O P T Y K A. Niektóre powody dla których warto zainteresować się tym działem:
|
|
- Maksymilian Kurek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 O P T Y K A Niektóre powody dla których warto zainteresować się tym działem: ze światłem mamy do czynienia na codzień, dzięki światłu utrzymujemy ponad 80% informacji o otaczającym nas świecie; warto więc chyba dokładniej poznać jego naturę, dzięki swojej dwoistej naturze opis światła jest niesamowicie ciekawy, zawiera mnóstwo efektownych eksperymentów i pokazów, Światło jest to fala elektromagnetyczna o długościach z przedziału ( nm) na którą reaguje nasz narząd wzroku. W zależności od długości fali oko człowieka rozróżnia kolory (nie zostało to jeszcze do końca wyjaśnione medycznie) i są one następujące: <400nm fioletowy, nm niebieski, nm zielony, nm żółty, nm pomarańczowy, nm czewrony, >650nm brunatny, Wyróżniamy następujące źródła świała: 1. Żarowe w których emisja światła następuje w wyniku termicznego (poprzez podgrzanie) pobudzenia atomów. Przykładami takich żródeł są: Śłońce, palący się ogień i klasyczna żarówka. 2. Kwantowe w których emisja światła następuje w wyniku przejść elektronów między poziomami kwantowymi. Przykłady takich źródeł światła to: żarówka energooszczędna, dioda LED. Należy w tym miejscu podkreślić, że człowiek na przestrzeni ewolucji zawsze miał do czynienia ze światłem o pochodzeniu żarowym (Słońce, ogień); być może dlatego niektóre osoby źle reagują na np. świetlówki energooszczędne. Światło jako fala elektromagnetyczna może być: 1
2 1. Monochromatyczne gdy zawiera tylko jedną długość fali, 2. Polichromatyczne gdy zawiera więcej niż jedną długość fali, Dla światła polichromatycznego można mówić o widmie określającym jakie długości fal i w jakim natężeniu zawiera dane światło polichromatyczne, widmo jest to więc formalnie zależność natężenia światła o danej długości fali od częstotliwości. Wyróżniamy następujące rodzaje widm: 1. Widmo ciągłe światło zawiera wszystkie barwy (długości fali); od czerwieni do fioletu. Przykładem światła o widmie ciągłym jest tzw. światło białe 2. Widmo pasmowe światło zawiera tylko pewne wycinki (pasma) widma ciągłego (np. od żółtego do czerwonego) 3. Widmo liniowe emisyjne światło zawiera pojedyncze linie (kolory) o bardzo wąskim przedziale szerokości 4. Widmo liniowe absorbcyjne na tle widma ciągłego lub liniowego pojawiają się charakterystyczne czarne linie. Przykładem takiego światła jest światło słoneczne Wyróżniamy dwa sposoby powstawania koloru: Model addytywny (RGB) wytwarzamy światło o trzech podstawowych barwach; czerwone (Red), zielone (Green) i niebieskie (Blue); po zmieszaniu tych barw otrzymujemy dany kolor światła. Model ten stosowany jest np. telewizorach (wszystkich typów). Model subtraktywny (CMYK) dany kolor otrzymujemy poprzez odjęcie od całego widma (kolor biały) kolorów RGB otrzymując: BIAŁY - G = C (Cyjan), BIAŁY - R = M (Magneta), BIAŁY - B = Y (Yelow), BIAŁY - BIAŁY = K (black) model ten znalazł zasosowanie w drukarstwie Z uwagi na różne sposoby kodowania koloru w obu systemach przygotowując np. zdjęcie do wydruku na monitorze komputera (kodowanie RGB), kolor uzyskany w drukarni (kodowanie CMYK) będzie inny od zamierzonego. Aby temu zapobiec 2
3 należy skorzystać z profili kolorów (pliki icm) udostępnianych przez niektóre drukarnie, wówczas uzyskamy zgodność kolorów na monitorze i w wydruku. OPTYKA GEOMETRYCZNA W przybliżeniu optyki geometrycznej będziemy zakładali że przeszkody na które napotyka rozchodzące się światło mają rozmiary dużo większe niż długość fali. Biorąc pod uwagę zdolność rozdzielczą oka w obszarze plamki zółtej (fascynujące jest to że zarówno siaktówka jak i soczewka mają identyczną zdolność rozdzielczą równą 1 ) i zakładając, że odległość dobrego widzenia (minimalna odległość od przedmiotu na której następuje akomodacja soczewki) wynosi 0.3m otrzymamy (sprawdź!), że najmniejsze przedmioty jakie może dostrzec człowiek mają rozmiar rzędu 10 4 m = 0.1mm co jest wartością o ok. trzy rzędy wielkości większą niż długość fali światła. Zatem człowiek nie dostrzeże gołym okiem przedmiotów o rozmiarze porównywalnym z długością fali światła i przybliżenie optyki geometrycznej będzie dobrze opisywać zachowanie się światła w życiu codziennym człowieka. W opisywanym przybliżeniu światło rozchodzi się prostoliniowo (dokładniej należałoby powiedzieć że światło rozchodzi się po takim torze, aby czas przebycia danej drogi był możliwie najktótszy, co nazywa się zasadą Fermata) i można je reprezentować prostą, zwaną promieniem świetlnym. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę aby mie mylić tego pojęcia z promieniem fali! Prostoliniowość rozchodzenia się światła pozwala w łatwy sposób opisać zjawiska odbicia i załamania (przyjmując, że światło jest falą lub strumieniem cząstek również można opisać te zjawiska ale jest to trochę bardziej skomplikowane). Zjawisko odbicia światła Światło padając na płaską, gładko wypolerowaną powierzchnie ulega odbiciu. 3
4 3 1 promień padający, promień odbity, α β 3 prostopadła (normalna) do powierzchni odbijającej, 4 4 powierzchnia odbijająca Zjawisko odbicia opisane jest następującym prawem odbicia: Kąt odbicia (β) jest równy kątowi padania (α). Promień padający, odbity i prostopadła do powierzchni odbijającej światło leżą w jednej płaszczyźnie α = β W przypadku gdy powierzchnia odbijająca światło jest chropowata następuje rozproszenia światła i dzięki rozproszeniu światła na przedmiotach możemy je dostrzegać (powierzchni np. lustra które odbija światło przecież nie widzimy) Wiązka równoległych promieni świetlnych padając na chropowatą powierzchnię, po odbiciu przestaje być równoległa światło uległo rozproszeniu. Zjawisko załamania światła Zjawisko to następuje na granicy dwóch ośrodków przez które przechodzi światło i schematycznie można je przedstawić następująco: 4
5 1 α β n 1 v 1 n 2 v 2 2 Promień padający (1) porusza się w ośrodku o mniejszej gęstości w którym prędkość światła wynosi: v 1, zaś promień załamany (2) porusza się w ośrodku o większej gęstości w którym prędkość światła wynosi: v 2, zatem v 2 < v 1 Załamanie światła opisuje prawo Sneliusa (Snella) które sformułujemy w następujący sposób: Stosunek sinusa kąta padania do sinusa kąta załamania jest równy stosunkowi prędkości światła w ośrodku z którego światło pada do prędkości światła w ośrodku w którym swiatło załamuje się sin(α) sin(β) = v 1 v 2 Zdefiniujmy bezwzględne współczynniki załamania światła dla rozważanych ośrodków: n 1 = c v 1 dla pierwszego n 2 = c v 2 dla drugiego, Obliczając z powyższych definicji prędkości światła w rozważanych ośrodkach: v 1 = c n 1 v 2 = c n 2 i podstawiając do prawa Snella otrzymujemy: sin(α) sin(β) = c n 1 c n 2 = n 2 n 1 = n 2,1 Otrzymaliśmy względny współczynnik załamania światła ośrodka drugiego względem pierwszego (n 2,1 ) 5
