Osta nie przy go to wań no wych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Osta nie przy go to wań no wych"

Transkrypt

1 XXVIII Seminarium Techniczne PSWNA W ocze ki wa niu na no we do ku men ty tech nicz ne Najbliższe miesiące przyniosą długo wyczekiwane przez branżę drogową zmiany w dokumentach technicznych. Eksperci, pod przewodnictwem GDDKiA, przygotowują katalogi typowych konstrukcji, wytyczne techniczne, czy też pakiety ogólnych specyfikacji technicznych. Zmiany pod tym względem widać także na drogach wojewódzkich. Nowe standardy mają nie tylko uporządkować dokumenty techniczne, ale i pozwolić na szybszą budowę dróg z użyciem nowatorskich technologii i materiałów. O tym ważkim zagadnieniu dyskutowano podczas XXVIII Seminarium Technicznego Polskiego Stowarzyszenia Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych Spojrzenie w przyszłość nawierzchni asfaltowych, które odbyło się marca br. w podwarszawskich Falentach. Osta nie przy go to wań no wych do ku men tów tech nicz nych po in for mo wał Wa cław Mi - chal ski, dy rek tor De par ta men tu Tech - no lo gii Ge ne ral nej Dy rek cji Dróg Kra - jo wych i Au to strad. Pierw szy z nich Kata log Ty po - wych Kon struk cji Po dat nych i Pół sz - tyw nych jest ukoń czo ny. Go to we jest już na wet za rzą dza nie Dy rek to ra Ge - ne ral ne go do wpro wa dze nia go w ży - cie, pro blem po le ga jed nak na tym, że za pi sy za war te w tym do ku men cie są w wie lu punk tach sprzecz ne z Roz - po rzą dze niem Mi ni stra Trans por tu i Go spo dar ki Mor skiej z 2 mar ca 1999 r. w spra wie wa run ków tech nicz nych, ja kim po win ny od po wia dać dro gi pu - blicz ne i ich usy tu owa nie in for mu je Wa cław Mi chal ski. W tej spra wie GDD KiA wy stą pi do mi ni stra trans por tu o zmia nę sprzecz nych prze pi sów. Ko lej ny z ka ta lo gów kon struk cji sztyw nych jest w ostat niej fa zie opra - co wy wa nia przez eks per tów Po li tech - ni ki Wro cław skiej. Po dob nie wy glą da spra wa przy go to wy wa ne go przez In - sty tut Ba daw czy Dróg i Mo stów Ka ta - lo gu Re mon tów i Wzmoc nień, któ re - go za awan so wa nie wy no si ło na ko - niec mar ca 90-pro cent. Czwar ty z ka - ta lo gów od no szą cych się do ty po wych ele men tów mo sto wych jest przy go to - wy wa ny do opra co wa nia, o tym kto go wy ko na, roz strzy gnie prze targ. W ostat nim cza sie zo stał ta kże zgło - szo ny wnio sek o opra co wa nie ka ta lo - gu ty po wych na wierzch ni dla ru chu lo kal ne go, ma ją ce go ob jąć swo im za - kre sem mię dzy in ny mi ta kie ele men ty jak bu do wę ście żek ro we ro wych czy do jaz dów do po se sji. Ten po mysł jest na ra zie na eta pie kon cep cji. Nie usta ją też pra ce ze spo łów eks - per tów przy go to wu ją cych uak tu al - nio ne wer sje Wy tycz nych Tech nicz - nych. Wy ma ga nia Tech nicz ne WT i WT są już ukoń czo ne i pod da ne opi nio wa niu (oba do ku - men ty są do stęp ne na stro nie in ter ne - to wej GDD KiA uwa gi na ich te mat mo żna zgła szać do 24 ma ja br.). No - we li za cja WT -4 pod ko niec mar - ca 2013 by ła za awan so wa na w 10 pro cen tach. Na to miast w przy pad ku WT GDD KiA wciąż po szu ku je eks per tów, któ rzy chcie li by włą czyć się do pra cy nad no we li za cją. Spe cy fi ka cja spe cy fi ka cji nie rów na Trwa ją ta kże pra ce nad opra co wy - wa niem no wych ogól nych spe cy fi ka - cji tech nicz nych. Te, któ re ist nia ły do tej po ry przy spa rza ły pod czas in - we sty cji du żo kło po tów. Ra zi ły nie ak - tu al no ścią i nad mier ną szcze gó ło wo - ścią. No we do ku men ty, jak za po wia - 38

