Nowe media w polskiej szkole

Transkrypt

1 Nowe media w polskiej szkole Wyniki badań i wykorzystanie nowych mediów w szkolnictwie podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym diagnoza"

2 O projekcie projekt realizowany przez Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga we współpracy z Instytutem Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach priorytetu Obserwatorium Kultury 2013 (09074/13/DMP) zespół dr Justyna Jasiewicz koordynator merytoryczny dr Dominik Batorski dr hab. Małgorzata Kisilowska dr Anna Mierzecka-Szczepańska dr Mariusz Luterek (na etapie prac koncepcyjnych)

3 Metodologia badań

4 Desk research zakres: wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w różnych aspektach pracy szkoły zasięg chronologiczny: zasięg formalny: artykuły z polsko- i anglojęzycznych czasopism recenzowanych, raporty z badań, rozdziały z książek dostępne w cyfrowej wersji pełnotekstowej w Internecie bazy: Academic Search Complete, ERIC, LISTA, Science Direct, Social Science with Full text, MUSE, Political Science Complete, ProQuest Education Journals, Web of Science, zasoby otwarte raporty: UNESCO, Eurydice, European Schoolnet, TIMSS, World Internet Project, MAiC, IBE, GUS

5 Badania ilościowe sondaż diagnostyczny na grupie 800 respondentów badaniem objęto 200 szkół każda szkoła była reprezentowana w badaniu przez 4 osoby dyrektora lub wicedyrektora dwóch nauczycieli bibliotekarza szkolnego trzy warianty ankiety dla każdej z grup respondentów analizy statystyczne uzyskanych danych

6 Kwestionariusz ankiety problemy poruszane w badaniu część wspólna intensywność korzystania z nowych technologii cele korzystania z Internetu kompetencje cyfrowe źródła kompetencji cyfrowych poglądy nt. wykorzystania nowych mediów w szkole

7 Kwestionariusz ankiety dyrektorzy wyposażenie szkoły w sprzęt komputerowy dostęp uczniów do sprzętu Internet w polskiej szkole nauczyciele wykorzystanie nowych technologii w dydaktyce formy prezentacji materiały dydaktycznego zadawanie prac domowych wymagających korzystania z komputera i Internetu bibliotekarze wykorzystanie potencjału polskich bibliotek edukacja informacyjna w bibliotece potrzeba edukacji informacyjnej - zagadnienia

8 Wyniki desk research

9 Czynniki kształtujące kompetencje cyfrowe nauczycieli sprzęt i oprogramowanie kompetencje informatyczne kultura organizacyjna szkolenia i rozwój zawodowy postawy zaawansowane kompetencje cyfrowe

10 Sprzęt i oprogramowanie systematyczna poprawa dostępności komputerów i Internetu 2007, Eurydice Dania, Anglia, Szkocja CO NAJMNIEJ 1 komputer na ucznia GUS 2012: komputeryzacja szkół > 90% 2009: problem z oprogramowaniem World Internet Project 2012 PL: Internet w szkole 28 min dziennie nasycenie sprzętowe nie przekłada się na zmiany metod pracy

11 Kompetencje informatyczne brak zależności od podstawowych cech demograficznych częściej nauczyciele matematyki i przedmiotów ścisłych niż humanistycznych Eurydice 2012: większość państw (także Polska) zaleca stosowanie innowacyjnych metod dydaktycznych, wykorzystujących sprzęt i oprogramowanie informatyczne we wszystkich przedmiotach niski poziom zintegrowania kompetencji informatycznych w nauczanie matematyki, nauk ścisłych i przyrodniczych oraz języków, nawet w krajach z wysokim stopniem dostępności do komputerów kontekst: kompetencje informatyczne jako prerekwizyt kształcenia

