EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY I STARSI PRACOWNICY

Transkrypt

1 EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY I STARSI PRACOWNICY BROSZURA Komisja Europejska

2 Komisja Europejska ani żadna osoba działająca w imieniu Komisji nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania informacji zawartych w niniejszej publikacji. Europe Direct to serwis, który pomoże Państwu znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej. Numer bezpłatnej infolinii*: (*) Niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń z numerami lub pobierają za nie opłaty. Wiele informacji na temat Unii Europejskiej można znaleźć w Internecie. Są one dostępne za pośrednictwem portalu Unii Europejskiej ( Unia Europejska, 2010 Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła. Wydane w Belgii. WYDRUKOWANE NA PAPIERZE NIE ZAWIERAJĄCYM CHLORU. WAŻNA INFORMACJA Informacje zawarte w tej broszurze pochodzą z raportu opracowanego przez Bernard Brunhes International (BBI, w ramach kontraktu Przegląd działań finansowanych z EFS w krajach UE. Raport zatytułowany Europejski Fundusz Społeczny i starsi pracownicy został napisany przez Dr Richard Wynne i Tanja El Nemr i jest dostępny na stronie

3 Starsi pracownicy - atut rynku pracy W ostatnich latach uwagę decydentów w UE zaprząta problem starzenia się ludności, a w szczególności pracowników. Niepokój budzą takie zjawiska jak znaczna liczba osób przechodzących na wcześniejszą emeryturę, koszty coraz dłuższego finansowania świadczeń emerytalnych oraz prognozowany brak pracowników na rynku. W wyniku powyższych zmian wzrośnie liczba osób w wieku emerytalnym w stosunku do populacji w wieku produkcyjnym, a kurcząca się grupa osób czynnych zawodowo będzie zmuszona utrzymywać coraz większą liczbę emerytów. Ponadto wzrosną koszty świadczeń emerytalnych oraz opieki zdrowotnej, ponieważ rosnąca średnia długość życia doprowadzi do wydłużenia się ostatniego etapu życia, w którym emeryci intensywnie korzystają ze świadczeń zdrowotnych. Starzenie się ludności pociąga za sobą również istotne skutki dla rynku pracy. W sytuacji, gdy średnia długość życia rośnie, a granica wieku emerytalnego przesuwa się nieznacznie albo wcale, grupa osób zdolnych do pracy w naturalny sposób maleje. Nakłada to dodatkowy ciężar na barki aktywnych pracowników, wynikający nie tylko z konieczności finansowania opieki społecznej i systemów emerytalnych, ale również z ograniczonej możliwości zaspokojenia popytu na pracę w poszczególnych gospodarkach. Wszystkie powyższe zjawiska spowodowały, że grupa starszych pracowników stała się istotnym celem polityki zarówno na poziomie Komisji Europejskiej, jak i poszczególnych państw członkowskich. Ostatecznym celem tej polityki jest podniesienie średniej wieku emerytalnego pracowników w UE, a co za tym idzie, zwiększenie liczby osób starszych aktywnych zawodowo. Co więcej, ważnym celem politycznym jest zachęcenie obywateli do aktywnego starzenia się w celu zarówno przedłużenia życia, jak i podniesienia jego jakości. Odpowiednie polityki dotyczą częściowo inicjatyw w zakresie promocji zdrowia, ale również podnoszenia jakości życia społecznego dostępnego dla osób starszych. Jedno z podstawowych narzędzi, jakie państwa członkowskie stosują w celu wdrożenia tych zobowiązań wspólnotowych stanowi Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Fundusz jest wykorzystywany, aby finansować programy adresowane bezpośrednio i pośrednio do starszych pracowników w zakresie takich inicjatyw jak uczenie się przez całe życie, np. przez pomagania kobietom w powrocie na rynek pracy lub wspieranie osób niepełnosprawnych. 1