2 Wacław Michalski dyrektor Departamentu Technologii w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz Andrzej Wyszyński prezes PSWNA da dy rek tor Wa cław Mi chal ski, ma ją być tak two rzo ne, aby w kon struk - cjach dro go wych kie ro wać się wła - sno ścia mi fi zy ko -me cha nicz ny mi ma - te ria łów i wy ro bów bu dow la nych, a nie źró dłem ich po cho dze nia czy me to dą pro duk cji. Na ja kim eta pie są pra ce w je de na stu ze spo łach od po - wia da ją cych za przy go to wa nie po - szcze gól nych spe cy fi ka cji? Do ku men ty do ty czą ce spraw pod - ło ża grun to we go i ro bót ziem nych są w za sa dzie na ukoń cze niu. Gru pa eks per tów pod prze wod nic twem prof. Zyg mun ta Mey era przed sta wi ła pro jekt OST z za zna cze niem, któ re je - go frag men ty wy ma ga ją jesz cze ana - li zy. W dru gim z ze spo łów ds. dia - gno sty ki na wierzch ni dro go wej za - koń czo no pra ce nad trze ma spe cy fi - ka cja mi, na to miast pra ce nad ko lej ny - mi trze ma są na ukoń cze niu. Trud ność te go ze spo łu po le ga na tym, że w mię dzy cza sie zmie nio no sys tem oce ny sta nu na wierzch ni z daw ne go SOSN na sys tem DSN mó wi Wa cław Mi chal ski. Bar dzo spraw nie pra cu je ze spół ds. be to nu i na wierzch ni be to no wych opra co wa nia są już nie mal na ukoń - cze niu. Zło że nie go to we go do ku - men tu jest pla no wa ne na czer wiec br. Jesz cze le piej sy tu acja wy glą da w ze - spo le do spraw pod bu dów zwią za - nych i nie zwią za nych. Pra ce re ali zo - wa ne pod kie row nic twem Bog da na Wo je wódz kie go z Woj sko wej Aka de - mii Tech nicz nej ma ją za koń czyć się w kwiet niu br. Wpią tym z ze spo łów zaj mu ją cym się spra wa mi prze bu dów, re no wa cji ire ha bi li ta cji dróg z dzie wię ciu spe cy - fi ka cji za koń czo ne są pra ce nad czte - re ma. Fi nisz jest pla no wa ny na paź - dzier nik br. Nie ste ty wciąż nie ru szył z miej sca ko lej ny z ze spo łów ds. ro - bót mo sto wych i obiek tów in ży nier - skich. Po re zy gna cji z prze wod nic twa w tym ze spo le pro fe so ra Hen ry ka Zo - bla je go za stęp cą zo stał pro fe sor To - masz Si wor ski z Po li tech ni ki Rze szow - skiej. Z uwa gi na roz po czę cie prac do - pie ro w grud niu ubie głe go ro ku ze - spół nie przed sta wił jesz cze pro jek - tów OST. No wy prze wod ni czą cy za - de kla ro wał, że za da nie bę dzie wy ko - na ne naj póź niej do mar ca przy szłe go ro ku. Woce nie przed sta wi cie la GDD KiA kło po ty są też w ko lej nym z ze spo - łów ds. na wierzch ni as fal to wych. Jest to po czę ści spo wo do wa ne tym, że są to naj dro ższe ele men ty kon struk cji dro gi. Przy znam, że część uczest ni ków pra cu ją cych w ze spo łach źle po ję ła je - go ideę. Nie któ rzy uczest nic two wtwo rze niu spe cy fi ka cji trak tu ją ja ko po le do za ła twie nia swo ich spraw stwier dza przed sta wi ciel GDD KiA. Do ja kie goś kon sen su su mu si dojść, na ra zie sta nę li śmy na punk cie 6 spe - cy fi ka cji tj. od bio ry i to le ran cje. Za koń cze nie prac ze spo łu ds. urzą - dzeń bez pie czeń stwa ru chu, pod kie - row nic twem pro fe so ra Ta de usza San - dec kie go za pla no wa no pier wot nie na wio snę br. Jak jed nak in for mu je W. Mi chal ski, mo gą one po trwać jesz cze do czerw ca. W po ło wie ro ku ma ją być ta kże go to we OST w za kre sie ele - men tów wy po sa że nia i ochro ny śro - do wi ska. Bar dzo du że kło po ty są na to miast w ze spo le ds. ro bót przy go to waw - czych, geo de zyj nych i od wod nie nio - wych. O ile pra ce nad OST w za kre sie geo de zji po win ny zo stać za koń czo ne na ko lej nym ro bo czym spo tka niu ze - spo łu, to w za kre sie od wod nie nia i przy go to wa nia pra ce są jesz cze da - le kie od fi na łu. To wy nik bra ku spe cja - li stów w tej dzie dzi nie. Ze spół wy ma - ga pil ne go roz sze rze nia, czy nio ne są mię dzy in ny mi sta ra nia, któ re po zwo - li ły by na współ pra cę z wy ższą uczel - nią rol ni czą. 39

3 Ostat ni z ze spo łów ds. utrzy ma - nia dróg pod kie row nic twem prof. Mi ro sła wa Gra czy ka z IB DiM znaj du je się w po ło wie pra cy, któ rą po wi nien skoń czyć do koń ca czerw ca br. Ka wa na ła wę dla pro jek tan ta Fi lo zo fię za rzą dza nia dro ga mi wo je wódz ki mi opar tą na wy tycz nych pro jek to wych i tech nicz nych dla tej ka te go rii dróg za pre zen to wał Zbi gniew Ta bor, dy rek tor ZDW w Ka - to wi cach. Sy tu ację w dro go wnic twie okre - ślił bym ja ko sa mo klę ski ma łe, wszy - scy się sta ra ją, wszy scy na rze ka ją, że na dro gi nie ma pie nię dzy, na to miast, jak już te fun du sze są, to zo sta ją wy - dat ko wa ne w spo sób nie do koń ca efek tyw ny uwa ża dy rek tor ZDW wka to wi cach. Pre le gent pró bo wał na przy kła dzie trój ką ta: pro jek tant, in we stor, wy ko - naw ca po ka zać po szcze gól ne pro ble - my ja kie na po ty ka ją uczest ni cy pro ce - su bu do wy dróg. Je śli cho dzi o pro jek tan tów, to w pierw szych la tach funk cjo no wa nia za rzą dów dróg wo je wódz kich ge ne - ral nie sto so wa li oni wła sne au tor skie roz wią za nia, po le ga ją ce na ko pio wa - niu swo ich wcze śniej szych pro jek tów wspo mi na dy rek tor ZDW. Stan dar - do wo sto so wa ny był pa kiet na - wierzch ni bi tu micz nych na zy wa ny po tocz nie ka ta lo giem ty po wych kon - struk cji na wierzch ni, bez ana li zy pod - ło ża, na któ rym bę dzie ukła da na oraz bez po da nia da nych ma te ria ło wych warstw bi tu micz nych. Pro jek tant na ry sun ku po pro stu prze ry so wy wał roz wią za nie ka ta lo go we. Skut ko wa ło to peł ną do wol no ścią wy ko naw cy wsto so wa niu ró żnych, czę sto naj tań - szych ma te ria łów i bra kiem mo żli wo - ści sku tecz nej eg ze ku cji ja ko ści. Chcąc wy eli mi no wać ten pro blem, ZDW w Ka to wi cach za czął w przy - pad ku pro jek tów uszcze gó ła wiać opis przed mio tu za mó wie nia. Szyb ko jed nak dro go wcy do szli do wnio sku, że sko ro wszyst kie pro jek ty do ty czą dróg wo je wódz kich, to nie ma po wo - du, aby do ka żde go za mó wie nia spe - cjal nie two rzyć przed miot za mó wie - nia. Skut kiem te go by ło opra co wa nie wy tycz nych pro jek to wych. Po wsta ły wy tycz ne za kre su do ku - men ta cji pro jek to wej do uzy ska nia de - cy zji o ze zwo le niu na re ali za cję in we - sty cji dro go wej, a ta kże za kres do ku - men ta cji pro jek to wej do uzy ska nia de - cy zji o po zwo le nie na bu do wę, jak rów nież wy tycz ne od no szą ce się do kon struk cji na wierzch ni dróg. Do te - go do szła ta kże kon struk cja na wierzch - ni chod ni ków, oka zu je się bo wiem, że i w tym ele men cie mo żna po peł nić bar - dzo du żo błę dów wy li cza Z. Ta bor. W Za rzą dzie Dróg Wo je wódz kich w Ka to wi cach po wsta ły też ko lej ne wy tycz ne pro jek to we do ty czą ce bu - do wy cią gu pie szo -ro we ro we go czy za to ki au to bu so wej. Do dat ko wo roz - Techniczne seminaria PSWNA cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem uczestników 40

