Poradnik edukacyjny - Samozatrudnienie

Transkrypt

1 Poradnik edukacyjny - Samozatrudnienie Zanim załoysz firm Z dniem 1 stycznia 2001 weszła w ycie ustawa Prawo działalnoci gospodarczej, która wprowadza istotne zmiany przy okreleniu podmiotów mogcych prowadzi działalno gospodarcz i wystpowa jako pracodawca (Dz. U. Nr 101, poz.1178 z pón. zm.). W rozumieniu tej ustawy działalnoci gospodarcz jest zarobkowa działalno wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i ekspolatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i cigły. Przedsibiorc jest: osoba fizyczna osoba prawna nie majca osobowoci prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalno gospodarcz za przedsibiorców uznaje si take wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanych przez nich działalnoci gospodarczej. Osoba prawna - osobami prawnymi s Skarb Pastwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznaj osobowo prawn. Osobowo prawn nabywaj jednostki organizacyjne w drodze aktu właciwego organu pastwowego, koncesji czy wpisu do odpowiedniego rejestru. Osobowo prawn przyznan szczególnymi przepisami posiadaj m.in. przedsibiorstwa pastwowe, spółki z ograniczon odpowiedzialnoci, spółki akcyjne, spółdzielnie czy fundacje. Osobami prawnymi nie s szkoły, jednostki wojskowe, urzdy pastwowe czy gminne, osoby prowadzce jednoosobow działalno gospodarcz Spółki handlowe, czyli spółki od jawnej do akcyjnej, maj obowizek rejestracji w Krajowym Rejestrze Sdowym (KRS). Działalno osoby fizycznej do koca 2003 roku rejestruje si w urzdzie gminy, dopiero od 1 stycznia 2004 roku wszyscy przedsibiorcy bd mieli obowizek rejestracji w KRS. Prowadzenie niektórych rodzajów działalnoci wymaga uzyskania zezwolenia lub koncesji, reguluj to przepisy Prawa działalnoci gospodarczej i innych ustaw, które wymagaj rónego rodzaju pozwole, upowanie, zgód i licencji.

2 Koncesji wymaga wykonywanie działalnoci gospodarczej w zakresie: poszukiwania i rozpoznawania złó kopalin, wydobywania kopalin ze złó, bezzbiornikowego magzynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, broni i amunicj oraz wyrobami i technologi o przeznaczeniu wojkowym lub policyjnym wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energi ochrony osób i mienia transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych budowy i eksploatacji autostrad płatnych zarzdzania liniami kolejowymi oraz wykonywanie przewozów kolejowych rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych. Zezwolenia wymaga pozostała działalno gospodarcza podlegajca koncesjonowaniu na podstawie: ustawy o zwalczaniu niedozwolonego wyrobu spirytusu ustawy o łcznoci ustawy o rodkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i Inspekcji Farmaceutycznej ustawie o ochronie rolin uprawnych Prawa łowieckiego ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami ustawy o administrowaniu obrotem z zagranic towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym. Pojcia przydatne przy zakładaniu własnej firmy: REGON - numer identyfikacji statystycznej, jest zakodowanym systemem informacji o nazwie firmy, adresie, rodzaju prowadzonej działalnoci, formie prawno-organizacyjnej, rodzaju własnoci i sposobie finansowania. Ten numer bdzie towarzyszy Twojej firmie do koca jej istnienia - zmieni go musisz tylko wtedy, gdy zmienisz podstawowy profil działalnoci. Wraz z REGON-em otrzymasz te okrelenie Twojej działalnoci podstawowej i drugorzdnej wg polskiej (PKD) i europejskiej (EKD) klasyfikacji działalnoci. Z chwil uzyskania numeru REGON musisz si nim posługiwa we wszystkich dokumentach zwizanych z wykorzystywaniem zobowiza podatkowych oraz niepodatkowych (np. czynszu