JAKOŚĆ ŻYCIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ PODSTAWOWE WSKAŹNIKI

Transkrypt

1 JAKOŚĆ ŻYCIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ PODSTAWOWE WSKAŹNIKI Tematyka jakości życia stała się w ostatnim okresie przedmiotem żywego zainteresowania i pogłębionych analiz nie tylko przedstawicieli środowiska naukowego, ale także polityków społecznych, władz państwowych oraz opinii publicznej. Poprawa jakości życia oraz ograniczanie nadmiernych różnic w sytuacji materialnej i społecznej ludności stanowi podstawowy cel wielu współczesnych koncepcji rozwoju społeczno-gospodarczego. Wyrównywanie dysproporcji w poziomie życia i eliminowanie negatywnych zjawisk związanych z wykluczeniem społecznym stanowi także priorytet polityki realizowanej przez Unię Europejską. Pomiar jakości życia jest zagadnieniem wieloaspektowym, wymagającym integracji wielu dziedzin, bezpośrednio odnoszących się do życia jednostek i społeczności. Kategoria jakości życia obejmuje zasadniczo dwa wymiary całokształt warunków obiektywnych oraz dobrobyt subiektywny. W ramach pierwszego z nich uwzględnia się materialne warunki życia, zdrowie, edukację, aktywność ekonomiczną, czas wolny i relacje społeczne, bezpieczeństwo ekonomiczne i fizyczne, jakość państwa i jego zdolność do zapewnienia ludziom podstawowych praw oraz jakość infrastruktury i środowiska naturalnego. Dobrobyt subiektywny oznacza postrzeganą jakość życia, tj. satysfakcję płynącą z różnych aspektów życia jako całości, a także elementy dotyczące odczuwanych stanów emocjonalnych oraz systemu wartości. Celem niniejszej analizy jest prezentacja zestawu podstawowych wskaźników umożliwiających ocenę istotnych obszarów jakości życia w krajach Unii Europejskiej. Pomimo dostępności danych za 2014 r. dla niektórych wskaźników w celu zapewnienia spójności informacji, zakres opracowania ograniczono do lat

2 2 S t r o n a T. 01. MEDIANA EKWIWALENTNYCH DOCHODÓW NETTO 1 Wykres 01. NIERÓWNOŚĆ ROZKŁADU DOCHODÓW S80/S20 (WSKAŹNIK ZRÓŻNICOWANIA KWINTYLOWEGO) 2 w PPS UE AT BE BG CY CZ DE DK EE EL ES FI FR HR HU IE IT LT LU LV MT NL PL PT RO SE SI SK UK Jednym z podstawowych mierników pozwalających na ocenę materialnych warunków życia jest dochód, a na potrzeby niniejszej analizy posłużono się medianą rocznych ekwiwalentnych dochodów netto wyrażonych w PPS. W Unii Europejskiej obserwuje się znaczne różnice tej wielkości między krajami. Najwyższy poziom mediany rocznych ekwiwalentnych dochodów netto w 2013 r. charakteryzował Luksemburg (28030 PPS). Wysokie dochody obserwowano także w Austrii, Szwecji, Belgii, Niemczech, Danii, Holandii, we Francji i w Finlandii (mediana w granicach PPS). Polska pod względem wysokości mediany rocznych ekwiwalentnych dochodów (9158 PPS) znalazła się w 2013 r. na 20. miejscu wśród krajów ugrupowania. Najgorszą sytuację pod względem wielkości dochodów w 2013 r. obserwowano w Rumunii, Bułgarii oraz na Łotwie, a także w Grecji, Estonii, Chorwacji, na Węgrzech i Litwie. W większości krajów UE mediana dochodów w 2013 r. była wyższa niż w 2010 r., w tym w największym stopniu wzrosła na Litwie oraz w Polsce. Niższe dochody uzyskiwali natomiast mieszkańcy Grecji, Irlandii, Cypru, Hiszpanii i Chorwacji. Wskaźnik zróżnicowania kwintylowego w Unii Europejskiej ogółem wyniósł 5,0 w 2013 r., co oznacza, iż 20% ludności o najwyższym ekwiwalentnym dochodzie do dyspozycji miało pięciokrotnie wyższy dochód niż 20% ludności o najniższym dochodzie. Największą nierówność rozkładu dochodu notowano w Grecji, Rumunii, Bułgarii (po 6,6), na Łotwie i w Hiszpanii (po 6,3), na Litwie (6,1) oraz w Portugalii (6,0). Najmniejszymi nierównościami w 2013 r. charakteryzowały się Czechy (3,4), Słowenia, Finlandia, Słowacja, Holandia (po 3,6), Szwecja (3,7) i Belgia (3,8). W Polsce wskaźnik ten był nieznacznie niższy niż przeciętny w UE i wyniósł 4,9, i w stosunku do 2010 r. poprawił się w niewielkim stopniu. Znaczne zmniejszenie nierówności w porównaniu do 2010 r. wystąpiło na Litwie, w Wielkiej Brytanii oraz na Łotwie. Znaczny wzrost zróżnicowania dochodów notowano natomiast w Grecji, na Węgrzech oraz w Bułgarii. 1 Na podstawie badania EU-SILC. 2 Na podstawie badania EU-SILC; stosunek sumy dochodów uzyskanych przez 20% osób o najwyższym poziomie dochodów (najwyższa grupa kwintylowa) do sumy dochodów uzyskanych przez 20% osób o najniższym poziomie dochodów (najniższa grupa kwintylowa).

3 3 S t r o n a T. 02. WSKAŹNIK POWAŻNEJ DEPRYWACJI MIESZKANIOWEJ Wykres 02. ASPEKTY DEPRYWACJI MIESZKANIOWEJ W 2013 R. W WYBRANYCH KRAJACH (w %) w % UE 28 8,4 8,9 9,9 9,6 AT 4,3 4,0 4,0 4,2 BE 5,9 5,7 6,3 5,1 BG 45,7 43,6 44,1 43,0 CY 11,2 11,7 15,0 16,1 CZ 6,2 6,1 6,6 6,6 DE 4,5 5,3 4,9 5,4 DK 2,7 2,6 2,8 3,8 EE 9,0 8,7 9,4 7,6 EL 11,6 15,2 19,5 20,3 ES 4,9 4,5 5,8 6,2 FI 2,8 3,2 2,9 2,5 FR 5,8 5,2 5,3 5,1 HR 14,3 15,2 15,9 14,7 HU 21,6 23,1 25,7 26,8 IE 5,7 7,8 9,8 9,9 IT 6,9 11,2 14,5 12,4 LT 19,9 19,0 19,8 16,0 LU 0,5 1,2 1,3 1,8 LV 27,6 31,0 25,6 24,0 MT 6,5 6,6 9,2 9,5 NL 2,2 2,5 2,3 2,5 PL 14,2 13,0 13,5 11,9 PT 9,0 8,3 8,6 10,9 RO 31,0 29,4 29,9 28,5 SE 1,3 1,2 1,3 1,4 SI 5,9 6,1 6,6 6,7 SK 11,4 10,6 10,5 10,2 UK 4,8 5,1 7,8 8,3 a Przeciekający dach lub zapadające się ściany lub podłoga. Istotnym elementem związanym z jakością życia oraz oceną sytuacji materialnej są warunki mieszkaniowe ludności. Wskaźnik poważnej deprywacji mieszkaniowej określający odsetek osób zajmujących mieszkania przepełnione 3, w których dodatkowo występował jeden z następujących czynników: brak łazienki lub toalety, przeciekający dach czy też niedoświetlenie mieszkania. W 2013 r. w Unii Europejskiej ogółem wskaźnik ten wyniósł 9,6%. Elementy świadczące o poważnej deprywacji mieszkaniowej najczęściej występowały w Bułgarii (43,0%), Rumunii (28,5%), na Węgrzech (26,8%) i Łotwie (24,0%). Najniższy odsetek osób żyjących w trudnych warunkach mieszkaniowych obserwowano w Szwecji, Luksemburgu, Finlandii i Holandii. W Polsce wskaźnik ten osiągnął poziom 11,9% i był o 2,3 p.proc. niższy niż w 2010 r. Poprawę warunków mieszkaniowych odnotowano ponadto na Litwie, Łotwie i w Bułgarii (spadek wskaźnika odpowiednio o 3,9 p.proc., 3,6 p.proc. i 2,7 p.proc.). Z kolei w Grecji, we Włoszech i na Węgrzech w latach wystąpił znaczny wzrost wskaźnika poważnej deprywacji mieszkaniowej. W 2013 r. 2,7% mieszkańców UE nie posiadało toalety lub łazienki. Najwięcej takich osób było w Rumunii (32,2%) oraz na Łotwie, w Bułgarii i na Litwie (w granicach 13,5% 12,0%). Wskaźnik wyższy niż przeciętnie w UE wystąpił w Polsce, gdzie w mieszkaniach 3,0% ludności brakowało łazienki lub toalety. W większości krajów UE odsetek ten wynosił poniżej 1,0%, a w Szwecji, Holandii, Niemczech i Luksemburgu nie odnotowano takich niedogodności. Mieszkania z przeciekającym dachem zajmowane były przez 15,7% mieszkańców ugrupowania. Najgorszą sytuację w tym zakresie obserwowano w Portugalii, na Cyprze, Łotwie, w Słowenii, na Węgrzech i we Włoszech, gdzie wskaźnik kształtował się w granicach od 31,9% do 23,1%. Najrzadziej w mieszkaniach z taką wadą żyły osoby w Finlandii (5,2%), Szwecji, na Słowacji (po 7,5%), w Czechach (10,0%) i Polsce (10,1%). Kwestia niedostatecznie doświetlonego mieszkania w 2013 r. dotyczyła 6,0% mieszkańców UE. Najbardziej dotknięci tym problemem byli mieszkańcy Łotwy, Portugalii, Węgier i Francji (w granicach 9,0% 7,9%). Najmniejszy odsetek osób żyjących w niedoświetlonych mieszkaniach odnotowano natomiast na Słowacji, w Holandii, Danii, Czechach, Finlandii i Belgii (w graniach 3,1% 4,0%). W Polsce odsetek takich osób wyniósł 5,8%. 3 Na podstawie badania EU-SILC; Osoba jest uważana za żyjącą w przeludnionym mieszkaniu, jeśli nie ma w nim minimalnej liczby pokoi równej: (1) jednemu pokojowi na mieszkanie; (2) jednemu pokojowi na parę w mieszkaniu; (3) jednemu pokojowi na każdą osobę w wieku 18 lat i więcej; (4) jednemu pokojowi na parę osób tej samej płci w wieku lat; (5) jednemu pokojowi na osobę w wieku lat, nieujętą w poprzedniej kategorii; (6) jednemu pokojowi na parę dzieci w wieku poniżej 12 lat.

