciąż nie odgrywają zbyt istotnej roli; społeczeostwa organizowane przez tradycję, siłę, zwyczaj Gospodarki oparte na rolnictwie; bardzo ograniczona rola handlu, rzemieślnictwa itp. Feudalizm: społeczeostwa oparte na 4 klasach (chłopi, właściciele ziemscy, kościół, król) Ziemia własnością kościoła lub króla Chłopi przywiązani do ziemi, za jej użytkowanie odpłacają pracą, później pieniędzmi
2 Scholastycyzm myśl ekonomiczna średniowiecza Scholastycyzm filozofia chrześcijaoska w wiekach średnich próbująca pogodzid religię z rozumem; często jednak odwołująca się do dogmatów i autorytetu Scholastycy Uczeni mnisi, stworzyli podstawy teologii katolickiej Najwybitniejszy święty Tomasz z Akwinu (XIII w. n.e.) Byli głównie teologami, filozofami i jako tacy nie tyle starali się wyjaśnid zjawiska ekonomiczne co raczej sformułowad oceny zjawisk gospodarczych zgodne z dogmatami religijnymi
3 Św. Tomasz z Akwinu XIII w. n.e. Suma teologiczna, ok Podstawowe idee ekonomiczne: 1. własnośd prywatna nie jest sprzeczna z religią Naturalna jest własnośd wspólna, ale własnośd prywatna stanowi rozszerzenie prawa naturalnego nie jest z nim sprzeczna 2. Czym jest cena sprawiedliwa? Cena zgodna z wymogami sprawiedliwości komutatywnej?
4 Akwinata o cenie sprawiedliwej Pochodzenie (Rzym) i sens pojęcia Etyczny charakter ceny sprawiedliwej Jaka jest cena sprawiedliwa wg Tomasza z A.? Trudno o jednoznaczną odpowiedź: Ekwiwalentna kosztowi pracy włożonemu w dobro Ekwiwalentna kosztowi produkcji dobra Ekwiwalentna użyteczności dobra Równa cenie rynkowej dobra Ale brak teorii wyjaśniającej ceny rynkowe Potępia pożyczanie pieniędzy na procent
5 Późna ekonomia przedklasyczna (ok ) Merkantylizm (XVI-XVIII w.) Fizjokratyzm (ok ok. 1790) Ogólna charakterystyka epoki: Wzrost aktywności gospodarczej Wyraźnie rosnąca rola rynków, handlu, sektora rzemieślniczego, bankowości Wciąż jednak społeczeostwa agrarne, rolnictwo dominujące Myśl ekonomiczna ewoluuje od pojedynczych aplikacji do bardziej złożonych wizji gospodarki
6 Merkantylizm (XVI-XVIII w.) Bardzo zróżnicowany wewnętrznie kierunek Idee merkantylistyczne pojawiły się we wszystkich krajach Europy Merkantyliści byli głównie biznesmenami, bankierami, kupcami itp. Skupiali się na problemach ekonomicznych związanych z własnymi prywatnymi interesami (brak obiektywnej analizy gospodarki) Ogromny wzrost liczby i jakości prac z zakresu literatury ekonomicznej
7 Główne idee merkantylistyczne, c.d. Najważniejsza idea w polityce gospodarczej nacisk na utrzymanie dodatniego salda bilansu handlowego (export import >0) Dodatnie saldo bilansu handlowego było dla wielu z nich wyznacznikiem bogactwa kraju Dlatego popierali eksport, a zniechęcali do importu towarów poprzez nakładanie ceł, ograniczeo, zakazów Ponadto, twierdzili, że rząd powinien stymulowad krajową produkcję interweniując zwłaszcza w sektorach produkujących na eksport
8 Główne idee merkantylistyczne Bardzo zróżnicowane spojrzenie na problemy ekonomicznej Brak systematycznych, ogólnych traktatów Główny problem gospodarczy: znalezienie najlepszej polityki gospodarczej dla bogactwa i potęgi kraju Zakładali, że całkowite bogactwo świata jest skooczone i stałe (gra o sumie 0) Celem działalności gospodarczej produkcja (nie konsumpcja jak jest obecnie) Najczęściej, chod nie wszyscy, utożsamiali bogactwo kraju z całkowitą produkcją kraju
