Witamy w Okręgu Telford & Wrekin

Transkrypt

1 Witamy w Okręgu Telford & Wrekin POLISH Welcome to Telford & Wrekin Ten przewodnik został stworzony przez dział Usług Na Rzecz Społeczności Lokalnej i Sąsiedztwa Rady Okręgu Telford & Wrekin (Community & Neighbourhood Services unit). Mamy nadzieję, że zawarte w nim informacje o usługach świadczonych lokalnie, będą pomocne. Spis: 1. Wstęp 2. Usługi świadczone przez Radę Okręgu i Podatek od Nieruchomości (Council Services & Council Tax) 3. Zatrudnienie (Employment) 4. Opodatkowanie i Ubezpieczenie Społeczne (Taxation & National Insurance) 5. Zdrowie (Health) 6. Opieka Społeczna (Social Security) 7. Edukacja i nauka języka angielskiego (Education & learning English) 8. Policja i Służby Ratunkowe (Police & Emergency services) 9. Opodatkowanie i rejestracja pojazdów silnikowych (Motor vehicle licensing & registration) 10. Napastowanie na tle rasowym i dyskryminacja (Racial harassment and discrimination) 11. Kwestie Mieszkaniowe (Housing) 12. Usługi w domu i dla domu (Services in & for the home) 13. Pożyteczne adresy kontaktowe (Useful contacts) Źródła: Telford & Wrekin Council Home Office DVLA HM Revenues & Customs West Mercia Constabulary Shropshire Fire & Rescue Service Life in the UK A Journey to Citizenship (Home Office) TW/675/07/06 Welcome to Telford & Wrekin Pack Page 1

2 1. Wstęp Zjednoczone Królestwo jest pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej (EU) i tworzy część Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA). EEA zrzesza 25 Państw Członkowskich Unii Europejskiej oraz Lichtenstein, Norwegię i Islandię. W Zjednoczonym Królestwie mieszka około 60 milionów ludzi, a stolicą państwa jest Londyn. Członkowie EEA mają prawo do życia i pracy w Zjednoczonym Królestwie bez posiadania zezwolenia na pracę. Pracujący w Zjednoczonym Królestwie członkowie EEA posiadają takie same prawa jak obywatele brytyjscy w odniesieniu do płacy, warunków pracy, dostępu do mieszkalnictwa, kształcenia zawodowego, ubezpieczenia społecznego i członkostwa w związkach zawodowych. Ich rodziny i osoby bezpośrednio pozostające na ich utrzymaniu mają prawo dołączenia do nich i korzystania z podobnych praw. Prosimy zwrócić uwagę, że nie odnosi się to do obszaru Isle of Man lub Channel Islands, gdzie wymagane jest zezwolenie na pracę i inne zezwolenia. Język Język angielski jest urzędowym językiem Zjednoczonego Królestwa i umiejętność mówienia i pisania w tym języku jest istotnym wymogiem dla osób szukających pracy. W pewnych częściach Walii mówi się również po walijsku i niektóre prace wymagać mogą umiejętności mówienia zarówno po walijsku jak i po angielsku. Waluta W UK jednostką walutową jest funt szterling. Czas W UK czas lokalny to GMT/BST. Oznacza to jedną godzinę za większością krajów EEA. Międzynarodowy Kod Telefoniczny Dzwoniąc z UK do innych krajów należy wybrać 00, następnie kod krajowy, kod strefy numeracyjnej i numer właściwy. Dzwoniąc z innych krajów do UK należy wybrać a następnie kod strefy numeracyjnej (wyłączając pierwsze 0) i numer właściwy. Służby Ratunkowe Dla straży pożarnej, policji, pogotowia i służb ochrony wybrzeża w Zjednoczonym Królestwie telefonem alarmowym jest 999. Rozmowy pod ten numer są bezpłatne. Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 2