4 4 S t r o n a T. 03. WSKAŹNIK ZAGROŻENIA UBÓSTWEM 4 (po uwzględnieniu w dochodach transferów społecznych) Wykres 03. WSKAŹNIK ZAGROŻENIA UBÓSTWEM 4 (po uwzględnieniu w dochodach transferów społecznych) WEDŁUG PŁCI W 2013 R. (w %) w % UE 28 16,4 16,8 16,8 16,6 AT 14,7 14,5 14,4 14,4 BE 14,6 15,3 15,3 15,1 BG 20,7 22,2 21,2 21,0 CY 15,6 14,8 14,7 15,3 CZ 9,0 9,8 9,6 8,6 DE 15,6 15,8 16,1 16,1 DK 13,3 13,0 13,1 12,3 EE 15,8 17,5 17,5 18,6 EL 20,1 21,4 23,1 23,1 ES 20,7 20,6 20,8 20,4 FI 13,1 13,7 13,2 11,8 FR 13,3 14,0 14,1 13,7 HR 20,6 20,9 20,4 19,5 HU 12,3 13,8 14,0 14,3 IE 15,2 15,2 15,7 14,1 IT 18,2 19,6 19,4 19,1 LT 20,5 19,2 18,6 20,6 LU 14,5 13,6 15,1 15,7 LV 20,9 19,0 19,2 19,4 MT 15,5 15,6 15,1 15,7 NL 10,3 11,0 10,1 10,4 PL 17,6 17,7 17,1 17,3 PT 17,9 18,0 17,9 18,7 RO 21,1 22,2 22,6 22,4 SE 12,9 14,0 14,1 14,8 SI 12,7 13,6 13,5 14,5 SK 12,0 13,0 13,2 12,8 UK 17,1 16,2 16,0 15,9 Wskaźnik zagrożenia ubóstwem (po uwzględnieniu w dochodach transferów społecznych) w 2013 r. dla Unii Europejskiej ogółem wyniósł 16,6% i był o 0,2 p.proc. wyższy niż w 2010 r. Najwyższą wartość wskaźnik ten przyjmował w Grecji (23,1%), Rumunii (22,4%), Bułgarii (21,0%), na Litwie (20,6%) i w Hiszpanii (20,4%). Najmniej osób zagrożonych ubóstwem w 2013 r. notowano w Czechach (8,6%), Holandii (10,4%), Finlandii (11,8%), Danii (12,3%) i na Słowacji (12,8%). Wyraźne obniżenie wskaźnika zagrożenia ubóstwem w porównaniu z 2010 r. obserwowano na Łotwie, w Finlandii, Wielkiej Brytanii, w Chorwacji, Irlandii oraz w Danii (w granicach 1,5 p.proc. 1,0 p.proc.), przy czym w Finlandii i Irlandii obserwowano znaczną poprawę w 2013 r. w porównaniu z rokiem poprzednim. Znaczny wzrost wskaźnika zagrożenia ubóstwem w latach notowano w Grecji (o 3,0 p.proc.), Estonii (o 2,8 p.proc.), Szwecji (o 1,9 p.proc.) i Słowenii (o 1,8 p.proc.). W Polsce wskaźnik ten kształtował się na poziomie 17,3% i był o 0,3 p.proc. niższy niż w 2010 r. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem w Unii Europejskiej ogółem w 2013 r. osiągał zwykle wyższe wartości dla kobiet (17,2%) niż dla mężczyzn (16,1%). Największe różnice na niekorzyść kobiet występowały w Szwecji i Estonii (po 2,7 p.proc.), Bułgarii (o 2,5 p.proc.), na Cyprze (o 2,4 p.proc.), Litwie i w Niemczech (po 2,2 p.proc.). Spośród krajów UE w przypadku czterech krajów mężczyźni byli częściej zagrożeni ubóstwem: w Hiszpanii (20,9% wobec 19,9%), na Węgrzech (14,6% wobec 14,0%), w Danii (12,6% wobec 12,1%) i Portugalii (18,8% wobec 18,7%). W Polsce wskaźnik ten dla obu płci kształtował się na jednakowym poziomie. 4 Na podstawie badania EU-SILC; odsetek osób z rocznym ekwiwalentnym dochodem do dyspozycji poniżej progu zagrożenia ubóstwem, który wynosi 60% krajowej mediany rocznych ekwiwalentnych dochodów do dyspozycji.

5 5 S t r o n a T. 04. ZHARMONIZOWANA STOPA BEZROBOCIA 5 Wykres 04. ZHARMONIZOWANA STOPA BEZROBOCIA 5 WEDŁUG PŁCI W 2013 R. (w %) w % UE 28 9,6 9,6 10,5 10,8 AT 4,8 4,6 4,9 5,4 BE 8,3 7,2 7,6 8,4 BG 10,2 11,3 12,3 13,0 CY 6,3 7,9 11,9 15,9 CZ 7,3 6,7 7,0 7,0 DE 7,1 5,8 5,4 5,2 DK 7,5 7,6 7,5 7,0 EE 16,7 12,3 10,0 8,6 EL 12,7 17,9 24,5 27,5 ES 19,9 21,4 24,8 26,1 FI 8,4 7,8 7,7 8,2 FR 9,3 9,2 9,8 9,9 HR 11,7 13,7 16,0 17,3 HU 11,2 11,0 11,0 10,2 IE 13,9 14,7 14,7 13,1 IT 8,4 8,4 10,7 12,2 LT 17,8 15,4 13,4 11,8 LU 4,4 4,9 5,1 5,9 LV 19,5 16,2 15,0 11,9 MT 6,9 6,4 6,3 6,4 NL 4,5 4,4 5,3 6,7 PL 9,7 9,7 10,1 10,3 PT 11,0 12,9 15,8 16,4 RO 7,0 7,2 6,8 7,1 SE 8,6 7,8 8,0 8,1 SI 7,3 8,2 8,9 10,1 SK 14,4 13,6 14,0 14,2 UK 7,8 8,1 7,9 7,6 W 2013 r. w Unii Europejskiej ogółem 10,8% aktywnych zawodowo było bez pracy, tj. o 1,2 p.proc. więcej niż w 2010 r. Najtrudniejszą sytuację na rynku pracy obserwowano w Grecji i Hiszpanii, gdzie stopa bezrobocia kształtowała się odpowiednio na poziomie 27,5% i 26,1%. Wysoką stopę bezrobocia notowano także w Chorwacji, Portugalii, na Cyprze i w Słowacji (w granicach 17,3% 14,2%). W Polsce wskaźnik ten wynosił 10,3%, tj. był o 0,6 p.proc. wyższy niż w 2010 r. Do najniższych należało bezrobocie w Niemczech, Austrii i Luksemburgu (w granicach 5,2% 5,9%). Stopa bezrobocia kobiet w Unii Europejskiej w 2013 r. ukształtowała się na tym samym poziomie co stopa bezrobocia mężczyzn i wyniosła 10,8%, przy czym w większości krajów członkowskich wskaźnik bezrobocia dla mężczyzn był wyższy niż dla kobiet. Największe dysproporcje w tym zakresie notowano w Irlandii i na Litwie, gdzie stopa bezrobocia wśród mężczyzn była wyższa odpowiednio o 4,3 p.proc. i 2,6 p.proc. Odwrotną sytuację obserwowano w dziesięciu państwach, w tym największa różnica występowała w Grecji i Czechach, gdzie stopa bezrobocia wśród kobiet była wyższa odpowiednio o 6,9 p.proc. i 2,4 p.proc. wyższa niż mężczyzn. W tej grupie krajów była również Polska wskaźnik dla kobiet wyniósł 11,1%, a dla mężczyzn 9,7%. W 2013 r. nadal w trudnej sytuacji na rynku pracy pozostawały osoby młode (do 25 roku życia), których stopa bezrobocia w Unii Europejskiej ogółem wynosiła 23,5% i była o 2,5 p.proc. wyższa niż w 2010 r. Najwyższy poziom bezrobocia obserwowano w Grecji, Hiszpanii oraz Chorwacji, gdzie co najmniej połowa osób młodych nie miała pracy. W Polsce stopa bezrobocia osób w wieku lata w 2013 r. wyniosła 27,3% i była o 3,6 p.proc. wyższa niż w 2010 r. Najniższy wskaźnik charakteryzował Niemcy (7,8%), Austrię (9,7%), Holandię (11,0%) oraz Maltę (13,0%). W stosunku do 2010 r. w największym stopniu pogorszyła się sytuacja na rynku pracy osób młodych w Grecji, na Cyprze oraz w Chorwacji, gdzie stopa bezrobocia w tej grupie wieku wzrosła w granicach 25 p.proc. 18 p.proc.). Poprawę w tym zakresie i obniżenie tego wskaźnika, obserwowano w dziewięciu krajach, w tym największe w krajach bałtyckich w Estonii, na Litwie i Łotwie (w granicach 14,2 13,0 p.proc). 5 Na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL/LFS).