12 Kultura organizacyjna dzielenie się, współpraca, otwartość zachęta do innowacji i integracji wizyjne przywództwo Eurydice 2011: PL brak zaleceń dotyczących stosowania ICT w dydaktyce poszczególnych przedmiotów PL brak wykorzystania ICT w procesach oceniania PL krajowe systemy informacji o nauczycielach i zarządzania finansami w trakcie tworzenia; brak danych o systemie oceniania i postępów uczniów PL partnerstwa publiczno-prywatne: tylko zajęcia pozalekcyjne na terenie szkoły Wsparcie techniczne i pedagogiczne? komunikacja elektroniczna z rodzicami: portale szkolne, dzienniki elektroniczne,

13 Szkolenia i rozwój zawodowy Tondeur et al., 2012: wdrażanie ICT do dydaktyki zależy od ilości i jakości wcześniejszych doświadczeń w tym zakresie, w tym doświadczeń edukacyjnych Eurydice 2011: ze szkoleń najchętniej korzystają nauczyciele matematyki, przedmiotów ścisłych i przyrodniczych (szkoły średnie) Eurydice 2013: brak kompetencji cyfrowych wśród wymagań stawianych nauczycielom kompetencje informatyczne w edukacji wyższej PL obowiązkowe w kształceniu nauczycieli nauczyciele: narzędzia dostosowane do potrzeb specyficznych treści przedmiotowych

14 Postawy wobec zmian, wobec możliwości transformacyjnych nowych technologii, wreszcie wobec siebie i własnych umiejętności szerokie poglądy nauczycieli na dydaktykę znacznie (zaraz po doświadczeniu, nastawieniu indywidualnym do ICT i płci jako zmiennej demograficznej) wpływają na korzystanie z komputerów w dydaktyce niskie umiejętności = złe nastawienie

15 Zaawansowane kompetencje cyfrowe proces, nie punkt współpraca interdyscyplinarnej, kompetencje informatyczne i informacyjne, aktywność, odpowiedzialność wyzwaniem twórcze wykorzystanie nowych narzędzi, innowacyjna dydaktyka

16 UNESCO ICT Competency Framework for Teachers rozumienie miejsca ICT w edukacji kompetencje techniczne znajomość zasad i polityki resortowej pogłębianie wiedzy rozumienie zasad i polityki resortowej tworzenie wiedzy rozwijanie zasad i polityki resortowej program kształcenia i ocenianie wiedza podstawowa praktyczne wykorzystanie wiedzy kompetencje specyficzne dla społeczeństwa wiedzy pedagogika korzystanie z narzędzi ICT rozwiązywanie skomplikowanych problemów samodzielny wybór i praca z narzędziami ICT ICT narzędzia podstawowe narzędzia zaawansowane wszechstronne wykorzystanie ICT organizacja pracy standardowa praca w klasie praca zespołowa organizacje uczące się rozwijanie wiedzy i umiejętności przez nauczyciela kompetencje cyfrowe kierowanie pracą innych nauczyciel jako wzór zdobywania wiedzy

17 National Educational Technology Standards for Teachers (NETS-T) 1. Wspieranie i inspirowanie ucznia w jego kreatywności i procesie uczenia się angażowanie uczniów w poznawanie świata i rozwiązywanie rzeczywistych problemów z wykorzystaniem cyfrowych narzędzi i zasobów Zachęcanie uczniów do samodzielnego myślenia, z wykorzystaniem narzędzi służących pracy zespołowej, aby poznawać i doskonalić ich sposób myślenia, rozumienie, kreatywność oraz umiejętność planowania 2. Projektowanie i przygotowywanie cyfrowych materiałów edukacyjnych i narzędzi oceny tworzenie środowisk edukacyjnych wykorzystujących nowoczesne technologie, które umożliwią wszystkim studentom rozwijanie ich indywidualnych zainteresowań, aktywne uczestnictwo w ustalaniu własnych celów edukacyjnych, kierowanie swoją nauką oraz ocenianie postępów edukacyjnych 3. Kształtowanie pracy i nauki w środowisku cyfrowym Współpraca z uczniami, nauczycielami, rodzicami i społecznością lokalną, z wykorzystaniem narzędzi i zasobów cyfrowych, w celu pomocy uczniom w odnoszeniu sukcesów i rozwijaniu innowacyjności. 4. Promowanie i kształtowanie obywatelstwa i odpowiedzialności w świecie cyfrowym Rzecznictwo, kształtowanie i nauczanie bezpiecznego, zgodnego z prawem i etycznego użycia informacji i technologii cyfrowej, w tym poszanowanie prawa autorskiego, własności intelektualnej, a także odpowiednie udokumentowanie wykorzystywanych źródeł. 5. Zaangażowanie w rozwój zawodowy i przywództwo Regularne ocenianie i opiniowanie bieżących badań naukowych oraz praktyki zawodowej, w celu właściwego wykorzystania istniejących i pojawiających się cyfrowych narzędzi i zasobów, służących

