SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

Transkrypt

1 1 ZAKAD PROJEKTOWANIA I USUG BUDOWLANYCH BENBUD IN. BENEDYKT REDER ul Ks. dr W. gi 1 /27, Grudzidz tel./fax. (056) tel. kom SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH Dzia robót - 45 Grupa robót , 45.3, 45.4, 45.5, Klasa robót , 45.23, 45.25, 45.26, 45.32, 45.35, 45.41, 45.42, 45.43, 45.44, 45.50, BRANA: INWESTYCJA: BUDOWLANO - INSTALACYJNA BUDOWA BUDYNKU WIETLICY WIEJSKIEJ WRAZ Z GARAEM JEDNOSTANOWISKOWYM DLA OSP, NA TERENIE DZIAKI 141/1 W MIEJSCOWOCI BRCHNOWO. LOKALIZACJA: BRCHNOWO gm. BUBIANKA, dziaka nr 141/1 obr. Brchnowo INWESTOR: GMINA UBIANKA ALEJA JANA PAWA II UBIANKA Stanowisko Brana Imi i nazwisko Nr. uprawie Podpis Projektant budowlana in. Benedykt Reder UAN- IV/8346/113/To/88 ciciel Zakadu in. Benedykt Reder Data opracowania : 10 lipiec 2012r.

2 SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 1. CZ OGÓLNA 1.1 Przedmiot i zakres opracowania Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) wraz z projektem budowlano-wykonawczym s wymagania ogólne dotyczce wykonania i odbioru robót dotyczcych budowy wietlicy wiejskiej w miejscowoci Brchnowo gm. ubianka. 1.2 Zakres robót objtych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji obejmuj wymagania ogólne, wspólne dla robót objtych specyfikacjami technicznymi (ST). W skad robót wchodz ; roboty przygotowawcze, roboty ziemne, roboty betonowe i zbrojarskie, roboty izolacyjne, roboty murarskie, roboty posadzkowe, roboty stolarskie, roboty dekarskie, roboty wykoczeniowe. roboty instalacyjne 1.3 Ogólne wymagania dotyczce wykonania robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za ich zgodno z dokumentacj projektow, ST i poleceniami Inspektora nadzoru. Przed przystpieniem do wykonywania robót Wykonawca winien zapozna si z dokumentacj techniczna oraz ze Specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych. 1.4 Wyszczególnienie i opis prac towarzyszcych i robót tymczasowych. Przez roboty towarzyszce i tymczasowe naley rozumie : wykonanie zadasze i zabezpiecze ; wykonanie wygrodzenia placu budowy ; znaki ostrzegawcze ; wykonanie doj i dojazdów do placu budowy ; wietlenie terenu budowy ; zabezpieczenie terenu przed dostpem osób trzecich. 1.5 Informacja o terenie budowy Przekazanie terenu budowy Zamawiajcy, w terminie okrelonym w dokumentach umowy przekae Wykonawcy teren budowy wraz ze wszystkimi wymaganymi uzgodnieniami prawnymi i administracyjnymi, wskae punkt poboru wody i energii elektrycznej, przekae dziennik budowy oraz jeden egzemplarz dokumentacji projektowej i jeden komplet ST. Na Wykonawcy spoczywa odpowiedzialno za ochron przekazanego mu mienia do chwili odbioru kocowego robót. Uszkodzone lub zniszczone elementy Wykonawca odtworzy na wasny koszt Dokumentacja projektowa Przekazana dokumentacja projektowa zawiera opis, cz graficzn, i dokumenty, zgodne z wykazem podanym w szczegóowych warunkach umowy, uwzgldniajcym podzia na dokumentacj projektow: - dostarczon przez Zamawiajcego, - sporzdzon przez Wykonawc Zgodno robót z dokumentacj projektow i ST Dokumentacja projektowa oraz ST wraz z dodatkowymi dokumentami przekazanymi Wykonawcy przez Inspektora nadzoru stanowi zaczniki do umowy, a wymagania wyszczególnione w choby jednym z nich s obowizujce dla Wykonawcy tak, jakby zawarte byy w caej dokumentacji. W przypadku rozbienoci w ustaleniach poszczególnych dokumentów obowizuje kolejno ich wanoci wymieniona w Ogólnych warunkach umowy". Wykonawca nie moe wykorzystywa bdów lub opuszcze w dokumentach kontraktowych, a o ich wykryciu winien natychmiast powiadomi Inspektora nadzoru, który dokona odpowiednich zmian i poprawek. W przypadku stwierdzenia ewentualnych rozbienoci podane na rysunku wielkoci liczbowe wymiarów s waniejsze od odczytu ze skali rysunków. Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiay maj by zgodne z dokumentacj projektow i ST.

3 Wielkoci okrelone w dokumentacji projektowej i w ST b uwaane za wartoci docelowe, od których dopuszczalne s odchylenia w ramach okrelonego przedziau tolerancji. Cechy materiaów i elementów budowli musz by jednorodne i wykazywa zgodno z okrelonymi wymaganiami, a rozrzuty tych cech nie mog przekracza dopuszczalnego przedziau tolerancji. W przypadku, gdy dostarczane materiay lub wykonane roboty nie b zgodne z dokumentacj projektow lub ST i maj wpyw na niezadowalaj jako elementu budowli, to takie materiay zostan zastpione innymi, a elementy budowli rozebrane i wykonane ponownie na koszt wykonawcy Zabezpieczenie terenu budowy Wykonawca jest zobowizany do zabezpieczenia terenu budowy w okresie trwania realizacji kontraktu a do zakoczenia i odbioru ostatecznego robót. Wykonawca dostarczy, zainstaluje i bdzie utrzymywa tymczasowe urzdzenia zabezpieczajce, w tym: ogrodzenia, porcze, wietlenie, sygnay i znaki ostrzegawcze, dozorców, wszelkie inne rodki niezbdne do ochrony robót, wygody spoecznoci i innych. Koszt zabezpieczenia terenu budowy nie podlega odrbnej zapacie i przyjmuje si, e jest wczony w cen umown Ochrona rodowiska w czasie wykonywania robót Wykonawca ma obowizek zna i stosowa w czasie prowadzenia robót wszelkie przepisy dotyczce ochrony rodowiska naturalnego. W okresie trwania budowy i wykonywania robót Wykonawca bdzie: a) utrzymywa teren budowy w stanie bez wody stojcej, b) podejmowa wszelkie konieczne kroki majce na celu stosowanie si do przepisów i norm dotyczcych ochrony rodowiska na terenie i wokó terenu budowy oraz bdzie unika uszkodze lub uciliwoci dla osób lub wasnoci spoecznej, a wynikajcych ze skaenia, haasu lub innych przyczyn powstaych w nastpstwie jego sposobu dziaania. Stosujc si do tych wymaga, Wykonawca bdzie mia szczególny wzgld na: 1) lokalizacj baz, warsztatów, magazynów, skadowisk i dróg dojazdowych, 2) rodki ostronoci i zabezpieczenia przed: a) zanieczyszczeniem zbiorników i cieków wodnych pyami lub substancjami toksycznymi, b) zanieczyszczeniem powietrza pyami i gazami, moliwoci powstania poaru. Wykonawca zapewni we wasnym zakresie usunicie z terenu budowy powstaych odpady z rozbiórki lub podzleci wykonanie tych robót specjalistycznemu przedsibiorstwu, które dysponuje skadowiskiem na odpady. Koszt zwizany z wywozem i utylizacj odpadów ponosi Inwestor Ochrona przeciwpoarowa Wykonawca bdzie przestrzega przepisy ochrony przeciwpoarowej. Wykonawca bdzie utrzymywa sprawny sprzt przeciwpoarowy, wymagany odpowiednimi przepisami, na terenie baz produkcyjnych, w pomieszczeniach biurowych, mieszkalnych i magazynowych oraz w maszynach i pojazdach. Materiay atwopalne b skadowane w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami i zabezpieczone przed dostpem osób trzecich. Wykonawca bdzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane poarem wywoanym jako rezultat realizacji robót albo przez personel Wykonawcy Ochrona wasnoci publicznej i prywatnej Wykonawca odpowiada za ochron instalacji i urzdze zlokalizowanych na powierzchni terenu i pod jego poziomem, takie jak rurocigi, kable itp. Wykonawca zapewni wciwe oznaczenie i zabezpieczenie przed uszkodzeniem tych instalacji i urzdze w czasie trwania budowy. O fakcie przypadkowego uszkodzenia tych instalacji Wykonawca bezzwocznie powiadomi Inspektora nadzoru i zainteresowanych uytkowników oraz bdzie z nimi wspópracowa, dostarczajc wszelkiej pomocy potrzebnej przy dokonywaniu napraw. Wykonawca bdzie odpowiada za wszelkie spowodowane przez jego dziaania uszkodzenia instalacji na powierzchni ziemi i urzdze podziemnych wykazanych w dokumentach dostarczonych mu przez Zamawiajcego Ograniczenie obci osi pojazdów Wykonawca stosowa si bdzie do ustawowych ogranicze obcienia na o przy transporcie gruntu, materiaów i wyposaenia na i z terenu robót. Uzyska on wszelkie niezbdne zezwolenia od wadz co do przewozu nietypowych wagowo adunków i w sposób ciy bdzie o kadym takim przewozie powiadamia Inspektora nadzoru. Pojazdy i adunki powodujce nadmierne obcienie osiowe nie b dopuszczone na wieo ukoczony fragment budowy w obrbie terenu budowy i wykonawca bdzie odpowiada za napraw wszelkich robót w ten sposób uszkodzonych, zgodnie z poleceniami Inspektora nadzoru Bezpieczestwo i higiena pracy Podczas realizacji robót wykonawca bdzie przestrzega przepisów dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy.