4 Europejski Fundusz Społeczny w pigułce Jednym z celów Europejskiego Funduszu Społecznego jest promowanie zatrudnienia w UE. Fundusz pomaga państwom członkowskim lepiej przygotować pracowników i przedsiębiorstwa europejskie do stawienia czoła nowym, globalnym zmianom. Współfinansuje inicjatywy wspierane przez krajowe środki publiczne i prywatne. Strategia i budżet EFS są negocjowane i ustalane między państwami członkowskimi reprezentowanymi w Radzie Unii Europejskiej, Parlamencie Europejskim i Komisji Europejskiej. Na tej podstawie państwa członkowskie przygotowują siedmioletnie programy operacyjne, które są następnie zatwierdzane przez Komisję Europejską. Programy operacyjne : wszystkie wydatki poniesione przez państwa członkowskie (w mln EUR) do 2 września 2008 r. Państwo członkowskie Wydatki Państwo członkowskie Wydatki Austria Łotwa 115 Belgia Luksemburg 47 Cypr 22 Malta 9 Czechy 297 Niemcy Dania 779 Polska Estonia 71 Portugalia Finlandia Słowacja 241 Francja Słowenia 60 Grecja Szwecja Hiszpania Węgry 288 Holandia Wielka Brytania Irlandia Włochy Litwa 166 Powyższe liczby nie obejmują Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL, która była również finansowana przez EFS w latach

5 EFS fakty i liczby Większośc informacji zawartych w tej broszurze dotyczy okresu W 2000 roku środki z EFS zostały przyznane ówczesnym 15 państwom członkowskim UE. Dodatkowe programy finansowane z EFS uruchomiono w roku 2004 w celu uwzględnienia priorytetów 10 nowych państw członkowskich. Poniżej przedstawiono dane liczbowe obrazujące rozmiar interwencji EFS: EFS W ramach ponad 200 programów operacyjnych wydano łącznie 105 miliardów euro (do sierpnia 2008), z czego ponad połowa finansowana była z EFS (54 mld EUR), a pozostała kwota pochodziła z krajowych środków publicznych (45 mld) i środków prywatnych (6 mld euro) w państwach członkowskich. Ponad 75 milionów ludzi zostało bezpośrednio objętych działaniami EFS, co stanowi około 24% całej ludności UE między 16. a 64. rokiem życia. EFS jest zaangażowany w promowanie równości szans. Z działań finansowanych przez EFS w równej mierze skorzystali przedstawiciele obu płci: 52% beneficjentów stanowiły kobiety, a 48% mężczyźni. EFS pomógł w przygotowaniu młodych ludzi do znalezienia pracy: 37% wszystkich uczestników projektów były to osoby między 16. a 25. rokiem życia. EFS wspiera inicjatywy mające na celu utrzymanie pracowników na rynku pracy, zwłaszcza w obliczu starzejącej się siły roboczej: 7% uczestników EFS to osoby powyżej 55. roku życia. Wśród beneficjentów EFS 54% uczestników to bezrobotni, 38% to osoby czynne zawodowo, a 8% to osoby nieaktywne, które nie mogły zdobyć i utrzymać zatrudnienia. Badania ewaluacyjne i analizy danych pokazują, że od 40 do 80% (czyli średnio połowa) bezrobotnych uczestników programu znajduje zatrudnienie w ciągu 12 miesięcy od momentu jego zakończenia. EFS Wstępne dane na temat aktualnych programów wskazują, że z działań wspieranych przez EFS w latach 2007, 2008 i 2009 skorzystało już 18 milionów osób. 17% uczestników tych działań należy do defaworyzowanych grup społecznych, takich jak migranci, mniejszości, niepełnosprawni, Romowie, byli skazańcy, itd. 3

