DOGADAJMY SIĘ. DOGADAJMY SIĘ. UCZNIOWIE

Transkrypt

1 Sprawozdanie z programu Szkoła Mediacji zatwierdzonego przez Radę Pedagogiczna pod nazwą DOGADAJMY SIĘ. Zespół Szkół im. Ignacego Łukasiewicza w Policach. Rok szkolny 2008/2009. Program opracowany został przez Maję Gwóźdź oraz Milenę Szostak na rok szkolny 2008/2009i obejmował szkolenia uczniów i nauczycieli w zakresie mediacji oświatowej oraz rówieśniczej. Celem było również szeroko pojęte propagowanie wiedzy i umiejętności dotyczących konstruktywnego pokonywania konfliktów w środowisku szkolnym, stąd zmiana nazwy na DOGADAJMY SIĘ. Tak więc, nazwa Szkoła Mediacji zarezerwowana została dla warsztatów szkoleniowych dla uczniów i nauczycieli, natomiast Dogadajmy się obejmuje szeroki zakres działań szkolnych zmierzających do zapobiegania zachowaniom patologicznym wśród młodzieży. Przy konstruowaniu projektu opieraliśmy swoje działania na doświadczeniach z Niemiec ( Konfliktlotsen-Projekt w Berlinie autorstwa Orthrud Hagedorn) oraz z Polski (Program Rówieśniczych Doradców Prof. Zbigniewa Gasia). UCZNIOWIE Programy przeciwdziałania patologii społecznej i wczesnej interwencji w środowisku szkolnym zostały ostatnimi laty poszerzone o tzw. podejście rówieśnicze. Jest ono ukierunkowane na trzy rodzaje celów: stwarzanie okazji do angażowania się w działania prospołeczne oraz umożliwianie przejmowania odpowiedzialności za siebie i swoje otoczenie, umiejętność radzenia sobie z negatywna presją rówieśniczą, rozwijanie u młodych ludzi różnych umiejętności i poczucia kompetencji w zakresie funkcjonowania społecznego i interpersonalnego. 1

2 Kluczowym problemem w organizacji tego typu programów był wybór młodych ludzi pełniących rolę liderów. Program Szkoła Mediacji w roku szkolnym 2008/2009 był skierowany na wybór uczniów pełniących w przyszłym roku rolę: rówieśniczego doradcy lub inaczej ucznia-mediatora (uczestniczenie w interwencjach indywidualnych). Poza tym uczniowie kończący kurs będą w roku szkolnym 2009/2010 przygotowywani do roli: rówieśniczego edukatora (prowadzenie programów promocji zdrowia, rozwijania samooceny, zapobiegania uzależnieniom), rówieśniczego animatora (działania szkolne skoncentrowane na zapobieganiu patologii). Wstępem do wytypowania uczniów były lekcje wychowawcze przeprowadzone we wszystkich klasach od września do grudnia Uczniowie całego Zespołu Szkół zapoznawali się z celem, oraz podstawami mediacji oraz planami związanymi z wprowadzeniem programu Szkoła Mediacji 1. Odbiór programu był zróżnicowany, jednak większość uczniów z uwaga poznawała jednak podstawy teorii sprawiedliwości naprawczej. Podczas zajęć wyłoniliśmy również wstępna grupę chętnych do wzięcia udziału w warsztatach dla uczniów-mediatorów. Ostateczny wybór uczniów odbył się w styczniu. Listę 46 zgłoszonych osób zweryfikowaliśmy poprzez krótką ankietę w każdej klasie. Zapytaliśmy w niej: Komu zaufałbyś/powierzyłbyś swój problem podczas konfliktu w szkole?. Ponadto listę weryfikowali również wychowawcy wykreślając z niej osoby opuszczające zajęcia szkolne, wyraźnie konfliktowe oraz te o których wiadomo, iż maja problemy z nałogami. Ostatecznie stworzone zostały dwie grupy, z których od końca maja utworzono jedną (część osób zrezygnowała w trakcie kursu). 1 załączniki 1 i 2 prezentacje z pierwszej i drugiej lekcji wychowawczej przeprowadzonych we wszystkich klasach. 2