9 Główne idee merkantylistyczne, c.d. Zachęcali do zwiększania produkcji oraz eksportu, a także do zmniejszania importu i konsumpcji krajowej Naciskali na niskie płace w rolnictwie i sektorze rzemieślniczym by mied przewagę konkurencyjną w handlu zagr. Płace powinny byd na poziomie minimum przetrwania wyższe płace prowadzą do spadku podaży pracy i spadku produkcji Zatem w sumie proponowali politykę skutkującą ubóstwem szerokich mas społecznych
10 Thomas Mun, England s Treasure by Foreign Trade, 1664 Klasyczny przykład angielskiego merkantylizmu Bogactwo kraju = zasób cennych metali Argumentacja na rzecz dodatniego salda bilansu handlowego Odrzuca niektóre prymitywne idee wczesnych merkantylistów dopuszcza import tanich surowców, by po przetworzeniu w kraju zaoferowad korzystny import Ważne jest by mied dodatni bilans handlowy z resztą świata, nie z każdym poszczególnym krajem
11 Dlaczego merkantyliści argumentowali na rzecz dodatniego bilansu handlowego? 1. Wcześni merkantyliści (bulioniści) definiowali bogactwo kraju jako zasób szlachetnego kruszcu w posiadaniu kraju bulionu (złota, srebra) Dodatni bilans handlu zagr. prowadzi zaś do napływu pieniądza kruszcowego. 2. Późniejsi merkantyliści utożsamiali bogactwo kraju z całkowitą produkcją kraju. Według nich głównym determinantem poziomu produkcji była wielkośd podaży pieniądza. Stąd dodatnie saldo bilansu handlowego powodowad miało wzrost produkcji i tym samym bogactwa.
12 David Hume ( ), Political Discourses, 1752 Wybitny filozof szkocki i ekonomista Pół-merkantylista, na poły ekonomista klasyczny Podzielał wiarę merkantylistów w pieniężną teorię wzrostu gospodarczego wzrost podaży pieniądza poniesie trwale poziom realnego dochodu (produkcji) Z drugiej strony sformułował potężny i przekonujący argument przeciwko polityce gospodarczej merkantylistów: Cenowy mechanizm przepływu pieniądza kruszcowego
13 Cenowy mechanizm przepływu pieniądza kruszcowego D. Hume a Dodatnie saldo bilansu handlowego (E>I) np. Anglii prowadzi do napływu pieniądza kruszcowego, co ponosi poziom cen krajowych Powoduje to wzrost cen dóbr eksportowych, zatem eksport Anglii spadnie a import wzrośnie (relacja cen krajowych do zagranicznych pogorszyła się) Tendencja przeciwna zajdzie w kraju z początkowo ujemnym saldem bilansu handlowego W koocu bilanse handlowe wszystkich krajów wyrównają się (E=I) Polityka utrzymywania dodatniego salda jest w długim okresie niewykonalna; merkantylizm upada
14 Teoretyczne osiągnięcia merkantylistów Odkrycie, że gospodarkę można badad w kategoriach bardziej obiektywnych, pozbawionych kurateli etyki, religii itd. Rozumienie, że interwencja paostwa jest ograniczona przez prawa ekonomiczne Implicite rozumieli takie prawa ekonomiczne jak prawo popytu i podaży Implicite używali pojęcia homo oeconomicus Rozpoznawali niektóre błędy w analizie poprzedników, ale Żaden z nich nie stworzył pełnego traktatu teoretycznego wyjaśniającego działanie ryków i gosp. w skali makro
15 Fizjokratyzm (ok ok. 1790) Krótkotrwały ruch Znaczący wpływ na późniejszą myśl ekonomiczną Pierwsza szkoła myślenia ekonomicznego w historii Działała tylko we Francji Krótki okres trwania Lider intelektualny: Francois Quesnay ( ) Quesnay był lekarzem na dworze króla Francji Używał analogii między ekonomią a gospodarką (np. cyrkulacja krwi a cyrkulacja pieniądza)
16 Fizjokratyzm Fizjokratyzm = władza natury (physis = natura; kratos = władza) Pojęcia porządku naturalnego i porządku pozytywnego Porządek naturalny = zbiór obiektywnych i dobroczynnych reguł, stworzonych przez Boga, które rządzą społ. i gospodarką: Prawo do nabywania własności przez pracę Prawo do kierowania się własną korzyścią Prawo do życia Obowiązek respektowania cudzej własności Prawo do dobrowolnej wymiany, itd.