4 W szczególnoci wykonawca ma obowizek zadba, aby personel nie wykonywa pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz nie speniajcych odpowiednich wymaga sanitarnych. W szczególnoci dotyczy to rozbiórki pokrycia dachu z pyt azbestowo-cementowych. Wykonawca zapewni i bdzie utrzymywa wszelkie urzdzenia zabezpieczajce, socjalne oraz sprzt i odpowiedni odzie dla ochrony ycia i zdrowia osób zatrudnionych na budowie. Wszelkie koszty zwizane z wypenieniem wymaga okrelonych powyej nie podlegaj odrbnej zapacie i s uwzgldnione w cenie umownej Ochrona i utrzymanie robót Wykonawca bdzie odpowiedzialny za ochron robót i za wszelkie materiay i urzdzenia uywane do robót od daty rozpoczcia do daty odbioru ostatecznego Stosowanie si do prawa i innych przepisów Wykonawca zobowizany jest zna wszelkie przepisy wydane przez organy administracji pastwowej i samorzdowej, które s w jakikolwiek sposób zwizane z robotami i bdzie w peni odpowiedzialny za przestrzeganie tych praw, przepisów i wytycznych podczas prowadzenia robót. Np. rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z dn r. Nr 47, póz. 401). Wykonawca bdzie przestrzega praw patentowych i bdzie w peni odpowiedzialny za wypenienie wszelkich wymaga prawnych odnonie wykorzystania opatentowanych urzdze lub metod i w sposób ciy bdzie informowa Inspektora nadzoru o swoich dziaaniach, przedstawiajc kopie zezwole i inne odnone dokumenty Zaplecze na potrzeby wykonawcy Przedmiotowy zakres robót obejmuje zmian sposobu uytkowania istniejcego budynku biurowego na rodowiskowy Dom Samopomocy wraz z dobudow. Wobec powyszego Wykonawca robót zabezpieczy zaplecze na swoje potrzeby w ramach przekazanego placu budowy. Wszelkie koszty zwizane z organizacja zaplecza budowy nie podlegaj odrbnej zapacie i s uwzgldnione w cenie umownej Warunki dotyczce organizacji ruchu. W przypadku wystpienia koniecznoci zajcia pasa jezdni wynikajcej z przyjtej technologii wykonania robót Wykonawca opracuje we wasnym zakresie projekt organizacji ruchu wraz ze wszystkimi uzgodnieniami. Opaty zwizane z zajciem pasa chodnika nie obciaj Zamawiajcego Ogrodzenie. Teren czciowo ogrodzony. Wykonawca wykona ogrodzenie placu budowy w granicach przekazania terenu przez Zamawiajcego z zachowanie doj i wjazdów do czynnych pomieszcze. Wszelkie koszty zwizane z wypenieniem wymaga okrelonych powyej nie podlegaj odrbnej zapacie i s uwzgldnione w cenie wykonania robót. Opaty zwizane z wykonaniem ogrodzenia nie obciaj Zamawiajcego Zabezpieczenie chodnika i jezdni Wykonawca we wasnym zakresie i na wasny koszt dokona zabezpieczenia chodnika oraz ulic. W przypadku uszkodze lub zniszcze Wykonawca doprowadzi do stanu pierwotnego zniszczony chodnik lub ulic na wasny koszt. Opaty zwizane z wykonaniem napraw nie obciaj Zamawiajcego Czas i uwarunkowania realizacji. Przy realizacji niniejszego przedsiwzicia przyjto, e realizacja nastpowa bdzie z zachowaniem jak najwikszych równomiernoci przebiegu zasadniczych robót. Ze wzgldu na technologi realizacji prac przyjto metod pracy równomiernej. Wielko cyklu realizacji ustalono na podstawie iloci r-g dla poszczególnych rodzajów robót oraz przyjtego zatrudnienia. W niniejszym opracowaniu zaono, e brygada wykonujca roboty skada si bdzie z rónych zawodów i kwalifikacji, wykonujcych wielokrotnie powtarzajcy si zony proces jednego typu lub jednorodny. Skady liczbowe brygad odpowiednie do iloci robót obejmujcych skadowe czynnoci procesu roboczego. W takim ukadzie kada z brygad skada si winna z kilku zespoów wykwalifikowanych takich jak : zespó wykonujcy roboty murarski tynkarski - 12 robotników zespó wykonujcy roboty dekarskie - 6 robotników zespó wykonujcy roboty malarskie - 6 robotników zespó wykonujcy roboty posadzkowe - 6 robotników zespó wykonujcy roboty elektryczne - 3 robotników zespó wykonujcy roboty wod-kan - 6 robotników zespó wykonujcy roboty c.o - 6 robotników 1.6 Nazwy i kody robót budowlanych. Dzia robót - 45 Grupa robót , 45.3, 45.4, 45.5, Klasa robót , 45.23, 45.25, 45.26, 45.32, 45.35, 45.41, 45.42, 45.43, 45.44, 45.50,

5 1.7 Okrelenia podstawowe. Ilekro w ST jest mowa o: Obiekcie budowlanym - naley przez to rozumie: a) budynek wraz z instalacjami i urzdzeniami technicznymi, b) budowl stanowi ca techniczno-uytkow wraz z instalacjami i urzdzeniami, c) obiekt maej architektury; Budynku - naley przez to rozumie taki obiekt budowlany, który jest trwale zwizany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomoc przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Budowli - naley przez to rozumie kady obiekt budowlany nie bcy budynkiem lub obiektem maej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, estakady, tunele, sieci techniczne, wolno stojce maszty antenowe, wolno stojce trwale zwizane z gruntem urzdzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojce instalacje przemysowe lub urzdzenia techniczne, oczyszczalnie cieków, skadowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejcia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a take czci budowlane urzdze technicznych (kotów, pieców przemysowych i innych urzdze) oraz fundamenty pod maszyny i urzdzenia, jako odrbne pod wzgldem technicznym czci przedmiotów skadajcych si na ca ytkow. Obiekcie maej architektury - naley przez to rozumie niewielkie obiekty, a w szczególnoci: a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzye przydrone, figury, b) posgi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej, c) uytkowe sce rekreacji codziennej i utrzymaniu porzdku, jak: piaskownice, hutawki, drabinki, mietniki. Tymczasowym obiekcie budowlanym - naley przez to rozumie obiekt budowlany przeznaczony do czasowego uytkowania w okresie krótszym od jego trwaci technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a take obiekt budowlany nie poczony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzeday ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powoki pneumatyczne, urzdzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. Budowie - naley przez to rozumie wykonanie obiektu budowlanego w okrelonym miejscu, a take odbudow, rozbudow, nadbudow obiektu budowlanego. Robotach budowlanych - naley przez to rozumie budow, a takie prace polegajce na przebudowie, montau, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Remoncie - naley przez to rozumie wykonywanie w istniejcym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegajcych na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowicych biecej konserwacji. Urzdzeniach budowlanych - naley przez to rozumie urzdzenia techniczne zwizane z obiektem budowlanym zapewniajce moliwo uytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przycza i urzdzenia instalacyjne, w tym sce oczyszczaniu lub gromadzeniu cieków, a take przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod mietniki. Terenie budowy - naley przez to rozumie przestrze, w której prowadzone s roboty budowlane wraz z przestrzeni zajmowan przez urzdzenia zaplecza budowy. Prawie do dysponowania nieruchomoci na cele budowlane - naley przez to rozumie tytu prawny wynikajcy z prawa wasnoci, uytkowania wieczystego, zarzdu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowizaniowego, przewidujcego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych. Pozwoleniu na budow - naley przez to rozumie decyzj administracyjn zezwalaj na rozpoczcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych ni budowa obiektu budowlanego. Dokumentacji budowy - naley przez to rozumie pozwolenie na budow wraz z zaczonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoy odbiorów czciowych i kocowych, w miar potrzeby, rysunki i opisy sce realizacji obiektu, operaty geodezyjne i ksi obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metod montau - take dziennik montau. Dokumentacji powykonawczej - naley przez to rozumie dokumentacj budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi. Terenie zamknitym - naley przez to rozumie teren zamknity, o którym mowa w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego: a) obronnoci lub bezpieczestwa pastwa, bcy w dyspozycji jednostek organizacyjnych podlegych Ministrowi Obrony Narodowej, Ministrowi Spraw Wewntrznych i Administracji oraz Ministrowi Spraw Zagranicznych, b) bezporedniego wydobywania kopaliny ze za, bcy w dyspozycji zakadu górniczego.

6 Aprobacie technicznej - naley przez to rozumie pozytywn ocen techniczn wyrobu, stwierdzaj jego przydatno do stosowania w budownictwie. ciwym organie - naley przez to rozumie organ nadzoru architektoniczno-budowlanego lub organ specjalistycznego nadzoru budowlanego. Wyrobie budowlanym - naley przez to rozumie wyrób w rozumieniu przepisów o ocenie zgodnoci, wytworzony w celu wbudowania, wmontowania, zainstalowania lub zastosowania w sposób trway w obiekcie budowlanym, wprowadzany do obrotu jako wyrób pojedynczy lub jako zestaw wyborów do stosowania we wzajemnym poczeniu stanowicym integraln ca uytkow. Organie samorzdu zawodowego - naley przez to rozumie organy okrelone w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorzdach zawodowych architektów, inynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, póz. 42 z pón. zm.). Obszarze oddziaywania obiektu - naley przez to rozumie teren wyznaczony w otoczeniu budowlanym na podstawie przepisów odrbnych, wprowadzajcych zwizane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu. Opacie - naley przez to rozumie kwot nalenoci wnoszon przez zobowizanego za okrelone ustaw obowizkowe kontrole dokonywane przez wciwy organ. Drodze tymczasowej (montaowej) - naley przez to rozumie drog specjalnie przygotowan, przeznaczon do ruchu pojazdów obsugujcych roboty budowlane na czas ich wykonywania, przewidzian do usunicia po ich zakoczeniu. Dzienniku budowy - naley przez to rozumie dziennik wydany przez wciwy organ zgodnie z obowizujcymi przepisami, stanowicy urzdowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarze i okolicznoci zachodzcych w czasie wykonywania robót. Kierowniku budowy - osoba wyznaczona przez Wykonawc robót, upowaniona do kierowania robotami i do wystpowania w jego imieniu w sprawach realizacji kontraktu, ponoszca ustawow odpowiedzialno za prowadzon budow. Rejestrze obmiarów - naley przez to rozumie - akceptowan przez Inspektora nadzoru ksi z ponumerowanymi stronami, s do wpisywania przez Wykonawc obmiaru dokonanych robót w formie wylicze, szkiców i ewentualnie dodatkowych zaczników. Wpisy w rejestrze obmiarów podlegaj potwierdzeniu przez Inspektora nadzoru budowlanego. Laboratorium - naley przez to rozumie laboratorium jednostki naukowej, zamawiajcego, wykonawcy lub inne laboratorium badawcze zaakceptowane przez Zamawiajcego, niezbdne do przeprowadzania niezbdnych bada i prób zwizanych z ocen jakoci stosowanych wyrobów budowlanych oraz rodzajów prowadzonych robót. Materiaach - naley przez to rozumie wszelkie materiay naturalne i wytwarzane jak równie róne tworzywa i wyroby niezbdne do wykonania robót, zgodnie z dokumentacj projektow i specyfikacjami technicznymi zaakceptowane przez Inspektora nadzoru. Odpowiedniej zgodnoci - naley przez to rozumie zgodno wykonanych robót dopuszczalnymi tolerancjami, a jeli granice tolerancji nie zostay okrelone -z przecitnymi tolerancjami przyjmowanymi zwyczajowo dla danego rodzaju robót budowlanych. Poleceniu Inspektora nadzoru - naley przez to rozumie wszelkie polecenia przekazane Wykonawcy przez Inspektora nadzoru w formie pisemnej dotyczce sposobu realizacji robót lub innych spraw zwizanych z prowadzeniem budowy. Projektancie - naley przez to rozumie uprawnion osob prawn lub fizyczn b autorem dokumentacji projektowej. Rekultywacji - naley przez to rozumie roboty majce na celu uporzdkowanie i przywrócenie pierwotnych funkcji terenu naruszonego w czasie realizacji budowy lub robót budowlanych. Przedmiarze robót - naley przez to rozumie zestawienie przewidzianych do wykonania robót wedug technologicznej kolejnoci ich wykonania wraz z obliczeniem i podaniem iloci robót w ustalonych jednostkach przedmiarowych. Czci obiektu lub etapie wykonania - naley przez to rozumie cz obiektu budowlanego zdoln do speniania przewidywanych funkcji techniczno-uytkowych i moliw do odebrania i przekazania do eksploatacji. Ustaleniach technicznych - naley przez to rozumie ustalenia podane w normach, aprobatach technicznych i szczegóowych specyfikacjach technicznych. 2. WYMAGANIA DOTYCZCE WCIWOCI MATERIAÓW 2.1. róda uzyskania materiaów do elementów konstrukcyjnych Wykonawca przedstawi Inspektorowi nadzoru szczegóowe informacje dotyczce, zamawiania lub wydobywania materiaów i odpowiednie aprobaty techniczne lub wiadectwa bada laboratoryjnych oraz próbki do zatwierdzenia przez Inspektora nadzoru. Wykonawca zobowizany jest do prowadzenia ciych bada