3 Od stycznia do końca czerwca odbywały się zajęcia w sali 04, których tematy można prześledzić poniżej /14.01 Integracja grupy, budowanie samoświadomości w grupie /11.02 Ja w grupie /13.02 Grupa w sytuacjach kryzysowych /18.02 Norma społeczna, tolerancja, stereotypy /25.02 Nazywanie i rozpoznawanie uczuć /04.03 Emocje destrukcyjne - skąd się biorą, jak sobie z nimi radzić /11.03 Potrzeby wg Maslowa. Rozpoznajemy źródła emocji /19.03 Definiowanie potrzeb. Komunikat ja. Wprowadzenie do Porozumienia bez Przemocy Rosenberga /25.03 Agresja i przemoc. Jak wyrażać złość bez przemocy? Bariery komunikacyjne Asertywność Komunikacja werbalna i niewerbalna Komunikacja bez przemocy. Wprowadzenie do psychologii konfliktu Konflikt - przyczyny, strategie reakcji Wprowadzenie do mediacji Zasady mediacji i reguły pracy mediatora Etapy mediacji. Techniki mediacyjne cz. I. Odzwierciedlanie uczuć podczas spotkania mediacyjnego Techniki mediacji cz. II. Symulacje mediacji cz. I Symulacje mediacji cz. II Podsumowanie zajęć. Plany na rok 2009/2010. W trakcie kursu przewidziany został również dwudniowy wyjazd do Podgrodzia. Ta lokalizacja pozwala na oderwanie się od obowiązków szkolnych i domowych oraz związanych z tym emocji. Wyjazd dopełnia niemal półroczne spotkania, kiedy to uczniowie budowali poczucie zaufania w kontaktach interpersonalnych, usprawniali 3

4 umiejętności porozumiewania się oraz poznawali psychologie konfliktu wraz z podstawami filozofii sprawiedliwości naprawczej. Dwudniowe spotkanie poza szkołą wspólne posiłki, rozmowa, zabawa, dzielenie się doświadczeniami oraz przeżyciami ma na celu budowanie bliskich więzi opartych na wzajemnym zaufaniu. W planie warsztatów w Podgrodziu znajduje się więc seria zajęć Prezentujemy siebie oraz dopełnienie zajęć szkolnych z mediacji. Ponad to jest to również czas na wspólne planowanie działań w przyszłym roku połączone z treningiem podejmowania decyzji i wykorzystywaniem ich w relacjach pomocowych. NAUCZYCIELE Zespół nauczycieli uczestniczących w warsztatach w Podgrodziu został utworzony w trakcie warsztatów dla nauczycieli. Koordynatorem szkolnego programu Szkoła Mediacji była Milena Szostak, która wraz Mają Gwóźdź oraz Łukaszem Brendelem prowadziła warsztaty dla uczniów-mediatorów oraz nauczycieli. Milena Szostak została również inicjatorem działań szkolnego zespołu wychowawczego, którego koncepcja kształtowała się podczas zajęć dla nauczycieli oraz cotygodniowych spotkań poza warsztatami. Warto nadmienić, iż już w roku szkolnym 2007/2008 została przeprowadzona ankieta wśród nauczycieli dotycząca problemu agresji w szkole ( ), została powtórzona na Radzie Pedagogicznej jako forma posttestu. Proces wyłaniania nauczycieli-koordynatorów programu DOGADAJMY SIĘ rozpoczął się we wrześniu 2008 po pierwszej radzie pedagogiczne. W styczniu 2009 odbyła się kolejno rada szkoleniowa i dotyczyła możliwości konstruktywnego pokonywania konfliktów w środowisku szkolnym. Po pierwszym spotkaniu zgłosiły się trzy osoby chętne do wzięcia udziału w 30-godzinnych warsztatach. Byli to: nauczyciel języka polskiego Bogumiła Olejarczyk, wychowawca internatu Anna Bilik oraz doradca zawodowy Dariusz Werszka. Zakres warsztatów przedstawiony został poniżej. 4

