KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35

Transkrypt

1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Żywienie człowieka KOD WF/I/st/35 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III rok/v semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6. LICZBA GODZIN: 15/15 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : y/ 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): biologia, fizjologia 11. CEL PRZEDMIOTU: Przekazanie studentom ogólnej wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia człowieka w każdym okresie życia, jego wpływu na zdrowie człowieka, zapobieganie chorobom z nadmiaru i niedoboru energii oraz składników odżywczych. 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

2 Ponadto wyposażenie studenta w umiejętności oceny spożycia żywności na poziomie indywidualnym i grupowym, oceny stanu odżywienia, planowania posiłków i całodziennego wyżywienia w żywieniu indywidualnym i grupowym, a także opracowania programów edukacji żywieniowej dla różnych grup wiekowych. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 P_W01. Zna rolę i funkcje fizjologiczne białek, tłuszczów, węglowodanów, składników mineralnych, wody, witamin w organizmie człowieka.. Zna zasady właściwego odżywiania w profilaktyce chorób cywilizacyjnych i dietozależnych. P_W03. Zna grupy produktów spożywczych i ich wartości odżywcze. Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) K_W01 K_W01 K_W01 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia i standardów kształcenia nauczycieli (symbol) M1_W01 M1_W02 SN_Wa M1_W01 M1_W02 SN_Wa M1_W01 M1_W02 SN_Wa. Potrafi oszacować wielkość pobrania składników odżywczych na podstawie tabel wartości odżywczej produktów spożywczych i typowych potraw, celem porównania uzyskanych danych z zalecanymi wielkościami spożycia (RDA) lub oszacowanymi wymaganiami dotyczącymi spożycia.. Potrafi ocenić wartość odżywczą przyjmowanego pożywienia poprzez porównanie danych o przyjętym pożywieniu z systemami wskazówek dotyczących odżywiania się, takimi jak krajowe normy żywności i żywienia, piramida żywieniowa. K_U13 K_U13 M1_U01 M1_U09 M1_U12 M1_U01 M1_U09 M1_U12 P_U03. Opracowuje jadłospisy, które są zgodne K_U13 M1_U01 M1_U09 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).

3 z indywidualnymi celami żywieniowymi. P_K01. Rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się z zakresu prawidłowego żywienia. P_K02. Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny żywienia i żywności w środowisku własnym i innych. K_K06 K_K08 M1_U12 M1_K01 M1_K02 M1_K06 M1_K09 M1_K02 M1_K04 M1_K07 M1_K METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego Metody (sposoby) oceny 5 Typ oceny 6 Forma dokumentacji efektu kształcenia P_W01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_W03 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U03 oszacowanie indywidualnego spożycia składników pokarmowych z pożywienia przy użyciu Albumu żywieniowego i Tabel składu i wartości odżywczej produktów spożywczych praktyczne obliczenie wartości odżywczej wybranych produktów i potraw w oparciu o Album żywieniowy i Tabele składu i wartości odżywczej produktów spożywczych ułożenie indywidualnego jadłospisu z uwzględnieniem zapotrzebowania energetycznego oraz zapotrzebowania na wybrane składniki mineralne i witaminy. formująca formująca formująca praca pisemna praca pisemna praca pisemna P_K01 zaliczenie ustne podsumowująca dziennik prowadzącego P_K02 zaliczenie ustne podsumowująca dziennik prowadzącego 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca.

4 14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć y 1. Zapoznanie studenta z celem, efektami kształcenia i sposobem ich weryfikacji, programem zajęć, literaturą oraz organizacją i obowiązującymi wymogami na ach. 2. Rola i znaczenie podstawowych składników odżywczych 3. Rola wody w organizmie. Gospodarka wodnoelektrolitowa. Forma zajęć 7 (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia P_W01,, P_W03 P_W01 P_W01 4. Normy żywieniowe w Polsce i ich zastosowanie 5. Rola żywienia i aktywności fizycznej w zapobieganiu nadwagi i otyłości oraz przewlekłym chorobom niezakaźnym (choroby układu krążenia, nowotwory, osteoporoza) 6. Przemiana materii i energii metody badania, czynniki warunkujące procesy przemiany. 7. Grupy produktów spożywczych i ich wartość odżywcza. Indeks glikemiczny. 8. Żywność specjalnego przeznaczenia. Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. 9. Zmiany wartości odżywczych podczas przechowywania i przetwarzania żywności. 10. Rola edukacji żywieniowej w prawidłowym żywieniu człowieka. Upowszechnienie wiedzy o żywieniu 11. Anoreksja i bulimia, a żywienie człowieka 12. Żywienie w okresie niemowlęcym. Znaczenie karmienie piersią. 13. Żywienie dzieci i młodzieży. 14. Żywienie ludzi w podeszłym wieku. P_W01 P_W03 P_W03 P_W01, P_W01, P_W01, 7 Wykłady,, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