6 6 S t r o n a T. 05. UDZIAŁ DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH 6 Wykres 05. MŁODZIEŻ NIEPRACUJĄCA I NIEUCZESTNICZĄCA W KSZTAŁCENIU 6 W 2013 R. (w % ludności w tej samej grupie wiekowej) w % osób bezrobotnych UE 28 40,0 43,0 44,5 47,4 AT 25,4 26,3 24,9 24,6 BE 48,8 48,3 44,7 46,1 BG 46,4 55,7 55,2 57,3 CY 20,4 20,8 30,1 38,3 CZ 40,9 40,6 43,4 43,4 DE 47,3 47,9 45,4 44,7 DK 20,2 24,4 28,0 25,5 EE 45,3 57,3 54,7 44,5 EL 44,6 49,3 59,1 67,1 ES 36,6 41,6 44,4 49,7 FI 24,0 22,2 21,4 20,7 FR 40,2 41,5 40,4 40,4 HR 56,3 61,3 63,7 63,6 HU 49,0 47,6 45,3 48,6 IE 49,1 59,3 61,7 60,6 IT 48,5 52,0 53,2 56,9 LT 41,7 52,1 49,2 42,9 LU 29,3 28,8 30,3 30,4 LV 45,0 54,5 52,1 48,6 MT 44,9 47,3 48,5 45,7 NL 27,6 33,5 34,0 36,1 PL 31,1 37,2 40,3 42,5 PT 52,2 48,4 48,8 56,4 RO 34,5 41,0 44,2 45,2 SE 18,6 19,6 18,9 18,5 SI 43,3 44,2 47,9 51,0 SK 64,0 67,9 67,3 70,2 UK 32,6 33,5 34,7 36,2 25 Ogółem Kobiety Mężczyźni W Unii Europejskiej w ostatnich latach obserwowano wzrost udziału osób długotrwale bezrobotnych. W 2013 r. blisko połowa spośród osób niepracujących pozostawało bez pracy rok lub dłużej, w tym najwięcej takich osób było na Słowacji (70,2%), w Grecji (67,1%), Chorwacji (63,6%) oraz Irlandii (60,6%). Najniższy udział osób długotrwale bezrobotnych notowano w Szwecji (18,5%), Finlandii (20,7%), Austrii (24,6%) oraz Danii (25,5%). W 2013 r. w siedmiu krajach UE odsetek takich osób był niższy niż w 2010 r., w tym w największym stopniu obniżył się w Finlandii (o 3,3 p.proc. do poziomu 20,7%) oraz w Belgii i Niemczech (odpowiednio o 2,7 p.proc. i 2,6 p.proc. do poziomu 46,1% i 44,7%). W Polsce udział osób długotrwale bezrobotnych wzrósł w porównaniu z 2010 r. o 11,4 p.proc. i w 2013 r. wyniósł 42,5%. Kolejną kwestią związaną z jakością życia jest aktywizacja edukacyjno-zawodowa osób młodych. W Unii Europejskiej w 2013 r. młodzież niepracująca i nieuczestnicząca w kształceniu stanowiła 13,0% ogólnej liczby osób w wieku lata. Największy odsetek młodzieży biernej zawodowo i niekształcącej się notowany był we Włoszech (22,2%), w Bułgarii (21,6%) oraz Grecji (20,4%). Wysokim wskaźnikiem charakteryzowały także Chorwacja, Cypr, Hiszpania, Rumunia, Irlandia oraz Węgry (w granicach 19,6% 15,4%). W Polsce odsetek młodzieży biernej zawodowo, które zrezygnowały z kształcenia był niższy niż przeciętnie w UE (o 0,6 p.proc.) i wynosił 12,2%. Wskaźnik nieprzekraczający 10% notowano w dziesięciu krajach, w tym najniższy był w Luksemburgu (5,0%), Holandii (5,1%), Danii (6,0%) oraz Niemczech (6,3%). W stosunku do 2010 r. największy spadek tego wskaźnika notowano na Łotwie (o 4,8 p.proc.), w Irlandii (o 3,1 p.proc.) i Estonii (o 2,7 p.proc.), natomiast najwyższy wzrost obserwowano na Cyprze (o 7,0 p.proc.), w Grecji (o 5,6 p.proc.) oraz Chorwacji (o 4,7 p.proc.). 6 Na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL/LFS).

7 7 S t r o n a T 06. GOSPODARSTWA DOMOWE O BARDZO NISKIEJ INTENSYWNOŚCI PRACY 7 Wykres 06. GOSPODARSTWA DOMOWE O BARDZO NISKIEJ INTENSYWNOŚCI PRACY 7 W 2013 R. WEDŁUG WYBRANYCH GRUP WIEKU OSÓB MIESZKAJĄCYCH W TYCH GOSPODARSTWACH (w % osób danej grupy wieku) w % UE 28 10,2 10,4 10,5 10,8 AT 7,8 8,6 7,7 7,8 BE 12,7 13,8 13,9 14,0 BG 8,0 11,0 12,5 13,0 CY 4,9 4,9 6,5 7,9 CZ 6,4 6,6 6,8 6,9 DE 11,2 11,2 9,9 9,9 DK 10,6 11,7 11,3 12,9 EE 9,0 10,0 9,1 8,4 EL 7,6 12,0 14,2 18,2 ES 10,8 13,4 14,3 15,7 FI 9,3 10,0 9,3 9,0 FR 9,9 9,4 8,4 7,9 HR 13,9 15,9 16,8 14,8 HU 11,9 12,2 12,8 12,6 IE 22,9 24,2 23,4 23,9 IT 10,2 10,4 10,3 11,0 LT 9,5 12,7 11,4 11,0 LU 5,5 5,8 6,1 6,6 LV 12,6 12,6 11,7 10,0 MT 9,2 8,9 9,0 9,0 NL 8,4 8,9 8,9 9,3 PL 7,3 6,9 6,9 7,2 PT 8,6 8,3 10,1 12,2 RO 6,9 6,7 7,4 6,4 SE 6,0 6,9 5,7 7,1 SI 7,0 7,6 7,5 8,0 SK 7,9 7,7 7,2 7,6 UK 13,2 11,5 13,0 13,2 Wskaźnik bardzo niskiej intensywności pracy w gospodarstwie domowym w Unii Europejskiej ogółem w 2013 r. wyniósł 10,8% (wobec 10,2% w 2010 r.). Do krajów UE o najniższym odsetku osób mieszkających w takich gospodarstwach domowych należały Rumunia (6,4%), Luksemburg (6,6%), Czechy (6,9%), Szwecja (7,1%) oraz Polska (7,2%). Znacznie powyżej przeciętnej dla Unii Europejskiej ogółem wskaźnik kształtował się w Irlandii, Grecji, Hiszpanii i Chorwacji (w granicach 24% 15%). W największym stopniu wskaźnik bardzo niskiej intensywności pracy w gospodarstwie domowym obniżył się w stosunku do 2010 r. na Łotwie, we Francji oraz w Niemczech (w granicach 2,6-1,3 p.proc.). Największy wzrost tego wskaźnika obserwowano w Grecji (o 10,6 p.proc.), a także w Bułgarii i Hiszpanii (odpowiednio o 5,0 p.proc. i 4,9 p.proc.) i w krajach tych notowano sukcesywny wzrost odsetka osób mieszkających w takich gospodarstwach. W Unii Europejskiej obserwowano zróżnicowanie wskaźnika bardzo niskiej intensywności pracy w gospodarstwach domowych w zależności od wieku osób w nich mieszkających. W 2013 r. w UE ogółem najwyższą wartość tego wskaźnika notowano w grupie osób w wieku lata (10,9%), natomiast najniższą w wieku lata (8,0%). W Irlandii we wszystkich omawianych grupach wiekowych odsetek osób mieszkających w gospodarstwach domowych charakteryzujących się niską intensywnością pracy był najwyższy wśród krajów UE i wynosił: 28,5% w grupie wieku lata, 20,7% w grupie wieku lata oraz 19,5% w grupie wieku lata. Ponadto wysokim wskaźnikiem dla osób z najmłodszej grupy wiekowej charakteryzowała się Grecja (21,6%), a najniższy wystąpił w Austrii (4,6%), Rumunii (5,4%) oraz na Słowacji (5,9%). Wysoki wskaźnik bardzo niskiej intensywności pracy w gospodarstwach domowych dla osób wieku lata obserwowano także w Danii (20,0%), natomiast najniższy był w Luksemburgu (3,7%), Rumunii (4,6%), Czechach (4,8%) oraz w Polsce (4,9%). Oprócz Irlandii dla osób w wieku lata wskaźnik ten należał do najwyższych w Hiszpanii oraz Grecji i wyniósł odpowiednio 13,6% i 13,4%, a najniższą wartość przyjmował w Rumunii (3,4%), Luksemburgu (3,5%) oraz Słowenii (4,4%). 7 Na podstawie bania EU-SILC; odsetek osób w wieku 0 59 lat mieszkających w gospodarstwach domowych, w których osoby dorosłe (w wieku lat) w minionym roku przepracowały mniej niż 20% ich całkowitego potencjału pracy.