4 pi sa no ca łą część geo de zyj ną, aby pro jek tant wie dział, co le ży w je go za kre sie obo wiąz ków. Do da no ta kże za ło że nia kosz to ry so we, a w ostat nim cza sie po wsta ły wy tycz ne od no szą ce się do ba rier ochron nych. Jak pod kre śla dy rek tor ZDW w Ka - to wi cach, two rzo ne wy tycz ne nie są kon ku ren cją dla tych opra co wa nych przez GDD KiA. Sta no wią jed nak od - po wiedź na za po trze bo wa nie dla nie - co in nych uwa run ko wań obo wią zu ją - cych na dro gach wo je wódz kich. Zro bi li śmy ta ki pa kiet wy tycz - nych, że by pro jek tant zo stał osa dzo - ny w pew nych re aliach. Do star cza my mu to, cze go od nie go ocze ku je za - ma wia ją cy. Wy tycz ne jed nak nie za - stę pu ją ca łe go pra wa, a sta no wią je - dy nie je go ze bra nie i uszcze gó ło wie - nie do re ali za cji okre ślo ne go ce lu mó wi przed sta wi ciel ZDW. Wszy scy wie dzą co ro bić, a jed nak... W za so bach ka to wic kie go ZDW po za wy tycz ny mi pro jek to wy mi są ta - kże wy tycz ne tech nicz ne dla dróg wo je wódz kich. Dzię ki nim wszy scy użyt kow ni cy pro ce su bu dow la ne go dys po nu ją jed na ko wą wie dzą. Wy ko - naw cy na dłu go przed ogło sze niem prze tar gu wie dzą cze go in we stor bę - dzie ocze ki wał. Co wa żne, no we, cy - klicz nie ak tu ali zo wa ne wy tycz ne (obec nie go to wy jest już zbiór wy - tycz nych na 2013 rok) by ły wpro wa - dza ne po wcze śniej szym ich prze te - sto wa niu na bu do wach. Wy tycz ne tech nicz ne są opu bli - ko wa ne i sta no wią pra wo lo kal ne, bo wiem sej mik wo je wódz twa upo - An drzej Wy szyń ski, pre zes PSW NA: Ostat ni czas dla dro go wnic twa nie był ła twy. W wie lu prze ka zach do ty czą cych na - szej bra nży, lu dzi zaj mu ją cych się bu do wa - niem dróg przed sta wia no ja ko nie kom pe - tent nych, nie zna ją cych się na swo jej pra cy. Ta kie krzyw dzą ce po glą dy szcze gól nie do - ty ka ją nas, któ rzy z dro ga mi je ste śmy zwią - za ni od lat i wie my jak wie le do brych rze czy w tym cza sie uda ło nam się zro bić. Nie ste ty cza sem zda rza ją się ta kże przy - kła dy złych prak tyk, nie po win ny one jed - nak ude rzać w do bre imię ca łej bra nży. Ja - ko śro do wi sko dro go wców, sta ra ją cych się na le ży cie wy ko ny wać swo ją pra cę, po win - ni śmy za bie gać o eli mi no wa nie za cho wań, któ re nie słu żą ani dro gom, ani wi ze run ko - wi bra nży. Dba łość o to le ży w in te re sie za - rów no in we sto rów, jak i wy ko naw ców i je - stem prze ko na ny, że po tra fi my kom pe - tent nie współ pra co wać w tym za kre sie. Te raz, w przed dzień ko lej nej per spek ty - wy unij nej, ta współ pra ca jest szcze gól nie istot na. Wspól nie po win ni śmy wy cią gnąć wnio ski z pierw sze go okre su, któ ry nie wa żnił mnie do wpro wa dza nia stan - dar dów na dro gach wo je wódz kich in for mu je Zbi gniew Ta bor. Wpro - wa dzi li śmy mię dzy in ny mi dla SMA dwa ro dza je as fal tu PMB 45/80-55 w cią gu dro gi i na obiek tach mo sto - wych, na to miast w stre fie skrzy żo wa - nia PMB 25/ Do dat ko wo w naj - now szych wy tycz nych wy ró żnio na stre fa skrzy żo wa nia bę dzie roz sze rzo - na, ze wzglę du na czas ob cią że nia na - wierzch ni, o stre fę ru chu po wol ne go. Dla be to nu as fal to we go dla war - stwy ście ral nej sto so wa nej tyl ko oka zał się ta kim suk ce sem, na ja ki li czy li - śmy i przy go to wać się do no we go roz da - nia za rów no od stro ny prze pi sów, jak iwy ko naw stwa. Nasz wkład w dą że niu do te go ce lu, to mię dzy in ny mi se mi na ria, na któ rych wciąż ma my mnó stwo cie ka wych spraw do omó - wie nia pre zen tu je my naj now sze roz wią - za nia, dys ku tu je my o prze pi sach i po ka zu - je my kie run ki roz wo ju dro go wnic twa. Je stem prze ko na ny, że je śli sku pi my się na rze czach wa żnych, bę dzie my dzia łać ofen syw nie i z opty mi zmem pa trzeć w przy szłość, to za kil ka lat po zwo li nam to z sa tys fak cją stwier dzić, że pie nią dze unij ne zo sta ły wy da ne do brze i wszy scy je - ste śmy za do wo le ni. Je że li bę dzie my ofen syw nie i po zy tyw - nie pa trzeć w przy szłość, to bę dzie na sza naj lep sza dro ga do suk ce su. w cią gu dro gi prze wi dzia no as falt wie lo ro dza jo wy 35/50 al bo as falt mo - dy fi ko wa ny PMB 45/ Re gu łą jest to, że nie sto su je my zwy kłych as fal tów dro go wych, tyl ko wie lo ro dza jo we al bo mo dy fi ko wa ne. Wwy tycz nych za pi sa na jest sta ła 4- cm gru bość war stwy ście ral nej i 8-cm war stwy wią żą cej, jest też je den ro - dzaj pod bu do wy za sad ni czej mó wi dy rek tor ZDW. No wo ścią w sto sun ku do ist nie ją - cych w Pol sce wy tycz nych tech nicz - nych są wy ma ga nia wo bec ba da nia 41

