Ramowe treści kształcenia dla poszczególnych przedmiotów. PODSTAWY ZARZĄDZANIA W. 8 godz.

Transkrypt

1 Ramowe treści kształcenia dla poszczególnych przedmiotów PODSTAWY ZARZĄDZANIA W. 8 godz. Opanowanie przez słuchaczy podstaw procesów zarządzania organizacją oraz zarządzania kadrami Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu Pojęcie zarządzania, Funkcje zarządzania, Władza organizacyjna, Źródła władzy, Proces planowania, Prognozowanie, Pojęcie celów i ich typologia, Procesy decyzyjne, Koncepcja przywództwa, style kierowania. R.W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 2004, D. Jemielniak, D. Latusek, Zarządzanie teoria i praktyka od podstaw, Wydawnictwo WSPiZ im L. Koźmioskiego, Warszawa 2005, J. D. Antoszkiewicz (red.), Metody zarządzania przedsiębiorczośd, Poltext, Warszawa 2007, L. Koźmioski, W. Piotrowski, Zarządzanie. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, dr Bolesław Budzisz

2 WSPÓŁCZESNE POJĘCIE JAKOŚCI W. 8 godz. Zapoznanie się słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami z zakresu jakości Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu Definicje jakości, Sposoby interpretacji pojęcia jakości, przyczyny wzrostu wymagao jakościowych na świecie, ewolucja w podejściu do jakości (od starożytności do czasów współczesnych), E. Deming i jego 14 zasad oraz inne autorytety w dziedzinie jakości, Koncepcja Kompleksowego Zarządzania Jakością (TQM) Łunarski J.: Zarządzanie jakością, standardy i zasady. Wydawnictwa Naukowo- Techniczne, Warszawa Bank J.: Zarządzanie przez jakośd. Wyd. Gebethner & Ska, Warszawa Urbaniak M.: Zarządzanie jakością - teoria i praktyka. Wyd. Difin, Warszawa Karaszewski R.: TQM teoria i praktyka. Wyd. Dom Organizatora, Toruo mgr Katarzyna Radziszewska

3 WYMAGANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ - NORMA ISO 9001 W. 7 godz. Dw 3 godz. Zapoznanie z wymogami sformalizowanego podejścia do systemu zarządzania jakością w oparciu o wymagania normy ISO Wykład egzamin w formie testu Dwiczenia zaliczenie na ocenę w formie testu 8 zasad normy ISO 9001:2008, Interpretacja wymagao normy ISO 9001:2008 z uwzględnieniem specyfiki auditu wewnętrznego, Wymagania Systemu Zarządzania Jakością, Polityka i cele jakości, Podejście procesowe identyfikowanie procesów, zarządzanie procesami, miary i wskaźniki procesów. Łunarski J.: Zarządzanie jakością, standardy i zasady. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa Sokołowicz W., Srzednicki A.: ISO System zarządzania jakością. Wyd. C.H.Beck, Warszawa Urbaniak Maciej: Zarządzanie jakością - teoria i praktyka. Wyd. Difin, Warszawa PN-EN ISO 9001:2009, Wyd. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa mgr Katarzyna Radziszewska

4 IDENTYFIKACJA PROCESÓW W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ. MAPA PROCESÓW W. 6 godz., Dw. 4 godz. Zapoznanie słuchaczy z problematyka zarządzania procesowego oraz sposobami mapowania procesów Wykład egzamin Dwiczenia zaliczenie na ocenę w formie testu Rozwój koncepcji struktur organizacyjnych, Idealne typy struktur organizacyjnych, Typy pośrednich struktur organizacyjnych, Zarządzanie procesowe, Charakterystyka podejścia procesowego, Modelowanie procesów, Koncepcja modelu zarządzania organizacją procesową, Mapowanie procesów, Zarządzanie procesem model PDCA, Zarządzanie procesowe fundamentem nowoczesnej organizacji. Tabor A., M. Rączka (pod red.), Nowoczesne zarządzanie jakością. Tom I, II, III, IV Metody i narzędzia jakości, normalizacja, akredytacja, certyfikacja. Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. T. Kościuszki, Kraków 2004 Hamrol A., W. Mantura: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 Karaszewski R., Nowoczesne koncepcje zarządzania jakością. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności, Dom Organizatora, Toruo 2006 Konarzewska - Gubała E. (pod red.), Zarządzanie przez jakośd. Koncepcje, metody, studia przypadków, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2003 Urbaniak M., Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. Centrum Doradztwa i Informacji Diffin sp. o.o., Warszawa 2004 mgr Katarzyna Radziaszewska