6 Pouczającym będzie narysowanie jak zachowuje się promień swietlny przy przechodzeniu z ośrodka o większym współczynniku załamania do ośrodka gdzie współczynnik załamania jest mniejszy. (1) (1) (1) (1) (2) n > n n < n (2) n = n 1 2 (2) n 1 n 2 dowolne (2) Całkowite wewnętrzne odbicie Rozważmy co będzie się działo, gdy światło będzie przechodzić z ośrodka optycznie gęstszego (o większym współczynniku załamania) do ośrodka optycznie rzadszego (o mniejszym współczynniku załamania), przy czym kąt padania będzie stawał się coraz to większy. I znowu przedstawimy całą sytuację na rysunkach: I II III α 1 α k α 2 (1) (1) (1) n > n 1 2 (2) 90 (2) (2) Zwiększając kąt padania (α 1 na rys. I) kąt załamania staje się coraz to większy aż dochodzimy do takiej sytuacji gdzie staje się on równy 90 o i promień załamany porusza się po granicy między ośrodkami (rys. II). Odpowiadający mu kąt padania nazywa się kątem krytycznym (α k ). Dla kątów padania większych niż kąt krytyczny następuje całkowite wewnętrzne odbicie (rys. III). Korzystając z prawa Snella dla rys. II można łatwo obliczyć kąt graniczny: sin(α k ) sin(90 o ) = sin(α k) = v 1 v 2 = n 2 n 1 = n 2,1 Zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia umożliwia odbijanie się światła w 6
7 sposób idealny co znalazło różnorodne zastosowania; oto dwa z nich: 1. Pryzmat pentagonalny stosowany w lustrzankach (na marginesie wynaleziony przez niejakiego Carla Zeissa z Jeny) 2. Światłowody Ad.1 Kształt takiego pryzmatu jest pięciokątem zaś bieg promienia został przedstawiony na poniższym rysunku: Pryzmat pentagonalny, mimo swojej nazwy nie służy do rozszczepiania światła, ale dzięki zjawisku całkowitego wewnętrznego odbicia umożliwia zmianę kierunku promienia światła, praktycznie bez żadnych strat. Ponadto jest stosunkowo łatwy w produkcji, a przez to tani i dzięki temu znalazł szerokie zastosowanie; między innymi w lustrzankach (aparatach fotograficznych zawierających lustro w układzie obiektywu) jako element układu wizjera optycznego. Pryzmaty pentagonalne bez problemów potrafią utrzymać transmisję światła (stosunek natężenia światła wchodzącego do natężenia światła wychodzącego) na poziomie ponad 90%, co udaje się tylko w najdroższych zwierciadłach. Poza tym dobrze wykonany przyzmat pentagonalny nie zmienia swoich rozmiarów dzięki czemu zwiększa się stabilność układu optycznego. Zastosowanie pryzmatu pentagonalnego w lustrzankach wykorzystuje fakt że kąt między promieniem wchodzącym a wychodzącym jest równy 90 o Dzięku temu światło wchodząc przez obiektyw, odbijając się od lustra aparatu i przechodząc przez pryzmat pentagonalny może dotrzeć do wizjera aparatu dając obraz tego na co wycelowany jest obiektyw. Ad.2 Możliwość prawie bezstratnego odbicia światła wykorzystuje się do przekazywania informacji w światłowodach. Budowę przykładowego światłowodu i bieg 7
8 promienia światła przedstawiono na poniższym rysunku: (1) (2) (3) Włókno światłowodu składa się z trzech zasadniczych części; warstwy ochronnej (1) której zadaniem jest odpowiednia ochrona mechaniczna elementów odpowiedzialnych za transmisję światła, warstwy o mniejszym współczynniku załamania (2) oraz warstwy transmisyjnej (3) gdzie współczynnik załamania jest większy. Jeden kabel światłowodu składa się z kilkudziesięciu takich włókien. Promień światła laserowego, modulowany odpowiednią informacją, zostaje wprowadzony do warstwy transmisyjnej (3) pod kątem większym niż kąt graniczny, dzięki czemu odbija się on wielokrotnie praktycznie bez strat w natężeniu od warstwy o mniejszym współczynniku załamania (2). Dobrym dowodem na to jak wiele informacji może przesłać światłowód jest to że dla zapewnienia działania internetu na kilku osiedlach (ok osób) wystarczy jedno włókno. Interesująco wygląda diagnostyka i naprawa pękniętego światłowodu. Aby wykryć gdzie jest pęknięcie korzysta się z analizy fali stojącej która powstała w wyniku interferencji światła wysłanego ze światłem odbitym od pęknięcia; po zlokalizowaniu miejsca uszkodzenia nie wymienia się całego odcinka światłowodu (ze względu na koszty) lecz dokonuje się zaspawania uszkodzonego miejsca. Przejście światła przez płytkę równoległościenną Płytka równoległościenna to ciało wykonane z materiału o stałym współczynniku załamania większym niż 1, będące bryłą o przeciwległych ścianach równoległych. Bieg promienia światła w takiej płytce przedstawiono na poniższym rysunku: 8
9 α A γ β y β C x d B α l D 2 l 1 Bedziemy szukali zależności odległości między promeniniem wchodzącym i wychodzącym (x) a pozostałymi parametrami tj. grubością płytki (d), kątem padania (α) lub załamania (β) i współczynnikiem załamania płytki (n). Rozważmy w tym celu trójkąt prostokątny ABC kąt γ w tym trójkącie możemy obliczyć korzystając z równości kątów wierzchołkowych i mamy że: β + γ = α γ = α β Korzystając z zależności trygonometrycznych w trójkącie ABC otrzymujemy: x y = sin(γ) x = ysin(α β)( ) Drogę promienia w płytce (y) możemy wyznaczyć z trójkąta ADB d y = cos(β) y = d cos(β) Po podstawienie za y w równaniu ( ) otrzymamy: x = d cos(β) sin(α β) Korzystając z tożsamości trygonometrycznych (sinus różnicy kątów) mamy: x = d cos(β) (sin(α)cos(β) cos(α)sin(β)) 9
10 po uproszczeniu i skorzystaniu z definicji funkcji tangens dostajemy: x = d(sin(α) cos(α)tan(β)) = d(sin(α) cos(α) sin(β) cos(β) ) Korzystając z prawa Snella ( sin(α) sinα sin(β) = n) możemy obliczyć sin(β) = n i cos(β) = 1 sin 2 (β) = 1 sin2 (α) n 2 i podstawiając wszystko do wzoru na przesunięcie promienia (x) ( x = d sin(α) cos(α) sinα n 1 sin2 (α) n 2 ) Otrzymany wzór zawiera dość skomplikowaną zależność przesunięcia promienia (x) od kąta padania α. Aby go trochę uprościć załóżmy, że kąt α jest tak mały, że można skorzystać z następujących przybliżeń: cos(α) 1 i sin(α) n = 1 sin2 (α) n 2 sin(α) n otrzymamy: x = d(sin(α) 1 sin(α) n ) = dsin(α)(1 1 n ) Przejście światła przez pryzmat Pryzmat to jednorodna optycznie (o stałym współczynniku załamania większym niż 1) bryła będąca graniastosłupem prostym o podstawie trójkąta. Poniżej przedstawiono schematyczny rysunek pryzmatu (widok z góry) i bieg promienia światła. 10
11 ϕ 180 ψ α A α β β C D δ γ δ ϕ B γ ψ W pryzmacie będziemy chcieli znaleźć zależność tzw. kąta ugięcia (ψ) od parametrów charakteryzujących pryzmat; tzw. kąta łamiącego (ϕ). Korzystając z prawa Snella można zapisać: sin(α) sin(β) = n i sin(γ) sin(δ) = n W przypadku gdy kąt padania jest mały można skorzystać z przybliżenia: sin(x) x i dostaniemy wówczas: α = nβ i γ = nδ( ) Rozważmy trójkąt ABC; korzystając z faktu że suma kątów musi być równa 180 o mamy: 180 ψ + α β + γ δ = 180 ψ = α β + γ δ Korzystając z równań ( ) otrzymujemy: ψ = nβ β+nδ δ = β(n 1)+δ(n 1) = (n 1)(β+δ)( ) W trójkącie ADB suma kątów to także 180 o więc: β + δ ϕ = 180 β + δ = ϕ 11
12 I po podstawieniu do równania ( ) otrzymujemy ostatecznie: ψ = (n 1)ϕ Okazuje się więc że otrzymaliśmy bardzo prostą zależność kąta ugięcia od kąta łamiącego pryzmatu. S O C Z E W K I Soczewka - wykonana z jednorodnego optycznie materiału bryła będąca: częścią wspólną, sumą, różnicą lub dopełnieniem 2 kul. W zależności od kształtu wyróżnamy następujące rodzaje soczewek: 1. Dwuwypukłe (a) symetryczne (b) asymetryczne 2. Płaskowypukłe 3. Dwuwklęsłe (a) symetryczne (b) asymetryczne 4. Płaskowklęsłe 5. Wypukłowklęsłe 6. Wklęsłowypukłe W zależności od zachowania się wiązki promieni równoległych wyróżniamy: 12