17 Fizjokratyzm Porządek pozytywny = ludzka legislacja Aby społ. funkcjonowało najlepiej porządek pozytywny powinien odpowiadad naturalnemu Ekonomia fizjokratów odpowiadała na podstawowe problemy ekonomiczne 18-wiecznej Francji Niedorozwój gospodarczy (stara technologia produkcji w rolnictwie) Poważne problemy finansowe i gospodarcze (głód, wysokie wydatki miltarne) Szeroko rozpowszechniony interwencjonizm paostwa (merkantylizm): ustalanie cen regulowanych, duża liczba podatków, bezpośrednie ingerencje w proces produkcji)
18 Fizjokratyzm teoria Jedynym źródłem bogactwa jest rolnictwo Produkt czysty (netto) = nadwyżka w rolnictwie ponad koszty produkcji Powstaje tylko w rolnictwie, jest wynikiem naturalnej produktywności natury Inne sektory gospodarki (handel, rzemieślnictwo) są jałowe nie dają produktu netto Nie oznacza to, że są nieprzydatne podtrzymują np. obieg zasobów w gospodarce Teoria fizjokratów przedstawiona została w dziele F. Quesnaya, Tablica ekonomiczna, 1758
19 Fizjokratyzm - teoria Głównym osiągnięciem fizjokratów jest prosty model makroekonomiczny gospodarki, pokazujący zależności między sektorami, przepływ dochodów między nimi Pokazuje potrzebę istnienia różnych grup społecznych, ich współzależnośd Pierwszy, bardzo prosty, abstrakcyjny model gospodarki (nie zawiera wymiany zagranicznej, rządu) Do dziś używa się podobnych idei, oczywiście bardziej złożonych
20 Założenia: Tablica ekonomiczna F. Quesnaya Wartośd produkcji rolniczej = 5 milionów Koszty produkcji w rolnictwie = 3 m. z czego 2 m. płace, a 1 m. koszt zużytych narzędzi itp. Produkt netto = 2 m.
21 Tablica ekonomiczna Quesnaya wersja uproszczona Rolnicy Właściciele ziemscy Rzemieślnicy (klasa jałowa) A D E 2 B C 1 1
22
23 Wnioski z tablicy ekonomicznej Współzależnośd sektorów gospodarczych (klas społecznych) Powstanie i obieg produktu czystego Przepływ dochodu między sektorami gospodarki
24 Polityka gospodarcza fizjokratów Konkurencja prowadzi do najniższych cen Wszystkie podatki obciążają ziemię, bo tylko tam powstają dochody Stąd powinien byd tylko jeden podatek nałożony na produkt czysty Gospodarka jest w dużej mierze systemem samoregulującym się Polityka leseferyzmu wolności gospodarowania (hasło fizjokratów: laissez-faire, laissez-passer) Znieśd merkantylistyczne regulacje
Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu
Fakty dotyczące gospodarek w średniowieczu Rynki wciąż nie odgrywają zbyt istotnej roli; społeczeństwa organizowane przez tradycję, siłę, zwyczaj Gospodarki oparte na rolnictwie; bardzo ograniczona rola
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii wykład dla niestacjonarnych studiów zaocznych WNE UW, 30h
Historia ekonomii wykład dla niestacjonarnych studiów zaocznych WNE UW, 30h Michał Brzezioski mbrzezinski@wne.uw.edu.pl Plan na dzisiaj: Omówienie sylabusu, przedmiotu zajęd, warunków zaliczenia itp. Pierwsze
Bardziej szczegółowoHISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM
HISTORIA EKONOMII WYKŁAD 4A MERKANTYLIZM Tomasz MUN Antoyne de Montchrétien de Vateville WNE UW Semestr zimowy 2012/13 Wczesny okres przedklasyczny VIII w p.n.e. XV w n.e. Era przedklasyczna XV w n.e.
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Merkantyliści i fizjokraci
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Merkantyliści i fizjokraci 13.10.2016 Kontekst Coraz szybszy rozwój gospodarczy, szczególnie od wieku XVII Rozwój handlu, zmierzch feudalizmu coraz większe rynki, np.