8 8 S t r o n a T. 07. PRZECIĘTNE TRWANIE ŻYCIA Wykres 07. ODSETEK OSÓB W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ W 2008 R. W WYBRANYCH KRAJACH (w %) mężczyźni kobiety UE 28 76,9 77,5 82,8 83,1 AT 77,8 78,4 83,5 83,6 BE 77,5 77,8 83,0 83,1 BG 70,3 70,9 77,4 77,9 CY 79,2 78,9 83,9 83,4 CZ 74,5 75,1 80,9 81,2 DE 78,0 78,6 83,0 83,3 DK 77,2 78,1 81,4 82,1 EE 70,9 71,4 80,8 81,5 EL 78,0 78,0 83,3 83,4 ES 79,2 79,5 85,5 85,5 FI 76,9 77,7 83,5 83,7 FR 78,2 78,7 85,3 85,4 HR 73,4 73,9 79,9 80,6 HU 70,7 71,6 78,6 78,7 IE 78,5 78,7 83,1 83,2 IT 79,5 79,8 84,7 84,8 LT 67,6 68,4 78,9 79,6 LU 77,9 79,1 83,5 83,8 LV 67,9 68,9 78,0 78,9 MT 79,3 78,6 83,6 83,0 NL 78,9 79,3 83,0 83,0 PL 72,1 72,7 80,7 81,1 PT 76,8 77,3 83,2 83,6 RO 70,2 71,0 77,5 78,1 SE 79,6 79,9 83,6 83,6 SI 76,4 77,1 83,1 83,3 SK 71,8 72,5 79,3 79,9 UK 78,6 79,1 82,6 82,8 W 2012 r. w Unii Europejskiej przeciętne trwanie życia w momencie urodzenia wynosiło 80,3 lata, tj. o 0,4 roku dłużej niż w 2010 r. Spośród krajów ugrupowania najdłużej żyją mieszkańcy Hiszpanii, Włoch oraz Francji, gdzie wskaźnik ten wynosił odpowiednio 82,5 lata, 82,4 lata i 82,1 lata. Najkrócej natomiast żyją obywatele Łotwy, Litwy, Bułgarii oraz Rumunii (74,1 74,5 lata). We wszystkich krajach Unii Europejskiej kobiety żyją przeciętnie dłużej niż mężczyźni. Dla całego ugrupowania średnia wartość wskaźnika dla kobiet wyniosła w 2012 r. 83,1 lata, podczas gdy dla mężczyzn 77,5 lat. W Polsce przeciętne trwanie życia wynosiło 76,9 lat, w tym kobiet 81,1 lat a mężczyzn 72,7 lata. Największe zróżnicowanie długości życia pod względem płci obserwowano w krajach nadbałtyckich: na Litwie, w Estonii oraz na Łotwie, gdzie mężczyźni żyli odpowiednio o 11,2 lat, 10,1 lat i 10,0 lat krócej niż kobiety. Natomiast w Holandii, Szwecji oraz Wielkiej Brytanii różnica ta była najmniejsza i wyniosła 3,7 lat. W Unii Europejskiej ogółem wskaźnik przeciętnego trwania życia w zdrowiu jest bardziej korzystny dla kobiet niż dla mężczyzn. W 2012 r. przeciętna mieszkanka UE przeżywała 62,1 lat w zdrowiu, podczas gdy przeciętny mieszkaniec UE 61,5 lat. Podobne relacje obserwuje się w większości krajów ugrupowania, przy czym największe różnice między trwaniem życia w zdrowiu kobiet i mężczyzn, podobnie jak w przypadku przeciętnego trwania życia, wystąpiły na Litwie, Łotwie oraz w Estonii (odpowiednio 5,0 lat, 4,4 lat, 4,1 lat). Istotną różnicę długości życia w zdrowiu na korzyść mężczyzn obserwowano natomiast w Holandii, gdzie mężczyźni żyli w zdrowiu o 4,6 lat dłużej niż kobiety. Spośród krajów członkowskich najzdrowsi byli mieszkańcy Malty, Szwecji oraz Irlandii, gdzie kobiety żyły odpowiednio 72,2 lata, 70,6 lata i 68,5 lata, a mężczyźni odpowiednio 71,5 lata, 70,8 lata i 65,9 lata. Najkrócej w zdrowiu żyły mieszkanki Słowacji, Słowenii i Finlandii (odpowiednio 53,1 lata, 55,6 lata i 56,2 lata) oraz mieszkańcy Estonii, Słowacji i Łotwy (odpowiednio 53,1 lata, 53,4 lata i 54,6 lata). W Polsce przeciętne trwanie życia w zdrowiu w 2012 r. wzrosło w porównaniu z 2010 r. o 0,6 roku dla kobiet i 0,7 roku dla mężczyzn i ukształtowało się na poziomie odpowiednio 62,9 lat i 59,2 lat.

9 9 S t r o n a T. 08. PRZECIĘTNE TRWANIE ŻYCIA W ZDROWIU 8 Wykres 08. ODSETEK OSÓB W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ DEKLARUJĄCE PALENIE TYTONIU CODZIENNIE W 2008 R. W WYBRANYCH KRAJACH (w %) mężczyźni kobiety UE 28 61,9 61,5 62,7 62,1 AT 59,5 60,2 60,7 62,5 BE 64,0 64,3 62,6 65,4 BG 63,0 62,1 67,1 65,7 CY 65,1 63,4 64,2 64,0 CZ 62,2 62,3 64,5 64,1 DE 57,9 57,4 58,7 57,9 DK 62,3 60,6 61,4 61,4 EE 54,1 53,1 58,2 57,2 EL 66,3 64,8 67,7 64,9 ES 64,4 64,8 63,9 65,8 FI 58,5 57,3 58,2 56,2 FR 61,8 62,6 63,4 63,8 HR 57,3 61,9 60,7 64,2 HU 56,3 59,2 58,6 60,5 IE 65,9 65,9 67,0 68,5 IT 67,6 62,1 67,6 61,5 LT 57,8 56,6 62,4 61,6 LU 64,4 65,8 66,4 66,4 LV 53,5 54,6 56,7 59,0 MT 70,2 71,5 71,6 72,2 NL 61,3 63,5 60,2 58,9 PL 58,5 59,2 62,3 62,9 PT 59,3 64,5 56,6 62,6 RO 57,5 57,7 57,5 57,7 SE 71,7 70,8 71,1 70,6 SI 53,4 56,5 54,6 55,6 SK 52,4 53,4 52,1 53,1 UK 65,0 64,6 65,6 64,5 W 2013 r. 67,1% mieszkańców Unii Europejskiej pozytywnie oceniało swój stan zdrowia (tzn. określiło go jako dobry lub bardzo dobry ), natomiast negatywnie - 9,9% (tzn. jako zły lub bardzo zły ). Pozostali respondenci udzielili odpowiedzi neutralnej (tzn. taki sobie ). Subiektywna samocena stanu zdrowia była niższa u kobiet niż u mężczyzn. Wśród mieszkanek Unii Europejskiej 11,0% stwierdziło, że ich zdrowie jest złe lub bardzo złe (o 2,3 p.proc. więcej niż w przypadku mężczyzn). Pozytywną opinię na temat stanu swojego zdrowia wyraziło 64,3% respondentek o 5,9 p.proc. mniej niż w przypadku mężczyzn. Spośród krajów ugrupowania najbardziej korzystnie stan swojego zdrowia oceniali mieszkańcy Irlandii 82,0% z nich deklarowało, że jest on dobry lub bardzo dobry, podczas gdy odpowiedzi zły lub bardzo zły udzieliło jedynie 3,7% mieszkańców tego kraju najmniej w całej UE. Znaczny udział pozytywnych ocen obserwowano również w Szwecji, na Cyprze oraz w Holandii (odpowiednio 81,1%, 76,4% i 75,6%). Najgorzej swój stan zdrowia oceniali mieszkańcy Chorwacji (25,3% ocen negatywnych), a także Litwy, Portugalii oraz Łotwy (odpowiednio 18,7%, 18,6% i 16,8%). W krajach tych odnotowano także najmniejszy udział respondentów o pozytywnej samoocenie stanu zdrowia. W Polsce 58,3% ankietowanych opisało swój stan zdrowia jako dobry lub bardzo dobry, natomiast 14,3% jako zły lub bardzo zły. Podobnie jak w przypadku wszystkich innych krajów ugrupowania kobiety postrzegały własny stan zdrowia gorzej niż mężczyźni 54,8% kobiet określiło swoje zdrowie jako dobre lub bardzo dobre, a 15,3% jako złe lub bardzo złe, w porównaniu z odpowiednio 62,3% i 13,1% w grupie mężczyzn. W 2013 r. 6,9% mieszkańców Unii Europejskiej rezygnowało z wizyty u lekarza specjalisty, mimo że w ich odczuciu taka wizyta była potrzebna. Wśród najczęściej wymienianych przyczyn znalazły się zbyt wysokie koszty związane z wizytą lekarską, chęć przeczekania problemu oraz zbyt długi czas oczekiwania na wizytę. Rezygnację z powyższych powodów zgłosiło odpowiednio 2,4%, 1,2% i 1,1% ankietowanych. Spośród krajów ugrupowania najniższy odsetek niezaspokojonych potrzeb związanych z poradą lekarza specjalisty odnotowano w Słowenii, Austrii oraz Holandii (odpowiednio 0,2%, 1,3% i 1,5%). Najwyższy odsetek rezygnacji z wizyt lekarskich odnotowano na Łotwie, w Polsce oraz w Szwecji (odpowiednio 20,0%, 14,0% i 13,6%). Jako na główną barierę w dostępie do lekarzy specjalistów respondenci z Łotwy wskazywali na zbyt wysokie koszty wizyt. Respondenci z Polski skarżyli się przede wszystkim na zbyt długi czas oczekiwania na wizyty; jako drugie pod względem częstości były wymieniane powody finansowe. W Szwecji najczęściej zgłaszaną przyczyną rezygnacji z wizyty u lekarza specjalisty była chęć przeczekania problemu. 8 Na podstawie bania EU-SILC.