5 DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Dw. 6 godz. Zapoznanie słuchaczy z wymaganiami dotyczącymi dokumentacji systemu zarządzania jakością, opisujących procesy organizacyjne, politykę jakości, Księgę Jakości oraz związki między nimi Dwiczenia zaliczenie na ocenę w formie testu Ocena polityka jakości, Cele dotyczące jakości, Księga jakości, Procedury i instrukcje, Zapisy, PN-EN ISO 9000:2001 Systemy zarządzania jakością Podstawy i terminologia. PN-EN ISO 9001:2001 Systemy zarządzania jakością Wymagania. PN-EN ISO 9004:2001 Systemy zarządzania jakością Wytyczne doskonalenia funkcjonowania. Hamrol A., Zarządzanie jakością z przykładami. PWN, Warszawa Wolniak R., Skotnicka B., Dokumentacja systemu zarządzania jakością. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa Ziółkowski S., Systemy zarządzania jakością w małych i średnich firmach. Vademecum menadżera jakości, WNT, Warszawa Systemy zarządzania jakością i środowiskiem. Praca zbiorowa, Wyd. AE Wrocław, Wrocław mgr Błażej Czaplicki

6 PODSTAWY ZARADZANIA ŚRODOWISKIEM W. 8 godz. Zapoznanie z podstawami ergonomii pracy przy komputerze występującymi zagrożeniami i metodami ich przezwyciężania Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu Polityka ekologiczna paostwa, Instrumenty ochrony środowiska, Metody wyceny dóbr środowiskowych, Straty spowodowane zanieczyszczeniem i degradacją środowiska, Źródła finansowania inwestycji z zakresu ochrony środowiska. B. Poskrobko: Zarządzanie środowiskiem. Wydanie II zmienione, PWE, Warszawa 2006 ( w druku). J. Sleszynski: Ekonomiczne problemy ochrony środowiska, ARIES, Warszawa W. Nierzwinski, Zarządzanie środowiskowe, PWE, Warszawa 2005.Dokumenty1. II Polityka ekologiczna paostwa, RM, Warszawa Środowisko 2010: Nasza przyszłośd, nasz wybór, VI Program działao środowiskowych Unii Europejskiej. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.01 Nr 63, poz.627). dr inż. Ewa Rauba

7 PODSTAWY PRAWNE ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM. PROCEDURY ADMINISTRAYJNE W OCHRONIE ŚRODOWISKA W. 8 godz. Zapoznanie słuchaczy z czynnikami szkodliwymi, uciążliwymi w środowisku pracy. Klasyfikacja czynników. Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu Zasady prawa ochrony środowiska, Źródła prawa ochrony środowiska, Regulacje prawno-administracyjne: instrumenty nakazowo-władcze, instrumenty planistyczne, dobrowolne porozumienia ekologiczne, Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 01 Nr 62 poz.627), Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. Nr 76, poz. 811 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 41, poz. 365) Rozporządzenie Ministra Środowiska z 26 lipca 2002 w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055). Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U nr 199 poz. 1227) dr Piotr Bilewicz