13 Soczewki skupiające (ozn. ) wiązka promieni równoległych po przejściu przez soczewkę staje się zbieżna. Jednak w ogólności promienie nie muszą zbiegać się w jednym punkcie; okazuje się (i zostało to przedstawione ne poniższy rysunku), że promienie bliskie osi soczewki (tzw. przyosiowe) przecinają się w większej odległości od soczewki niż promienie leżące dalej od osi soczewki (tzw. pozaosiowe). Zjawisko to nazywa się aberracją sferyczną. Soczewki rozpraszające (ozn. ) wiązka promieni równoległych po przejściu przez soczewkę staje się rozbieżna; przedłużenia tych promieni (podobnie jak promienie w soczewce skupiającej) również nie przecinają się w jednym punkcie. W dalszych rozważaniach będziemy korzystali z modelu soczewki cienkiej tzn. takiej, której grubość jest dużo mniejsza niż promień krzywizny. Oznacza to, że poznawane przez nas prawa będą słuszne jedynie w przybliżeniu. 13
14 R>>d soczewka cienka R=d d R d soczewka gruba R Soczewka cienka nie posiada aberracji sferycznej i dlatego bieg wiązki promieni równoległych w takiej soczewce jest następujący: Soczewki skupiające wiązka promieni równoległych po przejściu przez soczewkę staje się zbieżna i przecina się w jednym punkcie zwanym ogniskiem soczewki Soczewki rozpraszające wiązka promieni równoległych po przejściu przez soczewkę staje się rozbieżna lecz przedłużenia tych rozbiegających się promieni również przecinają się w jednym punkcie zwanym ogniskiem pozornym soczewki Rozważmy soczewkę dowolnego z opisanych wcześniej rodzaju; niech jej wspłczynnik załamania światła wynosi: n s. Umieszczamy ją w ośrodku którego 14
15 współczynnik załamania światła wynosi: n o. Aby wyznaczyć odniskową (f) takiej soczewki posługujemy się następującym wzorem: ( )( 1 f = ns ) n o r 1 r 2 gdzie r 1 i r 2 to promienie krzywizn obydwu powierzchni soczewki; znaki tych liczb ustala się następująco: r > 0 dla części wypukłej soczewki, r < 0 dla części wklęsłej soczewki, r = 1 r = 0 dla części płaskiej soczewki, Wprowadzając pojęcie zdolności skupiającej (zbierającej), zdefiniowane jako: z = 1 f [z] = 1 m = D (Dioptria) Mamy w zależności od otrzymanej wartości zdolności zkupiającej D: soczewki skupiające, gdy D > 0 (tzw. plusy ), soczewki rozpraszające, gdy D < 0 (tzw. minusy), Rozważmy następujący przykład: Soczewkę płaskowklęsłą o promieniu krzywizny 20cm wykonano ze szkła o współczynniku załamania 1.4 i umieszczono w cieczy której współczynnik załamania wynosi 1.5. Oblicz ogniskową tej soczewki. Jaka jest to soczewka? Opisana w zadaniu soczewka wygląda następująco: (czesc wklesla) r = 1 1 r 2 <0 = 0 r 1 8 Podstawiając do równania na ogniskową soczewki otrzymujemy: ( )( f = ) = 1 30
16 A zatem f = +30cm i okazuje się że soczewka wklęsła może być skupiająca. Nie należy więc utożsamiać soczewek wypukłych jako skupiających a wklęsłych jako rozpraszających. Powstawanie obrazów w soczewkach cienkich Powstające w soczewkach lub zwierciadłach obrazy mogą być: w zależności od wielkości obrazu w stosunku do przedmiotu: powiększone gdy obraz jest większy niż przedmiot pomniejszone gdy obraz jest mniejszy niż przedmiot w zależności od tego, czy obraz powstaje z promieni, czy z ich przedłużeń: rzeczywiste gdy obraz poowstaje z promieni pozorne gdy obraz powstaje z przedłużeń promieni w zależności od orientacji obrazu w stosunku do przedmiotu: prosty gdy obraz ma taką samą orientacje jak przedmiot odwrócony gdy obraz jest odwrócony względem przedmiotu Konstrukcje obrazów w soczewkach: W przypadku soczewek skupiających należy rozważyć aż 5 różnych przypadków powstawania obrazu, w przypadku soczewek rozpraszających będziemy mieli tylko jeden przypadek. Bardzo istotne są także oznaczenia, mimo iż we wzorach na soczewki i zwierciadła istnieje symetria ze względu na odwrócenie biegu promienia. - soczewka skupiająca mamy tutaj następujące przypadki: x > 2f 16
17 1 h 2 2F 2F F 3 F H x y h wysokość przedmiotu, H wysokość obrazu x odległość przedmiotu od soczewki, y odległość obrazu od soczewki promień 1 równoległy do osi optycznej, po przejściu przez soczewkę przejdzie przez ognisko promień 2 przechodzący przez środek soczewki, pozostanie bez zmian promień 3 przechodzący przez ognisko, po przejściu przez soczewkę stanie się równoległy do głównej osi optycznej Powstały, w miejscu przecięcia się promieni, obraz jest: pomniejszony, rzeczywisty, odwrócony x = 2f h 2F 2F F F H Obraz H jest: tej samej wielkości, rzeczywisty, odwrócony f < x < 2f h 2F F F 2F H 17
18 Obraz H jest: powiększony, rzeczywisty, odwrócony x = f h 2F F F 2F Promienie są równoległe więc nie mogą się przeciąć; ani one same, ani ich przedłużenia więc obraz nie powstanie x < f H h 2F F F 2F Obraz H jest: powiększony, pozorny, prosty - soczewka rozpraszająca Powstający w niej rodzaj obrazu nie zależy od odległości przedmiotu od soczewki i jest on: pomniejszony, pozorny i prosty, zaś jego konstrukcja jest następująca: h F H F Dla soczewki cienkiej prawdziwe są następujące wzory: 1 f = 1 x + 1 y 18
19 p = H h = y x Wyprowadzenie równania soczewki i wzoru na powiększenie W naszym wyprowadzeniu będziemy zakładać, że wiązka promieni równoległych po przejściu przez soczewkę skupia się w jednym punkcie (ognisku), a zatem obowiązuje model soczewki cienkiej. B C f y f O A A S F F S x f x f D y B równanie soczewki: Z podobieństwa trójkątów AFB FOD i OFC FA B mamy: FO AF = OD AB i FA OF = A B OC ale OD = A B, OC = AB, FO = OF = f, AF = x f, FA = y f więc po podstawieniu mamy: ( ) f x f = A B AB i y f f = A B AB porównując lewe strony tych równań: f x f = y f f f 2 = xy xf yf + f 2 xy = yf + xf dzieląc ostatnie równanie przez xyf mamy równanie soczewki: 1 f = 1 x + 1 y wzór na powiększenie: 19
20 Wychodzimy z definicji powiększenia:p = h h = A B AB i korzystamy z wyrażenia ( ) oraz obliczając z równania soczewki f = xy x+y p = A B AB = f x f = xy x+y x xy x+y = xy x+y x(x+y) xy x+y = xy x 2 + xy xy = xy x = 2 otrzymaliśmy zatem wzór na powiększenie: p = y x Zwierciadła Zwierciadłem nazywamy płaską, wypolerowaną, idealnie odbijającą światło powierzchnię; w zależności od jej kształtu wyróżniamy: 1. Zwierciadła płaskie gdy odbijająca światło powierzchnia jest płaska (część płaszczyzny) 2. Zwierciadła kuliste (lub poprawniej sferyczne) (a) Wypukłe odbijająca światło powierzchnia jest zewnętrzną częścią wycinka sfery, (b) Wklęsłe odbijająca światło powierzchnia jest wewnętrzną częścią wycinka sfery, Ad. 1 Zwierciadło płaskie Konstrukcja obrazu: A A B B Otrzymany obraz (A B ) jest pozorny, prosty i tej samej wielkości. Należy jednak pamiętać, że odległość między przedmiotem a obrazem jest dwa razy większa niż odległość przedmiotu od zwierciadła i że obraz jest odwrócony (odbity) z lewa 20
21 na prawą. Ad. 2a Zwierciadło sferyczne wypukłe Konstrukcja obrazu: W zwierciadle sferycznym (kulistym) wypukłym konstrukcja obrazu nie zależy od położenia przedmiotu i wygląda następująco: B B F A A A B pomniejszony pozorny prosty Ad. 2a Zwierciadło sferyczne wypukłe Konstrukcja obrazu: W zwierciadle tym mamy następujące przypadki konstrukcji obrazu: 1) x > 2f B A O F S B A A B pomniejszony rzeczywisty, odwrocony 2) x = 2f B A A O F S A B tej samej wielkosci rzeczywisty odwrocony B 21