5 15. Nutrigenomika wprowadzenie do zagadnienia. 1. Zapoznanie studenta z celem, efektami kształcenia i sposobem ich weryfikacji, programem zajęć, literaturą oraz organizacją i obowiązującymi wymogami na ch. 2. Oszacowanie indywidualnego spożycia składników pokarmowych z pożywienia na podstawie ankiet przy użyciu Albumu żywieniowego i Tabel składu i wartości odżywczej produktów spożywczych. 3. Oszacowanie indywidualnego spożycia składników pokarmowych z pożywienia na podstawie ankiet przy użyciu Albumu żywieniowego i Tabel składu i wartości odżywczej produktów spożywczych Cd.. 4. Obliczanie ilości spożytej energii na podstawie współczynników energetycznych fizycznych oraz Rubnera i Atwatera. 5. Zapotrzebowanie energetyczne organizmu. Praktyczne obliczanie podstawowej przemiany materii (PPM) z wykorzystaniem wzorów na obliczanie powierzchni skóry, nomogramów oraz wzorów Harrisa i Benedicta. Praktyczne obliczanie ponadpodstawowej (PPPM) i całkowitej (CPM) przemiany materii. 6. Zapotrzebowanie energetyczne organizmu. Praktyczne obliczanie podstawowej przemiany materii (PPM) z wykorzystaniem wzorów na obliczanie powierzchni skóry, nomogramów oraz wzorów Harrisa i Benedicta. Praktyczne obliczanie ponadpodstawowej (PPPM) i całkowitej (CPM) przemiany materii. Cd. 7. Oszacowanie metodą ankietową wielkości prze-miany materii. 8. Praktyczne obliczanie ilości składników mineralnych (Na, K, Ca, Mg, Zn, Fe, P, S, Cl) spożywanych w poszczególnych posiłkach w ciągu doby. Ocena (w %) indywidualnego pokrycia norm na poziomie średniego P_W01,,, P_U03

6 zapotrzebowania grupy (EAR), zalecanego poziomu spożycia (RDA), wystarczającego spożycia (AI) oraz najwyższego tolerowanego poziomu spożycia (UL). 9. Praktyczne obliczanie ilości składników mineralnych (Na, K, Ca, Mg, Zn, Fe, P, S, Cl) spożywanych w poszczególnych posiłkach w ciągu doby. Ocena (w %) indywidualnego pokrycia norm na poziomie średniego zapotrzebowania grupy (EAR), zalecanego poziomu spożycia (RDA), wystarczającego spożycia (AI) oraz najwyższego tolerowanego poziomu spożycia (UL). Cd. 10. Obliczanie ilości witamin spożywanych w każdym z posiłków odtworzonego jadłospisu. Obliczenie procentowego udziału poszczególnych produktów w dostarczaniu witamin. 11. Praktyczne obliczanie wartości odżywczej wybranych produktów i potraw w oparciu o Album fotografii produktów i potraw oraz Tabele składu i wartości odżywczej produktów spożywczych. 12. Praktyczne obliczanie wartości odżywczej wybranych produktów i potraw w oparciu o Album fotografii produktów i potraw oraz Tabele składu i wartości odżywczej produktów spożywczych Cd Zasady układania i oceny jadłospisów. Ogólne uwagi dotyczące układania jadłospisów. Praktyczne układanie jadłospisów z uwzględnieniem zapotrzebowania energetycznego oraz zapotrzebowania na wybrane składniki mineralne i witaminy. Praktyczne wykorzystanie metody punktowej oceny jadłospisu. 14. Zasady układania i oceny jadłospisów. Ogólne uwagi dotyczące układania jadłospisów. Praktyczne układanie jadłospisów z uwzględnieniem zapotrzebowania energetycznego oraz zapotrzebowania na wybrane składniki mineralne i witaminy. Praktyczne wykorzystanie metody punktowej oceny jadłospisu. P_U03 P_U03

7 15. Podsumowanie zajęć i zaliczenie końcowe, P_U03, P_K01, P_K NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Rzutnik multimedialny; 2. Komputer; 3. Filmy edukacyjne; 4. Multimedialny album żywieniowy; 5. Waga, antropometr; 6. Tabele składu i wartości odżywczej produktów spożywczych; 7. Kalkulatory; 8. Plansze z normami żywienia. 16. WARUNKI ZALICZENIA: Wykład test jednokrotnego wyboru. Ćwiczenia 100% frekwencji, oszacowanie indywidualnego spożycia składników pokarmowych z pożywienia na podstawie ankiet przy użyciu Albumu żywieniowego i Tabel składu i wartości odżywczej produktów spożywczych, ułożenie jadłospisu, kolokwium 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (ZALICZENIOWE): 1. Jaka jest zasadnicza rola białka w organizmie człowieka? Dlaczego niedobory białka są szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży i niemowląt. 2. Co to są tłuszcze widoczne i niewidoczne? Podaj przykłady. 3. Omów skutki niedoboru wapnia i żelaza w organizmie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem ich źródeł w dziennej racji pokarmowej 4. Wymień zalety karmienia piersią 5. Omów zastosowanie Tabel składu i wartości odżywczych produktów spożywczych 6. Jakie mogą być zdrowotne i ekonomiczne skutki nieprawidłowego żywienia?

8 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Gawęcki J., Hryniewiecki L. (1998). Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszawa. 2. Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (2008). Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. PZWL, Warszawa. 3. Roszkowski W. (2000). Podstawy nauki o żywieniu człowieka. Przewodnik do ćwiczeń. SGGW, Warszawa. 4. Raczyński G. (2001). Wybrane zagadnienia z higieny i promocji zdrowia. Wyd. AWF Warszawa. 5. Ciborowska H., Rudnicka A. (2004). Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wyd. Lekarskie PZWL. 6. Jarosz M. (red.) (2010). Praktyczny podręcznik dietetyki, Wyd. IŻŻ, Warszawa. 8 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.

9 Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: y Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 15 b) Realizacja przedmiotu: 15 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria 0 d) Egzamin 0 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) 40 f) Przygotowanie się do zajęć 0 g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 5 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia końcowego 5 i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) 10 Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) 50 Liczba punktów ECTS PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES , KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. dr hab. prof. AWF. Jan Czeczelewski, jan.czeczelewski@awf-bp.edu.pl (Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Biologii i Anatomii, Pokój 233) 2. dr Agnieszka Dmitruk agnieszka.dmitruk@awf-bp.edu.pl (Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Biologii i Anatomii, Pokój 235)