6 Rodzaje inicjatyw EFS na rzecz starszych pracowników Chcąc podjąć jakąkolwiek dyskusję na temat zakresu inicjatyw adresowanych do starszych pracowników w ramach programów EFS, należy uwzględnić fakt, iż państwa członkowskie nie zostały zobowiązane do zgłaszania liczby starszych wiekiem beneficjentów działań realizowanych w okresie programowania Jednak liczne zrealizowane i bieżące działania EFS są istotne dla starszych pracowników i dla osób starszych w ogóle. Dotyczy to, na przykład, inicjatyw w dziedzinie uczenia się przez całe życie oraz przeciwdziałania długotrwałemu bezrobociu; co do tych obszarów można przypuszczać, że okażą się bardziej przydatne dla osób starszych niż inne działania. Podobnie inicjatywy adresowane do osób niepełnosprawnych najprawdopodobniej spotkają się z żywszym zainteresowaniem osób starszych, ponieważ większość ograniczeń sprawności pogłębia się właśnie z wiekiem. W ramach programowania EFS na lata więcej uwagi poświęcono osobom starszym. To nowe podejście znalazło odbicie w rozporządzeniu w sprawie EFS, w którym starsi pracownicy zostali jednoznacznie określeni jako osobna grupa docelowa. Na rzecz tej grupy beneficjentów podejmuje się liczne działania mające na celu zwiększanie zdolności przystosowawczych pracowników starszych, ułatwianie dostępu do zatrudnienia, promowanie aktywnego starzenia się oraz wdrażanie elastycznych form organizacji pracy. Dodatkowo, osoby starsze mogą korzystać z inicjatyw na rzecz uczenia się przez całe życie lub uczestnictwa społecznego adresowanych do osób niepełnosprawnych. Dane dostępne z obu okresów programowania EFS umożliwiły zidentyfikowanie licznych programów, które spotkały się z dużym zainteresowaniem starszych pracowników i osób starszych w ogóle. Określono trzy rodzaje działań czy też osi priorytetowych istotnych dla osób starszych: zorientowane bezpośrednio na tę grupę osób, podejmowane w zakresie systemów i struktur na rzecz podniesienia jakości usług dla osób starszych oraz dotyczące zarówno systemów, jak i ich beneficjentów. Jednak rzeczywisty procent inicjatyw przeznaczonych specjalnie dla osób starszych w ramach tych działań i osi priorytetowych nie jest znany. 57% działań z okresu programowania adresowane było bezpośrednio do osób starszych. Oferta ta objęła szeroką gamę usług, począwszy od szkoleń zawodowych dla starszych pracowników lub starszych osób bezrobotnych aż do możliwości nabywania przez pracowników w starszym wieku umiejętności niezbędnych do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy, a co za tym idzie, późniejszego przechodzenia na emeryturę. 4

7 Przykład: Akademie 50plus w Brandenburgii (Niemcy) Akademie 50plus to projekt adresowany do starszych osób bezrobotnych pragnących powrócić na rynek pracy. Inicjatywa ta opiera się na umiejętnym wykorzystywaniu, utrzymywaniu oraz rozwijaniu umiejętności osób starszych czyli drzemiącego w nich potencjału w celu przeciwdziałania zmianom demograficznym. Akademie 50plus zapewnia indywidualne poradnictwo, przygotowuje uczestników do podjęcia zatrudnienia i oferuje wsparcie przy ubieganiu się o pracę oraz obejmowaniu określonego stanowiska. W ramach projektu opracowano program na rzecz podnoszenia kwalifikacji zawodowych i szkoleń. Co więcej, realizatorzy inicjatywy Akademie 50plus pozostają w kontakcie z pracodawcami i innymi uczestnikami rynku pracy oraz zajmują się przybliżaniem zagadnień dotyczących starszych osób bezrobotnych opinii publicznej, także za pomocą środków masowego przekazu. W latach z programu skorzystało osób i został on przedłużony do roku EFS wspierał również inicjatywy na rzecz systemów i struktur; były to działania w zakresie szkoleń zawodowych lub usług w zakresie zatrudnienia. Obejmowały one podnoszenie jakości szkoleń dla pracowników, co umożliwiało nie tylko oferowanie lepszej jakości usług w ogóle, lecz także poprawę jakości usług adresowanych specjalnie do osób starszych. Inne działania obejmowały rozwój nowych usług dotyczących kariery i rekrutacji, które odpowiadałyby potrzebom osób starszych, tak pracujących, jak i bezrobotnych. Ogółem 13% działań zidentyfikowanych jako istotne dla osób starszych miało na celu poprawę systemów. 30% działań z okresu programowania zaadresowano bezpośrednio do osób i systemów. Inicjatywy takie dotyczyły, na przykład, tworzenia nowych usług szkoleniowych specjalnie z myślą o osobach starszych z jednoczesnym zapewnianiem im możliwości uaktualniania wcześniej nabytych umiejętności 5