10 10 S t r o n a T. 09. OSOBY POWYŻEJ 25 ROKU ŻYCIA Z WYKSZTAŁCENIEM CO NAJWYŻEJ GIMNAZJALNYM 9 w % ludności Wykres 09. OSOBY POWYŻEJ 25 ROKU ŻYCIA Z WYKSZTAŁCENIEM CO NAJWYŻEJ GIMNAZJALNYM 9 WEDŁUG PŁCI W 2013 R. (w % ludności w danej grupie wieku) UE 28 34,5 33,8 33,0 31,9 AT 23,4 23,6 23,0 22,7 BE 38,3 37,2 36,8 35,7 BG 30,4 28,6 27,5 26,1 CY 34,5 33,3 31,1 30,1 CZ 12,0 11,6 11,5 10,8 DE 18,9 18,0 17,7 17,4 DK 30,0 29,1 28,3 27,8 EE 13,4 13,3 12,6 11,5 EL 48,3 46,8 45,9 44,7 ES 55,7 54,7 54,3 53,5 FI 27,2 26,3 25,6 24,2 FR 38,1 37,2 36,3 33,7 HR 34,3 33,9 32,5 28,1 HU 24,3 23,3 22,4 21,5 IE 34,5 33,5 32,5 30,9 IT 54,9 54,2 53,1 52,3 LT 20,5 19,4 18,6 17,7 LU 26,5 26,4 25,7 23,2 LV 14,8 15,2 13,9 13,1 MT 70,9 69,2 67,2 65,5 NL 33,6 33,6 32,9 30,5 PL 19,4 18,7 17,9 17,2 PT 74,4 72,1 70,0 68,1 RO 36,0 35,1 34,2 33,5 SE 22,3 21,9 21,2 20,3 SI 22,3 21,6 20,8 20,3 SK 15,7 15,1 14,6 14,0 UK 25,5 24,4 23,7 23,3 W Unii Europejskiej w 2013 r. 31,9% ludności w wieku powyżej 25 lat stanowiły osoby z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym. Najwięcej takich osób obserwowano w Portugalii, na Malcie, Hiszpanii oraz we Włoszech (w granicach 68% 52%). Najmniejszym udziałem osób posiadających tylko wykształcenie podstawowe lub gimnazjalne charakteryzowały się w 2013 r. Czechy, Estonia, Łotwa i Słowacja (mniej niż 15% ludności ogółem). W Polsce odsetek osób z takim wykształceniem był stosunkowo niski i ukształtował się na poziomie 17,2%, tj. o 2,2 p.proc. mniej niż w 2010 r. W Unii Europejskiej ogółem odsetek osób z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym w latach zmniejszył się o 2,6 p.proc. Jego spadek notowano we wszystkich krajach w tym najwyższy w Portugalii, Chorwacji oraz na Malcie (odpowiednio o 6,3 p.proc., 6,2 p.proc. i 5,4 p.proc.). Najmniejszy postęp w tym zakresie osiągnięto w Austrii, Czechach i Niemczech (gdzie wskaźnik obniżył się o odpowiednio 0,7 p.proc., 1,2 p.proc. i 1,5 p.proc.). W 2013 r. w Unii Europejskiej 34,7% kobiet oraz 28,9% mężczyzn zakończyło kształcenie na poziomie gimnazjum. W większości krajów członkowskich kobiety częściej niż mężczyźni nie kontynuują edukacji w szkołach ponadgimnazjalnych. Największe dysproporcje w tym zakresie obserwowano w Chorwacji, Austrii, Rumunii oraz Niemczech, gdzie różnica pomiędzy płciami wynosiła ponad 10 p.proc. W 2013 r. jedynie na Łotwie, w Estonii, Irlandii oraz Portugalii odsetek mężczyzn z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym był wyższy niż odpowiednio kobiet (w granicach 4,7 p.proc. 3,5 p.proc.). W Polsce w 2013 r. kobiety, które ukończyły edukację tylko na poziomie gimnazjalnym stanowiły 19,9%, tj. było ich o 5,8 p.proc. więcej niż mężczyzn posiadających równorzędne wykształcenie (14,1%). Na przestrzeni lat w największym stopniu dysproporcja między płciami zmniejszyła się w Chorwacji, Luksemburgu (po 3,3 p.proc.) oraz na Malcie (o 3,1 p.proc.). 9 Na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL/LFS). Zgodnie z międzynarodową Standardową Klasyfikacją Edukacji ISCED 97 dotyczy poziomów 0-2.

11 11 S t r o n a T. 10. OSOBY POWYŻEJ 25 ROKU ŻYCIA Z WYKSZTAŁCENIEM WYŻSZYM 10 Wykres 10. ODSETEK OSÓB, KTÓRE KIEDYKOLWIEK KORZYSTAŁY Z KOMPUTERA ORAZ INTERNETU W 2013 R. (w %) w % ludności UE 28 22,7 23,4 24,2 25,0 AT 17,5 17,5 18,0 18,6 BE 30,0 29,8 30,4 30,5 BG 20,7 21,2 21,5 22,9 CY 31,0 32,9 34,1 34,2 CZ 15,3 16,5 17,3 18,3 DE 24,3 25,1 25,7 26,1 DK 29,5 29,8 30,5 31,1 EE 34,2 35,7 36,4 37,2 EL 19,6 20,7 21,1 22,3 ES 26,1 26,8 27,3 28,2 FI 33,5 34,5 34,5 35,5 FR 24,5 25,1 25,9 27,2 HR 16,4 16,1 16,3 17,9 HU 19,0 20,0 21,0 21,5 IE 33,3 33,8 35,3 36,6 IT 12,1 12,2 12,9 13,4 LT 27,6 28,6 29,1 29,9 LU 31,6 33,5 35,2 37,0 LV 25,2 25,8 27,2 29,3 MT 13,6 14,3 15,2 16,1 NL 28,7 28,7 29,3 29,9 PL 19,9 20,7 21,8 22,8 PT 12,7 14,1 15,2 15,9 RO 11,9 12,8 13,3 13,5 SE 32,1 33,1 33,7 34,8 SI 21,2 22,2 23,7 24,8 SK 15,7 16,8 17,2 17,9 UK 33,8 36,0 37,3 38,2 W 2013 r. ¼ mieszkańców UE w wieku 25 lat i więcej posiadała wykształcenie wyższe było to o 2,3 p.proc. więcej niż w 2010 r. Spośród wszystkich krajów członkowskich najwyższy odsetek osób z wykształceniem wyższym notowano w Wielkiej Brytanii, Estonii i Luksemburgu (w granicach 38% 37%), a najmniej we Włoszech (13,4%), w Rumunii (13,5%) oraz Portugalii (15,9%). We wszystkich krajach członkowskich liczba osób z wykształceniem wyższym wzrosła w porównaniu z 2010 r., w tym w największym stopniu w Luksemburgu (o 5,4 p.proc.), Wielkiej Brytanii (o 4,4 p.proc.) oraz na Łotwie (o 4,1 p.proc.). W Polsce w 2013 r. wyższe wykształcenie posiadało 22,8% ludności, tj. o 2,9 p.proc. więcej niż w 2010 r. Chociaż w 2013 r. w Unii Europejskiej ogółem kobiety, które posiadają przynajmniej tytuł licencjacki stanowiły 24,8%, a mężczyźni 25,2%, to w większości krajów członkowskich to właśnie one częściej legitymowały się ukończonymi studiami wyższymi. Znacznie więcej kobiet, które ukończyły studia wyższe niż mężczyzn z równorzędnym poziomem wykształcenia notowano w Szwecji, na Łotwie oraz w Estonii, gdzie różnica pomiędzy odsetkiem kobiet a mężczyzn ukształtowała się w granicach 15,4 p.proc. 10,7 p.proc. W Polsce w 2013 r. kobiet posiadających wyższe wykształcenie było 25,1%, tj. o 4,9 p.proc. więcej niż odpowiednio mężczyzn. Wśród dziewięciu państw, w których odsetek mężczyzn z wykształceniem przynajmniej licencjackim znacznie przekraczał poziom dla analogicznej grupy kobiet znalazły się Niemcy (o 8,8 p.proc.), Austria (o 6,3 p.proc.) oraz Luksemburg (o 6,1 p.proc.), a także Holandia, Grecja, Czechy, Hiszpania, Malta i Rumunia. Umiejętność korzystania z komputera i Internetu jest przydatna nie tylko na rynku pracy, ale również daje możliwość dostępu informacji, edukacji i rozrywki. W 2013 r. w Unii Europejskiej ogółem 81% ludności należało do grupy osób, które kiedykolwiek używały komputera, a 79% było użytkownikami Internetu. W stosunku do 2010 r. wielkości te poprawiły się odpowiednio o 5,2 p.proc. oraz o 8,2 p.proc. Wśród krajów, które należały do najbardziej zaawansowanych pod względem wykorzystywania technologii teleinformacyjnych, tj. z najwyższymi odsetkami ludności, która użytkowała komputer i Internet, znalazły się Dania i Szwecja, a także Finlandia, Holandia i Luksemburg. Najniższy udział ludności, która kiedykolwiek używała komputera oraz korzystała z zasobów Internetu notowano w Bułgarii i Rumunii, gdzie jednocześnie obserwowano znaczną poprawę w tym zakresie. Poza wyżej wymienionymi krajami, najwyższy wzrost odsetka użytkowników komputerów i Internetu w latach odnotowano w Grecji i Chorwacji. W Polsce udział ludności, która kiedykolwiek korzystała z komputera wzrósł z 68% w 2010 r. do 69% w 2013 r., a ludności, która kiedykolwiek używała Internetu zwiększył się z 65% do 68%. 10 Na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL/LFS).

