Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp...17

Transkrypt

1 Spis treści Wykaz skrótów...15 Wstęp...17 Rozdział pierwszy Istota negocjacji i mediacji w sferze publicznej...19 I. Negocjacje Pojęcie negocjacji Przedmiot negocjacji Formy i charakter prowadzenia negocjacji w sferze. publicznej...21 A. Negocjacje dwustronne, wielostronne i wielo-dwustronne...21 B. Negocjacje o charakterze formalnym i nieformalnym...23 C. Negocjacje jawne i niejawne Etapy procesu negocjacji...26 A. Faza przedwstępna...26 B. Faza wstępna negocjacji...27 C. Faza właściwych rozmów...28 D. Faza sporządzania dokumentów końcowych...28 E. Faza akceptacji (faza ratyfikacyjna i publikacyjna)...29 II. Mediacje Pojęcie i mechanizm mediacji Rola mediatora w procesie mediacji...32 A. Rola mediatora a idea mediacji...32 B. Nawiązanie kontaktu pomiędzy stronami mediacji...32 C. Umożliwianie prowadzenia mediacji i jej moderowanie...33 D. Pośredniczenie w rozmowach pomiędzy stronami mediacji...33 E. Przyjmowanie stanowisk stron mediacji...34 F. Doradzanie stronom mediacji możliwych rozwiązań...34 G. Udzielanie fachowych wyjaśnień co do znaczenia okoliczności faktycznych. i prawnych...35 H. Mediator jako osoba pomagająca stronom mediacji sformułować tekst. porozumienia...35 III. Regulacja prawna negocjacji i mediacji w sferze publicznej Zakres regulacji prawnej Regulacja kompetencji do podejmowania czynności w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej Regulacja prawna procedur i zakresu czynności...39

2 IV. Struktury administracji publicznej i podmioty w procesie negocjacji. i mediacji w sferze publicznej Mediacje i negocjacje a struktury administracji publicznej Podmioty uczestniczące w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej...42 A. Strony negocjacji i ich przedstawiciele...42 B. Zespoły negocjacyjne...43 C. Podmioty infrastrukturowe...44 D. Fachowcy w negocjacjach Podmioty uczestniczące w mediacjach...45 V. Formy i metody działania administracji stosowane w negocjacjach. i mediacjach...46 Literatura wykorzystana w rozdziale...47 Rozdział drugi Zakres przedmiotowy negocjacji w sferze publicznej...49 I. Negocjacje prowadzące do zawierania umów publicznoprawnych Charakter negocjacji prowadzących do zawarcia umowy publicznoprawnej Negocjowanie umów publicznoprawnych zawieranych przez jednostki. samorządu terytorialnego...50 A. Negocjacje w celu utworzenia stowarzyszeń jednostek samorządu. terytorialnego...50 B. Negocjacje w celu utworzenia związków międzygminnych i związków. powiatów...51 C. Negocjacje w celu utworzenia porozumień komunalnych...52 D. Negocjacje w celu utworzenia porozumień jednostek samorządu terytorialnego Negocjowanie kontraktów wojewódzkich Negocjowanie porozumień administracyjnych zawieranych w trybie art. 31 ustawy o administracji rządowej w województwie...54 II. Negocjacje w ramach stosunków cywilnoprawnych zawieranych. przez podmioty w sferze publicznej Negocjacje przy zawieraniu i realizacji umów cywilnoprawnych Negocjacje w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego...57 III. Negocjacje w strukturach administracji publicznej Negocjacje w organach kolegialnych administracji publicznej Negocjacje w organach wspólnych Negocjacje prowadzące do powierzenia funkcji albo obsadzenia stanowiska...59 IV. Negocjacje w stosunkach z obywatelami i adresatami działań administracji Negocjacje w ramach postępowania wnioskowego w trybie działu VII k.p.a.. i w przedprocesowym stadium wyjaśniania sprawy Negocjacje lobbingowe i lobbing w negocjacjach Negocjacje obywatelskie i społeczne...63 V. Negocjacje policyjne i kryzysowe...65 VI. Negocjacje międzynarodowe Zakres negocjacji międzynarodowych Negocjacje międzynarodowe jako forma rozwiązywania sporów Negocjacje międzynarodowe służące podjęciu współpracy...69 VII. Negocjacje akcesyjne...70 Literatura wykorzystana w rozdziale...73