8 Krótki przegląd działań EFS na rzecz starszych pracowników: Starszych pracowników dotyczyła około połowa programów operacyjnych oraz jedna piąta działań. Wydatki na owe działania wyniosły 41,6 mld euro, w tym 18,6 mld pochodziło ze środków EFS. Nie ma możliwości dokładnego określenia wydatków na rzecz starszych osób i starszych pracowników, ponieważ większość działań nie dotyczyła wyłącznie tych grup. Prawie połowa inicjatyw była zorientowana na starsze osoby bezrobotne (49%). Z 14% inicjatyw skorzystały osoby starsze nieaktywne zawodowo, a z 37% pracownicy w starszym wieku. Z dostępnych danych z 13 państw członkowskich wynika, że ze zrealizowanych przez nie ogółem 162 działań skorzystało 1,8 mln starszych pracowników. Warto zauważyć, że dane o udziale starszych pracowników są dostępne tylko z 10% wszystkich działań zrealizowanych w latach Dlatego też, biorąc pod uwagę, że całkowita liczba beneficjentów inicjatyw EFS wyniosła 75 mln, rzeczywista liczba uczestników działań finansowanych przez Fundusz, którzy ukończyli 55. rok życia z pewnością była znacznie większa. Według danych z Belgii, Hiszpanii, Finlandii i Austrii wynika, że znaczna liczba programów operacyjnych i środków w tych krajach dotyczyła starszych pracowników. Niektóre państwa członkowskie, szczególnie Finlandia, ale również Austria, Belgia i Włochy, odnotowały względnie dużą liczbę starszych wiekiem uczestników inicjatyw EFS. 6

9 Krótki przegląd działań EFS na rzecz starszych pracowników: Programy operacyjne realizowane w 26 państwach członkowskich w sposób jednoznaczny definiują starszych pracowników jako grupę docelową 161 osi priorytetowych (czyli 25% wszystkich osi). Do państw członkowskich, które mają największy procent takich osi należą: Austria, Finlandia, Łotwa i Szwecja. Dane dotyczące poziomu finansowania wykazały, że średnio 43% całkowitego budżetu danego okresu programowania jest przeznaczonych na finansowanie osi priorytetowych, których grupę docelową stanowią także osoby starsze. Ponad 30 mld euro pochodzi ze środków EFS, natomiast pozostałe 19 mld ze źródeł publicznych i prywatnych. Rzeczywisty stopień finansowania potrzeb osób starszych ze środków budżetowych jest znacznie niższy, ponieważ osie priorytetowe stanowią szerokie kategorie, w których starsi pracownicy zwykle pozostają jedną z wielu grup docelowych. W ramach wybranych osi priorytetowych wśród 7,7 mln beneficjentów z lat 2007, 2008 i 2009 zgłoszono starszych uczestników. W przypadku osi priorytetowych przeznaczonych także dla innych grup docelowych niż wyłącznie pracownicy starsi okazało się, że z aktualnie wdrażanych inicjatyw skorzystało kolejne osób starszych. Zatem liczba beneficjentów w starszym wieku wśród 18,4 mln uczestników zarejestrowanych w połowie 2010 r. wynosi (tj. blisko 5% całkowitej liczby beneficjentów ESF). 7