5 19.09 Złość agresja przemoc w środowisku szkolnym Zwrot ku potrzebom. Teorie pedagogiczne skierowane na respektowanie potrzeb Relacje uczeń - nauczyciel a formułowanie celów nauczania. Propozycje działań w środowisku szkolnym wg Marshalla Rosenberga Edukacja wzbogacająca życie Prewencja czyli rozwijanie obustronnej troski i respektu Modele komunikacji interpersonalnej Komunikacja niewerbalna Techniki aktywnego słuchania Teoria konfliktu. Klasyfikacja mediacji w kontekście innych sposobów rozwiązywania konfliktów Psychologia konfliktu Wprowadzenie do mediacji Zasady i reguły mediacji oraz pracy mediatora Etapy mediacji - cześć I Etapy mediacji - cześć II Symulacje mediacji - cześć I Symulacje mediacji - cześć II Zajęcia podsumowujące. W drugim semestrze stworzony został szkolny zespół wychowawczy którego członkami zostali: Bogumiła Olejarczyk, Dariusz Werszka, Milena Szostak oraz pedagog Monika Andrzejewska. Idea zespołu powstała podczas warsztatów dla nauczycieli jako możliwość wprowadzenia w życie zasad sprawiedliwości naprawczej w szkole. Zespół ten podczas wyjazdu do Podgrodzia będzie omawiał zakres swojego działania w przyszłym roku szkolnym. Podczas wyjazdu do Podgrodzia odbędzie się również spotkanie z doradcą zawodowym pedagogów, psychologiem i terapeuta z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Policach Renata Majewską. Będzie to spotkanie superwizyjne, czyli wzajemna wymiana doświadczeń, przemyśleń, wspólne zastanawianie się nad źródłami trudności, 5

6 szukanie istoty problemu, dochodzenie do nowych rozwiązań. Ponadto wyjazd do Podgrodzia będzie doskonałą okazją do integracji oraz wymianie pomysłów oraz doświadczeń między uczniami a nauczycielami-koordynatorami. RODZICE Podczas zebrania z rodzicami 19 stycznia 2009 rozdany został list informujący o możliwości skorzystania z mediacji jako formy rozwiązania konfliktu w szkole. Ponieważ jednak po feriach zimowych rodzice dostali kolejne informacje odnoszące się do działalności zespołu wychowawczego (Projekt Pakt Cool-turalny ) umknęła ich uwadze ogólna idea programu DOGADAJMY SIĘ. Uważam, że wynika ona z naszego błędu w przekazie informacji dla rodziców. Rodzice są jednak tak samo ważnym podmiotem społeczności szkolnej jak nauczyciele i uczniowie, dlatego też postaramy się w przyszłym roku rzetelnie przedstawić założenia programu DOGADAJMY SIĘ Radzie Rodziców oraz omówić wraz z nią jego słabe i mocne strony. MEDIACJE W roku szkolnym 2008/2009 odbyło się siedem spotkań mediacyjnych poprzedzonych spotkaniami wstępnymi z każdym z uczestników. Jesteśmy przekonani, że zarówno uczniowie, jak i nauczyciele biorący udział w mediacjach zostali wysłuchani i nabrali przekonania, iż w każdym konflikcie można spróbować dojść do porozumienia bez wskazywania na winnego i ofiarę. W czerwcu 2010 dokonana zostanie ewaluacja programu DOGADAJMY SIĘ, w trakcie której zespół wychowawczy wraz częścią grona pedagogicznego oraz absolwentami warsztatów dla uczniów Szkoły Mediacji będzie zastanawiał się nad wpisaniem procedur mediacji do statutu szkoły. Zredagowała: Milena Szostak, Police dn Korekta: Bogumiła Olejarczyk. 6