8 OCENA ODZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ćw. 4 godz. Wyrobienie w słuchaczach umiejętności wykonywania raportów oddziaływania na środowisko projektowanych przedsięwzięd Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu pisemnego Charakterystyka miejsca lokalizacji inwestycji, Wpływ inwestycji na środowisko w trakcie realizacji, Wpływ inwestycji na środowisko w trakcie funkcjonowania przedsięwzięcia: - czynniki szkodliwe związane z eksploatacja inwestycji, - wpływ na powietrze, wodę i powierzchnie ziemi ora ludzi, - oddziaływania krótko i długo terminowe, Sposoby niwelacji negatywnego wpływu na środowisko. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U nr 199 poz. 1227) Nytko K.: Oceny oddziaływania na środowisko. Wyd. Politechnika Białostocka, Białystok Br M.: Udział społeczeostwa w postępowaniach dotyczących przedsięwzięd wymagających OOŚ, w tym inwestycji drogowych : przewodnik dla organizacji pozarządowych i grup mieszkaoców. Wyd. Stowarzyszenie Zielone Mazowsze : Centrum Zrównoważonego Transportu, Wrocław mgr inż. Krystyna Rauba

9 CZYSTSZA PRODUKCJA W. 4 godz. Zapoznanie z podstawowymi wymogami prawnymi w zakresie bhp dotyczącymi pomieszczeo i stanowisk pracy Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu pisemnego Historia czystszej produkcji, Szkoły czystszej produkcji i świadectwo czystszej produkcji, Procedura minimalizacji odpadów: planowanie i organizacja, faza oceny, faza analizy warunków wykonalności, wdrożenie. Lewandowski J.: Zarządzanie środowiskiem w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, 2000 Z.Nowak Czystsza Produkcja - strategia ochrony środowiska XXI wieku 1997 r. H.Rouba Czystsza Produkcja a zarządzanie środowiskiem, Biblioteka \"Ekonomia i Środowisko\" - nr 26, Wrocław 2000 dr inż. Ewa Rauba

10 WYMAGANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO - NORMA ISO 14001: 2004 W. 4 godz. Zapoznanie słuchaczy z wdrażaniem systemu zarządzania środowiskowego wg ISO mające na celu podniesienie świadomośd w zakresie ochrony środowiska i wiedzy o systemie. Wykład egzamin w formie testu pisemnego Etapy rozwoju zarządzania środowiskowego w Polsce, Zarządzanie środowiskowe w dokumentach rządowych polski, Geneza zarządzania środowiskowego, Geneza norm ISO 14001, Pakiet ISO w Polsce, Przykłady wdrażania normy ISO 14001, Motywy wdrażania normy ISO 14001, Schemat sytemu zarządzania środowiskowego, Polityka środowiskowa, Planowanie: identyfikacja aspektów środowiskowych, określenie celu i zadao, program środowiskowy, Wdrażanie i funkcjonowanie, Sprawdzanie i działania korygujące, Przegląd systemów wykonywany przez kierownictwo. PN EN ISO14001:2004 r. Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania. Polski Komitet Normalizacyjny. Systemy zarządzania środowiskowego Wymagania i wytyczne stosowania PN-EN ISO Warszawa : Polski Komitet Normalizacyjny, 2005 Matuszak-Flejszman, A. Jak skutecznie wdrożyd system zarządzania środowiskowego według normy ISO 14001, Poznao : Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, 2001 dr hab. inż. Joanna Ejdys

11

12 IDENTYFIKACJA ASPEKTÓW ŚRODOWISKOWYCH Dw. 6 godz. Celem jest nabycie przez słuchaczy umiejętności identyfikacji i wyboru znaczących aspektów środowiskowych związanych z działalnością danej jednostki Dwiczenia zaliczenie na ocenę Aspekty środowiskowy wynikające z działalności bieżącej sytuacji awaryjnych działalności wcześniejszej i działalności przyszłej, Aspekty środowiskowe według obszarów działalności, Kryteria wyboru znaczących aspektów środowiskowych, Filtr aspektów środowiskowych, PN EN ISO14001:2004 r. Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania. Polski Komitet Normalizacyjny. Systemy zarządzania środowiskowego Wymagania i wytyczne stosowania PN-EN ISO Warszawa : Polski Komitet Normalizacyjny, 2005 Matuszak-Flejszman, A. Jak skutecznie wdrożyd system zarządzania środowiskowego według normy ISO 14001, Poznao : Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, 2001 dr inż. Elżbieta Broniewicz