18 Tajwan standardy technologii edukacyjnej i wskaźniki wykonania dla nauczycieli standard pojęcia i operacje techniczne planowanie i projektowanie środowiska edukacyjnego i działań edukacyjnych wskaźniki wykonania 1. Podstawowa wiedza, umiejętności i rozumienie pojęć dotyczących nowoczesnych technologii (zgodnie z wymaganiami przedstawionymi w NETS-S). 2. Ustawiczny rozwój wiedzy i umiejętności technologicznych, bycie na bieżąco z aktualnymi i nowymi technologiami. 1. Projektowanie odpowiednich do poziomu nauczania materiałów edukacyjnych, z wykorzystaniem rozwiązań technologicznych, odpowiadających zróżnicowanym potrzebom uczniów. 2. Stosowanie najnowszej wiedzy dotyczącej procesów nauczania i uczenia się z wykorzystaniem ICT do przygotowywania materiałów i działań edukacyjnych. 3. Wyszukiwanie i ocena zasobów technologicznych pod kątem ich relewancji do potrzeb. 4. Planowanie zarządzania zasobami technologicznymi w kontekście działań edukacyjnych. 5. Planowanie strategii zarządzania procesem uczenia się w środowisku nowych technologii.

19 Standardy technologii edukacyjnej i wskaźniki wykonania dla nauczycieli (2) standard nauczanie, uczenie się, program kształcenia wskaźniki wykonania 1. Przygotowywanie działań edukacyjnych wykorzystujących nowe technologie, zgodnych z podstawą programową i umiejętnościami technicznymi uczniów. 2. Wykorzystanie technologii jako wsparcia dla strategii skoncentrowanych na uczniu, odpowiadających ich zróżnicowanym potrzebom. 3. Zastosowanie technologii do rozwijania talentów i kreatywności uczniów. 4. Zarządzanie procesem uczenia się w środowisku nowych technologii. ewaluacja i ocena 1. Zastosowanie technologii do oceny wyników uczniów w edukacji przedmiotowej, z wykorzystaniem różnych metod i technik. 2. Wykorzystanie zasobów technologicznych do gromadzenia i analizy danych, interpretacji wyników i prezentacji wniosków, a w efekcie do doskonalenia procesu dydaktycznego i podnoszenia wyników edukacyjnych uczniów. 3. Zastosowanie zróżnicowanych metod ewaluacji w celu określenia odpowiedniego wykorzystania przez uczniów zasobów technologicznych dla celów uczenia się, komunikacji i poprawiania Dofinansowano ze środków Ministra skuteczności Kultury i Dziedzictwa działania. Narodowego w ramach projektu "Kompetencje cyfrowe nauczycieli