Bardziej szczegółowoGłówne epoki w historii myśli ekonomicznej
Główne epoki w historii myśli ekonomicznej Ekonomia przedklasyczna (VIII w. p.n.e. 1776) Ekonomia klasyczna (1776-ok. 1870) Ekonomia neoklasyczna (ok. 1870-ok. 1930) Ekonomia współczesna (od ok. 1930 do
Bardziej szczegółowoEkonomiczny punkt widzenia
Ekonomiczny punkt widzenia Racjonalność podmiotów Własny interes ( oszczędzanie na cnocie ) Maksymalizacja Efektywność Równowaga (w tym analiza długiego okresu) Analiza nieoczekiwanych konsekwencji Problem
Bardziej szczegółowoPrzeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice.
Wykład III Przeobrażenia ekonomiczne Europy (XVI-XVIII w.) Gospodarka Rzeczpospolitej Obojga Narodów, podobieństwa i różnice. 1 XVI rozkwit handlu, wzrost gospodarczy XVII stagnacja XVIII rozwój, rozpoczyna
Bardziej szczegółowoEkonomia klasyczna (1776 ok. 1870)
Ekonomia klasyczna (1776 ok. 1870) Sens nazwy ekonomia klasyczna Główny przedmiot badania długookresowe tendencje rozwojowe kapitalizmu (wzrost gospodarczy, podział dochodu w czasie itp.) Optymistyczna
Bardziej szczegółowoEkonomia wykład 03. dr Adam Salomon
Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne
Bardziej szczegółowoPREKURSORZY EKONOMII MATEMATYCZNEJ W POLSCE
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA ROZPRAWA HABILITACYJNA MIROSŁAW BOCHENEK PREKURSORZY EKONOMII MATEMATYCZNEJ W POLSCE WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU MIKOŁAJA KOPERNIKA TORUŃ 2008 SPIS TREŚCI Wstęp 9 Rozdział
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki
Bardziej szczegółowoZarys historii myśli ekonomicznej
Zarys historii myśli ekonomicznej Ekonomia Rok akademicki 2009/2010 Literatura H. Landreth, D.C. Colander, Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, cz. I: rozdz. 3; cz. II:
Bardziej szczegółowoHistoria administracji
Historia administracji cz. 3b: Fizjokratyzm dr Karol Dąbrowski fizjokratyzm XVIII wiek ziemię i bogactwa naturalne, energia przyrody i płody ziemi to podstawa bogactwa państw - prymat rolnictwa i górnictwa,
Bardziej szczegółowoCena jak ją zdefiniować?
Akademia Młodego Ekonomisty Kształtowanie się cen Dlaczego ceny się zmieniają? dr Jacek Jastrzębski Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 25 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon
Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII. Bilans płatniczy
Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII Bilans płatniczy Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej http://msg.umcs.lublin.pl/ Pojęcie
Bardziej szczegółowoDyskusja Ricardo i Malthusa
Dyskusja Ricardo i Malthusa Prawo Saya Wnioski z prawa Saya Malthus i Ricardo Debata Malthusa i Ricardo na temat nadwyżki produkcji Jean Baptiste Say (1767-1832) Francuski przedsiębiorca i ekonomista Pieniądz
Bardziej szczegółowoPodstawy metodologiczne ekonomii
Jerzy Wilkin Wykład 2 Podstawy metodologiczne ekonomii Modele w ekonomii Rzeczywistość gospodarcza a jej teoretyczne odwzorowanie Model konstrukcja teoretyczna, będąca uproszczonym odwzorowaniem rzeczywistości
Bardziej szczegółowoKarol Marks ( )
Karol Marks (1818-1883) Karol Marks Filozof, ekonomista, rewolucjonista System wyjaśniający działanie przyrody i całego społeczeostwa Wpływ: Niemiecka filozofia historii Socjaliści utopijni David Ricardo
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy, teraz: wyjaśniamy!!