13 DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO Dw. 8 godz. Zapoznanie słuchaczy z dokumentacja systemu ISO Dwiczenia zaliczenie na ocenę Nadzór nad dokumentacją, Cechy dokumentacji, Rodzaje dokumentów, Zapisy, Zapisy a dokumenty, Poziomy dokumentacji, Elementy procedury, PN EN ISO14001:2004 r. Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania. Polski Komitet Normalizacyjny. Systemy zarządzania środowiskowego Wymagania i wytyczne stosowania PN-EN ISO Warszawa : Polski Komitet Normalizacyjny, 2005 Matuszak-Flejszman, A. Jak skutecznie wdrożyd system zarządzania środowiskowego według normy ISO 14001, Poznao : Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, 2001 dr inż. Elżbieta Broniewicz

14 PRAWO PRACY W. 20 godz. Zapoznanie słuchaczy z podstawami prawa pracy Wykład egzamin pisemny Elementy nauki o prawie: stanowienie prawa; system prawa pracy. Najważniejsze działy prawa pracy: stosunek pracy; czas pracy; wynagrodzenia za pracę i inne świadczenia; urlopy pracownicze; uprawnienia pracownicze związane z rodzicielstwem; zatrudnianie młodocianych; działalnośd socjalna; rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy; przedawnienie roszczeo. Odpowiedzialnośd za naruszenie przepisów prawa pracy: porządkowo dyscyplinarna; materialna; za wykroczenia przeciwko prawom pracownika; karna; cywilna; Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych. Prawne aspekty BHP: obowiązki pracodawcy; prawa i obowiązki pracownika; profilaktyczna opieka zdrowotna; szkolenia w zakresie BHP; środki ochrony indywidualnej oraz odzież służba bezpieczeostwa i higieny pracy; i obuwie robocze; komisja bezpieczeostwa i higieny pracy. Nadzór nad warunkami pracy: Paostwowa Inspekcja Pracy; Paostwowa Inspekcja Sanitarna; Urząd Dozoru Technicznego; Społeczna Inspekcja Pracy. Ustawa Kodeks Pracy z komentarzem,

15 mgr Jacek Jankowski USTALANIE OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKÓW W. 12 godz. Zapoznanie słuchaczy z procedurą badao powypadkowych Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu pisemnego Definicja wypadku oraz klasyfikacja wypadków przy pracy, Procedura badao powypadkowych, Główne przyczyny wypadków przy pracy w Polsce, Statystyka badao powypadkowych, Dokumentacja powypadkowa, Obowiązki pracowników i pracodawców w razie wypadku przy pracy; Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy. Ustawa z dnia 26 czerwca KODEKS PRACY (t.j. Dz. U nr 21 poz. 94), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz. U nr 115 poz. 744), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz.U nr 14 poz. 80), inż. Waldemar Krupa

16 CZYNNIKI SZKODLIWE, UCIĄŻLIWE I NIEBEZPIECZNE W ŚRODOWISKU PRACY W. 12 godz. Zapoznanie słuchaczy z czynnikami szkodliwymi, uciążliwymi w środowisku pracy. Klasyfikacja czynników. Wykład zaliczenie na ocenę Podział czynników szkodliwych i uciążliwych, Identyfikacja czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (określenie, ocena stopnia), Narażenia, wskaźniki oceny i normy higieniczne), Badania i pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia w środowisku pracy (strategia), Pomiary, interpretacja wyników, częstotliwośd i dokumentowanie badao), Przedsięwzięcia zaradcze mające na celu eliminację lub obniżenie stopnia narażenia na czynniki, Szkodliwe w środowisku pracy. Czynniki fizyczne Wibroakustyczne, Mikroklimatyczne, Promieniowanie jonizujące, Promieniowanie niejonizujące (optyczne, pola e-m), Zmienne ciśnienie atmosferyczne, Aerozole (pyły, mgły, dymy), Oświetlenie. Czynniki chemiczne Podział czynników chemicznych szkodliwych dla zdrowia ze względu na mechanizmy działania, drogę wchłaniania, efekty szkodliwe, Ocena narażenia na czynniki chemiczne w środowisku pracy, Rakotwórcze i mutagenne czynniki w środowisku pracy, Substancje i preparaty niebezpieczne (klasyfikacja, oznakowanie, karty charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych). Czynniki biologiczne Klasyfikacja ze względu na stopieo zagrożenia, Ocena ryzyka zawodowego, Środki zapobiegawcze (środki hermetyczności i stopnie hermetyczności).