3 Rozdział trzeci Zakres przedmiotowy działań mediacyjnych w sferze publicznej...74 I. Mediacje w sferze publicznej odbywające się na etapie postępowania. sądowego Mediacje przed sądem administracyjnym...74 A. Podstawa prawna...74 B. Znaczenie instytucji...74 C. Procedura postępowania...75 D. Zasady prowadzenia postępowania mediacyjnego przed sądem. administracyjnym...76 E. Środki odwoławcze Mediacje w postępowaniu cywilnym, w którym uczestniczą podmioty. o statusie publicznoprawnym...77 A. Podstawa prawna...77 B. Znaczenie instytucji...77 C. Procedura postępowania...77 D. Wymogi ustawowe odnośnie osoby mediatora...79 E. Skutki mediacji...79 II. Mediacja w postępowaniu administracyjnym i przed organem administracji Znaczenie prowadzenia mediacji w postępowaniu administracyjnym. i przed organem administracji Mediacje prowadzące do zawarcia ugody administracyjnej...81 A. Podstawa prawna...81 B. Znaczenie instytucji...81 C. Procedura postępowania...81 D. Pozycja organu administracji jako mediatora w postępowaniu ugodowym...82 E. Środki odwoławcze i środki prawne...83 F. Skutki zawarcia ugody administracyjnej Mediacje prowadzone przy zawieraniu ugód regulowanych przepisami prawa. materialnego...83 A. Mediacje przed Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej...83 a. Podstawa prawna i znaczenie instytucji...83 b. Postępowanie mediacyjne...84 B. Mediacje w prawie łowieckim...84 a. Podstawa prawna i znaczenie instytucji...84 b. Postępowanie mediacyjne...84 C. Mediacje prowadzące do zawarcia ugody w postępowaniu w przedmiocie. rozgraniczania nieruchomości...85 a. Podstawa prawna...85 b. Znaczenie instytucji...85 c. Procedura postępowania...86 D. Mediacje prowadzone w celu zawarcia ugody regulowanej prawem wodnym...87 E. Mediacje przed wojewódzkim inspektorem Inspekcji Handlowej...88 a. Podstawa prawna...88 b. Znaczenie instytucji...88 c. Procedura postępowania...88 III. Mediacje w świetle prawa karnego i procedury karnej Sprawiedliwość naprawcza i jej instytucje w Polsce Mediacje pomiędzy sprawcą a pokrzywdzonym w postępowaniu przygotowawczym...90

4 A. Podstawa prawna...90 B. Znaczenie instytucji...90 C. Zasady odnoszące się mediacji w postępowaniu przygotowawczym...91 D. Wymogi prawne dotyczące mediatora...92 E. Procedura postępowania mediacyjnego...93 F. Wady regulacji prawnej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą...95 IV. Mediacje międzynarodowe Mediacje wśród form rozwiązywania sporów międzynarodowych Przykłady uregulowań i instytucji mediacji w stosunkach międzynarodowych...96 A. Postanowienia ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia. o ograniczeniu użycia tytoniu...96 B. Mediacje prowadzone w ramach Światowej Organizacji Handlu...97 Literatura wykorzystana w rozdziale...98 Rozdział czwarty Emocje w negocjacjach i mediacjach...99 I. Emocje, ich ekspresja i percepcja Rodzaje emocji Percepcja emocji Ekspresja emocji Ekspresja i percepcja emocji a kultura II. Źródła emocji Procesy fizjologiczne jako źródła emocji Zachowanie jako źródło emocji Procesy poznawcze jako źródło emocji III. Emocje kontrolujące w negocjacjach i mediacjach Znaczenie emocji dla działania Lęk Poczucie winy i wstydu Zakłopotanie Radość IV. Wywoływanie konformizmu dzięki emocjom. Techniki wpływu. społecznego wykorzystujące wpływ emocji na ludzkie działanie Siła wybaczenia Technika nadstawiania drugiego policzka Indukowanie poczucia winy A. Technika niekomunikowania wprost B. Groźba zerwania emocjonalnej lub trwałej więzi Huśtawka emocjonalna Wykorzystywanie siły empatii Literatura wykorzystana w rozdziale Rozdział piaty Komunikacja w procesie negocjacji i mediacji w sferze publicznej I. Komunikacja niezbędny element negocjacji i mediacji Komunikacja społeczna Komunikowanie interpersonalne w mediacjach i negocjacjach...114