lub dzierawy płaconej gminie). Musisz go take uywa na wszelkich oficjalnych drukach firmowych, ofertach a take umieci na piecztce firmowej. NIP - wszystkie osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadajce organizacji prawnej, podlegaj obowizkowi ewidencji podatkowej i otrzymuj numer identyfikacji podatkowej (NIP). Jest on nadawany tylko raz i doywotnio - w przypadku osób prawnych i spółek cywilnych oznacza to, e do czasu ich likwidacji. W firmach jednoosobowych NIP osobisty jest tosamy z NIP-em firmy. Tak samo jak z REGON-em, z chwil uzyskania NIP musisz si nim posługiwa we wszystkich dokumentach zwizanych z wykorzystywaniem zobowiza podatkowych oraz

3 niepodatkowych oraz musisz go take uywa na wszelkich oficjalnych drukach firmowych, ofertach a take umieci na piecztce firmowej. VAT - podatek od towarów i usług; obowizek płacenia tego podatku spoczywa na osobach fizycznych, prawnych oraz jednostkach organizacyjnych nie posiadajcych osobowoci prawnej, sprzedajcych w cigu roku towary i usługi o wartoci przekraczajcej okrelon przepisami kwot (waloryzowan co roku w zwizku z inflacj). W tym roku jest to kwota 10 tysicy EURO (czyli złotych). Cz firm jet zwolniona z VAT-u. Obejmuje to sprzedajcych towary i wykonujcych usługi wymienione w załczniku nr 2 ustawy o VAT (ustawa o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z r.) oraz nowe firmy, których przewidywany obrót nie przekroczy wartoci 10 tysicy EURO lub proporcjonalnie mniej, jeli firma rozpocznie działalno w trakcie roku. Składajc dokumenty w Urzdzie Skarbowym musisz okreli przewidywany tegoroczny obrót Twojej firmy. Jeeli przysługuje Ci zwolnienie z VAT to w Urzdzie składasz owiadczenie o wyborze zwolnienia lub rezygnacji z niego. Jednak po takiej rezygnacji nigdy ju nie moesz wróci do zwolnienia z podatku VAT, niezalenie od wielkoci obrotu w latach nastpnych. Jeeli zrezygnowałe ze zwolnienia z podatku VAT lub takie zwolnienie Ci nie przysługuje, rejestrujesz si jako płatnik podatku VAT, rejestracja taka kosztuje w chwili obecnej 152 zł. Obowizkow czynnoci, ponawian co rok w terminie do 20 stycznia jest powiadomienie urzdu skarbowego właciwego dla Twojego miejsca zamieszkania, o wyborze formy opodatkowania na ten rok. W cigu 7 dni od daty rozpoczcia działalnoci masz obowizek zgłoszenia si do Zakładu Ubezpiecze Społecznych. Od 1 sierpnia 2001 roku wszyscy przedsibiorcy dokonujcy wpłat składek ZUS-owskich zobowizani zostali do dokonywania rozlicze w formie bezgotówkowej. W przypadku osób fizycznych prowadzcych działalno indywidualn ubezpieczenia społeczne (czyli emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz składki na Fundusz Pracy s obowizkowe dlatego musz one płaci składki od podstawy wynoszcej przynajmniej 60% przecitnego wynagrodzenia. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Dokumenty do ZUS mona pzrekazywa w formie elektronicznej wykorzystujc program PŁATNIK i PŁATNIK przekaz elektroniczny. Wicej informacji na ten temat oraz wszystkie potrzebne formularze, przepisy i informacje prawne mona znale pod adresem Rodzaje działalnoci gospodarczej Jednoosobowa działalno gospodarcza W pierwszej kolejnoci idziesz do urzdu (miejskiego, gminnego) gdzie wypełniasz wniosek, w którym wpisujesz midzy innymi jak działalno chcesz prowadzi, nazw firmy i przewidywany termin rozpoczcia działalnoci. Opłata za wpis kosztuje 100 zł. Najpóniej po 14 dniach od złoenia dokumentów otrzymujesz zawiadczenie o wpisie do ewidencji działalnoci gospodarczej Twojej firmy. Z tym dokumentem udajesz si do miejscowego oddziału urzdu statystycznego, aby si tam zarejestrowa i otrzyma numer identyfikacji statystycznej REGON.