12 12 S t r o n a T. 11. WSKAŹNIK POGŁĘBIONEJ DEPRYWACJI MATERIALNEJ Wykres 11. WSKAŹNIK POGŁĘBIONEJ DEPRYWACJI MATERIALNEJ WEDŁUG PŁCI W 2013 R. (w %) w % UE 28 8,4 8,9 9,9 9,6 AT 4,3 4,0 4,0 4,2 BE 5,9 5,7 6,3 5,1 BG 45,7 43,6 44,1 43,0 CY 11,2 11,7 15,0 16,1 CZ 6,2 6,1 6,6 6,6 DE 4,5 5,3 4,9 5,4 DK 2,7 2,6 2,8 3,8 EE 9,0 8,7 9,4 7,6 EL 11,6 15,2 19,5 20,3 ES 4,9 4,5 5,8 6,2 FI 2,8 3,2 2,9 2,5 FR 5,8 5,2 5,3 5,1 HR 14,3 15,2 15,9 14,7 HU 21,6 23,1 25,7 26,8 IE 5,7 7,8 9,8 9,9 IT 6,9 11,2 14,5 12,4 LT 19,9 19,0 19,8 16,0 LU 0,5 1,2 1,3 1,8 LV 27,6 31,0 25,6 24,0 MT 6,5 6,6 9,2 9,5 NL 2,2 2,5 2,3 2,5 PL 14,2 13,0 13,5 11,9 PT 9,0 8,3 8,6 10,9 RO 31,0 29,4 29,9 28,5 SE 1,3 1,2 1,3 1,4 SI 5,9 6,1 6,6 6,7 SK 11,4 10,6 10,5 10,2 UK 4,8 5,1 7,8 8,3 Jednym ze sposobów oceny statusu materialnego oraz porównania sytuacji pomiędzy krajami jest wskaźnik pogłębionej deprywacji materialnej, określający odsetek osób w gospodarstwach domowych, które deklarują brak możliwości zaspokojenia ze względów finansowych co najmniej czterech z dziewięciu potrzeb uznanych w warunkach europejskich za istotne 11. W 2013 r., podobnie jak w latach ubiegłych, wskaźnik pogłębionej deprywacji materialnej wśród krajów Unii Europejskiej był bardzo silnie zróżnicowany (w granicach od 43,0% do 1,4,%). Najniższy poziom wskaźnika notowano w Szwecji, Luksemburgu, Finlandii i Holandii (poniżej 3%), przy czym tylko w Finlandii nastąpiło zmniejszenie w stosunku do 2010 r. odsetka osób w gospodarstw domowych deklarujących brak możliwości zaspokojenia części potrzeb zaliczanych do grupy podstawowych. Na relatywnie niskim poziomie kształtował się wskaźnik także w Danii (3,8%), Austrii (4,2%), Belgii i Francji (po 5,1%) oraz w Niemczech (5,4%). W Polsce wskaźnik pogłębionej deprywacji materialnej uległ znacznemu obniżeniu w stosunku do 2010 r. (o 2,3 p.proc. do 11,9% w 2013 r.), przy czym nadal był wyższy od przeciętnego dla UE (9,6%). Podobnie jak w poprzednich latach najwyższy wskaźnik wystąpił w Bułgarii (43,0%), Rumunii (28,5%), na Węgrzech (26,8%) oraz Łotwie (24,0%), ale spośród wymienionych krajów, jedynie na Węgrzech nie odnotowano poprawy sytuacji, tj. obniżenia w porównaniu do 2010 r. odsetka osób w gospodarstwach domowych, które nie były w stanie pokryć wydatków związanych z zaspokojeniem przynajmniej części potrzeb. W większości krajów członkowskich Unii Europejskiej wskaźnik pogłębionej deprywacji materialnej był wyższy dla kobiet niż mężczyzn. W 2013 r. największe dysproporcje pod tym względem obserwowano na Litwie, w Bułgarii, na Łotwie, w Irlandii i Czechach (w granicach od 3,4 p.proc. do 1,3 p.proc.). Jednocześnie do krajów, w których bardziej na ubóstwo byli narażeni mężczyźni niż kobiety należały w 2013 r. Cypr, Estonia, Belgia, Chorwacja, Hiszpania, Włochy i Austria. 11 Na podstawie badania EU-SILC; Do najważniejszych potrzeb należą brak możliwości: opłacenia tygodniowego wyjazdu wszystkich członków gospodarstwa domowego na wypoczynek raz w roku; jedzenia mięsa, ryb (lub wegetariańskiego odpowiednika) co drugi dzień; ogrzewania mieszkania odpowiednio do potrzeb; pokrycia niespodziewanego wydatku (w wysokości odpowiadającej miesięcznej wartości przyjętej w danym kraju granicy ubóstwa relatywnego); terminowych opłatach związanych z mieszkaniem, spłatach rat i kredytów; posiadania telewizora kolorowego, samochodu, pralki i telefonu (stacjonarnego lub komórkowego).

13 13 S t r o n a T. 12. ZALEGŁOŚCI W OPŁATACH ZWIĄZANYCH Z MIESZKANIEM, SPŁATACH RAT I KREDYTÓW 12 Wykres 12. BRAK MOŻLIWOŚCI OGRZEWANIA MIESZKANIA ODPOWIEDNIO DO POTRZEB 12 (w % ogółu ludności) w % ogółu ludności UE 28 12,0 11,7 11,6 11,9 AT 7,0 7,3 6,5 7,0 BE 7,8 7,8 8,3 6,5 BG 33,8 30,9 31,5 36,1 CY 28,0 28,4 31,5 33,6 CZ 6,0 6,1 6,0 5,4 DE 4,9 5,2 4,8 5,1 DK 6,2 6,7 7,6 6,9 EE 13,3 13,8 13,1 12,5 EL 30,9 31,9 39,0 45,3 ES 11,7 8,7 10,9 11,9 FI 10,3 11,0 10,8 11,2 FR 10,8 9,9 10,2 9,2 HR 30,1 29,6 30,4 31,4 HU 24,3 24,7 26,4 26,2 IE 16,7 19,9 23,6 22,5 IT 12,8 14,1 13,5 14,2 LT 11,9 13,2 13,2 13,8 LU 3,3 3,9 4,2 5,2 LV 25,2 25,3 24,4 22,4 MT 7,8 9,6 11,1 12,2 NL 4,9 4,9 5,0 5,0 PL 15,3 14,2 15,2 15,1 PT 8,6 10,2 9,7 11,8 RO 29,8 30,2 31,1 30,5 SE 6,4 5,9 6,7 6,0 SI 19,5 19,0 21,0 21,2 SK 12,1 8,5 8,3 8,1 UK 9,6 8,9 4,0 3,9 Jedną z potrzeb wskazaną jako podstawowa dla wskaźnika pogłębionej deprywacji jest możliwość terminowego dokonywania opłat związanych z mieszkaniem, spłatach rat i kredytów 13. W 2013 r. w Unii Europejskiej ogółem odsetek gospodarstw domowych mających trudności z dokonywaniem terminowych opłat za mieszkanie oraz spłat rat i kredytów przeciętnie wynosił 11,9% i uległ niewielkiemu obniżeniu w stosunku do notowanego w 2010 r. Najtrudniejszą sytuację pod tym względem obserwowano w 2013 r. w Grecji, gdzie odsetek osób w gospodarstwa domowych mających problem z terminowym regulowaniem zobowiązań wynosił 45,3%. Jednocześnie w tym kraju odnotowano największy wzrost tego odsetka w porównaniu z 2010 r. (o prawie 15 p.proc.). Oprócz Grecji, trudną sytuację gospodarstw domowych związaną z nieterminowym dokonywaniem opłat obserwowano również w Bułgarii, na Cyprze i w Chorwacji (odsetek osób oscylował w granicach od 36,1% do 31,4%). W Polsce w 2013 r. ponad 15% gospodarstw domowych nie wywiązywało się terminowo z opłat związanych z mieszkaniem, spłatach rat i kredytów, przy czym w porównaniu z 2010 r. nastąpiła nieznaczna poprawa w tym zakresie (o 0,2 p.proc.). Do krajów o najniższym odsetku osób mających zaległości w regulowaniu opłat w 2013 r. należała Wielka Brytania, Holandia, Niemcy, Luksemburg oraz Czechy (w granicach od 3,9% do 5,4%) i spośród ww. krajów poprawę w tym zakresie w porównaniu z 2010 r. odnotowano w Wielkiej Brytanii i Czechach. W Unii Europejskiej ogółem w 2013 r. 10,8% osób w gospodarstwach domowych nie mogło odpowiednio ogrzać mieszkania. Największy problem z realizacją tej potrzeby mieli mieszkańcy Bułgarii (44,9%), ale jednocześnie w tym kraju odnotowano największy spadek wskaźnika. Wysoki odsetek osób w gospodarstwach domowych, które nie mogły w odpowiednim stopniu ogrzać swojego mieszkania wystąpił także na Cyprze, w Grecji, na Litwie i w Portugalii (w granicach 30,5%-27,9%) i we wszystkich tych krajach, z wyjątkiem ostatniego, odnotowano pogorszenie sytuacji w stosunku do 2010 r. Najmniejszy udział ludności narażonej na mieszkanie w zbyt słabo ogrzanym mieszkaniu obserwowano w Szwecji (0,8%), Finlandii (1,2%) i Luksemburgu (1,6%). W Polsce wskaźnik ten wyniósł 11,4% i poprawił się w stosunku do 2010 r. o 3,4 p.proc. 12 Na podstawie badania EU-SILC. 13 Odsetek gospodarstw domowych, które z powodów finansowych, w okresie 12 miesięcy przed badaniem, dwa lub więcej razy nie były w stanie terminowo uiszczać takich opłat, jak rachunki za gaz, elektryczność, wodę, wywóz nieczystości stałych lub płynnych, podatków od nieruchomości i innych stałych opłat związanych z użytkowaniem mieszkania.