22 3) f < x < 2f O F A S B A B powiekszony rzeczywisty odwrocony A B 4) x = f B obraz nie powstanie (promienie odbite sa rownolegle) O A F S 5) 0 < x < f B A B A B powiekszony pozorny prosty O A F S Dla zwierciadeł prawdziwe są następujące wzory: 1 f = 1 x + 1 y p = H h = y x f = r 2 Lupa To jak duże jest dane ciało zależy nie tylko od samej jego wielkości ale również 22
23 od dległości od obserwatora. Ciała duże ale będące daleko mogą być odbierane jako mniejsze niż ciała małe ale znajdujące się blisko. Można powiedzieć że najważniejsze dla oceny wielkości obserwowaniego ciała jest kąt pod jakim go widzimy. Aby swiększyć kąt obserwacji danego ciała można podejść do niego bliżej ale nie dowolnie blisko ponieważ odległość dobrego widzenia (minimalna odległość powyżej której następuje poprawna akomodacja oka człowieka) wynoski około 30cm. Lupa to przyrząd który pozwala na zwiększenie kąta obserwacji danego ciała bez podchadzienia do niego na małą odległość; jest to po prostu soczewka skupiająca dająca obraz powiększony i pozorny (przedmiot jest w odległości mniejszej niż ogniskowa). Działanie lupy przedstawiono na poniższym rysunku: H h α β h F y=d=0,3m x F Powiększenie lupy możemy zdefiniowań następująco: p = β α = tan(β) tan(α) Obliczając tan(β) = h x i tan(α) = h d mamy: p = tan(β) h tan(α) = x h d = d x = d1 x ( ) Obliczając 1 x z równania soczewki cienkiej (pamiętając że ponieważ powstały 23
24 obraz jest pozorny to d d): 1 f = 1 x 1 d 1 x = 1 f + 1 d = d + f df I podstawiamy otrzymany wynik do równania ( ) otrzymując wzór na powiększenie lupy: p = d 1 x = dd + f df = d f + 1 Z otrzymanego wzoru widać, że aby uzyskiwać duże powiększenia lupa musi mieć małą ogniskową (czyli mały promień krzywizny) a oznacza to, że będzie gruba i aberracje spowodują degradacje powstającego obrazu (ponadto sam opis będzie trudniejszy bo nie będzie modelu soczewki cienkiej), dlatego powiększenia uzyskiwane przy zastosowaniu lupy są niewielkie; rzędu kilkunastu, kilkudziesięciu. Ponadto aby usyskać duże powiększenia konieczne jest stosowanie dużych soczewek, co jest nieekonomiczne. Mikroskop Analizując działanie lupy, stwierdziliśmy, że jej powiększenie (kątowe) można wyrazić wzorem p = 1 + d f, zatem chcąc uzyskać jak największe powiększenie należy stosować soczewki o jak najmniejszej ogniskowej, a to oznacza, że bardzo szybko przestaje obowiązywać model soczewki cienkiej i ostru obraz powstaje jedynie w środkowej części soczewki. W praktyce powiększenia lupe nie przekraczają kilkunastu. Przyrząd w którym możliwe jest uzyskanie większych powiększeń to mikroskop. Budowę układu optycznego mikroskopu przedstawia poniższy rysunek: 24
25 (1) F ok (2) F ok F ob F ob obiektyw okular (3) d Podstawowymi zespołami układu optycznego mikroskopu są: obiektyw tworzący obraz odwrócony, rzeczywisty i powiększony (2) okular działający jak lupa, przez którą obserwuje się obraz utworzony przez obiektyw (3) Powiększenie mikroskopu obliczamy traktując go jako lupę o ogniskowej f mikr 1 f mikr = 1 f ob + 1 f ok d f ok f ob = f ok + f ob d f ob f ok Skoro jest lupą to p m = 1 + d f, stąd: p m = 1 + d(f ok + f ob d) f ob f ok f ob 250 f ok = p ob p ok Luneta Keplera (1611) Przedmiot baardzo daleko Obraz 25
26 Składa się z dwóch soczewek; przedniej obiektywu i tylniej okularu. Obiektyw daje obraz przedmiotu, który jest rzeczywisty, pomniejszony i odwrócony. Okular który pełni rolę lupy daje obraz pozorny powiększony i odwrócony względem przedmiotu. Budowa oka człowieka Oko człowieka jako układ optyczny składa się z soczewki, źrenicy i siatkówki. Soczewka oka ma zdolność do zmiany swojej ogniskowej (mięśnie rzęskowe powodują że soczewka oka może być grubsza, lub cieńsza), dzięki temu można uzyskiwać na siatkówce ostre obrazy przedmiotów w różnych odległościach od oka, pomimo iż odległość soczewki od siatkówki jest stała. Zdolność tą nazywamy akomodacją oka. Źrenica oka ma za zadanie regulację ilości światła jakie pada na siatkówkę; w pomieszczeniach ciemnych poszesza się a w jasnych zwęża i dzięki temu zapewnia prawidłowe oświetlenie siatkówki. Nazywa się to adaptacją oka. Siatkówka zawiera warstwę włókien nerwowych, warstwę czułą na światło i warstwę zapewnająca prawidłowe ukrwienie powyższych warstw. W warstwie czułej na swiatło znajdują się czopki (odpowiedzialne za widzenie za dnia) i pręciki (odpowiedzialne za widzenie po zmroku) i dzięki odpowiednim reakcjom chemicznym wytwarzają się niej impulsy elektryczne, które poprzez warstwę włókien nerwowych przekazywane do nerwu wzrokowego i dalej nim do mózgu. Mechanizm w jaki mózg przetwarza impulsy elektryczne z nerwów wzrokowych nie jest do dzisiaj wyjaśniony, podobnie jak mechanizm widzenia kolorowego. Dzięki temu, że posiadamy dwoje oczu, możemy widzieć przestrzennie, odbywa się to na zasadzie analizy przez mózg różnicy obrazów odbieranych przez oko. Wady wzroku (układu optycznego): Krótowzroczność - wada ta polaga na tym że wskutek niedostatecznej zdolności akomodacyjnej soczewki lub anatomicznej budowy oka (gałka oczna zbyt duża), ostry obraz powstaje PRZED siatkówką, wskutek czego nie dostrzegamy wyraźnie przedmiotów leżących daleko. Korekcja tej wady polega na zastosowaniu okularów mających soczewki rozpraszające (o ogniskowej ujemnej, stąd ich nazwa minusy), lub odpowiednia modyfikacja przedniej cześci soczewki. 26
27 Dalekowzroczność - wada ta polaga na tym że wskutek niedostatecznej zdolności akomodacyjnej soczewki lub anatomicznej budowy oka (gałka oczna zbyt mała), ostry obraz powstaje ZA siatkówką, wskutek czego nie dostrzegamy wyraźnie przedmiotów leżących blisko. Korekcja tej wady polega na zastosowaniu okularów mających soczewki skupiające (o ogniskowej dodatniej, stąd ich nazwa plusy), lub odpowiednia modyfikacja laserowa przedniej cześci soczewki. Astygmatyzm - jest to wada anatomiczna oka wskutek której uzyskujemy ostry lub nieostry obraz w zależności od ustawienia gałek ocznych. Korekcja tej wady polega na zastosowaniu okularów mających soczewki cylindryczne. 27
Zwierciadło kuliste stanowi część gładkiej, wypolerowanej powierzchni kuli. Wyróżniamy zwierciadła kuliste:
Fale świetlne Światło jest falą elektromagnetyczną, czyli rozchodzącymi się w przestrzeni zmiennymi i wzajemnie przenikającymi się polami: elektrycznym i magnetycznym. Szybkość światła w próżni jest największa
Bardziej szczegółowoDodatek 1. C f. A x. h 1 ( 2) y h x. powrót. xyf
B Dodatek C f h A x D y E G h Z podobieństwa trójkątów ABD i DEG wynika z h x a z trójkątów DC i EG ' ' h h y ' ' to P ( ) h h h y f to ( 2) y h x y x y f ( ) i ( 2) otrzymamy to yf xy xf f f y f h f yf
Bardziej szczegółowoZałamanie na granicy ośrodków
Załamanie na granicy ośrodków Gdy światło napotyka na granice dwóch ośrodków przezroczystych ulega załamaniu tak jak jest to przedstawione na rysunku obok. Dla każdego ośrodka przezroczystego istnieje
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze 14 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej
Materiały pomocnicze 4 do zajęć wyrównawczych z Fizyki dla Inżynierii i Gospodarki Wodnej. Zwierciadło płaskie. Zwierciadło płaskie jest najprostszym przyrządem optycznym. Jest to wypolerowana płaska powierzchnia
Bardziej szczegółowo- pozorny, czyli został utworzony przez przedłużenia promieni świetlnych.