4 Majc ju REGON, w cigu 7 dni od daty otrzymania potwierdzenia o wpisie do ewidencji gospodarczej, musisz zgłosi si do Urzdu Skarbowego właciwego dla Twojego miejsca zamieszkania. Jeeli prowadzisz firm w innej dzielnicy, miecie czy gminie musisz te odwiedzi Urzd Skarbowy właciwy dla rejonu działania Twojej firmy. W Urzdzie Skarbowym miejsca zamieszkania bdziesz rozliczał si z podatku dochodowego od osób fizycznych, a w Urzdzie Skarbowym miejsca prowadzenia działalnoci bdziesz rozliczał podatek od towarów i usług. Rozpoczynajc działalno wybierasz sobie form opodatkowania - moesz wybra opodatkowanie na zasadach ogólnych (prowadzisz wtedy ksig przychodów i rozchodów lub na własne danie ksigi rachunkowe) albo opodatkowanie kart podatkow (tylko niektóre rodzaje działalnoci - głównie usługi i handel spoywczy) lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (prowadzisz wtedy ewidencje przychodów). Majc REGON, zawiadczenie o wpisie do ewidencji i NIP mona ju zakłada konto w banku. Rozliczenia bezgotówkowe s wymagane w ZUS-ie oraz w Urzdzie Skarbowym. Warto poszuka banku gdzie zakładanie konta i wszelkie póniejsze formalnoci nie bd zajmowały kilku godzin dziennie. Zdecydowan przewag maj tutaj banki internetowe zwłaszcza, e opłaty s w nich na ogół nisze ni w normalnych bankach. Zalet jednoosobowej działalnoci gospodarczej s proste metody zarzdzania - Ty jeste jedynym włacicielem i Ty sam podejmujesz decyzje, jeli Twoja firma potrzebuje wicej rodków to moesz "dołoy" swoje prywatne pienidze, jeli masz nadmiar gotówki to moesz przełoy j do własnej kieszeni bez pytania o zgod wspólników. Wad jest to, e za zobowizania powstałe w zwizku z prowadzeniem firmy odpowiadasz całym swoim majtkiem. Dotyczy to zarówno długów wobec kontrahentów jak i zobowiza podatkowych i nalenoci ZUS. Spółka cywilna Spółk cywiln mog zawiera co najmniej dwie osoby. Mog to by osoby fizyczne albo prawne, wspólnikiem nie moe by inna spółka cywilna. Tego rodzaju spółki z dniem 1 stycznia 2001 roku utraciły podmiotowo prawn - spółka nie jest ju przedsibiorstwem, przedsibiorcami s poszczególni wspólnicy, którzy deklaruj zamiar prowadzenia działalnoci z innymi przedsibiorcami i to pod imieniem wspólników. Mimo tych zmian spółka cywila jest nadal jednostk organizacyjn nie posiadajc osobowoci prawnej, jest wic podatnikiem VAT, posiada własny NIP i REGON. W nowych spółkach wspólnicy wystpuj o ich nadanie w imieniu spółki, gdy w urzdach statystycznych (nadajcych REGON) i urzdach skarbowych (nadajcych NIP i rejestrujcych podatników VAT) rejestracji nadal podlegaj spółki. Spółka nie ma prawa do własnej nazwy - jedyn moliwoci wystpowania wspólników pod wspóln nazw jest, aby kady z nich podał je w swoim zgłoszeniu jako własn. Jeeli chcesz prowadzi działalno w formie spółki cywilnej konieczne jest sporzdzenie na pimie umowy spółki. W umowie naley umieci takie informacje jak: kto z kim zawiera umow kto spółk reprezentuje i w jaki sposób (stanowisko) kto za co odpowiada a zwłaszcza kto odpowiada za ksigowo oraz rozliczenia podatkowe i ZUS zakres działalnoci