5 ty pu mie szan ki mi ne ral no -as fal to wej, któ re szcze gó ło wo opi su ją wy ma ga - nia za ma wia ją ce go co do spra woz da - nia z ba da nia ty pu oraz wzór for mu - la rza kon tro l ne go. Wcze śniej wy ko naw ca wie dział, że ma zło żyć re cep tę, ale po ję cie re - cep ty mie szan ki mi ne ral no -as fal to - wej by ło przez nie go trak to wa ne bar dzo sze ro ko stwier dza Zbi gniew Ta bor. W na szych wy tycz nych ba - da nia ty pu jest do kład nie roz pi sa ne punkt po punk cie, ja ki kom plet do - ku men tów na le ży przy go to wać, jest też go to wy for mu larz kon tro l ny, wktó rym wy ko naw ca na no si pew ne da ne z re cep ty, a my spraw dza my czy wszyst ko jest zro bio ne, jak na le - ży. W od dziel nych wy tycz nych uję to też zwią za nia mię dzy war stwo we oraz po łą cze nia i gru bo ści pa kie tów warstw. Po mi mo wy zna cze nia wy tycz nych tech nicz nych, wy ko naw cy wciąż po - peł nia ją błę dy. Nie bra ku je firm, któ re usi łu ją za twier dzić ma te ria ły nie zgod - ne z wy ma ga nia mi. Po dej mo wa ne są też pró by wy ko na nia prac z in nych ma te ria łów niż za twier dzo ne, czy też pro wa dze nia prac nie zgod nie z usta - lo ną tech no lo gią. W ostat nim cza sie pla gą jest też uchy la nie się wy ko naw ców od na - praw w okre sie rę koj mi. Teo re tycz nie w tym okre sie ma my dro gę chro nio - ną, w prak ty ce jed nak wy ko naw cy nie przy je żdża ją na prze glą dy po gwa - ran cyj ne, nie re agu ją na na sze we - zwa nia, a fir my ubez pie cze nio we, nie chcąc pła cić od szko do wań, uru cha - mia ją szta by swo ich praw ni ków mó wi dy rek tor ZDW. Je śli cho dzi o nie pra wi dło wo ści w re cep tach, to na gmin ny jest brak spra woz dań zwy ko ny wa nych ba dań, wpi sy wa ne są też błęd ne jed nost ki oraz sym bo le. Bra ku je za łącz ni ków do re cept czy de kla ra cji zgod no ści ma te ria łów ze zna kiem CE lub B. Zda rza się nie - zgod ność re cep ty z do łą czo ny mi do - ku men ta mi, błę dy w ob li cze niach as - fal tu roz pusz czal ne go, lub w ob li cze - niach wol nej prze strze ni w mie szan ce mi ne ral nej. Nie wszyst ko da się roz wią zać wy tycz ny mi Je śli cho dzi o wy ko naw cę, pro ble - mem jest też wy bo ista dro ga pro wa - dzą ca do je go wy bo ru. Dy rek tor Zbi - gniew Ta bor za bez sen sow ne uzna je sta wia nie wy ko naw cy ja kich kol wiek kry te riów i wy mo gów sko ro ten mo - że przed ło żyć do ku ment, któ ry speł - ni te wy mo gi w myśl ar ty kuł 26 ustęp 2b Pra wa za mó wień pu blicz - nych, w któ rym czy ta my że wy ko - naw ca mo że po le gać na wie dzy i do świad cze niu, po ten cja le tech - nicz nym, oso bach zdol nych do wy - ko na nia za mó wie nia lub zdol no - ściach fi nan so wych in nych pod mio - tów, nie za le żnie od cha rak te ru praw ne go łą czą cych go z ni mi sto - sun ków. Wy ko naw ca w ta kiej sy tu - acji zo bo wią za ny jest udo wod nić za ma wia ją ce mu, iż bę dzie dys po no - wał za so ba mi nie zbęd ny mi do re ali - za cji za mó wie nia, w szcze gól no ści przed sta wia jąc w tym ce lu pi sem ne zo bo wią za nie tych pod mio tów do od da nia mu do dys po zy cji nie - zbęd nych za so bów na okres ko rzy - sta nia z nich przy wy ko na niu za mó - wie nia. Czę sto sły szy się py ta nie, dla cze - go za ma wia ją cy wy brał ta kie go wy ko - naw cę prze cież wia do mo by ło, że on te go nie zro bi do brze i ter mi no wo. Od po wie dzią na to jest wła śnie wspo - mnia ny art. 26 ust. 2b. Li be ra li za cja ryn ku li be ra li za cją, ale je śli wy da je my pie nią dze, to chcie li by śmy uzy skać od po wied nią ja kość. Tym cza sem ten ar ty kuł sku tecz nie to blo ku je prze rzu - ca jąc na za ma wia ją ce go peł ną od po - wie dzial ność za ja kość, w myśl za sa - dy, sko ro so bie wy bra łeś ta kie go wy - ko naw cę, to te raz masz od nie go ją wy eg ze kwo wać stwier dza Z. Ta bor. Przy po mi na jąc jed no cze śnie art. 91 ust. 3 Pzp mó wią cy że kry te ria oce ny ofert nie mo gą do ty czyć wła ści wo ści wy ko naw cy, a w szcze gól no ści je go wia ry god no ści eko no micz nej, tech - nicz nej lub fi nan so wej. Te dwa ar ty ku ły spro wa dza ją się do te go, że ja coś mo gę zro bić, dla te - go, że zna jo my szwa gra się na tym zna, wy star czy że on po twier dzi pi - sem nie, że udzie li mi wie dzy. To jest ab surd. Rów nie do brze kie row nik bu - do wy też mógł by nie mieć upraw nień, bo ktoś mógł by mu udzie lić wie dzy do da je dy rek tor. W art. 91 ust. 2 Pzp czy ta my, że oprócz ce ny, przy wy - bo rze wy ko naw cy mo żna brać pod uwa gę ta kże in ne kry te ria od no - szą ce się do przed mio tu za mó wie nia. Jest to cho cia żby ja kość, ale jak ja mam ją na eta pie ofer ty oce nić? Ja kich ja mam żą dać do ku men tów, że by spraw dzić czy jed na fir ma ofe ru je lep - szą ja kość niż in na fir ma, pa mię ta jąc o tym, że prze cież nie wol no mi oce - niać fir my? py ta przed sta wi ciel ZDW. KON RAD DU DEK 42

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie umów o pracę

Rozwiązywanie umów o pracę Ryszard Sadlik Rozwiązywanie umów o pracę instruktaż, wzory, przykłady Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Wstęp...7 Rozdział I Wy po wie dze nie umo wy o pra cę za war tej na

Bardziej szczegółowo

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU PRAWO SPÓŁDZIELCZE I MIESZKANIOWE... Część 6, rozdział 1, punkt 4.1, str. 1 6.1.4. PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU 6.1.4.1. Usta no wie nie od ręb nej wła sno ści Z człon kiem spół dziel ni ubie ga ją

Bardziej szczegółowo

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 5. Pro mie nio wa nie elek tro ma gne tycz ne (PEM) nie jo ni - zu ją ce wy stę pu je w po sta ci na tu ral nej (źró dła mi są Zie - mia, Słoń ce, zja wi ska at mos fe rycz ne) oraz sztucz nej (zwią za

Bardziej szczegółowo

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key Master Key Zalety i korzyści Ochro na praw na klu cze sys te mo we pro du ko wa ne są wy łącz nie w fir mie WIL KA. Ponad to WIL KA chro ni je przed nie upraw nio ną pro duk cją, umiesz - cza jąc na nich

Bardziej szczegółowo

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni?