Zjawisko odbicia Zgodnie z zasadą Fermata światło zawsze wybiera taką drogę między dwoma punktami, aby czas potrzebny na jej przebycie był najkrótszy (dla ścisłości: lub najdłuższy). Konsekwencją tego
Bardziej szczegółowoOpis matematyczny odbicia światła od zwierciadła kulistego i przejścia światła przez soczewki.
Opis matematyczny odbicia światła od zwierciadła kulistego i przejścia światła przez soczewki. 1. Równanie soczewki i zwierciadła kulistego. Z podobieństwa trójkątów ABF i LFD (patrz rysunek powyżej) wynika,
Bardziej szczegółowoPOMIARY OPTYCZNE 1. Wykład 1. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
POMIARY OPTYCZNE Wykład Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej Pokój 8/ bud. A- http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ OPTYKA GEOMETRYCZNA Codzienne obserwacje: światło
Bardziej szczegółowo+OPTYKA 3.stacjapogody.waw.pl K.M.
Zwierciadło płaskie, prawo odbicia. +OPTYKA.stacjapogody.waw.pl K.M. Promień padający, odbity i normalna leżą w jednej płaszczyźnie, prostopadłej do płaszczyzny zwierciadła Obszar widzialności punktu w
Bardziej szczegółowoZasada Fermata mówi o tym, że promień światła porusza się po drodze najmniejszego czasu.
Pokazy 1. 2. 3. 4. Odbicie i załamanie światła laser, tarcza Kolbego. Ognisko w zwierciadle parabolicznym: dwa metalowe zwierciadła paraboliczne, miernik temperatury, żarówka 250 W. Obrazy w zwierciadłach:
Bardziej szczegółowo17. Który z rysunków błędnie przedstawia bieg jednobarwnego promienia światła przez pryzmat? A. rysunek A, B. rysunek B, C. rysunek C, D. rysunek D.
OPTYKA - ĆWICZENIA 1. Promień światła padł na zwierciadło tak, że odbił się od niego tworząc z powierzchnią zwierciadła kąt 30 o. Jaki był kąt padania promienia na zwierciadło? A. 15 o B. 30 o C. 60 o
Bardziej szczegółowoOptyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka).
Optyka geometryczna Optyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka). Założeniem optyki geometrycznej jest, że światło rozchodzi się jako
Bardziej szczegółowoOPTYKA W INSTRUMENTACH GEODEZYJNYCH
OPTYKA W INSTRUMENTACH GEODEZYJNYCH Prawa Euklidesa: 1. Promień padający i odbity znajdują się w jednej płaszczyźnie przechodzącej przez prostopadłą wystawioną do powierzchni zwierciadła w punkcie odbicia.
Bardziej szczegółowo- 1 - OPTYKA - ĆWICZENIA
- 1 - OPTYKA - ĆWICZENIA 1. Promień światła padł na zwierciadło tak, że odbił się od niego tworząc z powierzchnią zwierciadła kąt 30 o. Jaki był kąt padania promienia na zwierciadło? A. 15 o B. 30 o C.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE
LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 7 Temat: Pomiar kąta załamania i kąta odbicia światła. Sposoby korekcji wad wzroku. 1. Wprowadzenie Zestaw ćwiczeniowy został
Bardziej szczegółowoŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE
ŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE I. Optyka geotermalna W tym rozdziale poznasz właściwości światła widzialnego, prawa rządzące jego rozchodzeniem się w przestrzeni oraz sposoby wykorzystania tych praw
Bardziej szczegółowoOPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA
1100-1BO15, rok akademicki 2018/19 OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA dr hab. Raał Kasztelanic Wykład 4 Obliczenia dla zwierciadeł Równanie zwierciadła 1 1 2 1 s s r s s 2 Obliczenia dla zwierciadeł
Bardziej szczegółowoOptyka 2012/13 powtórzenie
strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Słońce w ciągu dnia przemieszcza się na niebie ze wschodu na zachód. W którym kierunku obraca się Ziemia? Zadanie 2. Na rysunku przedstawiono
Bardziej szczegółowoOptyka geometryczna MICHAŁ MARZANTOWICZ
Optyka geometryczna Optyka geometryczna światło jako promień, opis uproszczony Optyka falowa światło jako fala, opis pełny Fizyka współczesna: światło jako cząstka (foton), opis pełny Optyka geometryczna
Bardziej szczegółowoOptyka. Wykład X Krzysztof Golec-Biernat. Zwierciadła i soczewki. Uniwersytet Rzeszowski, 20 grudnia 2017
Optyka Wykład X Krzysztof Golec-Biernat Zwierciadła i soczewki Uniwersytet Rzeszowski, 20 grudnia 2017 Wykład X Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 20 Plan Tworzenie obrazów przez zwierciadła Równanie zwierciadła
Bardziej szczegółowo35 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2
Włodzimierz Wolczyński Załamanie światła 35 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2 ZAŁAMANIE ŚWIATŁA. SOCZEWKI sin sin Gdy v 1 > v 2, więc gdy n 2 >n 1, czyli gdy światło wchodzi do ośrodka gęstszego optycznie,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Zagadnienia optyki"
Ćwiczenie: "Zagadnienia optyki" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: 1.
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI Z WYKORZYSTANIEM TIK
SCENARIUSZ LEKCJI Z WYKORZYSTANIEM TIK Temat: Soczewki. Zdolność skupiająca soczewki. Prowadzący: Karolina Górska Czas: 45min Wymagania szczegółowe podstawy programowej (cytat): 7.5) opisuje (jakościowo)
Bardziej szczegółowoSoczewkami nazywamy ciała przeźroczyste ograniczone dwoma powierzchniami o promieniach krzywizn R 1 i R 2.
Optyka geometryczna dla soczewek Autorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski Soczewkami nazywamy ciała przeźroczyste ograniczone dwoma powierzchniami o promieniach krzywizn R i R 2. Nasze rozważania własności
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM OPTYKI GEOMETRYCZNEJ
LABORATORIUM OPTYKI GEOMETRYCZNEJ POMIAR OGNISKOWYCH SOCZEWEK CIENKICH 1. Cel dwiczenia Zapoznanie z niektórymi metodami badania ogniskowych soczewek cienkich. 2. Zakres wymaganych zagadnieo: Prawa odbicia
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy (propozycja)
Plan wynikowy (propozycja) 2. Optyka (co najmniej 12 godzin lekcyjnych, w tym 1 2 godzin na powtórzenie materiału i sprawdzian bez treści rozszerzonych) Zagadnienie (tematy lekcji) Światło i jego właściwości
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczenie ogniskowej soczewek za pomocą ławy optycznej.
LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczenie ogniskowej soczewek za pomocą ławy optycznej.. Wprowadzenie Soczewką nazywamy ciało przezroczyste ograniczone
Bardziej szczegółowoPrawa optyki geometrycznej
Optyka Podstawowe pojęcia Światłem nazywamy fale elektromagnetyczne, o długościach, na które reaguje oko ludzkie, tzn. 380-780 nm. O falowych własnościach światła świadczą takie zjawiska, jak ugięcie (dyfrakcja)
Bardziej szczegółowoWykład XI. Optyka geometryczna
Wykład XI Optyka geometryczna Jak widzimy? Aby przedmiot był widoczny, musi wysyłać światło w wielu kierunkach. Na podstawie światła zebranego przez oko mózg lokalizuje położenie obiektu. Niekiedy promienie
Bardziej szczegółowopobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - http://fizyka.dk - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura
12. Fale elektromagnetyczne zadania z arkusza I 12.5 12.1 12.6 12.2 12.7 12.8 12.9 12.3 12.10 12.4 12.11 12. Fale elektromagnetyczne - 1 - 12.12 12.20 12.13 12.14 12.21 12.22 12.15 12.23 12.16 12.24 12.17
Bardziej szczegółowoBadanie przy użyciu stolika optycznego lub ławy optycznej praw odbicia i załamania światła. Wyznaczanie ogniskowej soczewki metodą Bessela.
Badanie przy użyciu stolika optycznego lub ławy optycznej praw odbicia i załamania światła. Wyznaczanie ogniskowej soczewki metodą Bessela. I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 20 luty 2012 Stolik optyczny
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI Temat lekcji: Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach
Scenariusz lekcji : Soczewki i obrazy otrzymywane w soczewkach Autorski konspekt lekcyjny Słowa kluczowe: soczewki, obrazy Joachim Hurek, Publiczne Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi w
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA na egzamin klasyfikacyjny z fizyki klasa III (IIIA) rok szkolny 2013/2014 semestr II
ZAGADNIENIA na egzamin klasyfikacyjny z fizyki klasa III (IIIA) rok szkolny 2013/2014 semestr II Piotr Ludwikowski XI. POLE MAGNETYCZNE Lp. Temat lekcji Wymagania konieczne i podstawowe. Uczeń: 43 Oddziaływanie
Bardziej szczegółowoWykład FIZYKA II. 7. Optyka geometryczna. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA II 7. Optyka geometryczna Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ WSPÓŁCZYNNIK ZAŁAMANIA Współczynnik załamania ośrodka opisuje zmianę prędkości fali
Bardziej szczegółowoSoczewki konstrukcja obrazu. Krótkowzroczność i dalekowzroczność.
Soczewki konstrukcja obrazu Krótkowzroczność i dalekowzroczność. SOCZEWKA jest to przezroczyste ciało ograniczone powierzchniami kulistymi Soczewki mogą być Wypukłe Wklęsłe i są najczęściej skupiające
Bardziej szczegółowoRodzaje obrazów. Obraz rzeczywisty a obraz pozorny. Zwierciadło. Zwierciadło. obraz rzeczywisty. obraz pozorny
Rodzaje obrazów Obraz rzeczywisty a obraz pozorny cecha sposób powstania ustawienie powiększenie obraz rzeczywisty pozorny prosty odwrócony powiększony równy pomniejszony obraz rzeczywisty realna obecność
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA III Drgania i fale mechaniczne Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.
Bardziej szczegółowoOptyka. Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat. Równania zwierciadeł i soczewek. Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018
Optyka Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat Równania zwierciadeł i soczewek Uniwersytet Rzeszowski, 3 stycznia 2018 Wykład XI Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Plan Równanie zwierciadła sferycznego i
Bardziej szczegółowoZaznacz prawdziwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne do rozchodzenia się... ośrodka materialnego A. B.
Imię i nazwisko Pytanie 1/ Zaznacz właściwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne są falami poprzecznymi podłużnymi Pytanie 2/ Zaznacz prawdziwą odpowiedź: Fale elektromagnetyczne do rozchodzenia się... ośrodka
Bardziej szczegółowoFalowa natura światła
Falowa natura światła Christiaan Huygens Thomas Young James Clerk Maxwell Światło jest falą elektromagnetyczną Barwa światło zależy od jej długości (częstości). Optyka geometryczna Optyka geometryczna
Bardziej szczegółowo34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 1
Włodzimierz Wolczyński 34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 1 ODBICIE ŚWIATŁA. ZWIERCIADŁA Do analizy obrazów w zwierciadle sferycznym polecam aplet fizyczny http://www.phy.ntnu.edu.tw/ntnujava/index.php?topic=48
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 42 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWKI CIENKIEJ. Wprowadzenie teoretyczne.
Ćwiczenie 4 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWKI CIENKIEJ Wprowadzenie teoretyczne. Soczewka jest obiektem izycznym wykonanym z materiału przezroczystego o zadanym kształcie i symetrii obrotowej. Interesować
Bardziej szczegółowoOPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA
1100-1BO15, rok akademicki 2018/19 OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 3 Pryzmat Pryzmaty w aparatach fotograficznych en.wikipedia.org/wiki/pentaprism luminous-landscape.com/understanding-viewfinders
Bardziej szczegółowoSzczegółowe kryteria oceniania z fizyki w gimnazjum. kl. III
Szczegółowe kryteria oceniania z fizyki w gimnazjum kl. III Semestr I Drgania i fale Rozpoznaje ruch drgający Wie co to jest fala Wie, że w danym ośrodku fala porusza się ze stałą szybkością Zna pojęcia:
Bardziej szczegółowof = -50 cm ma zdolność skupiającą
19. KIAKOPIA 1. Wstęp W oku miarowym wymiary struktur oka, ich wzajemne odległości, promienie krzywizn powierzchni załamujących światło oraz wartości współczynników załamania ośrodków, przez które światło
Bardziej szczegółowoautor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2. ZAŁAMANIE ŚWIATŁA. SOCZEWKI
autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 34 OPTYKA GEOMETRYCZNA. CZĘŚĆ 2. ZAŁAMANIE ŚWIATŁA. SOCZEWKI Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania Zadanie
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do technologii HDR
Wprowadzenie do technologii HDR Konwersatorium 2 - inspiracje biologiczne mgr inż. Krzysztof Szwarc krzysztof@szwarc.net.pl Sosnowiec, 5 marca 2018 1 / 26 mgr inż. Krzysztof Szwarc Wprowadzenie do technologii
Bardziej szczegółowo20. Na poniŝszym rysunku zaznaczono bieg promienia świetlnego 1. Podaj konstrukcję wyznaczającą kierunek padania promienia 2 na soczewkę.