5 siedziba spółki i ewentualnie obszar działania wysoko wkładów pieninych - kto ile wnosi aport rzeczowy (wiadczenie usług, praw i rzeczy) czyli kto wnosi budynek, kto samochód, a kto pomysł, patent i prac sposób uczestnictwa w zyskach i stratach czas trwania spółki (jeeli nie bdzie - oznacza, e bezterminowo) sposób rozwizania spółki. W przypadku braku szczegółowych rozstrzygni dotyczcych udziałów w zyskach i stratach, wspólnicy dziel si w równych czciach zyskiem jaki i odpowiadaj majtkiem osobistym za straty spółki. Spółka cywilna nie jest podmiotem prawa, nie posiada wic własnego majtku. Zarówno wkłady wniesione przez wspólników jak i własno rzeczy ruchomych, nieruchomoci i innych praw majtkowych nabywanych przez wspólników, stanowi majtek wspólny wspólników, a nie spółki. Kademu ze wspólników przysługuj równe prawa (proporcjonalnie do posiadanych udziałów) do wspólnego majtku wspólników. Majtek wspólny jest niezaleny od ich majtku osobistego. W czasie trwania spółki jest on nienaruszalny, nie moe by przez wspólnika wycofany, zbyty, a udziały w spółce mog by przekazane osobie trzeciej tylko za zgod pozostałych wspólników i tylko w formie wystpienia ze spółki i przyjcia nowego wspólnika. Gdy wspólnikami s tylko osoby fizyczne i gdy roczne przychody netto bd nisze ni 800 tysicy EURO to mona si w spółce cywilnej rozlicza za pomoc ksigi przychodów i rozchodów. W spółkach cywilnych podatek VAT płaci spółka, natomiast podatek dochodowy płaci kady ze wspólników od przypadajcej na niego czci dochodu. Zalet spółki cywilnej jest łatwo jej utworzenia i póniejszego prowadzenia. Wad jest to, e za zaległoci podatkowe spółki i wspólników, wynikajce z działalnoci, a take za inne zobowizania spółki, odpowiadaj wspólnicy majtkiem wspólnym i solidarnie kady ze wspólników całym swoim majtkiem osobistym. Wierzyciele maj całkowit dowolno, z którego majtku i w jakiej kolejnoci zaspokoj swoje roszczenia Własna firma w Internecie Pierwsze kroki przy zakładaniu firmy w Internecie s taki same jak przy zakładaniu zwykłej firmy. Potem musisz si zastanowi gdzie umiecisz swoje strony. Aby były widoczne dla innych w internecie trzeba je umieci na komputerze na stałe podłczonym do sieci (zwanym "hostem"). Najlepiej utrzymanie serwisu powierzy wyspecjalizowanej firmie ISP (Internet Service Provider). Istnieje do duo firm oferujcych usług "hostingu", tutaj moesz sprawdzi ofert jednego z nich. Przy wyborze własnego ISP powiniene kierowa si nastpujcymi kryteriami: przepustowo łcza czyli jakim połczeniem z internetem dysponuj (minimum 2Mb)

6 zakres gwarancji nieprzerwanej pracy serwera tzn. jak czsto mog wystpi zakłócenia pracy hostu poziom zabezpieczenia serwisu (jak czsto s robione kopie zapasowe, czy jest bramka antywirusowa) łatwo i czstotliwo, z jak bdziesz mógł uaktualnia informacj na własnych stronach (niektóre firmy daj dodatkowych opłat) usługi dodatkowo oferowane np. informacje o odwiedzajcych, liczba kont e- mailowych i przestrze na skrytk pocztow, równie oprogramowanie usprawniajce i wzbogacajce prac serwisu np. skrypty CGI i PHP. Wikszo ISP pomaga w nastpnym kroku czyli w rejestracji domeny. Wybór i rejestracja domeny Wanym elementem zakładania firmy w sieci jest wybór "domeny" czyli nazwy naszej wirtualnej nieruchomoci. Domena daje moliwo stworzenia własnego osobliwego adresu, z którym z łatwoci bdziesz kojarzony. Wybór własnej nazwy w sieci jest nie mniej wany ni wybór nazwy firmy w wiecie rzeczywistym. Dodatkowo jest ograniczony bo: nie mona zarejestrowa nazwy, która ju została zarejestrowana nazwy powinny by krótkie i łatwe do pisania i zapamitania zestaw moliwych kombinacji słów jest mocno ograniczony. Sprawdzenie, czy wybrana domena nie jest zarejestrowana oraz samej rejestracji