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? 2 Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? biuletyn informacyjny dotyczący ochrony praw pracowników USTA WA z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze

Bardziej szczegółowo

Rewolucja dziewczyn na informatyce

Rewolucja dziewczyn na informatyce Rewolucja dziewczyn na informatyce Wro ku aka de mic kim 2017/18 od no to wa no w Pol sce naj więk szy w hi sto rii przy rost licz by stu den tek kie run ków in for ma tycz nych o 1179 w ska li kra ju

Bardziej szczegółowo

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Zasady bezpieczeństwa WAŻNE Przed użyciem piły należy uważnie przeczytać instrukcję obsługi, dołączoną do urządzenia. 1. Pi łę na le ży moc no trzy mać obiema rę ka mi.

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11 SPIS TRE ŚCI WSTĘP.....................................................9 ROZ DZIAŁ I ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI.......................11 1. TEO RIE OR GA NI ZA CJI A NA UKI O ZAR ZĄ

Bardziej szczegółowo

przekrój prostokàtny

przekrój prostokàtny Szcze gól ne miej sce w wen ty la cji me cha nicz nej znaj du je wen ty - la cja o prze kro ju pro sto kąt nym. Co raz czę ściej sto so wa na i co raz czę ściej po szu ki wa na przez wy ko naw ców. Naj

Bardziej szczegółowo

Opakowania na materiały niebezpieczne

Opakowania na materiały niebezpieczne Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Opakowania na materiały 208 GGVS Opakowania na materiały 209 Opakowania na materiały Cer ty fi ko wa ne po jem ni ki Utz jest pro du cen tem sze ro kiej ga my opa ko

Bardziej szczegółowo

w umowach dotyczących

w umowach dotyczących Niezbędne postanowienia w umowach dotyczących utworów audiowizualnych Produkcja utworu audiowizualnego wymaga nie tylko sporych nakładów finansowych i organizacyjnych, ale również współpracy wielu podmiotów

Bardziej szczegółowo

Montaż okna połaciowego

Montaż okna połaciowego Montaż okna połaciowego L Okna do pod da szy do star czają na pod da sze pra wie 40% świa tła wię cej niż okna o tej sa mej po wierzch ni za mon to wa ne pio no wo. Wy bór okna za le ży od: po wierzch

Bardziej szczegółowo

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Europejski Dzień Wiosny Eu ro pej ski Dzień Wio sny w Szko le Pod sta wo wej nr 59 im. Ja na Ma tej ki w kla sach na ucza nia zin te gro wa ne go za ini cjo wa li na uczy cie

Bardziej szczegółowo

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny Ogól ne za sa dy za miesz cza nia ogło szeń wy mia ro wych i re klam w Par kie cie i je go do dat kach oraz wkład ko wa nia I. PO STA NO WIE NIA OGÓL NE 1 Ile kroć w ni niej szych za sa dach ogól nych

Bardziej szczegółowo

Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry

Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry Tomasz LATAWIEC członek SIDiR Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry pod ziem nej miesz czą się w sze ro ko ro zu mia nej dzie - dzi nie in ży nie rii sa ni tar nej i ochro nie śro

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do

Bardziej szczegółowo

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE:

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: 44 Scenariusz 10 I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: Te ma ty ka lek cji do ty czy pod r cz ni ka Wie dza o spo e czeƒ stwie, cz Êç I. Pod

Bardziej szczegółowo

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li?

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Drę czy ciel nie jest ani ta ki zły, ani ta ki sil ny, na ja kie go wy glą da. Sam, bez po mo cy dzie ci, drę czy ciel jest ni kim. q Si ła drę czy cie la bie rze

Bardziej szczegółowo

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia Gwarantowana Renta Kapitałowa Ogólne warunki ubezpieczenia OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA GWARANTOWANEJ RENTY KAPITAŁOWEJ GRK/R/4/2007 1. DE FI NI CJE Ile kroć w ni niej szych ogól nych wa run kach

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

FIDIC a polskie regulacje prawne czy stosowanie warunków kontraktowych FIDIC przeszkadza w sprawnej realizacji kontraktów?

FIDIC a polskie regulacje prawne czy stosowanie warunków kontraktowych FIDIC przeszkadza w sprawnej realizacji kontraktów? Tomasz LATAWIEC Członek Zarządu SIDiR FI DIC a pol skie re gu la cje praw ne. Od dłu ższe go cza su w śro do wi sku in fra struk tu ral nym trwa dys ku sja na te mat te go, czy wa run ki kon trak to we

Bardziej szczegółowo

Konstrukcja szkieletowa

Konstrukcja szkieletowa Obudowa wanny Obudowę wanny mocuje się na konstrukcji szkieletowej zbudowanej z listewek o grubości 40 x 40 mm, rozstawionej wzdłuż boków wanny i przymocowanej do ściany. NARZĘDZIA poziomnica wyrzynarka

Bardziej szczegółowo

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Wojciech Świątek Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Praktyczne wskazówki dla specjalistów ds. ochrony środowiska Ochrona środowiska VERLAG DASHÖFER www.dashofer.pl Wydawnictwo VERLAG DASHOFER Sp.

Bardziej szczegółowo

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA w po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w STOCZ NI GDYNIA S.A., pro wa dzo nym na pod sta wie prze pi sów usta wy z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze gól

Bardziej szczegółowo

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim Jaki podatek zapłaci twórca? Zbliża się czas rozliczenia z fiskusem. Wielu twórcom rozliczenia podatkowe mogą nastręczać trudności, zwłaszcza, gdy prowadzą kilka rodzajów działalności, albo osiągają przychody

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. Modlitwa nad darami... Któ - ry ży - e

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna # Modlitwa nad darami " # # K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. lub... Któ

Bardziej szczegółowo

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych BE ATA DZIE WIĘC KA Głów nym za da niem wy cho waw czo dy - dak tycz nym re ali zo wa nym przez pla - ców ki przed szkol ne jest stwo rze

Bardziej szczegółowo

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia masazyk_layout 1 10/9/13 2:29 PM Page 1 Ćwi cze nie Spo sób wy ko na nia Ma su je te ra peu ta lub sa mo dziec ko ko lej no każ dą rę kę od od ra mie nia w kie run ku dło ni po stro nie ze wnętrz nej ra

Bardziej szczegółowo

250 pytań rekrutacyjnych

250 pytań rekrutacyjnych 250 pytań rekrutacyjnych które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi 250 pytań rekrutacyjnych, które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi Autorzy Katarzyna Chudzińska dyrektor zarządzający zasobami ludzkimi

Bardziej szczegółowo

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK.