10 EFS wspiera aktywizację zawodową osób starszych Osoby starsze mogą korzystać ze wsparcia EFS w sposób bezpośredni jako indywidualni beneficjenci finansowanych inicjatyw lub też pośrednio dzięki wspieranym przez EFS systemom, strukturom i usługom. Działania adresowane do indywidualnych osób obejmują starsze osoby, które wciąż pozostają aktywne zawodowo oraz te starsze osoby, które są bezrobotne lub nieaktywne zawodowo. Przykład: Zwiększenie możliwości zatrudnienia starszych pracowników na Malcie Rząd Malty zobowiązał się do generowania wzrostu gospodarczego, zmniejszenia wydatków sektora finansów publicznych oraz kształtowania zrównoważonych systemów opieki społecznej. EFS wspiera te wysiłki przez promocję zatrudnienia i integrację społeczną grup defaworyzowanych, w tym starszych pracowników. Jedna z inicjatyw Funduszu była zorientowana w szczególności na zarejestrowane osoby bezrobotne, które ukończyły 40. rok życia (grupa pracowników w najbardziej zaawansowanym wieku, dla której są dostepne dane). Działanie to realizowano przez rok i jego głównym celem było uświadomienie pracodawcom korzyści płynących z zatrudniania doświadczonych (starszych) pracowników oraz zapewnienie odpowiedniego szkolenia w zakresie nowych umiejętności. Z inicjatywy EFS dotyczącej przeszkalania, oferującej również możliwość próby pracy w rzeczywistym otoczeniu, w celu ponownej integracji beneficjentów na rynku pracy skorzystało ogółem 421 osób. Projekt ten znakomicie wpisał się w starania rządu na rzecz obniżenia kosztów generowanych przez sektor publiczny przez zwiększanie szans zatrudnienia uczestników. Dane z roku 2006 pokazują, że EFS wspierał zatrudnienie osób, które ukończyły 40. rok życia, przez zapewnienie godzin szkoleń, z których skorzystało 110 mężczyzn i 55 kobiet. Co więcej, spośród starszych uczestników, którzy mieli okazję spróbować pracy dzięki wspomaganemu zatrudnieniu, w rok później zatrudnionych stale było 59 mężczyzn i 33 kobiety. Ulepszone systemy i struktury na rzecz osób starszych Poniższe przykłady pokazują w jaki sposób zostały wykorzystane środki zorientowane na systemy i struktury. Pierwszy z nich dotyczy okresu i skupia się na zagadnieniu zarządzania zasobami ludzkimi. 8

11 Przykład: Zarządzanie zasobami ludzkimi ze względu na wiek w Belgii Projekt pod nazwą Silver Instruments and Processes ( Srebrne instrumenty i procesy ) realizowany na belgijskim Uniwersytecie Hasselt umożliwił opracowanie narzędzi w zakresie strategii zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach z uwzględnieniem kwestii wieku. Badanie przeprowadzone w firmach, które zidentyfikowało dobre praktyki dotyczące zarządzania wiekiem pracowników, wykazało, że podstawowym założeniem rozsądnej polityki zarządzania zasobami ludzkimi ze względu na wiek jest fakt, iż pracownicy ciągle uczą się i rozwijają w czasie całej kariery zawodowej. Ciągły rozwój i podwyższanie kwalifikacji zawodowych ma na celu zagwarantowanie im perspektyw zatrudnienia, a także utrzymywanie ich chęci do pracy. Aby jednak takie podejście było możliwe, przedsiębiorstwa powinny pracować nad strategiczną wizją oraz polityką rozwijania umiejętności zawodowych, przyjmując konkretne plany działania uwzględniające indywidualne umiejętności starszych pracowników. Wyniki tego i innych projektów EFS uwzględniających wiek beneficjentów znajdują się na stronie Drugi przykład dotyczy zastosowania aktywnych polityk rynku pracy w celu zwiększenia uczestnictwa osób starszych w zatrudnieniu w bieżącym okresie programowania. Przykład: Działania w zakresie aktywnej polityki rynku pracy na rzecz osób starszych w Estonii Według danych z Estonii w działaniach realizowanych w okresie programowania obserwuje się względnie wysoki poziom uczestnictwa osób starszych. Przykładem inicjatywy mającej na celu usprawnienie systemu i uwzględniającej potrzeby osób starszych jest priorytet określany jako działania w zakresie aktywnej polityki rynku pracy dla osób starszych. W ramach tych działań dostosowuje się usługi rynku pracy do specyficznych potrzeb osób starszych, a pracodawcy otrzymują informacje o możliwościach i korzyściach wynikających z elastycznego wykorzystywania potencjału zawodowego takich osób. W latach 2007, 2008 i 2009 z inicjatyw tych skorzystało osób w starszym wieku. 9