3 2. Usługi świadczone przez radę miasta Witamy w Okręgu Telford & Wrekin O okręgu Okręg Telford & Wrekin leży w West Midlands, około 30 mil na zachód od Birmingham i pokrywa 112 mil kwadratowych z populacją w wysokości 161,013 mieszkańców. W sercu okręgu znajduje się 'New Town'(Nowe Miasto) Telford (status miasta został nadany w 1963 roku). Miasto stanowi regionalne skupisko ludzi i wzrostu gospodarczego jest to najszybciej rosnący obszar w West Midlands. Okręg składa się także z kilku małych miasteczek, które istniały przed nadaniem statusu New Town, włączając Wellington, Dawley, Donnington, Madeley i Oakengates. Na północ od Telford leży miasteczko kupieckie Newport, a na północnym brzegu rzeki Severn znajduje się Ironbridge, kolebka Rewolucji Przemysłowej i obiekt włączony na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Pomimo tego, że Telford jest centrum gospodarki i głównym skupiskiem ludności, okręg posiada również istotny obszar wiejski, położony na północ i na zachód od Telford. Obszar ten pokrywa średnio 72% powierzchni całkowitej okręgu Telford & Wrekin. Wydziały Rady Okręgu (Council Departments) Okręg Telford & Wrekin jest podzielony na pięć części (lub wydziałów), które odpowiadają za różne obszary świadczonych usług. Dzieci i Młodzież (Children and Young People) zajmuje się nauką i wynikami w szkole, rozwojem multi-kulturowym, rekrutacją szkolną i zintegrowanymi usługami ds. dzieci jak również opieką socjalną dla dzieci i rodzin. Grupa jest odpowiedzialna za edukację i dobro dzieci począwszy od wczesnych lat życia, aż po wchodzenie w dorosłość. Środowisko i Poprawa Wizerunku Przestrzennego (Environment and Regeneration) zarządza polityką transportu i konstrukcji, służbami utrzymywania dróg i środowiska, odnową i ekonomicznym rozwojem okręgu, służbami planowania i zarządzania odpadami z nastawieniem na recykling. Ten wydział również promuje, koordynuje i chroni obiek światowego dziedzictwa. Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 3

4 Klient, Społeczność Lokalna i Kultura (Customer, Community and Culture) odpowiada za zarządzanie reputacją okręgu, zarządza relacjami z klientem, zajmuje się inicjatywami lokalnej społeczności i promuje różnorodność kulturalną. Na tym wydziale spoczywa odpowiedzialność za rekreację, kulturę i biblioteki. Zasoby (Resources) zajmuje się sprawami finansowymi rady i siecią informatyczno-komunikacyjną przesiębiorstwa. Pełni również rolę działu personalnego dla reszty wydziałów rady. Wydział zasobów ma także funkcję kontrolną i rewizyjną oraz zajmuje się usługami prawnymi i demokratycznymi. Opieka Socjalna dla Ludzi Dorosłych odpowiada za wszystkie usługi opieki socjalnej dla dorosłych, włączając społeczne usługi ds. zdrowia psychicznego, usługi dla ludzi starszych i ludzi z niepełnosprawnością, włączając dorosłych mających trudności w uczeniu się i środowiskowe usługi ds. nadużywania substancji narkotycznych. Ta część obejmuje również zdrowie środowiskowe, standardy handlowe i sekcje planowania awaryjnego, jak również usługi mieszkaniowe (patrz również str ) Sposoby kontaktowania się z Radą Telford & Wrekin: Telefonicznie (centrala główna) (poniedziałek piątek, 08:30 17:15) contact@telford.gov.uk Drogą pocztową: Civic Offices, PO Box 213, Telford TF3 4LD Za pomocą strony internetowej: W celu zgłoszenia skarg, komentarzy lub pochwał, proszę dzwonić do głównej centrali, wysłać nam na adres: complaints@telford.gov.uk lub pobrać w jednym z naszych biur formularz skarg, komentarzy i pochwał (complaints, comments and compliments' form). Podatek od Nieruchomości (Council Tax) Każde gospodarstwo domowe ma obowiązek płacenia Council Tax. Suma, jaką uiszczają poszczególne gospodarstwa domowe na terenie Telford & Wrekin jest zależna od: Wartości nieruchomości Tego czy nieruchomość jest zamieszkiwana lub nie i Czy któraś z osób zamieszkujących nieruchomość powinna być wyłączona z obliczeń Council Tax Istnieją także różnice w opłatach w zależności od tego, w jakiej miejscowości lub na terenie jakiej rady parafialnej znajduje się nieruchomość. Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 4