Optyka stosowana Załamanie światła. Soczewki 1. Współczynnik załamania światła dla wody wynosi n 1 = 1,33, a dla szkła n 2 = 1,5. Ile wynosi graniczny kąt padania dla promienia świetlnego przechodzącego
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE, CZĘSTOCHOWA, 2010/2011 Ewa Mandowska, Instytut Fizyki AJD, Częstochowa e.mandowska@ajd.czest.pl
1 ZAJĘCIA WYRÓWNAWCZE, CZĘSTOCHOWA, 2010/2011 Ewa Mandowska, Instytut Fizyki AJD, Częstochowa e.mandowska@ajd.czest.pl DZIAŁ 3 Optyka geometryczna i elementy optyki falowej. Budowa materii. 3.1. Optyka
Bardziej szczegółowoTEST nr 1 z działu: Optyka
Grupa A Testy sprawdzające TEST nr 1 z działu: Optyka imię i nazwisko W zadaniach 1. 17. wstaw krzyżyk w kwadracik obok wybranej odpowiedzi. klasa data 1 Gdy światło rozchodzi się w próżni, jego prędkć
Bardziej szczegółowoRozdział 9. Optyka geometryczna
Rozdział 9. Optyka geometryczna 206 Spis treści Optyka geometryczna i falowa - wstęp Widzenie barwne Odbicie i załamanie Prawo odbicia i załamania Zasada Fermata Optyka geometryczna dla soczewek Warunki
Bardziej szczegółowoOptyka geometryczna - 2 Tadeusz M.Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński. Zwierciadła niepłaskie
Optyka geometryczna - 2 Tadeusz M.Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński Zwierciadła niepłaskie Obrazy w zwierciadłach niepłaskich Obraz rzeczywisty zwierciadło wklęsłe Konstrukcja obrazu w zwierciadłach
Bardziej szczegółowoProblemy optyki geometrycznej. Zadania problemowe z optyki
. Zadania problemowe z optyki I LO im. Stefana Żeromskiego w Lęborku 3 lutego 2012 Zasada Fermata Sens fizyczny zasady Zasada, sformułowana przez Pierre a Fermata w 1650 roku dotyczy czasu przejścia światła
Bardziej szczegółowo12.Opowiedz o doświadczeniach, które sam(sama) wykonywałeś(aś) w domu. Takie pytanie jak powyższe powinno się znaleźć w każdym zestawie.
Fizyka Klasa III Gimnazjum Pytania egzaminacyjne 2017 1. Jak zmierzyć szybkość rozchodzenia się dźwięku? 2. Na czym polega zjawisko rezonansu? 3. Na czym polega zjawisko ugięcia, czyli dyfrakcji fal? 4.
Bardziej szczegółowoWyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje.
Ćwiczenie 2 Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne Działanie obrazujące soczewek lub układu soczewek wygodnie
Bardziej szczegółowoWyznaczanie ogniskowej soczewki za pomocą ławy optycznej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW LABORATORIUM Z FIZYKI Wyznaczanie ogniskowej soczewki za pomocą ławy optycznej Wstęp Jednym z najprostszych urządzeń optycznych
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki wykład 8
Podstawy fizyki wykład 8 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Optyka geometryczna Polaryzacja Odbicie zwierciadła Załamanie soczewki Optyka falowa Interferencja Dyfrakcja światła D.
Bardziej szczegółowoI. TEST SPRAWDZAJĄCY WIELOSTOPNIOWY : BODŹCE I ICH ODBIERANIE
I. TEST SPRAWDZAJĄCY WIELOSTOPNIOWY : BODŹCE I ICH ODBIERANIE INSTRUKCJA Test składa się z 28 pytań. Pytania są o zróżnicowanym stopniu trudności, ale ułożone w takiej kolejności aby ułatwić Ci pracę.
Bardziej szczegółowoPOMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK
ĆWICZENIE 77 POMIAR ODLEGŁOŚCI OGNISKOWYCH SOCZEWEK Cel ćwiczenia: 1. Poznanie zasad optyki geometrycznej, zasad powstawania i konstrukcji obrazów w soczewkach cienkich. 2. Wyznaczanie odległości ogniskowych
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI KLASA III
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI KLASA III I. Drgania i fale R treści nadprogramowe Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady
Bardziej szczegółowoPubliczne Gimnazjum im. Jana Deszcza w Miechowicach Wielkich. Opracowanie: mgr Michał Wolak
1. Drgania i fale R treści nadprogramowe Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady ruchu drgającego opisuje przebieg i
Bardziej szczegółowoDr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska
Podstawy fizyki Wykład 11 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska D. Halliday, R. Resnick, J.Walker: Podstawy Fizyki, tom 3, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2003. K.Sierański, K.Jezierski,
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA Z FIZYKI KLASA 3 GIMNAZJUM. 1. Drgania i fale R treści nadprogramowe
WYMAGANIA Z FIZYKI KLASA 3 GIMNAZJUM 1. Drgania i fale R treści nadprogramowe Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady
Bardziej szczegółowoSPRAWDZIAN NR Na zwierciadło sferyczne padają dwa promienie światła równoległe do osi optycznej (rysunek).
SPRAWDZIAN NR 1 JOANNA BOROWSKA IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUPA A 1. Na zwierciadło sferyczne padają dwa promienie światła równoległe do osi optycznej (rysunek). Dokończ zdanie. Wybierz stwierdzenie A albo
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R O-3
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA OPTYKI Ć W I C Z E N I E N R O-3 WYZNACZANIE OGNISKOWYCH SOCZEWEK ZA POMOCĄ METODY BESSELA I.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne
Ćwiczenie 2 Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne Podstawy Działanie obrazujące soczewek lub układu soczewek
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z fizyki dla klasy III gimnazjum
Przedmiotowy system oceniania z fizyki dla klasy III gimnazjum Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. Drgania i fale R treści nadprogramowe Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu fizyka dla klasy III gimnazjum, rok szkolny 2017/2018
Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu fizyka dla klasy III gimnazjum, rok szkolny 2017/2018 1. Drgania i fale R treści nadprogramowe Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z fizyki w klasie 3
Przedmiotowy system oceniania z fizyki w klasie 3 Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. Drgania i fale R treści nadprogramowe Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na dana ocenę z fizyki dla klasy III do serii Spotkania z fizyką wydawnictwa Nowa Era
Wymagania edukacyjne na dana ocenę z fizyki dla klasy III do serii Spotkania z fizyką wydawnictwa Nowa Era 1. Drgania i fale Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 53. Soczewki
Ćwiczenie 53. Soczewki Małgorzata Nowina-Konopka, Andrzej Zięba Cel ćwiczenia Pomiar ogniskowych soczewki skupiającej i układu soczewek (skupiająca i rozpraszająca), obliczenie ogniskowej soczewki rozpraszającej.
Bardziej szczegółowoniepewności pomiarowej zapisuje dane w formie tabeli posługuje się pojęciami: amplituda drgań, okres, częstotliwość do opisu drgań, wskazuje
Wymagania edukacyjne z fizyki dla klasy III na podstawie przedmiotowego systemu oceniania wydawnictwa Nowa Era dla podręcznika Spotkania z fizyką, zmodyfikowane Ocena niedostateczna: uczeń nie opanował
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Z FIZYKI W KLASIE III
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE Z FIZYKI W KLASIE III Dział XI. DRGANIA I FALE (9 godzin lekcyjnych) Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: wskaże w otaczającej rzeczywistości przykłady
Bardziej szczegółowoOptyka. Matura Matura Zadanie 24. Soczewka (10 pkt) 24.1 (3 pkt) 24.2 (4 pkt) 24.3 (3 pkt)
Matura 2006 Zadanie 24. Soczewka (10 pkt) Optyka W pracowni szkolnej za pomocą cienkiej szklanej soczewki dwuwypukłej o jednakowych promieniach krzywizny, zamontowanej na ławie optycznej, uzyskiwano obrazy
Bardziej szczegółowoWstęp do astrofizyki I
Wstęp do astrofizyki I Wykład 5 Tomasz Kwiatkowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki Instytut Obserwatorium Astronomiczne Tomasz Kwiatkowski, shortinst Wstęp do astrofizyki I,
Bardziej szczegółowoUwzględniając związek między okresem fali i jej częstotliwością T = prędkość fali można obliczyć z zależności:
1. Fale elektromagnetyczne. Światło. Fala elektromagnetyczna to zaburzenie pola elektromagnetycznego rozprzestrzeniające się w przestrzeni ze skończoną prędkością i unoszące energię. Fale elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoZestaw do prezentacji zjawisk optyki geometrycznej laserowym źródłem światła LX-2901 INSTRUKCJA OBSŁUGI
Zestaw do prezentacji zjawisk optyki geometrycznej laserowym źródłem światła LX-2901 LASEROWY ZESTAW DYDAKTYCZNY LX-2901 2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Przeznaczenie zestawu... 5 3. Elementy wchodzące
Bardziej szczegółowoklasy: 3A, 3B nauczyciel: Tadeusz Suszyło
Przedmiotowy system oceniania z fizyki w roku szkolnym 2018/2019 klasy: 3A, 3B nauczyciel: Tadeusz Suszyło Zasady ogólne: 1. Na podstawowym poziomie wymagań uczeń powinien wykonać zadania obowiązkowe (łatwe
Bardziej szczegółowoDoświadczalne wyznaczanie ogniskowej cienkiej soczewki skupiającej
Doświadczalne wyznaczanie ogniskowej cienkiej skupiającej Wprowadzenie Soczewka ciało przezroczyste dla światła ograniczone zazwyczaj dwiema powierzchniami kulistymi lub jedną kulistą i jedną płaską 1.