20 Standardy technologii edukacyjnej i wskaźniki wykonania dla nauczycieli (3) standard skuteczność, praktyka zawodowa wskaźniki wykonania 1. Wykorzystanie zasobów technologicznych do kształcenia ustawicznego i rozwoju zawodowego. 2. Permanentna ocena praktyki zawodowej, w celu podejmowania świadomych decyzji dotyczących wykorzystania technologii w dydaktyce. 3. Zastosowanie technologii do poprawiania skuteczności działania. 4. Wykorzystanie technologii do komunikacji i współpracy z nauczycielami, rodzicami i otoczeniem zewnętrznym, dla dobra uczniów. zagadnienia społeczne, etyczne, prawne 1. Nauczanie zgodnego z prawem i etycznego wykorzystania technologii oraz praktyka własna w tym zakresie. 2. Zastosowanie zasobów technologicznych do wspierania uczniów pochodzących z różnych środowisk, o różnych cechach i zdolnościach. 3. Znajdowanie i wykorzystywanie zasobów technologicznych, które promują różnorodność. 4. Promowanie bezpiecznego i zdrowego korzystania z zasobów technologicznych. 5. Zapewnianie równego dostępu do zasobów technologicznych Dofinansowano ze środków Ministra wszystkim Kultury i Dziedzictwa uczniom. Narodowego w ramach projektu "Kompetencje cyfrowe nauczycieli

21 WIEDZA Standardy kompetencji cyfrowych (Tajwan 2008) wiedza w zakresie profesjonalnych zastosowań ICT komputer i sieci komputerowe wiedza dotycząca sprzętu i oprogramowania wiedza dotycząca sieci komputerowych i multimediów wyszukiwanie, ocena, rozumienie, organizowanie i syntezowanie informacji zagadnienia etyczne wiedza na temat prawa i regulacji dotyczących informacji wiedza dotycząca bezpieczeństwa informacji wiedza dotycząca etyki informacyjnej wiedza w zakresie wykorzystania ICT w dydaktyce projektowanie środowiska edukacyjnego wiedza dotycząca wykorzystania ICT w dydaktyce wiedza dotycząca wykorzystania ICT w zarządzaniu procesem uczenia się realizacja programu wiedza dotycząca wykorzystania ICT w projektowaniu programu kształcenia wiedza dotycząca wykorzystania ICT w projektowaniu strategii dydaktycznych ocena wiedza dotycząca wykorzystania ICT w ocenie skuteczności uczenia

22 UMIEJĘTNOŚCI Standardy kompetencji cyfrowych (Tajwan 2008) zastosowanie ICT zastosowanie komputerów zastosowanie oprogramowania zastosowanie sprzętu komputerowych zastosowanie sieci przeszukiwanie i korzystanie z zasobów sieciowych syntetyzowanie i ocena zasobów sieciowych zastosowanie multimediów posługiwanie się narzędziami multimedialnymi wykorzystywanie narzędzi multimedialnych wykorzystanie ICT w dydaktyce realizacja dydaktyki zarządzanie zasobami dydaktycznymi zarządzanie danymi uczniów poprawianie komunikacji między nauczycielami a uczniami realizacja zadań administracyjnych realizacja programu kształcenia gromadzenie materiałów dydaktycznych tworzenie materiałów dydaktycznych

23 POSTAWY Standardy kompetencji cyfrowych (Tajwan 2008) poznawanie ICT postawa akceptacji uznawanie użyteczności ICT uznawanie efektywności ICT postawa etyczna uznawanie, że bezpieczeństwo informacji, etyka informacyjna i ochrona własności intelektualnej są ważne uczenie się ICT wykorzystywanie ICT do uczenia się gotowość wykorzystania ICT w rozwoju zawodowym gotowość wykorzystania ICT w kształceniu ustawicznym stosowanie ICT wykorzystanie ICT w dydaktyce gotowość zastosowania ICT dla doskonalenia nauczania wykorzystanie ICT w komunikacji gotowość zastosowania ICT w ocenie wyników uczniów gotowość zastosowania ICT w nauczaniu dynamicznym gotowość zastosowania ICT w komunikacji interaktywnej