5 Opłacanie Council Tax Pierwsza strona rachunku Council Tax pokazuje całkowitą kwotę do zapłacenia oraz sumę i datę wpłaty każdej z rat. Dostępne są następujące metody płatności: Zlecenie obciążenia (Direct Debit) Karty kredytowe i debetowe (Credit and Debit Card) Opłacanie drogą telefoniczną Czeki i Gotówka (Cheques and Cash) Na Poczcie (At the Post Office) W Paypoint lub przy wyjściu PAYzone W jaki sposób można się z nami skontaktować: W celu uzyskania dalszych informacji na temat Council Tax, prosimy dzwonić pod załączony poniżej numer, odwiedzić nas osobiście lub skontaktować się drogą listową. Centrum Kontaktów z Klientami (Customer Contact Centre) Drogą Telefoniczną można do nas zadzwonić pod numer Nasze linie telefoniczne są często mniej oblegane po godzinie 15:00. Wszystkie telefony są odbierane w ścisłej rotacji. Drogą Listową można do nas napisać na adres załączony poniżej: Borough of Telford & Wrekin Revenues & Benefits Services PO Box 249 Civic Offices Telford TF3 4LP Drogą ową można przesłać na adres: council.tax@telford.gov.uk Kontakt z Twoim lokalnym radnym (local Councillor) i z burmistrzem miasta (Mayor) Aby uzyskać szczegóły sposobów skontaktowania się z lokalnym radnym lub z burmistrzem można: Zadzwonić pod numer: Wysłać member.services@telford.gov.uk Napisać na adres: Member Services, Borough of Telford & Wrekin, Civic Offices, PO Box 213, Telford TF3 4LD Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 5

6 Wybory i Głosowanie Elections and Voting Wybory do Rady Okręgu przeprowadzane są co cztery lata. Aby mieć prawo głosowania w jakichkolwiek wyborach, należy umieścić swoje imię na bieżącym rejestrze wyborców (register of electors). Ostatnie zmiany w prawie oznaczają, że można włączyć swoje imię do rejestru wyborców w jakimkolwiek momencie roku, za wyłączeniem okresu wrzesień listopad, kiedy przeprowadzany jest coroczny przegląd każdej nieruchomości. Należy być zarejstrowanym na mocy przepisów obowiązującego prawa - niepodporządkowanie się temu może oznaczać karę w wysokości 1000 i oczywiście, niezarejestrowanie się, mogłoby spowodować niemożność korzystania z prawa do głosowania. Kto może się zarejestrować? Osoby w wieku18 lat i powyżej Wszyscy obywatele brytyjscy, kwalifikujący się członkowie Wspólnoty Brytyjskiej, obywatele Irlandii i inni obywatele Unii Europejskiej Głosowanie z zagranicy: Członkowie HM Forces i ich małżonkowie/partnerzy Crown Servants zatrudnieni poza Zjednoczonym Królestwem Obywatele Europy mogą głosować w wyborach lokalnych i europejskich Wyborcy zagraniczni mogą głosować tylko w wyborach parlamentarnych i wyborach europejskich Dalsze szczegóły na temat rejestracji: Tel: elections@telford.gov.uk Adres: Electoral Services Office, PO Box 216, Civic Offices, Telford TF3 4LD Prosimy zwrócić uwagę, że dla osób, których pierwszym językiem nie jest angielski, Okręg Telford & Wrekin może zapewnić pomoc tłumacza Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 6

7 3. Zatrudnienie (Employment) Program Rejestracji Pracowników (Worker Registration Scheme) Od 1 Maja 2004 roku obywatele EEA mogą swobodnie przyjeżdżać do Zjednoczonego Królestwa. Obywatele następujących, nowych państw członkowskich: Polski, Litwy, Estonii, Łotwy, Słowenii, Słowacji, Węgier i Republiki Czeskiej, którzy znajdą pracę w Zjednoczonym Królestwie, muszą się zarejestrować w Home Office (Urząd Spraw Wewnętrznych) zgodnie z Worker Registration Scheme tak szybko, jak tylko znajdą pracę. Aby móc pracować w UK, należy posiadać pełen, 10-letni paszport. Członkowie EEA mogą swobodnie przyjeżdżać do Zjednoczonego Królestwa na okres do 3 miesięcy w celu poszukiwania pracy lub założenia własnej działalności gospodarczej. Natychmiast po rozpoczęciu nowej pracy lub w najpóźniejszym terminie w miesiąc po rozpoczęciu nowej pracy, należy się zarejstrować w ramach programu Worker Registration Scheme. Osoby, które nie złożą wniosku o rejestrację w ciągu miesiąca od daty podjęcia zatrudnienia, będą pracowały nielegalnie po upłynięciu tego terminu. Zatrudnienie będzie nielegalne aż do momentu wydania zaświadczenia o rejestracji i konieczne może się okazać przerwanie zatrudnienia. Osoby, które nieprzerwanie przez 12 miesięcy pracowały legalnie, mają pełne prawo swobodnego przemieszczania się i nie muszą już rejestrować się w Worker Registration Scheme. Można również uzyskać residence permit (zezwolenie na pobyt) potwierdzające prawo do życia i pracy w UK. Po zarejestrowaniu się w Worker Registration Scheme i przepracowaniu 12 miesięcy w UK, można zwrócić się o residence permit. Dalsze informacje są dostępne na stronie internetowej organizacji Immigration and Nationality Directorate. Podanie składa się używając formularza EEA1. W celu uzyskania dalszych informacji, prosimy kontaktować się z Immigration and Nationality Enquiry Bureau (Biurem do Spraw Imigracji i Narodowości) pod numerem Jak składać podanie? Jak uiszczać opłatę? W tym celu należy wypełnić formularz WRS, podając nazwisko, adres, datę urodzenia, narodowość i szczegóły zatrudnienia. Opłata pobierana za pierwszą rejestrację wynosi 70. Należy wypełnić odcinek do opłaty zamieszczony na formularzu wniosku. Osoby, które składają więcej niż jeden wniosek, mogą teraz, używając odcinka do opłat wielokrotnych (multiple payment slip), składać jedną opłatę pokrywającą pełen koszt za wszystkich wnioskodawców. Jedna opłata może pokrywać maksymalnie 25 wniosków. Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 7