17 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeostwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz.U nr 157 poz z póź. zm.); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz.U nr 81 poz. 716, z póź. zm.), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeostwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U nr 11 poz. 86, z póź. zm.), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz.U nr 280 poz. 2771, z póź. zm.), Materiały dydaktyczne udostępnione przez prowadzącego prezentacje multimedialne. mgr Waldemar Kulesza

18 Postępowanie w przypadku zagrożeo chemicznych w środowisku pracy W. 4 godz. Przekazanie studentom wiedzy z zakresu czynników chemicznych występujących w środowisku pracy, które stanowią zagrożenie oraz zapoznanie ze skutkami tych zagrożeo. Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu pisemnego Czynniki zagrożeo chemicznych, Klasy zagrożeo chemicznych, Zagrożenia chemiczne w wybranych procesach technologicznych, Sposoby postępowania w przypadku wybranych zagrożeo chemicznych w miejscu pracy. Konieczny J., Bezpieczeostwo biologiczne, chemiczne, jądrowe i ochrona radiologiczna. Garmond, Poznao-Warszawa Kowalczyk M., Rump S., Kołacioski Z., Medycyna katastrof chemicznych. PZWL, Warszawa, 2004 dr inż. Małgorzata Rauba

19 RYZYKO ZAWODOWE W. 2 godz., Dw. 6 godz. Zapoznanie z metodami oceny ryzyka zawodowego i jego dokumentowania Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu pisemnego Dwiczenia zaliczenie na ocenę w formie testu Źródła informacji w ocenie ryzyka zawodowego, podstawa prawna oceny ryzyka zawodowego, Przegląd metody oceny ryzyka zawodowego, Omówienie wymogów normy PN-N 18001, Ocena ryzyka zawodowego narażenia na czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne, Dokumentowanie wyników oceny ryzyka zawodowego, Działania minimalizujące ryzyko zawodowe. J. Ejdys, A. Lulewicz, J. Obolewicz, Zarządzanie bezpieczeostwem w przedsiębiorstwie, Wyd. PB, Białystok 2008, Systemy zarządzania bezpieczeostwem w przedsiębiorstwie, red. J. Łunarski, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006, PN-N-18002: 2004 System zarządzania bezpieczeostwem i higieną pracy. Ocena ryzyka zawodowego. PKN 2004, Materiały dydaktyczne udostępnione przez prowadzącego prezentacje multimedialne. dr inż. Agata Lulewicz-Sas

20 CHOROBY ZAWODOWE Dw. 6 godz. Zapoznanie słuchaczy z procedurą badao powypadkowych Dwiczenia zaliczenie na ocenę w formie testu Definicja choroby zawodowej, Podejrzenie, rozpoznawanie i stwierdzenie chorób zawodowych (tryb postępowania i podmioty właściwe w tych sprawach), Wykaz chorób zawodowych obowiązujący w Polsce, Obowiązki pracodawcy w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej, Epidemiologia chorób zawodowych w Polsce Ustawa z dnia 26 czerwca KODEKS PRACY (t.j. Dz. U nr 21 poz. 94), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz. U nr 132 poz. 1121), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz. U nr 132 poz. 1115), Materiały (prezentacje) udostępnione przez nauczyciela. mgr inż. Waldemar Kulesza