5 A. Strategie komunikacyjne a. Wywoływanie uległości b. Wywieranie wrażenia c. Oszukiwanie Komunikowanie masowe II. Komunikacja werbalna w negocjacjach i mediacjach Znaczenie języka A. Język jako podstawowy czynnik umożliwiający komunikację B. Język jako społeczna cecha wyróżniająca i określająca status społeczny C. Język jako cecha określająca wiarygodność D. Język jako narzędzie autoprezentacyjne Zjawiska z zakresu komunikacji werbalnej mające znaczenie w komunikowaniu w procesie negocjacji i mediacji A. Teoria dostosowania mowy B. Zjawisko językowej inklinacji międzygrupowej C. Zjawisko języka poprawnego politycznie w negocjacjach i mediacjach. w sferze publicznej D. Etykietowanie Rozumienie znaczenia wypowiedzi A. Język prawny i prawniczy B. Praktyka rozumienia znaczenia słów i wypowiedzi Międzykulturowe trudności w komunikacji werbalnej III. Komunikacja niewerbalna w negocjacjach i mediacjach Znaczenie komunikacji niewerbalnej Elementy i kanały komunikacji niewerbalnej A. Równoczesność komunikowania B. Elementy behawioralne komunikacji w negocjacjach i mediacjach. w sferze publicznej a. Ekspresja mimiczna twarzy b. Okulezja c. Kineza d. Dotyk i utrzymywanie dystansu interakcyjnego C. Elementy pozabehawioralne w negocjacjach i mediacjach a. Wykorzystanie czasu b. Sposób korzystania z przestrzeni i pozabehawioralne wyznaczniki. statusu c. Styl ubierania się Funkcje komunikacji niewerbalnej w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej A. Regulowanie interakcji B. Wpływ na komunikację werbalną a. Zastępowanie słów b. Uzupełnianie i akcentowanie przekazu werbalnego Problem spójności sygnałów werbalnych i niewerbalnych Błędy w interpretacji w komunikacji niewerbalnej Literatura wykorzystana w rozdziale...138

6 Rozdział szósty Kulturowe, psychologiczne i społeczne uwarunkowania procesu mediacji i negocjacji w sferze publicznej I. Prawda, nieprawda i kłamstwo w negocjacjach i mediacjach. w sferze publicznej Prawda jako wartość Paradygmaty i aksjomaty Prawda, fałsz i kłamstwo Naukowe koncepcje prawdy A. Prawda według Arystotelesa B. Prawda kontekstowa C. Teoria koherencyjna prawdy D. Pragmatyczna teoria prawdy E. Teoria konsensualna prawdy Kłamstwo w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej A. Rodzaje kłamstw i znaczenie kłamstwa B. O wykrywaniu kłamstwa Prawda jako przedmiot regulacji prawnej w sferze publicznej Technika uświadamiania hipokryzji II. Mediacje i negocjacje a kultura Percepcja zdarzeń, faktów i postaw warunkowana kulturowo A. Zjawisko etnocentryzmu B. Wpływ kultury na percepcję postaw i zachowań społecznych Kultura jako czynnik warunkujący zachowanie jednostki w odniesieniu. do negocjacji i mediacji w sferze publicznej A. Kulturowo-biologiczna determinacja ludzkiego zachowania B. Kultura a stosunki międzyludzkie C. Kultura a rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji D. Argumentacja i porozumienie a kultura Wpływ kultury systemu administracji publicznej na negocjacje i mediacje III. Stereotypy a negocjacje i mediacje Pojęcie stereotypu i źródła stereotypów Wpływ stereotypów na ocenianie A. Uprzedzenia B. Dyskryminacja IV. Mediacje i negocjacje a środowisko społeczne Mediacje i negocjacje a uwarunkowania socjologiczne Mediacje i negocjacje a uwarunkowania środowiska społecznego V. Mediacje i negocjacje a osobowość i umiejętności mediatora. oraz uczestników negocjacji Uwarunkowania wpływu osobowości uczestników negocjacji i mediacji. na ich przebieg Cechy i umiejętności uczestników negocjacji i mediatora mogące zwiększyć. sukces prowadzonych rozmów A. Wysoka samoocena i poczucie dużej skuteczności własnej B. Cierpliwość, wytrwałość C. Umiejętność koncentracji na przedmiocie rozmów D. Umiejętność panowania nad emocjami