8 Prosimy zwrócić uwagę, że wciąż należy wtedy wypełnić oddzielne formularze WRS dla każdej osoby rejestrującej się w tym programie. Aby uzyskać formularze wniosków na Worker Registration Scheme oraz odcinki opłat wielokrotnych, należy zadzwnić pod numer (ten numer jest przeznaczony jedynie do zamawiania formularzy wniosków) lub odwiedzić stronę lub Jak zdobyć pracę Jeżeli szukasz pracy lub myślisz o zmianie obecnej, istnieje wiele sposobów, dzięki którym możesz dowiedzieć się o ofertach zatrudnienia. Jobcentre Plus Najbliższy oddział Jobcentre lub biuro Jobcentre Plus może być w stanie udzielić pomocy w znalezieniu pracy. Poniżej załączone są dane kontaktowe na obszar Telford: Jobcentre Plus Telford House Southwater Way Telford TF3 4PD Tel: Textphone: Jobcentre Plus Church Street Madeley Telford TF7 5RH Tel: można również odwiedzić stronę internetową Agencje Zatrudnienia w UK Pracę można również znaleźć poprzez agencje pracy dorywczej (temporary work agency). Te agencje zapewniają pracowników na potrzeby innych przedsiębiorstw. Agencja rekrutuje pracownika, wypłaca zarobki i może zapewnić mieszkanie i transport. Jednakże, praca jest wykonywana dla innej firmy i to ta firma decyduje w jaki sposób ma ona być wykonywana. W sytuacji osób, które pracują dla agencji pracy dorywczej, to agencja będzie wypłacać zarobki i ona będzie odliczać od wynagrodzenia podatek (tax) oraz National Insurance (składka na ubezpieczenie społeczne). Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 8

9 Wsparcie Lokalne Środowiskowa Grupa Edukacyjna (Community Learning Team) W celu uzyskania wsparcia w sprawach takich jak rozmowy kwalifikacyjne, pisanie CV, kwalifikacje zagraniczne i składanie podań o pracę, można skontaktować się z lokalnym Doradcą ds. Nauki (Community Learning Team Advisor). Oto dane kontaktowe: Stephen Blake Sutton Hill Community Centre/Hadley Tel: lub zadzwonić/wysłać wiadomość tekstową Mandy Jenkins Brookside Community Centre Tel: lub zadzwonić/wysłać wiadomość tekstową Julie Millington Donnington Wood Lifelong Learning Centre Tel: lub zadzwonić/wysłać wiadomość tekstową Przydatne strony internetowe: Oferty Pracy: Pomoc w wyborze zawodu: Kwalifikacje W National Recognition Information Centre (Narodowe Centrum Uznawalności i Informacji) na obszar UK (NARIC) można sprawdzić jak kwalifikacje, zdobyte w innym kraju, są porównywalne z podobnymi, brytyjskimi kwalifikacjami. W tej sprawie, porady może udzielić Lokalny Doradca ds. Nauki (dane kontaktowe powyżej). Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 9

10 Europejskie Służby ds. Zatrudnienia EURES (European Employment Services) W Twoim kraju, państwowe służby ds. zatrudnienia posiadają dane wolnych miejsc pracy, przekazywane im poprzez sieć EURES. Jest to współpraca pomiędzy wszystkimi organizacjami do spraw zatrudnienia w EEA, która ma na celu wspieranie swobodnego przepływu pracowników. System EURES ułatwia przepływ wiadomosci na temat wolnych stanowisk pracy. System ten także, poprzez sieć komputerową, zapewnia dostęp do bieżących informacji na temat warunków życia i pracy w każdym państwie członkowskim EEA. Na obszarze EEA znajduje się około 700 specjalnie przeszkolonych doradców. Ich rolą jest promowanie przepływu pracowników na obszarze Europy. Te wyznaczone osoby noszą nazwę EURES Advisors i można się z nimi skontaktować poprzez lokalne biurojobcentre Plus lub odwiedzając stronę internetową Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 10