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Adam Smith
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Adam Smith 18.10.2016 Adam Smith 1723-1790, Szkot Filozof, ekonomista badania na pograniczu wielu dziedzin (politologii, socjologii, filozofii, psychologii, ekonomii)
Bardziej szczegółowoDr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski
Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Dlaczego kraje chcą mieć niedowartościowane zamiast prawdziwe kursy walut? Może niedowartościowanie ma na celu zwiększenie eksportu? Co wpływa na RER? Czy możemy
Bardziej szczegółowoMakroekonomia I Ćwiczenia
Makroekonomia I Ćwiczenia Zajęcia 1 Karol Strzeliński 2014 Makroekonomia I Ćwiczenia Czym różni się makroekonomia od mikroekonomii? W mikroekonomii koncentrujemy się na próbach wyjaśnienia zjawisk ekonomicznych
Bardziej szczegółowoEkonomia kosztów transakcji Ronalda Coase a. Instytucje gospodarki rynkowej Blok 5
Ekonomia kosztów transakcji Ronalda Coase a Instytucje gospodarki rynkowej Blok 5 Ekonomia neoklasyczna w konfrontacji z ekonomicznymi problemami współczesności Konsument nie jest istotą ludzką, lecz logicznym
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki
Bardziej szczegółowoZagraniczna polityka handlowa. Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Zagraniczna polityka handlowa Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Podstawowe definicje Zagraniczna polityka gospodarcza oddziaływanie państwa na stosunki wymiany
Bardziej szczegółowoHandel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia. Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW
Handel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW Struktura wykładu Dlaczego istnieje handel międzynarodowy? Funkcja produkcji i możliwości produkcyjne gospodarki;
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej
Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,
Bardziej szczegółowoEKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS
EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii
Bardziej szczegółowoSzkoła austriacka w ekonomii
Szkoła austriacka w ekonomii Ekonomia głównego nurtu a ekonomia heterodoksyjna (instytucjonalizm, szkoła historyczna itp.) Istnieje od końca XIX wieku do dziś Założyciel Carl Menger (1840-1921) Ważni przedstawiciele:
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Leon Walras
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Leon Walras 06.12.2016 Leon Walras (1834 1910) Jeden z dwóch ojców neoklasycznej mikroekonomii (drugim Marshall) Nie był tak dobrym matematykiem jak niektórzy inni ekonomiści
Bardziej szczegółowoSpis treêci. www.wsip.com.pl
Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon KTiL
Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon KTiL Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni
Bardziej szczegółowoZnaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,
Bardziej szczegółowoWykład 9. Model ISLM
Makroekonomia 1 Wykład 9 Model ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasza mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności Krzywa IS Krzywa LM Model ISLM
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Wczesna ekonomia przedklasyczna
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Wczesna ekonomia przedklasyczna 11.10.2016 Główne epoki Ekonomia przedklasyczna (VIII w. p.n.e. - 1776) Wczesna ekonomia przedklasyczna (do ok. 1500 r.) Późna ekonomia
Bardziej szczegółowo- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,
WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 - ćwiczenia
Makroekonomia 1 - ćwiczenia mgr Małgorzata Kłobuszewska Zajęcia 6 Model klasyczny Plan Założenia modelu: Produkcja skąd się bierze? Gospodarka zamknięta Gospodarka otwarta Stopa procentowa w gospodarce
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII
Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,
Bardziej szczegółowoGospodarka otwarta i bilans płatniczy
Gospodarka otwarta i bilans płatniczy Zagregowane wydatki w gospodarce otwartej Jeżeli przyjmiemy, że wydatki krajowe na dobra wytworzone w kraju zależą od poziomu dochodu Y oraz realnej stopy procentowej
Bardziej szczegółowoBardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca
ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu
Bardziej szczegółowo7. Zastosowanie wybranych modeli nieliniowych w badaniach ekonomicznych. 14. Decyzje produkcyjne i cenowe na rynku konkurencji doskonałej i monopolu
Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Ekonomia 1. Znaczenie wnioskowania statystycznego w weryfikacji hipotez 2. Organizacja doboru próby do badań 3. Rozkłady zmiennej losowej 4. Zasady analizy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowo6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym
Spis treœci Przedmowa do wydania ósmego... 11 Przedmowa do wydania siódmego... 12 Przedmowa do wydania szóstego... 14 1. UWAGI WSTĘPNE... 17 1.1. Przedmiot i cel ekonomii... 17 1.2. Ekonomia pozytywna
Bardziej szczegółowoMakroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch
Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch Makroekonomia jest najczęściej używanym podręcznikiem na pierwszych latach studiów ekonomicznych w większości polskich uczelni.