12 Starsi pracownicy jedna grupa docelowa, wiele możliwych odpowiedzi W ramach UE poszczególne państwa członkowskie wdrażają różne polityki i przyjmują różne podejścia do problemów starszych pracowników i osób starszych w ogóle. Niektóre z nich, np. Finlandia, w dużej mierze korzystają ze wsparcia EFS na rzecz takich polityk. Finlandia znaczny udział starszych pracowników w programach EFS Przykład: Wszystkie programy operacyjne realizowane w Finlandii w latach uwzględniały osoby starsze. Na przykład cel 3. programu na lata w Finlandii kontynentalnej objął co najmniej 10 działań bezpośrednio odnoszących się do starszych pracowników: 49% uczestników (czyli z osób) ukończyło 40. rok życia (grupa pracowników w najbardziej zaawansowanym wieku, dla której są dostepne dane). Działania w ramach tego programu zawierały wiele inicjatyw istotnych dla pracowników w różnym wieku, jednak szczególną uwagę poświęcono ułatwianiu dostępu do rynku pracy osobom starszym. Oto garść przykładów: rozwój tzw. ścieżek do pracy ze szczególnym uwzględnieniem organizacji miejsca pracy oraz indywidualnych potrzeb osób starszych, reorientacja szkoleń i usług doradztwa zawodowego w sposób umożliwiający skuteczniejsze reagowanie na zmiany zachodzące w życiu zawodowym, ulepszanie modeli aktywizacji pracowników przez szkolenia zawodowe, co umożliwiło opracowanie konkretnych modeli, takich jak mapowanie umiejętności, mentoring i plany szeroko rozumianej rehabilitacji osób starszych, wspieranie przedsiębiorstw w tworzeniu bardziej atrakcyjnych warunków pracy dla starszych pracowników. W niektórych państwach członkowskich, np. w Belgii, ze specjalnie opracowanych działań skorzystała znaczna liczba osób starszych. Inne kraje członkowskie, jak np. Dania, przyjęły podejście pośrednie, zgodnie z którym działania nie zostały zaprojektowanie wyłącznie dla tej grupy docelowej, ale i tak skorzystało z nich wielu uczestników w bardziej zaawansowanym wieku. 10

13 Bieżące działania EFS na rzecz starszych pracowników Rozporządzenie KE w sprawie bieżącego okresu programowania EFS na lata zwraca uwagę na rosnące znaczenie aktywnego starzenia się i wydłużania się życia zawodowego obywateli. Wiele państw członkowskich korzysta ze wsparcia EFS w celu ulepszania szkoleń i polityki zatrudnienia dotyczących osób starszych oraz świadczenia różnych rodzajów usług przedstawicielom tej grupy docelowej. Poniższe przykłady z Austrii i Szwecji pokazują jakie szkolenia i usługi w dziedzinie zatrudnienia są adresowane bezpośrednio do starszych pracowników. Przykład: Działania EFS na rzecz starszych pracowników w Austrii Realizowane przez EFS w Austrii programy EFS Burgenland i Austria Employment (Burgenland und Beschäftigung Österreich) mają na celu wspieranie osób starszych w dziedzinie edukacji, szkoleń oraz poszukiwania pracy. Inicjatywy te obejmują ułatwianie dostępu do działań w zakresie podnoszenia kwalifikacji i szkoleń dla starszych pracowników, wdrażanie w przedsiębiorstwach polityk wspierających aktywne starzenie się oraz pomoc osobom starszym, np. w zakresie wstępnej i wyższej edukacji zawodowej. Co więcej, programy te są adresowane również do starszych osób bezrobotnych i uwzględniają tworzenie miejsc pracy i ofert szkoleniowych dla nich. Mają także na celu zabezpieczenie miejsc pracy zajmowanych przez osoby starsze za pomocą edukacji dorosłych i przygotowywania ich do zmian ekonomicznych. W latach 2007, 2008 i 2009 z inicjatyw tych skorzystało prawie osób. Przykład: Działania na rzecz licznych grup defaworyzowanych w Szwecji Realizowany w szwedzkim regionie Övre Norrland program pod hasłem Kurs orientacji zawodowej dla uczniów ze środowisk imigranckich lub uchodźczych, którzy ukończyli 50. rok życia (Orienteringskurs för studerande av 50+ med en invandrare- eller flyktingbakgrund) zapewnia szkolenia w wielu dziedzinach, np. wiedzy o szwedzkim społeczeństwie, zdrowia i dobrego samopoczucia, stworzenia możliwości wchodzenia na rynek pracy oraz doskonalenia umiejętności językowych. W ten sposób opisywany program wspomaga grupę docelową, która boryka się z licznymi trudnościami, zarówno na rynku pracy, jak i w ogóle w życiu w społeczeństwie. Program ten jest realizowany w ramach priorytetu 2. Ökat arbetskraftsutbud (zwiększona podaż pracy), z którego wg raportów w latach skorzystało osób. 11