11 4. Opodatkowanie i Ubezpieczenie Społeczne (Taxation and National Insurance) Informacji na temat opodatkowania, National Insurance Contributions (składki na ubezpieczenie społeczne), National Minimum Wage (minimalna płaca krajowa), Tax Credits (ulgi podakowe) and Child Benefit (zasiłek na dziecko) udziela The Inland Revenue (urząd podatkowy). Opodatkowanie Przyjazd do UK Taxation - Arrival in the UK Przyjeżdżając do UK można dopiero szukać pracy lub też mieć już gotową pracę. Zaraz po przyjeździe, należy wypełnić formularz wjazdu (entry form) noszący nazwę Arrival in the UK (P86). Osoby, które nie wypełnią tego formularza, będą płaciły większy podatek aniżeli powinny. Formularz można uzyskać: na stronie internetowej Dzwoniąc pod numer każdego dnia w godzinach 08:00 20:00 obsługa tylko w języku angielskim Wypełniony formularz należy przesłać do urzędu Revenue & Custom Office, który zajmuje się Twoim podatkiem. Twój pracodawca powinien Ci powiedzieć, gdzie się ten urząd znajduje. Kiedy pracujesz dla kogoś Working for someone else Być może będziesz musiał odprowadzać podatek od swoich zarobków. W takej sytuacji Twój pracodwca, w Twoim imieniu, odlicza podatek z Twoich zarobków i odprowadza tę sumę dla rządu. Przy rozpoczęciu pracy, pracodawca wręczy Ci do wypełnienia formularz PAYE notice of new employee (P46). Ten formularz pozwoli zadecydować ile podatku będzie odprowadzanego z Twoich zarobków. Kiedy pracujesz dla siebie Working for yourself Jeżeli pracujesz dla siebie, musisz się u nas zerejestrować. Można to zrobić w następujący sposób: Dzwoniąc pod numer w godzinach 08:00 20:00 poniedziałek piątek obsługa tylko w języku angielskim Wypełniając formularz Becoming self-employed and registering for National Insurance contributions and/or tax (CWF1). Formularz ten można pobrać ze strony lub odebrać go z któregokolwiek ośrodka HM Revenue & Customs Enquiry Centre Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 11

12 Kiedy pracujesz na budowie Working in construction Aby pracować na budowie, musisz posiadać registration card (kartę rejestracyjną). Osoby nie posiadające karty rejestracyjnej, nie otrzymają zapłaty. Aby uzyskać tę kartę należy: Zadzwonić pod numer czynny każdego dnia w godzinach 08:00 20:00 obsługa tylko w języku angielskim Ubezpieczenie Społeczne National Insurance Aby legalnie pracować w UK należy opłacać National Insurance (NI) contributions (składki na ubezpieczenie społeczne). Opłacanie tych składek może Ci pomóc w otrzymaniu pieniędzy od państwa. Każdy pracownik, uprawniony do opłacania National Insurance contributions otrzymuje National Insurance number (NINO) (Numer Ubezpieczenia Społecznego). W celu otrzymania National Insurance number, można się zwrócić do: Lokalnego biura Jobcentre Plus Jobcentre, lub do Social Security office (biura Opieki Społecznej) Tam wyznaczona zostanie data spotkania (interview). Prosimy o zwrócenie uwagi, że przychodząc na takie spotkanie należy okazać swoje świadectwo urodzenia i paszport. Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 12