7 E. Dociekliwość F. Niska skłonność do autorytaryzmu VI. Mediacje i negocjacje a płeć ich uczestników Biologiczne i kulturowe różnice między płciami Warunkowane płcią społeczne reakcje i umiejętności a negocjacje i mediacje A. Aprobata i konflikt B. Empatia C. Pamięć emocjonalna i percepcja sygnałów emocjonalnych D. Gniew VII. Autoprezentacja w mediacjach i negocjacjach w sferze publicznej Psychologiczne i społeczne uwarunkowania autoprezentacji w negocjacjach. i mediacjach w sferze publicznej Błędy w postrzeganiu innych, które mogą wpływać negatywnie. na przebieg i wynik negocjacji i mediacji w sferze publicznej A. Podstawowy błąd atrybucji B. Błąd aureoli Strategie autoprezentacyjne w negocjacjach i mediacjach A. Strategie usprawiedliwiające możliwą porażkę a. Samoutrudnianie b. Deklarowane upośledzenie c. Behawioralne wzmacnianie rywala B. Autoprezentacja wybiórcza i wymijająca Zasady autoprezentacji warunkowane protokołem dyplomatycznym A. Formalizacja zasad B. Zasady odnoszące się do ubioru C. Zasady określające wzajemne kontakty a. Używanie tytułów odnoszących się do funkcji zawodowych i naukowych b. Zaproszenia i odpowiadanie na zaproszenia c. Zasady sporządzania i używania biletów wizytowych VIII. Mediacje i negocjacje a opinia publiczna Literatura wykorzystana w rozdziale Rozdział siódmy Techniki wpływu społecznego i taktyki wykorzystywane w mediacjach i negocjacjach w sferze publicznej I. Kontakt bezpośredni i inne rodzaje kontaktu w mediacjach i negocjacjach Rodzaje kontaktu w negocjacjach i mediacjach Bezpośredniość kontaktu a efektywność komunikacji i wywoływanie uległości. w mediacjach i negocjacjach w sferze publicznej II. Techniki odwołujące się do mechanizmów autoprezentacyjnych. i egotystycznych w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej Technika personalnego zwracania się do partnera rozmów w trakcie. publicznych negocjacji lub mediacji Technika wykorzystywania incydentalnego podobieństwa Technika świadka interakcji Prawienie komplementów III. Taktyki związane z wywieraniem presji

8 1. Presja w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej Taktyka milczenia Argument zastosowania środków ochrony prawnej w negocjacjach i mediacjach Wywieranie presji przy użyciu groźby przemocy w mediacjach i negocjacjach. w sferze publicznej A. Przemoc jako argument i przedmiot rozmów w negocjacjach i mediacjach. w sferze publicznej B. Regulacja prawna skutków zagrożenia przemocą w kontaktach międzyludzkich jako czynnik mający związek z negocjacjami i mediacjami w sferze publicznej C. Regulacja prawna problemu zagrożenia wojną i interwencją zbrojną Taktyka presji faktów Wykorzystanie presji czasu Taktyka faktów dokonanych IV. Sekwencyjne techniki wpływu społecznego Zasady wywierania wpływu społecznego przy zastosowaniu technik. sekwencyjnych Technika stopy w drzwiach Technika drzwi zatrzaśniętych przed nosem/drzwiami w twarz Technika niskiej piłki Taktyka dobrego i złego/dobrego i złego policjanta V. Taktyki negocjacyjne ułatwiające targowanie się w negocjacjach. w sferze publicznej Technika wygórowanych żądań Taktyka wyższej instancji Sugerowanie potrzeby wzajemności Niestanowcza odmowa na wstępie VI. Wykorzystywanie przekonującego działania autorytetu Co i kto może wystąpić w roli autorytetu w negocjacjach i mediacjach Znaczenie autorytetu Techniki kreowania i uświadamiania autorytetu VII. Bodźce odbierane bez bezpośredniego udziału świadomości. i manipulowanie zapachem w negocjacjach i mediacjach Wykorzystanie bodźców podprogowych i innych bodźców odbieranych. bez bezpośredniego udziału świadomości w negocjacjach i mediacjach A. Mechanizm oddziaływania B. Mimowolne zapamiętywanie C. Wpływ na preferencje i sądy interpersonalne D. Możliwe obszary zastosowań w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej Wykorzystanie efektów wywieranych przez zapach w negocjacjach i mediacjach. w sferze publicznej A. Zjawisko zapachu B. Zapach a wywieranie wpływu społecznego Literatura wykorzystana w rozdziale