Bardziej szczegółowoKatedra Fizyki i Biofizyki UWM, Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych z biofizyki. Maciej Pyrka wrzesień 2013
M Wyznaczanie zdolności skupiającej soczewek za pomocą ławy optycznej. Model oka. Zagadnienia. Podstawy optyki geometrycznej: Falowa teoria światła. Zjawisko załamania i odbicia światła. Prawa rządzące
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania do części 2 podręcznika Klasy 3 w roku szkolnym 2013-2014 sem I
Przedmiotowy system oceniania do części 2 podręcznika Klasy 3 w roku szkolnym 2013-2014 sem I Tabela wymagań programowych i kategorii celów poznawczych Temat lekcji w podręczniku 22. Ruch drgający podać
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z FIZYKI W KLASIE 3 GIMNAZJUM
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z FIZYKI W KLASIE 3 GIMNAZJUM 1) ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą i bardzo dobrą oraz: - potrafi
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) z fizyki dla klasy 8 -semestr II
Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) z fizyki dla klasy 8 -semestr II opisuje ruch okresowy wahadła; wskazuje położenie równowagi i amplitudę tego ruchu; podaje przykłady ruchu okresowego
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA ZGODNIE Z PROGRAMEM NAUCZANIA G-11/09/10 Osiągnięcia konieczne Osiągnięcia podstawowe Osiągnięcia rozszerzone Osiągnięcia dopełniające
WYMAGANIA ZGODNIE Z PROGRAMEM NAUCZANIA G-11/09/10 Osiągnięcia konieczne Osiągnięcia podstawowe Osiągnięcia rozszerzone Osiągnięcia dopełniające zna pojęcia położenia równowagi, wychylenia, amplitudy;
Bardziej szczegółowoOPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA
1100-1BO15, rok akademicki 2018/19 OPTYKA GEOMETRYCZNA I INSTRUMENTALNA dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 6 Optyka promieni 2 www.zemax.com Diafragmy Pęk promieni świetlnych, przechodzący przez układ optyczny
Bardziej szczegółowoFIZYKA WYMAGANIA EDUKACYJNE klasa III gimnazjum
FIZYKA WYMAGANIA EDUKACYJNE klasa III gimnazjum Zasady ogólne: 1. Na podstawowym poziomie wymagań uczeń powinien wykonać zadania obowiązkowe (łatwe na stopień dostateczny i bardzo łatwe na stopień dopuszczający);
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne
Ćwiczenie 2 Wyznaczanie ogniskowych soczewek cienkich oraz płaszczyzn głównych obiektywów lub układów soczewek. Aberracje. Wprowadzenie teoretyczne Podstawy Działanie obrazujące soczewek lub układu soczewek
Bardziej szczegółowoSTOLIK OPTYCZNY 1 V Przyrząd jest przeznaczony do wykonywania ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej.
STOLIK OPTYCZNY 1 V 7-19 Przyrząd jest przeznaczony do wykonywania ćwiczeń uczniowskich z optyki geometrycznej. 6 4 5 9 7 8 3 2 Rys. 1. Wymiary w mm: 400 x 165 x 140, masa 1,90 kg. Na drewnianej podstawie
Bardziej szczegółowoWstęp do astrofizyki I
Wstęp do astrofizyki I Wykład 5 Tomasz Kwiatkowski 3 listopad 2010 r. Tomasz Kwiatkowski, Wstęp do astrofizyki I, Wykład 5 1/41 Plan wykładu Podstawy optyki geometrycznej Załamanie światła, soczewki Odbicie
Bardziej szczegółowoSzczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy III gimnazjum zgodny z nową podstawą programową.
Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy III gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Lekcja organizacyjna. Omówienie programu nauczania i przypomnienie wymagań przedmiotowych Tytuł rozdziału
Bardziej szczegółowoKorekcja wad wzroku. zmiana położenia ogniska. Aleksandra Pomagier Zespół Szkół nr1 im KEN w Szczecinku, klasa 1BLO
Korekcja wad wzroku zmiana położenia ogniska Aleksandra Pomagier Zespół Szkół nr im KEN w Szczecinku, klasa BLO OKULISTYKA Dział medycyny zajmujący się budową oka, rozpoznawaniem i leczeniem schorzeń oczu.
Bardziej szczegółowoTest 2. Dział: Optyka. Klasa III gimnazjum. Czas trwania: 45 minut. Autorzy: dr inż. Florian Brom, dr Beata Zimnicka
Test 2 Dział: Optyka Klasa III gimnazjum Czas trwania: 45 minut Autorzy: dr inż. Florian Brom, dr Beata Zimnicka 1. Dopisując odpowiednią literę, wskaż zdania prawdziwe (litera P) lub fałszywe (litera
Bardziej szczegółowoWymagania programowe R - roz sze rza jąc e Kategorie celów poznawczych A. Zapamiętanie B. Rozumienie C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych
Temat lekcji w podręczniku Wiadomości K + P - konieczne + podstawowe Wymagania programowe R - roz sze rza jąc e Kategorie celów poznawczych Umiejętności A. Zapamiętanie B. Rozumienie C. Stosowanie wiadomości
Bardziej szczegółowoopisuje przepływ prądu w przewodnikach, jako ruch elektronów swobodnych posługuje się intuicyjnie pojęciem napięcia
Fizyka kl. 3 Temat lekcji Prąd w metalach. Napięcie elektryczne Źródła napięcia. Obwód Natężenie prądu Prawo Ohma. oporu opornika opisuje przepływ prądu w przewodnikach, jako ruch elektronów swobodnych
Bardziej szczegółowoFala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu
Ruch falowy Fala jest zaburzeniem, rozchodzącym się w ośrodku, przy czym żadna część ośrodka nie wykonuje zbyt dużego ruchu Fala rozchodzi się w przestrzeni niosąc ze sobą energię, ale niekoniecznie musi
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory
gdzie: vi prędkość fali w ośrodku i, n1- współczynnik załamania światła ośrodka 1, n2- współczynnik załamania światła ośrodka 2. Załamanie (połączone z częściowym odbiciem) promienia światła na płaskiej
Bardziej szczegółowoOptyka. Wykład IX Krzysztof Golec-Biernat. Optyka geometryczna. Uniwersytet Rzeszowski, 13 grudnia 2017
Optyka Wykład IX Krzysztof Golec-Biernat Optyka geometryczna Uniwersytet Rzeszowski, 13 grudnia 2017 Wykład IX Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Plan Dyspersja chromatyczna Przybliżenie optyki geometrycznej
Bardziej szczegółowoPromienie
Teoria promienia Promienie Zasada Fermata Od punktu źródłowego Z do punktu obserwacji A, światło rozchodzi się po takiej drodze na której, lokalnie rzecz biorąc, czas przejścia światła jest ekstremalny.
Bardziej szczegółowoFIZYKA KLASA III GIMNAZJUM
2016-09-01 FIZYKA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Treści nauczania Tom III podręcznika Tom trzeci obejmuje następujące punkty podstawy programowej: 5. Magnetyzm 6. Ruch drgający i fale 7. Fale elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory www.pdffactory.pl/ Agata Miłaszewska 3gB
Agata Miłaszewska 3gB rogówka- w części centralnej ma grubość około 0,5 mm, na obwodzie do 1 mm, zbudowana jest z pięciu warstw, brak naczyń krwionośnych i limfatycznych, obfite unerwienie, bezwzględny
Bardziej szczegółowo1. Drgania i fale Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń:
Wymagania edukacyjne z fizyki w klasie 3 gimnazjum Realizowane wg. programu Spotkania z fizyką, wyd. Nowa Era 1. Drgania i fale Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra wskazuje
Bardziej szczegółowo