14 EFS : Inwestowanie w ludzi W obecnym okresie programowania EFS dysponuje budżetem w wysokości 76 mld EUR, który ma być przeznaczony na współfinansowanie 117 programów operacyjnych w 27 państwach członkowskich. Krajowe środki publiczne i prywatne to kolejne 41 mld EUR. Wspierane działania obejmują następujące dziedziny: (i) zdolność do adaptacji pracowników i przedsiębiorstw, (ii) dostęp do zatrudnienia i integracja na rynku pracy, (iii) integracja społeczna osób defaworyzowanych, (iv) reforma systemów edukacyjnych i szkoleniowych, (v) dobre zarządzanie, partnerstwo i zaangażowanie partnerów społecznych. EFS wspiera działania we wszystkich 27-miu państwach członkowskich w ramach dwóch celów. Dodatkowe priorytety w tzw. regionach konwergencyjnych to: (i) ustawiczne kształcenie, badania i innowacje, (ii) budowanie potencjału administracji publicznej i sektora usług. Programy operacyjne : łączny budżet, tzn. uwględniajacy współfinansowanie ze środków krajowych (w mln EUR) w podziale na państwa członkowskie Państwo członkowskie Budżet Państwo członkowskie Budżet Austria Łotwa 657 Belgia Luksemburg 50 Bułgaria Malta 132 Cypr 150 Niemcy Czechy Polska Dania 510 Portugalia Estonia 462 Rumunia Finlandia Słowacja Francja Słowenia 889 Grecja Szwecja Hiszpania Węgry Holandia Wielka Brytania Irlandia Włochy Litwa

15 EFS Inwestujemy w waszą przyszłość Poziom finansowania z EFS jest różny w poszczególnych regionach w zależności od ich względnego bogactwa. Regiony UE dzieli się na cztery kategorie na podstawie PKB na mieszkańca w regionie w porównaniu ze średnią dla UE (UE z 27 lub 15 państwami członkowskimi). Regiony konwergencji: z PKB na mieszkańca poniżej 75% średniej dla UE-27 Regiony pomocy przejściowej phasing out : z PKB na mieszkańca powyżej 75% średniej dla UE-27 lecz poniżej 75% średniej dla UE-15 Regiony pomocy przejściowej phasing in : z PKB na mieszkańca poniżej 75% średniej dla UE-15 (w okresie ) lecz powyżej 75% średniej dla UE-15 (w okresie ) Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach: obejmuje wszystkie regiony UE Stan w styczniu 2001 roku EuroGeographics Association for the administrative boundaries

16 Co EFS robi dla ciebie? EFS: aktywna polityka rynku pracy i publiczne służby zatrudnienia EFS: zdolność przedsiębiorstw do adaptacji i kształcenie ustawiczne pracowników EFS i rozwój potencjału ludzkiego przez badania i innowacje EFS i mobilność pracowników EFS: edukacja i nauka przez całe życie EFS: kobiety, wymóg uwzględniania równości płci oraz łączenie życia zawodowego i prywatnego EFS i Romowie EFS: zrównoważony rozwój i technologie przyjazne dla środowiska EFS: migranci i mniejszości narodowe EFS: obszary miejskie i rozwój lokalny EFS i starsi pracownicy EFS i zdrowie EFS i przedsiębiorczość EFS i młodzież EFS i osoby niepełnosprawne EFS i budowanie zdolności instytucjonalnej EFS i włączenie społeczne EFS i wymóg uwzględniania problematyki równości EFS i partnerzy społeczni EFS wspiera budowanie partnerstw EFS kultura i turystyka Najnowsze publikacje znajdziecie Państwo na stronie internetowej