dokonuje si na stronach Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej która zarzdza wszystkimi domenami z rozszerzeniem.pl. Projektowanie stron WWW Gdy ju zarejestrujesz własn domen firmow moesz zacz umieszcza strony. Na firmowej witrynie internetowej powinny znale si takie informacje jak: informacja o firmie (dane adresowe, historia) aktualna oferta z opisem produktów/usług lista referencyjna zawierajca wanych kontrahentów, którzy współpracuj lub współpracowali z Twoj firm Niezbdnym elementem stron jest firmowy adres owy umieszczony w kilku widocznych miejscach. Jeli chcesz dotrze do klientów zagranicznych musisz pamita o rónych wersjach jzykowych swojego serwisu. Pamitaj o tym, e: strony nie powinny by obładowane grafik utrudniajc ich ogldanie (maksymalna wielko strony WWW to kb) strony powinny mie klarowny i logiczny układ, czyli taki który bdzie prosty w obsłudze nawet dla niedowiadczonych uytkowników strony powinny da si oglda i obsługiwa na wikszoci dostpnych przegldarek (Internet Explorer 4.01 i wyszy, Netscape 6.2, jeli masz tak moliwo to sprawd równie Opera 6).

7 Marketing w sieci Witryn w internecie w samej Polsce jest kilkaset tysicy, a na wiecie kilkadziesit milionów. Dlatego nie wystarczy wystawi stron i czeka na zainteresowanych. Kluczowym czynnikiem sukcesu (czyli tzw. wysokiej ogldalnoci) s działania zapewniajce łatwy i szybki dostp do Twojego serwisu. W tym celu wykorzystuje si takie techniki jak: linki - tekstowe odnoniki do Twojej strony umieszczone na innych (czciej odwiedzanych) stronach bannery - obrazkowe odpowiedniki linków, umoliwiajce przejcie na Twoj stron rejestracja w wyszukiwarkach i katalogach - w ten sposób Twoje strony mona odnale w sieci. Biznesplan - tworzenie od podstaw Biznes plan pozwala opisa swój pomysł, ujawnia jego słabe i mocne strony, sprawdza jego realno, pozwala take zorientowa si gdzie jeste, dokd zmierzasz, jak tam masz dotrze i osign wyznaczony sobie cel. Biznes plan jest równie sposobem prezentacji swojego pomysłu na biznes i przekonania inwestorów o zasadnoci zainwestowania w niego kapitałów. aden bank ani inna powana instytucja finansowa nie udziel poyczki lub kredytu bez konkretnego planu działania i jego kosztów. Dlatego przy pisaniu biznes planu warto skorzysta z pomocy wyspecjalizowanych w tym zakresie instytucji - ich adresy znajdziesz tutaj. Dobry biznes plan to: mało liczb - rzeczywisto jest nieprzewidywalna dlatego nie warto opisywa jej liczbowo miesic po miesicu; wystarczy stworzy model pokazujcy, e jeste wiadomy podstawowych zalenoci ekonomicznych dotyczcych Twojego biznesu duo informacji o sobie czyli o ludziach tworzcych ten biznes - musisz udowodni, e jestecie kompetentni i moecie zatrudni kompetentnych pracowników wiadomo rodowiska w jakim firma bdzie funkcjonowa i zwizanych z nim szans, zagroe i ryzyka. Idealny biznes powinien charakteryzowa si: zespołem dowiadczonych i utalentowanych ludzi, którzy ju wczeniej pracowali ze sob nad podobnymi projektami produktem, który daje szanse rozwoju i uzyskania trwałej przewagi konkurencyjnej na rynku z wykorzystaniem unikalnych kompetencji firmy przyrostem wartoci, któr łatwo daje si odprowadzi z firmy pozytywnym rodowiskiem makroekonomicznym dla rozwoju firmy Przedsibiorstwa spełniajce wszystkie te kryteria praktycznie nie istniej dlatego musisz w swoim biznes planie przynajmniej w niektórych punktach zbliy si do ideału.