14 14 S t r o n a T. 13. POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA W MIEJSCU ZAMIESZKANIA 14 Wykres 13. WSKAŹNIK ZABÓJSTW WEDŁUG PŁCI W 2011 R. 15 UE 28 w % ogółu ludności. 14,3 14,1 13,6 14,5 AT 13,4 12,1 11,7 11,3 BE 17,5 15,6 14,5 19,4 BG 27,7 27,2 26,9 25,8 CY 12,7 15,0 15,5 15,3 CZ 15,4 15,0 13,2 13,9 DE 12,0 12,9 12,5 13,5 DK 14,2 15,3 10,3 9,4 EE 18,0 14,5 15,7 12,3 EL 19,1 20,1 20,1 19,0 ES 13,0 10,8 10,1 14,2 FI 8,7 8,3 8,6 9,0 FR 15,6 14,8 14,7 17,0 HR 4,6 3,6 3,2 2,9 HU 11,7 11,0 10,3 12,4 IE 10,2 10,4 10,7 11,9 IT 12,4 14,5 14,7 16,0 LT 5,3 4,8 5,0 6,4 LU 10,2 10,7 14,4 12,9 LV 23,8 19,0 17,0 12,0 MT 10,4 12,7 12,6 12,9 NL 16,8 18,6 18,3 18,1 PL 6,5 6,3 6,3 6,4 PT 11,3 10,1 10,9 13,3 RO 15,7 16,4 13,7 15,6 SE 9,3 10,2 9,7 9,2 SI 9,3 8,6 8,1 9,1 SK 10,2 10,0 9,6 8,9 UK 23,1 20,7 19,7 17,4 O poziomie i jakości życia mieszkańców decyduje również poczucie bezpieczeństwa, wyrażone jako odsetek osób uważających przestępstwa, przemoc i akty wandalizmu za problem w swoim miejscu zamieszkania. Od 2010 r. w Unii Europejskiej ogółem notowano stopniowy spadek odsetka osób deklarujących, że przestępstwa, przemoc oraz akty wandalizmu stanowią problem w ich miejscu zamieszkania (do 13,6% w 2012 r.), natomiast w 2013 r. wzrósł on do 14,5%. W poszczególnych krajach członkowskich UE obserwowano znaczące zróżnicowanie w zakresie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców. Najmniej bezpiecznie czuli się mieszkańcy Bułgarii (25,8%) i Belgii (19,4%), a także Grecji (19,0%). Relatywnie wysoki (powyżej przeciętnej w UE) odsetek osób odczuwających zagrożenie wystąpił także w Holandii, Wielkiej Brytanii, Francji, we Włoszech, w Rumunii i na Cyprze (w granicach od 18,1% do 15,3%), ale spośród ww. krajów w Wielkiej Brytanii nastąpiła największa poprawa w tym zakresie w stosunku do 2010 r. (spadek wskaźnika o 5,7 p.proc.). Znaczący wzrost poczucia bezpieczeństwa obserwowano w przypadku mieszkańców Włoch, Luksemburga i Cypru, gdzie nastąpiło obniżenie wskaźnika w stosunku do 2010 r. w granicach od 2,5 p.proc. do 3,6 p.proc. Spośród krajów UE najbardziej bezpieczni w 2013 r. czuli się mieszkańcy Chorwacji, a wskaźnik ukształtował się na poziomie 2,9% (wobec 4,6% w 2010 r.). Do krajów charakteryzujących się najniższym odsetkiem osób uważających przestępstwa, przemoc i akty wandalizmu za problem w swoim miejscu zamieszkania należały również Litwa i Polska, gdzie wskaźnik w 2013 r. wyniósł po 6,4% (wobec odpowiednio 5,3% i 6,5% w 2010 r.). 14 Na podstawie badania EU-SILC. Poczucie bezpieczeństwa definiowane jako odsetek osób, które uważają przestępstwa, przemoc i akty wandalizmu za problem w swoim miejscu zamieszkania. 15 Na podstawie Eurostat: Data on causes of death (COD).

15 15 S t r o n a T. 14. NARAŻENIE NA ZANIECZYSZCZENIE LUB INNE PROBLEMY ŚRODOWISKOWE W OKOLICY ZAMIESZKANIA 16 Wykres 14. NARAŻENIE NA NADMIERNY HAŁAS 15 (w %) w % UE 27 14,8 15,2 14,0 14,4 AT 9,3 10,5 10,8 11,0 BE 13,6 16,5 15,4 17,5 BG 16,2 15,9 15,0 14,5 CY 19,3 19,2 15,5 15,7 CZ 18,5 17,7 15,5 15,8 DE 21,1 23,1 22,4 22,4 DK 8,1 8,8 5,7 6,2 EE 11,3 12,4 11,9 9,7 EL 25,0 25,3 25,9 26,5 ES 10,7 8,2 8,0 9,8 FI 8,5 8,8 8,8 8,4 FR 12,9 11,7 11,3 12,0 HR 9,0 7,5 7,1 6,8 HU 11,1 12,2 11,8 14,1 IE 5,2 4,0 4,8 4,6 IT 16,8 19,4 17,1 17,1 LT 12,2 14,2 14,6 15,6 LU 12,0 11,2 14,0 12,6 LV 28,5 24,1 22,0 18,5 MT 41,1 41,4 39,6 40,3 NL 13,7 14,3 14,0 14,6 PL 9,3 11,2 11,0 11,0 PT 16,3 15,2 14,9 14,8 RO 20,0 19,1 17,6 17,5 SE 7,7 6,9 7,6 8,0 SI 18,6 19,0 16,0 15,3 SK 20,3 17,1 15,1 14,7 UK 11,8 11,5 8,3 8,3 W Unii Europejskiej ogółem w 2013 r. 14,3% osób doświadczyło niedogodności związanych z zanieczyszczeniem lub innymi problemami środowiskowymi w okolicy zamieszkania i było to o 0,5 p.proc. mniej niż w 2010 r. Do krajów, w których odsetek ludności narażonej na zanieczyszczenia lub inne problemy środowiskowe był najwyższy należały Malta (40,3%), a także Grecja (26,5%) i Niemcy (22,4%), przy czym w pierwszym z wymienionych krajów wskaźnik obniżył się w stosunku do 2010 r. (o 0,8 p.proc.). Relatywnie wysoki udział osób narażonych na zanieczyszczenie lub inne problemy środowiskowe notowano na Łotwie (18,5%), w Belgii i Rumunii (po 17,5%) oraz we Włoszech (17,1%). W Polsce, podobnie jak w Austrii, 11,0% ludności twierdziło, że było narażonych na działanie negatywnych czynników, ale w porównaniu z 2010 r. odsetek mieszkańców Austrii był o 0,5 p.proc. wyższy, natomiast w Polsce nieco niższy (o 0,2 p.proc.). Najniższym odsetkiem ludności narażonej na zanieczyszczenia lub inne problemy środowiskowe charakteryzowała się Irlandia (4,6%), Dania (6,2%), Chorwacja (6,8%) oraz Szwecja (8,0%). Do państw, w których wskaźnik ten obniżył się w największym stopniu w 2013 r. w porównaniu z 2010 r. należały Łotwa (o 10,0 p.proc.), Słowacja (o 5,6 p.proc.) oraz Cypr (o 3,6 p.proc.). Podobnie jak w przypadku zanieczyszczeń lub innych problemów środowiskowych, krajem najczęściej wskazującym na niedogodności związane z hałasem w 2013 r. była Malta (udział wyniósł 31,2 %). Więcej niż ¼ badanych w Rumunii, na Cyprze i w Niemczech wskazywała uciążliwość tego czynnika. Najmniej osób narażonych na hałas było w Irlandii oraz Chorwacji (odpowiednio 9,4% i 10,0%). W okresie r. zmniejszenie odsetka ludności narażonej na hałas wystąpiło w większości krajów członkowskich, w tym znaczące w Rumunii (o 5,0 p.proc.), Słowenii (4,2 p.proc.) i we Włoszech (4,0 p.proc.), natomiast pogorszenie sytuacji (i wzrost wskaźnika) notowano na Malcie (o 3,7 p.proc.) i Luksemburgu (o 1,8 p.proc.). W Polsce odsetek ludności narażonej na nadmierny hałas wyniósł w 2013 r. 14,0%, tj. zmniejszył się o 2,2 p.proc. w stosunku do 2010 r. 16 Na podstawie badania EU-SILC.