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK. PRZEWODNIK Rozdzia³ 1, str. 1 SKUTECZNE ZARZ DZANIE SPÓ DZIELNI MIESZKANIOW Spis treœci 1. PRZEWODNIK 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów

Bardziej szczegółowo

Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych

Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych Kwartalnik Polskiego Stowarzyszenia Wykonawców Nawierzchni Asfaltowych Fot. Maria Jóźwiak Nr 2/2010(22) ISSN 1734-1434 NAWIERZCHNIE ASFALTOWE Spis treści Nauka płynąca z dotychczasowych prac nad krajowymi

Bardziej szczegółowo

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Statut Zwi zku Kynologicznego w Polsce 2/ 1 STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Roz dzia³ I Po sta no wie nia og l ne 1 Sto wa rzy sze nie no si na zw Zwi zek Ky no lo gicz ny w Pol sceµ zwa ny

Bardziej szczegółowo

FASADY FOTOWOLTAICZNE

FASADY FOTOWOLTAICZNE JANUSZ MARCHWIŃSKI FASADY FOTOWOLTAICZNE TECHNOLOGIA PV W ARCHITEKTURZE WARSZAWA 2012 SPIS TREŚCI WSTĘP...........................................................7 1. Przedmiot, uzasadnienie i cel pracy....................................7

Bardziej szczegółowo

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach BAR BA RA WOY NA ROW SKA, MA RIA SO KO OW SKA, MAG DA LE NA WOY NA ROW SKA -SO DAN Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach W nowej podstawie programowej kszta³cenia

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ogólne Warunki Ubezpieczenia Ryzyka Śmierci lub Kalectwa

Bardziej szczegółowo

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so -

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so - Metoda projekt w badawczych Me to da pro jek t w jest spo so bem wspie ra nia ak tyw ne go za an ga o wa nia i ce lo we go ucze nia siê oraz roz wo ju in te lek tu al ne go, a dla nie kt rych na uczy cie

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA MASZYN

BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA MASZYN Włodzimierz Łabanowski BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA MASZYN Poradnik dla pracodawców Warszawa 2013 Spis treści 1. Wprowadzenie 2. Europejska koncepcja bezpieczeństwa użytkowania maszyn 3. Wymagania dla maszyn

Bardziej szczegółowo

Układanie wykładzin podłogowych

Układanie wykładzin podłogowych Układanie wykładzin podłogowych Sposoby układania Sposób układania Układanie swobodne Zastosowanie Zalety Wady W małych pomieszczeniach, tam gdzie wystarcza jeden arkusz lub rzadko odwiedzanych Szybkie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od po wie dzi.

Bardziej szczegółowo

ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011: :34 Strona 1

ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011: :34 Strona 1 ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011:02 2011-09-05 11:34 Strona 1 ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011:02 2011-09-05 11:34 Strona 2 Przydatne pojęcia Czas pra cy to czas, w któ rym po zo sta jesz w dys - pozycji

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp ZANIM SIĘ ZAPRZYJAŹNISZ DZIESIĘĆ CECH PRAWDZIWEJ PRZYJAŹNI... 18

Spis treści. Wstęp ZANIM SIĘ ZAPRZYJAŹNISZ DZIESIĘĆ CECH PRAWDZIWEJ PRZYJAŹNI... 18 Spis treści Wstęp.................................................................... 7 Po co nam przyjaźnie?.................................................... 7 Kim jestem? Moje wewnętrzne JA....................................

Bardziej szczegółowo

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem

dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem dr To masz To kar ski er go no mia pra cy z lap to pem War sza wa 2010 Pro jekt okład ki Do ro ta Za jąc Zdję cie na okład ce Wojciech Sternak Opra co wa nie re dak cyj ne Iza bel la Skrzecz Re dak cja

Bardziej szczegółowo

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą,

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą, DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Ratujmy kasztanowce Metoda projektu Istota metody projektów polega na tym, że grupa osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie

Bardziej szczegółowo

Niezbędnik finansowy. Bezpieczne oszczędzanie na wymarzony cel. Produkty oszczędnościowe

Niezbędnik finansowy. Bezpieczne oszczędzanie na wymarzony cel. Produkty oszczędnościowe Niezbędnik finansowy Bezpieczne oszczędzanie na wymarzony cel Produkty oszczędnościowe Pro duk ty ofe ro wa ne przez ban ki są two rzo ne z my ślą o klien tach i ich po - trze bach. Planując co miesiąc

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Miejsce na naklejk z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Instrukcja dla zdajàcego POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut 1. Spraw dê, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 11 stron (zadania

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Judasz. Prawo pra cy. pierwsze kroki

Elżbieta Judasz. Prawo pra cy. pierwsze kroki Elżbieta Judasz Prawo pra cy pierwsze kroki War sza wa 2012 Aktualizacja Katarzyna Piecyk Pro jekt okład ki www.jsphoto.eu Opra co wa nie re dak cyj ne Izabella Skrzecz Opra co wa nie ty po gra ficz ne

Bardziej szczegółowo

Układanie paneli z PCV

Układanie paneli z PCV Układanie paneli z PCV Wybór paneli 1. Panele z PVC są produktem gotowym do użytku. Można kłaść je we wszystkich rodzajach pomieszczeń. Szczególnie dobrze sprawdzają się w pomieszczeniach wilgotnych (łazienki,

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych Ubezpieczenie Składki OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA SKŁAD KI US/J/3/2007 Ni niej sze ogól ne wa run ki ubez pie cze nia sto su je się wy

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I LISTOPAD 2010 Instrukcja dla zdającego Czas pracy 120 minut 1. Sprawdź, czy ar kusz eg za mi

Bardziej szczegółowo

Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy

Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy Stanisław Staszewski Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy Lista kontrolna z komentarzem, materiał pomocniczy dla pracodawców Warszawa 2015 Lista kontrolna z komentarzem Sta ni sław Sta szew

Bardziej szczegółowo

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej aparatura i technika Dr n. farm. Sławomir Wilczyński Katedra i Zakład Biofizyki Wydziału Farmaceutycznego z OML w Sosnowcu, SUM w Katowicach Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. fiz. Barbara Pilawa

Bardziej szczegółowo

Nie pod le głość Li twy w 1990 r. sta ła się

Nie pod le głość Li twy w 1990 r. sta ła się ZE ŚWIATA Wspieranie rozwoju dziecka na Litwie Na świe cie za uwa ża się wy raź ną ten den cję do wspie ra nia roz wo ju dziec ka. Uza leż nio ne jest to jed nak od tra dy cji edu ka cyj nych, kul tu ro

Bardziej szczegółowo

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Zajęcia zgodne z niniejszym konspektem przeprowadzono z uczniami klasy I gimnazjum podczas Klubu Młodego Odkrywcy DawBas, działającego przy Zespole Szkół w Górsku.

Bardziej szczegółowo

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach działania

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od.