7 okrelonych w ST w celu udokumentowania, e materiay uzyskane z dopuszczalnego róda speniaj wymagania ST w czasie postpu robót. Pozostae materiay budowlane powinny spenia wymagania jakociowe okrelone Polskimi Normami, aprobatami technicznymi, o których mowa w Specyfikacjach Technicznych (ST). Wszystkie materiay stosowane do wykonywania przedmiotu umowy powinny posiada: - Aprobaty Techniczne lub by produkowane zgodnie z obowizujcymi normami, - Certyfikat lub Deklaracj Zgodnoci z Aprobat Techniczn lub z PN, - Certyfikat na znak bezpieczestwa, - Certyfikat zgodnoci ze zharmonizowan norm europejsk wprowadzon do zbioru norm polskich Pozyskiwanie masowych materiaów pochodzenia miejscowego Wykonawca odpowiada za uzyskanie pozwole od wcicieli i odnonych wadz na pozyskanie materiaów z jakichkolwiek z miejscowych, wczajc w to róda wskazane przez Zamawiajcego i jest zobowizany dostarczy Inspektorowi nadzoru wymagane dokumenty przed rozpoczciem eksploatacji za. Wykonawca przedstawi dokumentacj zawieraj raporty z bada terenowych i laboratoryjnych oraz proponowan przez siebie metod wydobycia i selekcji do zatwierdzenia Inspektorowi nadzoru. Wykonawca ponosi odpowiedzialno za spenienie wymaga ilociowych i jakociowych materiaów z jakiegokolwiek za. Wykonawca poniesie wszystkie koszty, a w tym: opaty, wynagrodzenia i jakiekolwiek inne koszty zwizane z dostarczeniem materiaów do robót, chyba e postanowienia ogólne lub szczegóowe warunków umowy stanowi inaczej. Humus i nadkad czasowo zdjte z terenu wykopów, ukopów i miejsc pozyskania piasku i wiru b formowane w hady i wykorzystywane przy zasypce i rekultywacji terenu po ukoczeniu robót. Wszystkie odpowiednie materiay pozyskane z wykopów na terenie budowy lub z innych miejsc wskazanych w dokumentach umowy b wykorzystane do robót lub odwiezione na odkad odpowiednio do wymaga umowy lub wskaza Inspektora nadzoru. Eksploatacja róde materiaów bdzie zgodna z wszelkimi regulacjami prawnymi obowizujcymi na danym obszarze Materiay nie odpowiadajce wymaganiom jakociowym Materiay nie odpowiadajce wymaganiom jakociowym zostan przez Wykonawc wywiezione z terenu budowy, b zone w miejscu wskazanym przez Inspektora nadzoru. Kady rodzaj robót, w którym znajduj si nie zbadane i nie zaakceptowane materiay, Wykonawca wykonuje na wasne ryzyko, liczc si z jego nieprzyjciem i niezapaceniem Przechowywanie i skadowanie materiaów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo skadowane materiay, do czasu gdy b one potrzebne do robót, byy zabezpieczone przed zanieczyszczeniem, zachoway swoj jako i wciwo do robót i byy dostpne do kontroli przez Inspektora nadzoru. Miejsca czasowego skadowania materiaów b zlokalizowane w obrbie terenu budowy w miejscach uzgodnionych z Inspektorem nadzoru Wariantowe stosowanie materiaów Jeli dokumentacja projektowa lub ST przewiduj moliwo zastosowania rónych rodzajów materiaów do wykonywania poszczególnych elementów robót Wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru o zamiarze zastosowania konkretnego rodzaju materiau. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiau nie moe by póniej zamieniany bez zgody Inspektora nadzoru. Przyjcie materiaów i wyrobów na budow powinno by potwierdzane wpisem do dziennika budowy. 3. SPRZT Wykonawca jest zobowizany do uywania jedynie takiego sprztu, który nie spowoduje niekorzystnego wpywu na jako wykonywanych robót. Sprzt uywany do robót powinien by zgodny z ofert Wykonawcy i powinien odpowiada pod wzgldem typów i iloci wskazaniom zawartym w ST, programie zapewnienia jakoci lub projekcie organizacji robót, zaakceptowanym przez Inspektora nadzoru. Liczba i wydajno sprztu bdzie gwarantowa przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami okrelonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniach Inspektora nadzoru w terminie przewidzianym umow. Sprzt bcy wasnoci Wykonawcy lub wynajty do wykonania robót ma by utrzymywany w dobrym stanie i gotowoci do pracy. Bdzie spenia normy ochrony rodowiska i przepisy dotyczce jego uytkowania. Wykonawca dostarczy Inspektorowi nadzoru kopie dokumentów potwierdzajcych dopuszczenie sprztu do ytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami. Jeeli dokumentacja projektowa lub ST przewiduj moliwo wariantowego uycia sprztu przy wykonywanych robotach, wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru o swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptacj przed uyciem sprztu. Wybrany sprzt, po akceptacji Inspektora nadzoru, nie moe by póniej zmieniany bez jego zgody.

8 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczce transportu Wykonawca jest zobowizany do stosowania jedynie takich rodków transportu, które nie wpyn niekorzystnie na jako wykonywanych robót i wciwoci przewoonych materiaów. Liczba rodków transportu bdzie zapewnia prowadzenie robót zgodnie z zasadami okrelonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniach Inspektora nadzoru w terminie przewidzianym w umowie Wymagania dotyczce przewozu po drogach publicznych Przy ruchu na drogach publicznych pojazdy b spenia wymagania dotyczce przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych obci na osie i innych parametrów technicznych. rodki transportu nie odpowiadajce warunkom dopuszczalnych obci na osie mog by dopuszczone przez wciwy zarzd drogi pod warunkiem przywrócenia stanu pierwotnego uytkowanych odcinków dróg na koszt Wykonawcy. Wykonawca bdzie usuwa na bieco, na wasny koszt, wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy. 5. WYKONANIE ROBÓT Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z umow oraz za jako zastosowanych materiaów i wykonywanych robót, za ich zgodno z dokumentacj projektow, wymaganiami ST, PZJ, projektu organizacji robót oraz poleceniami Inspektora nadzoru. Wykonawca ponosi odpowiedzialno za pe obsug geodezyjn przy wykonywaniu wszystkich elementów robót okrelonych w dokumentacji projektowej lub przekazanych na pimie przez Inspektora nadzoru. Nastpstwa jakiegokolwiek bdu spowodowanego przez Wykonawc w wytyczeniu i wykonywaniu robót zostan, jeli wymaga tego bdzie Inspektor nadzoru, poprawione przez Wykonawc na wasny koszt. Decyzje Inspektora nadzoru dotyczce akceptacji lub odrzucenia materiaów i elementów robót b oparte na wymaganiach sformuowanych w dokumentach umowy, dokumentacji projektowej i w ST, a take w normach i wytycznych. Polecenia Inspektora nadzoru dotyczce realizacji robót b wykonywane przez Wykonawc nie póniej ni w czasie przez niego wyznaczonym, pod gro wstrzymania robót. Skutki finansowe z tytuu wstrzymania robót w takiej sytuacji ponosi Wykonawca. 6. KONTROLA JAKOCI ROBÓT 6.1. Program zapewnienia jakoci Do obowizków Wykonawcy naley opracowanie i przedstawienie do zaakceptowania przez Inspektora nadzoru programu zapewnienia jakoci (PZJ), w którym przedstawi on zamierzony sposób wykonania robót, moliwoci techniczne, kadrowe i organizacyjne gwarantujce wykonanie robót zgodnie z dokumentacj projektow, ST. Program zapewnienia jakoci (PZJ) winien zawiera: - organizacj wykonania robót, w tym termin i sposób prowadzenia robót, - organizacj ruchu na budowie wraz z oznakowaniem robót, - plan bezpieczestwa i ochrony zdrowia, - wykaz zespoów roboczych, ich kwalifikacje i przygotowanie praktyczne, - wykaz osób odpowiedzialnych za jako i terminowo wykonania poszczególnych elementów robót, - system (sposób i procedur) proponowanej kontroli i sterowania jakoci wykonywanych robót, - wyposaenie w sprzt i urzdzenia do pomiarów i kontroli (opis laboratorium wasnego lub laboratorium, któremu Wykonawca zamierza zleci prowadzenie bada), - sposób oraz form gromadzenia wyników bada laboratoryjnych, zapis pomiarów, a take wyciganych wniosków i zastosowanych korekt w procesie technologicznym, proponowany sposób i form przekazywania tych informacji Inspektorowi nadzoru, - wykaz maszyn i urzdze stosowanych na budowie z ich parametrami technicznymi oraz wyposaeniem w mechanizmy do sterowania i urzdzenia pomiarowo-kontrolne, - rodzaje i ilorodków transportu oraz urzdze do magazynowania i zaadunku materiaów, spoiw, lepiszczy, kruszyw itp., - sposób i procedur pomiarów i bada (rodzaj i czstotliwo, pobieranie próbek, legalizacja i sprawdzanie urzdze itp.) prowadzonych podczas dostaw materiaów, wytwarzania mieszanek i wykonywania poszczególnych elementów robót Zasady kontroli jakoci robót Wykonawca jest odpowiedzialny za pe kontrol jakoci robót i stosowanych materiaów. Wykonawca zapewni odpowiedni system kontroli, wczajc w to personel, laboratorium, sprzt, zaopatrzenie i wszystkie urzdzenia niezbdne do pobierania próbek i bada materiaów oraz robót. Wykonawca bdzie przeprowadza pomiary i badania materiaów oraz robót z czstotliwoci zapewniaj stwierdzenie, e roboty wykonano zgodnie z wymaganiami zawartymi w dokumentacji projektowej i ST.