Bardziej szczegółowoI. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /
PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej
Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Mała gospodarka otwarta Co znaczy mała gospodarka? Co
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS
Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ
Bardziej szczegółowoEkonomia. zasady prowadzenia gospodarstwa domowego. Oikos dom Nomos prawo
Oikos dom Nomos prawo Ekonomia zasady prowadzenia gospodarstwa domowego EKONOMIA jest nauką o tym, jak jednostki i całe społeczeństwa decydują o wykorzystaniu rzadkich zasobów które mogą mieć także inne,
Bardziej szczegółowoDr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej
Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej Terminy konsultacji: E-mail: magdalena.knapinska@ue.poznan.pl Inne przedmioty: Makroekonomia (wykłady i
Bardziej szczegółowoWykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki
Wykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki 1. Makroekonomia. Makroekonomia bada gospodarkę narodową jako całość i wpływające na nią wielkości makroekonomiczne oraz ich powiązania. Najważniejszym
Bardziej szczegółowoMikroekonomia. Wykład 8
Mikroekonomia Wykład 8 Efekty zewnętrzne Dotychczas zakładaliśmy, że wszystkie interakcje między konsumentami a producentami dokonywały się poprzez rynek: Zysk firmy zależy wyłącznie od zmiennych znajdujących
Bardziej szczegółowoKrzywa IS Popyt inwestycyjny zależy ujemnie od wysokości stóp procentowych.
Notatka model ISLM Model IS-LM ilustruje równowagę w gospodarce będącą efektem jednoczesnej równowagi na rynku dóbr i usług, a także rynku pieniądza. Jest to matematyczna interpretacja teorii Keynesa.
Bardziej szczegółowoHandel międzynarodowy. Bilans płatniczy. Kurs walutowy
Handel międzynarodowy. Bilans płatniczy. Kurs walutowy Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Przyczyny wymiany handlowej. Free trade is
Bardziej szczegółowo2. Zadania Tryb podejmowania decyzji i organizacja pracy... 57
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz literatury... XV Wykaz orzeczeń... XIX Przedmowa... XXIII Przedmowa do 5. wydania... XXIV Z przedmowy do 1. wydania... XXV Część 1. Zagadnienia wprowadzające... 1
Bardziej szczegółowoFactor specific model
Opracował Jan J. ichałek actor specific model odel rozwinięty przez. Samuelsona i R. Jones'a sformalizowany przez J. Neary. Założenia: 1. rodukcja dwóch dóbr: (przemysłowe, manufactures) i (żywność, food);
Bardziej szczegółowoRewolucja marginalistyczna
Rewolucja marginalistyczna Lata 70. XIX wieku Odrzucenie ekonomii klasycznej, ale zachowanie pewnej ciągłości Pomost do ekonomii neoklasycznej Rewolucja marginalistyczna, a nie marginalna Główna innowacja
Bardziej szczegółowoOKRES PRZEDKLASYCZNY
HISTORIA MYŚLI EKONOMICZNEJ OKRES PRZEDKLASYCZNY I. Era przedklasyczna - od XV n.e. wieku do 1776 roku Okres ten odznaczał się wzrostem działalności gospodarczej. Feudalizm ze swoją gospodarczo, społecznie
Bardziej szczegółowoInformacja i decyzje w ekonomii
Informacja i decyzje w ekonomii Prof. Tomasz Bernat tomasz.bernat@usz.edu.pl Krótko o programie Informacja i decyzje w ekonomii miejsce i zastosowanie w teorii Ryzyko, niepewność i informacja w podejmowaniu
Bardziej szczegółowoZasady życia społecznego. Katolicka Nauka Społeczna
Zasady życia społecznego Katolicka Nauka Społeczna 1. Wolność w sferze ekonomicznej Wolny rynek jest niezbędnym narzędziem w ekonomii jednak nie wszystkie dobra mogą podlegać jego regulacjom nie wszystkie
Bardziej szczegółowoRecenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH. Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan
Recenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta www.karolined.com Skład i łamanie
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne
Bardziej szczegółowoPlanowanie i autarkia, kolektywizacja i industrializacja SOCJALIZM NA PRZYKŁADZIE PRL
Planowanie i autarkia, kolektywizacja i industrializacja SOCJALIZM NA PRZYKŁADZIE PRL 1 Sytuacja polityczno - gospodarcza świata po II ws Zimna wojna : - NATO 1949r. - Podział Niemiec na NRF i NRD 1949r.