9 Rozdział ósmy Trudności i niebezpieczeństwa w negocjacjach i mediacjach i sposoby przeciwdziałania im I. Zjawiska socjologiczne i psychologiczne mogące być zagrożeniem. dla sprawnego przebiegu negocjacji lub mediacji Syndrom myślenia grupowego A. Opis zjawiska B. Symptomy myślenia grupowego Konflikty w trakcie negocjacji i mediacji A. Konflikty strukturalne B. Konflikty interpersonalne C. Konflikty interesów D. Konflikty wartości II. Obrona przed presją i zachowaniami ofensywnymi w negocjacjach. i mediacjach Celowość obrony Sprawdzanie realności groźby Gra na zwłokę Taktyki negocjacyjne i techniki wpływu społecznego, które mogą. być stosowane w warunkach presji A. Taktyka salami, taktyka małych kroków B. Taktyka tysiąca pretekstów (wyjątków) C. Technika zdartej płyty D. Technika przedefiniowania sytuacji Wybrane sposoby odpierania zachowań ofensywnych A. Zachowania ofensywne w negocjacjach i mediacjach B. Reakcja na ofensywne pytania III. Przeciwdziałanie zaburzeniom płynności toku rozmów i ryzyku. zerwania rozmów w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej Identyfikacja zagrożeń dla trwania i płynności negocjacji Strategie pozwalające być przygotowanym na najgorsze A. Określenie zakresu rozmów B. Plan B, C, D C. Ustalenie scenariusza rozmów Strategie pokonywania trudności A. Zmiana lub modyfikacja stylu prowadzenia rozmów B. Mediacje w negocjacjach C. Zmiana składu zespołów uczestników rozmów D. Zmiana scenariusza rozmów E. Metoda maratonu F. Metoda konfesjonału Literatura wykorzystana w rozdziale

10 Rozdział dziewiąty Sporządzanie dokumentów podczas negocjacji i mediacji w sferze publicznej I. Zasada pisemności w negocjacjach i mediacjach w sferze publicznej Zasada pisemności jako wymóg prawny A. Zakres regulacji prawnej B. Wzorce porozumień określone w Europejskiej konwencji ramowej. o współpracy transgranicznej między wspólnotami i władzami terytorialnymi C. Zachowanie formy pisemnej w mediacjach Zasada pisemności jako wymóg rozsądku A. Utrwalanie przebiegu rozmów B. Przedstawianie ofert a. Forma i jakość edycji b. Korekta tekstu II. Dokumenty sporządzane podczas negocjacji i mediacji Dokumenty do własnego użytku stron Pisemne ustalenia wstępne A. Wstępne ustalenia B. Scenariusz negocjacji i terminarz mediacji Protokoły i stenogramy Listy intencyjne Rezolucje, umowy i ugody A. Ogólne zasady sporządzania dokumentów końcowych a. Udział specjalistów i korekta b. Udział stron rozmów i kompetentnych organów w sporządzaniu umowy c. Parafowanie i podpisanie umowy, ugody bądź aktu Zatwierdzenie i ratyfikacja Literatura wykorzystana w rozdziale Zbiór materiałów dydaktycznych I. Propozycje tematów prac zaliczeniowych II. Propozycje tematów prac magisterskich/licencjackich III. Testy sprawdzające wiedzę IV. Odpowiedzi do testów Wykaz literatury...261