9 Minimalne wymagania co do zakresu bada i ich czstotliwoci s okrelone w ST. W przypadku, gdy nie zostay one tam okrelone, Inspektor nadzoru ustali jaki zakres kontroli jest konieczny, aby zapewni wykonanie robót zgodnie z umow. Inspektor nadzoru bdzie mie nieograniczony dostp do pomieszcze laboratoryjnych Wykonawcy w celu ich inspekcji. Inspektor nadzoru bdzie przekazywa Wykonawcy pisemne informacje o jakichkolwiek niedocigniciach dotyczcych urzdze laboratoryjnych, sprztu, zaopatrzenia laboratorium, pracy personelu lub metod badawczych. Jeeli niedocignicia te b tak powane, e mog wpyn ujemnie na wyniki bada, Inspektor nadzoru natychmiast wstrzyma uycie do robót badanych materiaów i dopuci je do uytku dopiero wtedy, gdy niedocignicia w pracy laboratorium Wykonawcy zostan usunite i stwierdzona zostanie odpowiednia jako tych materiaów. Wszystkie koszty zwizane z organizowaniem i prowadzeniem bada laboratoryjnych materiaów i robót ponosi Wykonawca Pobieranie próbek Próbki b pobierane losowo. Zaleca si stosowanie statystycznych metod pobierania próbek, opartych na zasadzie, e wszystkie jednostkowe elementy produkcji mog by z jednakowym prawdopodobiestwem wytypowane do bada. Inspektor nadzoru bdzie mie zapewnion moliwo udziau w pobieraniu próbek. Na zlecenie Inspektora nadzoru Wykonawca bdzie przeprowadza dodatkowe badania tych materiaów, które budz wtpliwoci co do jakoci, o ile kwestionowane materiay nie zostan przez Wykonawc usunite lub ulepszone z wasnej woli. Koszty tych dodatkowych bada pokrywa Wykonawca tylko w przypadku stwierdzenia usterek; w przeciwnym przypadku koszty te pokrywa Zamawiajcy. Pojemniki do pobierania próbek b dostarczone przez Wykonawc i zatwierdzone przez Inspektora nadzoru. Próbki dostarczone przez Wykonawc do bada b odpowiednio opisane i oznakowane, w sposób zaakceptowany przez Inspektora nadzoru Badania i pomiary Wszystkie badania i pomiary b przeprowadzone zgodnie z wymaganiami norm. W przypadku, gdy normy nie obejmuj jakiegokolwiek badania wymaganego w ST, stosowa mona wytyczne krajowe, albo inne procedury, zaakceptowane przez Inspektora nadzoru. Przed przystpieniem do pomiarów lub bada, Wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru o rodzaju, miejscu i terminie pomiaru lub badania. Po wykonaniu pomiaru lub badania, Wykonawca przedstawi na pimie ich wyniki do akceptacji Inspektora nadzoru Raporty z bada Wykonawca bdzie przekazywa Inspektorowi nadzoru kopie raportów z wynikami bada jak najszybciej, nie póniej jednak ni w terminie okrelonym w programie zapewnienia jakoci. Wyniki bada (kopie) b przekazywane Inspektorowi nadzoru na formularzach wedug dostarczonego przez niego wzoru lub innych, przez niego zaaprobowanych Badania prowadzone przez Inspektora nadzoru Dla celów kontroli jakoci i zatwierdzenia, Inspektor nadzoru uprawniony jest do dokonywania kontroli, pobierania próbek i badania materiaów u róda ich wytwarzania. Do umoliwienia jemu kontroli zapewniona dzie wszelka potrzebna do tego pomoc ze strony Wykonawcy i producenta materiaów. Inspektor nadzoru, po uprzedniej weryfikacji systemu kontroli robót prowadzonego przez Wykonawc, bdzie ocenia zgodno materiaów i robót z wymaganiami ST na podstawie wyników bada dostarczonych przez Wykonawc. Inspektor nadzoru moe pobiera próbki materiaów i prowadzi badania niezalenie od Wykonawcy, na swój koszt. Jeeli wyniki tych bada wyka, e raporty Wykonawcy s niewiarygodne, to Inspektor nadzoru poleci Wykonawcy lub zleci niezalenemu laboratorium przeprowadzenie powtórnych lub dodatkowych bada, albo oprze si wycznie na wasnych badaniach przy ocenie zgodnoci materiaów i robót z dokumentacj projektow i ST. W takim przypadku, cakowite koszty powtórnych lub dodatkowych bada i pobierania próbek poniesione zostan przez Wykonawc Certyfikaty i deklaracje Inspektor nadzoru moe dopuci do uycia tylko te wyroby i materiay, które: 1. posiadaj certyfikat na znak bezpieczestwa wykazujcy, e zapewniono zgodno z kryteriami technicznymi okrelonymi na podstawie Polskich Norm, aprobat technicznych oraz wciwych przepisów i informacji o ich istnieniu zgodnie z rozporzdzeniem MSWiA z 1998 r. (Dz. U. 99/98), 2. posiadaj deklaracj zgodnoci lub certyfikat zgodnoci z: Polsk Norm lub aprobat techniczn, w przypadku wyrobów, dla których nie ustanowiono Polskiej Normy, jeeli nie s objte certyfikacj okrelon w pkt. 1 i które speniaj wymogi ST. 3. znajduj si w wykazie wyrobów, o którym mowa w rozporzdzeniu MSWiA z 1998 r. (Dz. U. 98/99). W przypadku materiaów, dla których ww. dokumenty s wymagane przez ST, kada ich partia dostarczona do robót bdzie posiada te dokumenty, okrelajce w sposób jednoznaczny jej cechy.

10 Jakiekolwiek materiay, które nie speniaj tych wymaga b odrzucone Dokumenty budowy [1] Dziennik budowy Dziennik budowy jest wymaganym dokumentem urzdowym obowizujcym Zamawiajcego i Wykonawc w okresie od przekazania wykonawcy terenu budowy do koca okresu gwarancyjnego. Prowadzenie dziennika budowy zgodnie z 45 ustawy Prawo budowlane spoczywa na kierowniku budowy. Zapisy w dzienniku budowy b dokonywane na bieco i b dotyczy przebiegu robót, stanu bezpieczestwa ludzi i mienia oraz technicznej strony budowy. Zapisy b czytelne, dokonane trwa technik, w porzdku chronologicznym, bezporednio jeden pod drugim, bez przerw. Zaczone do dziennika budowy protokoy i inne dokumenty b oznaczone kolejnym numerem zacznika i opatrzone dat i podpisem Wykonawcy i Inspektora nadzoru. Do dziennika budowy naley wpisywa w szczególnoci: dat przekazania Wykonawcy terenu budowy, dat przekazania przez Zamawiajcego dokumentacji projektowej, uzgodnienie przez Inspektora nadzoru programu zapewnienia jakoci i harmonogramów robót, terminy rozpoczcia i zakoczenia poszczególnych elementów robót, przebieg robót, trudnoci i przeszkody w ich prowadzeniu, okresy i przyczyny przerw w robotach, uwagi i polecenia Inspektora nadzoru, daty zarzdzenia wstrzymania robót, z podaniem powodu, zgoszenia i daty odbiorów robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu, czciowych i ostatecznych odbiorów robót, wyjanienia, uwagi i propozycje Wykonawcy, stan pogody i temperatur powietrza w okresie wykonywania robót podlegajcych ograniczeniom lub wymaganiom w zwizku z warunkami klimatycznymi, zgodno rzeczywistych warunków geotechnicznych z ich opisem w dokumentacji projektowej, dane dotyczce czynnoci geodezyjnych (pomiarowych) dokonywanych przed i w trakcie wykonywania robót, dane dotyczce sposobu wykonywania zabezpieczenia robót, dane dotyczce jakoci materiaów, pobierania próbek oraz wyniki przeprowadzonych bada z podaniem kto je przeprowadza, wyniki prób poszczególnych elementów budowli z podaniem kto je przeprowadza, inne istotne informacje o przebiegu robót. Propozycje, uwagi i wyjanienia Wykonawcy, wpisane do dziennika budowy b przedone Inspektorowi nadzoru do ustosunkowania si. Decyzje Inspektora nadzoru wpisane do dziennika budowy Wykonawca podpisuje z zaznaczeniem ich przyjcia lub zajciem stanowiska. Wpis projektanta do dziennika budowy obliguje Inspektora nadzoru do ustosunkowania si. Projektant nie jest jednak stron umowy i nie ma uprawnie do wydawania polece Wykonawcy robót. [2] Ksika obmiarów Ksika obmiarów stanowi dokument pozwalajcy na rozliczenie faktycznego postpu kadego z elementów robót. Obmiary wykonanych robót przeprowadza si sukcesywnie w jednostkach przyjtych w kosztorysie lub w ST. [3] Dokumenty laboratoryjne Dzienniki laboratoryjne, deklaracje zgodnoci lub certyfikaty zgodnoci materiaów, orzeczenia o jakoci materiaów, recepty robocze i kontrolne wyniki bada Wykonawcy b gromadzone w formie uzgodnionej w programie zapewnienia jakoci. Dokumenty te stanowi zaczniki do odbioru robót. Winny by udostpnione na kade yczenie Inspektora nadzoru. [4]Pozostae dokumenty budowy Do dokumentów budowy zalicza si, oprócz wymienionych w punktach [1]-[3], nastpujce dokumenty: a) pozwolenie na budow, b) protokoy przekazania terenu budowy, c) umowy cywilnoprawne z osobami trzecimi, d) protokoy odbioru robót, e) protokoy z narad i ustale, f) operaty geodezyjne, g) plan bezpieczestwa i ochrony zdrowia. [5] Przechowywanie dokumentów budowy Dokumenty budowy b przechowywane na terenie budowy w miejscu odpowiednio zabezpieczonym. Zaginicie któregokolwiek z dokumentów budowy spowoduje jego natychmiastowe odtworzenie w formie przewidzianej prawem.