13 5. Zdrowie Health TYLKO W NAGŁYCH WYPADKACH (EMERGENCIES ONLY) zadzwoń pod numer 999 i poproś o ambulans (ambulance). Koszt połączenia jest bezpłatny. Lekarze W Zjednoczonym Królestwie lekarze rodzinni noszą nazwę General Practitioners i są zazwyczaj nazywani GPs. Aby zarejestrować się u lekarza, pracującego w National Health Service (NHS czyli Państwowa Służba Zdrowia), zwróć się do lokalnej przychodni zdrowia. Ważne jest aby to zrobić zanim zachorujesz. Personel w Twojej lokalnej przychodni da Ci fromularz do wypełnienia i prześle go do lokalnych władz ds. opieki zdrowotnej, od których następnie otrzymasz kartę lekarską (medical card). Korzystając z usług lekarza Aby spotkać się z Twoim lekarzem, należy telefonicznie lub osobiście umówić się na wizytę. Czasem na wizytę u wybranego lekarza trzeba poczekać kilka dni. Od pacjentów oczekuje się, że będą w przychodni na kilka minut przed umówioną wizytą i jeżeli nie są w stanie stawić się na wizytę, zadzwonią do przychodni z wyprzedzeniem, informując o tym fakcie. Jeżeli masz trudności językowe, roztropnie jest zabrać ze sobą kogoś, kto jest w stanie tłumaczyć w Twoim imieniu. Jeżeli takie rozwiązanie nie jest możliwe, to albo Ty lub osoba znajoma powinna wytłumaczyć w recepcji, przy ustalaniu wizyty, że potrzebna będzie pomoc tłumacza. Opłaty Charges Leczenie u Twojego GP jest bezpłatne, ale za większość recept oraz inne usługi, takie jak na przykład szczepionki na podróż zagraniczną, pobierane są opłaty. Recepty Prescriptions Jeżeli lekarz zdecyduje się przepisać Ci lekarstwo, otrzymasz receptę, którą należy zanieść do lokalnej apteki. W UK za przepisane leki, usługi dentystyczne, testy okulistyczne i okulary pobiera się opłaty. Jednakże, jeżeli otrzymujesz niskie dochody lub korzystasz już z innych zasiłków społecznych, możesz uzyskać pomoc w pokryciu kosztów na te wydatki. Dalsze informacje na ten temat można uzyskać w lokalnym biurze Jobcentre Plus. Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 13

14 Szpital lokalny Local hospital Lokalnym szpitalem dla obszaru Telford jest The Princess Royal Hospital Grainger Drive Telford TF1 6TF Tel: NHS Direct to całodobowe, poufne porady medyczne w sprawach konkretnych chorób i w sytuacji kiedy się źle czujesz. Zadzwoń pod numer Aby uzyskać poradę w języku ojczystym, możesz poprosić o tłumacza (interpreter). NHS Direct Online to strona internetowa udzielająca informacji o usługach zdrowotnych oraz informacji na temat wielu chorób i sposobów leczenia. Strona internetowa: Dalsze informacje Dalsze informacje na temat Twoich praw odnośnie opieki zdrowotnej w UK, uzyskasz pod adresem: Department of Health Primary Care Branch Room 7E04 Quarry House Quarry Hill Leeds LS2 7UE Tel: strona internetowa: Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 14

15 6. Ubezpieczenie Społeczne Social Security Twoje prawa do opieki społecznej w Zjednoczonym Królestwie są takie same jak we wszystkich innych państwach członkowskich obszaru EEA. Osoba która rozpoczęła pracę w Zjednoczonym Królestwie, opłaca składki na brytyjski system opieki socjalnej i w konsekwencji, uzyskuje prawo do zasiłków. W celu uzyskania dalszych informacji na temat następujących zasiłków, prosimy skontaktować się z lokalnym biurem Jobcentre Plus: Income Support (Dodatek dla osób o niskich dochodach) Bereavement benefits (zasilek po stracie bliskiej osoby) Cold Weather payments (dodatek z racji zimnych temperatur) Crisis loans (pożyczki kryzysowe) Funeral payments (zasiłek pogrzebowy) Incapacity benefits (zasiłek chorobowy) Industrial Injuries Disablement benefit (renta inwalidzka z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej) Jobseeker s Allowance (dodatek dla bezrobotnych) Maternity Allowance (dodatek macierzyński) Sure Start Maternity Grant (jednorazowa zapomoga przy urodzeniu dziecka) Zasiłek na Dziecko Child Benefit Child Benefit jest regularną kwotą wypłacaną każdemu, kto wychowuje dzieci. Aby dowiedzieć się czy możesz otrzymać Child Benefit Zadzwoń pod numer w godzinach 08:00 20:00 obsługa tylko w języku angielskim Odwiedź stronę internetową: Ulgi Podatkowe Tax Credits Tax Credits służą wspieraniu rodzin z dziećmi i osób pracujących o niskich dochodach. Ubiegać się o nie mogą jedynie obywatele krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Aby dowiedzieć się czy możesz otrzymać Tax Credits Zadzwoń pod numer Odwiedź stronę internetową: Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 15