24 KOMPETENCJE E-NAUCZYCIELA (NORWEGIA) WIEDZA UMIEJĘTNOŚCI POSTAWY K1 wspieranie ucznia w procesie uczenia się socjologiczne i kulturowe uwarunkowania edukacji kształcenie zorientowane na zadania komunikacja interpersonalna K2 korzystanie z ICT tworzenie bodźców i stawianie zadań sprzyjających uczeniu się przygotowywanie prezentacji elektronicznych kompetencje komunikacyjne uczniowie jako aktywni uczestnicy procesu edukacji uczniowie i nauczyciele uczą się wspólnie równość i poszanowanie świadomość znaczenia szybkiej reakcji na dokonania i potrzeby uczniów wirtualne środowisko edukacyjne, inne aplikacje wspierające proces nauczania uczenia się wybór narzędzi odpowiednich do specyficznych celów edukacyjnych przygotowywanie cyfrowych materiałów edukacyjnych korzystanie z dostępnych zasobów internetowych moderowanie chat ów otwartość, zachęta, kreatywność w kontekście cyfrowego środowiska edukacyjnego, twórcze korzystanie z ICT nowe możliwości ICT w zakresie współpracy międzyinstytucjonalnej

25 KOMPETENCJE E-NAUCZYCIELA (NORWEGIA) WIEDZA UMIEJĘTNOŚCI POSTAWY K3 nadzorowanie; coaching metody nadzorowania, opieki edukacyjnej, coachingu K4 współpraca zasady działania grup i zespołów, metody doskonalenia komunikacji i dialogu w elearningu komunikacja interpersonalna rozbudzanie zaangażowania uczniów udzielanie konstruktywnej informacji zwrotnej (na piśmie) różne metody stymulowania uczniów do pracy umysłowej zwiększanie wiary we własne siły uczniów różne sposoby wykorzystania wirtualnego środowiska edukacyjnego do komunikacji przeznaczanie czasu na współpracę procesy decyzyjne w grupach poszanowanie prawa do głosu studentów, poszanowanie dla ich poglądów i wypowiedzi otwartość w zespole nauczycielskim i w kontaktach z uczniami uczenie się od siebie nawzajem transparentność zasad i działań wiedza tworzona w procesach dialogu i współpracy nastawienie na działanie zespołowe

26 Standardy kompetencji nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i komunikacyjnej (PTI) inspirowanie i angażowanie uczniów do kształcenia się i kreatywności promowanie i kształtowanie u uczniów postawy obywatelskiej i odpowiedzialności w świecie mediów cyfrowych stosowanie i rozwijanie metod kształcenia i oceniania z użyciem technologii praca i nauczanie w środowisku technologii angażowanie się w rozwój profesjonalny

27 Desk research wnioski komputery i Internet jako zmiana kulturowa ICT jako artefakt kulturowy mentalny i behawioralny zmiana systemu społeczno-kulturowego instytucji edukacyjnych środowisko otwarte na nowe technologie, ale niekoniecznie przygotowane do korzystania z nich nowe strategie dydaktyki dobrze wykorzystane ICT pomaga poprawiać wyniki nauczania lepiej motywuje uczniów do pracy (zwłaszcza tych znudzonych obowiązkiem edukacyjnym) wspólnoty działania zmiany systemowe zachęcające do innowacyjności rozwijanie zaawansowanych kompetencji cyfrowych, dedykowanych do realizacji poszczególnych przedmiotów

28 Wyniki badań ilościowych

29 Wyposażenie szkół w sprzęt komputerowy urządzenia stacjonarne komputery stacjonarne 100% sprzęt biurowy 100% urządzenia prezentacyjne rzutniki multimedialne 100% tablice interaktywne 88% brak urządzeń mobilnych tablety 12% e-booki 5%