11 Wszelkie dokumenty budowy b zawsze dostpne dla Inspektora nadzoru i przedstawiane do wgldu na yczenie Zamawiajcego. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Obmiar robót bdzie okrela faktyczny zakres wykonywanych robót, zgodnie z dokumentacj projektow i ST, w jednostkach ustalonych w kosztorysie. Obmiaru robót dokonuje Wykonawca po pisemnym powiadomieniu Inspektora nadzoru o zakresie obmierzanych robót i terminie obmiaru, co najmniej na 3 dni przed tym terminem. Wyniki obmiaru b wpisane do ksiki obmiarów. Jakikolwiek bd lub przeoczenie (opuszczenie) w iloci robót podanych w kosztorysie ofertowym lub gdzie indziej w ST nie zwalnia Wykonawcy od obowizku ukoczenia wszystkich robót. Bdne dane zostan poprawione wg ustale Inspektora nadzoru na pimie. Obmiar gotowych robót bdzie przeprowadzony z czstoci wymagan do celu miesicznej patnoci na rzecz Wykonawcy lub w innym czasie okrelonym w umowie Zasady okrelania iloci robót i materiaów Zasady okrelania iloci robót podane s w odpowiednich specyfikacjach technicznych i KNR-ach oraz KNNRach. Jednostki obmiaru powinny by zgodnie z jednostkami okrelonymi w dokumentacji projektowej i kosztorysowej Urzdzenia i sprzt pomiarowy Wszystkie urzdzenia i sprzt pomiarowy, stosowany w czasie obmiaru robót b zaakceptowane przez Inspektora nadzoru. Urzdzenia i sprzt pomiarowy zostan dostarczone przez Wykonawc. Jeeli urzdzenia te lub sprzt wymagaj bada atestujcych, to Wykonawca bdzie posiada wane wiadectwa legalizacji. Wszystkie urzdzenia pomiarowe b przez Wykonawc utrzymywane w dobrym stanie, w caym okresie trwania robót Wagi i zasady wdraania Wykonawca dostarczy i zainstaluje urzdzenia wagowe odpowiadajce odnonym wymaganiom ST. Bdzie utrzymywa to wyposaenie, zapewniajc w sposób ciy zachowanie dokadnoci wg norm zatwierdzonych przez Inspektora nadzoru. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Rodzaje odbiorów robót W zalenoci od ustale odpowiednich ST, roboty podlegaj nastpujcym odbiorom: a) odbiorowi robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu, b) odbiorowi czciowemu, c) odbiorowi ostatecznemu (kocowemu), odbiorowi pogwarancyjnemu Odbiór robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu Odbiór robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu polega na finalnej ocenie jakoci wykonywanych robót oraz iloci tych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegn zakryciu. Odbiór robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu bdzie dokonany w czasie umoliwiajcym wykonanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postpu robót. Odbioru tego dokonuje Inspektor nadzoru. Gotowo danej czci robót do odbioru zgasza wykonawca wpisem do dziennika budowy i jednoczesnym powiadomieniem Inspektora nadzoru. Odbiór bdzie przeprowadzony niezwocznie, nie póniej jednak ni w cigu 3 dni od daty zgoszenia wpisem do dziennika budowy i powiadomienia o tym fakcie Inspektora nadzoru. Jako i ilo robót ulegajcych zakryciu ocenia Inspektor nadzoru na podstawie dokumentów zawierajcych komplet wyników bada laboratoryjnych i w oparciu o przeprowadzone pomiary, w konfrontacji z dokumentacj projektow, ST i uprzednimi ustaleniami Odbiór czciowy Odbiór czciowy polega na ocenie iloci i jakoci wykonanych czci robót. Odbioru czciowego robót dokonuje si dla zakresu robót okrelonego w dokumentach umownych wg zasad jak przy odbiorze ostatecznym robót. Odbioru robót dokonuje Inspektor nadzoru Odbiór ostateczny (kocowy) Zasady odbioru ostatecznego robót Odbiór ostateczny polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do zakresu (iloci) oraz jakoci. Cakowite zakoczenie robót oraz gotowo do odbioru ostatecznego bdzie stwierdzona przez Wykonawc wpisem do dziennika budowy.

12 Odbiór ostateczny robót nastpi w terminie ustalonym w dokumentach umowy, liczc od dnia potwierdzenia przez Inspektora nadzoru zakoczenia robót i przyjcia dokumentów, o których mowa w punkcie Odbioru ostatecznego robót dokona komisja wyznaczona przez Zamawiajcego w obecnoci Inspektora nadzoru i Wykonawcy. Komisja odbierajca roboty dokona ich oceny jakociowej na podstawie przedonych dokumentów, wyników bada i pomiarów, ocenie wizualnej oraz zgodnoci wykonania robót z dokumentacj projektow i ST. W toku odbioru ostatecznego robót, komisja zapozna si z realizacj ustale przyjtych w trakcie odbiorów robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu oraz odbiorów czciowych, zwaszcza w zakresie wykonania robót uzupeniajcych i robót poprawkowych. W przypadkach nie wykonania wyznaczonych robót poprawkowych lub robót uzupeniajcych w poszczególnych elementach konstrukcyjnych i wykoczeniowych, komisja przerwie swoje czynnoci i ustali nowy termin odbioru ostatecznego. W przypadku stwierdzenia przez komisj, e jako wykonywanych robót w poszczególnych asortymentach nieznacznie odbiega od wymaganej dokumentacj projektow i ST z uwzgldnieniem tolerancji i nie ma wikszego wpywu na cechy eksploatacyjne obiektu, komisja oceni pomniejszon warto wykonywanych robót w stosunku do wymaga przyjtych w dokumentach umowy Dokumenty do odbioru ostatecznego (kocowe) Podstawowym dokumentem jest protokó odbioru ostatecznego robót, sporzdzony wg wzoru ustalonego przez Zamawiajcego. Do odbioru ostatecznego Wykonawca jest zobowizany przygotowa nastpujce dokumenty: 1. dokumentacj powykonawcz, tj. dokumentacj budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi, 2. szczegóowe specyfikacje techniczne (podstawowe z dokumentów umowy i ew. uzupeniajce lub zamienne), 3. recepty i ustalenia technologiczne, 4. dzienniki budowy i ksiki obmiarów (oryginay), 5. wyniki pomiarów kontrolnych oraz bada i oznacze laboratoryjnych, zgodne z ST i programem zapewnienia jakoci (PZJ), 6. deklaracje zgodnoci lub certyfikaty zgodnoci wbudowanych materiaów, certyfikaty na znak bezpieczestwa zgodnie z ST i programem zabezpieczenia jakoci (PZJ), 7. rysunki (dokumentacje) na wykonanie robót towarzyszcych (np. na przeenie linii telefonicznej, energetycznej, gazowej, owietlenia itp.) oraz protokoy odbioru i przekazania tych robót wcicielom urzdze, 8. geodezyjn inwentaryzacj powykonawcz robót i sieci uzbrojenia terenu, 9. kopi mapy zasadniczej powstaej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej. W przypadku, gdy wg komisji, roboty pod wzgldem przygotowania dokumentacyjnego nie gotowe do odbioru ostatecznego, komisja w porozumieniu z Wykonawc wyznaczy ponowny termin odbioru ostatecznego robót. Wszystkie zarzdzone przez komisj roboty poprawkowe lub uzupeniajce b zestawione wg wzoru ustalonego przez Zamawiajcego. Termin wykonania robót poprawkowych i robót uzupeniajcych wyznaczy komisja i stwierdzi ich wykonanie Odbiór pogwarancyjny Odbiór pogwarancyjny polega na ocenie wykonanych robót zwizanych z usuniciem wad, które ujawni si w okresie gwarancyjnym i rkojmi. Odbiór pogwarancyjny bdzie dokonany na podstawie oceny wizualnej obiektu z uwzgldnieniem zasad opisanych w punkcie 8.4. Odbiór ostateczny robót". 9. PODSTAWA PATNOCI 9.1. Ustalenia ogólne Podstaw patnoci jest cena jednostkowa skalkulowana przez wykonawc za jednostk obmiarow ustalon dla danej pozycji kosztorysu przyj przez Zamawiajcego w dokumentach umownych. Dla robót wycenionych ryczatowo podstaw patnoci jest warto (kwota) podana przez Wykonawc i przyjta przez Zamawiajcego w dokumentach umownych (ofercie). Cena jednostkowa pozycji kosztorysowej lub wynagrodzenie ryczatowe bdzie uwzgldnia wszystkie czynnoci, wymagania i badania skadajce si na jej wykonanie, okrelone dla tej roboty w ST i w dokumentacji projektowej. Ceny jednostkowe lub wynagrodzenie ryczatowe robót b obejmowa: robocizn bezporedni wraz z narzutami, warto zuytych materiaów wraz z kosztami zakupu, magazynowania, ewentualnych ubytków i transportu na teren budowy, warto pracy sprztu wraz z narzutami,

13 koszty porednie i zysk kalkulacyjny, podatki obliczone zgodnie z obowizujcymi przepisami, ale z wyczeniem podatku VAT Objazdy, przejazdy i organizacja ruchu Koszt wybudowania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: (a) opracowanie oraz uzgodnienie z Inspektorami nadzoru i odpowiedzialnymi instytucjami projektu organizacji ruchu na czas trwania budowy, wraz z dostarczeniem kopii projektu Inspektorowi nadzoru i wprowadzaniem dalszych zmian i uzgodnie wynikajcych z postpu robót, (b) ustawienie tymczasowego oznakowania i owietlenia zgodnie z wymaganiami bezpieczestwa ruchu, (c) opaty/dzierawy terenu, (d) przygotowanie terenu, (e) konstrukcj tymczasowej nawierzchni, ramp, chodników, krawników, barier, oznakowa i drenau, (f) tymczasow przebudow urzdze obcych Koszt utrzymania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: (a) oczyszczanie, przestawienie, przykrycie i usunicie tymczasowych oznakowa pionowych, poziomych, barier i wiate, (b) utrzymanie pynnoci ruchu publicznego Koszt likwidacji objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: (a) usunicie wbudowanych materiaów i oznakowania, (b) doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego Koszt budowy, utrzymania i likwidacji objazdów, przejazdów i organizacji ruchu ponosi Zamawiajcy. 10. PRZEPISY ZWIZANE 1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106 póz. 1126, Nr 109 póz i Nr 120 póz. 1268, z 2001 r. Nr 5 póz. 42, Nr 100 póz. 1085, Nr 110 póz. 1190, Nr 115 póz. 1229, Nr 129 póz i Nr 154 póz oraz z 2002 r. Nr 74 póz. 676 oraz z 2003 r. Nr 80 póz. 718). 2. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki tablicy informacyjnej oraz ogoszenia zawierajcego dane dotyczce bezpieczestwa pracy i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2002 r. Nr 108 póz. 953). 3. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 71 póz. 838 z póniejszymi zmianami).