8 Biznes plan powinien zawiera: 1. Streszczenie przedsiwzicia: dane o przedsibiorstwie (nazwa, adres, telefon, REGON, rodzaj działalnoci) historia przedsibiorstwa (forma prawna, kapitał załoycielski, data rozpoczcia działalnoci, krótki jej opis, dotychczasowe osignicia) informacje o włacicielach firmy (co umiej załoyciele, jakie jest ich wykształcenie, dowiadczenie zawodowe take we wspólnym prowadzeniu interesów, czy maj dowiadczenie w prowadzeniu podobnych przedsiwzi). 2. Opis przedsiwzicia: czego dotyczy obecny stan zaawansowania organizacyjnego i inwestycyjnego obecna i przewidywana struktura zatrudnienia 3. Dane dotyczce produktów i usług: krótki opis produktu lub usługi (główne cechy i zalety, co je róni od oferowanych przez konkurencj) kim s Twoi konkurenci, ich główne atuty i słaboci ródła finansowania: samofinansowanie, zapotrzebowanie na kapitał zewntrzny Finansowanie małych przedsibiorstw Małe przedsibiorstwa charakteryzuj si pod wzgldem finansowym oparciem działalnoci o własne kapitały. Najczciej kapitał własny jest jednak niewystarczajcy do prowadzenia i rozszerzania działalnoci. Wówczas firma musi szuka zewntrznych ródeł kapitału. ródła takie mona podzieli na cztery zasadnicze grupy: 1. Rynek kapitałowy 2. Dostawcy 3. Komercyjne instytucje finansowe 4. Instytucje powołane do pomocy MSP Rynek kapitałowy, w cisłym tego słowa znaczeniu, nie jest dostpny dla małych przedsibiorstw. Obudowany rygorystycznymi regulacjami informacyjno-ostronociowymi, wymaga m. in. systematycznego sporzdzania bardzo rozbudowanej i kosztownej dokumentacji, na któr małych firm nie sta. Pewnym substytutem klasycznego rynku kapitałowego moe by pozyskanie dodatkowych kapitałów poprzez znalezienie dodatkowego wspólnika. W wietle przepisów prawa polskiego oznacza to w wikszoci wypadków powołanie nowego bytu gospodarczego, a wic ponoszenie kosztów i biurokratyczn mitrg. Ponadto dotychczasowy właciciel pozbywa si w ten sposób suwerennej kontroli nad działalnoci przedsibiorstwa, która to kontrola jest jednym z wyróników małej firmy.