30 Internet w szkołach Powszechny dostęp do Internetu (stałe łącze) 4% 3% 8% % od 2 do 6 Mb\s 10 od 7 do 10 Mb\s od 11 do 19 Mb\s % 74% od 20 do 29 Mb\s 11 od 30 do 59 Mb\s 13 od 60 do 99 Mb\s 5 stałe łącze u operatora telefonii stacjonarnej (np. neostrada, netia, dialog) ponad 100 Mb\s 9,5 stałe łącze poprzez dostawcę telewizji kablowej trudno powiedzieć 28,5 inne stałe łącze np.: sieć osiedlowa, łącze lokalnego dostawcy internetu lub łącze współdzielone, sąsiedzkie stały dostęp przez sieć komórkową np.: Blueconnect, iplus nie wiem, nie orientuję się

31 Dostęp do komputerów dla uczniów TAK NIE 100% 8% 15% 80% 60% 40% 92% 85% 71,5% 75,5% 20% 28,5% 24,5% 0% w pracowniach komputerowych, wyłącznie podczas lekcji w bibliotece, po lekcjach i podczas przerw w pracowniach komputerowych, dostępnych przez cały dzień w specjalnie wydzielonych do tego pomieszczeniach, dostępnych przez cały dzień

32 Dostęp do WiFi dla uczniów nie, można korzystać z Internetu wyłącznie na komputerach będących własnością szkoły 26% nie, ale można podłączyć się do sieci przewodowej w każdej klasie 4% tak, jest dostępny dla wszystkich nauczycieli 30% tak, jest dostępny dla wszystkich nauczycieli i uczniów 40%

33 Internet w polskiej szkole

34 Kompetencje cyfrowe nauczycieli umiejętność Grupa TAK NIE kopiowanie lub przenoszenie pliku albo folderu ogółem 99,4% 0,6% dyrektorzy 99,5% 0,5% kopiowanie, wycinanie i wklejanie wybranych fragmentów tekstu korzystanie z podstawowych funkcji w arkuszu kalkulacyjnym nauczyciele 99,3% 0,7% bibliotekarze 99,5% 0,5% ogółem 99,6% 0,4% dyrektorzy 99,0% 1,0% nauczyciele 99,8% 0,3% bibliotekarze 100,0% 0,0% ogółem 87,0% 13,0% dyrektorzy 96,0% 4,0% nauczyciele 86,3% 13,7% bibliotekarze 79,4% 20,6% tworzenie prezentacji elektronicznej ogółem 93,1% 6,9% korzystanie z narzędzi dedykowanych pracy nauczyciela, np. dzienniki elektroniczne dyrektorzy 96,0% 4,0% nauczyciele 94,5% 5,5% bibliotekarze 87,4% 12,6% ogółem 80,5% 19,5% dyrektorzy 81,9% 18,1% nauczyciele 84,3% 15,7% bibliotekarze 71,4% 28,6%

35 Sposoby korzystania z Internetu

36 Sposoby korzystania z Internetu

37 Sposoby korzystania z Internetu

38 codziennie 2-3 razy w tygodniu raz w tygodniu raz na miesiąc wcale codziennie 2-3 razy w tygodniu raz w tygodniu raz na miesiąc wcale Wykorzystanie potencjału dydaktycznego Internetu 60,0% 50,0% 40,0% 54,8% 50,3% 46,9% 45,0% 45,2% 41,3% 39,2% 40,4% 38,0% 39,3% 36,2% 32,2% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 24,5% 20,7% 17,5% 18,6% 16,1% 16,0% 15,1% 13,1% 11,6% 10,1% 11,3% 9,8% 5,5% 5,5% 6,6% 5,0% 15,6% 12,0% 13,1% 13,2% 7,5% 6,0% 5,4% 4,0% 4,0% 1,0% 1,0% 1,8% dyrektorzy nauczyciele bibliotekarze OGÓŁEM przesyłanie przez Internet materiałów dydaktycznych dla uczniów wyszukiwanie materiałów dydaktycznych