14 B-1 SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH Grupa robót Klasa robót Kategoria robót - Roboty murarskie kod CPV Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest wykonywanie i odbiór robót murowych. Konstrukcje te mog by wykonywane z ceramiki budowlanej. Spoiwem s zaprawy murarskie wapienne, wapienno-cementowe, cementowe, specjalne. Zakres stosowania Warunki podane w ST dotycz konstrukcji murowych i murowanych fragmentów budynków, wznoszenie cian i cianek dziaowych wznoszonych w technologiach stosowanych w budownictwie przemysowym, eksploatowanych w warunkach nie naraonych na destrukcyjne dziaanie rodowiska. Podane warunki techniczne nie dotycz konstrukcji "murowanych kanaów i studzienek wodocigowokanalizacyjnych, zbiorników wodnych, pieców przemysowych itp. konstrukcji, które wymagaj stosowania materiaów i technologii murowania odbiegajcych od przyjtych w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym. Niniejszy zakres robót ma zastosowanie do wszystkich robót murarskich t.j B cianki z pustaków POROTHERM B Nadproa typu POROTHERM 1. MATERIAY 1.1 Zaprawy cementowo-wapienne Zaprawy stosowane powszechnie do wznoszenia konstrukcji murowych powinny odpowiada wymaganiom podanym w aktualnych normach pastwowych. Zapraw cementowo-wapienn naley przygotowa w ten sposób, e do zarobionego wod ciasta wapiennego wsypuje si uprzednio przygotowan mieszank cementu i piasku., nastpnie przerabia si a do uzyskania jednolitej zaprawy. Marka i skad zaprawy powinny by zgodne z wymaganiami podanymi w projekcie. Przygotowanie zapraw do robót murowych z zasady powinno by wykonane mechanicznie. Zapraw naley przygotowa, w takiej iloci, aby moga by wbudowana moliwie wczeni po jej przygotowaniu; poszczególne rodzaje zapraw powinny by zuyte w cigu : b) zaprawa cementowo-wapienna - 3 godziny, c) zaprawa cementowa - 2 godziny, d) zaprawa Aspol ZK - 2 godziny, Do zapraw przeznaczonych do wykonywania robót murowych naley stosowa piasek rzeczny lub kopalniany. Stosowanie kruszywa pochodzcego z wód sonych, z gruzu ceglanego lub betonowego, li itp. dopuszcza si, jeeli jego przydatno bdzie potwierdzona wynikami bada laboratoryjnych. Wymagania techniczne dla piasku powinny by zgodne z obowizuj norm pastwow. Do przygotowania zapraw mona stosowa ka wod zdatn do picia oraz wody z rzek, jezior i innych miejsc, jeli woda odpowiada wymaganiom podanym w normie pastwowej dotyczcej wody do celów budowlanych. Niedozwolone jest uycie wód morskich, ciekowych, kanalizacyjnych, bagiennych oraz wód zawierajcych uszcze organiczne, oleje, glony i mu. Niedozwolone jest równie uycie wód mineralnych nie odpowiadajcych warunkom wymienionych w normie pastwowej. Do zapraw cementowo-wapiennych naley stosowa cement portlandzki z dodatkiem la lub popioów lotnych 25 i 35 oraz cement hutniczy 25 pod warunkiem, e w przypadku uycia cementu hutniczego temperatura otoczenia w cigu 7 dni od chwili zuycia zaprawy nie bdzie nisza ni +5 C. W przypadku koniecznoci uzyskania zaprawy biaej lub o wymaganym zabarwieniu mona stosowa cement portlandzki biay lub dodawa barwniki mineralne. Dopuszcza si stosowanie do zapraw cementowo-wapiennych dodatków uplastyczniajcych, odpowiadajcych wymaganiom obowizujcych norm i instrukcji. Skad objtociowy zapraw naley dobiera dowiadczalnie, w zalenoci od wymaganej marki zaprawy oraz od rodzaju cementu i wapna. Marki i konsystencj zapraw naley przyjmowa w zalenoci od przeznaczenia zaprawy. Orientacyjny stosunek objtociowy skadników zaprawy dla marki 30 : cement: ciasto wapienne: piasek 1 : 1 : 6 1 : 1 : 7

15 1 : 1,7 : 5 cement: wapienne hydratyzowane: piasek 1 : 1 : 6 1 : 1 : 7 Orientacyjny stosunek objtociowy skadników zaprawy dla marki 50: cement: ciasto wapienne: piasek 1 : 0,3 : 4 1 : 0,5 : 4,5 cement: wapienne hydratyzowane: piasek 1 : 0,3 : 4 1 : 0,5 : 4,5 1.2 ciany zewntrzne projektowane ciany kondygnacji nadziemnych gr. 25 cm wykonane jako murowane w technologii tradycyjnej, z pustaków ceramicznych POROTHERM 25 P+W na zaprawie cem.-wap. M-5. Poniej poziomu stropu wykona naley podmurówk z 2 warstw cegy zwykej penej kl. 15 na zapr. cem.-wap. M-5 POROTHERM 25 P+W Wymiary 250x373x238 mm Masa ok. 18 kg/szt. Zuycie 11 szt./m² Zuycie zaprawy 16 l/m² Klasa wytrzymaci 10 i 15 Wspóczynnik przenikania ciepa U=1,20 W/m²K zaprawa zwyka 1.3 ciany wewntrzne projektowane ciany wewntrzne pomidzy pomieszczeniami gr oraz 8,0 cm zaprojektowano jako murowane w technologii tradycyjnej, z pustaków ceramicznych odpowiednio POROTHERM 11.5 P+W (10 MPa). POROTHERM 11,5 P+W Wymiary 115x498x238 mm Masa ok. 11 kg/szt. Zuycie 8 szt./m² Zuycie zaprawy 7 l/m² Klasa wytrzymaci 10 Wspóczynnik przenikania ciepa U=1,83 W/m²K** **zaprawa zwyka 1.4 Nadproa POROTERM 23.8 Zastosowanie Belki nadproowe Porotherm 23.8 s prefabrykowanymi elementami konstrukcyjnymi, zamykajcymi otwory drzwiowe lub okienne w konstrukcjach ciennych. W zalenoci od gruboci i przeznaczenia ciany stosuje si ró ilo belek w ronych ukadach, np. z ociepleniem w przypadku ciany zewntrznej. Po ueniu na murze od razu penia funkcj no. Belki nadproowe Porotherm 23.8 skadaja si z poryzowanych ksztatek ceramicznych, zbrojenia kratownicowego oraz betonu B25. Dane techniczne wymiary: 70x238x mm (co 250 mm) masa: ok. 36 kg/m minimalne oparcie belek: - przy szerokoci otworu w wietle do 1,5 m 125 mm - przy szerokoci otworu w wietle od 1,5 do 1,85 m 200 mm - przy szerokoci otworu w wietle powyej 1,85 m 250 mm 1.7 Nadproa POROTERM 23.8 Ceramiczno-elbetowa belka nadproowa Porotherm Nadproe powstaje poprzez nadmurowanie belek nadproowych cegami lub pustakami b poprzez nadbetonowanie.

16 Dane techniczne Wysoko : 71 mm Szeroko : 238 mm ugo: co 250 mm Masa: ok. 36 kg/mb 2. SPRZT Wykonawca przystpujc do murowania cianek i zamurowywania otworów, powinien wykaza si moliwoci korzystania z elektronarzdzi, drobnego sprztu budowlanego /kielnia, poziomica, skrzynia do zapraw, wcigarka elektryczna lub rczna, inwentaryzowane kobyki murarskie, warstwo-pion/. 3. TRANSPORT Do transportu pionowego materiaów murarskich przewidziano urawie okienne i wcigarki elektryczne lub rczne. Jako rodki transportu poziomego uywa naley taczek stalowych i dwukoowych wózków japonek. 4. WYKONANIE ROBÓT 4.1 Murowanie z bloczków POROTHERM Przed rozpoczciem prac murarskich naley sprawdzi poziomy we wszystkich naronikach budynku. W tym celu wskazane jest rozmieszczenie at, które pozwol na naniesienie i zaznaczenie potrzebnych nam poziomów. Pozioma izolacja przeciwwilgociowa. dzie chroni mury przed wciganiem wilgoci. Ukada si j na cianie fundamentowej (lub piwnicznej) pod pierwsz warstw pustaków Porotherm. Najwygodniej wykona izolacj ze specjalnej folii lub papy, ukadanej pasami czonymi na co najmniej 10-centymetrowy zakad. Pogoda na murowanie. Podczas murowania przy uyciu zaprawy ciepochonnej temperatura otoczenia nie moe by nisza ni +5 C. Dodatki przeciwmrozowe stosuje si tylko do zapraw tradycyjnych Przygotowanie zaprawy. Do murowanie zewntrznych cian jednowarstwowych zalecane jest uycie zaprawy ciepochronnej cem-wap. M 8 Zastosowanie jej poprawia izolacyjno ciepln muru o ok. 15% oraz zapewnia jednorodno termiczn przegrody. Uycie zaprawy termoizolacyjnej niweluje równie ewentualne skutki bdów wykonawczych. Mona przygotowywa j w betoniarce lub za pomoc rcznego wolnoobrotowego mieszada, trzymajc si zalece podanych na opakowaniu. Do cian zewntrznych warstwowych z dodatkow warstw ocieplenia oraz do wszystkich cian wewntrznych naley stosowa zwyke zaprawy murarskie. Wane jest, by zaprawa miaa odpowiedni konsystencj. Zbyt pynna bdzie cieka w otwory pustaków, a zbyt gst trudno bdzie rozprowadzi. Ziarna kruszywa nie mog by zbyt due i ostre, bo mogyby uszkodzi izolacj przeciwwilgociow. Poziomowanie poda. Pode pod pierwsz warstw pustaków musi by równe. Trzeba je wypoziomowa, aby unikn spotgowania odchyle podczas murowania. Mona to zrobi przy uyciu poziomicy wowej albo za pomoc niwelatora. Przygotowanie pustaków. Istotne jest, aby przed rozpoczciem murowania zwil pustaki, co pozwala zapobiec zbyt szybkiemu oddawaniu wody przez zapraw. Odpowiednia ilo wody niezbdna jest do prawidowego wizania zaprawy murarskiej i do tego, by po zakoczeniu procesu wizania miaa ona odpowiedni wytrzyma. Szczególnej starannoci naley do w przypadku murowania w okresie wysokich temperatur. Wówczas wskazane jest nawet zdjcie z palety folii ochronnej i polewanie pustaków strumieniem wody. W przypadku temperatur niszych dopuszczalne jest zwilanie tylko samej paszczyzny stykajcej si z zapraw. Pierwsza warstwa zaprawy. Przystpujc do prac murarskich postpujemy analogicznie, jak w przypadku murowania z tradycyjnych formatów ceramicznych. Zaczynamy od uenia warstwy wyrównawczej, któr wykonujemy z zaprawy murarskiej rozonej równomiernie na caej szerokoci muru. W przypadku murowania pustaków na fundamencie warstw wyrównawcz ukada si na poziomej izolacji przeciwwilgociowej z papy lub specjalnych folii izolacyjnych. Po wypoziomowaniu poda, zwileniu pustaków i przygotowaniu zaprawy mona przystpi do murowania. Zaczynamy murowanie. Murowanie cian zewntrznych rozpoczyna si od naroników. Zalenie od rodzaju pustaków przeznaczonych na ciany jednowarstwowe, naronik mona wykona tylko z podstawowych elementów penowymiarowych (Porotherm 25 P+W, Porotherm 11.5 P+W ) albo przy uyciu elementów uzupeniajcych: poówkowych i naronikowych. Trzeba pamita o naniesieniu zaprawy na boczn powierzchni pustaka, dostawianego w narou do powierzchni czoowej pustaków, uonych prostopadle. Po ueniu pustaków sprawdza si poziom warstwy i lekko dobija pustaki gumowym motkiem.