Bardziej szczegółowo

Wilno: magia historii

Wilno: magia historii Wilno: magia historii Są miejsca magiczne na ziemi, ale drugiego takiego jak Wilno nie ma JAROSŁAW DUMANOWSKI Wil no by ło i jest mia stem ma gicz - nym, nie zwy kle waż nym dla wszyst kich za miesz ku

Bardziej szczegółowo

Terminy określone w ogólnych warunkach umowy podstawowej stosuje się odpowiednio w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Terminy określone w ogólnych warunkach umowy podstawowej stosuje się odpowiednio w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia. Ogólne warunki dodatkowego ubezpieczenia na wypadek śmierci lub trwałego i całkowitego inwalidztwa w wyniku nieszczęśliwego wypadku Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia na wypadek śmierci lub trwałego

Bardziej szczegółowo

Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy

Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy Lista kontrolna z komentarzem Materiał pomocniczy dla pracodawców Stanisław Staszewski Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy Lista kontrolna

Bardziej szczegółowo

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9 Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM G d y n i a 2 0 0 9 Program nauczania do nowej podstawy programowej (Rozporzàdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 23.2.2008 r.) skonsultowany

Bardziej szczegółowo

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele 1 3Przyj 0 1cie W E S E L N E 58 magazyn wesele 1 3 Tortowy zawr t g 0 0owy C o fantazjach w 0 2wiecie s 0 0odko 0 2ci C u kier ni czy 0 2wiat roz wi ja si 0 1 w b 0 0y ska wicz - nym tem pie, ofe ru j

Bardziej szczegółowo

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie Nie jed no krot nie chęć po sia da nia ko min ka w dom ku let ni sko wym wy mu sza zna le zie nie ta kie go roz wią za nia, aby by ło spraw ne i bez piecz - ne, a jak to uczy nić je śli w samym dom ku

Bardziej szczegółowo

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym szpachelka (15 cm) NARZĘDZIA piła długa linijka drobnoziarnisty papier ścierny nóż z wymiennym ostrzem kuweta na zaprawę kuweta na klej

Bardziej szczegółowo

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Mi chał Gra bia, Grze gorz So ko łow ski, Piotr Ho łu bo wicz In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia GS1 Polska Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Śle dząc

Bardziej szczegółowo

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji czwartek, 14 sierpnia 2014 Z życia Gminy 3 Pra co wi te la ta W cią gu mi ja ją cej ka den cji (2010 2014) wój ta Zbi gnie wa Grzy ba i rad nych Gmi ny dzię ki wspar ciu środ ków ze wnętrz nych uda ło

Bardziej szczegółowo

Okre ślić cel ho dow la ny dla wła sne go sta da

Okre ślić cel ho dow la ny dla wła sne go sta da postęp hodowlany Ka mil Siat ka Ma zo wiec kie Cen trum Ho dow li i Roz ro du Zwie rząt Sp. z o.o. w Ło wi czu Okre ślić cel ho dow la ny dla wła sne go sta da Ho dow la to skom pli ko wa ny, dłu go trwa

Bardziej szczegółowo

Legalność zatrudnienia cudzoziemców

Legalność zatrudnienia cudzoziemców Jarosław Cichoń Legalność zatrudnienia cudzoziemców Informator dla pracodawców Warszawa 2012 Projekt okładki Dorota Zając Opracowanie redakcyjne Monika Kolitowska-Sokół Opracowanie typograficzne i łamanie

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Szanowni Państwo, Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Klientów, zamieściliśmy

Bardziej szczegółowo

Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy

Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy Stanisław Staszewski Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy Lista kontrolna z komentarzem, materiał pomocniczy dla pracodawców Warszawa 2010 Lista kontrolna z komentarzem Sta ni sław Sta szew

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010

Rada Unii Europejskiej. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010 Rada Unii Europejskiej Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010 1 Autorzy: Aleksander Parzych, Aureliusz Wlaź Projekt graficzny serii: Techna Studio www.techna.pl Zdjęcia na okładce i w tekście: The Audiovisual

Bardziej szczegółowo

WARUNKI SZCZEGÓLNE. Pierwsze wydanie polskie 2010 ISBN

WARUNKI SZCZEGÓLNE. Pierwsze wydanie polskie 2010 ISBN SZCZEGÓLNE Pierwsze wydanie polskie 2010 ISBN 83-919639-3-4 FÉDÉRATION INTERNATIONALE DES INGENIEURS-CONSEILS INTERNATIONAL FEDERATION OF CONSULTING ENGINEERS INTERNATIONALE VEREINIGUNG BERATENDER INGENIEURE

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Rozdział Blokada nadgarstka PODSTAWY Blo ka da nad garst ka po le ga na znie czu le niu trzech ner wów: pro mie nio we go, po środ ko we go oraz łok cio we go. 1. Nerw łok cio wy ma ga łąz kę czu cio wą

Bardziej szczegółowo

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Scenariusz lekcji w III klasie gimnazjum Przed sta wia my Ko le an kom i Ko le gom pro po zy cjê sce na riu sza lek cji ote ma cie nie ³a twym, szcze g l nie

Bardziej szczegółowo

Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji

Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji Mi ro sław No wak, Ja cek Za jąc In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia Aspek ty or ga ni za cyj no -tech no lo gicz ne wy bra nych sys te mów kom ple ta cji Wy daj ność sys te mów dys try bu cji

Bardziej szczegółowo

u j e d n o l i co ny te kst u staw y

u j e d n o l i co ny te kst u staw y CIT NOWE PRAWO 2012 u j e d n o l i co ny te kst u staw y Czwartek nr 302 (9118) 29 grudnia 2011 TOMASZ WAWER Czwartek G 2 CIT 2012 29 grudnia 2011 rp.pl/prawo Ujednolicony tekst ustawy o podatku dochodowym

Bardziej szczegółowo

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w I. DEKLARACJA WYDAWCY II. OKREعLENIA Ago ra SA, wy daw ca Ga ze ty Wy bor czej wiad czy kom plek so wà usùu gو Ne kro lo gi, po le ga jà cà na za miesz cza niu ne

Bardziej szczegółowo

Konsultant. Za mó wie nia pu blicz ne w orzecz nic twie i pra wie BIULETYN. nr 19, listopad 2010

Konsultant. Za mó wie nia pu blicz ne w orzecz nic twie i pra wie BIULETYN. nr 19, listopad 2010 ISSN 1898-634X Konsultant nr 19, listopad 2010 Konferencja str. 2 Nieznajomość prawa nie zwalania z odpowiedzialności str. 3 Prewencyjny charakter kontroli CUPT str. 9 Czy prawo zamówień publicznych sprzyja

Bardziej szczegółowo

Biuletyn. To już było, i... KONSULTANT. nr 11, czerwiec Forum Wykonawców str. 2. Po pierwsze - zrozumieć prawo str. 3

Biuletyn. To już było, i... KONSULTANT. nr 11, czerwiec Forum Wykonawców str. 2. Po pierwsze - zrozumieć prawo str. 3 ISSN 1898-634X nr 11, czerwiec 2009 Biuletyn KONSULTANT Forum Wykonawców str. 2 Po pierwsze - zrozumieć prawo str. 3 Zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego str. 5 Kodeks cywilny w realizacji inwestycji