39 komunikowanie się z uczniami komunikowanie się z rodzicami uczniów Wykorzystanie potencjału komunikacyjnego Internetu wcale raz na miesiąc raz w tygodniu 2-3 razy w tygodniu codziennie wcale raz na miesiąc OGÓŁEM bibliotekarze nauczyciele dyrektorzy raz w tygodniu 2-3 razy w tygodniu codziennie 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0%

40 Źródła kompetencji cyfrowych

41 Źródła kompetencji cyfrowych dyrektorzy nauczyciele 11% 27% 35% 35% 35% 43% 48% 56% 66% 86% 82% 79% 93% metoda prób i błędów kursy dostępne np. w Internecie, na płytach zajęcia na studiach lub w szkole szkolenia lub kursy pomoc uczniów 35% 55% 54% pomoc kolegów z pracy bibliotekar ze 47% 43% 44% 59% 58% 65% 84% 91% pomoc znajomych pomoc członków rodziny pomoc dzieci 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

42 Poglądy na wykorzystanie nowych technologii w edukacji Tak, regularnie Tak, ale w ograniczonym zakresie W ogóle nie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% do nauki podczas lekcji 24,9 65,8 9,3 do sprawdzenia czegoś, uzupełnienia wiedzy podczas przerw 26,6 47,9 25,6 do opracowywania projektów, prezentacji podczas lekcji 44,9 52,1 3 na zajęciach pozalekcyjnych, kółkach zainteresowań etc. 48,2 49,6 2,1 w domu do odrabiania zadań 29,1 66,9 4

43 Poglądy na wykorzystanie nowych technologii w edukacji

44 Poglądy na wykorzystanie nowych technologii w edukacji poglądy na wykorzystanie nowych mediów w szkole są związane z poziomem kompetencji cyfrowych 100% 80% 60% 40% 20% zdecydowanie korzystne raczej korzystne szkodliwe 2% 4% 12% 38% 51% 54% 61% 46% 35% wykorzystywanie komputerów i Internetu w nauczaniu lepiej oceniają nauczyciele posiadający wyższe kompetencje cyfrowe mniej nauczycieli twierdzących, że nowe technologie należy wprowadzać w ograniczonym zakresie i z umiarem jest wśród uważających wykorzystanie komputerów i Internetu w nauczaniu ich przedmiotu za zdecydowanie korzystne 0% czuje się dobrze przygotowany czuje się raczej przygotowany nie czuje się przygotowany

45 Wykorzystanie nowych technologii w dydaktyce Wykorzystywane urządzenia Formy prezentacji 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% komputer stacjonarny, PC 59% prezentacje multimedialne 90% laptop, netbook 70% pokazy klipów lub filmów dostępnych w internecie 76% tablet 9% prezentacja materiałów pomocniczych, np. mapy, wykresy 79% czytnik książek elektronicznych 4% tablica interaktywna 56% prezentacja materiału ilustracyjnego, np. portrety, zdjęcia 81% rzutnik multimedialny 86% quizy z wykorzystaniem tablicy interaktywnej 50%

46 Wykorzystanie nowych technologii w dydaktyce

47 Prace domowe wymagające skorzystania z Internetu prace domowe wymagające skorzystania z Internetu są zadawane rzadko nauczyciele o niższych kompetencjach cyfrowych nieznacznie rzadziej zadają swoim uczniom prace domowe wymagające skorzystania z Internetu 90% 91% 96% 95% 94% 73% 45% 43% 30% 74% 65% 58% 53% 47% 74% przygotowani e prezentacji lub referatu sporządzenie bibliografii na zadany temat wymiana informacji pomiędzy uczniami wspólnie realizującymi zadany temat wyszukiwanie informacji w pracy indywidualnej zapoznawani e się z przesłanymi przeze mnie materiałami szkoła podstawowa 73% 30% 58% 96% 47% gimnazjum 90% 45% 65% 95% 53% szkoła ponadgimnazjalna 91% 43% 74% 94% 74%