16 16 S t r o n a T. 15. OGÓLNE ZADOWOLENIE Z ŻYCIA 17 W 2013 R. Wykres 15. POCZUCIE SENSU ŻYCIA 16 W 2013 R. Niskie (0-5) Średnie (6-8) w % ludności Wysokie (9-10) Średnia ocena UE 28 21,0 57,4 21,7 7,1 AT 12,9 49,3 37,9 7,8 BE 9,2 69,9 20,9 7,6 BG 64,2 29,8 5,9 4,8 CY 37,0 48,8 14,2 6,2 CZ 25,4 53,3 21,3 6,9 DE 19,2 55,8 25,0 7,3 DK 10,7 47,1 42,1 8,0 EE 34,4 52,1 13,5 6,5 EL 35,5 51,8 12,8 6,2 ES 23,2 58,4 18,4 6,9 FI 6,0 55,5 38,6 8,0 FR 19,3 64,5 16,2 7,0 HR 35,4 49,5 15,0 6,3 HU 37,4 51,0 11,6 6,2 IE 16,7 52,7 30,6 7,4 IT 22,8 62,9 14,4 6,7 LT 27,9 53,3 18,8 6,7 LU 14,8 59,5 25,7 7,5 LV 30,8 56,6 12,6 6,5 MT 20,3 57,2 22,5 7,1 NL 5,6 68,3 26,1 7,8 PL 19,9 50,7 29,4 7,3 PT 40,5 45,7 13,8 6,2 RO 15,9 64,2 19,9 7,2 SE 8,1 56,8 35,1 8,0 SI 24,4 55,2 20,4 7,0 SK 26,4 48,6 25,0 7,0 UK 19,1 53,2 27,8 7,3 W 2013 r. mieszkańcy UE na ocenili własne odczucia dotyczące zadowolenia z życia na 7,1 pkt. (w skali od 0 do 10). Za bardzo zadowolonych z życia (wskazanie 9 lub 10 pkt., tj. dwóch najwyższych ocen) uważało się 21,7% ludności UE, 57,4% oceniło swoje życie na 6 8 pkt., a 21,0% określiło swój poziom satysfakcji z życia na 5 pkt. lub mniej. Spośród wszystkich krajów członkowskich w 2013 r. najbardziej niezadowoleni ze swojego życia byli mieszkańcy Bułgarii (średnia 4,8 pkt.), a także osoby z Portugalii, Węgier, Cypru i Grecji (średnia po 6,2 pkt.). Najlepiej swoje życie postrzegali mieszkańcy krajów skandynawskich Danii, Finlandii oraz Szwecji (średnia po 8,0 pkt.). W Polsce przeciętna ocena ogólnego zadowolenia z życia była nieco lepsza niż w UE i ukształtowała się na poziomie 7,3 pkt., z czego prawie co piąty Polak (19,9%) określił swoje życie negatywnie poniżej 5 pkt., 50,7% w granicach 6 8 pkt., natomiast 29,4% określiło siebie jako bardzo zadowolone z życia. Najniższym odsetkiem osób oceniających swoje życie jako niesatysfakcjonujące (poniżej 5 pkt.) charakteryzowały się Holandia (5,6%), Finlandia (6,0%) oraz Szwecja (8,1%), natomiast najwyższym Bułgaria (64,2%), Portugalia (40,5%) oraz Węgry (37,4%). Wysoko (na 9 i 10 pkt.) swoje zadowolenie z życia najczęściej określali mieszkańcy Danii (42,1%), Finlandii (38,6%) oraz Austrii (37,9%), a najrzadziej takie oceny wystawiały osoby z Bułgarii (5,9%), Węgier (11,6%) oraz Łotwy (12,6%). Ogólne zadowolenie z życia jest ściśle powiązane z subiektywnym postrzeganiem sensu życia. W 2013 r. mieszkańcy UE ocenili je w skali od 0 do 10 na 7,6 pkt., z czego 14,9% mieszkańców ugrupowania uznało je za niższe niż 5 pkt., 56,9% w granicach 6 8 pkt., natomiast 28,2% określiło je na najwyższym poziomie (9 lub 10 pkt.). Najwyżej poczucie sensu swojego życia oceniali mieszkańcy Danii, Luksemburga oraz Malty i Finlandii (odpowiednio 8,2 pkt., 8,1 pkt. i po 8,0 pkt.), a najniżej Bułgarzy, Grecy i Chorwaci (6,1 pkt., 6,6 pkt. i 7,0 pkt.). 17 Na podstawie badania EU-SILC.

17 17 S t r o n a T. 16. POCZUCIE SZCZĘŚCIA 18 W 2013 R. Odpowiedź na pytanie: Ile czasu w ciągu ostatnich czterech tygodni byłeś/aś szczęśliwy/a? (w % ludności) większość cały czas czasami rzadko nigdy czasu UE 28 11,8 47,7 27,6 10,2 2,8 AT 14,1 57,2 21,3 6,4 1,1 BE 14,8 57,8 21,0 5,4 1,1 BG 5,5 29,2 36,4 23,3 5,6 CY 9,2 40,6 33,0 14,8 2,5 CZ 6,7 38,6 41,8 11,0 2,0 DE 5,9 56,1 25,3 10,6 2,0 DK 15,7 59,4 17,5 6,5 1,0 EE 5,9 38,7 36,2 13,9 5,3 EL 6,4 25,2 27,7 29,9 10,8 ES 19,1 44,1 27,7 7,1 2,0 FI 11,2 66,1 17,4 4,2 1,1 FR 12,4 50,1 27,5 7,6 2,4 HR 4,7 33,2 47,0 13,2 1,9 HU 8,5 48,5 26,3 14,2 2,6 IE 13,6 61,6 19,0 4,7 1,2 IT 11,3 33,0 38,0 13,1 4,6 LT 9,9 38,1 36,7 12,7 2,7 LU 13,6 61,6 18,3 5,1 1,4 LV 5,4 25,9 40,3 20,6 7,8 MT 14,9 52,7 21,9 9,0 1,5 NL 21,0 61,2 13,3 3,1 1,6 PL 13,3 54,4 20,8 9,8 1,8 PT 16,6 34,8 28,9 14,8 4,9 RO 5,7 33,4 35,5 21,0 4,5 SE 15,1 53,4 23,6 5,3 2,7 SI 11,7 53,7 26,6 6,4 1,6 SK 7,8 51,2 32,0 8,1 1,0 UK 13,2 55,4 23,0 6,4 2,0 Spośród wszystkich krajów członkowskich największy odsetek mieszkańców określających sens życia jako wysoki (9 i 10 pkt.) obserwowano w 2013 r. w Danii, Luksemburgu oraz Austrii (odpowiednio 46,4%, 39,4% i 39,1%), a najmniejszy w Grecji, Francji oraz Bułgarii (odpowiednio 16,8%, 17,4% i 18,1%). Najsłabiej oceniali sens życia Bułgarzy, gdzie 43,0% ludności wskazywało 5 pkt. lub mniej, dosyć często najniższe wartości było podawane również w Grecji i Chorwacji (odpowiednio 26,3% i 23,8% ludności). Najrzadziej brak poczucia sensu życia wskazywali Finowie, Holendrzy i Luksemburczycy (w granicach 4,0% 6,3% ludności). W Polsce sens życia oceniano nieco wyżej niż przeciętnie w UE na 7,6 pkt., z czego 14,7% Polaków postrzegało go jako niski, 50,5% - jako średni, a 34,8% - wysoki. Poczucie szczęścia jest kolejnym (po ogólnym zadowoleniu z życia i poczuciu sensu życia) z wymiarów charakteryzujących subiektywne samopoczucie. W 2013 r. 6 na 10 mieszkańców UE (59,4%) zadeklarowało, że w ciągu ostatnich czterech tygodni poprzedzających badanie przez cały lub przez większość czasu czuło się szczęśliwych, 27,6% odczuwała szczęście czasami, a 13,0% populacji rzadko lub w ogóle. Spośród krajów członkowskich za najszczęśliwszych uważali się mieszkańcy Holandii, Finlandii, Luksemburga oraz Irlandii, którzy odczuwali szczęście przez cały lub większość badanego okresu (odpowiednio 82,1%, 77,3% oraz po 75,2% ludności). Najwyższym odsetkiem osób deklarujących rzadki lub zupełny brak poczucia szczęścia charakteryzowały się Grecja (40,7% ludności), Bułgaria (28,9%) oraz Łotwa (28,4%), przy czym spośród tych krajów jedynie w Grecji liczba nieszczęśliwych przewyższała liczbę osób odczuwających szczęście czasami (o 13,0 p.proc.) i zawsze lub przez większość czasu (o 9,1 p.proc.). Polacy w 2013 r. czuli się bardziej szczęśliwi od przeciętnego mieszkańca UE odsetek osób odczuwających szczęście przez cały czas wynosił 13,3%, a szczęśliwych przez większość czasu było 54,4% (odpowiednio więcej od przeciętnej dla ugrupowania o 1,5 p.proc. i 6,7 p.proc.), a odsetek osób nieszczęśliwych (1,8%) oraz rzadko odczuwających szczęście (9,8%) był niższy odpowiednio o 1,0 p.proc. i 0,4 p.proc. W celu zachowania porównywalności, wszystkie dane, dla krajów Unii Europejskiej, w tym dotyczące Polski pochodzą z bazy Eurostatu. Dane pobrano w okresie r. 18 Na podstawie badania EU-SILC.