21 WYMAGANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEOSTWEM I HIGIENĄ PRACY - NORMA PN-N-18001:2004 W. 6 godz. Zapoznanie z wymogami sformalizowanego podejścia do zarządzania bhp, w oparciu o wymagania normy PN-N Wykład egzamin w formie testu Wprowadzenie do zarządzania bhp, Wymagania normy PN-N-18001, PN-N Różnice pomiędzy PN-N a wytycznymi ILO OHSAS, Praktyczne aspety wdrażania systemu zarządzania bhp według wymogów PN-N 18001, Zintegrowane systemy zarządzania ISO 9001, ISO 14001, PN-N J. Ejdys, A. Lulewicz, J. Obolewicz, Zarządzanie bezpieczeostwem w przedsiębiorstwie, Wyd. PB, Białystok 2008, Systemy zarządzania bezpieczeostwem w przedsiębiorstwie, red. J. Łunarski, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006, PN-N-18001: 2004 System zarządzania bezpieczeostwem i higieną pracy. Wymagania. PKN 2004, Materiały dydaktyczne udostępnione przez prowadzącego prezentacje multimedialne. dr inż. Agata alulewicz-sas

22 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA W. 6 godz. Zapoznanie słuchaczy z zasadami ochrony przeciwpożarowej Wykład zaliczenie bez oceny Przeciwpożarowe wymagania budowlane, instalacyjne i technologiczne, Wyposażenie budynku, obiektu lub terenu w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze z godnie z zasadami określonymi w przepisach, Zapewnienie konserwacji i naprawy sprzętu oraz urządzeo gaśniczych i ratowniczych, zgodnie z zasadami i wymaganiami gwarantującymi sprawne i niezawodne ich funkcjonowanie, Zapewnienie ludziom możliwości ewakuacji oraz praktyczne zasady organizacji i przeprowadzania ewakuacji, Przygotowanie budynku, obiektu lub terenu do prowadzenia akcji ratowniczej, Zaznajomienie podległych pracowników z przepisami przeciwpożarowymi. Ustawa z dnia 26 czerwca KODEKS PRACY (t.j. Dz. U nr 21 poz. 94), Ochrona przeciwpożarowa Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Pożarnictwa, Materiały (prezentacje) udostępnione przez nauczyciela. mgr Mirosław Maciejski

23 PIERWSZA POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH Dw. 8 godz. Zapoznanie słuchaczy z praktycznymi aspektami udzielania pierwszej pomocy Dwiczenia praktyczne Dwiczenia zaliczenie bez oceny Prawne aspekty udzielania pierwszej pomocy, Ocena stanu poszkodowanego, Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w poszczególnych przypadkach. B. Davies, Podręcznik pierwszej pomocy, Bauer-Weltbild Media, Warszawa 2005, A. Jarosz-Lesz, Kompendium pierwszej pomocy i ochrony zdrowia w turystyce, Wydaw. MarMar, Wrocław- Katowice mgr Mirosław Maciejski

24 WYMAGANIA DOTYCZĄCE AUDYTÓW SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA I AUDYTORÓW W.6 godz. Zapoznanie słuchaczy z wymaganiami stawianymi auditom i auditorom Wykład egzamin w formie testu Co to jest audit? Rodzaje auditów Wymagania wobec audytorów Wymagania wobec audytowanych Planowanie i przygotowanie auditów PN-EN ISO 19011:2003 Wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością i/lub zarządzania środowiskowego. Hamrol A., Zarządzanie jakością z przykładami. PWN, Warszawa mgr Błażej Czaplicki

25 PLANOWANIE I PRZYGOTOWANIE AUDYTU. TECHNIKI PROWADZENIA AUDYTÓW SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA W. 4 godz. ćw.6 godz. Zapoznanie słuchaczy z technikami przeprowadzania auditów Wykład zaliczenie bez oceny Audyt systemu zarządzania jako narzędzie systemu zarządzania, Powody auditu, Zasady audytowania, Zarządzanie programem audytu, Etapy procesu auditu wewnętrznego, Inicjowanie auditu, Przygotowanie działao auditowych, Przeprowadzanie działao auditowych, Raport z auditu, Zakooczenie auditu, Przeprowadzenie działao poauditowych. Pacana A., Stadnicka D. Systemy zarządzania jakością zgodne z ISO 9001 Wdrażanie, auditowanie i doskonalenie, Politechnika Rzeszowska 2009, PN-EN ISO 19011:2003 Wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością i/lub zarządzania środowiskowego mgr Błażej Czaplicki