9 Kredyt dostawcy (kupiecki) jest czsto spotykanym rozwizaniem, jednak jego dostpno uzaleniona jest w decydujcej mierze od sytuacji na rynku, na którym przedsibiorstwo operuje; jeeli jest to rynek dostawcy, to firma bdzie musiała znale fundusze na regulowanie swoich zakupów gotówk, a nawet przedpłaty na poczet dostaw. Uzyskanie kredytu kupieckiego wymaga te posiadania pewnej renomy i solidnoci handlowej, na któr firma musi najpierw zapracowa. Wyliczenia dokonywane przez analityków wykazuj ponadto, e czsto kredyt kupiecki jest droszy od kredytów bankowych, co moe by rekompensat za jego wiksza dostpno. Odmian kredytu kupieckiego jest weksel, czyli bezwzgldne zobowizanie do zapłaty oznaczonej kwoty pieninej w okrelonym miejscu i czasie. Instrument ten nie jest jednak rozpowszechniony w polskiej praktyce gospodarczej. Komercyjne instytucje finansowe s jak na razie, obok kredytu kupieckiego, głównym dostawc kapitału dla małych przedsibiorstw. Instrumenty oferowane przez te instytucje to: a) Kredyt podstawowy produkt banków komercyjnych b) Faktoring oferowany obecnie przez wyspecjalizowane firmy faktoringowe, rzadziej przez banki c) Leasing bardzo popularny sposób zasilania firm w dobra inwestycyjne obecnie skoncentrowany w firmach leasingowych zwizanych z bankami lub koncernami samochodowymi nie pozbawiony pułapek i niebezpieczestw dla korzystajcych. Instytucje powołane do pomocy MSP to w dalszym cigu nie w pełni docenione i niewykorzystane ródło wspomagania małych przedsibiorstw. Działaj na kilku szczeblach ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym. Maj te róne cele szczegółowe: a) Fundusz mikro i podobne fundusze tworzone na szczeblach lokalnych - bezporednie finansowanie w formie poyczek, adresy zwykłe i internetowe tych instytucji mona znale tutaj: b) Fundusze porcze kredytowych - pomoc w uzyskiwaniu finansowania w instytucjach finansowych, c) Fundusze inwestycji kapitałowych - dostarczanie kapitału do szczególnie obiecujcych przedsiwzi jako inwestorzy pasywni. Kade z wymienionych ródeł ma swoje dobre i złe strony dla korzystajcych ze przedsibiorców. Róni si one dostpnoci rodków finansowych, swobod w ich wykorzystaniu, zakresem kontroli sprawowanej nad przedsibiorc przez udzielajcego finansowania, okresem finansowania i jego kosztem. Z reguły wiksza dostpno finansowania wie si z wyszymi kosztami; nisze koszty i swoboda w wykorzystaniu rodków oznaczaj zwykle wysze bariery na drodze do uzyskania finansowania Nowe podejcie do zdolnoci kredytowej Jak pamitamy z poprzedniego odcinka istot zdolnoci kredytowej jest zdolno do spłaty zacignitych zobowiza (w ustalonych terminach i na ustalonych warunkach). Co zatem mona zrobi, by okreli ZK, nie liczc snistych tabel i wskaników? Czy s banki stosujce inne podejcie? Tak, mona zastosowa inne podejcie! Tak, s takie banki! Jakie? zapytacie pastwo, niestety taka informacja, nie mieci si w ramach niniejszego

10 opracowania. Na czym polega to inne podejcie? Czy jest ono korzystniejsze, czy mniej korzystne dla kredytobiorcy? Odpowied na drugie pytanie brzmi to zaley. Od czego zaley? To włanie jest istot tego sposobu. Otó wychodzi si tu z załoenia, e zdrowym ródłem spłaty kredytów przez firm s wypracowane przez ni rodki (wewntrzne ródła finansowania), a nie inne kredyty. Zdolno kredytow bada si wic na podstawie wykazanych dochodów, powikszonych o odniesion w koszty amortyzacj. Wysoko dochodu netto za ostatni rok, powikszona o kwot amortyzacji powinna wystarczy na obsług zaciganego i ju wykorzystywanych kredytów (spłat rat kapitałowych i odsetkowych). Kwota wyliczona w ten sposób moe by pomniejszona o minimalne koszty utrzymania przedsibiorcy i jego rodziny. ródłem informacji finansowej o kredytobiorcy jest w tym przypadku