16 7. Nauka Education Nauka szkolna W Zjednoczonym Królestwie nauka jest darmowa i obowiązkowa dla dzieci w przedziale wiekowym 5 16 lat. Odpowiedzialnością rodzica jest upewnić się, że jego dziecko idzie do szkoły, przychodzi na czas i uczęszcza na pełne zajęcia. Edukacja dzieci w Zjednoczonym Królestwie jest zazwyczaj podzielona na dwa oddzielne etapy: ogólnie, dzieci w wieku 5 10 lat uczęszczają do Primary School (szkoły podstawowej), dzieci w wieku 11 16, 17 lub 18 uczęszczają do Secondary School (szkoła ponadpodstawowa). Dla osób, które skończyły 16 lat, nauka nie jest obowiązkowa. Nauka dla osób dorosłych Adult Education W celu uzyskania informacji na temat kształcenia dla osób dorosłych na obszarze Telford, prosimy kontaktować się z Community Learning Team Advisor (Środowiskowym Doradcą ds. Nauki). Personel może również udzielić porady w sprawach uznawalności kwalifikacji zagranicznych (overseas qualifications): Stephen Blake Sutton Hill Community Centre/Hadley Tel: lub zadzwoń/prześlij wiadomość tekstową Mandy Jenkins Brookside Community Centre Tel: lub zadzwoń/prześlij wiadomość tekstową Julie Millington Donnington Wood Lifelong Learning Centre Tel: lub zadzwoń/prześlij wiadomość tekstową Nauka Języka Angielskiego Learning English Jeżeli angielski nie jest Twoim głównym językiem, możesz zapisać się na odpowiednio dopasowany kurs językowy. Te kursy nazywają się English for Speakers of Other Languages (ESOL) czyli Angielski dla Osób Mówiących w Innym Języku, lub kurs English as a Second Language (ESL) czyli Angielski jako Drugi Język. Dla wszystkich obywateli EU te kursy są zapewniane bezpłatnie. Powyższe kursy pomagają rozwijać umiejętności językowe po to, aby: Rozumieć i uczestniczyć w życiu nowej społeczności lokalnej Mieć dostęp do świadczonych usług Zaznajomić się z prawami i zwyczajami obowiązującymi w Zjednoczonym Królestwie Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 16

17 Brać udział i rozwijać się na rynku pracy Mieć dostęp do dalszej edukacji i szkoleń Wspierać swoje dzieci w nauce W celu uzyskania informacji na tamat najbliższych kursów języka angielskiego, prosimy kontaktować się z lokalnym Środowiskowym Doradcą ds. Nauki (dane zamieszczone powyżej). Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 17

18 8. Policja i Służby Ratunkowe Police and Emergency Services W nagłym wypadku, kiedy istnieje niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub właśnie ma miejsce przestępstwo, należy dzwonić pod numer 999 aby wezwać Policję, Straż Pożarną, Pogotowie Ratunkowe lub Ochronę Wybrzeża. Osoba przyjmująca zgłoszenie zapyta Cię skąd dzwonisz i poprosi o szczegóły miejsca wypadku lub nagłego wypadku. To bardzo ważne, aby nauczyć się angielskich odpowiedników słów: Straż Pożarna, Policja lub Pogotowie Ratunkowe (Fire, Police or Ambulance) oraz wiedzieć jak przekazać swój adres domowy i numer telefonu. Dane na temat tego, z kim się skontaktować w sprawie lekcji angielskiego zawarte są w tym przewodniku. W żadnym innym wypadku nie należy dzwonić pod numer 999. Bezpodstawne wezwanie służb ratunkowych czy to umyślne czy też nie jest przestępstwem karalnym. Policja Police Policja w Telford jest częścią West Mercia Constabulary. Poniżej znajduje się spis lokalnych posterunków policji: Telford & Wrekin Division HQ Malinsgate Telford TF3 4HW (Godziny otwarcia: 08:00 22:00 od poniedziałku do soboty) Wellington Police Station Victoria Road Wellington Telford TF1 1LQ (Godziny otwarcia: 09:00 17:00 od poniedziałku do soboty) Sposoby kontaktowania się z policją: zapytania ogólne, nie dotyczące zgłoszeń w nagłych wypadkach (całodobowy) numer alarmowy (całodobowy) 999 Nagły wypadek (emergency) ma miejsce gdy: Istnieje ryzyko zagrożenia życia lub ryzyko obrażeń Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 18