Bardziej szczegółowoRuch okrężny w gospodarce. dr Krzysztof Kołodziejczyk
Ruch okrężny w gospodarce dr Krzysztof Kołodziejczyk https://flic.kr/p/oq3f3o Plan 1. Wstęp do ruchu okrężnego - definicja 2. Model gospodarki jednosektorowej, bez oszczędności i inwestycji 3. Model gospodarki
Bardziej szczegółowoMakroekonomia I. Jan Baran
Makroekonomia I Jan Baran Model klasyczny a keynesowski W prostym modelu klasycznym zakładamy, że produkt zależy jedynie od nakładów czynników produkcji i funkcji produkcji. Nie wpływają na niego wprowadzone
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska
Makroekonomia dla MSEMen Gabriela Grotkowska Plan wykładu 5 Model Keynesa: wprowadzenie i założenia Wydatki zagregowane i równowaga w modelu Mnożnik i jego interpretacja Warunek równowagi graficznie i
Bardziej szczegółowoSpis treści (skrócony)
Spis treści (skrócony) WSTĘP Rozdział 1. SPOŁECZNY PROCES GOSPODAROWANIA A EKONOMIA (Jerzy Wilkin) 1.1. Potrzeby człowieka i moŝliwości ich zaspokajania 1.2. Gospodarowanie, ekonomizacja działań ludzkich
Bardziej szczegółowoPodstawowa analiza rynku
Podstawowa analiza rynku Wykład 4 Jerzy Wilkin Co kryje się za pojęciem: rynek? Miejsce styku kupujących i sprzedających Miejsce przejawiania się popytu i podaży Złożony proces wzajemnego oddziaływania
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe stosunki gospodarcze. I.Teoria handlu międzynarodowego
Adam Budnikowski Międzynarodowe stosunki gospodarcze 1 1. Wprowadzenie 1.1. Powstanie i rozwój gospodarki światowej 1.2. Pojęcie i zakres msg. I I.Teoria handlu międzynarodowego 2. Klasyczne teorie handlu
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki KARTA PRZEDMIOTU. Część A
Przedmiot: Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykładowca odpowiedzialny za przedmiot: Prof. dr hab. Izabela Zawiślińska Cele zajęć z przedmiotu: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. CZĘŚĆ I. TEORIA WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ (Anna Zielińska-Głębocka)
Spis treści Wstęp CZĘŚĆ I. TEORIA WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ (Anna Zielińska-Głębocka) Rozdział 1. Podstawy funkcjonowania rynków międzynarodowych 1. 1. Wprowadzenie 1. 2. Rodzaje rynków międzynarodowych
Bardziej szczegółowoSzkoły ponadgimnazjalne, PODSTAWA PROGRAMOWA. Cele kształcenia wymagania ogólne
Strona1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, (str. 102 105) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoWykaz skrótów. Słowo wstępne
Wykaz skrótów Słowo wstępne Rozdział pierwszy Pojęcia 1.Początki ekonomii (Marcin Smaga) 2.Definicja ekonomii (Tadeusz Włudyka, Marcin Smaga) 3.Prawidłowości i prawa ekonomiczne (Tadeusz Włudyka, Marcin
Bardziej szczegółowoMakroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor
Makroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor Popularny w USA i Europie Zachodniej podręcznik przeznaczony do studiowania makroekonomii na pierwszych latach studiów. Obejmuje takie zagadnienia, jak rachunek
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej
Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Mała gospodarka otwarta Co znaczy mała gospodarka? Co
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Makroekonomia w XX wieku
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Makroekonomia w XX wieku 17.01.2017 Keynes To od jego Ogólnej teorii możemy mówić o nowoczesnej makroekonomii Sprzeciw wobec twierdzenia poprzednich ekonomistów, że rynki
Bardziej szczegółowoKorekta nierównowagi zewnętrznej
Wykład 4 Korekta nierównowagi zewnętrznej Plan wykładu 1. System kursu walutowego 2. Korekta przy sztywnym kursie 1. System kursu walutowego W systemie płynnych kursów walutowych cena waluty jest wyznaczona
Bardziej szczegółowoStan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA
MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD XII WZROST GOSPODARCZY cd. Chiny i ich wzrost gospodarczy Podstawy endogenicznej teorii wzrostu Konsekwencje wzrostu endogenicznego Dwusektorowy model endogeniczny
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ŚWIATOWA. Wykład wstępny
GOSPODARKA ŚWIATOWA Wykład wstępny Kontakt Jacek KOCHANOWICZ http://coin.wne.uw.edu.pl/kochanowicz/ (i tam strona zajęd) lub: www.wne.uw->pracownicy->jacek Kochanowicz->strona własna kochanowicz@wne.uw.edu.pl