dokumentacja podatkowa (podatkowa ksiga przychodów i rozchodów i in.) i rejestry prowadzone w uzupełnieniu tej dokumentacji. Oprócz dochodu, majcego tu kluczowe znaczenie, moe podlega ocenie warto majtku wykorzystywanego w działalnoci, wielko zatrudnienia, warto sprzeday. Prezentowane rozwizanie jest proste, poniewa nie wymaga tworzenia specjalnej dokumentacji na potrzeby kredytu ani skomplikowanej analizy wskanikowej. Ma jednak inn niedogodno konieczno wykazywania w deklaracji podatkowej dochodów w odpowiedniej wysokoci. Mona (oczywicie w uproszczeniu) sprowadzi omawiane podejcie do jednej tezy -chcesz mie kredyt, poka dochód, wzbogaconej o drug tez chcesz mie kredyt, poka obrót (no bo skd si wził ten dochód?). Kapitał własny jako ródło finansowania Kapitał własny jest kapitałem powierzonym przedsibiorcom przez jego włacicieli np. akcjonariuszy lub udziałowców. Składaj si na niego kapitał akcyjny lub zakładowy według wartoci nominalnej wyemitowanych akcji lub udziałów oraz kapitał zgromadzony ze sprzeday akcji powyej ich wartoci nominalnej, co stanowi tzw. kapitał zapasowy oraz zyski zatrzymane wypracowane w ostatnich latach i latach poprzednich (lub skumulowane straty) Zysk zatrzymany moe powiksza kapitał zapasowy lub rezerwowy przedsibiorstwa. Kapitał własny pełni w kadym przedsibiorstwie cztery funkcje: - gwaranta spłaty zobowiza wobec wierzycieli; - podstawy ekonomicznej i prawnej samodzielnoci właciciela firmy; - funduszu ryzyka; - podstawy wiarygodnoci kredytowej przedsibiorstwa. Wspomniane funkcje kapitału własnego przedsibiorstwa s bardzo akcentowane w przypadku spółek prawa handlowego. Stanowi o tym kodeks spółek handlowych. Wymiemy tutaj przykładowo najwaniejsze postanowienia, dotyczce spółek z o.o : Art. 14 Kodeksu Społek Handlowych. Wkład do spółki 1. Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie moe by prawo niezbywalne lub wiadczenie pracy i usług

11 2. Wspólnik lub akcjonariusz, jeli wniósł wkład niepieniny majcy wady, jest zobowizany do wyrównania spółce kapitałowej rónicy midzy wartoci przyjt w umowie a wartoci zbywcz wkładu 3. Wierzytelno wspólnika albo akcjonariusza z tytułu poyczki udzielonej spółce kapitałowej uwaa si za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia upadłoci spółki w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy poyczki. Przykładowo, dla spółek z o.o najwaniejsze s nastpujce przepisy: Art. 154 Minimalny kapitał zakładowy (co najmniej zł, a warto nominalna udziału nie moe by nisza ni 500 zł). Udziały nie mog by obejmowane poniej ich wartoci nominalnej. Jeeli udział jest obejmowany po cenie wyszej od wartoci nominalnej, nadwyk przelewa si na kapitał zapasowy. Art. 158 Przepisy dotyczce aportu (precyzyjne okrelenie przedmiotu wkładu w umowie spółki oraz liczby i wartoci nominalnej udziałów objtych za aport). Art. 175 Odpowiedzialno za aporty (odpowiadaj solidarnie wspólnik i członkowie zarzdu, którzy spółk z wadliwym aportem zgłosili do rejestru). Art. 189 Zakaz zwrotu wkładów (w czasie trwania spółki nie wolno zwraca wspólnikom wniesionych wkładów tak w całoci jak i w czci, chyba, e przepisy niniejszego działu stanowi inaczej). Art. 190 Zakaz pobierania odsetek Art. 198 Zwrot bezprawnej wypłaty (wspólnik, który wbrew przepisom prawa otrzymał wypłat, obowizany jest do jej zwrotu. Jeeli zwrotu wypłaty nie mona uzyska od odbiorcy, jak równie od osób odpowiedzialnych za wypłat, za ubytek w majtku spółki, który jest wymagany do pełnego pokrycia kapitału zakładowego, odpowiadaj wspólnicy w stosunku do swoich udziałów. Kwoty, których nie mona cign od poszczególnych wspólników, rozdziela si midzy pozostałych wspólników w stosunku do udziałów). Przygotowano na podstawie materiałów z Ministerstwa Gospodarki i Pracy