17 Kolejne warstwy naroników W kadym naroniku najlepiej jest u minimum trzy warstwy pustaków zanim wypeni si odcinki cian pomidzy nimi. Fachowo okrela si to wyciganiem naroników. Pustaki w naronikach musz by uone naprzemiennie. Naley zadba o uzyskanie jednakowego poziomu kolejnych warstw pustaków we wszystkich naronikach Sprawdzanie pionu Kontrol pionowego wykonania muru powinno si przeprowadza przy uyciu poziomicy, po ueniu kadej kolejnej warstwy pustaków w naroniku. Kontrol poziomego uenia pustaków pomidzy naronikami, umoliwi rozcignicie sznurka murarskiego czenie poziome Budowanie w systemie Porotherm nie wymaga wykonywania pionowej spoiny pomidzy pustakami. Niezbdna jest jedynie spoina pozioma. Zaprawy uywa si wic tylko do czenia kolejnych warstw pustaków, nakadajc j kielni murarsk, koniecznie równomiernie, na ca górn powierzchni ju uonej warstwy elementów. Grubo warstwy zaprawy po wmurowaniu pustaków powinna wynosi 8-15 mm, optymalnie 12 mm, co pozwala na zachowanie moduu wysokoci (wys. pustaka + gr. warstwy zaprawy) równego 250 mm. Za niepoprawne uwaa si rozkadanie zaprawy w postaci tzw. "placków". Rozkadanie zaprawy w postaci pasów wzd krawdzi muru jest dopuszczalne tylko pod warunkiem obliczeniowego sprawdzenia nonoci muru z uwzgldnieniem rzeczywistej szerokoci spoiny. Naley mie jednak na wzgldzie, i stosowanie tego sposobu ukadania zaprawy zmniejsza nono muru nawet o ponad 50%. Uwaga! zapraw naley ukada na caej szerokoci muru. czenie pionowe Pustaki kolejno wmurowywane w warstwczy si ze sob tylko na pióro i wpust. Ich boczne powierzchnie s tak wyprofilowane, e poczenie to zapewnia odpowiedni wytrzyma i szczelno muru. Aby unikn zrolowania si zaprawy, pustaki trzeba wsuwa od góry w wyprofilowania ju ustawionych elementów i dopiero potem dociska do zaprawy. Ustawianie pustaków. Podczas murowania cian bardzo przydatny jest sznurek murarski, który rozpina si pomidzy gotowymi naronikami. Uatwia on zachowanie jednego poziomu dla wszystkich pustaków ukadanych w warstwie. Ustawienie pustaka dopasowuje si do wysokoci sznurka i uenia innych pustaków, korzystajc przy tym z gumowego motka. ciana pomidzy naronikami. Wykonuje si j dopiero, gdy w naronikach uone s pierwsze warstwy pustaków. Wczeniej trzeba sprawdzi, czy poziom pustaków w naronikach jest identyczny. Pomóc w tym mog pionowe aty z naniesionymi poziomami kolejnych warstw. Uwaga! Murowanie kolejnych warstw ciany zawsze rozpoczyna si od naroników. Przewizania w murze. Pustaki ukada si w kolejnych warstwach w sposób zapewniajcy prawidowe ich przewizanie. Spoiny pionowe w siadujcych ze sob warstwach w adnym wypadku nie mog si pokrywa, lecz musz by przesunite o co najmniej 0,4 hu (gdzie hu jest wysokoci pustaka) tj. o 10 cm. O ile jest to moliwe, zaleca si wykonanie przewizania poprzez przesunicie wynoszce pó pustaka w dwóch ssiadujcych warstwach muru. W przypadku ciany Porotherm o niemodularnej dugoci (tj. rónej od n x 12,5 cm) konieczne jest stosowanie elementów uzupeniajcych w postaci pustaków docinanych, które zaburzaj regularny ukad przewiza w murze i powoduj mniejsze, ni 10 cm przewizanie. Przewizanie elementu murowego uzupeniajcego nie moe by jednak mniejsze ni 4 cm. Przewizania takie nie powinny pokrywa si ze sob w kolejnych warstwach. Pustaki docinane naley wmurowywa w miar moliwoci w rodkowej czci ciany, a nie przy jej krawdziach. Ewentualne ubytki pustaków w cianach jednowarstwowych naley przed tynkowaniem uzupeni ciepochronn zapraw murarsk Porotherm TM lub termoizolacyjn zapraw tynkarsk Porotherm TO. czenie ciany zewntrznej i wewntrznej nonej. Wewntrzncian no z pustaków Porotherm najlepiej budowa równoczenie ze cian zewntrzn. czy si je ze sob wpuszczajc w co drugiej warstwie pustak ciany wewntrznej na gboko cm w cian zewntrzn. Poczenie musi by ocieplone 5-cm warstw styropianu. Materia ten rekompensuje lokalne zwikszenie przewodnoci termicznej ciany spowodowane wiksz przewodnoci termiczn pustaków cian wewntrznych nonych. W pozostaych warstwach pierwszy pustak ciany wewntrznej wystarczy dostawi do ciany zewntrznej i poczy z ni zapraw murarsk. Jeeli ciana wewntrzna bdzie wznoszona póniej, naley przewidzie moliwo wsunicia jej pustaków w cian zewntrzn poprzez wykonanie "strzepi" czenie ciany zewntrznej i dziaowej. ciany dziaowe zwykle buduje si po wymurowaniu cian nonych (zewntrznych i wewntrznych), jednak trzeba pamita o wczeniejszym zamontowaniu w nich stalowych kotew ocynkowanych. Pos one jako czniki pomidzy cian no a dziaow. Jednym kocem powinny by zatopione w zaprawie tworzcej poziom spoin ciany nonej, a drugim - w poziomej spoinie ciany dziaowej. Po wymurowaniu ciany dziaowej ewentualn szczelin pomidzy cian a stropem (1 do 2 cm) wypenia si zapraw murarsk lub piank montaow. Uwaga!ciany wewntrzne (none oraz dziaowe) muruje si na zaprawie zwykej.

18 Po zakoczeniu dnia pracy zaleca si zabezpieczenie, np. foli lub pap ostatniej warstwy pustaków i wieej zaprawy. Zapobiega to rozmywaniu zaprawy przez deszcz. Naley równie chroni "koron" ju wykonanego muru przed opadami atmosferycznymi. W szczególnoci naley unika sytuacji, w której wody opadowe dostaj si w drenia pustaków i zawilgacaj od wewntrz cian. Docinanie pustaków. Jeli ciany budynku nie maj moduowych rozmiarów pozwalajcych na wykonanie ich tylko z penych elementów, pojedyncze pustaki ukadane w kolejnych warstwach ciany lub bezporednio pod stropem trzeba dzie przyci. Do cicia mona u rcznej pilarki brzeszczotowej z napdem elektrycznym lub piy stoowej z tarcz diamentow. Wmurowanie docitych elementów. Pustaki docite powinno si wmurowywa w rodkowej czci ciany, moliwie jak najdalej od jej naroników. Ukadajc je w kolejnych warstwach, trzeba pamita o przesuniciu spoiny pionowej - w tym wypadku wynosi ono minimum 4 cm wzgldem spoiny w ssiedniej warstwie pustaków. Niezbdne jest przy tym wypenienie zapraw pionowych pocze pomidzy pustakami docitymi a penowymiarowymi. Uwaga! Przy wykonywaniu zewntrznych cian jednowarstwowych nie powinno si uzupenia przerw b ubytków w murze elementami o wikszej przewodnoci cieplnej, np. cegami penymi (chyba, e ciana w tym miejscu zostanie docieplona materiaem termoizolacyjnym). Przy murowaniu filarów naley d do stosowania pustaków nieprzycinanych. Zaprawa w pionie. Wykonanie pionowych spoin z zaprawy jest konieczne w kilku szczególnych miejscach ciany. S to nie tylko poczenia docitych pustaków z penowymiarowymi, ale take wszystkie poczenia, w których wyprofilowana na pióro i wpust boczna powierzchnia jednego pustaka musi by zespolona z gadk czoow powierzchni innego, na przykad w naroach i skrzyowaniach cian. Spoiny pionowe niezbdne s równie przy czeniu naronych elementów kieszeniowych (dotyczy tylko naroników cian z pustaków Porotherm 44 P+W). Pustaki poówkowe. Zastosowanie pustaków poówkowych usprawnia i przypiesza wykonywanie otworów na okna i drzwi, które zaleca si projektowa w module. Eliminuje to konieczno docinania pustaków. Wiercenie otworów. W gotowym murze bez problemów mona wykonywa otwory, na przykad pod puszki elektryczne lub na przeprowadzenie rur przez cian. Robi si to za pomoc wiertnicy lub wiertarki z przymocowanym wiertem koronowym. Uwaga! Podczas wykonywania otworów w cianach nie zaleca si stosowa elektronarzdzi z udarem. 4.2 Nadproa. Zastosowanie Belki nadproowe Porotherm 23.8 s prefabrykowanymi elementami konstrukcyjnymi, zamykajcymi otwory drzwiowe lub okienne w konstrukcjach ciennych. W zalenoci od gruboci i przeznaczenia ciany stosuje si ró ilo belek w ronych ukadach, np. z ociepleniem w przypadku ciany zewntrznej. Po ueniu na murze od razu penia funkcj no. Belki nadproowe Porotherm 23.8 skadaja si z poryzowanych ksztatek ceramicznych, zbrojenia kratownicowego oraz betonu B25. Dane techniczne wymiary: 70x238x mm (co 250 mm) masa: ok. 36 kg/m minimalne oparcie belek: - przy szerokoci otworu w wietle do 1,5 m 125 mm - przy szerokoci otworu w wietle od 1,5 do 1,85 m 200 mm - przy szerokoci otworu w wietle powyej 1,85 m 250 mm Zalety - wysoko równa wysokoci pustaków Porotherm - nie wymaga podmurówki - bardzo dua nono - brak koniecznoci stosowania podpór montaowych - cakowicie wykonane fabrycznie prosty i szybki monta na budowie - w przypadku cian zewntrznych moliwe jest atwe i szybkie docieplanie materiaem termoizolacyjnym - ceramiczna powierzchnia belek wraz ze cian z pustaków Porotherm stanowi jednorodne pode pod tynk; zapobiega to pkaniu tynku na granicy nadproe ciana - atwe projektowanie i budowanie w systemie Porotherm