26 NARZĘDZIA I TECHNIKI DOSKONALENIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA W. 6 godz. Omówienie metod, narzędzi i technik przydatnych do analizy i rozwiązywania problemów systemów zarządzania oraz prezentacje praktycznych aspektów wykorzystania narzędzi doskonalenia zarządzania w oparciu o wybrane przykłady. Wykład zaliczenie na ocenę w formie testu 1.Cykl rozwiązywania problemu * istota doskonalenia w systemach zarządzania * doskonalenie w oparciu o cykl A PDCA 2. Proces rozwiązywania problemów * rodzaje klasycznych narzędzi rozwiązywania problemów i ich funkcje * schemat przebiegu procesu jako pierwszy krok w kierunku zdefiniowania problemu * rejestracja błędów przy pomocy narzędzi zarządzania jakością: * formularze zbierania danych * histogram * diagram Pareto * diagram korelacji * stratyfikacja danych * narzędzia jakości dla danych nieliczbowych - diagram przyczynowo - skutkowy 3. Narzędzia i techniki wspomagające * analiza pola sił * porównanie parami * diagram alternatyw 5. 7 Nowych narzędzi zarządzania i ich zastosowanie w praktyce * porządkowanie i grupowanie pomysłów z zastosowaniem diagramu pokrewieostwa * analiza przyczyn problemów, ich zależności oraz ich graficzne przedstawienie poprzez: * diagram zależności * diagram drzewa * diagram matrycowy * macierzowa analiza danych narzędziem porównania z konkurencją 6. Planowanie działao i projektów za pomocą diagramu planowania oraz diagramu sieciowego Clarke L.. Zarządzanie zmianą. Gebethner i Ska, Warszawa, Iwasiewicz A. Zarządzanie jakością: podstawowe problemy i metody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków, PN-ISO 9001: Systemy jakości. Model zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych, produkcji, instalowaniu i serwisie. PN-ISO AC1:2003. Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. PN-ISO :1996. Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. PN-ISO :1996. Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną.

27 mgr Katarzyna Radziszewska

28 KOSZTY JAKOŚCI, ŚRODOWISKA I BHP W. 6 godz. Zapoznanie słuchaczy z kosztami jakości, środowiska i bhp Wykład zaliczenie na ocenę Klasyfikacja kosztów BHP, Koszty wypadków przy pracy, Koszty czasu straconego w skutek wypadków, Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, Model analizy kosztów BHP opracowany w CIOP, Składka na ubezpieczenie wypadkowe, Podstawy prawne UE, Źródła informacji dotyczących ochrony środowiska w Polsce, Podmioty objęte badaniami kosztów środowiskowych, Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w Polsce, Źródła finansowania nakładów inwestycyjnych, Koszty bieżące ochrony środowiska, Wydatki gospodarstw domowych na ochronę środowiska w Polsce, Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne Klasyfikacja kosztów jakości według normy ISO 9004Społeczne koszty jakości, Modelowanie kosztów jakości opartych na działaniach, Redukcja kosztów jakości. Bank J., Zarządzanie przez jakośd, Wydawnictwo Gebethner&Ska, Warszawa1996. Ciechan-Kujawa M., Rachunek kosztów jakości: wykorzystanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Oficyna Ekonomiczna, Kraków Kister A., Zarządzanie kosztami jakości: sposób na poprawę efektywności przedsiębiorstwa, Oficyna Ekonomiczna, Kraków Miller J.A., Pniewski K., Polakowski M., Zarządzanie kosztami działao, Warszawa: WIG-Press, Warszawa Lisiecka K., Koszty jakości, [w:] Menedżer jakości: jakośd, środowisko, bezpieczeostwo, pr. zbior. pod red. J. Bagioskiego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa Zymonik Z., Koszty jakości ewidencjonowanie, analizowanie, [w:] Zarządzanie jakością, Częśd 2, Normy ISO serii 9000, WCTT, PWR, Wrocław Zymonik Z., Koszty jakości w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2003.

29 dr hab. inż. Joanna Ejdys