48 Prace domowe wymagające skorzystania z Internetu

49 Prace domowe wymagające skorzystania z Internetu

50 Potrzeba edukacji informacyjnej wg bibliotekarzy szkolnych zdecydowanie nie, młodzież i tak doskonale radzi sobie z nowymi technologiami 8% raczej nie, młodzież sprawnie korzysta z nowych technologii 14% zdecydowanie tak, istnieje wyraźna potrzeba przygotowania młodzieży do korzystania z nowych technologii 51% raczej tak, część uczniów ma problemy z korzystaniem z nowych technologii 27%

51 Potrzeba edukacji informacyjnej wg bibliotekarzy szkolnych zagadnienia żadne, uczniowie i tak świetnie sobie radzą z nowymi mediami 7% 93% bezpieczeństwo w Internecie 95% 5% etyczne korzystanie z zasobów sieciowych 91% 9% wykorzystanie wyszukanych informacji 92% 8% prezentacja wyników pracy z informacją, np. przygotowanie prezentacji multimedialnych techniki wyszukiwania informacji (np. korzystanie z fraz, operatorów logicznych, wyszukiwania zaawansowanego) 81% 79% 19% 21% zbieranie informacji na dany temat, np. do referatu lub prezentacji maturalnej wyszukiwanie informacji w różnych źródłach, w tym elektronicznych 92% 92% 8% 8% 0% 20% 40% 60% 80% 100% TAK NIE

52 Potrzeba edukacji informacyjnej wg bibliotekarzy szkolnych - zagadnienia

53 Wykorzystanie potencjału bibliotek szkolnych szkoła podstawowa gimnazjum szkoła ponadgimnazjalna 100% 90% 85% 94% 97% 98% 97% 91% 92% 92% 82% 82% 80% 70% 71% 72% 73% 72% 74% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 3% 2% 0% przychodzą na przerwach żeby skorzystać z Internetu wypożyczają lektury szkolne proszą o pomoc w dotarciu do potrzebnych informacji odrabiają lekcje w oczekiwaniu na rodziców spędzają czas z kolegami rozmawiając i wspólnie się ucząc w ogóle

54 Wykorzystanie potencjału bibliotek szkolnych

55 Wnioski

56 Wnioski dostępność sprzętu I Internetu dostępność urządzeń ICT w szkołach zadowalająca oczekiwana zmiana proporcji na korzyść sprzętu mobilnego Internet szerokopasmowy dostępny (stałe łącze) brak dostępu WiFi dla uczniów komputery zamknięte w klasach jedynym wyjątkiem biblioteka szkolna

57 Wnioski edukacja informacyjna świadomość różnic między edukacja informatyczną a informacyjną edukacja informacyjna zadanie nauczyciela bibliotekarza zapotrzebowanie edukacyjne: bezpieczeństwo w sieci wyszukiwanie informacji świadome korzystanie z różnych źródeł internetowych przygotowanie prezentacji

58 Wnioski poglądy nauczycieli na ICT w szkołach nowoczesne technologie w szkołach tak, ale wprowadzane ostrożnie i z umiarem obawy: bezpieczeństwo w sieci umiejętności wyszukiwania właściwych źródeł informacji przez uczniów samodzielność pracy uczniów w Internecie własne kompetencje cyfrowe im wyższa samoocena umiejętności cyfrowych, tym lepsze nastawienie do wprowadzania ICT do szkół

59 Pytania i wyzwania bardzo słaba komunikacja sieciowa z rodzicami i uczniami nowoczesne technologie jako ilustracja treści przekazywanych tradycyjnymi metodami (prezentacje) Zróżnicowanie postaw zależne od prowadzonego przedmiotu? Potrzebne głębokie zmiany metod pracy dydaktycznej? interaktywność, praca zespołowa, projekty interdyscyplinarne