Bardziej szczegółowo

www.nie bo na zie mi.pl

www.nie bo na zie mi.pl Nie bo Na Zie mi www.nie bo na zie mi.pl Kon rad Mi lew ski Wszel kie pra wa za strze żo ne. Nie au to ry zo wa ne roz po wszech nia nie ca ło ści lub frag men tu ni niej szej pu bli ka cji w ja kiej kol

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

Piotr Wojciechowski PRAWO PRACY. Poradnik dla pracodawcy

Piotr Wojciechowski PRAWO PRACY. Poradnik dla pracodawcy Piotr Wojciechowski PRAWO PRACY Poradnik dla pracodawcy Projekt graficzny okładki Dorota Zając Opracowanie redakcyjne Izabella Skrzecz Opracowanie typograficzne i łamanie Barbara Charewicz Copyright Główny

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Judasz. Prawo pracy pierwsze kroki.

Elżbieta Judasz. Prawo pracy pierwsze kroki. Elżbieta Judasz Prawo pracy pierwsze kroki www.pip.gov.pl Elżbieta Judasz PRAWO PRA CY PIERWSZE KROKI War sza wa 2017 Aktualizacja Katarzyna Piecyk Pro jekt okład ki Dorota Zając Opra co wa nie re dak

Bardziej szczegółowo

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia:

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia: 20 Wspólny Język 2010 Wspólny J zyk 2010 Standard Otwar cie Zna cze nie Otwar cie ma na stę pu ją ce zna cze nia: A) 5 kar w si le 12 17, B) układ 4441 z czwór ką ka ro w si le 12 17, C) układ 4 ka ra,

Bardziej szczegółowo

Więk szość po wsta ją cych obiek -

Więk szość po wsta ją cych obiek - Zarządzanie drogami No wo ści w ma ga zy no wa niu so li dro go wej W ostatnich latach obserwujemy znaczny wzrost inwestycji w realizację obiektów magazynowania soli drogowej. Obiekty te mogą mieć różnorodnie

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z.

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z. Ubezpieczenia osobowe Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY Allianz ubezpieczenia od A do Z. Spis treœci.........................................................................................................

Bardziej szczegółowo

StReFA UmIeJętnoścI CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2!

StReFA UmIeJętnoścI CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2! O szkolnictwie dualnym i Programie K2 (Kariera i Kompetencje) rozmawiano podczas Konferencji z udziałem minister Joanny Kluzik-Rostkowskiej CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2! KatowicKa specjalna strefa ekonomiczna wraz

Bardziej szczegółowo

Niezbędnik finansowy. Finansujemy nasze marzenia. Kredyty

Niezbędnik finansowy. Finansujemy nasze marzenia. Kredyty Niezbędnik finansowy Finansujemy nasze marzenia Kredyty Pro duk ty ofe ro wa ne przez ban ki są two rzo ne z my ślą o klien tach i ich po - trze bach. Planując co miesiąc do mo wy bu dżet, do brze jed

Bardziej szczegółowo

No we li za cja Dy rek ty wy EPBD 2010/31/UE z 15 ma -

No we li za cja Dy rek ty wy EPBD 2010/31/UE z 15 ma - mb0110 TEMAT WYDANIA mgr inż. Jerzy B. Zembrowski* No wy wy miar ener go osz częd no ści w bu dow nic twie No we li za cja Dy rek ty wy EPBD 2010/31/UE z 15 ma - ja 2010 r. w spra wie cha rak te ry sty

Bardziej szczegółowo

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 Ko men dan ta G³ówne go Pa ñ stwo wej Stra y Po a r nej z dnia 24 lu te go 2006 r. w spra wie spo so bu pro wa dze nia przez prze³o o nych do ku men

Bardziej szczegółowo

Zygmunt Wieczorek Bezpieczeñstwo i higiena pracy

Zygmunt Wieczorek Bezpieczeñstwo i higiena pracy Zygmunt Wieczorek Bezpieczeñstwo i higiena pracy poradnik dla pracodawcy 1 Projekt okładki Dorota Zając Opracowanie redakcyjne Izabella Skrzecz Opracowanie typograficzne i łamanie Barbara Charewicz Copyright

Bardziej szczegółowo

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym.

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym. Sztuka i komputer Jak już wie cie, za po mo cą kom pu te ro wych pro gra mów gra ficz nych moż na wy ko ny wać róż ne dzie ła pla stycz ne, czy li two rzyć gra fi kę kom pu te ro wą. Ta ki ob raz moż na

Bardziej szczegółowo

Lublin moje miasto. (hi sto ria, kul tu ra, go spo dar ka i spo łe czeń stwo) Pro po zy cja pro jek tu in ter dy scy pli nar ne go

Lublin moje miasto. (hi sto ria, kul tu ra, go spo dar ka i spo łe czeń stwo) Pro po zy cja pro jek tu in ter dy scy pli nar ne go Lublin moje miasto Forum edukacyjne (hi sto ria, kul tu ra, go spo dar ka i spo łe czeń stwo) Pro po zy cja pro jek tu in ter dy scy pli nar ne go Ome to dzie pro jek tu sły szał chy ba każ dy z nas. Wie

Bardziej szczegółowo

Leszek Buliński. Po li tycz ne uwa run ko wa nia zmian w ochro nie zdro wia sek tor nie pu blicz ny. (na przy kła dzie pla có wek mia sta Gdań ska)

Leszek Buliński. Po li tycz ne uwa run ko wa nia zmian w ochro nie zdro wia sek tor nie pu blicz ny. (na przy kła dzie pla có wek mia sta Gdań ska) 2009 B roz 00 st:rozdz 00 Spis treści.qxd 2009-09-16 17:12 Strona 1 Strona tytułowa (do wyk przez graf.) Leszek Buliński Po li tycz ne uwa run ko wa nia zmian w ochro nie zdro wia sek tor nie pu blicz

Bardziej szczegółowo

l skiego Dnia Budowlanych

l skiego Dnia Budowlanych WYDANIE SPECJALNE ISSN 1643-6350 Konferencja III l skie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomo ci wraz z obchodami l skiego Dnia Budowlanych - 2011 Katowice, 28 wrze nia 2011 r. Sala Sejmu l skiego

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z.

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z. Ubezpieczenia osobowe Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY Allianz ubezpieczenia od A do Z. Spis treœci.........................................................................................................

Bardziej szczegółowo

ubezpieczenia komunikacyjne ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych

ubezpieczenia komunikacyjne ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych ubezpieczenia komunikacyjne ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych Ogólne Warunki Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w ruchu zagranicznym - Zielona Karta 24.02.2016

Bardziej szczegółowo