19 Sposób montau Belki nadproowe Porotherm 23.8 ukada si stron wsz (na wysoko) na zaprawie cementowej gruboci 12 mm. Belki zwizuje si mikkim drutem w celu zabezpieczenia przed przewróceniem. Pojedyncze belki mona ukada rcznie. Jeeli istnieje moliwo zastosowania urzdzenia podnoszcego (np. wycigu dwigowego), korzystniej jest stosowa zestaw belek nadproowych (w przypadku muru zewntrznego z izolacj termiczn), które ukada si na podu i skrca mocno drutem. Tak przygotowane nadproe podnosi si i osadza na murze, na przygotowanej uprzednio warstwie zaprawy. W przypadku gdy nadproe ma by uone szczególnie dokadnie, mona stosowa drewniane kliny. Oparcie na cianach Minimalne oparcia nadproy na cianach zaley od ich rozpitoci i wynosi : dla nadproy o rozpitoci od mm mm dla nadproy o rozpitoci od mm mm dla nadproy o rozpitoci od mm mm. Nadproe gotowe. Wielk zalet belek nadproowych Porotherm 23.5 jest to, e po oparciu na murze od razu peni funkcj no. Ponadto w prosty sposób zapewniaj ci warstwy ciany, poniewa wysoko belek nadproowych jest równa wysokoci pustaków ciennych, a grubo nadproa mona dokadnie dopasowa do gruboci ciany. Ceramiczna powierzchnia nadproa i ciany tworz jednorodne i równe pode pod tynk, co zapobiega jego spkaniu na styku poda ze cian. W CIANACH ZEWNETRZNYCH OBCIONYCH STROPAMI. Na wyrównanych i spoziomowanych powierzchniach ciany ukada si poszczególne belki odpowiednie dla otworu drzwiowego. Belki ukada sie na oporach na warstwie zaprawy cementowej. Ukadanie belek rozpoczyna sie od skrajnej zewntrznej (zgodnie z ukadem belek w nadprou cian zewntrznych) i posuwamy si w kierunku budynku. Po ueniu belek na murach naley w nadprou u ocieplenie ze styropianu lub innego materiau izolacyjnego. Wewntrzne oblicowanie belek powinno by wykonane dachówk za zaprawie cementowo-wapiennej. Nastpnie nadproa wypenia si betonem klasy B20. Oblicowanie zewntrznej strony nadproa wraz z ociepleniem wykonuje sie po ueniu stropu i wykonania wieca. Przed przystpieniem do ukadania stropu skrajn wewntrzna belk obcion bezporednio stropem naley podstplowa. Odleg od skrajnej podpory (ciany) do punktu podparcia (stempla) nie powinno przekracza 25 cm. Stemplowanie skrajnej belki wewntrznej mona nie wykonywa w przypadku ukadania stropu na rygach przyciennych. Po wykonaniu powyszych czynnoci mona przystpi do ukadania stropu prefabrykowanego lub betonowania stropu wylewanego. Po ueniu stropu betonuje si wiece. Przy stropach wykonywanych na mokro wiece betonuje si razem ze stropem. Wieniec zbrojony powinien by gór i doem, co najmniej 2 prtami Ø (fi) 10 ze stali gat. StOS, beton w wiecu klasy B20. Po steniu wieca, lecz nie wczeniej ni po 7 dniach w warunkach normalnego dojrzewania, mona usun stplowanie nadproa. Po zwizaniu wieca wykonuje siciany podokienne nastpnej kondygnacji. 4.3 Osadzanie podokienników, kratek wentylacyjnych i innych elementów w murach Przy osadzaniu podokienników wewntrznych o maym wysigu naley wyku w ocieach niewielkie bruzdy, nastpnie wyrówna zapraw mur podokienny, dajc mu may spadek do rodka pomieszczania, a nastpnie osadzi podokiennik na zaprawie cementowej z dodatkiem mleka wapiennego. W przypadku podokienników o wikszym wysigu naley uprzednio osadzie w murze na zaprawie cementowej marki co najmniej 10 wsporniki stalowe w odstpach co najmniej 1,0 m. Osadzenie kratek wentylacyjnych, drzwiczek wycierowych itp. w uprzednio pozostawionych otworach naley wykonywa na zaprawie cementowej marki co najmniej WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT 5.1 Podstawa odbioru robót murowych 1. Podstaw dla odbioru robót murowych powinny stanowi nastpujce dokumenty: a) dokumentacja techniczna wymieniona b) dziennik budowy, c) zawiadczenia o jakoci materiaów i wyrobów dostarczonych na budow przez producentów, d) protokóy odbioru poszczególnych etapów robót szczególnie zanikajcych, jeeli odbiory te nie byy odnotowywane w dzienniku robót,

20 e) protokóy odbioru materiaów i wyrobów, f) wyniki bada laboratoryjnych materiaów i wyrobów, jeli takie byy zlecane przez budow (np. w odniesieniu co do radioaktywnoci lub zdrowotnoci niektórych wyrobów), g) ekspertyzy techniczne w przypadku, gdy byy wykonywane przed odbiorem budynku. 2. Odbiór robót murowych powinien si odbywa przed wykonaniem tynków i innych robót wykoczeniowych, ale po osadzeniu stolarki (ocienic). 5.2 Wymagania ogólne Roboty murowe powinny by wykonywane zgodnie z zatwierdzon dokumentacj projektowo-kosztorysow. W przypadku ujawnienia bdów w dokumentacji lub powstania okolicznoci zmuszajcych do odstpstwa od projektu, decyzj o dalszym sposobie prowadzenia robót wydaje inspektor nadzoru. Cega oraz elementy ukadane na zaprawie powinny by wolne od zanieczyszcze i kurzu. Ceg oraz elementy porowate suche naley przed wbudowaniem nawil wod. Mury naley ukada warstwami, z przestrzeganiem prawide wizania, gruboci spoin oraz zachowaniem pionu i poziomu. Mury powinny by wznoszone moliwie równomiernie na caej dugoci. Rónica poziomu poszczególnych czci muru w trakcie wykonywania budynku nie moe przekracza 4 m dla murów z cegy i 3 m dla murów z bloków i pustaków, przy czym w miejscu poczenia murów wznoszonych niejednoczenie naley zostawia strzpi zazbione kocowe. W przypadku gdy zachodzi konieczno zastosowania wikszej rónicy poziomów, ni podano wyej, naley zostawi strzpi uciekajce lub stosowa przerwy dylatacyjne. Przy murach licowanych licówk o wymiarach cegy lub o wymiarach umoliwiajcych konstrukcyjne zwizanie z murem, warstwa licowa powinna by murowana cznie z caci muru na tej samej zaprawie..5.3 Wymagania szczegóowe W zalenoci od rodzaju uytych do murowania elementów, naley przestrzega nastpujcych wymaga: Mury z bloczków gazobetonowych W murach zwykych grubo spoin poziomych powinna wynosi 12 mm i nie moe by wiksza ni 17 mm i mniejsza ni 10 mm. Spoiny pionowe powinny mie grubo 10 mm i nie mog by grubsze ni 15 mm i ciesze ni 5 mm. Dla supów o przekroju 0,3 m 2 lub mniejszym, przenoszcych obcienia uytkowe, dopuszczalne odchyki w gruboci spoin naley zmniejszy o poow. W murach zbrojonych poprzecznie grubo spoin, w których ukada si zbrojenie, powinna by przynajmniej o 4 mm wiksza ni grubo zbrojenia przy zachowaniu jednak maksymalnej gruboci spoiny 17 mm. W murach nie przewidzianych do otynkowania lub spoinowania mur powinien by cakowicie wypeniony zapraw. Liczba elementów poówkowych w murze nonym niezbrojonym nie moe przekracza 15 %, a w murach zbrojonych 10 % iloci bloczków w tym murze. Nie wolno zastpowa bloczków samych poówkowych. Rodzaj i mark zaprawy oraz gruboci muru okrela dokumentacja projektowa. Odchyki w gruboci muru dla murów penych o gruboci wiartki, pó i jednego bloczka nie mog przekracza wielkoci dopuszczalnych odchyek od odpowiednich wymiarów bloczków uytej do danego muru. Przy gruboci muru ponad 1 cega dopuszczalna odchyka dla murów penych wynosi +/- 10 mm. 5.4 Badanie konstrukcji murowych Badanie konstrukcji murowych obejmuje : sprawdzenie prawidowoci wiza, sprawdzenie gruboci wiza i ich wypenienie, sprawdzenie wychylenia powierzchni od paszczyzny, sprawdzenie prostopadci krawdzi, sprawdzenie pionowoci powierzchni i krawdzi muru, sprawdzenie poziomoci warstw, sprawdzenie kta, sprawdzenie prawidowoci zamurowania otworów, osadzenia ocienic drzwiowych, nadproy, sprawdzenia liczby uytych poówek i innych cegie uamkowych, 5.5 Ocena wyników bada Ocen otrzymanych wyników z przeprowadzonych bada naley wykona zgodnie z obowizujcymi normami. 6. KONTROLA JAKOCI 6.1 Materiay ceramiczne Przy odbiorze cegy naley przeprowadzi na budowie: sprawdzenie zgodnoci klasy oznaczonej na cegach z zamówieniem i wymaganiami stawianymi w dokumentacji technicznej, próby doranej przez ogldziny, opukiwanie i mierzenie: wymiarów i ksztatu cegy i bloczków, liczby szczerb i pkni, odpornoci na uderzenia, przeomu ze zwróceniem szczególnej uwagi na zawarto margla.