19 Ma właśnie miejsce przestępstwo i sprawca jest wciąż na miejscu wypadku lub właśnie je opuścił Potrzebne jest natychmiastowe przybycie policji tak, jak w sytuacji gdy jest wyraźne, że zaraz zostanie popełnione przestępstwo Numer tekstowy służb ratunkowych Aresztowanie Arrest Jeśli zostaniesz aresztowany i zabrany na posterunek policji, funkcjonariusz policji poda Ci powody aresztowania. Funkcjonariusz uprzedzi Cię o odpowiedzialności (karnej) za składanie fałszywych zeznań (caution), mówiąc, że wszystko co powiesz może być później użyte w sądzie jako dowód (patrz uwagi poniżej). Do momentu spotkania się z radcą prawnym (solicitor) masz prawo nic nie mówić. Jeżeli masz problemy w zrozumieniu języka angielskiego, policja powinna przydzielić Ci tłumacza przed rozpoczęciem rozmowy z Tobą, chyba że w rezultacie czekania, mogłoby dojść do poważnych krzywd na osobie lub poważnych szkód materialnych. Jeżeli zostaniesz aresztowany i zatrzymany na posterunku policji, otrzymasz pisemne szczegóły trzech istotnych praw ustawowych: Prawo widzenia się z radcą prawnym Prawo przesłania wiadomości dla przyjaciela lub członka rodziny, z powiadomieniem gdzie przebywasz Prawo wglądu w kodeks postępowania są to wytyczne dla policji przy szukaniu i zbieraniu dowodów Oficjalne, policyjne uprzedzenie o odpowiedzialności (karnej) za składanie fałszywych zeznań mówi: Nie musisz nic mówić. Ale może to zostać użyte przeciwko Tobie, jeżeli podczas przesłuchania nie wspomnisz czegoś, co potem będziesz używał/a na swoją obronę w sądzie. Wszystko co powiesz, może być użyte jako dowód. To ostrzeżenie oznacza, że policja nie może zmusić żadnej osoby do odpowiadania na pytania. Jakkolwiek, nieodpowiadanie przez osobę podejrzaną na pytania na posterunku policji (lub w sądzie), może być częścią dowodów użytych przeciwko tej osobie. To uprzedzenie zaznacza również, że cokolwiek osoba zatrzymana powie funkcjonariuszowi policji, może zostać użyte jako dowód w sądzie. Służby Straży Pożarnej i Służby Ratunkowe w Shropshire Shropshire Fire & Rescue Service Co zrobić w wypadku nagłego pożaru What to do in a fire emergency: Skorzystać z najbliższego telefonu Nie potrzebujesz pieniędzy ani karty telefonicznej; wystarczy podnieść słuchawkę i wybrać numer 999 to połączenie jest bezpłatne Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 19

20 Kiedy wybierzesz numer 999, pierwszą osobą, która odbierze telefon jest operator telefoniczny ( telephone operator) podaj operatorowi swój numer telefonu lub numer spod którego dzwonisz i poproś o FIRE SERVICE (STRAŻ POŻARNA) Po wybieraniu tonowym usłyszysz Fire Service you are now speaking to the main Fire Control Centre (połączyłeś się teraz z głównym Centrum Dowodzenia Akcjami Pożarowymi). Zostaniesz poproszony o udzielenie następujących informacji: Rodzaj wypadku Pożar, Zderzenie Numer lub nazwę domu lub mieszkania Nazwę drogi lub ulicy, na której ma miejsce wypadek Okoliczna ulica lub znak szczególny, który pomoże w dotarciu na miejsce Nazwę miasta Nazwę dzielnicy Jeżeli jest to pożar, to czy jest usytuowany na zewnątrz czy wewnątrz budynku Czy znajduje się ktoś w budynku W jakim pokoju byli ostatnio widziani Dodatkowe informacje, mające na celu pomoc w lokalizacji lub ułatwieniu dostępu dla wozów ratunkowych (Fire Appliances) Pamiętaj aby mówić wyraźnie i nie tracić głowy Twóje zgłoszenie jest następnie przekazane dalej. Służby Straży Pożarowej lokalizują wskazany adres, znajdują najbliższe, dostępne wozy strażackie i wysyłają je na miejsce wypadku w ciągu jednej minuty 12 Głównych Rad odnośnie bezpieczeństwa pożarowego: Jak sprawić aby Twój dom był bezpieczny: 1. Zainstaluj alarmy przeciwpożarowe na każdym piętrze swojego domu. Chroń je przed zakurzeniem i sprawdzaj raz na tydzień. Weź pod uwagę zakup alarmu na 10 lat; w przeciwnym razie, co roku zmieniaj baterie w swoim alarmie. 2. Sporządź plan akcji na wypadek pożaru, tak, aby każdy wiedział w jaki sposób się ewakuować na wypadek pożaru 3. Utrzymuj wyjścia z domu niezablokowane, tak aby w wypadku pożaru można było się swobodnie wydostać. Upewnij się, że każdy w Twoim domu może łatwo znaleźć klucze do drzwi i okien. 4. Zwracaj szczególną uwagę podczas przebywania w kuchni wypadki przy gotowaniu to ponad połowa pożarów, które wybuchają w domach. Nigdy nie zostawiaj małych dzieci samych w kuchni Welcome to Telford & Wrekin Pack POLISH Page 20