Bardziej szczegółowoMakroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych
Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Makroekonomia. Podstawowe zagadnienia makroekonomiczne Makroekonomia bada sposób działania
Bardziej szczegółowoInstytucje gospodarki rynkowej. Polityka a ekonomia. Dobra publiczne i wybór publiczny Blok 9
Instytucje gospodarki rynkowej Polityka a ekonomia. Dobra publiczne i wybór publiczny Blok 9 Dobra prywatne a dobra publiczne DOBRA PRYWATNE Konsumpcja o charakterze rywalizacyjnym Możliwość wykluczenia
Bardziej szczegółowoStan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty siódmy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE
Bardziej szczegółowoInstytucje gospodarki rynkowej. Polityka a ekonomia. Dobra publiczne i wybór publiczny Blok 9
Instytucje gospodarki rynkowej Polityka a ekonomia. Dobra publiczne i wybór publiczny Blok 9 Dobra prywatne a dobra publiczne DOBRA PRYWATNE Konsumpcja o charakterze rywalizacyjnym Możliwość wykluczenia
Bardziej szczegółowoPrzepływy kapitału krótkoterminowego
Wykład 6 Przepływy kapitału krótkoterminowego Plan wykładu 1. Fakty 2. Determinanty przepływów 3. Reakcja na duży napływ kapitału 1 1. Fakty 1/5 Napływ kapitału do gospodarek wschodzących (mld USD) 1.
Bardziej szczegółowoMakroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 2 Model klasyczny gospodarki otwartej
Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 2 Model klasyczny gospodarki otwartej Leszek Wincenciak Wydział Nauk Ekonomicznych UW 2/37 Plan wykładu: Model klasyczny małej gospodarki otwartej Przepływy dóbr
Bardziej szczegółowoMakroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych
Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Makroekonomia. Podstawowe zagadnienia makroekonomiczne Makroekonomia bada sposób działania
Bardziej szczegółowoPlan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach
Bardziej szczegółowoPolski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne
Bardziej szczegółowoMikroekonomia. Wykład 4
Mikroekonomia Wykład 4 Ekonomia dobrobytu Na rynku doskonale konkurencyjnym, na którym występuje dwóch konsumentów scharakteryzowanych wypukłymi krzywymi obojętności, równowaga ustali się w prostokącie
Bardziej szczegółowoWspółczesna makroekonomia a teoria dynamicznej gospodarki / Józef Chmiel. Warszawa, cop Spis treści
Współczesna makroekonomia a teoria dynamicznej gospodarki / Józef Chmiel. Warszawa, cop. 2017 Spis treści Przedmowa 9 Wprowadzenie 10 Część I. Główne kierunki ekonomii a teoria dynamicznej gospodarki 25
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: P.R. Krugman, M. Obstfeld - Ekonomia międzynarodowa. T. 1
Księgarnia PWN: P.R. Krugman, M. Obstfeld - Ekonomia międzynarodowa. T. 1 Przedmowa do wydania polskiego..................... XIII Przedmowa.................................. XV Rozdział 1. Wprowadzenie.........................
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa xiii xv WPROWADZENIE l Rozdział l. Ekonomiczne opisanie świata 3 1.1. Stany Zjednoczone 4 1.2. Unia Europejska 10 1.3. Chiny 15 1.4. Spojrzenie na inne
Bardziej szczegółowoEkonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i
Ekonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i prawne. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I http://www.e-sgh.pl/piotr_bialowolski/er
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw
Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw Model ISLM w gospodarce otwartej Fundamentalne równania modelu: IS: LM: Y = C(Y d ) + I(i) + G
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład IV. Teorie handlu międzynarodowego
Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład IV Teorie handlu międzynarodowego Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej http://msg.umcs.lublin.pl/
Bardziej szczegółowoMakroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana
Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Leszek Wincenciak Wydział Nauk Ekonomicznych UW 2/26 Plan wykładu: Prosty model keynesowski
Bardziej szczegółowoDeterminanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa
Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich
Bardziej szczegółowo